1

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 3
Kabililhon sa kada Miyembro sa
Pamilya
Araling Panlipunan – Una Nga Grado
Alternative Delivery Mode
Ikaduha Nga Kwarter – Modyul 3: Kabililhon sa Kada Miyembro sa Pamilya
Unang Edisyon, 2020

Batas Republika 8293, Seksiyon 176 naga ingon nga dili mahimong makaangkon og
katungod sa copyright sa bisan unsa nga tagsulat ang gobyerno sa Pilipinas. Bisan pa man,
kinahanglan una ang pagtugot sa ahensya sa gobyerno nga nagpatuman sa tagsulat kung
kini mahimong pagkakitaan. Apil sa mga pwede nga buhaton sa maong ahensya ang
pagtakda sa mahimong bayad.

Ang mga tagsulat sa (istorya, basahon, balak, kanta, hulagway, ngalan sa produkto o
brand name, tatak o trademark, salida sa telebisiyon, pelikula, atbp.) nga ginamit niini nga
modyul nagpanag-iya sa copyright nianang mga gihisgutan. Paningkamutan nga matultulan
sila para makuha ang ilang pagtugot sa paggamit sa mao nga mga materyales. Wala
giangkon sa mga nagmantala ug sa nagsulat ang katungod isip tag-iya niini. Ang unsa man
nga gamit gawas niining modyul, kinahanglan ang pagtugot gikan sa orihinal nga pagsulat.

Walay bisan unsa nga bahin o parte niining materyales ang mahimong kopyahon o
ipatik sa unsa man nga pamaagi nga walay pagtugot sa departamento.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim : Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim : Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Belinda B. Paler

Tagaguhit : Joshua Rey V. Aguinaldo
Editor : Agnes M. Calibod
Tagasuri : Letecia J. Balais

Tagapamahala : Reynaldo E. Manuel Jr., PhD, CESE

Schools Division Superintendent

Lorena P. Serrano, CESE

PSDS, OIC-ASDS

Mga Miyembro : Francis J. Buac

Chief Education Supervisor, CID

Elvira L. Santos
Education Program Supervisor-AP

Vivian D. Echalico
Education Program Supervisor-LRMS

Inilimbag sa Pilipinas ng
Department of Education – Region X - Division of Oroquieta City
Office Address: Osilao St., Poblacion 1, Oroquieta City
Telefax: 088-531-0831
E-mail Address: depedoroquieta@gmail.com
 1

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 3
Kabililhon sa Kada Miyembro sa
Pamilya

Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at

sinuri ng mga edukador mula sa mga publikong paaralan.
Hinikayat naming ang mga guro at ibang nasa larangan ng
edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa
Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon X – Dibisyon ng Lungsod
ng Oroquieta sa depedoroquieta@gmail.com.
Mahalaga sa amin ang iyong mga puna at mungkahi.
 TALAAN SA MGA SULOD

Pasiuna Nga Mensahe ………… v

Hibalo-i Kini ………… 1
Sulayi Kini ………… 2
Aralin 1 Kahalagahan Ng Bawat Kasapi
Ng Pamilya

Subli-a Kini ………… 3

Kat-oni Kini ………… 5
Susiha Kini ………… 7
Pagpauswag ………… 13
Hinumdumi Kini ………… 14
Buhata Kini ………… 15
Ebalwasyon ………… 16
Mga Buluhaton ………… 18
Tubag Sa Mga Pangutana ………… 20
Pakisayran ………… 21

iv
Pasiuna nga Mensahe
Para sa Magtutudlo:
Kumusta, malipayong paggamit niining Araling Panlipunan - Una
nga Grado Alternative Delivery Mode (ADM) Module para sa
araling Kahalagahan Ng Bawat Kasapi Ng Pamilya.
Kini nga Modyul nadesinyo, naugmad ug nasusi sa pagtinabangay
sa mga magtutudlo nga gikan sa pampublikong institusyon para sa
pagtabang kanimo nga makab-ot ang sumbanan nga gitakda sa
K to 12 Curriculum samtang ilang gibuntog ang mga babag nga
adunay kalabutan sa personal, social, ug economic nga mga
sitwasyon sa ilang pag-eskwela.

Kining kapanguhaan sa pagkat-on o learning resource gilauman

nga makapadasig sa magtutuon o bata nga mobuhat sa mga
giniyahan ug gawasnong buluhaton sa iyang kaugalingon nga
lihok ug panahon. Dugang pa, ang katuyuan usab niini mao ang
pagtabang sa magtutuon o bata nga makakuha sa mga
gikinahanglan nga kahanas niining atong panahon karon sa ika-
21 nga siglo samtang gitagaan usab og konsiderasyon ang ilang
mga panginahanglan og sitwasyon.

Isip magtutudlo, ikaw ang gilauman nga maghatag sa magtutuon

o bata kung unsaon paggamit niini nga Modyul. Gitahasan usab
ikaw sa pagsubay sa pag-uswag sa iyang kahibawo samtang imo
siya gitagaan og higayon nga makatuon sa iyang kaugalingon
nga pagkat-on sa kahibawo. Ug usab, gitahasan ka nga dasigon
ug tabangan ang magtutuon o bata sa iyang pagbuhat sa mga
buluhaton sulod niini nga Modyul.

v
Para sa Magtutuon:
Kumusta, malipayong paggamit niining Araling Panlipunan - Una
nga Grado Alternative Delivery Mode (ADM) Module para sa
Kahalagahan Ng Bawat Kasapi Ng Pamilya.
Kini nga Modyul gihimo para matagaan ka sa makahuluganon nga
higayon para sa mga giniyahan ug gawasnong pagkat-on subay
sa imong kaugalingon nga lihok ug panahon. Isip aktibo nga
magtutuon, mahimo nimo ang pagproseso sa sulod niining modyul.
Kini nga Modyul adunay mga parte kapares sa mga icons:

Dinhi nga bahin, mahibaloan kung unsa ang

Hibalo-i Kini
kinahanglan nga matun-an sa modyul.

Ang katuyoan niini nga bahin sa buluhaton

Sulayi Kini
mao ang pagsusi sa imong naunang
kahibalo mahitungod sa leksiyon nga imong
pagatun-an. Kung makuha nimo ang
ensakto nga mga tubag (100%), pwede na
nimo dili gamiton kini nga modyul.
Kini ang hamubo nga buluhaton o paghisgot
Subli-a Kini
sa nauna nga kahibalo para matabangan
ka nga makonek ang karon ug sa una nga
leksiyon.
Dinhi nga bahin, ipaila ang bag-o nga
Kat-oni Kini
leksiyon sa nagkalain lain nga pamaagi
sama sa usa ka istorya, kanta, balak,
pagpresentar sa problema, sitwasyon, o
mga buluhaton.
Dinhi nga parte, tagaan ka og hamubo nga
Susiha Kini
panaghisgot sa leksiyon. Ang katuyuan niini
para matabangan ug masabtan ang bag-o
nga konsepto ug kahanas.

vi
 Naglangkob kini sa mga buluhaton nga
Pagpauswag giniyahan og gawasnon pagbansay para
mapalig-on ang imong pagsabot ug
kahanas leksiyon. Mahimo nimo nga tan-
awon kung husto ba ang imong tubag sa
mga buluhaton sa pagtan-aw sa tubag nga
nahimutang sa susi sa hustong tubag nga
anaa sa katapusan nga parte sa modyul.

Hinumdumi Kini naglangkob sa nga pangutana o

Kini pagbutang sa mga tubag diha sa
gibutangan og blanko nga parte sa
kapahayag para mapaproseso kung unsa
ang natun-an nimo gikan sa leksiyon.
Kini naglangkob sa mga buluhaton nga
Buhata Kini makatabang sa imo para mabalhin ang
bag-ong kahibalo o kahanas sa tinuod nga
sitwasyon o ang kamatuoran sa kinabuhi.
Kini usa ka buluhaton nga ang katuyuan
Ebalwasyon
masukod ang lebel sa kahibalo nga nakab-
ot sa natun-an nga kompetensi.

Mga Dinhi nga bahin, adunay ihatag nga dugang

Buluhaton nga mga buluhaton para mapalambo ang
imong kahibawo ug kahanas sa natun-an
nga leksiyon.

Tubag sa Mga Naglangkob kini sa ensaktong tubag sa

Pangutana tanan nga mga buluhaton nga anaa sa
modyul
Sa katapusan ng parte ani nga modyul, makita usab ang:

Pakisayran Kini ang listahan sa tanan nga gikuhaan

sa pagbuhat ug pag-ugmad niini nga
modyul.

vii
 Ang mosunod mao ang importante nga pahinumdum sa
paggamit niini nga modyul:
1. Ayaw kalimti ang pagtubag sa Sulayi Kini sa dili pa mobalhin
sa laing gihatag nga buluhaton nga naa niini nga modyul.
2. Basaha ug maayo ang mga direksiyon sa dili pa buhaton nga
mga buluhaton sa pagbansay.
3. Obserbahe ang pagkamatinud-anon og ang itegridad sa
pagbuhat sa mga buluhaton ug sa pagsusi sa insakto nga
mga tubag.
4. Humana usa ang gibuhat nga buluhaton ayha moadto sa
uban pa nga mga buluhaton sa dili pa moadto sa uban pa
nga mga buluhaton.
5. Ibalik ang modyul sa imong maestro o sa facilitator kung
mahuman na ang pagtubag sa tanan nga mga buluhaton.

Kung ugaling naglisod ka sa pagtubag sa mga buluhaton, ayaw

pag duha-duha pagkonsulta sa imong maestra o facilitator.
Mahimo ka usab mangayo ug tabang sa imong nanay ug tatay,
sa imong magulang o sa bisan kinsa nga nga kauban sa balay na
mas magulang nimo. Imong huna-hunaon pirmi nga wala ka nag-
inusara.
Maglaum kami nga pinaagi niining modyul makasinati ka sa usa
ka makahuluganon nga kahibalo ug makakuha ka sa lawom nga
pagsabot nga may kalabutan sa kompetensi nga gitun-an.

viii
 Hibalo-i Kini
Niini nga modyul, imong matun-an ang pagsulti o
pagpahayag sa kamahinungdanon sa matag sakop sa
pamilya.

Kinahanglan kini nga mahibaloan aron imong

mahatagan og importansiya ang matag sakop sa pamilya
kalabot o sumala sa mga katungdanan o papel nga
gihuptan sa matag usa diha sulod sa pamilya.

1
 Sulayi Kini

Direksiyon: Butangi og Tsek (/) ang kahon tapad sa

hulagway kung kini nagpakita og miyembro
sa pamilya nga nagbuhat sa iyang
katungdanan ug Ekis (X) kung wala.

1. 4.

2. 5.

3.

2
 Aralin
Kabililhon Sa Kada
1 Miyembro Sa Pamilya
Learning Competency:
Nasasabi ang kahalagahan ng bawat kasapi ng
pamilya. AP1 PAM-IIa-4

Subli-a Kini

Direksiyon: Kolori ang lingin nga anaa sa kilid sa

katungdanan sa sakop sa pamilya nga
gipakita sa mosunod nga mga hulagway.

1. Amahan
Kanunay gainum

Tigdumala sa
panginahanglan
on sa panimalay

2. Inahan
Haligi sa
panimalay

Nag-atiman
sa buluhaton
sa balay

3
3. Anak
Katabang sa
ginikanan/
Nag-eskwela

Nagpabadlong
sa pamilya

Kat-oni Kini

Ang matag sakop sa pamilya importante o

mahinungdanon tungod sa katungdanan nga ilang
gihuptan o gibuhat sulod sa pamilya.

Ang ginikanan o amahan ug inahan importante

tungod kay sila ang nagmugna o nagtukod sa usa ka
pamilya. Una ug pinakadako nilang katungdanan sa
pamilya mao ang paghatag sa mga nag-unang
panginahanglan sa mga anak sama sa pagkaon, sinina,
kapuy-an ug edukasyon. Nagtrabaho ang amahan ug
inahan aron makahatag niini nga panginahanglan sa
pamilya. Adunay mga pamilya nga ang amahan lang ang
nagtrabaho. Samtang ang inahan nag atiman sa mga
buluhaton sa panimalay. Aduna usab mga pamilya nga
ang amahan ang nag atiman sa buluhaton sa balay ug
ang inahan ang nagtrabaho. Gikan sa trabahoan, aduna
pa gihapon silay mga katungdanan nga ginabuhat pag
abot sa balay. Ang inahan nagluto og pagkaon samtang

4
ang amahan nanglimpyo sa balay ug nag buhat sa uban
pang buluhaton sama sa pagpanglaba ug pag atiman sa
gagmay nga mga anak.

Ang mga anak aduna usab mga katungdanan sa

pamilya. Katungdanan nila ang pagtabang sa ilang mga
ginikanan sa mga buluhaton sa balay. Dugang usab nila
nga katungdanan ang pag eskuyla ug pagtarong sa ilang
pagtuon alang sa ilang kaugmaon.
Mao kini ang mosunod nga basihan sa
kamahinungdanon sa matag miyembro sa pamilya:

Amahan ug Inahan:
 Nagmugna sa pamilya
 Nagtrabaho aron makahatag sa panginahanglan
sa pamilya
 Nagtudlo sa maayong pamatasan sa mga anak
 Nagsuporta alang sa maayong kaugmaon sa mga
anak.
 Nagpakita sa pagminahalay sa matag miyembro
sa pamilya.

Mga Anak:
 Morespitar sa matag miyembro sa pamilya.
 Motuman sa mga katungdanan sa pamilya.
 Motabang sa buluhaton sa balay.
 Magmatinahuron ug maminaw sa tambag sa
ginikanan
 Magdungan sa pagpangaon
 Magtarong og eskwela
 Responsabli kanunay sa gibuhat

5
 Karon susiha ang mosunod nga mga buluhaton nga
gipakita sa mga hulagway. Pagbutang og kahon sa
hulagway nga nagpakitag kamahinungdanon sa
miyembro sa pamilya ug lingini ang wala nagpakita niini.

6
 Susiha Kini

Direksiyon: Basaha ug sabta ang estorya bahin sa

pamilya ni Ana. Pagkahuman, tubaga ang
mosunod nga mga pangutana pinaagi sa
pag lingin sa letra sa imong tubag.

Malipayon si Ana uban sa iyang pamilya. Ang iyang

Mama nag atiman kaniya og sa iyang igsoon nga si Mark.
Samtang ang iyang Papa nagtrabaho sa opisina.

Gitudluan sila og maayong pamatasan sa ilang

ginikanan busa nagdako sila nga matinahuron ug
adunay respito sa usag-usa.

7
 Gitudluan usab sila sa ilang Papa ug Mama nga
magsulti sa tinuod ug dili mamakak.

Sayo sa buntag motultol si Ana sa pagpamubo sa

mga bulak.

8
 Adlaw-adlaw si Martha, ang mama ni Ana
manglimpyo sa ilang balay samtang motabang usab
siya.

Gisaligan usab si Ana sa iyang mama sa

pagbantay sa iyang manghud.

9
 Kada gabii magtuon si Mark ug Ana sa ilang
leksiyon sa dili pa matulog.

Sa kanunay, magdungan gayud sila sa

pagpangaon aron mag-estoryahay kabahin sa
matag usa.

Mga Pangutana:
1. Sila ang nagtudlo ni Ana ug Mark sa maayong
pamatasan.
A. Ginikanan
B. Lolo
C. Lola

10
2. Siya gisaligan sa pagbantay sa manghud.
A. Lola
B. Ana
C. Lolo

3. Unsa ang buhaton ni Ana ug Mark sa dili pa sila

matulog?
A. Magtan-aw og TV
B. Magdula sa balay
C. Magtuon sa ilang leksyon

4. Unsay buhaton ni Ana kon manglimpyo ang iyang

mama sa balay?
A. Dili manumbaling
B. Motabang sa iyang mama
C. Magdula ug pasagdan ang iyang mama.

5. Nganong kanunay man silang magdungan sa

pagpangaon?
A. Aron mag-estoryahanay sa usa’g usa
B. Aron dili maulahi ang uban
C. Aron bahinon ang sud-an

6. Kinsa ang nagtrabaho alang sa ilang pamilya?

A. Papa
B. Mama
C. Mark

7. Kinsa ang nag atiman ni Ana ug sa iyang mga

igsoon sa balay?
A. Papa
B. Mama
C. Mark

11
 Pagpauswag

Direksiyon: Tan awa ug tun-i ang mosunod nga mga

hulagway. Pilia ang tubag pinaagi sa paglingin
niini.

Kanunay Usahay Wala Gibuhat

1.

Kanunay Usahay Wala Gibuhat

2.

Kanunay Usahay Wala Gibuhat

3.

12
 Kanunay Usahay Wala Gibuhat
4.

Kanunay Usahay Wala Gibuhat

5.

Hinumdumi Kini

Ang matag miyembro sa pamilya mahinungdanon

tungod sa nagkalain lain nga katungdanan nga gibuhat
niini alang sa kaayuhan sa pamilya.
Kinahanglang mahibaloan nato ang atong tagsa
tagsa ka katungdanan aron kini atong mahatagan og
pagtagad ug pag atiman. Niini nga paagi mamahimong
hapsay, malinawon ug malipayon ang pagpuyo sa tibuok
pamilya.

13
 Buhata Kini

Direksiyon: Idrowing ang Malipayon nga Nawong dinha

sa linya kong ang hulagway nagpakita sa
kamahinungdanon sa miyembro sa pamilya ug
Masulub-on nga Nawon kon kini wala
nagpakita.

1. Magsugal kanunay ang mga ginikanan.

2. Nagdasig ug nagtudlo og maayong

buhat sa mga anak.

3. Mitabang sa pagpanghugas sa
mga plato.

4. Nag atiman sa anak.

5. Nagtabang sa buluhaton sa
panimalay.

14
 Ebalwasyon

Direksiyon: Isulat ang Oo sa linya tapad sa hulagway kung

kini nagpakita sa kamahinungdanon sa matag
sakop sa pamilya ug Dili kon wala nagpakita.

1. ___________
Naghugas sa plato si Ana.

2. ___________
Motahud sa edaran.

3. _____________
Nagtuon sa leksyon.

15
 4. __________
Nag-away kanunay ang ginikanan

5. ____________
Maminaw sa tambag sa amahan.

Mga Buluhaton

Direksiyon: Butangi og Tsek (/) ang lingin nga anaa tapad

sa hulagway kung kini nagpakita sa
kamahinungdanon sa sakop sa pamilya ug
Eks(X) kon dili mahinungdanon.

1.
Motabang sa buhat sa balay

16
2.
Magtudlo og maayong pamatasan sa mga anak.

3.
Makig-away sa klasmets

4.
Magdungan sa pagpangaon

5.
Magtrabaho para sa pamilya

17
Tubag Sa Mga Pangutana

18
 Pakisayran

K to 12 Grade 1 AP Teachers Guide Final Edition

K to 12 Grade 1 AP Learner’s Material
K to 12 Grade 1 AP Curriculum Guide 2016 Edition

http://clipart-library.com/clipart/1575715.htm
https://bit.ly/3nr0WgI
https://clipartlook.com/img-31405.html
https://bit.ly/2F6LJ36
https://bit.ly/33yw4TI
https://bit.ly/2F6u6Ar
https://bit.ly/3d6pA1r
https://clipartstation.com/farmer-clipart-7/
https://clipartlook.com/img-120616.html
https://bit.ly/2SuPkey
https://clipartlook.com/img-92034.html
https://clipartlook.com/look/6389-gambling-clipart.html
https://bit.ly/2GqKYCS
https://bit.ly/2SAKLPT
https://bit.ly/36HW4Om
https://bit.ly/33BYtIH
https://berserkon.com/img/get
https://shutr.bz/34yL4jE

19
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education –Region X – Division of Oroquieta City

Osilao St., Poblacion 1, Oroquieta City

Telephone Number: (088) – 531 - 0831

Email Address: depedoroquieta@gmail.com