PHÒNG GD &ĐT THANH OAI

TRƯỜNG THCS THANH VĂN

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
Năm học 2015 – 2016
Môn thi: Toán.
Thời gian: 150 phút.( không kể thời gian giao đề)
Bài 1: (6 điểm)
x x 3 x 2 x 2
M  (1  ):(   )
a. Cho x 1 x 2 3 x x5 x 6
1) Rút gọn M
2) Tìm giá trị nguyên của x để biểu thức M nhận giá trị là số nguyên
b. Tính giá trị của biểu thức P

P  3x 2013  5 x 2011  2006 với x  6  2 2 . 3  2  2 3  18  8 2  3

Bài 2: (4 điểm)
a - Giải phương trình: (1  x )  4 x  1  3x
2 3 3 4

b - Tìm tất cả các số nguyên n sao cho n  2014 là một số chính phương
2

Bài 3: (4 điểm)
a) Cho đường thẳng: (m  2) x  (m  1) y  1 (m là tham số) (1)

Chứng minh rằng đường thẳng (1) luôn đi qua một điểm cố định với mọi giá trị của m
b) Chứng minh rằng : nếu a, b ,c là ba số thỏa mãn
1 1 1 1
 
a +b +c = 2013 và a b c = 2013
thì một trong ba số phải có một số bằng 2013
Bài 4: (5 điểm)
Cho đường tròn (O; R ). AB và CD là hai đường kính cố định của (O) vuông góc
với nhau. M là một điểm thuộc cung nhỏ AC của (O). K và H lần lượt là hình chiếu của M trên
CD và AB.
2  2  2  2 
a) Tính sin MBA  sin MAB  sin MCD  sin MDC
b) Chứng minh: OK  AH (2 R  AH )
2

c) Tìm vị trí điểm H để giá trị của: P = MA. MB. MC. MD lớn nhất.
Bài 5: (1 điểm)
4a 9b 16c
P  
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức bca acb abc

(Trong đó a, b, c là độ dài 3 cạnh của 1 tam giác)

1
 Kiến thức cần nhớ

- Hết -

PHÒNG GD &ĐT THANH OAI

TRƯỜNG THCS THANH VĂN
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
Bài 1:
a) (4,5đ)
ĐKXĐ: x  0; x  4; x  9 (*)
1) Rút gọn M : Với x  0; x  4; x  9
x 2
M 
2) 18  8 2  16  2.4. 2  2  (4  2 ) Vậy
2
x  1 (với x  0; x  4; x  9 )

(*) (2,5đ)
x 2 x 1 3 x 1 3 3
M      1
2) x 1 x 1 x 1 x 1 x 1

(0,75đ)

Biểu thức M có giá trị nguyên khi và chỉ khi: 3 x  1  x  1  U (3)

Ư(3)    1;3  Vì x  0  x  1  0  x  1  1

Nên x  1 1;3 
Xảy ra các trường hợp sau: (0,5đ)
2
. x  1  1  x  0  x  0 (TMĐK (*) )

. x 1  3  x  2  x  4
(không TMĐK (*) loại ) (0,25đ)
Vậy x = 0 thì M nhận giá trị nguyên.
b_

x  6  2 2. 3  2  2 3  18  8 2 .  3

18  8 2  (4  2 ) 2  4  2  4  2
Có

2  2 3  4  2  2 3  4  ( 3  1) 2  3 1 3 1
=

x = 6  2 2 3  3 1 - 3

x = 62 2 2 3  3

x = 62 42 3  3

x = 6  2 ( 3  1)  3
2

6  2( 3  1)  3
x=

x = 62 3 2  3

x= 42 3  3

= ( 3  1)  3
2

x = 3 1 3
x=1

3
x  6  2 2. 3  3  1  6  2 2. 2  3  6  2 4  2 3  3

x  6  2 ( 3  1) 2  3  6  2 3  1  3  4  2 3  3

x  ( 3  1) 2  3  3 1  3  3 1 3  1

(0,75đ)
Với x = 1.Ta có P  3.1  5.1  2006  3  5  2006  2014
2013 2011

Vậy với x = 1 thì P = 2014

Bài 2:
a_(2,5đ)

1 x  2 3
 4 x3  1  3 x 4
(1)

Ta có: 
4 x 3  1  3x 4  3 x 4  4 x 3  x 2  x 2  1  1  x 2  x 2 3x 2  4 x  1  (2)

Thay (2) vào (1) ta có:

(1) 
 1  x    1  x    x  3x
2 3 2 2 2
 4x 1  (3) (
0,5đ)
Đặt y  1  x , với y ≥ 1. Suy ra x  y 1
2 2 2

y 3  y 2   1  y 2   3 x 2  4 x  1
Thay vào (3):
(0,5đ)
 y  y  1   1  y   3x  4 x  1  0
2 2 2

 y 1  0
 
 y  1  y 2   y  1  3x 2  4 x  1   0  y   y  1  3x  4 x  1  0
2

* Với y = 1 thì x = 0 thỏa mãn phương trình.
y 2   y  1  3 x 2  4 x  1  0
* Với y ≠ 1 và y ≥ 1, ta có: (4)
(1đ)
2
 2 1 1
3x 2  4 x  1  3  x     
Vì  3 3 3 và y > 1 thay vào vế trái của (4)
2 2
1  1  13  1  13 1
y 2   y  1 y    1    
3  6  36  6  36 3 lớnhơn. (0,25đ)
Do đó (4) vô nghiệm
Vậy phương trình (1) có nghiệm duy nhất x = 0 (0,25đ)

4
 n 2  2014  k 2 (k 2  N )

b_ (1,5đ) Giả sử  2014  k  n  2014  (k  n)( k  n)

2 2
(1)
(0,5đ)
Suy ra (k + n) và (k – n) = 2k là số chẵn nên (k + n) và (k – n) cùng tính chẵn
lẻ
Do 2014 là số chẵn nên (k + n) và (k – n) đều là số chẵn
(0,5đ)
 (k  n)( k  n) 4

Khi đó từ (1) suy ra ta lại có 20144 (điều này vô lí)

Vậy không có số nguyên n nào để n  2014 là số chính phương
2

(0,5đ)
Bài 3:
a) (2đ) Điều kiện cần và đủ để đường thẳng (m  2) x  (m  1) y  1

đi qua điểm cố định N ( x0 ; y 0 )

với mọi m là : (0,5đ)
( m  2) x0  ( m  1) y 0  1 với mọi m

 mx0  2 x0  my0  y 0  1  0 với mọi m

 ( x 0  y 0 ) m  ( 2 x0  y 0  1)  0 với mọi m (0,75đ)

 x0  y 0  0  x0  1
 
2 x 0  y 0  1  0  y0  1

(0,5đ)
Vậy các đường thẳng (1) luôn đi qua điểm cố định N(-1; 1)
(0,25đ)
b) Điều kiện a,b,c  0
1 1 1 1
  
Từ a b c a  b  c
Suy ra ( bc +ac +ab ) ( a+b+c ) – abc = 0 (0,25đ)
5
  ( a+b ) ( b+c ) ( c+a ) = 0  a+b =0 hoặc b+c=0 hoặc c+a=0

(0,5đ)
Nếu a+b =0 mà a+b+c =2013 nên c=2013
Nếu b+ c =0 mà a+b+c =2013nên a=2013
Nếu a+c=0 mà a+b+c =2013
nên b=2013 (0,5đ)
Vậy 1 trong các số a , c ,b bằng 2013 (0,25đ)
Bài 4:
C
K M

B
O H A

D
(0,5đ)

a_ Vì M thuộc (O) nên các tam giác: BMA và CMD vuông tại M nên:

sin 2 MBA 
 sin 2 MAB 
 sin 2 MCD 
 sin 2 MDC =

(sin 2 MBA 
 cos 2 MBA 
)  (sin 2 MCD 
 cos 2 MCD ) =1+1=2
(1,5đ)
b_

Chứng minh: OK  AH (2 R  AH )
2

Thật vậy: KOHM là hình chữ nhật nên: OK = MH

Mà MH2 = HA.HB (Hệ thức lượng trong tam giác vuông MAB có MH đường
cao) (1đ)
và BH = AB – AH = 2R – AH
Suyra:OK2=MH2=AH(2R-AH) (1đ)
6
 c_
P = MA. MB. MC. MD =AB.MH.CD.MK = 4R 2.OH.MH(Vì MK = OH)
(0,25đ)
OH 2  MH 2 OM 2 R 2
  
MàOH.MH 2 2 2 (Pitago)

(0,25đ)
R2
P  4R2.  2R4
Vậy 2 . đẳng thức xẩy ra  MH = OH
(0,25đ)
R 2
 OH= 2

(0,25đ)
Bài 5:
Đặt x = b + c – a, y = a + c – b, z=a + b – c thì x, y, z  0 `
 z y
a  2
b  c  a  x 
  xz
a  c  b  y  b 
a  b  c  z  2
  x y
c  2
Ta có  (0,25đ)
Vậy

2 y  2z 9z  9x 8x  8 y
P  
x 2y z
 2 y 9x   2z 8x   9z 8 y 
        2 9  2 16  2 36  26
 x 2y   x z   2y z 
(0,25đ)
2 y 9x
x

2y  x z
 2
 2 z 8x  
   4 y 2  9x 2   y  3 x
 x z  
  2 z 2  8x 2  2
 9z 8 y   z4y

 2y z  9 z 2  8 y 2 
Dấu đẳng thức xảy ra khi  3 (0,25đ)

7
 z
x
2

 3
 y x
 2
 4
 z y
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức P là 26 khi và chỉ khi  3 (0,25đ)

Bài 1: 1, P = ( 1−1√ x − √1x ):( 2 x +1 √−xx− 1 + 2 x √1+x +x x√−x √ x )

a, Rút gọn P
ĐKXĐ: x >0, x ≠ 1 ,
√x 1 −√ x
(
P = √ x(1 − √ x) − √ x (1 − √ x) ) :¿

√2 x−1
P = (√ x(1 − √ x) )
:¿

√2 x−1 (2 √ x −1)(1− √ x + x) √ x (2 √ x −1)(1− √ x)

P = (√ x(1 − √ x) )(
: +
(1− √ x )(1− √ x+ x ) (1 − √ x)(1 − √ x+ x) )
√2 x−1 (2 √ x −1)(1− √ x + x + √ x − x )
P = (√ x(1 − √ x) )(
:
(1− √ x )(1 − √ x+ x ) )
√2 x−1 (2 √ x − 1)
P = (√ :
)(
x(1 − √ x) (1− √ x)(1 − √ x+ x ) )
1− √ x + x
P= √x

b, C/m P > 1
Ta có P > 1
 1− √ x + x
>1
√x
8
 1− √ x + x −1>0
√x
 1− √ x + x − √ x >0
√x
 x −2 √ x+1 >0
√x
2
 ( √ x −1 ) > 0
√x
Vì ( √ x − 1 )2> 0 do x ≠ 1
√ x> 0 do x > 0
2
( √ x −1 )
Nên >0 luôn đúng
√x
Vậy P > 1

2, Cho x = 2 √ 4 − √ 5+ √ 21+ √ 80 Tính M = ( x2 - x + 1)2016

√ 10− √ 2

Ta có x √
= 2 4 − √ 5+ √ 21+ √ 80 = √
2 4 − √ 5+ √ 21+ 4 √ 5
= √ √ √
2 4 − 5+ ( 2 √ 5+1 )
2

√ 10− √ 2 √ 10 − √ 2 √ 10 − √ 2

2
x=
2 √ 4 − √ 5+2 √ 5+1
= √ √
2 4 − ( √ 5+1 ) = 2 √ 4 −( √ 5+1) = 2 √ 3 − √ 5
√10 − √2 √ 10− √ 2 √ 10− √ 2 √10 − √2
2
2. 2 3 − 5
= √ √√10√− √ 2√ = = √
√ 2. √ 6 −2 √5 √ 2. ( √ 5− 1 ) √2.( √5 −1) √ 10 − √ 2
= √ 10− √ 2 = √10 − √2 =1
√10 − √ 2 √ 10− √ 2

x √ x −1 x √ x+1 x +1
Bài 1: 1, P = x − x − x + x + x
√ √ √
a, Rút gọn P
ĐKXĐ: x > 0, x ≠ 1
2
x+2 √ x+1 ( √ x+ 1 )
P= =
√x √x
9
b, Tìm x để P = 2

9
 2,Cho x = 3 4 + 5 31 5 31
√ √ 3 3
+
√ √
3
4−
3 3

Tính P = x2016 - x1017 + 2018

Đặt a = 3 4 + 5 31  a3 = 4 + 5 31
√ √ 3 3
5 31  3
3 3
5 31
√
b=
√ 3

Ta có x = a + b
√
4−
3 3
b = 4- 3 3 √
 x3 = ( a + b)3
 x3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3
 x3 = a3 + b3 + 3ab ( a +b)
5 31 5 31
+ 3 3 (4+ 531 5 31
 x3 = 4 + √
3 3
+4-
775
3 3 √ √ √
3 3
)(4 −
√
3 3
) .x
 x = 8 + 3√
3 3
16 −
27
.x
− 343
 x = 8 + 3√
3 3

27
. x
−7
 x3 = 8 +3( 3 ¿ . x
 x3 = 8 -7x
 x3 + 7x - 8 = 0
 ( x -1) ( x2 + x + 8) = 0
Vì x2 + x + 8 > 0 với mọi x
nên x = 1
Vậy P =

PHƯƠNG TRÌNH VÔ TỈ
1. Phương pháp nâng lên lũy thừa
10
 VD1: Giải pt: 3+ √ 2 x −3=x
3
ĐKXĐ: x ≥ 2
Ta có pt: √ 2 x −3=x −3 ( ĐK: x ≥ 3 ¿
 2x - 3 = x2 - 6x +9

x2 - 8x + 12 = 0

(x -2 )( x - 6) = 0
x=2(Loại )

[ x=6( TM ) vậy....

VD2: √ x −1 - √ 5 x −1=√3 x −2
ĐKXĐ: x ≥ 1
√ x −1 ¿ √ 3 x −2 + √ 5 x −1
 x - 1 = 3x - 2 + 2√ (3 x − 2)( 5 x −1)+ 5 x −1
 2
2 -7x = 2√(3 x − 2)( 5 x −1) ( ĐK: x ≤ 7 ¿

4 - 28x + 49x2 = 4(3x-2)(5x-1)

11x2 - 24x + 4 = 0

(11x-2)(x-2) = 0
x=2(loại )

[ 2
x= (tm)
11
vậy...

2.Phương pháp đưa về VT là tổng các bình phương, VP = 0

VD3: a, x 2 + 2x + 15 = 6√ 4 x +5
−5
ĐKXĐ: x ≥ 4
Ta có : x 2 + 2x + 15 - 6√ 4 x +5 = 0

(4x + 5) - 2.3.√ 4 x +5 + 9 + x2 - 2x + 1 = 0
 √ 4 x +5 −3 ¿
( 2 + ( x - 1)2 = 0 (1)
Vì (√ 4 x +5 −3 ¿2≥ 0 ; ( x - 1)2 ≥ 0
Nên để (1 ) xảy ra thì {√ 4 xx +5−1=0
−3=0 
x = 1( tm)
Vậy
b, x + y + z + 8 = 2√ x −1+ 4 √ y − 2+6 √ z −3

11
 x ≥1
ĐKXĐ: { y≥2
z≥3
Ta có : x + y + z + 8 - 2√ x −1 − 4 √ y − 2− 6 √ z −3 = 0

( x - 1) - 2√ x −1 + 1 + (y -2) - 4 √ y − 2 + 4 + (x - 3) - 6 √ z − 3 + 9 = 0

√ x −2010 −1 + √ y −2011 −1 + √ z −2012 −1 = 3

c, x −2010 y −2011 z −2012 4
x> 2010
{
ĐKXĐ: y >2011
z >2012

3 √ x −2010 −1 − √ y −2011 −1 − √ z −2012 −1 =0

Ta có: 4 - x −2010 y −2011 z −2012
 1 √ x −2010 −1 ¿+( 1 − √ y − 2011 −1 )+( 1 − √ z −2012− 1 )=0
4 - x −2010 4 y − 2011 4 z −2012
 x − 2010− 4 √ x − 2010+4 + y −2011− 4 √ y −2011+ 4 z − 2012− 4 √ z − 2012+ 4
( 4 ( x − 2010) )( 4( x −2011) + ) (
4 (z −2012) )
=0

3.PP đưa về pt tích

2
VD3: x2 + 9 + 5x = (x +5)√ x + 9
ĐKXĐ: với mọi x
2 2
Ta có : x2 + 9 + 5x - x √ x + 9 - 5√ x + 9 = 0
 2 2
( x2 + 9 - x √ x + 9 ) + (5x - 5√ x + 9 )= 0
 √ x 2+ 9 √ x 2+ 9 2
( - x) - 5( √ x + 9 - x) = 0
 √ x 2+ 9 2
( - x)( √ x + 9 - 5) = 0

BÀI VỀ NHÀ

12
Bài 2: ĐK: −1 ≤ x , y ≤ 1
x √1 − y 2=1 − y √ 1− x2
Bình phương 2 vế ta có
........................
x2 +y2 =1
Bài 3: ĐK: với mọi x
( x + √ x2 +2021)¿ -x)¿) = 2021¿ -x)

(x2 + 2021 - x2 )¿ = 2021¿ -x)
 y + y 2+ 2021
√ = √ x 2+2021 -x (1)
2 2
Tương tự ta có: x + √ x +2021 = √ y + 2021 - y (2)
Lấy (1) + (2) theo vế ta có: 2x + 2y = 0

4. PP đặt ẩn phụ ( đăt 1 ẩn phu hoặc đặt 2 ẩn phụ)

2
VD1: 3x2 + 21x + 18 + 2√ x +7 x +7= 2
 2
3( x2 + 7x + 7) - 3 +2√ x +7 x +7 = 2
ĐK: x2 + 7x +7 ≥ 0 (*)
2
Đặt √ x +7 x +7 = t ( Đk : t ≥ 0 ¿
Ta có pt: 3t2 - 3 + 2t = 2

3t2 + 2t - 5 = 0

( t - 1)( 3t +5) = 0
t=1(tm)

[ t=
−5
3
( l)
2
Thay t = 1 ta có : √ x +7 x +7 = 1
........................................
 x=−1( tm(∗))
[
x=−6 (tm(∗)) vậy
13
VD2: ( √ 1+ x −1)( √ 1− x+ 1)=2 x
ĐK: −1 ≤ x ≤ 1
Đặt : √ 1+ x = a ( a ≥ 0)  1 + x = a2
√ 1− x = b ( b≥ 0 ¿  1 - x = b2

a2 + b2 = 2 ; a2 - b2 = 2x
Ta có pt: ( a - 1) ( b + 1)= 2x
Ta có : ( a - 1) ( b + 1)= a2 - b2 (1) và a2 + b2 = 2 (2)

( a - 1) ( b + 1) +2 = 2a2

( a - 1) ( b + 1) = 2a2 - 2

( a - 1) ( b + 1) = 2(a2 - 1)

( a - 1) ( b + 1) = 2(a - 1)(a +1)

(a-1)(b+1-2a-2)= 0

(a-1)(b-2a-1)= 0
 a=1(tm)
[
b=2a+ 1

C2: Nhân cả 2 vế với √ 1+ x+1

(√ 1+ x+1) ( √ 1+ x −1)( √ 1− x+ 1)=2 x (√ 1+ x+1)


(1+ x - 1)( √ 1− x+1)=2 x ( √ 1+ x+1)
 ( √ 1− x+1)=2 x ( √ 1+ x+1)
x
 ( √ 1− x+1 −2( √1+ x +1))
x =0
 ( √ 1− x+1 −2 √ 1+ x − 2)
x =0
 ( √ 1− x − 2 √ 1+ x − 1)
x =0
 x=0
[√ 1 − x −2 √ 1+ x −1=0

BÀI VỀ NHÀ

14
15