You are on page 1of 57

CHUYÊN ĐỀ Vợ chồng A phủ - Tô Hoài

 ĐOẠN 1: Nhân vật Mị và câu chuyện Mị làm dâu gạt nợ.


1. Ai ở xa về, có việc vào nhà thống lý (1) Pá Tra thường trông thấy
có một cô gái ngồi quay sợi gai bên tầng đá trước cửa, cạnh tầu ngựa. Lúc
nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước
dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi. Người ta nói:
nhà Pá Tra làm thống lý, ăn của dân nhiều , đồn Tây lại cho muối về bán,
giầu lắm, nhà có nhiều nương, nhiều bạc, nhiều thuộc phiện nhất làng. Thế
thì con gái nó còn bao giờ phải xem cái khổ mà biết khổ, mà buồn. Nhưng
rồi hỏi ra mới rõ cô ấy không phải con gái thống lý: cô ấy là vợ A Sử, con
trai thống lý.
Sự xuất hiện của Mị
2.Mị về làm dâu nhà Pá Tra đã mấy năm. Từ năm nào, không nhớ,
cũng không ai nhớ. Những người nghèo ở Hồng Ngài thì vẫn còn kể lại câu
chuyện Mỵ về làm người nhà quan thống lý. Ngày xưa bố Mỵ lấy mẹ Mỵ
không đủ tiền cưới, phải đến vay nhà thống lý, bố của thống lý Pá Tra bây
giờ. Mỗi năm đem nộp lãi cho nhà chủ nợ một nương ngô. Ðến tận khi hai
vợ chồng về già mà cũng chưa xong nợ. Người vợ chết, cũng chưa trả hết
nợ.
Nguyên nhân Mị là nàng dâu gạt nợ
3.Cho tới năm ấy Mị đã lớn, Mị là con gái đầu lòng. Thống lý đến bảo
bố Mị:
- Cho tao đứa con gái này về làm dâu thì tao xoá hết nợ tho.
Ông lão nghĩ năm nào cũng phải trả một nương ngô cho người ta, tiếc ngô,
nhưng cũng lại thương con quá. Ông chưa biết nói thế nào thì Mỵ bảo bố
rằng:
- Con đã biết cuốc nương làm ngô, con làm nương ngô trả nợ thay cho bố.
Bố đừng bán con cho nhà giàu.
Cuộc đối thoại giữa Mị và bố.
Tết năm ấy, tết vui chơi, trai gái đánh pao, đánh quay rồi đêm đêm rủ
nhau đi chơi. Những nhà có con gái, bố mẹ không thể ngủ được vì tiếng
1
chó sủa. Suốt đêm, con trai đến nhà người mình yêu, đứng thổi sáo xung
quanh vách. Trai đứng nhắn cả chân vách đầu buồng Mị. Một đêm, khuya
Mị nghe tiếng gõ vách. Tiếng gõ vách hẹn của người yêu. Mị hồi hộp lặng
lẽ quờ tay lên, gặp hai ngón tay lách vào khe gỗ. Một ngón đeo nhẫn.
Người yêu Mị đeo nhẫn ngón tay ấy. Mị nhấc tấm vách gỗ. Một bàn tay bắt
Mị bước ra. Mị vừa bước ra, lập tức có mấy người choàng đến, nhét áo vào
miệng Mị rồi bịt mắt cõng Mị đi.
Mị bị AS bắt về làm trong đêm hẹn hò với người yêu.
Tình huống 1: Phân tích/cảm nhận nhân vật Mị. Từ đó anh/chị hãy nhận
xét tấm lòng nhân đạo của Tố Hoài.
Tình huống 2: Phân tích/cảm nhận số phận và phẩm chất của Mị. Từ đó,
nhận xét….
Tình huống 3: Phân tích/ cảm nhận đoạn trích. Từ đó, nhận xét….
MB: …..Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen (1920-2014), quê ở Hà Nội.
Tô Hoài là một người có vốn am hiểu sâu rộng về văn hóa của nhiều vùng
miền. Tô Hoài là một nhà văn có quan điểm sáng tác tiến bộ. Với Tô Hoài,
viết văn là một quá trình đấu tranh để nói ra sự thật….Tác phẩm Vợ chồng
A Phủ là kết quả của chuyến đi thực tế Tây Bắc trong vòng 8 tháng năm
1952 của Tô Hoài. Tác phẩm viết về cuộc sống khổ nhục của người dân
Hồng Ngài trong xã hội cũ. Tác phẩm còn ca ngời vẻ đẹp tâm hồn của họ
đó là tình yêu cách mạng….Trong tác phẩm, Tô Hoài xây dựng thành công
nhân vật Mị-một nàng dâu gạt nợ khổ nhục nhưng có sức sống tiềm tàng
mãnh liệt. Cuộc đời khổ nhục của Mị được miêu tả qua đoạn trích từ câu
văn Ai ở xa về đến câu văn nhét áo vào miệng Mị rồi bịt mắt cõng Mị đi.
Qua đây, chúng ta thấy được tấm lòng nhân đạo của Tố Hoài.
TB: 4 luận điểm.
LĐ 1: Phân tích nhân vật Mị
*.Hoàn cảnh xuất hiện của Mị: Mị xuất hiện trong một không gian thời
gian đặc biệt. Mị xuất hiện trước cửa cạnh tàu ngựa trong nhà thống lí Pá
Tra.

2
- Không gian Mị xuất hiện ở nhà thống lí Pá Tra Ai ở xa về, có việc vào
nhà thống lý .
-> Nhà thống lí là nhà quan thống lí ,đây là một ngôi nhà giầu lắm, nhà có
nhiều nương, nhiều bạc, nhiều thuộc phiện nhất làng> nơi quyền quý, nơi
giàu sang nhất Hồng Ngài.
-> Đối lập với thân phận của Mị, thấn phận nàng dâu gạt nợ Nhưng rồi hỏi
ra mới rõ cô ấy không phải con gái thống lý: cô ấy là vợ A Sử, con trai
thống lý.
- Không gian Mị xuất hiện bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa.
->Hẹp, tù túng đối lập với không không gian quyền quý.
-> Là dụng ý nghệ thuật của Tô Hoài. Tảng đá là vật vô tri vô giác, câm
lặng giống như Mị. Mị cạnh tàu ngựa, cạnh chuồng ngựa- không gian sống
của con ngựa.
-> Hé mở thân phận của Mị thân phận trâu ngựa trong nhà Pá Tra.
=> So sánh với sự xuất hiện của Chí Phèo trong truyện cùng tên của Nam
Cao. Chí Phèo xuất ngay đầu tác phẩm cùng tiếng chửi. Tài năng nghệ
thuật của nhà văn khi giới thiệu nhân vật, gợi sự chú ý của độc giả.
*Hoàn cảnh sống của Mị: Mị sống trong một hoàn éo le.
- Trước khi là vợ A Sử. Mị sống với bố trong cái nghèo, vì bố Mị còn
mang món nợ nhà Pá Tra từ ngày bố Mị lấy mẹ Mị Ðến tận khi hai vợ
chồng về già mà cũng chưa xong nợ. Người vợ chết, cũng chưa trả hết nợ.
-> Hoàn cảnh điển hình cho rất nhiều cảnh ngộ của người dân Hồng
Ngài.
- Sau khi là vợ A Sử. Mị sống trong nỗi buồn, nỗi tủi Lúc nào cũng
vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe
suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi. Mị phải lao động cực
nhọc.
-> Tô Hoài tái hiện hoàn cảnh cảnh sống bằng giọng văn trầm buồn da
diết, bằng câu văn nhiều đề với phép liệt kê.
3
-> Cảm thương với hoàn cảnh sống của Mị.
*Ngọai hình được miêu tả qua khuôn mặt buồn rười rượi. Tô Hoài miêu tả
ngoại hình của Mị bằng bút pháp miêu tả khái quát. Tô Hoài khác Kim Lân
khi miêu khuôn mặt lưỡi cày xám xịt của thị. Tô Hoài cũng khác với NMC
khi miêu tả khuôn mắt với những vết rỗ chằng chịt của mụ hàng chài. Tô
Hoài đã giúp người đọc cảm nhận được nỗi buồn tủi, khổ nhục. Tô Hoài đã
lên án tố cáo cha con nhà Pá Tra, A Sử vùi dập Mị.
*Tâm trạng: Tâm trạng có những diễn biến khá phức tạp từ đầu đoạn trích.
-Tâm trạng của Mị được miêu tả qua khuôn mặt: buồn rười rười rượi,
khuôn mặ ám ảnh người đọc bởi nỗi uất ức của Mị.
- Tâm trạng của Mị đó là niềm hi vọng khi Mị cầu xin bố: đừng bán con
cho nhà giàu. Nghệ thuật đối thoại với ngôn ngữ rõ tính địa phương. Qua
lời cầu xin, Mị đang nghĩ đến tương lai, tương lai của Mị gánh với trách
nhiệm của Mị. Mị sẽ làm nương trả nợ cho bố.
-> Trân trọng niềm hi vọng của Mị, ca ngợi phẩm chất của Mị là sự hiếu
thảo, trọng danh dự.
- Trong đêm tình mùa xuân Mị hẹn với người yêu đến gõ vách, Mị sống
trong tâm trạng hồi hộp Mị hồi hộp lặng lẽ quờ tay lên, gặp hai ngón tay
lách vào khe gỗ.
- Trong đêm tình mùa xuân Mị sống trong niềm hi vọng, niềm tin Mị sẽ
được người yêu bắt về làm vợ. Mị nhấc tấm vách gỗ. Một bàn tay bắt Mị
bước ra. Mị vừa bước ra, lập tức có mấy người choàng đến, nhét áo vào
miệng Mị rồi bịt mắt cõng Mị đi.
-> Tô Hoài sử dụng lối kể chuyện hấp dẫn lôi cuốn, gợi sự hứng thú cho
người đọc.
-> Tô Hoài vận dụng vốn hiểu biết về văn hóa, tục bắt vợ của người Hồng
Ngài.
-> Tô Hoài am hiểu tâm lí nhân vật, ông diễn tả được sự hồi hộp của Mị.
-> TH trân tron niềm khao khát tình yêu, hạnh phúc.

4
*Cuộc đời/ số phận tủi nhục: Cuộc đời tủi nhục của nàng dâu gạt nợ
- Nguyên nhân: Những người nghèo ở Hồng Ngài kể lại câu chuyện Mị về
làm dâu gạt nợ. Những người kể rằng: Mị về làm dâu gạt nợ đã mấy năm.
Mị về làm dâu gạt nợ vì món nợ truyền kiếp từ đời bố Mị đến Mị. Vì món
nợ truyền kiếp có lãi xuất vô thời hạn: mỗi năm phải trả một nương ngô.
-> Nguyên nhân khách quan do chính sách cai trị hà khắc của bố Pá Tra, do
phong tục cưới hỏi nặng nề của người Hồng Ngài.
-> Nguyên chủ quan do Mị không có khả năng bảo vệ được mình dù Mị
biết làm nương, dù Mị sẽ nhận trả nợ thay cho bố.
- Diễn biến của câu chuyện của người nghèo ở HN. Biểu hiện nỗi khổ của
Mị.
+ Pá Tra sang gặp bố Mị, nói với bố Mị: mày cho tao đứa con gái này về
làm dâu thì ta xóa nợ cho.
->Tô Hoài sử dụng nghệ thuật đối thoại, ngôn ngữ đậm chất địa phương,
lời ăn tiếng nói của người dân tộc ở HN.
-> Pá Tra thảo thuận, ra điều kiện với bố Mị. Mị là vật ngang giá với món
nợ của bố mỗi năm phải trả một nương ngô.
-> Thân phận rẻ rúng như đồ vật người ta cho, người ta gán nợ. Thân phận
rẻ rúng giống như thân phận rẻ rúng của người vợ nhặt trong truyện của
Kim Lân.
-> TH cảm thương với thân phận Mị-thận của người con gái nghèo mang
món nợ truyền kiếp.
+ A Sử đến bắt Mị trong đêm mùa xuân Mị hẹn hò với người yêu. Đêm
mùa xuân là đêm hạnh phúc Mị. Mị A Sử tước đoạt niềm hạnh phúc.
++ Đêm mùa xuân ở Hồng Ngài khi Mị chưa là vợ A Sử, một đêm
tình rất lãng mạn: trai gái đánh pao, đánh quay rồi đêm đêm rủ nhau đi
chơi.
++ Đêm là khoảng thời gian hạnh phúc với những người con gái đang
yêu con trai đến nhà người mình yêu, đứng thổi sáo xung quanh vách.
5
++ Đêm mùa xuân là đêm hạnh phúc với Mị Trai đứng nhắn cả chân
vách đầu buồng Mị. Vì Mị thổi sáo rất hay, thổi kèn lá cũng rất hay, đám
con ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.
++ Đêm mùa xuân là đêm hẹn hò của Mị Một đêm, khuya Mị nghe
tiếng gõ vách. Tiếng gõ vách hẹn của người yêu.
->TH tái hiện đêm mùa xuân hạnh phúc của Mị bằng bút pháp tả cảnh điêu
luyện, bằng giọng văn nhẹ nhàng.
->TH vận dụng sự am hiểu về vốn hóa của vùng Tây Bắc.
-> Người đọc cảm nhận được không gian rất lãng mạn đậm chất văn hóa
Tây Bắc.
-> Niềm hạnh phúc của Mị, của cô gái mới đang chờ đợi giây hạnh phúc
của tình yêu.
++ Mị bị A Sử bắt về làm vợ: Mị đang hồi hộp chờ đợi tiếng gõ vách.
Mị hi vọng đó là người yêu của Mị Mị hồi hộp lặng lẽ quờ tay lên, gặp hai
ngón tay lách vào khe gỗ. Một ngón đeo nhẫn. Người yêu Mị đeo nhẫn
ngón tay ấy.
++ Đang sống trong niềm hạnh phúc và Mị vẫn hi vọng người yêu của
Mị đến bắt Mị nên Mị nhấc tấm vách gỗ. Một bàn tay dắt Mị bước ra. Mị
vừa bước ra, lập tức có mấy người choàng đến, nhét áo vào miệng Mị rồi
bịt mắt cõng Mị đi.
->TH vận dụng và tái hiện phong tục tập quán của người HN đó tục bắt vợ.
->TH phản ánh hiện thực những nét đẹp văn hóa, hủ tục của người HN
->Nguyên nhân khiến Mị là vợ của A S. A S bắt được Mị. Mị buồn khóc
suốt mấy tháng vì đau khổ.
-> TH cảm thương với nỗi đau của Mị. Mị đau vì khao khát tự do trong ty
trong hôn nhân nhưng không được.
->So sánh với người vợ nhặt; Mị bất hạnh hơn người vợ nhặt vì người vợ
nhặt thân phận rẻ rúng như đồ vật mà Tràng nhặt được, thị chủ động theo
Tràng.
6
-> So sánh với mụ: Mụ may mắn hơn vì gia đình khá giả. Mụ được sống
bên người mụ thương yêu. Mị bất hạnh hơn mụ vì không được sống với
người Mị yêu. Mị phải sống với người mà Mị không có lòng.
->Nỗi khổ nhục của nàng dâu gạt nợ ở HN.
*.Phẩm chất rất đẹp/ vẻ đẹp tâm hồn của Mị: chăm chỉ lao động. hiếu
thảo, trọng danh dự, khao khát tự do trong ty, hôn nhân.
- Mị chăm chỉ trong lao động. Từ khi là vợ A Sử, Mị phải làm rất nhiều
việc Mị quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước . Mị có ý
thức trong lao động ngay từ khi mới lớn.
- Mị rất hiếu thảo với bố: Mị hiểu được hoàn cảnh nghèo khó, Mị hiểu
món nợ của bố mẹ nên Mị nhận trách nhiệm với bố Con đã biết cuốc
nương làm ngô, con làm nương ngô trả nợ thay cho bố.
-> Nhận trả nợ cho bố để bố vơi nỗi khổ.
-> Tấm lòng hiếu thảo với bố.
-> Trân trọng.
- Mị rất trọng danh dự. Mị không chấp nhận thân phận làm dâu gạt nợ. Cô
xin bố Bố đừng bán con cho nhà giàu. Mị hiểu được thân phận người đàn
bà lấy chồng nhà giàu ở HN, cả một đời đi theo sau đuôi con ngựa của
chồng.
- Mị rất khao khát tự do trong tình yêu, trong hôn nhân. Mị đã có hẹn với
người, Mị muốn được sống với người Mị yêu. Mị phản kháng.
->Thể hiện phẩm chất tốt đẹp của TH sử dụng nghệ thuật kể chuyện hấp
dẫn, rất lôi cuốn qua ngôn ngữ kể chuyện sinh động đậm chất địa phương.
LĐ 2; Nhận xét thái độ của tác giả với Mị;
- TH cảm thương với cuộc đời tủi nhục của Mị, với cuộc đời của một cô
gái khao khát hạnh phúc bị vùi dập.
- TH trân trong phẩm chất của Mị; hiếu thảo, trọng danh dự.

7
LĐ 3: Nghệ thuật: Miêu tả nhân vật Mị trong đoạn trích, TH sử dụng các
yếu tố nghệ thuật:
- Thể loại : truyện ngắn là sở trường của TH.
- Vân dụng những hiểu biết của mình về vốn văn hóa của người HN
trong sáng tác rất hiệu quả.
- Nghệ thuật giới thiệu nhân vật sáng tạo: Mị xuất hiện ngay từ mở đầu
tác phẩm trong kg, thời gian đặc biệt
- Cách mở đầu tác phẩm giống như cách mở trong cổ tích : Ai ở xa
về….TH mở ra trước mắt người đọc một không gian rất TB.
- Giọng văn: nhẹ nhàng, da diết, trầm buồn như chính cuộc đời của Mị.
- Câu văn: giàu hình ảnh hình ảnh; khuôn mặt của Mị khuôn mặt buồn
rười rượi
- ….
LĐ 4: Nhận xét tấm lòng nhân đạo của nhà văn: Qua nhân vật Mị
trong đoạn trích, chúng ta thấy được tấm lòng nhân đạo của nhà
văn.
*Tấm lòng nhân đạo là tấm lòng yêu thương con người.
1.Biểu hiện: nhà văn đồng cảm với nỗi khổ của nhân vật. Nhà văn tố cáo
thế lực gây ra nỗi khổ cho nhân vật. Nhà văn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của
nhân vật. Nhà văn lên tiếng đòi quyền sống, mở ra cho nhân vật một cuộc
sống mới.
2.Biểu hiện trong đoạn trích
+ TH đồng cảm với Mị; khổ nhục vì sinh ra trong một gia đình nghèo, có
món nợ, vì Mị bị tước đoạt hạnh phúc.
+ TH tố cáo cha con Pá Tra, A Sử: lợi dụng cường quyền để bắt Mị về
làm dâu gạt nợ.
+ TH trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của Mị, phẩm chất của Mị.
+ TH lên tiếng đòi quyền sống qua chi tiết: Mị xin bố đừng bán con cho
nhà giàu: Giá trị nhân đạo của tác phẩm.
KB:
8
- Mị trong đoạn trích là cô gái sinh ra trong cái nghèo, mang món nọ
truyền kiếp.
- Từ đoạn trích, chúng ta thấy được tấm lòng nhân đạo của TH
- Tác phẩm Vợ chồng A Phủ: Tiêu biểu cho những sáng tác của TH về
Tây Bắc, tiêu biểu cho những sáng tác về đề tài người nông dân ở
miền núi.Tác phẩm là một bài ca ….
HẾT
Đoạn 2: Cuộc đời khổ nhục của Mị khi làm vợ A Sử.
Sáng hôm sau, Mị mới biết mình đang ngồi trong nhà thống lý. Họ
nhốt Mị vào buồng. Ngoài vách kia, tiếng nhạc sinh tiền cúng ma rập rờn
nhảy múa. A Sử đến nhà bố Mị.
A Sử nói:
- Tôi đã đem con gái bố về cúng trình ma nhà tôi. Bây giờ tôi đến cho bố
biết. Tiền bạc để cưới, bố tôi bảo đã đưa cả cho bố rồi (1)
Rồi A Sử về. Ông lão nhớ câu nói của thống lý dạo trước; cho con gái
về nhà thống lý thì trừ được nợ. Thế là cha mẹ ăn bạc nhà giàu kiếp trước,
bây giờ người ta bắt con trừ nợ. Không làm thế nào khác được rồi.
AS sang báo với bố Mị về việc A S bắt được Mị.
Có đến mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc. Một hôm, Mị trốn về nhà,
hai tròng mắt còn đỏ hoe. Trông thấy bố, Mị quì, úp mặt xuống đất, nức nở.
Bố Mị cũng khóc, đoán biết lòng con gái:
- Mày về chào lậy tao để mày đi chết đấy à? Mày chết nhưng nợ tao vẫn
còn quan lại bắt trả nợ. Mày chết rồi, không lấy ai làm nương ngô, trả được
nợ, tao thì ốm yếu quá rồi. Không được, con ơi!
Cuộc đối thoại giữa bố Mị với Mị: Nỗi khổ của Mị;
Mị chỉ bưng mặt khóc. Mị ném nắm lá ngón(1) xuống đất. Nắm lá
ngón Mị đã đi tìm hai trong rừng. Mị vẫn giấu trong áo. Thế là Mị không
đành lòng chết. Mị chết thì bố Mị còn khổ hơn bao nhiêu lần bây giờ.
Mị lại trở lại nhà thống lý.
Tình thương của Mị dành cho bố.

9
Lần lần, mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng
không còn nghĩ đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử. ở lâu trong cái khổ, Mỵ
cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là
con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi. Mị cúi mặt, không
nghĩ ngợi nữa, lúc nào cũng nhớ lại những việc giống nhau, mỗi năm một
mùa, mỗi tháng lại làm đi làm lại: tết xong lên núi hái thuốc phiện; giữa
năm thì giặt đay; đến mùa đi nương bẻ bắp. Và dù đi hái củi, bung ngô, lúc
nào cũng gài một bó đay trong cách tay để tước sợi. Bao giờ cũng thế, suốt
năm, suốt đời thế. Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm còn được đứng gãi
chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả ngày.
Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. ở
buồng Mỵ nằm kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông ấy mà trông
ra…..Ðến bao giờ chết thì thôi.

Nỗi khổ của Mị, Mị bị bóc lột sức lao động thậm tệ dẫn đến Mị
mất ý thức sống.

TÌNH HUỐNG: Phân tích nhân vật/ cảm nhận nhân vật Mị trong
đoạn trích. Từ đó nhận xét làm rõ quan điểm sáng tác của Tô Hoài.
MB: …..Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen (1920-2014), quê ở Hà Nội.
Tô Hoài là một người có vốn am hiểu sâu rộng về văn hóa của nhiều vùng
miền. Tô Hoài là một nhà văn có quan điểm sáng tác tiến bộ. Với Tô Hoài,
viết văn là một quá trình đấu tranh để nói ra sự thật….Tác phẩm Vợ chồng
A Phủ là kết quả của chuyến đi thực tế Tây Bắc trong vòng 8 tháng năm
1952 của Tô Hoài. Tác phẩm viết về cuộc sống khổ nhục của người dân
Hồng Ngài trong xã hội cũ. Tác phẩm còn ca ngời vẻ đẹp tâm hồn của họ
đó là tình yêu cách mạng….Trong tác phẩm, Tô Hoài xây dựng thành công
nhân vật Mị-một nàng dâu gạt nợ khổ nhục nhưng có sức sống tiềm tàng
mãnh liệt. Cuộc đời khổ nhục của Mị được miêu tả qua đoạn trích từ câu
văn Sáng hôm sau …đến câu văn Đến bao giờ chết thì thôi. Qua đây,
chúng ta thấy được quan điểm sáng tác của Tố Hoài.
TB: 4 luận điểm
10
LĐ 1: Phân tích nhân vật Mị qua đoạn trích.
*. Giới thiệu khái quát về Mị từ đầu tác phẩm cho đến đoạn trích: Mị
là cô gái Mèo sinh ra trong một gia đình nghèo, mang món nọ truyền kiếp
với nhà Pá Tra. Mị còn là một gái có khao khát tình yêu, hạnh phúc nhưng
vì món nợ truyền kiếp nên Mị trở thành vợ A Sử, con trai Pá Tra-một nàng
dâu gạt nợ.
*.Hoàn cảnh nhân vật xuất hiện: Mị xuất hiện trong một hoàn cảnh
không gian và thời gian đặc biệt. Mị được Tô Hoài miêu tả ở nhà A Sử vào
buổi sáng hôm sau Sáng hôm sau, Mị mới biết mình đang ngồi trong nhà
thống lý. Họ nhốt Mị vào buồng. Ngoài vách kia, tiếng nhạc sinh tiền cúng
ma rập rờn nhảy múa.
- Mị được miêu tả vào buổi sáng hôm sau, đó là buổi sáng sau đêm mùa
xuân Mị hẹn hò với người yêu để người yêu bắt về làm vợ. Đó là buổi sáng
đầu tiên Mị về làm vợ A Sử, làm dâu nhà quan thống lí chứ không phải là
vợ của người đàn ông Mị hẹn hò-> Mị đau khổ.
- Mị xuất hiện trong nhà thống lí. Nhà thống lí là quan thống lí Pá Tra,
trong một một nhà giàu có nhất làng nhiều nương, nhiều bạc, nhiều thuốc
phiện nhất làng, trong một nhà quyền lực-> Mị không dám bỏ trốn.
- Mị được Tô Hoài miêu tả trong một không gian chật hẹp, tù túng đó là
căn buồng Họ nhốt Mị vào buồng. Căn buồng mà Mị bị nhốt là căn buồng u
ám, có một cửa sổ bằng bàn tay. Căn buồng gắn bó với suốt cuộc đời làm
dâu ở gạt nợ khi ở nhà Pá Tra cho đến khi Mị bỏ trốn.
- Mị được miêu tả trong một văn văn hóa đậm chất Tây Bắc Ngoài vách
kia, tiếng nhạc sinh tiền cúng ma rập rờn nhảy múa. Tô Hoài rất am hiểu
phong tục tập quán của người Hồng Ngài- tục cúng trình ma, Tô Hoài vận
hiệu quả để giới thiệu nhân vật Mị. Lúc Mị nghe thấy tiếng nhạc sinh tiền
cúng mà vang là lúc Mị biết đã bị bắt về cúng ma nhà A Sử cũng là Mị biết
Mị đã là vợ của A Sử. Và Mị cũng biết Mị mang thân phận nàng gạt nợ. Từ
lúc này, Mị luôn bị ám ảnh về thân phận của mình. TH lên án, phê phán hủ
tục lạc hậu- mê tín dị đoan.

11
=>So sánh với sự xuất hiện của người vợ nhặt, giây phút thị theo Tràng về
là vợ, tâm trạng của thị khi nhìn thấy gia cảnh của Tràng, thất vọng. Thị
may mắn hơn Mị. TH thể hiện sự cảm thương với thân phận của Mị.
*.Cuộc đời của Mị: Từ buổi sáng hôm sau đó, Mị sống một cuộc đời tủi
nhục của thân phận nàng dâu gạt nợ.
- Nguyên nhân: Mị sống cuộc đời tủi nhục cũng bởi vì cha mẹ ăn bạc nhà
giàu kiếp trước, bây giờ người ta bắt con trừ nợ.
-> Mị đã bị A Sử bắt về cúng trình ma.
-> Mị bị Pá Tra biến Mị thành đồ vật ngang giá trừ nợ cho bố mẹ Mị.
-> Tô Hoài phản ánh chân thực hiện trạng ở Hồng Ngài: người đàn ông
nghèo ăn bạc nhà giàu với lãi cao, vô thời hạn sẽ không trả được nợ cuối
cùng pahir để người ta bắt con trừ mà không làm thế nào khác được.
-> Tô Hoài phản ánh chân thực hủ tục cưới hỏi nặng nề khiến người đàn
ông nghèo muốn lấy vợ thì phải ăn bạc nhà giàu.
-> Tô Hoài cảm thông với người nghèo ở HN, Tố Hoài lên án tố cáo cha
con Pá Tra….
- Biểu hiện: khóc, muốn chết, trâu ngựa
+ Cuộc đời khổ nhục khiến Mị khóc suốt mấy tháng liền Có đến mấy
tháng, đêm nào Mị cũng khóc.
-> Mị khóc có lẽ vì khổ quá?
-> Mị khóc có vì nhớ người Mị yêu.
-> Mị khóc vì cuộc sống vợ chồng không có lòng với nhau.
-> Mị khóc thể sự phản kháng của Mị.
+ Cuộc đời khổ nhục khiến Mị muốn ắn lá ngón tự tử. Một hôm, Mị
trốn về nhà, hai tròng mắt còn đỏ hoe. Trông thấy bố, Mị quì, úp mặt
xuống đất, nức nở.

12
-> Tô Hoài đã miêu tả chi tiết giây phút Mị trốn vê lạy cha để chết. Hình
ảnh hai tròng tròng mắt đỏ hoe của Mị đã nói lên suy nghĩ dự định ăn lá
ngón để chết của Mị.
-> Bố Mị hiểu lòng Mị, bố Mị đoán được Mị về chào bố để chết.
-> Mị muốn chết bởi cô không chấp nhận được cuộc sống khổ nhục. Mị
muốn chết là để chấm dứt nỗi khổ.
-> Mị muốn chết là Mị rất tuyệt vọng, Mị không còn tha thiết sống. Đây là
lần đầu tiên Mị muốn chết. Mị đang dơi vào bi kịch muốn chết mà không
được chết.
+ Bi kịch đau đớn của Mị muốn chết mà không được chết vì thương bố.
Nghe bố nói Mày chết nhưng nợ tao vẫn còn quan lại bắt trả nợ. Mày chết
rồi, không lấy ai làm nương ngô, trả được nợ, tao thì ốm yếu quá rồi.
Không được, con ơi!
->Câu nói thể hiện nỗi đau, nỗi ám ánh của bố Mị về món nợ của mình.
-> Câu nói thức tỉnh trách nhiệm với bố, Mị phải sống để trả nợ cho bố.
+ Cuộc đời khổ nhục của Mị hơn cả con trâu con ngựa.
++ Tô Hoài sử dụng lối so sánh, Mị so sánh với con ngựa. Mị thấy mình
cúng như con ngưa, là con ngựa thì phải chuyển từ tàu ngựa nhà nay sang
cái tàu ngựa nhà khác.
++ Mị so sánh mình với con trâu với con ngựa. Mị thấy Mị khổ hơn cả con
trâu, cả con ngựa. Mị bị bóc lột sức lao động. Mị phải làm những công việc
nặng, lặp đi lặp đi lặp lại: tết xong lên núi hái thuốc phiện; giữa năm thì
giặt đay; đến mùa đi nương bẻ bắp. Tô Hoài sử dụng nhiều mệnh đề với
phép liệt kê, TH tái hiện chân thực công việc của Mị ở nhà Pá Tra. Đó là
công việc của một àng dâu gạt nợ.
++Mị lao động cật lực, Mị tận dụng từng giây, từng phút cho công việc. Và
dù đi hái củi, bung ngô, lúc nào cũng gài một bó đay trong cách tay để
tước sợi.

13
++ Mị làm quần quật suốt ngày suốt đêm Con ngựa, con trâu làm có lúc,
đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc
cả đêm cả ngày.
-> Mị trở thành nô lệ làm giàu cho nhà chồng.
-> Tô Hoài cảm thương với thân phận của Mị, Mị không bằng con trâu, con
ngựa của nhà chồng.
-> So sánh, nỗi khổ của Mị tựa như nỗi khổ của mụ, mụ thường xuyên phải
thức trắng đêm để kéo lưới-> Tấm lòng yêu thương những người phụ nữ
của nhà văn.
+ Mị bị ám ảnh về thân phận đàn bà đã bị cúng trình ma. Mị quanh quẩn
trong căn buồng Mị nằm. Ở căn buồng Mỵ nằm kín mít, có một chiếc cửa
sổ một lỗ vuông ấy mà trông ra…..Ðến bao giờ chết thì thôi.
-> Căn buống giống như ngục thất, ngột ngạt, thiếu ánh sáng
-> Căn buống giam hãnh cuộc đời của Mị, Mị sẽ ngồi đó trông ra ngoài cho
đến chết thì thôi. Mị đầu độc bởi tư tưởng thần quyền.
- Hâu quả:
+ Mị mất ý thức sống: sống lâu trong cái khổ Mị quen khổ. Mị chấp nhận.
Mị tự nhận mình là con trâu, là con ngựa. Mị xác định Mị chỉ có ăn, chỉ có
làm. Mị không suy nghĩ, Mị lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa.
+ Mị mất cả tinh thần đấu tranh: Trước kia, Mị khóc suốt mấy tháng liền.
Mị quen khổ. Mị muốn chết vì thương bố nên không chết. Khi bố chết, Mị
cũng không buồn ăn lá ngón tự tử. Mị tự nguyện sẽ chết trong căn buồng:
Mị sẽ ngồi đó trông ra ngoài cho đến chết thì thôi.
->Nặng nề.
->Tô Hoài tố cáo cha con Pá Tra.
->So sánh: với mụ: Mụ cũng vì khổ mà cam chịu, nhẫn nhục.
-> Miêu tả cuộc đời của Mị, Tô Hoài kết hợp vồn hiểu biết về văn hóa với
lối kể chuyện hấp dẫn.
14
-> Giọng điệu trầm buồn, câu văn dài như tiếng thở dài, câu giàu hình ảnh.
-> Các phép liệt kê, so sánh-> cuộc đời khổ nhục của Mị.
*Tâm trạng: Mị có những tâm trạng phức tạp, Mị chịu nhiều đau khổ.
- Khi vào buổi hôm sau thức dạy, Mị rất ngạc nhiên vì mới biết mình đang
ngồi ở nhà quan thống lí-> Mị sốc, đau khổ khi nghe tiếng nhạc sinh tiền
cúng ma.
- Sau khi là vợ A S Mị đau khổ, Mị khóc suốt mấy tháng liền.
- Khi nghe thấy bố Mị nói….Mị đau khổ vì muốn chết nhưng thương cha
nên không được chết.
-> Tâm trạng của Mị cho thấy rõ thân phận của Mị.
- Sự thấu hiểu của Tô Hoài, tài ăng miêu tả tâm lí nhân vật.
*Phẩm chất : Mị là người con gái có phẩm chất tốt đẹp
- Mị sống rất nhân ái, hiếu thảo> Mị thương cha không chết Mị chỉ
bưng mặt khóc. Mị ném nắm lá ngón(1) xuống đất. Nắm lá ngón Mị đã đi
tìm hai trong rừng. Mị vẫn giấu trong áo. Thế là Mị không đành lòng chết.
Mị chết thì bố Mị còn khổ hơn bao nhiêu lần bây giờ.
Mị lại trở lại nhà thống lý.
-> Lòng hiếu thảo của Mị đó là tấm lòng của Mị dành cho bố, bố Mị
rất khổ. Lòng hiếu thảo của Mị trước sau như một, Mị nhận trách nhiệm trả
nợ cho bố.
-> Lòng hiếu thảo chiến thắng ý định muốn tự tử của Mị.
-> Mị chấp nhận làm dâu gạt nợ vì bố.
-: Tô Hoài ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn của Mị, Mị biết hi sinh hạnh phúc
cá nhân vì bố.
- Mị có sức sống tiềm tàng.
+ Sức sống tiềm tàng là tình yêu đời, tình yêu cuộc sống, là nghị lực là
khát vọng của Mị. Điều đó tạm thời bị che khuất.
15
+ Sức sống tiềm tàng của Mị chính là sự phản kháng của Mị. Lúc đầu,
Mị khóc, khóc suốt mấy tháng liền. Khóc cũng giúp Mị thoát khổi cuộc
sống tủi nhục. Mị muốn ăn lá ngón tự tử. Mị đấu tranh ngầm, chống lại
cường quyền, thần quyền.
+ Sức sống tiềm tàng bị che lấp. tạm thời bị mất đi khi Mị vứt nắm lá
ngón trong tay, Mị quay về nhà thống lí.
->Tô Hoài thể hiện niềm tin vào tinh thần đấu tranh, vào sự phản kháng của
Mị, điều đó sẽ thắng cường quyền và thần quyền.
-> Tô Hoài thể hiện rõ tấm lòng nhân đạo.
-> Tô Hoài phát huy thế thế mạnh, sở trường miêu tả tâm lí nhân vật, lối kể
chuyện hấp sinh động qua những câu văn giàu hình ảnh.
LĐ 2: Nhận xét thái độ của Tô Hoài với Mị: cảm thương với nỗi khổ của
Mị, với bị kịch của Mị. Tô Hoài trân trọng, ngợi ca tình yêu đời, tình yêu
cuộc sống của Mị. Ông thể hiện niềm tin vào tương lai của Mị-> tấm long
nhân đạo của ông với người dân TB.
LĐ 3: Xây dựng hình tượng nhân vật Mị trong đoạn trích, Tô Hoài sử dụng
nhiều bút pháp nghệ thuật. Ông phát huy sở trường là thể loại truyện ngắn.
Lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ kể chuyện đậm chất địa phương. Tô Hoài
vận dụng am hiểu về văn hóa của người dân TB để tái hiện không nghệ
thuật mà Mị xuất hiện. Tô Hoài sử nghệ thuật đối thoại giữa bố Mị và Mị.
qua đây, chúng ta thấy được tính cách nhân vật…Tô Hoài dụng phép tu từ,
so sánh Mị với con trâu con ngựa, liệt kê những công việc Mị làm….
LĐ 4: Nhận xét làm rõ quan điểm sáng tác của Tô Hoài
-Nêu quan điểm sáng tác của Tô Hoài: Viết văn là một quá trình đấu tranh
để nói ra sự thật. Đã là sự thật thì không tầm thường cho dù phải đập vỡ
thần tượng trong lòng người đọc.
- Biểu hiện của quan điểm sáng tác của TH trong đoạn trích. Trong đoạn
trích, yếu sự thật đó là giá trị hiện thực.
+ Sự thật là sự thật Mị bị A Sử bắt về làm dâu gạt nợ. TH tái hiện tục bắt
vợ.
16
+ Sự thật là sự thật Mị bị A Sử bắt về làm dâu gạt nợ. TH tái hiện hiện thực
cha mẹ ăn bạc của nhà giàu, con sẽ bị bắt để trừ nợ.
+ Sự thật cuộc sống khổ nhục của Mị, dẫn đến những hậu quả nghiêm
trọng.
+ Sự thật là tội ác của cha con thống lí Pá Tra.
->Với quan điểm sáng tác đó, TH giúp người đọc hiểu rõ cuộc sống khổ
nhục của người dân Hồng Ngài.
->Tác phẩm VCAP có giá trị hiện thực sâu sắc.
KB:
- Mị trong đoạn là nàng dâu gạt nợ có cuộc đời tủi nhục, có sức sống
tiềm mãnh liệt.
- Quan điểm sáng tác của Tô Hoài.
- Nêu giá trị của tác phẩm.
- Trích 1 ý kiến

17
ĐOẠN 3: SỰ THỨC TỈNH CỦA MỊ TRONG ĐÊM TÌNH MÙA
XUÂN/ TÂM TRẠNG CỦA MỊ TRONG ĐÊM TÌNH MÙA XUÂN.
Trên đầu núi, các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa đã xếp yên
các nhà kho. Trẻ em đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đốt những những lều quanh
nương để sưởi lửa. ở Hồng Ngài, người ta thành lệ, cứ ăn tết thì gặt hái
vừa đoạn, không kể ngày tháng ăn tết thì gặt hái vừa đoạn, không kể ngày
tháng ăn tết thế cho kịp mưa xuân xuống, đi vỡ nương mới.
Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, rét
càng dữ. Nhưng trong các làng Mông Ðỏ, những chiếc váy hoa đã được
phơi ra mỏm đá, xoè như con bướm sặc sỡ. Ðám trẻ đợi tết, chơi quay,
cười ầm trên sân chơi trước nhà. Ngoài đầu núi, đã có tiếng ai thổi sáo rủ
bạn đi chơi. Mỵ nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi.
"Mày có con trai con gái
Mày đi nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu"
Tiếng chó sủa xa xa. Những đêm tình mùa xuân đã tới.
ở mỗi đầu làng đều có một mỏm đất phẳng làm sân chơi chung ngày tết.
Trai gái, trẻ con ra sân ấy tụ tập đánh pao, dánh quay, thổi sáo, thổi kèn
và nhảy.
Cả nhà thống lý ăn xong bữa cơm tết cúng ma. Xung quanh chiêng
đánh ầm ỹ, người ốp đồng vẫn nhảy lên xuống, rung bần bật. Vừa hết bữa
cơm tiếp ngay cuộc rượu bên bếp lửa.
Ngày tết, Mỵ cũng uống rượu. Mỵ lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát.
Rồi say, Mỵ lịm mặt đấy nhìn người nhảy đồng, người hát. Nhưng lòng Mỵ
đang sống về ngày trước, tai văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày
trước Mỵ thổi sáo giỏi. Mùa xuân đến, Mỵ uống rượu bên bếp và thổi sáo.
Mỵ uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu
người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mỵ hết núi này sang núi khác.
Rượu tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mỵ không biết.
Mỵ vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mỵ mới đứng dậy. Nhưng Mỵ

18
không bước ra đường. Mị từ từ vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị
đi chơi Tết.
Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng
trắng. Từ nay Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như
những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao
nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mị không có
lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc
này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chì thấy
nước mặt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường.
" Anh ném pao
Em không bắt
Em không yêu
Quả pao rơi rồi..."

Tình huống: Phân tích nhân vật Mị trong đoạn trích. Từ đó hãy nhận xét
làm rõ chất thơ trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ.

MB:
- Tác giả Tô Hoài:
- Tác phẩm Vợ chồng A Phủ: hoàn cảnh sáng tác, nội dung
- Nhân vật Mị trong đoạn trích: Một nàng dâu gạt nợ có cuộc đời khổ
nhục nhưng có sức sống tiềm tàng mãnh liệt… đoạn trích.
- Chất thơ trong truyện.

…..Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen (1920-2014), quê ở Hà Nội. Tô
Hoài là một người có vốn am hiểu sâu rộng về văn hóa của nhiều vùng
miền. Tô Hoài là một nhà văn có quan điểm sáng tác tiến bộ. Với Tô Hoài,
viết văn là một quá trình đấu tranh để nói ra sự thật….Tác phẩm Vợ chồng
A Phủ là kết quả của chuyến đi thực tế Tây Bắc trong vòng 8 tháng năm
1952 của Tô Hoài. Tác phẩm viết về cuộc sống khổ nhục của người dân
Hồng Ngài trong xã hội cũ. Tác phẩm còn ca ngời vẻ đẹp tâm hồn của họ
19
đó là tình yêu cách mạng….Trong tác phẩm, Tô Hoài xây dựng thành công
nhân vật Mị-một nàng dâu gạt nợ khổ nhục nhưng có sức sống tiềm tàng
mãnh liệt. Điều đó được miêu tả qua đoạn trích từ câu văn Trên đầu
núi….đến câu văn Em không yêu quả pao rơi rồi. Qua đây, chúng ta thấy
được chất thơ trong truyện ngắn VCAP của Tô Hoài.
TB: 4 lđ
1. LĐ 1: Phân tích Mị
* Khái quát về Mị: Mị là cô gái Mèo sinh ra trong một gia đình nghèo,
mang món nọ truyền kiếp với nhà Pá Tra. Mị còn là một gái có khao khát
tình yêu, hạnh phúc nhưng vì món nợ truyền kiếp nên Mị trở thành vợ A
Sử, con trai Pá Tra-một nàng dâu gạt nợ. Trở thành nàng dâu gạt nợ, Mị
sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa, Mị mất ý thức sống. Cho đến
khi mùa xuân về, không khí của mùa xuân đã đánh thức sống tiềm tàng
trong Mị.
*Hoàn cảnh xuất hiện: Mị được Tô Hoài miêu tả trong một hoàn cảnh
không gian, thời gian đặc biệt.
Trên đầu núi, các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa đã xếp yên
các nhà kho. Trẻ em đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đốt những những lều quanh
nương để sưởi lửa. Ở Hồng Ngài, người ta thành lệ, cứ ăn tết thì gặt hái
vừa đoạn, không kể ngày tháng ăn tết thì gặt hái vừa đoạn, không kể ngày
tháng ăn tết thế cho kịp mưa xuân xuống, đi vỡ nương mới.
Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, rét
càng dữ. Nhưng trong các làng Mèo Ðỏ, những chiếc váy hoa đã được
phơi ra mỏm đá, xoè như con bướm sặc sỡ. Ðám trẻ đợi tết, chơi quay,
cười ầm trên sân chơi trước nhà.
- Mị xuất hiện trong không gian Tây Bắc, Mị xuất hiện ở Hồng Ngài.
+ Hồng Ngài là một mảnh đất có những phong tục tập quán đẹp đó là
tục ăn Tết. Ở Hồng Ngài, người ta thành lệ, cứ ăn tết khi gặt hái vừa xong,
không kể ngày tháng nào, ăn tết thế cho kịp mưa xuân xuống, đi vỡ nương
mới..
++ Người Hồng Ngài ăn Tết khi hặt hái vừa xong để tiện sản xuất.

20
++ Tô Hoài rất am hiểu phong tục của người Hồng Ngài.
++ Để chuẩn bị đón Tết Trẻ em đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đốt những
những lều quanh nương để sưởi lửa. Hình ảnh những đám khói bay lên từ
những lều canh nương bị đốt báo hiệu mùa màng đã xong Trên đầu núi,
các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa đã xếp yên các nhà kho. Hình
ảnh những đám khói tạo nên vẻ đẹp thơ mộng của núi rừng TB khi xuân về.
-So sánh với câu văn của Nguyễn Tuân khi miêu tả hình dáng Sông Đà:
Nguyễn Tuân tái không gian TB cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương
xuân.
++ Để đợi Tết, Ðám trẻ đợi tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước
nhà. Âm thành tiếng cười ầm củ trẻ con là âm thanh của cuộc sống-> báo
hiệu không khí náo nức của mùa xuân.
++ Để đợi tết, những cô gái đã đem những chiếc váy thổ cẩm ra phơi trong
các làng Mèo Ðỏ, những chiếc váy hoa đã được phơi ra mỏm đá, xoè như
con bướm sặc sỡ.
->Câu văn giàu hình ảnh, giàu sức gợi.
-> So sánh hình ảnh những chiếc váy hoa như những con bướm sặc sỡ>
chiếc váy thổ cẩm nhiều sắc, được thêu bởi những bàn tay khéo.
=> Kg mùa xuân, không khí mùa xuân náo nhiệt.
- Mị xuất hiện trong thời gian là mùa xuân. Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa
lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, gió rét dữ dội
-> Mùa xuân năm ấy khác với mùa xuân Mị còn tự do, khí hậu khắc nghiệt,
lạnh, tâm hồn của Mị cũng lạnh.
=> Dụng ý của TH, Mị xuất hiện trong không gian thời gian nghệ thuật độc
đáo, chính trong không gian thời gian Mị bộc lộ sức sống tiềm tàng của Mị.
*Cuộc đời: Cuộc đời khổ nhục của nàng dâu gạt nợ:
- Mị không được tự do tận hưởng hương vị của ngày tết.

21
Cả nhà thống lý ăn xong bữa cơm tết cúng ma. Xung quanh chiêng
đánh ầm ỹ, người ốp đồng vẫn nhảy lên xuống, rung bần bật. Vừa hết bữa
cơm tiếp ngay cuộc rượu bên bếp lửa.
Ngày tết, Mỵ cũng uống rượu. Mỵ lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát.
+ Ngày tết nhà Pá Tra, ăn bữa cơm tết, uống rượu, nhảy đồng.
+ Ngày tết Mị không được tự do tận hưởng Mị lén lấy hũ rượu, uống ực
từng bát.
->Hành động phản kháng lại cường quyền, thể hiện nỗi ức.
-> Mị say Mị lịm mặt đấy nhìn người nhảy đồng, người hát.
- Mị không được A Sử yêu thương, chịu thiệt thòi về đời sống tinh
thần.
+ Theo phong tục của người Hồng Ngài những người phụ nữ có chồng vẫn
được đi chơi ngày Tết. Mị là vợ của A Sử, là người phụ nữ có chồng nhưng
Mị lại không được chơi như những những người phụ nữ có chồng khác vì
chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết.
+ A Sư với Mị lấy nhau không có tình yêu, cuộc nhôn nhân vì món nợ
truyền kiếp của bố Mị. Do vậy A Sử với Mị không có lòng với nhau mà
vẫn phải ở với nhau. Mị ơ với A Sử vì món nợ.
->Tô Hoài lên án chính sách cho vay lãi nặng của Pá Tra, người dân nghèo
không thể trả nợ.
->Tô Hoài cảm thương với nỗi khổ của Mị, Mị bị đày đọa về thể xác và
tinh thần.
-> Giọng văn trầm, buồn như chính nỗi đau của Mị. Cách sử dụng ngôn
ngữ địa phương, chúng ta cảm nhận được hôn nhân của Mị.
- Mị rơi vào bi kịch, nỗi đau tinh thần muốn chết để giải thoát mà
không đực chết.

22
+ Lần 1, Mị muốn chết khi là vợ của A Sử được mấy tháng. Mị khổ quá ,
Mị định ăn lá, Mị vào rừng, Mị có nắm lá ngón trong tay nhưng Mị không
được chết vì thương cha. Mị vứt nắm lá ngón.
+ Đây là lần thứ 2 Mị muốn chết mà không chết được vì không có nắm lá
ngón trong tay lúc này. Mị muốn chết vì Mị thấy khổ quá vì mất tự do, vì
được A Sử yêu thương. Ý thức sống trỗi dậy/ sức sống tiềm tàng trỗi dậy,
Mị không thể chấp nhận cuộc sống tủi nhục.
->Mị rơi vào bi kịch tinh thần đau đớn. Mị muốn giải thoát.
=> Cuộc đời của Mị là người đàm bà lấy chồng nhà giàu tủi nhục, suốt một
đời chỉ biết đi theo sau đuôi con ngựa của chồng.
=> So sánh cuộc đời của người vợ nhặt: Thị rất khổ, cuộc hôn nhân của thị
không xuất phát từ tình yêu mà vì hoàn cảnh. Mị thiệt thòi hơn thị vì thị
được Tràng yêu thương.
=> So sánh cuộc đời của mụ: Mụ khác Mị, mụ có lòng với lão đàn ông, với
chồng. Mụ đối mặt với cái nghèo. Còn Mị không phải đối mặt với cái
nghèo, Mị đối mặt với cường quyền và thần quyền=> Nhà văn bày tỏ tấm
lòng nhân đạo với họ.
*Tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân: Tâm trạng của Mị diễn
biến phức tạp-> sức sống tiềm tàng.
- Khi Mị nghe tiếng sáo ngoài đầu núi Mị sống trong tâm trạng
thiết tha bổi hổi cùng tiếng sáo: ngoài đầu núi, đã có tiếng ai thổi sáo rủ
bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi. Mị ngồi nhẩm
thầm bài hát của người đang thổi
"Mày có con trai con gái
Mày đi nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu"
+ Sự xuất hiện của tiếng sáo. Tiếng sáo xuất hiện ngoài đầu núi. Tiếng sáo
xuất hiện từ xa, tiếng sáo vọng lại.

23
+ Mị nghe được tiếng sáo, Mị cảm nhận được tiếng sáo, Mị hiểu được tâm
tư của người thỏi sáo.
->Sau một khoảng thời gian dài, Mị sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó
cửa, ý thức sống trỗi dậy, sức sống tiềm tàng trỗi dậy vì sự xuất hiện của
tiếng sáo.
->Yếu tố ngoại cảnh tác động sâu sắc đến tâm trạng của Mị. Dụng ý nghệ
thuật, tấm lòng nhận đạo cua Tô Hoài, ông mượn ấm thanh giai điệu của
tình yêu để đánh thức tình yêu trong Mị. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát. Mị
sống với tiếng sáo.
- Khi Mị say, Mị sống trong tâm trạng hạnh phúc khi Mị nhớ về quá
khứ tươi đẹp Nhưng lòng Mị đang sống về ngày trước, tai văng vẳng tiếng
sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân đến, Mị uống
rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như
thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị hết
núi này sang núi khác.
+ Quá khứa hiện lên trong tâm trạng của Mị rất đẹp: Mị được sống tự
do, Mị được làm những việc mình yêu thích, Mị được thổi sáo, Mị được
uống rượu bên bếp lửa, Mị được đi chơi.
+ Quá khứ rất đẹp Mị được sống trong tình yêu, Mị tận hưởng hạnh
phúc Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.
+ Quá khứ đẹp vì mị là cô gái có tài . Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá
cũng hay như thổi sáo.
->Miêu tả tâm trạng nhớ qúa khứ, Tô Hoài sử dụng lời độc thoại nội
tâm. Qua đó, ý thức sống trỗi dậy. Tô Hoài rất am hiểu tâm lí nhân vật.
- Khi Mị đi vào trong buồng, Mị sống trong tâm trạng vui sướng
hạnh phúc Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như những
đêm Tết ngày trước.
+ Những đêm tết ngày trước là khoảng thời hạnh phúc nhất của Mị.
Mị đang hẹn hò với người yêu, Mị đang hồi hộp chờ đợi tiếng gõ vách của
người yêu.

24
->Tô Hoài vẫn miêu tả tâm trạng của Mị bằng lời độc thoại nội tâm kết hợp
với phép so sánh. Tô Hoài cảm nhận rõ niềm hạnh phúc của Mị trong cơn
say, Mị cảm nhận được hạnh phúc, sức ống tiềm tàng đã trỗi dậy. Tô Hoài
đã phát hiện đực sự hồi sinh trong tâm hồn của Mị.
->Cùng trong một khaongr không gian nghệ thuật là căn buồng , tâm tạng
của Mị có sự thay đồi. Nếu lúc trước, trong căn buồng Mị tuyệt vọng, Mị
xác định chết rũ xương ở đây thì trong khao đem tình tình mùa xuân, Mị có
những khao khát mãnh liệt được đi chơi.
- Trong khi ngồi trong căn buồng, Mị sống trong tâm trạng khao khát được
đi chơi. Mị muốn đi chơi.
+ Khao khát, niềm ham muốn của Mị rất đẹp, chính đáng. Khao khát tìm
kiếm tình yêu, hạnh phúc. Mị đã bộc lộ sự phản kháng, phản kháng lại sự
kìm sự kìm kẹp của A Sử. Tô Hoài trân trong sự phản kháng của Mị.
-Khi Mị nghĩ đến cuộc sống vợ chồng với A Sử, Mị sống trong tâm
trạng đau khổ. Mị muốn chết, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ
lại nữa. Nhớ lại, chì thấy nước mặt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng
lơ bay ngoài đường.
" Anh ném pao
Em không bắt
Em không yêu
Quả pao rơi rồi..."
+ Nỗi đau khổ của mị đó Mị sống trong sự đau đớn, sự mâu thuẫn giữa quá
khứ tươi đẹp với hiện thực phũ phàng.
+ Nỗi khổ đau của Mị khi phải đối diện với hiện thực phũ phàng. Mị không
thoát khỏi ám ảnh của hiện thực phũ phàng.
+ Sự xuất hiện của tiếng saó lửng lơ bay ngoài đường, tiếng sao là giai điệu
của tình yêu đã đánh thức khao khát trong Mị.
=>Tâm trạng: Diễn biến tâm trạng phức tạp: thiết tha bổi hổi, Mị nhớ quá
khứ, Mị vui sướng, Mị đau khổ, Mị khao khát yêu thương…
=> Sức sống tiềm tàng trỗi dậy. Tấm lòng nhân đạo .
25
=> So sánh với tâm trạng của mụ khi ở tòa án: Mụ đau khổ vì hiện thực
cuộc sống vất vả mưu sinh. Họ rơi vào bế tắc.
=> Tâm trạng được Tô Hoài miêu tả. chủ yếu bằng lời độc thoại nội tâm.
- Phẩm chất: Mị có sức sống tiềm tàng mãnh liệt
+ Sức sống tiềm tàng ….( xem đề trứơc )
+ Biện của sức sống tiềm tàng là tình yêu đời, khao khát hạnh phúc.
++ Sức sống tiềm tàng thể hiện ở tình yêu đời qua hình ảnh Mị ngồi
nhẩm thầm bài hát. Mị hát bài hát của người đang thổi. Mị rất giỏi, thuộc
bài hát, Mị hiểu đượct tâm tư, Mị đồng cảm với họ. Mị yêu đời, Mị
muốn hòa mình vào giai điệu của tiếng sáo.
+ + Sức sống tiềm tàng của Mị thể hiện ở sự phản kháng khi Mị lén lấy
hũ rượu và uống ừng ực từng bát. Mị manh nha có dấu hiệu chống lại
cường quyền. Ý thức sống, tinh thần đấu tranh trỗi dậy. Mị mạnh mẽ.
++ Mị yêu đời, Mị nhớ về quá khứa, Mị vui sướng.
++ Sức sống tiềm tàng khi Mị muốn đi chơi. Mị đấu tranh tư tưởng, phân
tích tình huống rất lô gic.
=>Phẩm chất đẹp của một người phụ nữ khao khát tình yêu, khao khát
hạnh phúc. Mị dám đấu tranh.
=> So sánh với thị: Thị có sức sống, niềm ham sống mãnh liệt.
=> Tô Hoài trân trong sức ống tiềm tàng của Mị.
L Đ 2: Nhận xét thái độ của Tô Hoài với Mị trong đoạn trích
- Trước nỗi tủi nhục, nỗi đau, bi kịch- > cảm thương-> lên án chế đọ xã
hội, lên án tội ác của cha con Pá Tra.
- Trước sức sống tiềm tàng của Mị -> trân trọng, ngợi ca, niềm tin vào
sự hổi sinh, sự thức tỉnh của Mị
- Tấm lòng nhân đạo của ông.
LĐ 3: Nhận xét nghệ thuật xây dựng nhân vật Mị trong đoạn trích.

26
-Xây dựng hình tượng nhân vật Mị trong đoạn trích, Tô Hoài sử dụng nhiều
bút pháp nghệ thuật. Ông phát huy sở trường là thể loại truyện ngắn.
- Lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ kể chuyện đậm chất địa phương.
- Tô Hoài vận dụng am hiểu về văn hóa của người dân TB để tái hiện
không nghệ thuật mà Mị xuất hiện.
-Tô Hoài sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật bằng lời độc thoại nội
tâm.
-Tô Hoài dụng phép tu từ liệt kê, đối lập…
- Những câu văn giàu hình hình ảnh-> chất thơ.
LĐ 4: Nhận xét làm rõ chất thơ
*. Chất thơ phải gắn với cái đẹp, đó có thể là cái đẹp tự nhiên hay chất
thơ được tạo ra từ những tình cảm, hành động của con người, được tạo nên
từ cảm xúc tình cảm của nhà văn.
*Chất thơ trong sáng tác phẩm VCAP- Tô Hoài
- Chất thơ gắn với vẻ đẹp của thiên nhiên. Hình ảnh thiên nhiên vời vợi
với những núi non, nương rẫy, sương giăng… Đặc biệt, nhà văn đã có
những câu văn thật hay nêu bật được hình ảnh đặc trưng về thiên nhiên Tây
Bắc những ngày giáp Tết. Những câu văn mang đầy “ý thơ” đã lột tả được
hồn cốt thiên nhiên Tây Bắc với núi rừng trùng điệp, cao rộng vời vợi.
-Chất thơ còn được nhận ra bởi đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán
của con người nơi đây.
+ Tô Hoài đã đặc tả không khí ngày tết với những từ ngữ giàu chất tạo
hình, qua đó hiện lên bức tranh ngày tết miền núi tràn ngập màu sắc và âm
thanh: “Trong các làng Mèo Đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên
những mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ [...] Đám trẻ đợi tết, chơi quay,
cười ầm trên sân chơi trước nhà”.
+ Nét đặc sắc nhất của chất thơ trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” biểu
hiện ở tâm hồn nhân vật Mị, tâm hồn yêu đời, khao khát tự do
+Làm nên chất thơ của “Vợ chồng A Phủ” không thể không nhắc đến ngôn
ngữ nghệ thuật của nhà văn với hàng loạt các âm thanh, các hình ảnh gợi
hình, gợi cảm rất nên thơ và đậm màu sắc.

27
*Tóm lại, chất thơ trong văn xuôi của Tô Hoài được tạo nên bởi sự kết hợp
nhuần nhuyễn cái khí sắc lãng mạn với bút pháp trữ tình cùng cái duyên
mượt mà của một văn phong điêu luyện.
KB: -Nhân vật Mị trong đoạn là một người phụ nữ bất hạnh, là người có
sức sống tiền tàng mãnh liệt…
- Qua đoạn trích, Tô Hoài tạo được chất thơ- sự thành công, nét độc
đáo.
- Nêu nhận xét giá trị của tác phẩm.

ĐOẠN 4: Mị bị trói trong đêm tình mùa xuân.


Tâm trạng của Mị
Sức sống tiềm tàng của Mị
Phân tích nhân vật Mị.
A Sử vừa ở đâu về, lại sửa soạn đi chơi. A Sử thay áo mới, khoác
thêm vòng bạc vào cổ rồi bịt cái khăn trằng lên đầu. Có khi nó đi mấy ngày
mấy đêm. Nó còn đương rình bắt nhiều người con gái nữa về làm vợ. Cũng
chẳng bao giờ Mị nói.

Bây giờ Mị cũng không nói. Mị đến góc nhà, lấy ông mỡ, sắn một miếng,
bỏ thêm voà đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo. Mị
muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy
hoa vắt phía trong vách. A Sử sắp bước ra, bỗng quay lại, lấy làm lạ. A Sử
nhìn quanh thấy Mỵ rút thêm cái áo.
A Sử hỏi:
- Mày muốn đi chơi à?
Mị không nói. A Sử cũng không hỏi thêm. A Sử bước lại, nắm Mỵ, lấy thắt
lưng trói tay Mỵ. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trới đứng Mỵ vào cột
nhà. Tóc Mỹ xoã xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột. Mị không cúi, không
28
nghiêng được đầu nữa. Trói xong. A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo
rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa buồng lại.
Mị bị A S trói
Trong bóng tối, Mỵ đứng im như không biết mình đang bị trói. Hơi
rượu còn nồng nàn. Mỵ vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mỵ đi theo những
cuộc chơi. "Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao
nào!" Mỵ vùng bước đi. Nhưng chân đau không cựa được. Mỵ không nghe
tiếng sáo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng
yên, gãi chân, nhai cỏ. Mỵ thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa.
Tâm trạng khao khát muốn đi chơi
Chó sủa xa xa. Chừng đã khuya. Lúc này, lúc trai đang đến gò vách
làm hiệu, rủ người yêu dỡ vách ra rừng chơi. Mỵ nín khóc, Mỵ lại bồi hồi.
Cả đêm Mỵ phải trói đứng như thế. Lúc thì khắp người bị dây trói thít lại,
đau nhức. Lúc lại tràn trề tha thiết nhớ. Hơi rượu toả. Tiếng sáo. Tiếng chó
sửa xa xa. Mỵ lúc mê, lúc tình. Cho tới khi trời tang tảng rồi không biết
sáng từ bao giờ.
Tâm trạng của Mị tủi nhục
Mỵ bàng hoàng tỉnh. Buổi sáng âm âm trong cái nhà gỗ rộng. Vách bên
cũng im ắng. Không nghe tiếng lửa réo trong lò nấu lợn. Không một tiếng
động. Không biết bên buông quanh đấy, các chị vợ anh, vợ chú của A Sử
có còn ở nhà, không biết tất cả những người đàn bà khốn khổ sa vào nhà
quan đã được đi chơi hay cũng đang phải trói như Mỵ. Mỵ không thể biết.
Ðời người đàn bà lấy chồng nhà giàu ở Hồng Ngài, một đời người chỉ biết
đi theo đuổi con ngựa của chồng. Mỵ chợt nhớ lại câu chuyện người ta vẫn
kể: đời trước, ở nhà thống lý Pá Tra có người trói vợ trong nhà ba ngày rồi
đi chơi, khi về nhìn đến, vợ chết rồi. Mỵ sợ quá, Mỵ cựa quậy. Xem mình
còn sống hay chết. Cổ tay, đầu, bắp chân bị dây chói xiết lại, đâu đứt từng
mảnh thịt.
Mị thức tỉnh, Mị đối mặt với hiện thực.

MB: Tô Hoài….Tác phẩm Vợ chồng A Phủ…Trong tác phẩm, nhà văn


xây dựng thành công nhân vật Mị- là một nàng dâu gạt nợ, một người phụ
29
nữ có sức sống tiềm tàng….Điều đó được thể hiện đoạn trích. Qua đây,
chúng ta thấy được…
TB:
LĐ 1: Phân tích nhân vật Mị:
* Khái quát về Mị: Mị là cô gái Mèo sinh ra trong một gia đình nghèo,
mang món nọ truyền kiếp với nhà Pá Tra. Mị còn là một gái có khao khát
tình yêu, hạnh phúc nhưng vì món nợ truyền kiếp nên Mị trở thành vợ A
Sử, con trai Pá Tra-một nàng dâu gạt nợ. Trở thành nàng dâu gạt nợ, Mị
sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa, Mị mất ý thức sống. Cho đến
khi mùa xuân về, không khí của mùa xuân đã đánh thức sống tiềm tàng
trong Mị.
* Hoàn cảnh nhân vật xuất hiện: Đặc biệt, Tô Hoài thành công khi miêu sự
hồi sinh của Mị
- Thời gian: Xuất hiện trong đêm tình mùa xuân….( xem đoạn 3)
- Không gian: Mị xuất hiện trong căn buồng. Căn buồng chỉ có một ô cửa
bằng một bàn tay……Căn buồng là không gian sống của Mị, tù túng. Căn
buồng đối lập với thế giới bên ngoài, không gian lãng mạn của núi rừng
trong đêm tình mùa xuân.
- So sánh với sự xuất hiện: Mị; trong đêm mùa đông, Mị xuất hiện trong
bếp- có sự sống.
- So sánh với mụ: Mụ xuất hiện bờ biển, khong gian rất thơ mộng, đối lập
với ngoại hình, tỏng không gian đó, Phùng cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn.
->Xuất hiện trong hoàn cảnh đặc biệt, nhân vật đã thể hiện tâm đẹp tâm hồn
của mình. Nhà văn khẳng định được tài năng nghệ thuật.
* Cuộc đời khổ nhục của nàng dâu gạt nợ: Mị rơi vào bi kịch tinh thần:
khao khát tìm kiếm hạnh phúc, tình yêu nhưng không được vì bị A Sử trói.
- Mị bị A Sử đối xử thâm tệ trong đêm tình mùa xuân, Mị bị A Sử trói vào
cột.
+ Nguyên nhân :
30
++ A Sử vừa ở đâu về, A Sử chuẩn bị để đi. A Sử phát hiện sự khác lạ của
Mị. A Sử hỏi Mị: mày muốn đi chơi à?-> A Sử nhận thức rõ dấu hiệu Mị
muốn đi chơi. A Sử rất ngạc nhiên.
++ Hành động dã man của A Sử: A Sử trói Mị vào cột và không cho
Mị đi chơi: A Sử bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói tay Mị. Nó xách cả
một thúng sợi đay ra trới đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống. A Sử
quấn luôn tóc lên cột. Mỵ không cúi, không nghiêng được đầu nữa. Trói
xong. A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra
khép cửa buồng lại.
->Tô Hoài tái hiện chân thực từng hành động của A Sử. Việc đầu tiên của
A Sử, đó là A Sử nắm Mị. Mục đích của hắn là không cho Mị bỏ chạy. A
Sử lấy thắt lưng trói tay Mị để cho Mị không chống trả. Sau đó A Sử lấy
thúng sợi dây đay mà hằng ngày Mị tước thành sợi trói đứng Mị vào cột
-> Tô Hoài tiếp tục miêu tả hành dã man của hắn khi hắn quấn luôn tóc của
Mị. lên cột.
-> Đỉnh điểm của sự dã man, độc ác của hắn là khi hắn trói Mị xong thì A
Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa
buồng lại
-> Với nghệ thuật tả cảnh chân thực, Tô Hoài đã tái hiện cảnh tượng dã
man diễn ra gay trong buồng của Mị, căn buồng là không gian sống của A
Sử và Mị-> tội ác của A Sử, nối khổ của Mị.
-> Tái hiện cảnh tượng dã man, Tô Hoài chú ý đến việc ông sử dụng những
câu văn ngắn. Những câu văn ngắn đã diễn tả từng hành động của A Sử.
+ Biểu hiện nỗi tủi nhục của Mị trong đêm tình màu xuân.
++ Mị đau đớn về thể xác vì bị trói: Mị không cúi, không nghiêng được đầu
nữa. Vì A Sử nó cột tóc Mị vào cột.
++ Nhưng chân đau không cựa được vì dây đay thiết chặt đau đớn.
++ Khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức. Cổ tay, đầu, bắp chân bị dây
chói xiết lại, đâu đứt từng mảnh thịt. Vì Mị bị trói suốt một đêm.

31
->Hậu quả: Mị chịu đựng nỗi đau, nỗi đau thấm vào da thịt. Có thể Mị sẽ bị
đau đớn cho đến chết giống như người đàn bà ngày trước.
-> Nỗi đau thể xác khi bị trói giống như nối đau của A Phủ khi bị trói bằng
sợi dây mây. Chính vì vậy nên sau này Mị mới cảm nhận được nỗi đau của
A Phủ.
->Nỗi đau của mụ khi bị người chồng man rợ tàn bạo trút cơn giận như lửa
cháy bằng chiếc dây thắt lưng. Họ là nạn nhân đau khổ của thói bạo hành.
+ Mị đau đớn về tinh thần.
++ Mị rơi vào bi kịch: khao khát đi chơi những không được đi chơi. Mỵ
vùng bước đi. Nhưng chân đau không cựa được.
++ Mị sống trong nối tủi nhục khi không được đi chơi như những người
phụ nữ khác Mỵ thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa.
++ Mị tủi nhục: Ðời người đàn bà lấy chồng nhà giàu ở Hồng Ngài, một
đời người chỉ biết đi theo đuổi con ngựa của chồng.
+ Hậu quả:
++Có thể Mị sẽ sẽ bị trói đứng cho đến chết như người đàn bà ngày trước
vì A Sử nó tắt đèn , đóng cửa đi chơi, đi mấy ngày.
++ Mị mất đi cơ hội tìm kiến tình yêu và hạnh phúc.
++ Sức sống tiềm tàng vừa trỗi dậy thì bị A Sử dập tắt -> sau đó Mị lại
sống lùi lũi.
=> Cuộc đời của Mị khổ nhục như cuộc đời bất hạnh của mụ
=> Tô Hoài cảm thương với Mị, ông lên án hành vi man rợ của A Sử.
* Tâm trạng: Tâm trạng của diễn biến phức tạp:
- Khi A Sử xuất hiện. Mị thờ ơ trước hắn. Mị không trả lời câu hỏi của A
Sử. Vì Mị không có lòng với A Sử, Mị không chú ý đến A Sử mà đang chú
ý đến tiếng sáo- âm thanh của tình.

32
- Khi Mị nghe thấy tiếng sáo: tiếng sáo rập rờn trong đầu Mị. Mị sống
trong taamm trạng khao khát đi chơi, khao tìm kiến tình yêu hạnh phúc. Mị
muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy
hoa vắt phía trong vách.
-> Tiếng sao xuất hiện từ lúc nãy, ở đầu núi, đầu làng, ngoài đường. Tiếng
sáo ám ảnh Mị, mời gọi.
-> Tiếng sao tha thiết, tiếng bày tỏ tâm tư của người thổi sáo. Mị hiểu được
tâm tư-> khao khát đi theo tiếng sáo.
-> Tiếng sáo khiến Mị khao khát. Mị có những hành rất nữ tính Mị
quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt phía trong vách.
-> Miêu tả tâm trạng của Mị, Tô Hoài sử dụng yếu tố ngoại là tiếng sao để
tác động đến nhận thức của đẻ hình thành tâm trạng của Mị. Tô Hoài miêu
tả tâm trạng của Mị qua một chuỗi hành động của Mị. Tô Hoài rất am hiểu
tâm lí nhân vật-. nhân đạo.
- Tâm trạng của Mị khi bị trói, Mị đau đớn, tủi nhục, khao khát đi
chơi, nồng nàn tha thiết nhớ….
+ Khi bị trói. Mị đau đớn và tủi nhục nghĩ mình không bằng con ngựa.
++ Trong đêm tình mùa xuân, đêm mà trai gái rủ nhau vào rừng chơi, rất
nhiều người phụ nữ có chồng cũng được đi chơi. Mị bị trói vì muốn được
đi chơi. Mị rất thiệt thòi.
++ Khi bị trói, Mị không đi chơi được, Mị không có cơ hội được cảm nhận
niềm hạnh phúc trong đêm tình mùa xuân.
++ Tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn nồng nàn "Em không yêu, quả pao rơi rồi.
Em yêu người nào, em bắt pao nào!". Tiếng sáo đã đưa Mị đi theo những
cuộc cuộc, những đám chơi. Tình huống Mị đi theo những cuộc chơi,
những đám chơi cùng tiếng sáo thể hiện niềm khao khát mãnh liệt, thể hiện
một sự phản kháng của Mị trong cơn say. Trong cơn nên Mị không ý thức
hiện thực phũ phàng Mị đứng im như không biết mình đang bị trói.
->Mị đi theo những cuộc chơi cùng tiếng sáo, Mị đang chống lại cường
quyền, Mị chống lại hành động man rợ của A Sử- hắn trói Mị.
33
->A Sử có thể trói buộc thể xác Mị, không cho Mị đi chơi, A Sử không thể
trói buộc được tâm hồn của Mị. Mị vẫn đi chơi cùng tiếng sáo.
->Chất thơ- vẻ đẹp tâm hồn – yêu đời, khao khát tự do, khao hạnh phúc,
tình yêu…
++ Khi tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi, Mị
vùng bước đi để đi chơi cùng tiếng sáo. Nhưng chân tay Mị đau khong cựa
được vì dây trói thiết lại đau nhức. Bây giờ Mị mới ý thức hiện thực phũ
phàng mình đang bị trói. Mị không còn nghe tiếng sáo nữa, thay vào đó là
Mị nghe được tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãi
chân, nhai cỏ. Âm thanh đó thức tỉnh Mị, đưa Mị trở về với thực tại- Mị
đang bị, không được đi chơi.
++ Mị đau đớn, Mị tủi nhục. Mị nghĩ mình không bằng con ngựa Mị
thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa.
->Rất nhiều lần Tô Hoài để Mị tự so sánh mình với con ngựa. Hình ảnh só
sánh rất độc đáo, Mị tự nhận mình về thân phận, thân phận của Mị là thân
phận của nàng dâu gạt không bằng con ngựa. Mị tủi nhục.
->Mị tủi nhục vì con ngựa được tự do còn Mị không được tự do, Mị bị trói.
->Bằng lời độc thoại nội tâm, Tô Hoài đã miêu tả chân thực tâm trạng của
Mị đó là nỗi tủi nhục. Tô Hoài rất am hiểu tâm lí nhân vật, cảm thương với
Mị.
+ Khi bị trói Mị sống trong tâm trạng bồi hồi, tha thiết nhớ, nhớ kỉ
niệm đẹp đẽ trong đêm tình mùa xuân năm trước- mùa xuân Mị hẹ hò với
người yêu.
++ Âm thanh tiếng tiếng chó sủa xa xa. Âm thanh báo hiệu sự chảy trôi của
thời gian chừng đã khuya. Âm thanh báo hiệu Lúc này, lúc trai đang đến
gõ vách làm hiệu, rủ người yêu dỡ vách ra rừng chơi. Mị cảm nhận thời
gian qua âm thanh tiếng chó sủa. Nghe tiếng chó sảu Mị đoán đã đến lúc
hẹn hò. Mị đang rất tỉnh táo, Mị tưởng tượng sẽ có người đến gõ vách của
Mị như đêm tình mùa xuân năm trước Mị nín khóc, Mị lại bồi hồi.

34
->Mị bồi hồi chờ đợi nghe tiếng gõ vách. Nhưng không có ai đến gõ vách.
Mị đợi suốt cả đêm trong khi bị trói Cả đêm Mị phải trói đứng như thế. Lúc
thì khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức.
++ Men rượu còn nồng nàn, Mị vẫn đang chìm trong men rượu. Tiếng sáo
vẫn xuất hiện. Men rượu và tiếng sáo đánh thức những khao khát, những kí
ức của Mị về đêm mùa xuân năm trước Mị tha thiết nhớ, Mị lúc mê, lúc
tỉnh. Cho tới khi trời tang tảng rồi không biết sáng từ bao giờ.
->Sự tác động của men rượu và tiếng sáo, khiến cho Mị lúc mê lúc tỉnh.
Lúc mê, có thể Mị vẫn nhớ âm thanh tiếng tiếng gõ vách của người yêu.
Lúc tỉnh Mị không nghe thấy tiếng gõ vách mà chỉ nghe thấy tiếng chân
ngựa đạp vào vách.
-> Lúc Mị mê, Mị nhớ lại giây phút, Mị rỡ vách, có một bàn tay dắt Mị.
Lúc tỉnh Mị chỉ nghe thấy tiếng chó sủa, Mị cũng thấy tiếng gõ vách.
-> Mị sống trong tâm trạng vừa tha thiết nhớ, khao khát tiếng gõ vách.
->Miêu tả những tâm trạng của Mị, Tô Hoài vẫn sử dụng lời độc thoại tâm.
-> Tô Hoài thể hiện rõ tài năng miêu tả tâm lí nhân vật Mị.
- So sánh diễn biến tâm trạng của Chí Phèo khi ăn cháo hành; Chí hạnh
phúc, nhớ quá khứ rất đẹp, day dứt vì những việc trong quá khứ, hi vọng
vào tương lai với thị Nở…Mị cũng có những tâm trạng phức tạp: nhớ quá
khứ đẹp đẽ, Mị hi vọng vào tiếng gõ- cuộc sống hạnh phúc.
-> Chí Phèo và Mị đều những tâm trạng rất con người, thể hiện sự hồi
sinh-sức sống, khao khát sống hạnh phúc mãnh liệt-> tấm lòng nhân đạo
của nhà văn.
- Tâm trạng của Mị vào buổi sáng hôm sau Mị sống trong nỗi sợ hãi
khi nhớ về câu chuyện trong quá xảy ra ở nhà Pá Tra.
+ Không gian vắng lặng trong nhà Pá Tra khiến Mị sợ hãi Mị bàng hoàng
tỉnh. Buổi sáng âm âm trong cái nhà gỗ rộng. Vách bên cũng im ắng.
Không nghe tiếng lửa réo trong lò nấu lợn. Không một tiếng động.
->Không gian vắng lặng được cảm nhận qua sự cảm nhận của Mị, Mị đã
tỉnh. Mị cảm nhận xung quanh yên ắng.
35
-> Mị đã trở lại với thực tại, đối diện với thực tại.
+ Mị hoài nghi về sự tồn tại của những người đàn bà trong nhà Pá Tra có
thân phận như Mị Không biết bên buồng quanh đấy, các chị vợ anh, vợ chú
của A Sử có còn ở nhà, không biết tất cả những người đàn bà khốn khổ sa
vào nhà quan đã được đi chơi hay cũng đang phải trói như Mị. Mị không
thể biết.
->Tô Hoài sử dụng rất nhiều câu văn mang tính giả định, khẳng định một
sự việc diễn ra trong đêm tình mùa xuân. Mị không biết những người phụ
nữ khốn có được đi chơi hay bị trõi như Mị.
-> Tô Hoài kín đáo lên án tố cáo tội ác của nhà Pá Tra, hành hạ thân phận
những nàng dâu gạt nợ như Mị.
+ Mị xót xa khi nghĩ đến thân của mình và của những người đàn bà lấy
chồng nhà giàu như mình Ðời người đàn bà lấy chồng nhà giàu ở Hồng
Ngài, một đời người chỉ biết đi theo đuổi con ngựa của chồng.
->Tô Hoài cảm thương cho thân phận những người như Mị, ông lên án bản
chất dã man của giai cấp thống trị.
+ Khi nghĩ đến thân của người đàn bà lấy chồng nhà giàu thì Mị chợt nhớ
lại câu chuyện người ta vẫn kể: đời trước, ở nhà thống lý Pá Tra có người
trói vợ trong nhà ba ngày rồi đi chơi, khi về nhìn đến, vợ chết rồi.
->Tô Hoài miêu tả tâm trạng Mị bằng lời độc thoại nội, khi Mị nhớ đến câu
chuyện ngày trước. Ý thức sống trong Mị trỗi dậy, Mị đã nhớ câu chuyện
trong quá khứ. Câu chuyện đáng sợ khiến Mị sợ. Mị sợ Mị cũng như người
đàn bà trong câu chuyện bị chồng trói. Mị sợ quá, Mị cựa quậy. Xem mình
còn sống hay chết. Cổ tay, đầu, bắp chân bị dây chói xiết lại, đâu đứt từng
mảnh thịt.
->Tô Hoài mạnh lên lên tiếng tố cáo, tố cáo tội ác của người nhà Pá Tra,
trói vợ cho đến chết. Tô Hoài cũng tố cáo tội ác của A Sử, A Sử cũng có
thể trói vợ cho đến chết vì A Sử cũng đi chơi mấy ngày mới về nếu không
bị A Phủ. Nếu A Sử đi mấy ngày, có thể Mị cũng sẽ chết. Vì khi trói Mị
xong, A Sử tắt đèn, khép cửa buồng.

36
=> Trong đêm tình mùa xuân , buổi sáng hôm sau , tác giả miêu tả diễn
biến tâm trạng của Mị. Mị có những tâm trạng phức tạp: lúc thì nhớ quá
khứ, lúc thì khao khát đi chơi, lúc thì đau đớn tủi nhục….
=> Tâm trạng của Mị được miêu tả bằng lời độc nội tâm-> tài năng, tấm
lòng nhân đạo của Tô Hoài.
* Phẩm chất – sức sống tiềm tàng của Mị.
- Giải thích sức sống tiềm tàng : Sức sống tiềm tàng, hiểu đơn giản là
khao khát chính đáng một cuộc sống có ý nghĩa của một “con người” vốn
bị che lấp bởi hoàn cảnh, bởi sự cam chịu nhưng có thể bùng lên mãnh liệt
khi có tác động.:
- Nguồn gốc: Vốn dĩ cô Mị là một cô gái giàu tình yêu đời và khao khát
hạnh phúc lứa đôi nhưng chỉ vì hoàn cảnh mà cô phải mất đi những hạnh
phúc đó.
- Biện hiện của sống tiềm tàng- niềm khao khát- ham muốn được đi chơi.
+ Sức sống tiềm tàng thể hiện qua hành động Mị chuẩn bị đi chơi. Mị
khêu to ngọn đèn cho sáng như thể khêu ngọn lửa của lòng ham sống, của
sự khát khao. Sự thôi thúc của trái tim như muốn phá vỡ những xiềng xích
tàn bạo trong nhà thống lí Pá Tra, thách thức mọi ràng buô ̣c khắt khe của
cường quyền. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm sống kiếp con vật, khao khát
biến thành hành động: “Mị quấn lại tóc, với tay lấy chiếc váy hoa” chuẩn bị
đi chơi ngày Tết. Mị chuẩn bị đi chơi nhưng không đi được vì A Sử bắt gặp
, thế là Mị bị trói.
+ Sức sống tiềm tàng thể hiện qua hình ảnh Mị đi chơi, khao khát được
đi chơi dù bị trói.  Do tiếng sáo, do men rượu còn nồng nàn, dù bị A Sử
trói nhưng Mị vẫn thả hồn theo tiếng sáo" Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị
đi theo những cuộc chơi", Mị vùng bước đi " mặc dù tay chân đều không
cựa được". Vậy là Mị đã thực hiện một cuộc chơi trong tưởng tượng. Hành
động của Mị và ý định chơi xuân của Mị là biểu hiện của sự nổi loạn trong
tâm hồn Mị. Mị muốn sống lại với tuổi trẻ, với tình yêu, muốn trở về với
chính mình.
-> Sức sống tiềm tàng đã một lần trổi dậy thì không thể nào dập tắt nổi.
Nó cứ âm thầm tồn tại để rồi bùng lên mạnh mẽ hơn vào một đêm năm sau.

37
+ Sức sống tiềm tàng thể hiện ở chi tiết Mị sợ quá, Mị cựa quậy. Xem mình
còn sống hay chết. Cổ tay, đầu, bắp chân bị dây chói xiết lại, đâu đứt từng
mảnh thịt. Nỗi sợ của Mị chính niềm ham sống. Mị ý thức xem mình còn
sống bằng cách cựa quậy. Khi Mị thấy chân tay đau nhức, Mị phát hiện
mình còn sống. Giây phút Mị sợ tưởng mình đã chết thể hiện rõ lòng ham
sống, ý thức sống trỗi dậy. Giây phút này khac với giây phút Mị ước nếu có
nắm lá ngón trong tay Mị sẽ ăn cho chết ngay.
->Vẻ đẹp tâm hồn của Mị, dù bị vùi dập bởi cường quyền và thần quyền
nhưng sâu thẳm trong tâm hồn Mị ý thức sống, lòng ham sống, tình yêu
đời, niềm khao khát tình, hạnh phúc vẫn âm ỉ cháy.
->Sức sống tiềm tàng của Mị chỉ tạm thời bị mất đi, nó chỉ đợi một lúc nào
đó, nó sẽ bùng lên mãnh liệt.
->Miêu tả sức sống tiềm tàng của Mị, Tô Hoài sử dụng nghệ thuật kể
chuyện, ngôn ngữ kể chuyện đập chất địa phương, hấp dẫn người đọc. Với
lối miêu tả tâm tạng bằng lời độc thoại , nhà văn diễn tả chân thực giây
phút sức sống tiềm tàng trỗi dậy….
-> Tô Hoài trân trọng sức sống tiềm tàng của Mị, vẻ đẹp tâm hồn của Mị.
LĐ 2: Nhận xét thái độ của Tô Hoaì:
- Cảm thương với cuộc đời tủi nhục của Mị.
- Trân trọng sức sống tiềm tàng, vẻ đẹp tâm hồn của Mị.
LĐ 3: Nhận xét nghệ thuật xây dựng nhân vật Mị.
- Xây dựng hình tượng nhân vật Mị trong đoạn trích, Tô Hoài sử dụng
nhiều bút pháp nghệ thuật. Ông phát huy sở trường là thể loại truyện ngắn.
- Lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ kể chuyện đậm chất địa phương.
- Tô Hoài vận dụng am hiểu về văn hóa của người dân TB để tái hiện
không nghệ thuật mà Mị xuất hiện.
-Tô Hoài sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật bằng lời độc thoại nội
tâm.
-Tô Hoài dụng phép tu từ liệt kê, đối lập…
38
- Những câu văn giàu hình hình ảnh-> chất thơ.
LĐ 4: Nhận xét yêu cầu của đề…..
Tình huống hỏi: Phân tích tâm trạng của Mị trong đoạn trích:
Tình huống hỏi: Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị trong đoạn trích:
Ngày tết, Mỵ cũng uống rượu. Mỵ lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát.
Rồi say, Mỵ lịm mặt đấy nhìn người nhảy đồng, người hát. Nhưng lòng Mỵ
đang sống về ngày trước, tai văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày
trước Mỵ thổi sáo giỏi. Mùa xuân đến, Mỵ uống rượu bên bếp và thổi sáo.
Mỵ uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu
người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mỵ hết núi này sang núi khác.
Rượu tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mỵ không biết.
Mỵ vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mỵ mới đứng dậy. Nhưng Mỵ
không bước ra đường. Mị từ từ vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị
đi chơi Tết.
Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng
trắng. Từ nay Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như
những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao
nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mị không có
lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc
này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chì thấy
nước mặt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường.
" Anh ném pao
Em không bắt
Em không yêu
Quả pao rơi rồi..."

A Sử vừa ở đâu về, lại sửa soạn đi chơi. A Sử thay áo mới, khoác thêm
vòng bạc vào cổ rồi bịt cái khăn trằng lên đầu. Có khi nó đi mấy ngày mấy
đêm. Nó còn đương rình bắt nhiều người con gái nữa về làm vợ. Cũng
chẳng bao giờ Mị nói.
Bây giờ Mị cũng không nói. Mị đến góc nhà, lấy ông mỡ, sắn một
39
miếng, bỏ thêm voà đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng
sáo. Mị muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy
cái váy hoa vắt phía trong vách. A Sử sắp bước ra, bỗng quay lại, lấy làm
lạ. A Sử nhìn quanh thấy Mỵ rút thêm cái áo.
- Mày muốn đi chơi à?
Mị không nói. A Sử cũng không hỏi thêm. A Sử bước lại, nắm Mỵ, lấy thắt
lưng trói tay Mỵ. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trới đứng Mỵ vào cột
nhà. Tóc Mỹ xoã xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột. Mị không cúi, không
nghiêng được đầu nữa. Trói xong. A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo
rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa buồng lại.
Trong bóng tối, Mỵ đứng im như không biết mình đang bị trói. Hơi
rượu còn nồng nàn. Mỵ vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mỵ đi theo những
cuộc chơi. "Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao
nào!" Mỵ vùng bước đi. Nhưng chân đau không cựa được. Mỵ không nghe
tiếng sáo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng
yên, gãi chân, nhai cỏ. Mỵ thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa.
Chó sủa xa xa. Chừng đã khuya. Lúc này, lúc trai đang đến gò vách
làm hiệu, rủ người yêu dỡ vách ra rừng chơi. Mỵ nín khóc, Mỵ lại bồi hồi.
Cả đêm Mỵ phải trói đứng như thế. Lúc thì khắp người bị dây trói thít lại,
đau nhức. Lúc lại tràn trề tha thiết nhớ. Hơi rượu toả. Tiếng sáo. Tiếng
chó sửa xa xa. Mỵ lúc mê, lúc tình. Cho tới khi trời tang tảng rồi không
biết sáng từ bao giờ.
Phân tích tâm trạng-tâm trạng của Mị trong đêm tình mua xuân.
MB: Tô Hoài…..Tác phẩm Vợ chồng A Phủ…..Trong tác phẩm Tô Hoài
tập trung miêu tả diễn biến tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân.
Tâm trạng của Mị được thể hiện qua đoạn trích. Qua đó, chúng ta thấy
được…..
TB: Phân tích diễn biến tâm trạng. Nhận xét….
1. LĐ 1: Phân tích diễn biến tâm trạng của Mị.
*.Giới thiệu khái quát về nhân vật Mị: Mị là cô gái Mèo sinh ra trong
một gia đình nghèo, mang món nọ truyền kiếp với nhà Pá Tra. Mị còn là
một gái có khao khát tình yêu, hạnh phúc nhưng vì món nợ truyền kiếp nên
40
Mị trở thành vợ A Sử, con trai Pá Tra-một nàng dâu gạt nợ. Trở thành
nàng dâu gạt nợ, Mị sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa, Mị mất ý
thức sống. Cho đến khi mùa xuân về, không khí của mùa xuân đã đánh thức
sống tiềm tàng trong Mị.
*Phân tích diễn biến tâm trạng của Mị
*1. Tâm trạng của Mị được hình thành trong một hoàn cảnh thời gian
không gian đặc biệt:
- Hoàn cảnh nhân vật xuất hiện: Đặc biệt, Tô Hoài thành công khi miêu sự
hồi sinh của Mị
+ Thời gian: Xuất hiện trong đêm tình mùa xuân, đêm thơ mộng, đêm lãng
mạn tràn ngập hạnh phúc bởi tiếng sáo, bởi men rượu
+ Không gian: Mị xuất hiện trong căn buồng. Căn buồng chỉ có một ô cửa
bằng một bàn tay……Căn buồng là không gian sống của Mị, tù túng. Căn
buồng đối lập với thế giới bên ngoài, không gian lãng mạn của núi rừng
trong đêm tình mùa xuân.
+ So sánh với sự xuất hiện: Mị; trong đêm mùa đông, Mị xuất hiện trong
bếp- có sự sống.
->Xuất hiện trong hoàn cảnh đặc biệt, nhân vật đã thể hiện rõ diễn biến tấm
trạng của mình. Nhà văn khẳng định được tài năng nghệ thuật.
*2. Biểu hiện tâm trạng của Mị.
- Khi Mị uống rượu Mị nhớ quá khứ tươi đẹp, Mị vui sướng và Mị
muốn đi chơi.
+ Tô Hoài đã tả chân thưc cảnh vui xuân nhộn nhịp ở đầu bản và cảnh ăn
Tết ồn ào trong nhà thống lí Pá Tra. Những cảnh tượng đó đã tác động
mạnh tới tâm hồn Mị. Lúc đầu, Mị hành động theo thói quen một cách vô
thức: Ngày Tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng
bát. Mị uống rượu mà như uống nỗi tủi hận, cay đắng vào lòng, hay là Mị
cố tình uống thế cho thật say để quên đi nỗi khổ? Tuy nhiên, hành động ấy
thể hiện một sự chuyển biến khác thường đang diễn ra trong tâm trạng
người con gái đáng thương. Ngày trước khi còn ở với bố, tết đến Mị cũng
uống rượu nhưng không phải " lén", không phải uống ừng ực từng bát như
41
thế này. Phải chăng Mị uống rượu như thế thì có nghĩa là uống hận vào
trong lòng, là đồng nghĩa với ý muốn đập phá một cái gì đó khi mà sức
sống tiềm tàng trong lòng  đang bắt đầu cháy le lói.
+ Sau khi uống rượu, Mị say. Lúc này Mị nhớ quá khứ tươi đẹp. Mị có
cảm xúc. Mị nhận ra tiếng sáo. Tiếng sáo gọi bạn tình ngoài đầu làng văng
vẳng bên tai Mị . Đấy là tiếng sáo của tình yêu rạo rực, của tuổi thanh xuân
căng đầy sức sống. Dường như lúc này, Mị không còn là con dâu gạt nợ
nhà thống lí Pa Tra nữa mà là cô gái xinh đẹp đang uống rượu bên bếp lửa
và thổi sáo: Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Bao kỉ
niệm đẹp thời con gái sống dậy trong lòng Mị: Mị thổi sáo giỏi... có biết
bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Lòng Mị đang sống
về ngày trước, Mị hồi tưởng về mùa xuân tươi đẹp thời con gái, điều đó
cho thấy con người thật của Mị đang hồi sinh. Khát vọng sống như ngọn
lửa đang bừng cháy trong tâm hồn Mị.
-_> Tô Hoài đã miêu tả tâm trạng của Mị bằng những lời độc thoại để tái
hiện dòng kí ức đẹp đẽ của Mị.
+ Mải mê chìm đắm trong quá khứ nên Mị tạm quên hiện tại: Rượu đã tan
lúc nào.. Mãi sau, Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường chơi
Mị từ từ bước vào buồng . Hành động đó diễn ra theo thói quen, theo bản
năng. Nhưng nhờ có men rượu mà Mị phơi phới trở lại, trong lòng đột
nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị nhận ra rằng mình
vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi.
->Mị ý thức về bản thân trở lại. Sau những giây phút tìm về quá khứ đầy
hạnh phúc của đời mình, sau khi nhận thức rõ mình còn trẻ Mị có ý định đi
chơi xuân.
- Khi nghĩ đến hiện thực phũ phàng, Mị có những diễn biến tâm lí phức tạp.
Mị vừa vui, vừa đau khổ vừa khao khát đi chơi.
+ Khát vọng sống như ngọn lửa bừng cháy trong lòng khiến Mị càng thêm
một phẫn uất trước tình cảnh tủi nhục của mình. Mị thấy có bao nhiêu
người phụ nữ có chồng mà vẫn đi chơi ngày Tết đấy thôi. Mị cũng có
chồng nhưng chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị nhận thức được
A Sử với Mị không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Mị muốn ăn
lá ngón cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Uất ức, nước mắt Mị
ứa ra. Muốn chết: khi cảm xúc, ý thức trở về là lúc Mị muốn chết > phi lí
mà logic: ý thức tình trạng sống không bằng chết > giải thoát. Ý thức giải
thoát chính là biểu hiện mãnh liệt của sức sống tiềm tàng.

42
->Miêu tả tâm trạng của Mị, Tô Hoài vẫn dùng lời độc thoại nội tâm kết
hợp với giọng văn trầm buồn như một tiếng thở dài. Sự đối lập giữa quá
khứ với hiện tại khiến Mị đau khổ cùng cực. Mị muốn chấm dứt nỗi đau ấy
bằng lá ngón. Tô Hoài đã rất thấu hiểu nỗi đau của Mị khi ý thức về bản
thân trở lại.
+ Tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường:
Anh ném pao, em không bắt,
Em không yêu, quả pao rơi rồi...
->Mị muốn quên thời con gái ngày trước mà không sao quên được. Tiếng
sáo cứ lửng lơ trong đầu khiến cho Mị thiết tha bồi hồi. Mị muốn đi chơi.
Và Mị chuẩn bị để đi chơi. Mị thắp đèn cho sáng căn buồng âm u, Mị
quấn lại tóc và với lấy váy hoa chuẩn bị đi chơi. Những hành động bình
thường nhưng rất ý nghĩa với Mị. Hình ảnh Mị chuẩn bị đi chơi thể hiện rõ
vẻ đẹp nữ tính khiến ta nhớ đến mùi xà phòng trên áo của Đào trong
“Mùa lạc “ khi kể cho Huân nghe về duyên mới. Đó là những sự hồi sinh
nữ tính thường được các nhà văn sử dụng để biểu trưng cho sự trỗi dậy
mạnh mẽ, sâu sắc nhất của khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc. Đó chính
là chi tiết thể hiện ý thức sống của Mị đã trỗi dậy, sức sống tiềm tàng đã
trỗi dậy mạnh mẽ. Chỉ tiếc Mị không đi được vì A Sử bắt gặp , thế là Mị bị
trói.
+ A Sử trói Mị bằng cả một thúng sợi đay, quấn tóc lên cột làm cho Mị
không cúi, không nghiêng được đầu nữa.
->Tô Hoài đã miêu tả chân thực cảnh tượng dã man. Ông đã lột trần bản
chất độc ác của A Sử. A Sử độc ác như lão đàn ông hàng chài khi có
những hành vi man rợ, tàn bạo với chính người phụ nữ của mình.
-> Không có một dòng nào miêu tả thái độ phản kháng của Mị. Suốt từ đầu
đến cuối, Mị chỉ im lặng, âm thầm cam chịu. Tuy vậy, ẩn chứa bên trong
lại là một cô Mị hoàn toàn khác, một cô Mị đang say mê sống với những kỉ
niệm tình yêu. A Sử chỉ trói buộc được thể xác chứ không thể trói buộc
được tâm hồn Mị.
+ Khi Mị bị trói. Mị vẫn khao khát được đi chơi. Muốn đi chơi, khao khát
được đi chơi: Do tiếng sáo. Bị A Sử trói nhưng Mị vẫn thả hồn theo tiếng
sáo" Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi", Mị vùng
bước đi " mặc dù tay chân đều không cựa được". 
->Vậy là Mị đã thực hiện một cuộc chơi trong tưởng tượng. Hành động của
Mị và ý định chơi xuân của Mị là biểu hiện của sự nổi loạn trong tâm hồn

43
Mị. Mị muốn sống lại với tuổi trẻ, với tình yêu, muốn trở về với chính
mình.
-> Miêu tả diễn biến tâm trạng và hành động của Mị trong đêm tình mùa
xuân, Tô Hoài dường như đã nhập thân vào nhân vật. Trong bóng tối, Mị
đứng im lặng như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn nâng
đỡ tâm hồn Mị. Tuy Mị chưa giải thoát được thể xác nhưng Mị đã giải
thoát được tâm hồn: Lòng Mị bồi hồi theo tiếng sáo: Em không yêu, quả
pao rơi rồi, Em yêu người nào, em bắt pao nào.
+ Không thể đi chơi, Mị vừa đau nỗi đau thể xác vừa đau nỗi đau tinh thần.
Mị thấy mình tủi nhục. Mị nghĩ mình không bằng con ngựa.
+ Chưa dừng ở đó, Tô Hoài con miêu tả rất tinh tế những cảm xúc trong
Mị. Mị nín khóc, Mị lại bồi hồi nhớ đến thời điểm trai bản đến bên vách
làm hiệu, rủ người yêu dỡ vách ra rừng chơi. Lúc này, thực tại và quá khứ
cứ đan xen vào nhau, giằng xé tâm hồn Mị. Càng nhớ tới kỉ niệm cũ, Mị
càng xót xa, đau khổ, phẫn uất trước thực tại phũ phàng : Cả đêm ấy Mị
phải trói đứng như thế. Lúc thì khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức.
Lúc lại nồng nàn tha thiết nhớ. Hơi rượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa
xa. Mị lúc mê, lúc tĩnh. Cho tới khi trời tang tảng rồi không biết sáng từ
bao giờ.
->Tủi nhục, đau đớn vì bị A Sử trói > khát vọng vừa hồi sinh đã bị vùi dập
nhưng không thể đánh mất đi ý thức sống của Mị vì trong Mị sức sống
tiềm tàng vẫn âm ỉ cháy.
*Nhận xét:
- Trong đêm tình mùa xuân, tâm trạng của Mị có những diễn biến phức
tạp: lúc thì vui sướng, hạnh phúc khi nghĩ về quá khứ. Lúc thì đau khổ khi
nghĩ về hiện tại. Lúc thì khao đi chơi, lúc đau khổ muốn chét…
- Qua những diễn biến tâm trạng của Mị, Tô Hoài đã thể hiện rõ sức sống
tiềm tàng mãnh liệt của Mị: tình yêu đời, khao khát hạnh phúc, ý thức về
giá trị bản thân…
- Tô Hoài am hiểu tâm trạng của Mị-> nhân đạo của ông.
2. LĐ 2: Nghệ thuật miêu tả tâm trạng của Mị trong đoạn trích- đêm
tình mùa xuân:
- Miêu tả tâm trạng của hình tượng nhân vật Mị trong đoạn trích, Tô Hoài
sử dụng nhiều bút pháp nghệ thuật. Ông phát huy sở trường là thể loại
truyện ngắn.

44
- Lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ kể chuyện đậm chất địa phương lôi
cuốn người đọc,
- Tô Hoài vận dụng am hiểu về văn hóa của người dân TB để tái hiện
không nghệ thuật – hoàn cảnh hình thành tâm trạng của Mị .
-Tô Hoài sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật bằng lời độc thoại
nội tâm. Lời độc thoại nội tâm diễn tả sâu sắc những suy nghĩ, khao khát…
-Tô Hoài dụng phép tu từ liệt kê, đối lập…
- Những câu văn giàu hình hình ảnh-> chất thơ để thể hiện tâm trạng của
nhân vật.
LĐ 3: Nhận xét yêu cầu của đề.
KB:
- Qua đoạn trích trên, Tô Hoài đã miêu tả những diễn biến tâm trạng của
Mị trong đêm tình mùa xuân. Đó là nỗi khổ đau, đó là niềm vui sướng, là
niềm khao khát hạnh phúc….
- Qua những diễn biến tâm trạng của Mị, Tô Hoài đã ca ngợi sức sống
tiềm tàng của Mị…..Tô Hoài thể hiện tấm lòng nhân đạo và tài năng nghệ
thuật của ông.
- Tác phẩm Vợ chồng A Phủ là…..
- Ý kiến….

Tình huống hỏi: Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị trong đoạn trích
trên:
Ngày tết Mị cũng uống rượu…..trời tang tảng sáng tự bao giờ không
biết.
MB: Nhà văn Nguyễn Minh Châu đã từng nói “Nhà văn tồn tại ở trên đời
trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những con người bị
cùng đường, tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường”.
Ý kiến của Nguyễn Minh Châu đã đề cao sứ mệnh của nhà văn. Tô Hoài là
45
một nhà văn có sứ mệnh cao cả như vậy. Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn
Sen( 1920-2014), quê ở Hà Nội. Ông là một nhà văn am hiểu văn hóa của
nhiều vùng miền…..Và khi nhắc tới nhà văn Tô Hoài, chúng ta lại nhớ đến
tác phẩm Vợ chồng A Phủ (1952) nổi tiếng của ông. Với hình tượng nhân
vật Mị, nhà văn Tô Hoài đã thực hiện trọn vẹn sứ mệnh ấy khi mang đến
cho người đọc một hình tượng nghệ thuật với những nỗi tủi nhục của nàng
dâu gạt nợ nhưng sâu thẳm trong tâm hồn ấy là một sức sống tiềm tàng âm
ỉ cháy mà không có thế lực nào có thể dập tắt. Điều đó được thể hiện qua
đoạn trích. Qua đây, chúng ta thấy được…..
TB: Phân tích sức sống tiềm tàng. Nhận xét…..
1.LĐ 1: Phân tích sức sống tiềm tàng trong đoạn trích.
*Giải thích sức sống tiềm tàng : Sức sống tiềm tàng, hiểu đơn giản là
khao khát chính đáng một cuộc sống có ý nghĩa của một “con người” vốn
bị che lấp bởi hoàn cảnh, bởi sự cam chịu nhưng có thể bùng lên mãnh liệt
khi có tác động.:
* Nguồn gốc: Vốn dĩ cô Mị là một cô gái giàu ty đời và khao khát hạnh
púc lứa đôi nhưng chỉ vì hoàn cảnh mà cô phải mất đi những hạnh phúc đó.
* Biểu hiện : Sự thức tỉnh và hồi sinh khát vọng sống trong Mị trong
đêm tình mùa xuân
-Dẫn dắt vấn đề:   Ngay khi mới bị bắt về làm dâu gạt nợ, Mị có ý định tự
tử. Việc Mị định tự tử chứng tỏ Mị đã phản ứng. Đây là dấu hiệu của sự
không chấp nhận cuộc sống ê chề khổ cực. Nói đúng hơn là muốn thoát
khỏi cuộc sống hiện tại đầy đau khổ. Hành động chống lại đó được phát
động bằng một sức sống tự nhiên vốn có của con người. Nhưng vì thương
cha, Mị không thể  chết. Mị lẳng lặng quay về nhà thống lí chẳng khác gì
trở về chốn địa ngục trần gian. Từ đó, Mị sống lầm lũi, cam chịu, vật vờ
như một cái bóng. Dường như Mị đã mất ý niệm về thời gian, về tuổi trẻ.
Cuộc đời đối với Mị lúc bấy giờ chỉ là một đêm dài thăm thẳm mà thôi.
-   Tưởng rằng ở lâu trong cái khổ Mị đã hoàn toàn chai lì, vậy mà không:
Tận chiều sâu tâm hồn người phụ nữ bất hạnh ấy vẫn âm thầm niềm khát
khao được thay đổi. Khát khao này cứ âm ỉ tựa đốm than hồng bị vùi nén
để khi gặp được ngọn gió lành  sẽ bùng lên thành ngọn lửa-sức ống tiềm
tàng trỗi dậy.
- Ngọn gió lành đầu tiên khơi dậy sức sống tiềm tàng trong Mị chính là
tiếng sáo gọi bạn tình vào một đêm mùa xuân.
+ Sức sống tiềm tàng trỗi dậy khi Mị nghe tiếng sáo ngoài đầu núi.
Tiếng sáo gọi bạn yêu lơ lửng ngoài đường > chi tiết trở đi trở lại như một
46
ám ảnh, mời gọi, vương vấn, khơi gợi kí ức và khát vọng yêu, sống trong
Mị.  Không - thời gian rạo rực khát vọng, thôi thúc con người tìm đến với
men say tình yêu, men say sự sống.
+ Sức sống tiềm tàng thể hiện qua cách Mị uống rượu và những tâm
trạng hành động của Mị khi say.
++ Khi Mị uống rượu sức sống tiềm tàng trỗi dậy, Mị nhớ quá khứ tươi
đẹp, Mị vui sướng và Mị muốn đi chơi.
++ Tô Hoài đã tả chân thưc cảnh vui xuân nhộn nhịp ở đầu bản và cảnh ăn
Tết ồn ào trong nhà thống lí Pá Tra. Những cảnh tượng đó đã tác động
mạnh tới tâm hồn Mị. Lúc đầu, Mị hành động theo thói quen một cách vô
thức: Ngày Tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng
bát. Mị uống rượu mà như uống nỗi tủi hận, cay đắng vào lòng, hay là Mị
cố tình uống thế cho thật say để quên đi nỗi khổ? Tuy nhiên, hành động ấy
thể hiện một sự chuyển biến khác thường đang diễn ra trong tâm trạng
người con gái đáng thương. Ngày trước khi còn ở với bố, tết đến Mị cũng
uống rượu nhưng không phải " lén", không phải uống ừng ực từng bát như
thế này. Phải chăng Mị uống rượu như thế thì có nghĩa là uống hận vào
trong lòng, là đồng nghĩa với ý muốn đập phá một cái gì đó khi mà sức
sống tiềm tàng trong lòng  đang bắt đầu cháy le lói.
+ Sau khi uống rượu, Mị say. Lúc này Mị nhớ quá khứ tươi đẹp. Mị có
cảm xúc. Mị nhận ra tiếng sáo. Tiếng sáo gọi bạn tình ngoài đầu làng văng
vẳng bên tai Mị . Đấy là tiếng sáo của tình yêu rạo rực, của tuổi thanh xuân
căng đầy sức sống. Dường như lúc này, Mị không còn là con dâu gạt nợ
nhà thống lí Pa Tra nữa mà là cô gái xinh đẹp đang uống rượu bên bếp lửa
và thổi sáo: Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Bao kỉ
niệm đẹp thời con gái sống dậy trong lòng Mị: Mị thổi sáo giỏi... có biết
bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Lòng Mị đang sống
về ngày trước, Mị hồi tưởng về mùa xuân tươi đẹp thời con gái, điều đó
cho thấy con người thật của Mị đang hồi sinh. Khát vọng sống như ngọn
lửa đang bừng cháy trong tâm hồn Mị.
-_> Tô Hoài đã miêu tả tâm trạng của Mị bằng những lời độc thoại để tái
hiện dòng kí ức đẹp đẽ của Mị.
+ Mải mê chìm đắm trong quá khứ nên Mị tạm quên hiện tại: Rượu đã tan
lúc nào.. Mãi sau, Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường chơi
Mị từ từ bước vào buồng . Hành động đó diễn ra theo thói quen, theo bản
năng. Nhưng nhờ có men rượu mà Mị phơi phới trở lại, trong lòng đột

47
nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị nhận ra rằng mình
vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi.
->Mị ý thức về bản thân trở lại. Sau những giây phút tìm về quá khứ đầy
hạnh phúc của đời mình, sau khi nhận thức rõ mình còn trẻ Mị có ý định đi
chơi xuân.
- Sức sống tiềm tàng của Mị thể hiện qua niềm khao khát đi chơi.
+ Khát vọng sống như ngọn lửa bừng cháy trong lòng khiến Mị càng thêm
một phẫn uất trước tình cảnh tủi nhục của mình. Mị thấy có bao nhiêu
người phụ nữ có chồng mà vẫn đi chơi ngày Tết đấy thôi. Mị cũng có
chồng nhưng chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị nhận thức được
A Sử với Mị không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Mị muốn ăn
lá ngón cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Uất ức, nước mắt Mị
ứa ra. Muốn chết: khi cảm xúc, ý thức trở về là lúc Mị muốn chết > phi lí
mà logic: ý thức tình trạng sống không bằng chết > giải thoát. Ý thức giải
thoát chính là biểu hiện mãnh liệt của sức sống tiềm tàng.
->Miêu tả tâm trạng của Mị, Tô Hoài vẫn dùng lời độc thoại nội tâm kết
hợp với giọng văn trầm buồn như một tiếng thở dài. Sự đối lập giữa quá
khứ với hiện tại khiến Mị đau khổ cùng cực. Mị muốn chấm dứt nỗi đau ấy
bằng lá ngón. Tô Hoài đã rất thấu hiểu nỗi đau của Mị khi ý thức về bản
thân trở lại.
+ Tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường:
Anh ném pao, em không bắt,
Em không yêu, quả pao rơi rồi...
->Mị muốn quên thời con gái ngày trước mà không sao quên được. Tiếng
sáo cứ lửng lơ trong đầu khiến cho Mị thiết tha bồi hồi. Mị muốn đi chơi.
Và Mị chuẩn bị để đi chơi. Mị thắp đèn cho sáng căn buồng âm u, Mị
quấn lại tóc và với lấy váy hoa chuẩn bị đi chơi. Những hành động bình
thường nhưng rất ý nghĩa với Mị. Hình ảnh Mị chuẩn bị đi chơi thể hiện rõ
vẻ đẹp nữ tính khiến ta nhớ đến mùi xà phòng trên áo của Đào trong
“Mùa lạc “ khi kể cho Huân nghe về duyên mới. Đó là những sự hồi sinh
nữ tính thường được các nhà văn sử dụng để biểu trưng cho sự trỗi dậy
mạnh mẽ, sâu sắc nhất của khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc. Đó chính
là chi tiết thể hiện ý thức sống của Mị đã trỗi dậy, sức sống tiềm tàng đã
trỗi dậy mạnh mẽ. Chỉ tiếc Mị không đi được vì A Sử bắt gặp , thế là Mị bị
trói.
+ A Sử trói Mị bằng cả một thúng sợi đay, quấn tóc lên cột làm cho Mị
không cúi, không nghiêng được đầu nữa.
48
->Tô Hoài đã miêu tả chân thực cảnh tượng dã man. Ông đã lột trần bản
chất độc ác của A Sử. A Sử độc ác như lão đàn ông hàng chài khi có
những hành vi man rợ, tàn bạo với chính người phụ nữ của mình.
-> Không có một dòng nào miêu tả thái độ phản kháng của Mị. Suốt từ đầu
đến cuối, Mị chỉ im lặng, âm thầm cam chịu. Tuy vậy, ẩn chứa bên trong
lại là một cô Mị hoàn toàn khác, một cô Mị đang say mê sống với những kỉ
niệm tình yêu. A Sử chỉ trói buộc được thể xác chứ không thể trói buộc
được tâm hồn Mị.
+ Khi Mị bị trói. Mị vẫn khao khát được đi chơi. Muốn đi chơi, khao khát
được đi chơi: Do tiếng sáo. Bị A Sử trói nhưng Mị vẫn thả hồn theo tiếng
sáo" Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi", Mị vùng
bước đi " mặc dù tay chân đều không cựa được". 
->Vậy là Mị đã thực hiện một cuộc chơi trong tưởng tượng. Hành động của
Mị và ý định chơi xuân của Mị là biểu hiện của sự nổi loạn trong tâm hồn
Mị. Mị muốn sống lại với tuổi trẻ, với tình yêu, muốn trở về với chính
mình.
-> Miêu tả sức sống tiềm tàng và hành động của Mị trong đêm tình mùa
xuân, Tô Hoài dường như đã nhập thân vào nhân vật. Trong bóng tối, Mị
đứng im lặng như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn nâng
đỡ tâm hồn Mị. Tuy Mị chưa giải thoát được thể xác nhưng Mị đã giải
thoát được tâm hồn: Lòng Mị bồi hồi theo tiếng sáo: Em không yêu, quả
pao rơi rồi, Em yêu người nào, em bắt pao nào.
+ Không thể đi chơi, Mị vừa đau nỗi đau thể xác vừa đau nỗi đau tinh thần.
Mị thấy mình tủi nhục. Mị nghĩ mình không bằng con ngựa.
+ Chưa dừng ở đó, Tô Hoài con miêu tả rất tinh tế những cảm xúc trong
Mị. Mị nín khóc, Mị lại bồi hồi nhớ đến thời điểm trai bản đến bên vách
làm hiệu, rủ người yêu dỡ vách ra rừng chơi. Lúc này, thực tại và quá khứ
cứ đan xen vào nhau, giằng xé tâm hồn Mị. Càng nhớ tới kỉ niệm cũ, Mị
càng xót xa, đau khổ, phẫn uất trước thực tại phũ phàng : Cả đêm ấy Mị
phải trói đứng như thế. Lúc thì khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức.
Lúc lại nồng nàn tha thiết nhớ. Hơi rượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa
xa. Mị lúc mê, lúc tĩnh. Cho tới khi trời tang tảng rồi không biết sáng từ
bao giờ.
->Tủi nhục, đau đớn vì bị A Sử trói > khát vọng vừa hồi sinh đã bị vùi dập
nhưng không thể đánh mất đi ý thức sống của Mị vì trong Mị sức sống
tiềm tàng vẫn âm ỉ cháy.

49
LĐ 2: Nhận xét sức sống tiềm tàng của Mị:

- Trong đêm tình mùa xuân, sức sống tiềm tàng của Mị được thể hiện qua
tâm trạng của Mị. Mị có những diễn biến phức tạp: lúc thì vui sướng, hạnh
phúc khi nghĩ về quá khứ. Lúc thì đau khổ khi nghĩ về hiện tại. Lúc thì
khao đi chơi, lúc đau khổ muốn chét…
- Tô Hoài đã thể hiện rõ sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị: tình yêu đời,
khao khát hạnh phúc, ý thức về giá trị bản thân…
- Tô Hoài trân trọng, ngợi ca sức sống tiềm tàng của Mị-> nhân đạo của
ông.

LĐ 3: Ngệ thuật: Miêu tả sức sống tiềm tàng của Mị, Tô Hoài thể hiện
nét phong cách nghệ thuật: màu sắc dân tộc đậm đà chất thơ chất trữ tình
thấm đượm, ngôn ngữ lời văn giàu tính tạo hình đã hội tụ và phát sáng
trong truyện ngắn này.
- Cách giới thiệu nhân vật rất ấn tượng. Mị xuất hiện trong những đêm mùa
đông dài và buồn của vùng núi Tây Bắc.
- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật bằng lời độc thoại nội tâm.
- Nghệ thuật kể chuyện: kể chuyện kết hợp nhiều điểm nhìn (bên ngoài, bên
trong, xa, gần) > dần dần khám phá thế giới nội tâm sâu thẳm và ngọn lửa
sống âm ỉ đằng sau vẻ ngoài vô cảm của Mị.
LĐ 4: Nhận xét …..
KB:
-Nhân vật Mị trong đoạn trích được miêu tả là một cô gái có sức sống tiềm
tàng mãnh liệt. Thông qua những miêu tả chi tiết về thái độ cũng như
những chuyển biến tâm lí của nhân vật Mị, nhà văn Tô Hoài trong truyện
ngắn Vợ chồng A Phủ đã làm nổi bật lên vẻ đẹp của sức sống của những
người nông dân nghèo vùng núi Tây Bắc.
-Giá trị nhân văn sâu sắc của truyện ngắn này còn thể hiện ở chỗ Tô Hoài
không chỉ hướng đến phản ánh cuộc sống khổ đau của người nông dân mà
còn hướng họ đến con đường "sáng" - đi theo cách mạng để giải phóng bản
thân, giải phóng quê hương, đất nước.
-Ý kiến….

50
3 giờ chiều thứ 7

ĐOẠN 5: AS BỊ AP ĐÁNH
Có tiếng xôn xao phía ngoài. Rồi một đám đông vào nhà. Thống lý Pá
Tra xuống ngựa vứt cương cho "thị sống" (một chức việc đi hầu thống lý
như người làm mõ thời trước) dắt ngựa vào tàu. Nghe như bọn họ khiêng
theo con lợn, hoặc một người phải trói, vừa vứt huỵnh xuống đất, cứ thở
phò phò. A Sử chệnh choạng vào buồng. áo rách toạch một mảnh vai. Cái
khăn xéo trắng loang lổ máu, xụp xuống quanh trán. A Sử nằm lăn ra
giường. Thống lý Pá Tra bước vào. Theo sau thống lý, một lũ "thống quán"
(Một chức việc như phó lý) "xéo phải" (như trưởng thôn) và bọn thị sống
vẫn thường ra vào hầu hạ, ăn thịt uống rượu, hút thuốc phiện nhà thống lý.
Có người bấy giờ mới nhìn thấy Mỵ phải trói đứng trong cột. Nhưng cũng
không ai để ý. Họ xúm lại quanh giường A Sử.
Pá Tra, tay vẫn cầm cái roi ngựa, lại từ từ đi ra. Mỵ nhắm mặt lại, không
dám nhìn. Mỵ chỉ nghe hình như có tiếng ông thống lý gọi người ra ngoài.
Mỵ hé nhìn ra, thấy chị dâu bước tới. Người chị dâu ấy chưa già, nhưng cái
lưng quanh năm phải đeo thồ nặng quá, đã còng rạp xuống. Người chị dâu
đến cởi chói cho Mỵ. Sợi dây gai bắp chân vừa lỏng ra, Mỵ ngã sụp xuống.
Chị dâu khẽ nói vào tai Mỵ:
- Mỵ! đi hái thuốc cho chồng mày.
Mỵ quên cả đau đứng lên. Nhưng không nhích chân lên được. Mỵ phải ôm
vai chị dâu. hai người khổ sở dìu nhau bước ra. Vào rừng tìm lá thuốc, Mỵ
51
nghe nói lại, mới biết A Sử đi chơi bị đánh vỡ đầu.
Nửa đêm qua, A Sử vào làng tìm đến đám tiếng sáo, tiếng khèn. Nhiều
chàng trai làng ấy vào các làng khác, chơi quay, thổi sáo suốt ngày, chập
tối vừa tan xong chầu rượu trong nhà, bây giờ vẫn còn chưa chịu tan về.
Lúc A Sử và chúng bạn kéo đến, không còn ai chơi trong nhà. Nhưng
người ra người vào còn dập dìu quanh ngõ.
A Sử đứng ngoài, tức lắm. Nó bàn với lũ khác, doạ đánh bọn trai lạ bám
quanh nhà, khiến bọn A Sử bị vương không thể vào được.
Bọn A Sử ném vào vách. Ông bố trong nhà ra chửi. Vẫn ném. Ông lão vào
trong cửa, bắn ra hai phát súng. Thế là tan những đám hẹn.
Nhưng cũng chưa người trai nào vội về. Họ tản vào các nhà quen trong
xóm. Ðợi sáng mai lại lên sân đánh pao với con gái trong xóm.
Bọn A Sử cũng không chịu để cánh kia yên. Sáng sớm, khi họ vừa ra đầu
ngõ, bọn A Sử đã kéo đến gây sự. A Sử đi trước, nạm vòng bạc rủ xuống
tua chỉ xanh đỏ, chỉ riêng con cái nhà quan trong làng mới được đeo. A Sử
hùng hổ bước ra. Bọn kia đứng dồn cả lại, xôn xao.
- Lũ phá đám ta hôm qua đây rồi.
- A Phủ đâu! A phủ đánh chết nó đi!
Một người to lớn chạy vụt ra, vung tay ném con quay thẳng vào mặt A Sử.
Con quay gỗ ngát lăng vào giữa mặt. Nó vừa kịp bưng tay lên, A Phủ đã
xộc tới, nắm vòng cổ, kéo dập đầu xuống, xé vai áo, đánh tới tấp. Người
làng nghe tiếng hò hét đổ ra. Bọn trai làng lạ tản hết lên rừng. Mấy người
đuổi đón đầu A Phủ.
ĐOẠN 6: CẢNH AP BỊ XỬ KIỆN
A Phủ bị bắt sống, trói gô chân tay lại. Vừa lúc thồng s lý Pá Tra tới.
Chúng nó xọc ngang cái gậy, khiêng A Phủ mang về ném xuống giữa nhà
thống lý.
Mỵ đi hái được lá thuốc về, thấy trong nhà càng đông hơn lúc nãy. Ngoài
sân, dưới gốc đào lại buộc thêm mấy con ngựa lạ.
Mỵ đi cửa sau vào, lé mặt nhìn thấy một người to lớn quỳ trong góc nhà.
Mỵ đoán đấy là A Phủ.
Bọn chức việc cả vùng Hồng Ngài đến nhà thống lý dự đám kiện.
Các lý dịch, quan làng thống quán, xéo phải, đội mũ quấn khăn, xách gậy,
cưỡi ngựa kéo đến xử kiện và ăn cỗ.

52
Trong nhà thống lý đã bày ra năm bàn đèn. Khói thuốc phiện tuôn ra các lỗ
cửa sổ tun hút xanh như khói bếp. Cả những người chức việc bên làng A
Phủ cũng tới. Chỉ bọn trai làng ấy phải ngồi khoanh tay cạnh A Phủ, vì họ
bị gọi sang hầu kiện. Bọn chức việc nằm dài cả trên khay đèn.
Suốt từ trưa cho tới hết đêm, mấy chục người hút. Trên nhất là thống lý Pá
Tra. Thống lý hút xong một đợt năm điếu, đến người khác, lại người khác,
cứ thế lần lượt xuống tới bọn đi gọi người về dự kiện.
Chỉ có đàn bà ngồi trong buồng và đi bên ngoài dòm ngó đám xử kiện và A
Phủ quỳ chịu tội ở xó nhà, không được dự tiệc hút ấy.
Một loạt người vừa hút xong, Pa Tra ngồi dậy, vuốt ngược cái đầu trọc dài,
kéo đuôi tóc ra đằng trước, cất gọng lè nhè gọi:
- Thằng A Phủ ra đây.
A Phủ ra quỳ giữa nhà. Lập tức, bọn trai làng xô đến, trước nhất, chắp tay
lạy lia lịa lên thống lý rồi quay lại đánh A Phủ.
A Phủ quỳ chịu đòn, chỉ im như cái tượng đá...
Cứ mỗi đợt bọn chức việc hút thuốc phiện xong, A Phủ lại phải ra quỳ giữa
nhà, lại bị người xô đến đánh. Mặt A Phủ sưng lên, môi và đuôi mắt dập
chảy máu. Người đánh, kể, chửi , lại hút. Khói thuốc phiện ngào ngạt tuôn
qua các lỗ cửa sổ. Rồi Pá Tra lại ngóc cổ lên, vuốt tóc, gọi A Phủ... Cứ như
thế, suốt chiều, suốt đêm, càng hút, càng tỉnh, càng đánh, càng chửi, càng
hút.
Trong buồng bên cạnh, Mỵ cũng thức suốt đêm, im lặng ngồi xoa thuốc
dấu cho A Sử. Lúc nào Mỵ mỏi quá, cựa mình, những chỗ lằn trói trong
người lại đau ê ẩm. Mỵ lại gục đầu nằm thiếp. A Sử đạp chân vào mặt Mỵ.
Mỵ choàng thức, lại nhặt nắm lá thuốc xoa đều đều trên lưng chồng.
Ngoài nhà vẫn rên lên từng cơn kéo thuốc phiện, như những con mọt
nghiến ghỗ kéo dài, giữa tiếng người khóc, tiếng người kể lào xào, và tiếng
đấm đánh huỳnh huỵch.
Sáng hôm sau, đám kiện đã xong. Mấy người chẳng biết từ bao giờ, ngủ
ngáy ngay bên khay đèn. Bọn xéo phải đang bắc cái chảo đồng và xách ấm
nước ra nấu thêm lạng thuốc để hút ban ngày cho các quan làng thật tình,
các quan làng còn một tiệc ăn cỗ nữa.
Thống lý mở tráp, lấy ra một trăm đồng bạc hoa xoè bày lên mặt tráp, rồi
nói:
- Thằng A Phủ kia, mày đành người thì làng xử mày phải nộp vạ cho người
53
phải mày đánh là hai mươi đồng, nộp cho thống quán năm đông, mỗi xéo
phải hai đồng, mỗi người đi gọi các quan làng về hầu kiện năm hào. Mày
phải mất tiền mời các quan hút thuốc từ hôm qua tới nay. Lại mất con lợn
hai mươi cân, chốc nữa mổ để các quan làng ăn vạ mày. A Phủ, mày đánh
con quan làng, đáng lẽ làng xử mày tội chết, nhưng làng tha cho mày được
sống mà nộp vạ. Cả tiền phạt, tiền thuốc, tiền lợn, mày phải chịu một trăm
bạc trắng. Mày không có trăm bạc thì tao cho mày vay để mày ở nợ. Bao
giờ có tiền trả thì tao cho mày về, chưa có tiền trả thì tao bắt mày làm con
trâu cho nhà tao. Ðời mày, đời con, đời cháu mày tao cũng bắt thế, bao giờ
hết nợ tao mới thôi. A Phủ! Lại đây nhận tiền quan cho vay.
A Phủ lê hai cái đầu gối sưng bạnh lên như mặt hổ phù. A Phủ cúi sờ lên
đồng bạc trên tráp, trong khi Pá Tra đốt hương, lầm rầm khấn gọi mà về
nhận mặt người vay nợ. Pá Tra khấn xong, A Phủ cũng nhặt xong bạc,
nhưng chỉ nhặt làm phép lên như thế rồi lại để ngay xuống mặt tráp. Rồi Pá
Tra lại trút cả bạc vào trong tráp.
Con lợn vừa bắt về cho A Phủ thết làng ăn vạ đã kêu eng éc ngoài sân.
Ðếm tiền rồi, A Phủ không phải quỳ, phải đánh nữa.
A Phủ đứng lên cầm con dao, chân đau bước tập tễnh, cùng với trai làng ra
chọc tiết làm thịt lợn hầu làng.
Trong nhà, thuốc phiện vẫn hút rào rào.

ĐOẠN 7: CUỘC ĐỜI KHỔ NHỤC CỦA AP KHI TRỞ THÀNH ĐỨC
Ở GẠT NỢ
Thế là từ đấy A Phủ phải ở trừ nợ cho nhà quan thống lý. Ðốt rừng, cày
nương, cuốc nương, săn bò tót, bẫy hổ, chăn bò chăn ngựa, quanh năm một
thân một mình rong ruổi ngoài gò rừng. A Phủ đương tuổi sức lực. Ði làm
hay đi săn cái gì cũng phăng phăng. Không còn có lúc nào trở về làng bên.
Nhưng A Phủ cũng chẳng muốn trở về làm gì bên ấy.
A Phủ cũng không phải người bên ấy. Bố mẹ đẻ A Phủ ở Hắng Bìa. Năm
xưa, làng Hắn Bìa phải một trận bệnh đậu mùa, nhiều trẻ con, cả người lớn
chết, có nơi chết cả nhà. Còn sót lại có một mình A Phủ. Có người làng đói
bắt A Phủ đem xuống bán đổi lấy thóc của người Thái dưới cánh đồng. A
Phủ mới mười một tuổi, nhưng A Phủ gan bướng, không chịu ở cánh đồng
54
thấp.
A Phủ trốn lên núi, lưu lạc đến Hồng Ngài. Ði làm cho nhà người, lần nữa
mùa này sang mùa khác. Chẳng bao lâu A Phủ đã lớn, biết đúc lưỡi cày,
biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo.
A Phủ khoẻ, chạy nhanh như ngựa. Con gái trong làng nhiều cô mê. Nhiều
người nói: "Ðứa nào được A Phủ cũng bằng được con trâu tốt trong nhà.
Chẳng mấy lúc mà giàu". Người ta ao ước đùa thế thôi chứ phép rượu cũng
chẳng to hơn phép làng, còn tục lệ cưới xin, mà A Phủ không có bố mẹ,
không có ruộng, không có bạc, A Phủ không thể lấy nổi vợ.
Tuy nhiên, đang tuổi chơi, trong ngày tết đến, A Phủ chẳng có quần áo mới
như nhiều trai khác, A Phủ chỉ có độc một chiếc vòng bằng sợi dây đồng
vía lằn trên cổ. A Phủ cứ cùng trai làng đem sáo, khèn, đem con quay và
quả pao, quả yến đi tìm người yêu ở các làng trong vùng.
Vì thế sinh sự đánh nhau ở Hồng Ngài.
Một năm kia, phải khi đang đốt rừng. Hổ gấu từng đàn ra phá nương, bắt
mất nhiều bò ngựa. Nhà thống lý lúc nào cũng đầy ngựa trong tàu trước
cửa, đầy lưng bò đứng chen chân trong cột cửa, và dê, chó, lợn nằm quanh
nhà. Ngày nào cũng lũ lượt hàng mấy chục con đi nương ăn. Bây giờ gặp
khi rừng đói, mỗi lần bò ngựa đi nương, A Phủ phải ở lại trong rừng.
A Phủ ở lều hàng tháng ngoài nương. Ðêm đến, dồn bò ngựa về nằm chầu
nhau ngủ quanh lều.
Mấy ngày A Phủ mê mải đi bẫy dím, không đếm được ngựa. Hôm ấy vào
rừng thấy vết chân hổ. A Phủ vội phóng ngựa chạy vờn quanh đàn, dồn
chúng quấn lại để đếm. A Phủ đếm lại mấy lần. Thiếu một con bò. A Phủ
nhào vào rừng, lần theo lốt chân hổ, tìm được con bò đã bị hổ ăn thịt, chỉ
còn lại một nửa mình nằm ngay dưới cây thông cụt.
A Phủ nhặt mấy miếng thịt rơi quanh đấy rồi vác nốt nửa con bò về. Nghĩ
bụng: "Con hổ này to lắm. Hay còn ngưởi thấy mùi hôi quanh đây. Ta về
lấy súng đi tìm, thế nào cũng bắn được".
Về đến nhà, A Phủ lẳng vai ném nửa con bò xuống gốc đào trước cửa. Pá
Tra bước ra hỏi:
- Mất mấy con bò?
A Phủ trả lời tự nhiên:
- Tôi về lấy súng. Thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm.
- Pá Tra hất tay, nói:
- Quân ăn cướp mất bò tao. A Sử đâu! Ðem súng đi lấy con hổ về.
55
Rồi Pá Tra quay lại, bảo A Phủ:
- Mày ra ngoài kia, lấy vào đây một cái cọc, một cuộn dây mây. Tao trói
mày chỗ kia. Bao giờ chúng nó bắn được con hổ về thì mày khỏi phải chết.
Nếu không bắn được con hổ về thì tao cho mày đứng chết ở đấy.
A Phủ cãi:
- Tôi được con hổ ấy còn nhiều tiền hơn con bò.
Pá Tra cười:
- Lấy cọc dây mây vào đây!ư
Không nói nữa, như con trâu đã đóng lên tròng. A Phủ lẳng lặng ra vác
chiếc cọc gỗ rồi lấy cuộn dây mây trên gác bếp xuống. Tự tay A Phủ đóng
cọc xuống bên cột, Pá Tra đẩy A Phủ vào chân cột, hai tay bắt ôm quặt lên.
Rồi dây mây cuốn từ chân lên vai, chỉ còn cổ và đâu lúc lắc được.
Ðàn bà trong nhà, mỗi khi đi qua đều cúi mặt. Không một ai dám hỏi. Cũng
không một ai dám nhìn ngang mặt.
Ðến đêm, A Phủ cúi xuống, nhay đứt hai vòng mây, nhích dãn dây trói một
bên ta. Nhưng trời cũng vừa sáng. Pá Tra quảng thêm một vòng tròng lọng
vào cổ. Thế là A Phủ không cúi, không còn lắc được nữa.
A Sử và lĩnh dõng của thống lý đi đuổi, mấy ngày không lùng bắt được con
hổ. Thì cũng mấy ngày A Phủ phải trói đứng góc nhà. Ðằng kia, bếp lò
bung ngô cao ngang đầu người vẫn hừng hực đỏ rực. Môi hôm hai buổi,
người ta ra người vào ăn uống tấp nập. A Phủ đứng nhắm mắt, cho tới đêm
khuya.
ĐOẠN 8: MỊ CẮT DÂY TRÓI CỞI TRÓI CHO AP VÀ BỎ CHẠY
CÙNG AP
Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn. Nếu không có bếp lửa sưởi
kia thì Mỵ cũng đến chết héo. Mỗi đêm, Mỵ dậy ra thổi lửa hơ tay, hơ lưng,
không biết bao nhiêu lần.
Thường khi đến gà gáy, Mỵ dậy ra bếp sưởi một lúc thật lâu, các chị em
trong nhà mới bắt đầu ra dóm lò bung ngô, nấu cháo lợn.
Mỗi đêm, nghe tiếng phù phù thổi bếp, a Phủ lại mở mắt. Ngọn lửa bùng
lên, cùng lúc ấy Mỵ cũng nhìn sang, thấy mắt A Phủ trừng trừng. Mới biết
nó còn sống. Mấy đêm nay như thế.
Nhưng Mỵ vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay. nếu A Phủ là cái xác chết đứng
chết đấy, cũng thế thôi. Mỵ vẫn trở dậy, vẫn sưởi, Mỵ chỉ biết, chỉ còn ở
với ngọn lửa. Có đêm A Sử chợt về thấy Mỵ ngồi đấy, A Sử ngứa tay đánh
Mỵ ngã xuống cửa bếp. Nhưng đêm sau Mỵ vẫn ra sưởi như đêm trước.
56
Lúc ấy đã khuya. Trong nhà ngủ yên. Mỵ trở dậy thổi lửa, ngọn lửa bập
bùng sáng lên. Mỵ trông sang thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở. Dòng nước
mắt lấp lánh bò xuống hai hóm má đã xám đen. Thấy tình cảnh thế, Mỵ
chợt nhớ đêm năm trước, A Sử trói Mỵ, Mỵ cũng phải trói đứng thế kia.
Nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. Trời ơi nó
bắt trói đứng người ta đến chết. Nó bắt mình chết cũng thôi. Nó đã bắt trói
đến chết người đàn bà ngày trước ở cái nhà này. Chúng nó thật độc ác. Chỉ
đêm mai là người ta chết, chết đau, chết đối, chết rét, phải chết. Ta là thân
phận đàn bà, nó đã bắt về trình ma rồi, chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở
đây thôi... Người kia việc gì mà phải chết. A Phủ ... Mỵ phảng phất nghĩ
như vậy.
Ðám than đã vạc hẳn lửa. Mỵ không thổi cũng không đứng lên. Mỵ nhớ lại
đời mình. Mỵ tưởng tượng như có thể một lúc nào, biết đâu A Phủ chẳng
trốn được rồi, lúc đó bố con thống lý sẽ đổ là Mỵ đã cởi trói cho nó, Mỵ
liền phải trói thay vào đấy. Mỵ chết trên cái cọc ấy. Nghĩ thế, nhưng làm
sao Mỵ cũng không thấy sợ...
Trong nhà tối bưng, Mỵ rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt. Nhưng Mỵ
tưởng như A Phủ biết có người bước lại... Mỵ rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt
nút dây mây. A Phủ thở phè từng hơi như rắn thở, không biết mê hay tỉnh.
Lần lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mỵ cũng hốt
hoảng. Mỵ chỉ thì thào được một tiếng "Ði đi..." rồi Mỵ nghẹn lại. A Phủ
khuỵu xuống không bước nổi.
Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vung lên,
chạy.
Mỵ đứng lặng trong bóng tối.
Trời tối lắm. Mỵ vẫn băng đi. Mỵ đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy xuống tới
lưng dốc.
Mỵ thở trong hơi gió thốc lạnh buốt:
- A Phủ cho...
A Phủ chưa kịp nói, Mỵ lại vừa thở vừa nói:
- ở đây chết nất,
A Phủ chợt hiểu.
Hai người đỡ nhau lao xuống dốc núi.

57

You might also like