Pangalan ng Mag-aaral: Baitang/Pangkat:

_______________________________ _______________
Guro: Petsa ng Pagpasa:
________________________________ ________________

Susing Konsepto:

Sa mundo ng panitikan, isa ang dula sa mga pinakamaririkit at buháy na akda na ating
nababasa at napapanood. Nakatutuwang isipin na hindi lamang isinasatitik at binabasa ang
mga letra at pangungusap na nakapaloob dito bagkus ay isinasabúhay at itinatanghal ito sa
entablado. Sadyang punô ng makukulay na kaalaman at emosyon ang siyang makukuha sa
ganitong genre dahil sangkap nito ilang yugto sa maraming tagpo. Talagang mapapaisip ang
sinoman sa susunod na mga eksena o mangyayari sa takbo ng kuwento.
Ang Dula ay nahango sa salitang Griyego na “drama” na nangangahulugang gawin o ikilos.
Pinakalayunin nitong itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado upang mas
maunawaan ito ng madla.
Halina’t alamin natin ang mga sangkap, elemento/katangian at mga pang-ugnay na
maaaring magamit sa pagsulat o pagbuo ng isang Dula.

Kakalasan – ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-ayos sa mga

tunggalian. Mga Sangkap ng Dula

Simula
Kalutasan Wakas at
– sa sangkap na ito nalulutas, nawawaksi at natatapos ang mga suliranin
tunggalian Gitna
Tauhan, Tagpuan saat dula; ngunit maaari ring magpakilala ng panibagong mga Kakalasan
suliranin at
at
tunggalian
Sulyap sa panig ng mga manonood.
sa Suliranin Saglit na Kasiglahan, Kalutasan
Tunggalian at Kasukdulan
Elemento ng Dula
Tagpuan – panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring isinaad sa dula.
TauhanIskrip
– angomga
nakasulat na dula
kumikilos – ito ang pinakakaluluwa
at nagbibigay-buhay sa dula; sang isangumiikot
tauhan dula; lahat
ang ng
mgabágay na
pangyayari;
isinasaalang-alang
ang mga sa dulang
tauhan ang bumibigkas ay diyalogo
naaayon at
sa nagpapadama
isang iskrip; walang
sa dula.dula kapag walang iskrip
SulyapGumaganap
sa suliranin o– aktor
bawat –dula
angay
mga
mayaktor o gumaganap
suliranin, walang ang nagsasabuhay
dulang sa mgamawawalan
walang suliranin; tauhan sa ng
iskrip; sila ang nagbibigkas ng dayalogo; sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin;
saysay ang dula kung wala itong suliranin; maaaring mabatid ito sa simula o kalagitnaan ng dula na
sila ang
nagsasadya pinanonood
sa mga na tauhan
pangyayari; sa dula
maaaring magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dula.
Saglit na kasiglahan
Tanghalan – –anumang
saglit na paglayo
pook nao pagtakas ng mga tauhan
pinagpasyahang sa suliraning
pagtanghalan nararanasan.
ng isang dula ay
tinatawag na tanghalan;tanghalan ang tawag sa kalsadang pinagtanghalan ng isang dula,
Tunggalian – ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan laban sa kanyang
paligid,tanghalan
at tauhanang silidsanakanyang
laban pinagtanghalan ng mga mag-aaral
sarili; maaaring magkaroonsang
kanilang
higit saklase
isa o patung-patong na
tunggalian ang isango dula.
Tagadirehe direktor – ang direktor ang nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang
nag-iinterpret
Kasukdulan – climaxsasaiskrip mula
Ingles; ditosanasusubok
pagpasya sa
angitsura ng tagpuan,
katatagan ng damit
ng tauhan; ng mga
sa sangkap natauhan
ito ng dula
tunay hanggang sa paraan
na pinakamatindi ng pagganap at ang
o pinakamabugso pagbigkas
damdaminng mga tauhansaaypinakakasukdulan
o kaya’y dumidipende sa ang
interpretasyon ng direktor sa iskrip
tunggalian.
Manonood – hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtanghal kung hindi ito
RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 1
napanood ng ibang tao; hindi ito maituturing na dula sapagkat ang layunin ng dula’y
maitanghal; at kapag sinasabing maitanghal dapat mayroong makasaksi o makanood
Kasanayang Pampagkatuto:

Sa gawing pagkatutong ito, inaasahan na:

Nauuri mo ang mga tiyak na bahagi at katangian ng isang dula batay sa napakinggang
diyalogo o pag-uusap. F9PN-IIg-h-48
Nasusuri mo ang binasang dula batay sa pagkakabuo at mga elemento nito. F9PB-
IIg-h-48
Napaghahambing mo ang mga napanood na dula batay sa mga katangian at elemento
ng bawat isa. F9PD-IIg-h-48
Naisusulat mo ang isang maikling dula tungkol sa karaniwang buhay ng isang
pangkat ng tao sa ilang bansa sa Asya. F9PU-IIg-h-51
Nagagamit mo ang mga angkop na pang-ugnay sa pagsulat ng maikling dula. F9WG-
IIg-h-51

  Mga Gawain sa Pagkatuto:

 

Unang Gawain
 

Panuto: Alam kong pamilyar sayo ang Dulang Komedyang “Sa Pula, Sa Puti” ni Francisco
Soc Rodrigo. Halina’t balikan ang ilang mga salita o pahayag na nakapaloob dito. Uriin kung
ano ang tiyak na bahagi o katangian ng diyalogo na makikita sa bawat bilang. Piliin mula sa
kahon ang tamang sagot at isulat sa patlang.

Tauhan Tagpuan Sulyap sa Suliranin Saglit na Kasiglahan

Tunggalian Kasukdulan Kakalasan Kalutasan

1. Tahanan ng mag asawang Kulas at Celing na malapit sa sabungan.

2. Celing: Oo, sapagkat ikaw ay nangako at nanumpa at bukod diyan hindi na
tayo kailangang bumili pa ng ulam.
Kulas: Bakit?
Celing: Mayroon pang anim na tinali sa kulungan. Aadobohin ko ang tatlo
at ang tatlo ay sasabawan.
(Tatawa sina Sioning at Celing. Hindi tatawa si Kulas ngunit pagkailang
saglit ay tatawa rin siya.

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 2
 3. Kulas, Celing, Teban, Castor, Sioning at Aling Kikay
4. Kulas: Si Celing naman, bakit naman ganyan ang sagot mo sa akin?

Celing: Sapagkat pagkidlat ng mata mo sa umaga, wala ka ng iniisip

kamustahin at himasin kundi ang iyong tinali. Tila mahal mo ang tinali mo
kaysa sa akin.
Kulas: Ano ka ba naman, Celing, wala ng mas mahal pa sa akin sa buhay
na ito kundi ang asawa. (Ilalagay ang kamay sa balikat ni Celing)
5. Hindi matigil na bisyo ni Kulas sa pagsasabong kahit ito’y laging natatalo.
Tao laban sa tao- Ang pagtutol ni Celing kay Kulas sa bisyo nitong
pagsasabong dahil palagi na lamang itong natatalo.
6. Matapos pilayin ni Kulas ang kaniyang tinali, siya ay humingi ng malaking
pampusta kay Celing dahil nangako siyang ito’y huling sabong na at kikita
at babawi siya sa lahat ng perang nawala sa kanila. Dahil nga sa ayaw ni
Celing na magtalo pa sila niKulas ay binigay na nito ang dalawampung
piso upang makapagsabong na ito.
7. Sa pagkatalo ni Kulas sa pagpusta nito sa kaniyang tinali, sinumpa niya
kay Celing na hindi na siya muli pang sasabong.
8. Kulas: Aba, at nagtawa pa.
Sioning: Siyanga. Bakit ka nagtatawa, Celing?
Celing: (Tumatawa pa) Sapagkat ako'y tuwang-tuwa, Sioning, dito ka
maghapunan mamayang gabi. At anyayahon mo sina Kumareng Kikay at
ang iba pang kaibigan. Ako'y maghahanda.

Kumusta ang pagsagot sa unang gawain? Natukoy at nauri mo ba

ang mga pahayag o dayalogo sa tiyak na bahagi o katangian ng
Dula? Wow naman, isang maalab na pagbati sayo. Naging
mahusay ang iyong ginawang pagsagot. Kaya alam ko handa ka
na upang ipagpatuloy ang ating ikalawang gawain!

Pagbati at matagumpay mong natapos ang unang gawain.

Ngayon naman ay subukang sagutan ang ikalawang
gawain.

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 3
 Ika- 2 Gawain
Mula sa mga pangungusap, pahayag o diyagolo ng akdang “Munting Pagsinta”, ngayon
naman ay iyo itong suriin batay sa pagkakabuo at mga elemento ng Dula. Maaari mo ring
basahin ang buong akda sa sangguniang Panitikang Asyano 9, pahina 149-152 upang maging
mabisa ang iyong gagawing pagsusuri.

Tauhan o Tauhan o
gumanap na aktor pinangyarihan

Iskrip o nakasulat Suliranin o

na dula Tunggalian

Saglit na Kasukdulan
Kasiglahan

Wakas Aral o Mensahe

PAMANTAYAN SA PAGSUSURI NG DULA Laang Aking

Puntos Puntos
1. Mahusay at malinaw na nailahad ang mensahe 5
ng sinuring dula.
2. Nabuo ang mga elemento ng dula sa pagsusuri. 5
3. Masining ang pagkakalahad, may maayos na 5
balangkas at gumamit ng mga angkop na salita.
4. Kakikitaan ng pagka-orihinal. 5
KABUUANG PUNTOS 20
5 – Napakahusay
4 – Mahusay
3 – Katamtamang Husay
2 – Di-Mahusay
1 – Maraming Kakulangan at nangangailangan ng pagsasanay

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 4
 Kumusta ang pagsagot sa ika-2 gawain? Nasuri mo ba ang
binasang dula batay sa pagkakabuo at elemento nito?Wow naman,
isang maalab na pagbati sayo. Naging mahusay ang iyong
ginawang pagsusuri. Kaya alam kong handa ka na upang
ipagpatuloy ang ating ikatlong gawain!

Pagbati at matagumpay mong natapos ang ikalawang

gawain. Ngayon naman ay subukang sagutan ang
ikatlong gawain.

Ika-3 Gawain
Ayan! Dahil tapos na tayong magbasa ng isang dulang komedya, oras na para tayo naman ay
manood ng dalawa sa mga sikat na dulang pangtanghalan ito ay ang dulang “Kahapon,
Ngayon at Bukas” na isinulat ni Aurelio Tolentino at ang dulang Plop! Click! ni Dobu
Kacchiri. Unawain ang nilalaman nito, pagkatapos ay paghambingin mo ito ayon sa
katangian/sangkap at elemento ng isang Dula.
Kopyahin ang link upang mapanood:
https://www.youtube.com/watch?v=XSzEHa5dh5w
https://www.youtube.com/watch?v=Td2nhI5-WDI
Kahapon, Ngayon at Bukas Plop! Click!
ni Aurelio Tolentino ni Dobu Kacchiri
Pagkakasulat
ng Iskrip

Mga tauhan o
aktor na gumanap

Tagpuan o
pinangyarihan
Saglit na
Kasiglahan

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 5

Suliranin at
Tunggalian
 Kahapon, Ngayon at Bukas Plop! Click!
ni Aurelio Tolentino ni Dobu Kacchiri

RUBRIKS SA PAGHAHAMBING AT PAGSUSURI NG DULANG NAPANOOD

PAMANTAYAN 5 4 3 2 1
Maayos ang daloy o balangkas ng paghahambing o pagsusuri sa
bawat hinihinging katangian o sangkap at elemento ng dalawang
dula nasaksihan.
Malinaw na nailahad ang sariling opinion o pananaw ukol sa
pagkakapareho at pagkakaiba ng mga dulang napanood.
Gumamit ng mga angkop na salita at pangungusap na nagpahayag
sa wastong pagkakatulad at pagkakaiba ng bawat dula.
Binigyang-diin ang patas at pantay na pagtingin sa napanood na
dula.
Masining ang bawat detalye at kakikitaan ng orihinalidad
Gabay sa Pagmamarka:
5 – Napakahusay 4 – Mahusay 3 – Katamtamang Husay
2 – Di-Mahusay 1 – Maraming Kakulangan at nangangailangan ng pagsasanay

Kumusta ang pagsagot sa ika-3 gawain? Naihambing mo ba ang

mga dulang iyong napanood? Wow naman, isang maalab na
pagbati sayo. Naging mahusay ang iyong ginawang pagsusuri.
Kaya alam kong handa ka na upang ipagpatuloy ang ating ikaapat
na gawain!

Pagbati sa matagumpay mong natapos ang ikatlong

gawain. Ngayon naman ay subukang sagutan ang ikaapat
RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 na gawain. 6
Ika- 4 na Gawain
Panuto: Sumulat ng isang maikling dula tungkol sa karaniwang buhay ng isang pangkat ng
tao sa ilang bansa sa Asya. Tama ang iyong nasa isip, maaaring patungkol ito sa mga taong
nagtatrabaho sa ibang bansa o di kaya’y buhay na kinagisnan sa bansa/lugar na kaniyang
kinagisnan.

PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG DULA

BILANG DESKRIPSIYON BAHAGDAN
1 Kaisahan ng Paksa
(Napanatili ba ang paksa sa daloy ng dulang 30%
isinulat? Ang balangkas ba nito ay umiikot lamang
sa iisang paksa?)
2 Kabuuan ng nilalaman
(Lubos bang naipahatid ang nilalaman 25%
o ang kaisipan ng dula sa mambabasa?)
3 Kaangkupan ng mga salita
(Maayos bang nailahad ang nais sabihin o isulat 20%
batay sa mga salitang ginamit?)
4 Kariktan o pagkamalikhain
(Gumamit ba ang may-akda ng kakaibang estilo 15%
upang maipahayag niya ang kaniyang isinulat?)
5 Kakayahan sa Pagsulat 10%
(Masasabi bang likhang tunay o orihinal ang
kaniyang gawa?)
KABUUAN 100%

Kumusta ang pagsagot sa ika-4 na gawain? Nakasulat o nakabuo

ka ba ng isang maikling dula tungkol sa karaniwang buhay ng
isang pangkat ng tao sa ilang bansa sa Asya? Wow naman, isang
maalab na pagbati sayo. Naging mahusay ang iyong ginawa. Kaya
alam kong handa ka na upang ipagpatuloy ang ating huling
gawain!

Pagbati sa matagumpay mong natapos ang ikaapat na

gawain. Ngayon naman ay subukang sagutan ang huling
gawain.
RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 7
Huling Gawain
Panuto: Nais kong subukin ang iyong kakaibang galing sa pagsulat ng isang maikling dula
na kinapapaloob ng paggamit ng mga angkop na pang-ugnay. Ang tema ng iyong isusulat ay
may kaugnayan o kinalaman sa pandemya at kasalukuyang mga pangyayari.

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
(PAGSULAT NG MAIKLING DULA GAMIT ANG ANGKOP NA PANG-UGNAY)
Napakahusay Lubos na naipahatid ang nilalaman at kaisipan ng dulang
15 Puntos nilikha. Mahusay ang balangkas o pag pagkakasunodsunod ng
mga ideya. Tama, wasto at angkop ang pang-ugnay na ginamit
sa mga pangungusap. Kakaiba ang estilo na ginamit – may
diwa ng pagkamalikhain.
Mahusay Naipahatid ang nilalaman ng dulang naisulat. Maayos ang
10 puntos daloy organisasyon ng pagkakabuo ng mga ideya. Wasto at
tama ang ginamit na mga pang-ugnay sa pagsulat ng dula. May
kariktan ang akdang ginawa.
Katamtamang Husay Naipahayag ng bahagya ang naisulat na dula. May balangkas
8 puntos ang kuwento subalit hindi gaanong maayos ang daloy nito.
Tama ang mga pang-ugnay na ginamit sa loob ng akda.
Maganda ang nabuong dula.
Nangangailangan ng Hindi gaanong nailahad ang akdang nilikha. Nangangailangan
pagsasanay ng draft o burador upang maging maayos ang daloy ng
5 puntos kuwento. Gumamit lamang ng iilang pang-ugnay. Di nakitaan
ng magandang estilo at pagkamalikhain.

Kumusta ang pagsagot sa huling gawain nagamit mo ba ang mga

tiyak at angkop na pang-ugnay sa pagsulat ng isang maikling
dula? Shout out sayo at isang maalab na pagbati. Kaya alam ko
handa ka na upang ipagpatuloy ang ating gawain!

Pagbati sa matagumpay mong natapos ang lahat gawain.

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 8
 Repleksyon

Bilib ako sa iyo! Nagawa mo ang lahat ng gawain, kaya Smile naman diyan , ayan
bilang pangwakas punan mo ang patlang sa ibaba upang mabuo ang kaisipan ng
natutuhan mo sa ngayon 

Ang Dula ay nahango sa salitang Griyego na _______________ na

nangangahulugang ______________________. Pinakalayunin nitong
_________________________________________upang mas maunawaan ito
ng madla. Nakatutuwang isipin na hindi lamang isinasatitik at binabasa ang
mga letra at pangungusap na nakapaloob dito bagkus ay _______________at
itinatanghal ito sa entablado.
Ang dula ay binubuo ng mga katangian o sangkap tulad ng nakapaloob
sa simula na tauhan, tagpuan at _________________________. Makikita sa
gitnang bahagi ang saglit na kasiglahan, ____________ at kasukdulan. At ang
huling bahagi na wakas ay kinapapalooban ng ______________ at
________________.
Pang-ugnay ang tawag sa mga salitang nagpapakita ng relasyon ng
dalawang yunit sa pangungusap, maaaring salita, dalawang parirala o ng
dalawang sugnay. Ang halimbawa ng mga Pang-ugnay o Connectives ay
_________________, pang-angkop o ligature at ______________________.

Susi sa Pagwawasto

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 9
 Mga Gawain sa Pagkatuto

Unang Gawain
1. Tagpuan
2. Kalutasan
3. Tauhan
4. Sulyap sa Suliranin
5. Tunggalian
6. Kasukdulan
7. Saglit na Kasiglahan
8. Kakalasan
Ika-2 Gawain

PAMANTAYAN SA PAGSUSURI NG DULA Laang Aking

Puntos Puntos
1. Mahusay at malinaw na nailahad ang mensahe 5
ng sinuring dula.
2. Nabuo ang mga elemento ng dula sa pagsusuri. 5
3. Masining ang pagkakalahad, may maayos na 5
balangkas at gumamit ng mga angkop na salita.
4. Kakikitaan ng pagka-orihinal. 5
KABUUANG PUNTOS 20
5 – Napakahusay
4 – Mahusay
3 – Katamtamang Husay
2 – Di-Mahusay
1 – Maraming Kakulangan at nangangailangan ng pagsasanay

Ika-3 Gawain

RUBRIKS SA PAGHAHAMBING AT PAGSUSURI NG DULANG NAPANOOD

PAMANTAYAN 5 4 3 2 1
Maayos ang daloy o balangkas ng paghahambing o pagsusuri sa
RO_Filipino_Baitang
bawat hinihinging katangian o9_K2_LP7
sangkap at elemento ng dalawang 10
dula nasaksihan.
Malinaw na nailahad ang sariling opinion o pananaw ukol sa
pagkakapareho at pagkakaiba ng mga dulang napanood.
Ika-5 Gawain

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
(PAGSULAT NG MAIKLING DULA GAMIT ANG ANGKOP NA PANG-UGNAY)
Napakahusay Lubos
RO_Filipino_Baitang na naipahatid ang nilalaman at kaisipan ng dulang
9_K2_LP7 11
15 Puntos nilikha. Mahusay ang balangkas o pag pagkakasunodsunod ng
mga ideya. Tama, wasto at angkop ang pang-ugnay na ginamit
sa mga pangungusap. Kakaiba ang estilo na ginamit – may
Sanggunian:

Aklat
- Peralta Romulo N.et.al., Panitikang Asyano 9, Kagawaran ng Edukasyon 2014

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 12
Internet
- Santos, Lady’cHu, December 6, 2012, “Dula”, Philippines,, slideshare.net,
https://www.slideshare.net/ladychu08/dula-15515688

- Ellaquer Evardone, (n.d), “Ang Mga Pang-Ugnay”, Philippines, scribd.com.,

https://www.scribd.com/document/439087156/Ang-mga-Pang-Ugnay

- Kahapon Ngayon Bukas, December 5, 2018, “Kahapon, Ngayon at Bukas”, Philippines,

youtube, https://www.youtube.com/watch?v=XSzEHa5dh5w

- baby doll mips, October 15, 2013, “Plop! Click!”, Philippines, youtube,
https://www.youtube.com/watch?v=Td2nhI5-WDI

Inihanda ni;
LUCKY MAE V. ECHANO

Tagasuri/Nag-edit:
LOVELY C. ARIOLA
JOYCE D. LABORTE
ELISA E. RIEZA

RO_Filipino_Baitang 9_K2_LP7 13