თარიღი:18/11/21

სტუდენტისსახელიდაგვარი:ნათია ბარიხაშვილი

ქულათაჯამი: /20

უპასუხეთქვემოთმოცემულკითხვებს (ქართულენაზე):

1. აღწერეთ კომპიუტერული ლინგვისტიკისი ნტერდისციპლინარულობის არსი.

(. /1)

2. რას შეისწავლის ფსიქოლინგვისტიკა? (. /1

ფსიქოლინგვისტიკა — დისციპლინა, რომელიც შეისწავლის ურთიერთკავშირს

ენის, აზროვნებასა და ცნობიერებას შორის. გაჩნდა 1953 წელს.ტერმინი
ფსიქოლინგვისტიკა პირველად 1946 წელს ნიკოლაი პრონკომ გამოიყენა.
ფსიქოლინგვისტიკას სამი ძირითადი თეორიული წყარო გააჩნია. პირველია —
ფსიქოლოგიური მიმართულება ენათმცოდნეობაში. წინა საუკუნეში წერდნენ
რომ ენა არის ერის კულტურის სატკე და და უკავშირდება სულიერ
პროცესებს . ენის საშუალებთით ხდება გარშემომყოფებთან დაკავშირება ასევე
არეგულიირებს სამყაროში წესრიგს . და ერთ -ერთი ფაქტორი ადამინის
სრუყოფილებლად წარმოსაჩენად. მიუხედავად იმისა, რომ სხვა
დისციპლინები სწავლობენ ენას, ისინი ამას სხვა პერსპექტივიდან აკეთებენ.
სოციოლინგვისტიკა, მაგალითად, სწავლობს კავშირს სოციოკულტურულ და
ენობრივ ფენომენებს შორის. ლინგვისტიკა თავად სწავლობს ენის წარმოშობას,
ევოლუციას და სტრუქტურას.

3. განმარტეთ ‘მათემატიკური ლინგვისტიკა’. (. /1)

 კომპიუტერული ტექნოლოგიების ეპოქაში მათემატიკური ლინგვისტიკის
მეთოდებმა განვითარების ახალი პერსპექტივა მიიღეს. ენობრივი ანალიზის
პრობლემების გადაჭრის გზების ძიება ახლა სულ უფრო მეტად ხორციელდება
ინფორმაციული სისტემების დონეზე. ამავე დროს, ენობრივი მასალის
დამუშავების ავტომატიზაცია, მკვლევარის მნიშვნელოვანი
შესაძლებლობებისა და უპირატესობების მიწოდება, აუცილებლად აყენებს მას
ახალ მოთხოვნებსა და ამოცანებს.

4. ჩამოთვალეთ კომპიუტერული ლინგვისტიკის ძირითადი მიზნები. (. /1)

ერთ-ერთი ცნობილი პრობლემა, რომელსაც ადგილი აქვს კორპუსლინგვისტიკასთან

მიმართებაში, არის იმის განსაზღვრა, თუ რა არის კორპუსლინგვისტიკის კვლევის
ობიექტი.კორპუსლინგვისტიკის კვლევის ობიექტი არის ენა.კორპუსლინგვისტიკა
შეისწავლის (ელექტრონული) კორპუსების აგების, შიდამოწყობის და მისი
გამოყენების შესაძლებლობებს. კორპუსლინგვისტიკა არის მეცნიერების ერთ-ერთი
დარგი, რომელიც თავისი მიზნებიდან გამომდინარე, კვლევას ახორციელებს
ავთენტურ ენობრივ მასალებზე დაყრდნობით – ანუ კვლევაში იყენებს უკვე არსებულ
იმ მონაცემებს, რომლებიც არალინგვისტური მიზნებით არის შექმნილი, მაგ.,
ბელეტრისტიკა, პუბლიცისტიკა, დარგობრივი ლიტერატურა, პრესა, ზეპირი
გამოსვლები, სპონტანური მეტყველება და ა.შ. კორპუსლინგვისტიკა არ იყენებს იმ
მონაცემებს, რომლებსაც ლინგვისტები საკუთარი კომპეტენციის (ინტროსპექციის)
საფუძველზე ქმნიან ან აგროვებენ ექსპერიმენტებისა და კითხვარების სახით
კონკრეტული ენის მატარებლებისაგან, რათა ამ გზით შეამოწმონ საკუთარი
თეორიული პოსტულატები.

5. ჩამოთვალეთ კომპიუტერული ლინგვისტიკის კვლევის მიმართულებები

(მინიმუმ 5) (. /1)

ენისა და ენობრივ მონაცემთა ფორმალური აღწერა, მეტყველების ავტომატური

ამოცნობა, ენოობრივი ტექსტის სინთეზირება, ელექტრონული ლექსიკონების შექმნა,
სრული ავტომატური მანქანური თრგმანი.

6. ისაუბრეთ მანქანური თარგმანის ძირითადფუნქციებზე და მიმოიხილეთ მისი

მოკლე ისტორია. (. /2)
მანქანური თარგმნა (ასევე ავტომატური თარგმნა) — ტექსტის თარგმნა ერთი ენიდან
მეორე ენაზე კომპიუტერის(ან ეგმ-ის მეშვეობით). მანქანური თარგმნის იდეალური
შემთხვევის დროს მანქანა ასრულებს იმ მოქმედებებს რასაც
მთარგმნელი.გამოგონების შემდეგ მანქანური თარგმნის პირველი ცდა 1954 წელს
ჩაატარეს ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტში ლ. დოსტერტის ხელმძღვანელობი.ასევე
საქართველოში მანქანური თარგმნის პირველი ჯგუფი ჩამოყალიბდა 1957
წელს.შეიქმნა რუსულიდან ქართულ ენაზე თარგმნის პირველი ალგორითმი.
მანქანური თარგმნის კვლევაში არის ორი ასპექტი: გამოყენებითი(ტექსტების
თარგმნა, საინფორმაციო საქმის ავტომატიზაცია და სხვა) და თეორიული(ადამიანთა
მეტყველების მოდელირება.

7.რასშეისწავლის კორპუსის ლინგვისტიკა და რა განასხვავებს კორპუსს

არქივისგან? (. /2)

კორპუსლინგვისტიკის მიზანია ავთენტური ენობრივი მონაცემების გაციფრება და

მათი თავმოყრა მონაცემთა სტრუქტურირებულ ბაზებში (ანუ კორპუსების
შექმნა), ენის შესახებ დაგროვილი ცოდნის განახლება-განვრცობა, არსებული
თეორიულ-ლინგვისტური პოსტულატების ვერიფიცირება/გენერირება დიდი
მოცულობის ტექსტური კორპუსების ბაზაზე, ექსპლორაციული კვლევის
შედეგად მიღებული ცოდნის ტექნოლოგიზება – პროგრამული პროდუქტების
შექმნა და მათი იმპლემენტაცია როგორც თეორიულ, ისე პრაქტიკულ
სამომხმარებლო სფეროში.არქივი - ‘ტექსტების შემთხვევითი ერთობლიობა’ vs.
კორპუსი -‘დახარისხებული წერილობითი და ზეპირი ტექსტების
ერთობლიობა,რომელთა წაკითხვას ახერხებს კომპიუტერი.

8. ჩამოთვალეთ კორპუსის ტიპები (4-5) (. /1)

ისტორიული კორპუსი, ანოტირებული კორპუსი და ეროვნული კორპუსი

Chooe the correct alternative. Each question has 0.5 points. Total points (. /10)

1.What is a corpus?
2. A theory of language.
3. A collection of texts stored on a computer.
4. An electronic database similar to a dictionary.
5. Any large collection of words such as a collection of books, newspapers or magazines.

2.What is the main reason for using corpora?

6. Other methods of language analysis are not reliable.

7. Computers can confirm our intuitions about language.
8. Computers can help us discover interesting patterns in language which would be difficult to spot
otherwise.
9. With corpora we can answer all research questions about language.

3.What is corpus annotation?

10. Adding an extra layer of information to the text to allow for more sophisticated searches.
11. Separating text into sentences.
12. Manual coding of text for parts of speech.
13. Adding critical comments to a text.

4. What is a specialised corpus?

14. A corpus that is used for historical language investigations.

15. A corpus that is composed of a large variety of genres.
16. A corpus that is used by language specialists.
17. A corpus that focuses on e.g. one type of genre, one period, one place etc.

5. Which of these is NOT a type of corpus?

18. Multilingual corpus

19. Learner corpus
20. Diachronic corpus
21. Observer corpus

22. What is the BNC?

23. A large general corpus of British English.
24. A corpus of different genres of English writing.
25. A large spoken corpus of British English.
26. A specialised corpus representing the language of newspapers.

7. Which of these statements is NOT true about a monitor corpus?

27. It is frequently updated.

28. The Bank of English is an example of a monitor corpus.
29. The BNC is an example of a monitor corpus.
30. It is used to monitor rapid change in language.

8. What is a concordance?

31. Information about word frequencies normalised per million words.

32. Listing of examples of a word searched in a corpus with some context on the right and some
context on the left.
33. An alphabetical list of words that appear in a text.
34. A list of words and their frequencies that can be used for identifying important words in a text.

9. What is collocation?

35. The tendency of speakers to talk over each other.

36. The tendency of words to co-occur with one another.
37. The tendency of words to appear in unique, different contexts each time.
38. The tendency of sentences to create meaning.

10. What is a frequency distribution in a corpus?

39. Information about how frequent a word is in a corpus.

40. Information about the frequency of use of a term across a number of different texts, corpus
sections, speakers etc.
41. Information about how frequent a word is per million words.
42. Sociolinguistic information about the gender of the speakers that are represented in a corpus.
 11. What is collocation (a refined definition)?

43. Random variation among words.

44. Systematic co-occurrence relationships between words in use.
45. A statistic that compares the co-occurrence of two words.
46. Equivalence of meaning of two or more words.

12. Which of these is a prototypical example of a collocation?

47. tell-story
48. surprisingly-unsurprisingly
49. a-the
50. help-aid

13. What is a colligation?

51. A strong affinity of a word for another word.

52. A strong affinity of a word for a grammatical class.
53. A statistic that compares the co-occurrence of two words.
54. A grammatical category of a word.

14. Which of these is an example of a colligation?

55. telephone-operator
56. Mr-proper noun
57. back-front
58. SUBJECT-VERB-OBJECT

15. What is a semantic preference?

59. A relationship between a word and a set of other words that form a semantic category.
60. A relationship between a word and a set of other words that do not form a semantic category.
61. A relationship between a word and other words that form a grammatical category.
62. A relationship between a word and a set of other words that do not form a grammatical
category.
 16. Which of these is an example of semantic preference?

63. He-verb
64. DRINKABLE LIQUIDS-PRECIOUS STONES
65. corpus-linguistics
66. glass of-DRINKABLE LIQUIDS

17. What is discourse prosody?

67. Collocations that reveal speaker socio-economic status.

68. The way that words in a corpus can collocate with a related set of words or phrases, often
revealing (hidden) attitudes.
69. Intonation patterns in speech.
70. Two words that do not go together.

18. Which of these is an example of discourse prosody?

71. New-York
72. happen-PRECIOUS STONES
73. happen-UNPLEASANT THINGS
74. hair-LENGTH

19. What is the keyword method?

75. A method of identifying words that are statistically significantly more frequent in one corpus as
compared with another corpus.
76. A method of identifying words that speakers find important in a corpus.
77. A method of identifying words that are ‘key’ for a particular corpus.
78. A statistical procedure which identifies words which co-occur with other words.

20. What is a lock word?

79. A type of a keyword.

80. A word that has more or less the same frequency over time.
81. A word that steadily becomes more frequent.
82. A word that steadily becomes less frequent.