KUWENTO 82: SINA MARDOCHEO AT ESTER
BUMALIK tayo ng ilang taon bago pumunta si Ezra sa Jerusalem. TINGNAN mo ang mga Israelita na abalang-abala sa pagtatayo ng mga pader ng
Nang panahong iyon, sina Mardocheo at Ester ang pinakaimportanteng
Israelita sa kaharian ng Persiya. Si Ester ang reyna, at ang kaniyang pinsang
si Mardocheo ay pangalawa lamang sa hari. Papaano nangyari ito?
Namatay ang mga magulang ni Ester nang maliit pa siya, kaya si
Mardocheo ang nagpalaki sa kaniya. Si Ahasuero, hari ng Persiya, ay may
palasyo sa lunsod ng Susan, at si Mardocheo ay isa sa kaniyang mga
katulong. Isang araw ang hari ay sinuway ng kaniyang asawang si Vasti, kaya
alam mo ba kung sino ang pinili ng hari para maging kaniyang bagong
asawa? Oo, ang maganda at batang-batang si Ester.
Galit si Haman kay Mardocheo
Ang mayabang na lalaki sa larawan ay si Haman. Importante din siya
kaya lahat ay yumuyuko sa kaniya. Pero, tingnan mo! Si Mardocheo ay ayaw
yumuko sa kaniya. Alam niya na mali ang yumuko sa isang masamang tao.
Kaya galit-na-galit si Haman.
Nagkalat si Haman ng kasinungalingan laban sa mga Israelita at
sinasabi niyang dapat silang patayin. Hindi alam ni Ahasuero na si Ester ay
Israelita. Kaya gumawa siya ng batas na sa isang takdang araw, lahat ng
Israelita ay dapat patayin.
Nang mabalitaan ito ni Mardocheo, nabagabag siya. Nagpadala siya
ng mensahe kay Ester: ‘Makiusap ka sa hari para iligtas tayo.’ Inanyayahan ni
Ester ang hari at si Haman sa isang malaking handaan. Pagkatapos ay
inanyayahan uli niya sila kinabukasan.
Habang kumakain, sinabi ni Ester sa hari: ‘Ako at ang aking mga
kababayan ay papatayin.’ Nagalit ang hari. ‘Sino ang nangahas na gumawa
nito?’ tanong niya.
‘Ang balakyot na Hamang ito!’ sabi ni Ester.
Inaakusahan ni Reyna Ester si Haman
Galit-na-galit ang hari kaya iniutos niya na si Haman ay patayin.
Pagkatapos, hinirang niya si Mardocheo na maging pangalawa lamang sa
kaniya sa kapangyarihan. Isang bagong batas ang pinagtibay para
pahintulutan ang mga Israelita na ipagtanggol ang kanilang sarili sa araw na
sila ay nakatakdang patayin. Dahil sa si Mardocheo ay isa na ngayong
importanteng tao, marami ang tumulong sa mga Israelita, at sila ay naligtas
mula sa kanilang mga kaaway.
MGA TANONG
 Sino sina Mardocheo at Ester?
 Bakit gusto ni Haring Ahasuero na kumuha ng bagong asawa, at sino
ang pinili niya?
 Sino si Haman, at bakit siya galit na galit?
 Anong batas ang ginawa, at ano ang ginawa ni Ester matapos
KUWENTO 83: ANG MGA PADER NG JERUSALEM
Jerusalem. Nang mawasak ang Jerusalem 152 taon na ang nakakaraan, sinira ni Haring
Nabukodonosor ang mga pader. Hindi agad itinayo ng mga Israelita ang mga pader nang
magbalik sila mula sa Babilonya. Sa loob ng panahong yaon ang bayan ay hindi nakadama ng
katiwasayan samantalang nakatira sa isang lunsod na walang mga pader. Madali silang pasukin
at salakayin ng kanilang mga kaaway. Pero ngayon si Nehemias ay tumutulong sa mga tao para
itayo uli ang mga pader. Kilala mo ba si Nehemias?
Si Nehemias ay isang Israelita. Siya ay mula sa lunsod ng Susan, kaya marahil ay
mabuting kaibigan siya nina Mardocheo at Ester. Si Nehemias ay naglingkod sa ikalawang hari ng
Persiya, si Artaserkses. Natatandaan mo siguro, na siya ang mabait na hari na nagbigay kay Ezra
ng maraming pera para iuwi sa Jerusalem at gamitin sa pagpapakumpuni sa templo ni Jehova.
Pero hindi itinayo ni Ezra ang mga gibang pader. Tingnan natin kung papaano napapunta ang
gawaing ito kay Nehemias.
13 taon na ang nakakaraan mula nang ibigay ni Artaserkses kay Ezra ang pera para
kumpunihin ang templo ni Jehova. Si Nehemias ngayon ang hepe ng mga tagapag-ingat ng kopa
ng hari. Nangangahulugan ito na siya ang nagsisilbi ng alak sa hari at tinitiyak niya na walang
sinomang lalason dito. Napakaimportanteng trabaho nito. Dinalaw si Nehemias ng ilang mga taga-
Israel at ibinalita sa kaniya ang hirap na dinaranas ng mga Israelita, at kung papaanong ang mga
pader ng Jerusalem ay nananatiling giba. Malungkot si Nehemias. Nanalangin siya kay Jehova
tungkol dito.
Isang araw, sinabi ng hari kay Nehemias: ‘Bakit mukhang malungkot ka?’ Ibinalita sa
kaniya ni Nehemias ang tungkol sa mahirap na kalagayan sa Jerusalem. ‘Ano ngayon ang gusto
mo?’ tanong sa kaniya ng hari. Nangasiwa si Nehemias sa pagtatayo. Hiniling ni Nehemias na
makabalik siya sa Jerusalem para tumulong sa muling pagtatayo ng mga pader. Siya ay
pinayagan ng mabait na hari, at tinulungan siya na kumuha ng kahoy para sa pagtatayo. Hindi
nagtagal pagdating ni Nehemias sa Jerusalem, ang mga tao ay nagsimula nang magtayo.
Nakita ng mga kaaway ng mga Israelita na ang pader ay itinayo na. Pinagbantaan
nilang patayin ang mga trabahador. Pero nabalitaan ito ni Nehemias kaya binigyan niya ng mga
espada at sibat ang mga trabahador. Sinabi niya sa kanila na huwag matakot. Nilakasan ng
bayan ang kanilang loob. Pagkaraan lamang ng 52 araw ay natapos na ang mga
pader. Ngayon ay ligtas na ang bayan sa loob ng lunsod. Sila ay tinuruan nina
Nehemias at Ezra tungkol sa kautusan ng Diyos, kaya sila ay naging maligaya.
Pero ang bayan ay nasa ilalim pa rin ng hari ng Persiya. May pangako si
Jehova na magpapadala siya ng bagong hari, at na ang haring ito ay magdudulot ng
kapayapaan sa bayan. Sino ang haring ito? Mga 450 taon ang lumipas bago nalaman
ito. Ito ay nang ipanganak ang isang importanteng sanggol. Pero iba na namang
kuwento iyan.
MGA TANONG
 Ano ang nadama ng mga Israelita dahil walang mga pader na
nakapalibot sa kanilang lunsod ng Jerusalem?
 Sino si Nehemias?
 Ano ang trabaho ni Nehemias, at bakit ito mahalaga?
 Anong balita ang nagpalungkot kay Nehemias, at ano ang ginawa
niya?
 Paano nagpakita ng kabaitan si Haring Artaserkses kay Nehemias?
Paano isinaayos ni Nehemias ang pagtatayo para hindi ito mapahinto ng mga
KUWENTO 80: UMALIS ANG BAYAN NG DIYOS SA BABILONYA
HALOS magdadalawang taon na mula nang ang Babilonya ay
sakupin ng mga Medo at Persiyano. Tingnan mo kung ano ngayon
ang nangyayari! Oo, umaalis na ang mga Israelita sa Babilonya. Sino
ang nagpalaya sa kanila?
Siya’y si Ciro, hari ng Persiya. Matagal pa bago isilang si Ciro
humula na si propeta Isaias tungkol sa kaniya: ‘Gagawin mo ang gusto
kong ipagawa sa iyo. Ang mga pintuan ay iiwang bukas para masakop
mo ang lunsod.’ At si Ciro nga ang nanguna sa pagsakop sa
Babilonya. Pumasok ang kaniyang hukbo sa lunsod isang gabi
samantalang ang mga pintuan nito ay naiwang nakabukas.
Pero sinabi din ng propeta ng Diyos na si Isaias na ibibigay ni
Ciro ang utos para ang Jerusalem at ang templo nito ay muling
maitayo. Ibinigay ba ni Ciro ang utos na ito? Oo, ibinigay niya. At doon
nga patungo ngayon ang mga Israelitang ito.
Pero hindi lahat ng Israelita sa Babilonya ay makapaglalakbay
nang malayo pabalik sa Jerusalem. Kaya sinabi ni Ciro sa mga hindi
makakaalis: ‘Bigyan ninyo ng pilak at ginto at ibang regalo ang mga
tao na magsisibalik para itayo ang Jerusalem at ang templo nito.’
Kaya maraming regalo ang ibinigay sa mga Israelita na
bumalik sa Jerusalem. At saka, ibinigay din sa kanila ni Ciro ang mga
mangkok at kopa na kinuha ni haring Nabukodonosor sa templo ni
Jehova nang wasakin niya ang Jerusalem.
Pagkaraan ng halos apat na buwan ng paglalakbay, dumating
ang mga Israelita sa Jerusalem sa takdang panahon. Mga 70 taon na
mula nang ang lunsod ay mawasak, at ang lupain ay mawalan ng tao.
Pero kahit nasa sariling lupain na sila, malaking hirap pa rin ang
dadanasin ng mga Israelitang ito.
MGA TANONG
 Gaya ng makikita sa larawan, ano ang ginagawa ng mga Israelita?
 Paano tinupad ni Ciro ang hula ni Jehova sa pamamagitan ni Isaias?
 Ano ang sinabi ni Ciro sa mga Israelitang hindi makababalik sa
Jerusalem?
 Ano ang ipinadala ni Ciro sa mga tao pabalik sa Jerusalem?
 Gaano katagal ang paglalakbay ng mga Israelita pabalik sa
Jerusalem?
 Ilang taon ang nakalipas mula nang lubusang mawalan ng tao ang
lupain?
KUWENTO 81: PAGTITIWALA SA TULONG NG DIYOS
HALOS 50,000 ang gumawa ng mahabang paglalakbay mula sa Babilonya
hanggang Jerusalem. Pero nang dumating sila, ang Jerusalem ay pawang kagibaan.
Dapat silang magtayo nang panibago.
Isa sa una nilang itinayo ay ang altar. Pagkatapos ay sinimulan nilang itayo
ang templo. Pero tinakot sila ng mga kaaway sa kalapit para ihinto ang pagtatayo. Sa
wakas ang mga kaaway na ito ay gumawa ng bagong batas para patigilin ang
pagtatayo.
17 taon pagkaraang makabalik ang mga Israelita mula sa Babilonya, isinugo
ni Jehova ang mga propetang sina Haggai at Zacarias para sabihin na simulan uli ang
pagtatayo. Nagtiwala ang bayan kay Jehova, at sinimulan ang pagtatayo ng templo.
Isang pinunong Persiyano na nagngangalang Tattenai ang nagtanong sa
kanila kung ano ang karapatan nila na magtayo. Sinabi ng mga Israelita na nang nasa
Babilonya pa sila, nag-utos si Haring Ciro: ‘Bumalik na kayo sa Jerusalem, at itayo ang
templo ni Jehova, ang inyong Diyos.’
Sumulat si Tattenai sa Babilonya para tanungin kung si Ciro, na patay na
ngayon, ay talagang nagsabi ng ganoon. Lumiham ang bagong hari ng Persiya bilang
sagot. Sinabi niya na nag-utos nga si Ciro. Sinabi din niya kay Tattenai na tulungan ang
mga Israelita sa pagtatayo ng kanilang templo. Pagkaraan nga apat na taon, natapos
din ang templo.
Marami pang taon ang lumipas. Halos 48 taon na mula nang matapos ang
templo. Dukha ang mga taga-Jerusalem, kaya ang lunsod at ang templo ay hindi
maganda. Sa Babilonya, nabalitaan ng Israelitang si Ezra na kailangang kumpunihin
ang templo ng Diyos.
Kaya lumapit si Ezra kay Artaserkses, hari ng Persiya, at ang mabait na haring
ito ay nagbigay kay Ezra ng maraming regalo para dalhing pabalik sa Jerusalem.
Pagkatapos, mga 6,000 Israelita ang nagsabi na sasama sila kay Ezra sa pagdadala
ng mga regalong ito pabalik sa Jerusalem.
Marami silang dalang ginto at pilak at mahahalagang bagay. Kaya tinipon ni Ezra ang
bayan, gaya ng makikita mo sa larawan. Nanalangin sila kay Jehova para iligtas sila sa
masasamang tao habang naglalakbay pabalik sa Jerusalem. Nananalangin si Ezra at
ang bayan. Tinulungan nga sila ni Jehova. Pagkaraan ng apat na buwan ng
paglalakbay, maluwalhati silang nakarating sa Jerusalem. Hindi ba ito nagpapakita na
maipagtatanggol ni Jehova ang mga nagpapatulong sa kaniya?
MGA TANONG
 Ilan ang gumawa ng mahabang paglalakbay mula sa Babilonya
hanggang Jerusalem, pero ano ang kanilang nakita nang dumating
sila?
 Ano ang sinimulang itayo ng mga Israelita pagdating nila, pero ano
naman ang ginawa ng kanilang mga kaaway?
 Sino sina Haggai at Zacarias, at ano ang sinabi nila sa bayan?
 Bakit sumulat si Tattenai sa Babilonya, at ano ang sagot sa kaniya?
C. IRONIYA ( PAG-UYAM) Pagpapahayag na ginagamitan ng pananalitang
nangungutya sa tao o bagay sa pamamagitan ngmg salitang kung pakikinggan
ay tila kapuri-puri. Mauunawaan angbtunay na khaulugan ng pahayag sa
paraan ng pagsasalita ng tao.
HAL. Naku, mahusay kang magdalang mga bagay na wala sa uso.
Kaygandang lumakad ng kasintahan mo, nag-uumpugan ang tuhod.
Kaybuti mong kaibigan, matapos kitang pakaiinin, ngayon ako pa ang
masama.
MGA KONSEPTONG PANGDISKURSO
WIKA - Itinuturing na pinakamahalagang sangkap o instrumento na
ginagamit ng tao sa pakikipagtalastasan. Sa pamamagitan nito naipapahayag
ng tao ang kanyang mga iniisip, saloobin at nadarama.
DISKURSO - Ayon sa Diksyunaryong Ingles-Filipino ( 984) ay
nangangahulugang magsulat omagsalita nang may katagalan o kahabaan.
- Ayon naman sa Webster’s New World Dictionary ( 1995),
ang diskurso ay isang pormal na pagtalakay sa isang paksa, pasulat
mano pasalita. katulad ng komunikasyon na ginagamitan ng berbal na
komunikasyon. Sa karaniwang pagpapakahulugan, ang diskurso ay
pakikipagtalastasan,pakikipag-usap o anumang paraan ng
pagpapahayag ng ideya tungkol sa isang paksa.
KAHULUGAN NG DISKURSO
- Diskurso ang tawag sa paggamit ng wika bilang paraan ng
paghahatid ng mensahe at pormal o sistematikong eksaminasyon ng isang
paksa sa pasalita at pagsulat. Ito ay nagmula sa Middle English na “ discours”
nagmula sa Medieval at Late Latin na “discursus” at Kombersasyon. Ito ang
yunit ng linggwistik na bumubuo ng ibat’ibang pangungusap, ang salitaan
( conversation), argumento o pananalita ( speeces).
- Ayon sa diksyunaryo ni Leo James English (2007) ang
kahulugan ng diskurso ay may kinalaman sa pagsasalita at
pagtatalumpati. Marapat lamang na sabihin na ang diskurso ay
pagbibigay ng pagtalakay sa ibat’ibang paksa, pasalita man o pasulat.
- Ang diskurso ay itinuturing na isa sa apat na sistema ng
wika,kasama ang bokabularyo, balarila at ponolohiya.
KUWENTO 79: SI DANIEL SA YUNGIB NG MGA LEON
Ang hari ngayon sa Babilonya ay isang tao na nagngangalang Dario.
Gusto niya si Daniel kasi mabait at matalino si Daniel. Pinili ni Dario si Daniel
para maging hepe sa kaniyang kaharian. Marami ang nainggit kay Daniel,
kaya ganito ang ginawa nila.
Hiniling nila kay Dario na gumawa ng isang batas na nagbabawal sa
sinomang tao, sa loob ng 30 araw, na manalangin sa sinomang diyos o tao
maliban na kay Dario. Sinomang susuway sa batas na ito ay ihahagis sa
yungib ng mga leon. Hindi alam ni Dario kung bakit gusto nilang ipagawa ang
batas na ito. Pero sa palagay niya ay magandang ideya iyon. Kaya pumayag
na rin siya na gawin ang batas.
Nang malaman ni Daniel ang tungkol sa batas na ito, umuwi siya at
nanalangin, gaya ng dati niyang ginagawa. Alam ng masasamang tao na hindi
kailanman titigil si Daniel sa pananalangin kay Jehova. Kaya mukhang
magtatagumpay sila sa kanilang plano.
Abut-abot ang pagsisisi ni Haring Dario, pero hindi na niya mababago
ang batas. Kaya napilitan siyang iutos na si Daniel ay ihagis sa yungib ng mga
leon. Pero sinabi ng hari kay Daniel: ‘Sana’y iligtas ka ng Diyos na iyong
pinaglilingkuran.’
Kinabukasan si Dario ay nagmamadaling pumaroon sa yungib ng mga
leon. Nakikita mo siya sa larawan. Sumigaw siya: ‘Daniel, iniligtas ka ba ng
Diyos na pinaglilingkuran mo?’
Sumagot si Daniel: ‘Pinigilan ng anghel ng Diyos ang bibig ng mga
leon kaya hindi nila ako sinaktan.’ Natuwa ang hari. Iniutos niya na si Daniel ay
iahon mula sa yungib. At ang masasamang lalaki na gustong pumatay kay
Daniel ang siyang inihagis sa mga leon para mamatay.
Pagkatapos nito ay iniutos ni Dario na lahat ng tao sa kaharian ay
dapat na gumalang sa Diyos ni Daniel, sapagka’t ginawa niya ang malaking
himalang ito.
MGA TANONG
 Sino si Dario, at ano ang pagtingin niya kay Daniel?
 Ano ang ipinagagawa ng ilang inggitero kay Dario?
 Ano ang ginawa ni Daniel nang malaman niya ang bagong batas na
ito?
 Ano ang sagot ni Daniel kay Dario?
 Ano ang nangyari sa masasamang lalaki na gustong pumatay kay
Daniel, at ano ang iniutos ni Dario sa lahat ng tao sa kaniyang
kaharian?
2. MGA TAYUTAY NA NAGPAPAHAYAG NA PARANG TAO ANG HINDI
NAMAN TAO
A. PERSONIPIKASYON ( PAGBIBIGAY-KATAUHAN) Ito ay pagsasalin o
paglilipat ng talino, gawa o kilos o iba pang katangin ng ngtao sa mga
karaiwang bagay. Inaaring tao rito ang mga bagay na walang buhat sa
pamamagitan ng pagkakapit sa mga ito ng mga gawi o kilos ng tao.
HAL. Kaytuling tumakbo ng panahon.
Sumasayaw ang talahib sa dapyo ng hanging amihan.
Masungit ang panahon ngayon.
B. APOSTROPI (PAGTAWAG) Ito ang pakikipag-usap sa karaniwang bagay
o sa isang kaisipan na parang nakikipag-usap sa buhay na tao na parang
naroroong kaharap mo pero wala namam.
HAL. a.Pag-ibig! Masdan mo ang ginawa mo.
b.Tukso!layuan mo ako nang hindi na ako muling magkasala.
c.Karamdaman! Wag kang lumapit sa akin.
3. MGA TAYUTAY NA MAY PAGPAPALIT
A. METONIMYA ( PAGPAPALIT-TAWAG) Ito ang pahayag na gumagamit ng
isang salita sa halip na iba ang salitang kaugnay. Ang panlaping meto ay
nangangahulugan ng pagpapalit o paghahalili. Dahil ditto nagpapalit itong
katawagan o ngalan sa bagay na tinutukoy.
HAL. Si Celia ang tala sa kanilang nayon.
Malakas talaga siyang uminom, sampung bote ay agad niyang naubos
nang ganuon na lamang.
Umani siya ng palakpak sa kanyang tagumpay.
Gampanan mo ang iyong pagiging haligi ng tahanan.
B.SINEKDOKE ( PAGPAPALIT-SAKLAW) Ito ang mga pahayag na
gumagamit ng isang bahagiupang tukuyin ang kabuuhan.
HAL. Isa na siyang alagad ni Balagtas.
Si Adonis ang kisig ni Troy.
Mala-Venus ang ganda ni Nichole.
4. MGA TAYUTAY NA MAY PAGDIDIIN
A. HAYPERBOLE ( PAGMAMALABIS) Pagpapahayag na lagpas sa
katotohanan o eksaherado kung pakasusuriin. Nagpapahayag ito ng higit sa
kalagayan ng isang tao o pangyayari.
HAL. Makalaglag-matsing ka na man kung makatitig.
Kumukulo ang dugo ko kapag nakikita kita.
Nahihiga sa salapi ang kanilang pamilya.
B. ANTITESIS ( PAGTATAMBIS O OKSIMORON) Paggamit ito ng mga salita
o pahayag na magkakasalungat.
HAL. Ang buhay sa mundo ay tunay na kakatawa: may lungkot at may ligaya,
may hirap at may ginhawa. May dusa at may pag-asa.
Hindi ko maintindihan ang aking kasama, ayaw niya ng may kasama
ngunit ayaw naming mapag-isa, ayaw ng magulo at ayaw na tahimik.
Nakakatuwa ang mga gusali sa kamaynilaan, may matataas at
mabababa, may mga bago at may mga luma.
5. IBA PANG URI NG TAYUTAY
A. RETORIKAL NA TANONG - Pahayag na gumagamit ng tanong na hindi
nangangailanagan ng kasagutan kundi ang layunin ay maikintal sa isipan ng
tagapakinig o mambabasa.
HAL. Maibabalik pa ba ang dahong nalagas sa tangkay ng panahon?
Bakit ako Inay, sawi, bigng-bigo?
May ina kayang makatitiis na hindi damayan ang kanyang anak na may
sakit?
B. PAGTANGGI ( LITOTES) Karaniwang ginagamitan ng panangging
pahayag na “hindi” upang bigyang-diin ang kahulugang pagsang-ayon sa
sinasabi.
HAL. Hindi ko sinasabing tamad ka, ngunit napakarumi ng bahay gayong wala
ka na mang ginagawa.
Hindi ko sinasabing bobo ka, lamang ay bakit puro bagsak ang mga
grado mo.
Hindi ko sinasabing wala kang silbi, pero maghanap buhay ka naman.
PAGGAMIT NG RHETORICAL DEVICES O TRANSISYUNAL NA
PANANALITA
- Mahalaga ang pagpapahayag ang paggamit ng mga rhetorical
devices o transisyunal na pananalita dahil bukod sa tamang anyo nito,
nagiging makulay at masining pa ang mga pahayag.
- Mahalagang maituro sa mga mag-aaral ang mga rhetorical devices o
transisyunal na pananalita upang matulungang gabayan sa epektibong
pagpapahayag sa larangan ng diskurso. At sa tulong ng paggamit ng
idyomatikong pahayag o sawikain at paggamit ng mga tayutay.
PAGGAMIT NG IDYOMATIKONG PAHAYAG O SAWIKAIN
- Ang pag-aaral ng mga idyoma (idioms o idiomatic expressions) ay
kaugnay ng kaalamang panretorika. Ito ay nagpapabisa, nagpapakulay at
nagpapakahulugan sa pagpapahayag. Ang kahulugan ng idyoma ay malayo
sa literal o denotatibong kahulugan ng salita. Ito ay tinatatawag ding sawikain
sa ating wika.
- Ang paggamit ng idyoma o sawikain sa pagpapahayag ay lubos na
nagpapatingkad sa makulay na paraan ng pagpapahayag. Ito ay mga salita o
pariralang naghahatid ng mensaheng naiiba sa literal na kahulugan. Maaring
ito’y buuin ng dalawang anyo.
1. SAWIKAING LEKSIKAL - Mga sawikaing binuo ng isang salita lamang na
ginagamit sa matalinhagang pamamaraan o eupemismo.
Hal. bata- Maagap ang bata ng mayor.
haligi-Dapat matatag ang paninindigan ng haligi ng tahanan.
Ilaw- Ang ilaw ng kanilang tahanan ay yumao na.
2. SAWIKAING BINUBUO NG HIGIT SA ISANG SALITA - mga sawikaing
binubuo ng higit sa isang salita.
IDYOMA/SAWIKAIN KAHULUGAN
 mababaw ang luha - madaling umiyak
 hilong talilong - litung-lito
 laman ng lansangan - palaboy
 haling ang bituka - walang takok, matapang
 huling hantungan - libingan
 sanga-sangang dila - sinungaling
 kayod-kalabaw - walang tigil sa pagtatrabaho
 kapit-tuko - mahigpit ang kapit
 bukas ang palad - galante, handing tumulong
GAMIT NG IDYOMA SA ATING WIKA
1. Mababaw ang luha ng guro namin. ( madaling umiyak)
2. Ang mag-aaral na iyon ay nalunod sa isang basong tubig.
(madaligsumuko)
3. Patuloy si Andi sa pagbibilang ng poste. (walang trabaho, naghahanap ng
trabaho)
4. Tampulan si Iya ng tukso sapagkat siya ay putok sa buho. ( anak sa
pagkadalaga)
5. Matuto kang magbatak ng buto kung nais mong umasenso sa buhay.
( magtrabaho)
MGA TAYUTAY
- Ang tayutay ay isang pahayag na sadyang masining at kaakit-akit.
Ito ay ngahahayag ng makulay at mabisang pagpapakahulugan, maiuugnay ito
sa pangunahing layunin ng retorika upang maging maganda, masining at
maayos ang pahayag.
IBA’T IBANG URI NG TAYUTAY
1. MGA TAYUTAY NA NAGHAHAMBING
A. SIMILE( PAGTUTULAD) Pagpapahayag na naghahambing sa dalawang
tao,bagay, pangyayari at iba pa. Sa prosesong ito gumagamit ng pariralang
tulad ng, kawangis , para ng, gaya ng, anaki at iba pa.
HAL. Ang kanyang mga ngipin ay tila perlas sa kaputian.
Anaki’y dagundong ng kulog ang nagagalit na boses ng kanyang ama.
Tumakbo siyang tulad ng isang mailap na usanang makita ang papalapit
na kaaway.
B. METAPORA ( PAGWAWANGIS) Ito ay tuwirang paghahambing sapagkat
hindi na ginagamitan ng mga pariralang tulad ng, kawangis, para ng at iba pa.
HAL. Ang ina sa mundo ang ilaw ng tahanan.
Halamang nakukuha sa dilig ang pag-ibig.
Ang daliri ng dalaga’y hugis kandila.
FOUNDING OF KATIPUNAN
- On July 7, 1892 a secret council was convened.
VISION OF KATIPUNAN
- Objectives of Katipunan as the brotherhood was political, moral and
civic. They saw it as their responsibility to help the poor and the oppressed and
to teach them good manners, hygiene and morality.
INITIATION OF MEMBERS
- New recruits to the secret society underwent a rigorous initiation
process similar to Masonic practices. In the table there are bolo, revolver and a
set of questions.
STRUCTURE OF THE KATIPUNAN
- Katipunan formed small branches, governed by the sangguniang
barangay, and these small branches would form larger provincial councils,
governed by the sangguniang.
INTERNAL STRUGGLE OF KATIPUNAN
TWO FANCTIONS:
1. MAGDIWANG – led by Gen. Mariano Alvarez
2. MAGDALO – led by Gen. Baldomero Aguinaldo, cousin of Gen.
Emilio Aguinaldo.
 The 2 fanctions fight a common enemy but not helping each other.
TEJEROS CONVENTION CONFLICT
- Bonifacio’s decision to come to Cavite to mediate the conflicts of the
two fanction of the Katipunan was the Beginning of his downfall.
- Andres Bonifacio and his Katipuneros suffered many defeats at the
hands of Spaniards in Manila.
ARREST OF THE SUPREMO
- The relationship of the two leaders started to break up.
- Some Cavite Katipuneros spread rumors about the Supremo.
THE EXECUTION OF THE TWO BROTHERS
- On May 10, 1897, Supremo and Procopio were executed by firing
squad on Mount Nagpatong.
PHILIPPINE REVOLUTION UNDER AGUINALDO’S LEADERSHIP
- After the death of Supremo the two fanctions merged their forces to
become one in the revolutionary government of Pres. Emilio Aguinaldo and
with the former Katipuneros.
THE LAST STAND OF AGUINALDO’S REVOLUTIONARY GOV. IN CAVITE
- Mamerto Alejandrino Natividad, Jr. was named Lieutenant General
for Central Luzon and was commissioned by Pre. Aguinaldo to look for a place
of retreat and he found Biak-na-Bato in San Miguel Bulacan.
THE ESTABLISHMENT OF BIAK-NA-BATO GOVERNMENT
- General Aguinaldo established his headquarters in Biak-na-Bato. In
July 1897, Aguinaldo established his Republic in Biak-na-Bato and issued a
proclamation.
- Governor Gen. Primo De Rivera introduced a peace talk and a cease
fire to Gen. Aguinaldo and group through Pedro Paterno.
-Pedro Paterno tried to convince Gen. Aguinaldo to enter an
agreement with Gov. Gen. Primo De Rivera in the name of “Peace”.
THE PACT OF BIAK-NA-BATO
- On December 14, 1897, they officially drafted the agreement
between the Spanish governments. According to Teodoro Agoncillo, the pact
was made into 3 documents and in relation to the writings of Aguinaldo.
- The pact was signed in the house of Pablo Tecson in San Miguel
Bulacan.
CONDITIONS STATED IN THE PACT OF BIAK-NA-BATO:
1. Any associates who desired to go with me, would be free to lived in
any foreign coutry.
2. Payment of indemnity of $800,000 should be made in 3 installment.
3. $400,000 when all the arms in Biak-na-Bato were delivered to the
Spanish authorities.
4. $200,000 when the arms surrendered amounted to eight hundred
stands.
5. AndT Te Deum sung in the Cathedral in Manila as a thanksgiving
for the restoration of peace.
6. Whole of money was to be paid to me personally.
THE REGULARS VS. THE SECULARS (CONTROVERSY DURING SPANIARDS TIME)
- Special features of the Colonial Government in the Philippines was
the Unification of the church and the state.
- Pedro Pelez (Ecclesiastical Governor of the Church Monsignor)
sided with the Filipino Priest but died in 1863 in an earthquake.
- Father Mariano Gomez, jose Burgos and Jacinto Zamora
(GOMBURZA) fight for the secularization movement.
REGULAR PRIEST- members of religious Orders
SECULAR PRIEST – native priest who were trained by the archbishops and
bishops but not a member of religious order.
RACIAL PREJUDICE
- Filipinos were called Indio because of brown color, height and
uneducated people. Spaniards perceived that we have low level of intelligence
and a savage.
THE PROPAGANDA MOVEMENT
- Propaganda refers to the movement intended to inform the
Spaniards in the Peninsula. It was a two-sided movement.
FILIPINO PROPAGANDISTS
MARCELO H. DEL PILAR – born in Cupang, Bulacan on August 30, 1850 and
died on July 4, 1896. His pen name was Plaridel. He became the Editor-in-
Chief of the Propaganda newspaper La Solidaridad.
JOSE P. RIZAL – from Calamba Laguna, born on June 19, 1861 and died on
December 30, 1896 in Bagumbayan. His first novel is Noli Me Tangere and
contributed numerous articles to La Solidaridad. He founded La Liga Filipina in
Manila.
JUAN LUNA – born in Badoc, Ilocos Norte on October 1857. He was an Artist
and was recognized as the first Filipino Artist.
FELIX RESURRECTION HIDALGO – born on February 21, 1855 in Binondo
Manila and died on March 13, 1913. He was also an artist and was known as
one of the great Filipino painters of the late 19 th century.
GRACIANO LOPEZ JAENA – a native of Jaro, Ilo-Ilo and was born on
December 18, 1856, he died on January 20, 1896 at the age of 39. Known for
addressing the injustices that occurred amongst the Filipino people.
MARIANO PONCE – doctor by profession and one of the founders of La
Solidaridad.
DR. PIO VALENZUELA – Editor-in-chief of the newspaper of Katipunan
entitled Kalayaan. He was born on June and died on April 1956.
THE PROPAGANDA GROUPS:
1. CIRCULO HISPANO-FILIPINO – established in 1882 by a group of Filipino
students in Madrid led by Juan Atayde.
2. LA SOLIDARIDAD (ORGANIZATION) – on December 13, 1888, Filipino
students and liberals exiled in Spain formed an organization called La
Solidaridad and spearheaded by Galicano Apacible (Rizal’s Cousin)
FREE MASONRY
- The first masonic lodge established in the Philippines was the
Primera Luz Filipina. When nationalistic commitment was at its highest, Filipino
Masonry was well embedded in spite of constant government persecution.
PROPAGANDA NEWSPAPERS
1. KALAYAAN – propaganda paper of the Katipunan headed by Dr. Pio
Valenzuela. The membership of Katipunan increased from 300 to 30,000 on
January 18, 1896.
CONTRIBUTORS OF KALAYAAN WITH THEIR PEN NAME:
1. EMILIO JACINTO – Dimas-Ilaw
2. ANDRES BONIFACIO – Agap-ito Bagumbayan
3. DR. PIO VALENZUELA – Madlang-Away
2. LA SOLIDARIDAD – newspaper published not only articles and essays
about the economic. Cultural, political and social conditions of the country but
also current news, both local and foreign and speeches of prominent Spanish
leaders about the Philippines.
3. DIARIONG TAGALOG – first Filipino publication to circulate in mixed
Tagalog-Spanish. Marcelo H. Del Pilar founded the Diariong Tagalog.
PASCUAL POBLETE – Father of Diariong Tagalog
4. REVISITA DEL CIRCULO HISPANO-FILIPINO – aimed at expressing
thoughts about the abusive Spanish government. But it was short-lived due to
lack of funds and conflicting political issues.
5. LA INDEPENDENCIA (INDEPENDENCE) – founded by Gen. Antonio Luna.
Came out on September 3, 1898.
6. LA LIBERTAD (LIBERTY) – published on jUne 20, 1898 by Clemente Jose
Zulueta. They created the newspaper to test and exercise the freedom of the
press during the revolution. The first issue was their last.