E.

O Grade III
Paper II
Chapter 3
గవతం
 09
నవమమ స ంధం
 Content
i) వస త మ (శద ) జననం
ii) వస త మ సంత
iii) కథ
iv) కన మ చ వన హం
v) అంబ కథ
vi) భ మహ చ త
 Content
vii) సగర చకవ కథ
viii) క కథ, జన క
ix) ఇ వంశ కమం
x) య శ ం ట
xi) రం చ త
i) వ
ౖ సస్వత మనువు (శ్రదద్ధ దేవుడు) జననం

వైవసస్వత మనువు : ( సతర్యవ్ర డు / వైవశస్వత మనువు /

శ్రదద్ధాదేవుడు ), ద్రవిడదేశానిన్నీ పరి లిం వాడు

■ అతని అనేక కుమారుల యకతస్వంలోని పలు రాజ

వంశాలు ఏరప్పడతాయి.
 i) వ
ౖ సస్వత మనువు (శ్రదద్ధ దేవుడు) జననం
■ వి ష్ణావు భి నుండి బ్రహహ్మ ఉదద్భవించాడు. బ్రహహ్మ కశచ్యపుడు (M) + అదితి (F)
యొకక్క మన స్సు నుండి మరీ ముని ఉదద్భవించాడు.
అతని పుత్రుడు కశర్యప మహరిర్షి, అతను దక్షుని వివసస్వనుడు
కుమా అదితితో , వివసస్వనుడు అనే కుమారుడిని
ందాడు.
■ వివసస్వనుడు - సరణుర్యలకు (లేదా Saranyu,
వివసస్వనుడు (M) + సంధచ్య/సరణచ్య (F)
Surenu, Sandhya, Sanjana, Suvarchala,
Randal, Sauri) వ
ౖ సస్వత మనువు / శ్రదద్ధ దేవుడు
శ్రదద్ధాదేవుడు (వైవసస్వత మనువు) జనిహ్మంచాడు.
 ii) వ
ౖ సస్వత మనువు సంతతి
■ శ్రదద్ధాదేవుని భారర్య శ్రదద్ధా. వీరికి సంతానం లేనందున శ్రదద్ధా పయో వ్రతానిన్నీ
నిరస్వహిం ంది, అలానే శ్రదద్ధాదేవుడు వసిషష్ఠ మహరిర్షిని యజజ్ఞాము
నిరస్వహిం పుత్రుడిన్నీ ప్రసాదించమని కోరాడు.

■ కా శ్రదద్ధా యజజ్ఞా హోతకు ఆడబిడడ్డ కావలెను అనే పప్పడం వళళ్ళ

యజజ్ఞాములో ఇల అనే పుత్రికను ందుతారు.
ii) వ
ౖ సస్వత మనువు సంతతి
 ii) వ
ౖ సస్వత మనువు సంతతి
■ అది చూసి బాధతో శ్రదద్ధాదేవుడు వశి ష్ఠడిని ప్రశిన్నీం , వి ష్ణావుని ప్రారిద్దంచగా, ఇల ను
మగవాడిగా మారుసడు → అతడే దుర్యమున్నీడు.

■ దుర్యమున్నీడు ప్రపంచానిన్నీ లిం తరువాత వానప్రసాస్థానికి వె ట్లుపోగా

■ వైవసస్వత మను తన భారర్య శ్రదద్ధాతో
■ ఇ స్వకు, నృగ, సరార్యతి, నభగ, ఇంకొక 6 కుమారులు మొతం 10 మంది కుమారులను
ందాడు.
■ వీరి అంతా పలు క్షత్రియ రాజవంశాలు మూలం అయార్యరు.
 iii) సు చ్య మ్ను కథ
■ ఒకరోజు దుర్యమున్నీడు సింధుప్రదేశం దగర్గర అడవిలో వేటకు ఇదద్దరు
సహచరులతో కలిసి వచాచ్చిరు. మేరు పరస్వతం దాల వదద్ద అతను
కుమార అరణర్యంలోకి ప్రవేశించాడు, అకక్కడ శకివంతమైన శివుడు
తన భారర్య ఉమాతో జీవితానిన్నీ ఆసాస్వది న్నీడు.

■ అకక్కడకి ప్రవేశిం న తరువాత, దుర్యమున్నీడు స్త్రీగా మారిపోతాడు.

 iii) సు చ్య మ్ను కథ
■ ఒకసారి పరస్వతం యొకక్క ప్రభువైన శివుడిని
చూడటానికి అకక్కడికి సాధువులు వచాచ్చిరు. తన
భర ఒడిలో కూరుచ్చినన్నీ ఉమాదేవి వారిని చూసి
చాలా సిగుర్గపడింది. వెంటనే సాధువులు అకక్కడి
నుం వె ళ్ళపోయి వి ష్ణావుకి జరి ంది పప్పగా,
ఈ ప్రదేశంలోకి ప్రవేశిం ఎవరై అకక్కడికకక్కడే
స్త్రీగా మారిపోతారు అని వి ష్ణావు డు.
 iii) సు చ్య మ్ను కథ
బుధుడు (M) + స్త్రీగా మా న సు చ్య మ్నుడు (F)
■ స్త్రీగా మారిన [ దుర్యమున్నీడు] తన
సహచరులతో అకక్కడ జీవనం సా ంది.
పురూరవుడు
■ శకివంతమైన బుధుడు [సోముడి కుమారుడు]
ఆమెను వివాహం ఆడి పురూరవుడు అనే
కుమారునికి జనహ్మనిచాచ్చిరు.
 iii) సు చ్య మ్ను కథ
■ వశిషట్టి మహరిర్షి అతనిని ఆ సిస్థాతిలో చూసి శంకర
భగవానుని ప్రారిస్థాసాడు. దాంతో శివుడు ఇలా అ న్నీడు: సు చ్య మ్నుడు (M)
' దుర్యమున్నీడు ఒక నెల మగవాడిలా ఒక నెల
ఆడదానిలా ఉంటాడు.’ ఉతత్కళ, గయ, విమల
■ దుర్యమున్నీడి నుండి ముగుర్గరు కుమారులు ఉతక్కళ,
గయ మరియు విమల జనిహ్మంచారు.
■ జీవిత ఆఖరి దశలో దుర్యమున్నీడు, తన కుమారుడైన
పురూరవుడికి ప్రపంచానిన్నీ అపప్ప ం అడవికి
వె ట్లుపోయాడు.
 iv) సుకనచ్య మ చచ్యవన వి హం
■ వైవసస్వత మనువు కుమారుడు అయిన రాజు సరార్యతికి
కనర్య అనే కుమా ఉంది, ఆమెతో అతను చర్యవన
ఋ యొకక్క ఆశ్రమానిన్నీ సందరిశ్శంచడానికి అడవికి శ చ్యతి (M)
వె ళ్ళడు.

సుకనచ్య (F) + చచ్యవన మహ ర్షి (M)

■ ఆమె సేన్నీహి లతో టట్లు నుండి పండుట్లు మరియు
పువుస్వలు సేకరి నన్నీపుప్పడు, ఆమె ఒక పుటట్టిలో ండు
మెరు నన్నీ కాం లను చూసింది . ఆ యువతి,
భృగు (M)
అజాజ్ఞానంతో ములుట్లుతో వా ని గు చ్చింది, వా నుండి
రకం కారింది.
 iv) సుకనచ్య మ చచ్యవన వి హం
■ అది చూసి సరార్యతి “ అయోర్య , మనం ఎదో పెదద్ద తపుప్ప
సాము అని గ్రహిం మహరిర్షిని క్షమించమని
వేడుకోని కనర్యను మునికి అపప్ప ం , అతని
అనుమతితో ఇం కి తిరి వచాచ్చిడు.
■ ఆమె అతని ఇ ట్టినుసారం శ్రదద్ధాగా వర్యవహరిసూ అతనిని
సంతోషపెటట్టిడానికి ప్రయతిన్నీం ంది.
■ ఇదద్దరు అసిస్వనిలు ['సస్వరర్గం యొకక్క వైదుర్యలు']
ఆస్రామానికి వ చ్చినపుప్పడు వారి నుండి యవస్వ నిన్నీ
ందాడు చర్యవనుడు. ఆ తరాస్వత భృగు కొడుకు
చర్యవనుడు, కనర్య సంతోషంగా జీవనం సా ంచారు.
 v) అంబరీషు కథ
■ అంబరీ డు వైవసస్వత మనువు సంతతి. అతను గొపప్ప
వి ష్ణా భకుడు. నితర్యం వి ష్ణాని జ సూ , ప్రారిస్థాసూ
ఉంటాడు. వి ష్ణాని తలవనిదే అతనికి రోజు గడవదు. తన వ
ౖ సస్వత మనువు (M)
రాజర్యంలో ప్రజల శ్రేయ స్సు కొరకు, వరార్షిలు కురవాలని,
పంటలు పండాలని ఎపుప్పడూ వి ష్ణావుని ప్రారిస్థాసూ నభగ(M)
ఉండేవాడు. రోజూ సాన్నీనం, సంధార్యవందనం సి తో
వి ష్ణాకి తరప్పణం అందింసూ ఉంటాడు. అంబరీషుడు(M)

■ అంబరీ ని భకికి ప్రసనున్నీడైన వి ష్ణావు అతనికి వి ష్ణా

చక్రానిన్నీ రక్షణగా ఇసాడు.
v) అంబరీషు కథ
 v) అంబరీషు కథ
■ వి ష్ణావుకి ఎంతో ప్రీతి అయినది ఏకాదశ వ్రతం. దాస్వదశి
రోజున రోజంతా ఉపవాసం ఉండి సాయంత్రం
సమయానికి ఋ లు మునులు తదితర అతిథులకు
భోజ లు పె ట్టి తరువాత ఉపవాసం విరమిసారు.ఇది
దాస్వదశి ఘడియలు ము సేలోపే యాలి.
■ ఒక డు అంబరీ డు ఏకాదశవ్రతానిన్నీ నిరస్వహిసాడు.
సాయంత్రం సమయానికి అతిథిగా దురాస్వస మహరిర్షి
వసారు. అతను తపసిస్సుదుద్ధాడు. కా మహా కో ట్టి.
దేవతలను సైతం శ ం నవాడు.
■ అయితే అతను అంబరీ ని ఏకాదశి వ్రతానికి వి చ్చిసి నేను
నదీతీరానికి వె ట్లు సాన్నీనం సి వసానని అ న్నీడు.
 v) అంబరీషు కథ
■ కా ఎంతకీ తిరి రాలేదు, ఒకపకక్క దాస్వదశి ఘడియలు
సమీ న్నీయి. ఇంతలో ఋ లు దాస్వదశ ఘడియలు
ము సేలోగా ఏదోఒక తినమని క సం ట్లు తాగని
అంబరీ నికి ప్పరు.మొదట నిరాకరిం ఆఖరికి
తపప్పక అంబరీ డు కొంత రు తాగు ంటే దురాస్వస
మహరిర్షి తిరి వసారు.
■ అది చూసి మహరిర్షి కోపంతో ర లిపోయి, ననున్నీ ఇంత
అవమానిసావా అని , అంబరీ డు కారణానిన్నీ
వివరిం మహరిర్షి విని ంచుకోకుండా, ఆగ్రహజాస్వలతో
కృతర్య అనే శకిని అంబరీ నిపై ప్రయో సాడు.
 v) అంబరీషు కథ
■ క్షణంలో వి ష్ణా చక్రం వ చ్చి ఈ కృతార్యనిన్నీ కాలిచ్చి బూడిద
సి, దురాస్వస మహరిర్షిని వెంబడి ంది. భయంతో
మహరిర్షి తపశశ్శకితో బ్రహహ్మ, ఈశస్వరుల దగర్గరకు వె ట్లు
శరణు కోరుతాడు. వారు నిసస్సుహాయులుకాగా, వి ష్ణావు
దగర్గరకు వె ట్లు తనను కా డమని వేడుకుంటాడు.
“ నేను వి ష్ణా చక్రానిన్నీ అంబరీ ని రక్షణ కొరకు
ఇచాచ్చిను, ఇపుప్పడు దానిని అంబరీ డు తపప్ప ఎవరూ
ఆపలేరు” అని వి ష్ణావు డు. మరలా భూలోకానికి
వ చ్చి తన తపుప్ప తెలు కుని కా డమని అంబరీ నిన్నీ
వేడుకుంటాడు. అంబరీ డు వి ష్ణా చక్రానిన్నీ ప్రారిద్ధాం ,
శాంతించమని కోరుతాడు.
 vi) భ మహ ర్షి చ
■ సౌభరి గొపప్ప మహరిర్షి, మహా తపప్పసిదుద్ధాడు, 100 ల
సంవతస్సురలు తప స్సు సాడు. తన తప స్సుతో దేనినైన
సృ ట్టించ గలి నవాడు
■ ఒక డు సౌభారి కామ ప్రేరి డుగా అయార్యడు.
■ మాంధాత రాజర్య చక్రవరికి 50 మంది కుమా లు.
ఆ 50 మంది కుమా లలో ఒక కూమ ను పె ట్లు
కోవలని అడగటానికి బయలు దేరడు సౌభరి
మహరిర్షి.
 vi) భ మహ ర్షి చ
■ సౌభరి మహరిర్షి ముసలి వాడు ఐపోయడు . ఇలా
ఉంటె పె ళ్ళకి ఒపుప్పకోరు అని పేప్పసి
నవయువకుడిగా మరిపోయడు. ఐతే మాంధాత
తన 50 మంది కుమా లను అతనికే ఇ చ్చి పె ట్లు
సాడు.
■ 50 మందిని పె ట్లు కునన్నీడు సౌభరి మహరిర్షి
సంసార జీవనం మొదలు పెటట్టిడు .
■ ఆఖరికి మహరిర్షికి జాజ్ఞానోదర్యయం అయిర్య మ ళ్ళ
అరణర్యవాసానికి వె ట్లు, తన భారర్యలతో సహా మ ళ్ళ
తపప్ప స్సు మొదలు పెటాట్టిడు.
 vii) సగర చ వ కథ
సగర చక్రవరి → అసమంజ డు → అంశుమం డు → దిలీపుడు → భగీరథుడు

■ అయోధార్య పతి సగరునకు పెదద్దభారర్య కేశిని వలట్లు అసమంజ డనే

కొడుకు, ండవ భారర్య మతి వలట్లు 60 వేల మంది కొడుకులు
జనిహ్మంచారు.

■ అసమంజ ని కొడుకు అంశుమం డు అందరికీ ప్రీతి త్రుడయార్యడు.

■ ఒకరోజు అశస్వమేధ యాగం నన్నీపుడు ఎల అయి భగన్నీం యలని

ఇంద్రుడు అశాస్వనిన్నీ అపహరించడం జరి ంది.
 vii) సగర చ వ కథ
■ అశాస్వనిన్నీ వెతకడం కోసం 60 వేల మంది
కుమారులను సగర చక్రవరి పం డు. అశాస్వనిన్నీ
వె కుక్కంటూ వె ట్లునపుప్పడు అశస్వం పకక్కన క లుడు
తపప్ప స్సు కని సాడు. వారు ప్రశిన్నీంచగా
ధార్యనం లో ఉనన్నీ క లుడు సప్పందించలేదు.
అపుప్పడు వారు క లుడి తప స్సు భగన్నీం సారు.
■ క లుడు క ట్లు తెరవగానే 60 వేల మంది భసహ్మం
అయిపోయరు. ఆ భసహ్మం ఎపుప్పడైతే గంగనదిలో
కలు ందో అపుప్పడు మ ట్లు బ్రకుతారు అని డు
క లుడు.
 vii) సగర చ వ కథ
■ అసమంజ డు , అంశుమం డు కూడా అశాస్వనిన్నీ
కనుకోక్కలేకపోతారు.
■ అంశుమం ని కుమారుడు దిలీపుడు కూడా ప్రయతన్నీం
సి విఫలమయార్యడు.
■ భగీరదుడు దిలపుడుని కుమారుడు. భగీరదుడు
తపసిస్సుదుడు, గొపప్ప తప స్సు సి గంగానదిని భూమిపై
రేలా సి, దారిలో అడడ్డంకులు వ చ్చిన కూడా తన
తప స్సుతో అనిన్నీం ని అ కమిం గంగా నదిని తన
పూరీస్వకుల ఆసికల వదద్దకు తీ కె ట్లు తన ముతాతలు 60
వేల మందిని బ్రతికించాడు.
 viii) కత్క కథ, జన పు క
■ ఇ స్వకు కుమారుడైన నిమి ఒక యాగం నిరస్వహించాలని
వశిషష్ఠను పూజారిగా నియమించాడు. కా అపప్ప కే
ఇంద్రుడితో యాగం సా అని ఒపుప్పకునన్నీ వసిషష్ఠ మహరిర్షి
ఆ యాగం ము ం న తరాస్వత తిరి వసాను అ న్నీడు.
చాలా కాలం వరకు తిరి రానపుప్పడు నిమి మరొక
మునిని పూజారిగా ఉం యాగం సాడు.

■ తిరి వ చ్చిన వశిషష్ఠ మహరిర్షి తన సూచనలను

విసహ్మరించారని నిమి మహారాజును “ సస్వరూపం
అంతం ఐ గాక” అని శా నిన్నీ పలికాడు.
 viii) కత్క కథ, జన పు క
■ నిమి కూడా గురువును అలానే శ ంచాడు:
'మరియు దురాశతో నిండిన సస్వరూపం కూడా
నశించుగాక!'

■ దాంతో నిమి, వశిషష్ఠ చనిపోయారు. కా మ ళ్ళ మిత్ర

మరియు వరుణ దేవుల అంశంతో ఉరస్వశి దాస్వరా
జనిహ్మంచాడు వసిషష్ఠ మహరిర్షి.

■ నిమి శరీరానిన్నీ గంధ ద్రవార్యలలో భద్రపరి , సత్ర

యాగం సి నిమి ఆతహ్మను తిరి ఆ దేహానిన్నీ
స్వకరించమని కోరగా
 viii) కత్క కథ, జన పు క
■ “'ననున్నీ భౌతిక చటాట్టినికి బం ంచవదుద్ద! ఆధార్యతిహ్మక
శరీరంలోనే నేను జీవిసాను” అని ప్ప వె ళ్ళపోతాడు.

■ తరువాత నిమి యొకక్క మృత దేహానిన్నీ మథనం యగా

ఒక కుమారుడు జనిహ్మంచాడు అతని అసాధారణ జనహ్మ
కారణంగా జనక అని లువబడాడ్డడు, ంత దేహం
లేకుండా జనిహ్మం నందున వైదేహ అని లువబడాడ్డడు.
■ అతను మథనం నుండి జనిహ్మంచాడు → మిథిలా అని
పేరు. దీని కారణంగా అతను సాస్థా ం న నగరానికి
మిథిలా అని పేరు వ చ్చింది.
 ix) ఇ స్వ వంశ మం
(ర వంశం)
■ ఇ స్వకు వంశంలో ముఖర్యమైన వారు ధశరథ మహారాజు ,సౌభారి మహరిర్షి, సగర చక్రవరి
■ ముఖర్యంగా ధశరథ మహారాజు కుమరుడు అయిన శ్రీరాముడు ఈ వంశంలో ము ర్యడు.

■ ఇ స్వకు వంశ క్రమం, శ్రీరామ కథ :

Bhagavatam → Avataras → Video Lecture 10
■ భర ని చరిత్ర: Bhagavatam → Avataras → Video Lecture 10
■ పరశురాముని కథ : Bhagavatam → Avataras → Video Lecture 8
■ యదు వంశము : Bhagavatam → Avataras → Video Lecture 9
■ శ్రీ కృ ష్ణావతారం : Bhagavatam → Avataras → Video Lecture 9
These Topics are covered in detail in Avataras.
 x) చ్యడు య తి శ ం ట
■ యయాతికి ఇదద్దరు భారర్యలు ఒకరు శరిహ్మషట్టి (వృషప్పరుస్వడు
అనే రాక్షరాజు కుమా ), మరొకరు దేవయాని.
■ రాక్ష ల గురువు శుక్రుచరుర్యని యొకక్క కుమురై
దేవయాని
■ దేవయాని మరియు శరిహ్మషట్టి సేన్నీహి లు, వీరు వనంలో
సంచరిం టపుప్పడు ఒక సర స్సుని చూసి సాన్నీనం
యలని వె ట్లురు.
■ అపుప్పడు ఇంద్రుడు వీళళ్ళ వసాస్త్రాలు మరిచ్చివెసాడు
■ శరిహ్మషట్టి మొదట సాన్నీనం సి బయటకి వ చ్చి దేవయని
వసాస్త్రాలు తనవి అనుకోని ధరిం ంది.
 x) చ్యడు య తి శ ం ట
■ దేవయని వ చ్చి ఎమి వసాస్త్రాలు ధరించావు అని
అడగగా ఇదద్దరికి గోడవ అయిర్యంది.
■ నన్నీ బవి లోకి శహ్మరిషట్టి దేవయానిని తోసే ంది.

■ అకక్కడే విహరి నన్నీ యయాతి అకక్కడకి వె ట్లు

దేవయనిని ర ంచాడు. ఈమె అందానికి ముగుద్దడు
అయార్యడు
■ అలా దేవయనిని వివాహం ఆడాడు. దేవయాని
జరి ంది అందతా తన నన్నీ శుక్రాచారుర్యనుకు
ప్పంది.
 x) చ్యడు య తి శ ం ట
■ అపుప్పడు వృషప్పరుస్వడిని లి ఇలా
అవమానించడం తగు అని అడిగాడు.
■ ఏ శిక్ష వి ం తన కుమా స్వకరి ంది
అని పుప్పడు
■ అపుప్పడు దేవయాని, శరిహ్మషట్టి కు దేవదాసిగ
వుండాలని కోరు ంది.
■ ఒక డు శరిహ్మషట్టి యయాతితో జరి ంది అంతా
పుంది. అపుడు శరిహ్మషట్టి ననున్నీ కుడా పె ట్లు
కో అని కోరగ శరిహ్మషట్టిని కుడు పెలిట్లు
కుంటాడు
 x) చ్యడు య తి శ ం ట
■ దేవయాని తన తండ్రి దగర్గరకు వె ట్లు యయాతి కు
అ ర్యయం సాడు అని ప్పగా,
■ శుక్రాచారుర్యడు యయాతిని “వృదుద్దడు అయిపోవు
గాక ” అని శ ంచాడు.
■ కు కలి న కుమారులలో ఎవరు అయితే
వృదాద్ధా ర్యనిన్నీ స్వకరిసారో వాళళ్ళ యొకక్క వయ స్సు
కు వ ంది అని డు శుక్రాచారుర్యడు.

■ యయాతి యొకక్క వృదాద్ధా ర్యనిన్నీ తీ కు న్నీవాడు

పూరుడు. వరకి పురుడు రాజు కావడం జరి ంది.
 xi) రం దేవు చ

■ భర ని వంశానికి ందిన వాడు రంతిదేవుడు.

గొపప్ప చక్రవరిగా పేరు ందాడు
■ అందరికి అనన్నీదానం సి, కోరినవ న్నీ ఇ చ్చి
ఆఖరికి ఎమి లేకుండా ప లు ఉండేవాడు.

■ అలా ఒక సారి 48 రోజులు ఉపవసం

ఉండిన ట్లుగా తెలు ంది. 49 వరోజు ఎవరో
బోజనం తె చ్చి ఇవస్వగా, భారర్య బిడడ్డలకు, పె ట్టి.
 xi) రం దేవు చ
■ తరువాత రంతిదేవుడు తినే సరికి ఒక బ్రహహ్మనుడు,
వ చ్చి అడగగా అందులో సగం ఇ చ్చిసాడు. ఇంకో
ఇదద్దరు బ్రాహహ్మణులు కూడా రావడం తో ఆ
మిగతాది కూడా ఇ చ్చిసాడు.

■ వ చ్చిన బ్రాహహ్మణులు అంతా దేవతలు. ఎం వరం

కోరుకుంటావు అని అడగగా రంతిదేవుడు ఎమి
కోరుకులేదు.
■ అలా సస్వరర్గ లోకని వె ట్లున ట్లు ంది.
an Yo