Suriin 1

Sa simula, mga kalalakihan lang ang mga kasapi ng samahang katipunan.

6 Dahil sa paghihinala ng kanilang mga asawa sa kanilang pag-alis-alis kung gabi at

nababawasan ang kanilang sahod, napilitan silang itatag ang isang samahan para
lamang sa mga asawa, kapatid, at anak ng mga katipunero.

Si Gregoria De Jesus na asawa ni Andres

Bonifacio ay kabilang sa samahang katipunan at
tinaguriang “Lakambini ng Katipunan”. Nakatulong

(WEEK 4)
siya bilang tagapagtago ng mahahalagang lihim na
dokumento ng katipunan. Sa tuwing may pagpupulong
ang mga katipunero ay nagsasayawan,
nagkakantahan at nagsasaya ang mga kababaihan

Araling Panlipunan
upang hindi mahalata ng mga guardia sibil ang mga
ito.

Unang Markahan – Modyul 4:

Partisipasyon ng mga Kababaian Si Melchora Aquino o mas kilala bilang
“Tandang Sora” ang tinaguriang “Ina ng Katipunan”.
sa Rebolusyong Pilipino Sa edad na 84, kinalinga niya ang mga sugatang
katipunero, pinakain at kinupkop sa kanyang
tahanan. Ito ang dahilan kaya siya ay ipinatapon ng
mga Espanyol sa Marianas Islands.

Si Trinidad Tecson ay nakilala bilang “Ina ng Biak-

na-Bato” na matapang na nakipaglaban kasama
ang mga rebolusyonaryo. Siya ay tinagurian ding
“Ina ng Philippine National Red Cross” dahil sa
kanyang naging tulong sa mga kasamahang
katipunero. Naatasan siyang maging
komisyonaryong pandigma sa Republika ng Malolos.

Si Teresa Magbanua o mas kilala bilang “Nay Isa”

na tinaguriang “Joan of Arc ng Kabisayaan” ang isa
sa mga unang babaeng sumanib sa mga
rebolusyonaryong Pilipino sa Iloilo. Siya ay
nagpamalas ng angking katapangan at kagalingan
sa taktika at pakikipaglaban bilang isang
babaeng heneral.
 2

Si Agueda Kahabagan ang naitala bilang nag-

iisang babaeng Heneral ng Pilipinas noong 1899.

Si Marcela Agoncillo ay ipinanganak sa

Taal, Batangas. Siya ay tinaguriang “Ina ng Watawat”
dahil siya ang nagdisenyo ng ating watawat sa Hong
Kong kasama sina Lorenza Agoncillo at Delfina Herbosa
de Natividad. Si Gregoria Montoya ng Cavite ay nasawi
naman habang siya ay nakikipaglaban.

Si Marina Dizon ng Binondo ang naging kalihim

ng sangay ng kababaihan. Tumulong din siya Sina Eleutera Florentino ng Ilocos at Bernarda Tagalog ng Cavite ay
katulad ng ginawa ni Tandang Sora. mga kababaihang tumulong rin sa pag-aaruga ng mga sugatang katipunero.

Ngayong nakilala at nalaman niyo na kung sino-sino at ano-ano ang

mga naging papel ng mga kababaihan sa rebolusyong Pilipino, maaari mo nang
Ang mga kapatid ni Jose Rizal na sina Josefa sagutin ang mga kasunod na gawain na may kaugnayan sa iyong binasa.
at Trinidad Rizal ay tumulong sa pagbibigay ng
pagkain, tagakuha ng impormasyon hinggil sa kilos ng Pagyamanin
mga Espanyol at tagapag-ingat ng dokumento.
Gawain A
Kompletuhin ang pangalan ng mga kababaihang nagkaroon ng
partisipasyon sa rebolusyong Pilipino batay sa paglalarawan sa mga ito at
isulat sa sagutang papel.
Si Prajedes Fajardo ang naging pangulo ng Red
Cross sa Pampanga. ________ ______ 1. Siya ay kilala sa palayaw na Tandang Sora.
________ __ _ _ _ _ _ 2. Siya ay asawa ng Supremo ng Katipunan.
________ ______ 3. Siya ay kilala bilang Ina ng Biak-na-Bato.
______ ________ 4. Siya ay kilala bilang Joan of Arc ng Kabisayaan.

_______ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 5. Siya ay isa sa mga tumahi ng bandila ng Pilipinas.

 3
Gawain B
Hanapin sa loob ng kahon kung sino ang babaeng bayani ang gumawa ng
papel na ito sa rebolusyong Pilipino. Isulat ang sagot sa sagutang papel. Gawain D

A. Prajedes Fajardo
Isulat sa sagutang papel ang naging partisipasyon o
kontribusyon ng mga sumusunod na kababaihan sa
B. Bernada Tagalog rebolusyong Pilipino.
C. Trinidad at Josefa Rizal
Kababaihang Rebolusyonaryo Kontribusyon sa Rebolusyong
D. Agueda Kahabagan Pilipino
E. Gregoria Montoya 1. Marina Dizon
F. Eluetera Florentino 2. Prajedes Fajardo
3. Agueda Kahabagan
_______1. Sino-sino ang mga kapatid ni Jose Rizal na tumulong sa mga
4. Bernada Tagalog
sugatang katipunero?
5. Trinidad at Josefa Rizal
_______2. Sino ang tumulong sa pag-aaruga ng mga sugatang
katipunero sa Cavite?
_______3. Sino ang taga- Sta. Cruz, Laguna na nakilala bilang isang Isagawa (RECORDED: PERFORMANCE TASK)
babaeng heneral ng himagsikan? Paano mo maipagpapatuloy bilang isang kabataang Pilipino
_______4. Sino ang babaeng taga-Cavite na nasawi naman habang siya ang mga ginawang sakripisyo ng mga kababaihang Pilipino na
ay nakikipaglaban? nagkaroon ng partisipasyon sa rebolusyong Pilipino. Maglista ng
_______5. Sino ang naging pangulo ng Red Cross sa Pampanga?
tatlongparaan sa inyong LONGPAD. (20 puntos)

Gawain C
Kilalanin ang mga larawan ng mga kababaihang nagkaroon ng partisipasyon
sa rebolusyong Pilipino. Isulat ang kanilang mga pangalan sa sagutang papel.

1. ____________ 2. ____________ 3. ____________ 4. ____________ 5. ____________

 4
(RECORDED: ASSESSMENT) 2pts. each

Tayahin
Piliin sa answer sheet ang FACT kung ang pahayag ay tama at BLUFF
naman kung mali. Itiman nang buo ang bilog ng iyong napiling sagot sa iyong
answer sheet. Susi sa Pagwawasto
_______1. Hindi hadlang ang kasarian upang ipaglaban ang kalayaan ng bansa.
_______2. Natakot ang mga kababaihan na makilahok sa rebolusyon noong 5. TRINIDAD TECSON
panahon ng mga Espanyol. 4. TERESA MAGBANUA
_______3. Nagpamalas ng katapangan ang mga kababaihan sa kanilang walang 3. MARCELA AGONCILLO
takot na pagsali sa mga samahang lumalaban sa mga dayuhang 2. AGUEDA KAHABAGAN
Espanyol. 1. MELCHORA AQUINO
Gawain C
_______4. Inaruga at kinupkop ng ilang kababaihan ang mga sugatang
katipunero sa kabila ng panganib sa kanilang buhay
_______5. Mababa ang tingin sa mga kababaihan noong panahon ng mga 2. B 4. E
Espanyol kaya hindi sila sumasali sa rebolusyon.
5. A 1. C 3. D
_______6. Sa murang edad pa lamang, nakisali na sa labanan si Melchora Aquino Gawain B
upang makamit ang kalayaan ng bansa.
_______7. May mga babaeng naging heneral at naging lider ng labanan sa iba’t 5. MARCELA AGONCILLO
ibang bahagi ng bansa gaya nina Agueda Kahabagan at Teresa 4. TERESA MAGBANUA
Magbanua.
3. TRINIDAD TECSON
_______8. Nagsasagawa ng kasiyahan, kantahan at sayawan ang mga 2. GREGORIA DE JESUS
kababaihang kasapi nito upang hindi mahuli ng mga guardia sibil ang 1. MELCHORA AQUINO
lihim na pagpupulong ng mga Katipunero. Gawain A
_______9. Takot makipaglaban ang mga kababaihan noong panahon ng mga
Espanyol kaya wala silang naging kontribusyon sa rebolusyong
Pilipino.
______10. Maraming papel na ginampanan ang mga kababaihan sa rebolusyong
Pilipino gaya ng tagapagtago ng mahahalagang dokumento, taga-aruga
ng mga sugatang katipunero at lider ng mga pakikipaglaban sa iba’t
ibang panig ng bansa.