Ang Kasaysayan ng

Pagsasaling-wika sa Daigdig
at sa Pilipinas

Magandang
Hapon!
 Kaya mo kayang
isalin ang kasabihan
sa sumunod na slide?
 Education is the most
powerful weapon which you
can use to change the
world.
Ayon kay Santiago (2003) Ang pasasaling-wika ay
ang paglilipat sa pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong
nasa wikang isasalin.
MASALIMUOT ANG MUNDO NG PAGSASALING
WIKA dahil ang terminong ginagamit dito ay
malaking problema na agad.

PAGSASALIN
PAGSASALING-WIKA
PAGSASALING WIKA
Madami pa ang tanong kaugnay ng pagsasalin na
magsasabi na ito ay masalimuot:

1. Kailan dapat hiramin na lamang ang original

na Ingles?
2. Kailan dapat hiramin ang katumbas na
Espanyol?
3. Kailan dapat gamitin ang katumbas na
Filipino?
4. Kailan dapat lumikha ng salitang pantumbas?
 Kasaysayan ng
Pagsasalin sa Daigdig

Hinalaw sa aklat ni Theodore H. Savory ( The Art of

Translation, 1968 ) ang naging kasaysayan ng pagsasaling-
wika sa daigdig noong dakong una upang magkaroon ng
higit na malawak na pananaw sa larangang ito.
Malaki ang naging tungkulin ng pagsasalin sa paglilipat at
palitan ng kultura't kaalaman sa buong mundo.
 1. Kasangkapan ang pagsasalin
para ganap na makinabang ang
isang bansa o pook sa mga
impluwensiyang mula sa isang
sentro o sulong na kultura.

Isinalin niya ang kilalang Odyssey ni

Homer ( 240 B. C ) sa wikang Latin

Livius Andronicus
 Kasaysayan ng
Pagsasalin sa Daigdig

2. Noong Ikawalo at Ikasiyam na daang taon, nakilala naman ang lungsod ng Baghdad
bilang isang paraan ng pagsasaling-wika.
3. Nang naisalin na sa iba't ibang wika ang mga nakasulat sa bibliya natatanging ang
pagsasaling-wika ni Martin Luther (1483-1646) ang kinilala bilang may pinakamainam at
pinaka-maimpluwensiya na saling Aleman.
4. Hindi laging mula sa orihinal na wika ng akda ibinabatay ang pagsasalin ayon kay Jaques
Amyot.
Taong 1792, nakilala ang aklat na "Essay on the Principles of Translation" ni
Alexander Tyler.
 Kasaysayan ng
Pagsasalin sa Daigdig

5. Si John Dryden ay ibinibilang din na isang mahusay na tagapagsalin dahil pinag-uukulan

niya ng maingat na paglilimi ang gawang pagsasalin sapagkat naniniwala siyang ang
pagsasalin ay isang sining.
 Kasaysayan ng
Pagsasaling-wika sa
Pilipinas
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN

Ang pagsasaling-wika sa Pilipinas ay masasabing

nagsimulang magkaanyo noong panahon ng pananakop ng
mga Kastila, kaugnay na pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
Kinakailangan ng mga panahong iyon na isalin sa Tagalog at
iba pang katutubong wika sa kapuluan ang mga katesismo,
mga akdang panrelihiyon, mga dasal at iba pa, sa ikadadali
ng pagpapalaganap ng Iglesia Catolica Romana.
 Kasaysayan ng
Pagsasaling-wika sa
Pilipinas
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN

Mababanggit na bagamat nadiskubre ni Magellan ang ating

kapuluan noong 1521, ang aktuwal na pananakop o
kolonisasyon ng Espana ay nagsimula noon lamang 1565
nang dumaong sa Cebu ang ekspedisyong pinamumunuan
ni Adelantado Miguel Lopez de Legazpi, kasama ang
sundalong-pari na si Fr. Andres de Urdaneta. 333 taon na
napasailalim sa kapangyarihan ng bansang Espana ang
Pilipinas.
 Kasaysayan ng
Pagsasaling-wika sa
Pilipinas
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN
Urong-sulong ang naging sistema ng pagpapalaganap ng
wikang Kastila sa Pilipinas.
1. Higit na nagiging matagumpay ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo sa pamamagitan ng paggamit ng mga wika ng
mga katutubo.
2. Mas katanggap-tanggap sa mga katutubo ang marinig na
ginagamit ng mga prayle ang kanilang katutubong wika.
 Kasaysayan ng
Pagsasaling-wika sa
Pilipinas
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN

Urong-sulong ang naging sistema ng pagpapalaganap ng

wikang Kastila sa Pilipinas.
3. Pangamba na kung matuto ang mga 'Indios' ng wikang
Kastila ay maging kasangkapan pa nila ito tungo sa pagkamulat
sa kanilang kalagayang pulitikal at magdulot ng himagsikan.
 Kasaysayan ng
Pagsasaling-wika sa
Pilipinas
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN

Lumaganap ang Kristiyanismo sa Pilipinas at unti-unting

itinakwil ng mga paganong katutubo ang kinagisnang
paniniwala at niyakap ang paniniwala.
200 ang nakatalagang Religious Works na karamihan ay
salin o adaptasyon mula sa mga manuskrito, pamphlet, aklat
atbp. na orihinal na nakasulat sa wikang Kastila.
 Narito ang ilan sa mga salin sa Tagalog ng mga akdang
panrelihiyon na hinalaw ng awtor sa isang lathain ng dating Surian
ng Wikang Pambansa - Tagalog Periodical Literature, Teodoro A.
Agoncillo (nagtipon) Maynila 1953.

Clain, Pablo. "Ang Garcia, Vicente. "Ang

Calderon, Sofronio C.
"Ang Pag-ibig ng
Mahiwagang Diyos"
(saling halaw sa mga
akda ni buffalo Bill;
walang petsa)
infiernong nabubucsan Pagtulad Cay Cristo"
sa tauong Christiano at (mula sa "The
nang houag masoc Imitation of Christ" ni
doon" (saling halaw
Thomas a kempis;
mula sa isang pamphlet
Maynila:Imprenta se
na nalimbag sa
Santos y Bernal,
"Convento nang Dilao"
1713
1880)
 MARAMING
SALAMAT!

Marialyn Calicdan