Professional Documents
Culture Documents
at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Ikalawang Markahan – Modyul 12:
Pagsulat ng Kritikal na Sanaysay
CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Pambungad sa Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 12: Pagsulat ng Kritikal na Sanaysay
Unang Edisyon, 2021
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang
anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
Ang iyong isasagawang pag-aaral gamit ang modyul na ito ay tutugon sa dapat
mong malaman at matutuhang kasanayan. Ito ay batay sa sumusunod:
Kasanayang Pampagkatuto:
Nakabubuo ng kritikal na sanaysay ukol sa iba’t ibang paraan ng paggamit ng wika
ng iba’t ibang grupong sosyal at kultural sa Pilipinas F11EP-IIf-34
Layunin:
● Natutukoy ang iba’t ibang paraan ng paggamit ng wika ng iba’t ibang
grupong sosyal at kultural sa Pilipinas
● Nauunawaan ang kahalagahan ng pagsulat ng kritikal na sanaysay para sa
sarili at sa mambabasa
● Nakasusulat ng isang kritikal na sanaysay gamit ang wika sa iba’t ibang
grupong sosyal
1 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Subukin
2 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
5. “Uy! Ikaw pala ang nanalo sa patimpalak sa Spoken Word Poetry, alam mo
masarap ang kape d’yan sa labasan.” Tukuyin ang layunin ng nagsasalita
bilang batayan sa paggamit ng wika ng grupong sosyal (magkaibigan).
a. Masarap ang kape sa labasan
b. Nais na magpalibre ng kape sa labasan
c. Pinamamalita na masarap ang kape sa labasan
d. Pinamalita ang pagkapanalo sa Spoken Word Poetry
6. “Dati hindi ako kumakain ng maanghang, dati hindi rin ako mahilig sa mga
kantang maiingay, ayaw ko ng basketbol, hindi rin ako nanonood sa sinehan,
ayaw ko ring sumakay sa motor, pero bakit ngayon ginagawa ko na ang lahat
nang ito kapag kasama ko siya? Ano kaya ang ipinahihiwatig (batay sa layunin)
ng nagsasalita?
a. Dahil masaya siyang kasama
b. Maaaring mahal n’ya na ito
c. Gusto n’ya lang na may kasama
d. Ayaw n’ya na mapahiwalay dito
3 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
10. Tukuyin ang grupong sosyal na gumagamit ng wika na may salungguhit. Si
Noli De Castro ay nagsimula bilang isang mamamahayag sa radyo at telebisyon
bago pa siya naging pangalawang pangulo ng republika, patunay lamang ito na
malayo ang mararating mo kung matiyaga ka sa ginagawa mo.
a. Medisina
b. Edukasyon
c. Palakasan
d. Midya
11. Buo ang loob ng testigo sa pagharap sa imbestigasyon kanina, hindi man
lamang siya natinag sa mga katanungan ng abogado.
a. Pangingisda
b. Kalakalan
c. Hustisya
d. Kalusugan
14. “Ang paggawa ng kabutihan ay may magandang balik. Ang pag-ibig sa kapwa
ang pagpapakita ng totoong pagmamahal ng tao sa Diyos.” Ang maaring
nagsasalita ay isang___________________
a. Magulang
b. Guro
c. Pari
d. Kaibigan
4 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Aralin
Pagsulat ng Kritikal na
12 Sanaysay
Mahalagang magkaroon ka ng kaalaman at kasanayan sa Pagbuo ng Kritikal na
Sanaysay Ukol sa Iba’t Ibang Paraan ng Paggamit ng Wika ng Iba’t Ibang Grupong
Sosyal at Kultural sa Pilipinas. Anomang wika sa Pilipinas ay wikang sumasalamin
sa mayaman nating kultura at panitikan. Ngayon ilahad mo ang iyong kaalaman at
pananaw ukol sa mga wikang mayroon tayo sa pamamagitan ng pagsulat ng
mapanuring sanaysay.
Balikan
Guro Manlalaro ng
ML
Ilokano Kasambahay
5 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Tuklasin
6 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Suriin
7 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Pagyamanin
Mga salita: new normal, COVID 19, modalities, face-to-face, internet, WiFi, online,
distance learning, blended learning, modyul, transit pass, social distancing,
sabon, kinabukasan, pangarap, kumpol-kumpol, alcohol, P.E, shuttle,
laptap, cellphone, ZOOM, Google class, TV, radyo, at iba pa.
8 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Kraytirya Napaka- Mahusay Katam- Paunlari Nangangaila- Kabuu
husay taman n ngan ng ang
4 Gabay Marka
5 3 2 1
Paglala- Napaka- Mahusay Naisulat May Nangangaila-
had ng husay at at ang papa- ngang
kritikal malikhaing malikhaing sanaysay unlad na paunlarin ang
na nailahad nailahad sa katam- kasanaya kasanayan sa
kaisipan/ ang mga ang mga tamang n sa pagsulat
pahayag pahayag pahayag pamama- pagsulat
raan at ng
may pagta- kritikal
tangka sa na
pagiging sanaysay
malikhain
nito
Nilalaman Nakabuo Nakapagla- Nakapag- Nakapag- Hindi
ng mga had ng lahad ng lahad ng nakapaglahad
pahayag dalawang isang ideya mga ng paksa sa
na ideya ukol ukol sa magkaka nilalaman
sumusu- sa paksa paksa ibang
porta sa pahayag
mga ideya
sa
kabuuan
ng
sanaysay
Kaangku- Nakagamit Nakagamit Nakagamit Hindi Nangangai-
pan ng ng mahigit ng mahigit ng nakaga- langan ng
gamit ng sa limang sa apat na dalawang mit ng gabay sa
salita rehistro ng rehistro ng rehistro ng anumang paggamit ng
wika wika wika rehistro rehistro ng
kaugnay sa kaugnay kaugnay ng wika wika sa iba’t
paksa sa paksa sa paksa kaugnay ibang
sa paksa sitwasyon
Pagiging Nakapagbi- Nakapagbi- Nalimita- Papaun- Walang
makabul gay ng gay ng han ang lad ang naibigay na
u-han ng kabuuang katamtama pagbibi- pagbibi- kaisipan/
pagbu- kaisipan/ ng gay ng gay ng konklusyon
buo mensahe kaisipan/ kaisipan/ kaisipan ukol sa paksa
sa pahayag sa mensahe /
sanaysay sanaysay sa pagbuo mensahe
ng
sanaysay
9 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Isaisip
1. kaisahan ng tono;
2. maayos na pagkakabuo;
3. matalinong pagpapakahulugan;
4. tema at nilalaman;
5. anyo at estruktura;
6. wika at estilo; at
Mahalaga sa lahat, kung ang isusulat na sanaysay ay tungkol sa iba’t ibang wika
ng mga grupong sosyal at kultural sa Pilipinas, kinakailangang may sapat na
kaalaman at kasanayan sa salita/pahayag na ginagamit na batayan ay ang lugar,
panahon, layunin, pinag-uusapan, at grupong kinabibilangan ng mga nag-uusap.
10 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Isagawa
Pamantayan sa Pagmamarka:
Tayahin
11 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Nilalaman Nakabuo ng Nakapag- Nakapagla- Nakapagla Hindi
mga lahad ng had ng -had ng nakapagla-
pahayag na dalawang isang ideya mga had ng
sumusupor- ideya ukol sa magkaka- paksa sa
ta sa mga ukol sa paksa ibang nilalaman
ideya sa paksa pahayag
kabuuan ng
sanaysay
Kaangku- Nakagamit Nakaga- Nakagamit Hindi Nangangaila-
pan ng ng mahigit mit ng ng nakaga- ngan ng
gamit ng sa limang mahigit dalawang mit ng gabay sa
salita rehistro ng sa apat rehistro ng anumang paggamit ng
wika na wika rehistro rehistro ng
kaugnay sa rehistro kaugnay sa ng wika wika sa iba’t
paksa ng wika paksa kaugnay ibang
kaugnay sa paksa sitwasyon
sa paksa
Pagiging Nakapagbi- Nakapag- Nalimitahan Papaun- Walang
makabulu gay ng bigay ng ang lad ang naibigay na
-han ng kabuuang katamta- pagbibigay pagbibi- kaisipan/
pagbubuo kaisipan/ mang ng gay ng konklusyon
mensahe sa kaisipan kaisipan/ kaisipan/ ukol sa
sanaysay / mensahe sa mensahe paksa
pahayag pagbuo ng
sa sanaysay
sanaysay
Karagdagang Gawain
Binabati kita dahil natapos mo nang matagumpay ang mga pagsubok sa modyul.
Dahil diyan, gusto kong maging handa ka sa susunod na gawain na iyong
kahaharapin. Ngayon pa lamang ay paghandaan mo naang pagsusuri sa
pananaliksik na tumatalakay sa wika at kulturang Pilipino.
12 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Module 12
CO_Q2_KPWKP SHS 13
Tayahin Isagawa Subukin
Batay sa awtput ng mag- Tama C
aaral Tama B
Mali B
Tama A
Mali B
B
D
C
A
D
C
B
A
C
C
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
De Laza, Crizel. 2016. Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa
Pananaliksik. Rex Book Store
14 CO_Q2_KPWKP SHS
Module 12
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: