You are on page 1of 8

aGbL l/xf / d'2f vf/]h clGtd r/0fdf

sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 / k|wfgdGqL z]/axfb'/


b]pjf;xLt ;/sf/L 6f]nLaLr d+unaf/ ck/fGx k|wfgdGqL lgjf; afn'jf6f/df
e]6jftf{ ePsf] 5 . tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjogsf ljifodf ePsf] pQm e]6jftf{df
;/sf/sf] tkm{af6 u[xdGqL afns[i0f vfF0f, sfg'g Gofo tyf ;+;bLo dfldnf dGqL

lbn]Gb|k;| fb a8', g]kfnL sf+u;] | sf pk;efklt k"0f{axfb'/ v8\sf u[x;lrj 6]sgf/fo0f


kf08];d]tsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . pQm e]6jftf{df g]skfsf k|jQmf k|sf08n]
tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjogsf] k|;u p7fpFb} xfn;Dd g]skfsf g]tf sfo{stf{ l/xf
gePsf]n] Ps xKtf leq ;a} aGbLnfO{ /fxf ug{k' g]{ / g]skfsf g]tf sfo{stf{dfly
jif{ !%, c+s @#, @)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/ (April 10, 2022) d"No ?= !).– nufOPsf] d'2f oyfzSo l56f] vf/]h ug{k' g]{ atfPsf lyP -af“ . k|jsQmf
L k|clGtd k] h df_
sf08n] tTsflng

‘:yfgLo lgjf{rgdf Pd;L;L nfu" x'g glbg] pDd]bjf/ v8f ug{';\’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf ul/b}5 . xfdL hlxn];Dd /xG5f}F rN5, bnfnL ug{ yfN5, b]z a]Rg;Dd lgNg vf]Hb}5 . slyt ;+;bx? Jofkf/L glbg] :ki6 kf/] . pgn] hgtf x]lkP/, To;sf] g]tT[ j xfd|f] kf6L{n] ug]5
{ , h;n]
dxf;lrj ljKnjn] cf;Gg :yfgLo tlxn];Dd g]kfnL hgtfsf] clwsf/sf kl5 kb}g{ . e|i6frf/, dxËL, /fi6«3ftsf eP/ sfg'gL ?kdf b]z a]Rg vf]h] klg lylrP/, lg:;fl;P/, lg/fz eP/ a:g' sfd u5{ Tof] vfg kfpg] lbg Nofpg
lgjf{rgdf Pd;L;L nfu" x'g glbg] nflu, g]kfn b]zsf] :jfwLgtfsf] kIfdf lj?4 cfGbf]ng ug]n { fO{ b08f aiff{p5
F sfg'geGbf zlQmzfnL hgtf 5g\\ x'bF g} eGb} eg], …r}q @$ n] k~rfot vf]hs
] f 5f},F cfkm}n
F ] rnfpg] Joj:yf
pDd]bjf/ v8f ug{ cfu|x u/]sf 5g\ . lg/Gt/ ;+3if{ ug]{ k|lta4tf JoQm To;}n] of] zf;g n'6/] fx?sf] zf;g xf] .Ú
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ lrtjgn]
hgcfGbf] n g lbj;sf] cj;/df
cfof]hgf u/]sf] hg;efnfO{ ;Daf]wg
ub{5' .Ú
dxf;lrj ljKnjn] of] b]zdf
hgtfx? w]/r} f]l6 n8] t/ hgtfn] cfˆgf]
k'h
dxf;lrj ljKnjn] of] bnfn
F LjfbL ;+;bLo Joj:yfsf sf/0f b]zn]
7"N7"nf] ;+s6 ef]Ug kl//x]sf] atfpFb}
‘cf;Gg :yfgLo lgjf{rg r'gfjL df]rf{ agfP/ k|of]u u5f}’+
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] cf;Gg :yfgLo wf/0ff 5 .Æ
ub}{ dxf;lrj ljKnjn] ;f] cfu|x u/]sf c;n k|ltlglw agfpg clxn];Dd clxn] bnfnx?sf] nfrf/L sf/0f g]kfnL
x'g\ . dxf;lrj ljKnjn] cfufdL :yfgLo lgjf{rg r'gfjL df]rf{ agfP/ k|of]u ug]{ atfPsf] 5 . ;f] o;}u/L, lgjf{rg /f]Sg] e]p kfpg' eof] t eGg] k|Zgsf] hjfkm
lgjf{rgdf ufpFufpFaf6, ;x/–;x/af6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08n] laxLaf/ aLaL;L
b]z a]Rg] bnfnx?, Pd;L;L kf; ug]{ /]l8of]sf] g]kfnL ;]jf;Fu s'/f ub}{ ;f] s'/f
bnsf g]tfx¿nfO{ nv]6g\ hgtfnfO{ atfPsf x' g \ . k| j Qmf k| s f08n]
cfXjfg ub}{ eg]– …olb ;Sg'xG' 5 of] aLaL;L;Fusf] cGtjf{tf{df eg]– æ;/sf/n]
;+;bLo Joj:yfsf] e08fkmf]/ ug{; ' \. cfpFbf] j}zfv #) ut] :yfgLo lgjf{rgsf]
clxn] xfd|f] kf6L{n] Pp6f 9f]sf vf]ns ] f] 3f]if0ff u/]sf] 5 / xfn} xfd|f] kf6L{sf] s]Gb|Lo
5 ;Sgí:'xG' 5 ;+3if{ ug{;' ,\ ef]6 gxfNg';\ ;ldltsf] a}7s klg ;DkGg ePsf] 5 .
olb ;Sg' x ' G g bnfnx?nfO{ , :yfgLo lgjf{rgnfO{ ljutsf] eGbf clns
7]sb] f/x?nfO{, b]z a]rj' fx?nfO{ ef]6 km/s 9Ën] x]g{k' 5{ / o;nfO{ k|of]u klg
gxfNg';,\ glhtfpg';\ a? ef]6 xfNg} gofF 9Ën] ug{k' 5{ eGg] kf6L{sf] lg0f{o 5 .
k/] Pp6f ;'sD' af;LnfO{ lbg';,\ b]z a]Rg ;/sf/ / k|ltkIfL bn;Fu 5nkmn ubf{
glbg] / Pd;L;L nfu" x'g glbg] lgjf{rg cfof]usf] ljifo p7]sfn] lgjf{rg
pDd]bjf/ v8f ug{; ' ,\ n8\g; ' \ t/ cfof]usf] a'emfO{ s] /x]5 eg]/ a'‰g lgjf{rg
bnfnx?nfO{ ef]6 glbg';,\ nv]6g\ ;' \ xfd|f] cfof]u uPsf xf}F . 5nkmn /fd|f] ePsf] 5,
kf6L{n] of] clkn u/]sf] 5 .Ú lgjf{rg cfof]usf] wf/0ff xfdLn] h]
pgn] bnfn ;+;bLo Joj:yf cGTo ;f]rs] f lyof},F To:t} kfof}F . d'Vo s'/f eg]sf]
geP;Dd g]kfnL hgtf ;'vsf] Zjf; /fhgLlts s'/f xf] . ;/sf/ / /fhgLlts kf6L{n] s] lg0f{o lbFb} k|jQmf k|sf08n] eg]sf 5g – ælgjf{rg cfof]u;Fusf
gkm]g{ ] eGb} o;sf] cGTosf nflu cfk"mx? gkfPsf] atfP . pgn] eg], …ls;fgsf] hgtfn] c:jLsf/ u/]sf] Pd;L;L u5{, Tof] d'Vo s'/f xf] . /fhgLlt?kdf ;/sf/af6 cfPsf] e]6df o; s'/fsf] e]p gkfP klg of] sfg'gL / ;+j}wflgs s'/f
lg/Gt/ h'g;'s} df]rf{af6 klg n8\g gf/fn], ;'sD' af;Lsf] gf/fn], dtn] lht]/ g]kfndf nflbPsf] atfP . Pd;L;L lg0f{o g} lgjf{rg cfof]un] nfu" ug]{ xf] eGg] cfof]usf] eof] . t/, /fli6«o /fhgLltdf h'g -af“ s L clGtd k] h df_
tof/ /x]sf] atfP . dxf;lrj ljKnjn] hfG5 dGqL ePsf] ef]lnkN6, ;+;b g]kfndf clhË/sf] ¿kdf k:g vf]Hb}5 hgtfn] Pd;L;L :jLsf/ u/]sf 5}gg\ .Ú 9Nof], /fhtGq 9Nof], ca csf]{ r}q j}1flgs ;dfhjfb NofO 5f]8g\ ] 5f}F .Ú
eg]– …xfdL em'ss ] f 5}gf}+ / em'Sg] klg ePsf] ef]lnkN6 ;'sD' af;Lsf] 3/df dxf;lrj ljKnjn] eg], …cd]l/sL dxf;lrj ljKnjn] hgtfsf] ann] @$ cfpg]5, csf]{ lbg cfpg]5 ar]sf] g]skf lrtjgsf ;]qm]6/L dLgk|;fb
5}gf},+ cfh klg xfdLnfO{ ljleGg 3]/faGbL 8f]h/ nufpF5, e|i6frf/ u5{, t:s/L ;fd|fHojfb Pd;L;Ldfkm{t\ g]kfnnfO{ Pd;L;L s'g} klg xfntdf nfu" x'g ;fdGtjfb, bnfn k'h F Ljfb 9fNg]5 . -af“ s L clGtd k] h df_

‘;lxbsf] /ut v]/ hfg lb“bg} f}’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
s] G b| L o ;b:o e] i f/fh e' i ffnn]
;lxbx?sf] kl/jf/nfO{ pRr ;Ddfg ub}{
tyf sDo'lg:6 cfGbf]ngdf g]kfndf
ax'bn Nofpg] ;lxbx?nfO{ ;Demg] sfFu;] |
;+;bjfbL sDo'lg:6nfO{ km';b{ gePsf]
;+;bLo Joj:yfsf] cGTosf nflu r'gfjsf] k|of]u
!= r'g' fjsf] k|of]u ;+3if{sf] df]rf{ agfpF5 . d]/f] ljrf/df cfhsf] r'gfjnfO{ klg Joj:yfs} cGTo ug]{ gofF kmnfd] cg'zf;g klg xf] . sDo'lgi6
;lxbx?sf] /ut v]/ hfg glbg] atfpFb} tL dxfg\ ;lxbx?sf] :d/0f xf] cfTd;dk{0f xf]Og – ;+;bLo kl/l:yltdf alxisf/sf] gLlt lnFbf xltof/sf ?kdf k|of]u ug]{ ljKnjsf] kf6L{ agfpg] ax;sf] Jojxfl/s
Joj:yflj?4sf] lg0ff{os ;+3if{sf] qmflGtnfO{ xf]Og k|ltqmflGtnfO{ kmfObf gofF ;+Zn]if0f xf] . of] k|of]u k/Dk/fut ?kfGt/0f vf]O < g]tT[ jsf] k|lta4tf
df]8fln6L jf ?k/]vfsf af/]df 3lge"t k'U5 . xfdLn] alxisf/ ubf{ ju{ zq'x' ? k|of]u xf]Og / knfog jf ktg xf]Og . hgfO;s]sf] 5 ls of] ktg jf
ax;x? ePsf 5g\ . cfh >dhLlj / v';L x'G5g\, of] cfhsf] ;To xf] . æju{ sd/]8 k|sf08n] kqsf/x?;Fu :ki6 cfTd;dk{0fsf] af6f] xf]Og ;+3if{sf] af6f]
/fi6«jfbL ju{n] lhTg] sfo{gLltsf] af/]df ;+3if{df cfkm\gf] ju{nfO{ lhtfpg] af6f]sf] 9+un] eGg' ePsf] 5, æxfdL r'gfjdf xf] . ax; x'gf;fy cfk"mn] eg]h:tf]
ax; ug' { k g] { ePsf] 5 . vfnL canDag ug'k{ 5{Æ eGg] s= k|sf08sf] hfG5f}+ t/, gofF 9+un] hfG5f}+ . ljKnj geP d}bfg 5f]85 \ ' eGg] ;+sL0f{tfnfO{
k/Dk/fut 9+un] ;f]r/] clg ;d:ofx? ;+Zn]if0f dgg\of]Uo 5 . cfkm\gf] ju{nfO{ / k|sf08n] eg]h:t} of] gofF 9+usf] ?kfGt/0f ug{ ;Sg'k5{ . of] gofF k|of]u
dfq y'kf/]/ qmflGtsf/L x'g ;lhnf] 5 sdhf]/ agfpg] sfo{gLlt unt x'G5 . k|of]u xf], gofF xltof/ / gofF df]rf{ xf] . xf] / o;sf] kl/0ffd s] x'G5, Tof] klg
t/ kl/0ffd Nofpg] qmflGt cfhsf] ju{ ;+3if{df cfkm\gf] ju{sf] ;'e' mfjnfO{ of] k|of]uaf6 kf6L{ ;'b9[ x'G5 eg] xfdLn] x]g{] w}ot{ f u/f}+ . ha of] tTsflns /
cfjZostf ag]sf] 5 . cfhsf] klg dWogh/ ug{ ;Sg'k5{ . ;+;bLo lrGtf ug]{ ls xfd kmfNg] < sd/]8 sfo{gLlts ljifo xf] eg] o;nfO{
cfjZostf xf] k/Dk/fut ;+;bLo ljKnjn] eGg'e' Ps} 5, æof] tTsflng / /0fgLlts} ?kdf ckJofVof / cg'dfg
r'gfjdf klg hgtfnfO{ ljsNk k]z sfo{gLlts ljifo xf] .Æ k|Zg xfdLlt/ lsg < xf] ax;sf qmddf p7]sf ;a}
ug]{ . ;/sf/ jf /fHon] r'gfj ug]{ g} klg ;hfpg'k5{, æolb Tof] xf] eg] ts{, ax; / ljrf/x? kf6L{sf k'h F L
ePkl5 xfdLn] klg of t alx:sf/ of cj/f]w, cfz+sf / efF8e}nf] lsg <Æ x'g\ / ;dosf] qmddf ltgLx?sf]
t k|of]u ug}k{ 5{ . clxn] xfdLn] ;zQm ;To t of] klg xf] ls j}zfv #) ;Dd ;dLIff x'bF } hfg] 5 . kf6L{n] t h] ubf{
alx:sf/ ug{ ;Sg] cj:yf 5}g, dfq qmflGtsf/L eP/ t x'bF g} . To;kl5 cfkm\gf] ju{ / qmflGtnfO{ kmfObf k'U' 5,
k|lta4tf hgfPsf 5g\ . g]kfn ub}{ dxfg\ ;lxbx?sf] kl/jf/nfO{ pRr To;sf/0f ;zQm k|of]usf] gLlt agfpg' klg x'gk' g]{ xf]nf . kf6L{nfO{ c/fhstflt/ ToxL ug]{ xf] . ljKnjn] eg] h:t}
sDo'lg:6 kf6L{ ¿kGb]xLn] ## cf}+ ;Ddfg ub}{ ;lxbx?sf] /ut v]/ hfg cfhsf] ;xL af6f] xf] . ;+;bLo Joj:yfsf] ws]Ng x'bF g} . s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{odf k/Dk/fut 9+un] dfq qmflGt x'bF g} ,
P]ltxfl;s hgcfGbf]ng lbj;sf] glbg] k| l ta4tf hgfP . pgn] cGTosf nflu r'gfjsf] k|of]u ug]{ alxisf/ sxfF 5 < k|of]usf] af6f] of] t w'j| ;To h:t} xf] . clnslt gofF
cj;/df cfof]hgf u/]sf] ;efnfO{ hlxn];Dd /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff / ljKnjsf] ;+Zn]if0f ;xL 5 . cfhsf] vf]lnlbPsf] 5 . sd/]8 ljKnjn] eGg' sbd ;f]Rof] ls k"/} cfz+sf / cj/f]w
;Daf]wg ub}{ ;f] k|lta4tf hgfPsf juL{o d'lQm cfGbf]ng ;kmn x'bF g} , lbgdf alxisf/sf] sfo{gLltn] b'ZdgnfO{ ePsf] 5, æOltxf;sf] JofVof ug{ ;lhnf] ug]{ lrGtgnfO{ abNg' k5{ .
x'g\ . g]tf e'iffnn] hgcfGbf]ng lbj;sf] ta;Dd ;lxbx?sf ;kgf ;fsf/ kfg{ alnof], ;'b' 9[ / ;'/lIft agfpF5 eg] x'G5 t/ eljiosf] cg'dfg ug{ ufx|f] @= g]tT[ jsf] /Iff / ljsf;sf]
cj;/df @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ng -af“ s L clGtd k] h df_ k|of]usf] sfo{gLltn] b'ZdgnfO{ sdhf]/ lji0f' kGt x'G5 .Æ qmflGt eg]sf] ax; klg xf] / -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/

cfufdL lgjf{rgsf ;Gbe{df ;+;b\jfbL kf6L{x?sf] cj:yf


ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo g] k fnsf] ;+ ; b\ j fbL r' g fjL klg b] l vg yfn] s f 5g\ \ . t/, kl/rfng ;ldlt cnu–cnu ePsf cv08tfsf ljifodf ;a} Psdt lnP/

g]kfn sDo'lgi6 kf6L{nfO{ /fhgLlt olta]nf aflx/af6 x]bf{ tLg


w|j' df / vf;?kdf b'O{ w|j' df ljeflht
ePsf] b]lvPsf] 5 . Tof] eg]sf] cfufdL
u7aGwg leq /fhdf]n] vf;} dxTj
/ dfGotf kfPsf] b]lvPsf] 5}g .
sltko a}7sx?df ;d]t g]sf+ /
sf/0f pgLx?s} aLrdf r' g fjL
d}bfgdf le8Gt x'gSg] ;+efjgfx? klg
k|an /x]sf 5g\\ . 3f]if0ffkqx?df
lgjf{rgdf hfg]af/]df 5kmn rnfpg
;Sg'kb{Yof] . dfcf]jfbL s]Gb| / Pdfn]
dfq geP/ g]kfnL sf+u; ]| ;Fu ldn]/
r'gfjdf hfg] jftfj/0f agfpm lgjf{rgdf efu lng] / glng]sf
aLrdf ljefhg xf] . r'gfjdf efu
dfcf] j fbL s] G b| n ] /fhdf] s f
k|ltlglwnfO{ gaf]nfpg] / ;fd]n
bnx?n] Pscsf{sf] cfnf]rgf ;d]t
ug{ gkfpg] cj:yf 5 . 3f]if0ffkqdf
lgjf{rgdf hfg nfu]sf] /fli6«o
hgdf]rf{n] ;d]t Pd;L;Lla/f]wL cGo
;/sf/n] cfufdL j}zfv #) ut] :yfgLo lgjf{rg ug]{ 3f]if0ff lng] x ? ljleGg k| n f] e g lb+ b } gu/fpg] u/]sf] b]lvPsf] 5 . t/, cfkm\gf] kf6L{sf] ljrf/, d"No / dfGotf sDo' l gi6 kf6L{ x ?;F u r' g fjdf
u/]sf] 5 . oxL qmddf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] xfn} ;DkGg s]lGb|o dtbftfnfO{ cfkm\gf] kIfdf kfg]{ k|of; klg /fhdf]sf] g]sf+ g]tT[ jsf] at{dfg :jtGq?kdf /fVg gkfpg] ePkl5 ;xof]usf nflu cfu|x ug{ ;ls/x]sf]
ul//x]sf 5g\\ eg] ;+;bLo lgjf{rgsf] ;/sf/;Fusf] nDk;f/jfbL gLltn] kfF r bnLo u7aGwgsf ljleGg 5}g . cfufdL lgjf{rg eg]sf] d'Vot
;ldltsf] a}7sn] :yfgLo lgjf{rg k|of]u ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . lakIfdf /x]sfx?n] ;s];Dd at{dfg ubf{ p;nfO{ klg s]xL :yfgdf 36sx?sf] r'gfjL 3f]if0ffkq dxTjxLg lgjf{ r gdf efu lng] / glng]
t/, ;/sf/n] g} !# dlxgf cl3 ltg a'bF ] ;xdlt u/]/ zflGtk"0f{ ;+;bLo Aoj:yf / ;f] Aoj:yfsf
/fhgLltdf k|jz ] u/fPsf] g]skfnfO{ r'gfjdf hfg] jftfj/0f
;~rfnsx?sf] b'u'{0fsf] AofVof /
laZn]if0f ub}{ hgtfnfO{ ;s];Dd 8f= s]zj b]jsf]6f
agfPsf] b]lvFbg} . ;/sf/n] !# dlxgf lalt;Sbf klg g]skf;Fu dtbfg gug{ / u/]sf] v08df klg
t'ngfTds?kdf b]zeQm / hgkIfLo jf:tjdf ;Qf u7aGwg /
u/]sf] ltg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjog u/]sf] 5}g . ;/sf/n] ltg a'bF ] pDd]bjf/nfO{ dtbfg ug{ ;'emfO/x]sf
;xdltcg';f/ g]skfdfly nfufPsf] k|ltaGw x6fpg]afx]s c? 5g\\ . r'gfjdf efu lng]x?sf aLrdf
Pdfn] b'a} v]df
a'bF fsf] sfof{Gjog u/]sf] 5}g . clxn] klg g]skfsf sof}F g]tf,
klg d'Vo?kn] b'O{ kIfx? /x]sf 5g\\ .
g]sf+ g]tT[ jsf] kfFr bnLo u7aGwg
blIf0fkGyL ;+;bLo
sfo{stf{dfly nufOPsf] d'2f lkmtf{ lnOPsf] 5}g, g]skfsf sof}F / Pdfn] . ;+;bLo r'gfjdf efu lng] ljrf/wf/faf6 k|]l/t /x]sf]
cGo ;fgf kf6L{x? /x] klg pgLx?sf]
g]tf – sfo{stf{ cem} klg h]ndf 5g\ . tTsflng ;/sf/;Fu r'gfjL rxn–kxn vf;}?kdf aflx/ b]lvPsf] 5 . t/,
ePsf] tLg a'bF ] ;xdltdf b]zsf] /fhgLlts ;d:ofx? jftf{ / cfpg ;s]sf] 5}g . To:tf r'gfjdf
;+jfbaf6 ;dfwfg ug]{ ;xdlt ePsf] lyof], ;/sf/n] o;sf] ;d]t efu lng] ;fgf kf6L{x?df klg 36gfqmdx?n] Pdfn]nfO{
jfdkGyL / u}/jfdkGyL bnx? /x]sf
kfngf gu/L g]skf;Fu s'g} k/fdz{ gu/L :yfgLo lgjf{rg 3f]if0ff 5g\\ . jf:tjdf ;Qf u7aGwg / ;Qf?9 kfFr bnLo
Pdfn] b'a} v]df blIf0fkGyL ;+;bLo
u/]sf] 5, h;sf sf/0f g]skfnO{ r'gfj k|of]u ug{ sl7gfO{ ePsf] ljrf/wf/faf6 k|]l/t /x]sf] b]lvPsf] u7aGwgsf] t'ngfdf
5 . b]z / hgtfsf] nflu ;+3if{/t kf6L{ tLg a'bF ] ;xdltdfkm{t\ 5 . t/, 36gfqmdx?n] Pdfn]nfO{ k|ultzLn v]dfdf /fv]sf]
zflGtk"0f{ /fhgLltdf cfPsf] 5, p;nfO{ zflGtk"0f{ /fhgLltdf ;Qf?9 kfFr bnLo u7aGwgsf]
l6sfO /fVg ;/sf/n] tLg a'bF ] ;xdlt tTsfn sfof{Gjog ug{'
t'ngfdf k|ultzLn v]dfdf /fv]sf]
5 . :jb]zL /fhgLltsf lx;fan]
5 . :jb]zL /fhgLltsf
k5{ . ;/sf/n] g]skfnfO{ zflGtk"0f{ /fhgLltdf cfpg] af6f] aGb Pdfn] /fi6«jfbL / b]zeQm zlQmx?sf] lx;fan] Pdfn] /fi6«jfbL
glhs /x] s f] b] l vG5 .
u/]/ k'gM ;8s ;+3if{df ws]Ng] uNtL ug{' x'Gg . o;sf nflu cGt/f{li6«o?kdf x]bf{ g]sf+ g]t[Tjsf] / b]zeQm zlQmx?sf] glhs /x]sf] b]lvG5 . cGt/f{li6«o?kdf
;/sf/n] tTsfn tLg a'bF ] ;xdlt sfof{jog u/L cf;Gg :yfgLo kfFr bnLo u7aGwg / Pdfn] b'a}
OG8f] cd]l/sL naLdf /x]sf] :ki6 x]bf{ g]sf+ g]tT[ jsf] kfFr bnLo u7aGwg / Pdfn] b'a} OG8f]
lgjf{rgnfO{ s]xL ;do k/ ws]n/] g]skfsf g]tf – sfo{stf{ / ;f] 5 . of] lgjf{ r gdf kfF r bnLo
kf6L{sf ;dy{snfO{ dtbftf gfdfjnLdf hf]l8g] ;do lbg' kb{5 . u7aGwgn] lht] klg Pdfn]n] lht] cd]l/sL naLdf /x]sf] :ki6 5 . of] lgjf{rgdf kfFr bnLo
klg OG8f] cd]l/sg naL cyf{t\
of] g} clxn]sf] /fhgLlts ;+s6sf] ;xL ;dwfg x'G5 . ;/sf/ Pd;L;L kIfw/x?sf] hLt x' g ]
u7aGwgn] lht] klg Pdfn]n] lht] klg OG8f] cd]l/sg naL
b]zL ljb]zL bnfn / k|ltlqmofjfbLsf] nxnx}df nfu]/ g]skfnfO{ b]lvPsf] 5 . kfFr bnLo u7aGwgn] cyf{t\ Pd;L;L kIfw/x?sf] hLt x'g] b]lvPsf] 5 .
cfkm\gf] r'gfjL df]rf{sf] g]tT[ jdf ;d]t
gh/cGbfh ub}{ cl3 a9] b]z k'gM åGbdf km:g ;S5 . t;y{, g] k fnL sf+ u | ] ; sf g] t f /fdrGb| ljZj ;fd|fHojfbn] g]kfndf dfq geP/ ljZjd} km'6fp /
b]znfO{ åGådf ws]Ng] b]zL lab]zL bnfn / k|ltlqmofjfbLsf] kf}8n ] nfO{ rog u/]sf] 5 . pgLx?n]
xs{tnfO{ a]nd} f lg:t]h kfg{ ;/sf/n] h'g;'s} d"Nodf g]skfnfO{ s]lGb|o:t/df kfFr bnLo u7aGwg zf;g u/ eGg] gLltnfO{ cjnDag ub}{ cfPsf] 5 . Tof]
agfP/ r'gfjL tfnd]nsf] 3f]if0ff u/]
cf;Gg :yfgLo lgjf{rgdf ;xefuL u/fpg] kb{5 . cfhsf] klg g]kfnL sf+u; ]| n] :yfgLo:t/df ;fd|fHojfbLx?sf] 3f]lift gLltg} xf] . ef/tLo
cfjZostf, ;dosf] dfu / hgrfxgf klg oxL 5, r]tgf eof . dfq r'gfjL tfnd]n x'g;Sg]÷ug'k{ g]]{
gLlt agfPsf sf/0fn] dfcf]jfbL s]Gb| ;fd|fHojfbLx?sf] cfzLjf{b lngsf nflu xfn} k|wfgdGqL
o'jf ;+u7gåf/f aGws agfOPsf kl/jf/sf] p2f/ / PsLs[ t ;dfhjfbLh:tf
kf6L{x?nfO{ cfufdL :yfgLo lgjf{rg
kmnfdsf] Ro'/f rkfP;/x x'g] ePsf]
tyf g]kfnL sf+u|];sf ;efklt z]/axfb'/ b]pjfsf] g]t[Tjdf
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{lgs6 o'jf ;Ë7g bfªn] C0f
ah]b]lv y'lgPsf] ;Gt' kl/jf/ ;fFem
^M#) ah];Dd y'lgbf;d]t Onfsf 5 . s]Gb|df hlt;'s} u7aGwg u/]
dfcf]jfbL s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbLnufotsf kf6L{sf
ltg{ g;s]kl5 y'lgPsf Ps kl/jf/sf] k|x/L sfof{no t'n;Lk'/n] cQf]kQf] klg :yfgLo txdf tfnd] n
ug{÷u/fpg lgSs} s7Lg kg]{ b]lvPsf]
k|ltlglwn] lbNnLdf ef/tLo hgtf kf6L{sf] sfof{nodf uP/
p2f/ u/]sf] 5 . ;f] ;+u7gn] t'n;Lk'/ ;d]t kfpg ;s]g t/, ToxL ck/fwsf]
pkdxfgu/kflnsfl:yt /fli6« o ;"rgf l9n} eP klg g]skf lgs6 5 . dfcf] j fbL s] G b| s f cWoIf enfs';f/L u/]sf] 36gf klg :d/0fLo 5 .
afl0fHo a}+s /x]sf] 3/sf] tNnf] o'jf ;Ë7g g]kfn bfªsf g]tf– k'iksdn bfxfnn] cys k|of; u/L
tnfdf ;~rflnt Go' g]kfn ;'grfFbL sfo{stf{x¿nfO{ k|fKt ePsf] lyof] . Pdfn]nfO{ laefhg u/fPkl5 PsLs[t ;xefuL u/fpg] ;+efjgf 5 . o; x'g] lglZrt 5 . jf:tjdf g]kfnL /fhgLlts zlQmx?sf aLrsf] hgdt
k;nsf ;~rfns nlnt u'Ktfåf/f sf]7fdf y'lgPsf ;Gt' kl/jf/n] aflx/ ;dfhjfbLsf] u7g ePsf] xf] . t/, kl/36gfn] ut sfndf /fhdf]n] sf+ u | ] ; lagf r' g fj n8\ g g;Sg] ;+ux| xf] . bf]>f] u7aGwg agfP klg
y'lgPsf pgs} k;nsf sfdbf/ /x]sf cfˆgf cfkmGt jf ;fyLefOnfO{ lgjf{rg cfof]uaf6 kf6L{ut dfGotf Pd;L;Lsf] la/f]w ug'{ s]jn cfkm\gf] bnx?n] p;}sf] r'gfjL 3f]if0ffkqnfO{ gagfP klg Pdfn] / g]kfnL sf+u; ]| sf
;Gt'sf] kl/jf/nfO{ p2f/ u/]sf] xf] . kmf]g u/]sf] kSs} x'gk' 5{ lsgls ;f9] kfpgf;fy ;f] ;d"xn] dfcf]jfbL dxTj a9fpgsf nflu dfq lyof] eGg] dfg]sf] eP klg km/s kg]{ s'/f s]xL aLrsf] k|ltikwf{ xf] . a'em\gk' g]{ s'/f
o'jf ;Ë7g bfªsf] kxndf ;f]daf/ % ah]lt/ ;Gt';xLt pgsf] kl/jf/ s]Gb|;Fu kf6L{ Pstf gug]{ 3f]if0ff :ki6 ePsf] 5 . lsgls kfFr bnLo klg lyPg . lsgls /fhgLlts s] klg 5 eg] s]xL ljb]zL zlQmx?n]
laxfg * ah]b]lv ;'grfFbL k;n ;fx' u'Ktfåf/f y'lgPsf] va/ o'jf u/]sf] lyof] eg] xfn;Dd klg r'gfjL u7aGwgaf6 lgjf{rg n8]kl5 ca lx;fjn] klg kfFr bnLo u7aGwgsf g]kfndf s'g} klg kf6L{n] ax'dt Nofpg
;~rfns u'Ktfn] cfˆg} lghL lgjf; ;Ë7g g]kfn bfªsf ;lrj ;'bz{gn] tfnd]n÷;xsfo{ ug]{ 3f]if0ff u/]sf] /fhdf]n] r'gfj k|rf/sf qmddf ;a} 36sx? Ps} 8\ofªsf x'g\ . o; g;Sg] u/L ljleGg ;+ ; bjfbL
t'n;Lk'/ laP;P; kf6L{ Kofn]; glhs} kfPsf] atfpF5g\\ . g]tf ;'bz{gn] 5}g . ca kfFr bnLo u7aGwgn] Pd;L;Lnufot g]kfndf e}/x]sf k6ssf] lgjf{rgdf Pdfn] / kfFr bnx?nfO{ kl/rfng u/]sf 5g\\ .
/x]sf] 3/sf] cG8/u|fpG8df y'g]/ ;'grfFbL k;ndf sfo{/t sfdbf/ To;df /x]sf 36sx?nfO{ c?;Fu ef/tLo / klZrdf ultljlwx?sf] bnLo u7aGwgsf s'g} klg 36sx?n] kf6L{x?nfO{ cfk;df ldNg glbP/
/fv]sf] ;Gt'sf] kl/jf/nfO{ o'jf ;Ë7g laxfgb]lv aGb sf]7fdf y'lgPsf] va/ tfnd]n ug{ gkfpg] eg]sf sf/0f la/f]w ug{ kfpg] 5}g . la/f]w ug]{ ljrf/sf] ax;nfO{ eGbf klg cfk;L g]kfnsf] /fhgLlt wldnf] agfpg] /
g]kfn bfªsf] ;xsfo{ / Onfsf k|x/L kmf]gdfkm{t\ k|fKt u/]kl5 pgn] kf6L{ dfcf] j fbL s] G b| / PsLs[ t k| o f; u/] d f Tof] kfF r bnLo uflnunf} h nfO{ k| d ' v tf lbPsf] wldnf] kfgLdf df5f dfg]{ ljb]zLx?sf]
sfof{no t'n;Lk'/af6 vl6Psf] g]kfn k4lt / k|lqmof cg'?k kf6L{sf ;dfhjfbLsf aLrdf 5'§} r'gfjL u7aGwgsf aLrdf c:jegLo dflgg] b]lvPsf] 5 . Tof] eg]sf] pgLx?;Fu gLlt sfod g} /x]sf] 5 . ljZj
k|x/Lsf] 6f]nLn] p2f/ u/]sf] xf] . t'n;Lk'/ pkdxfgu/kflnsf OGrfh{ tfnd]n x'g] s'g} ;+efjgf 5}g . h;sf] cj:yf 5 . kfFr bnLo u7aGwgdf s'g} klg a}rfl/s k|lta4tf 5}g ;fd|fHojfbn] g]kfndf dfq geP/
Go' g] k fn ;' g rfF b L k;nsf ljsf;nfO{ ;Dks{ u/] / cGo cfˆgf d'Vo sf/0f b'a} ;d"xsf] nufj g]kfnL /x] klg h;kf;d]t sltko cj:yfdf eGg]g} xf] . ljrf/laxLg /fhgLlts ljZjd} km'6fp / zf;g u/ eGg]
;~rfns u'Ktfn] sfdbf/ ;Gt'n] g]tf–sfo{stf{nfO{ ;d]t 36gfaf/] sf+u|];lt/ ePsfn]g} xf] . lsgls 7"nf bnsf] pk]Iffsf] lzsf/ x'g] u/]sf] kf6L{x?sf] w]o h;/L klg hfnem]n gLltnfO{ cjnDag ub}{ cfPsf] 5 .
cfk"m;Fu C0f afkt #% xhf/ ?k}ofF hfgsf/L u/fpFb} p2f/df h'6\g'kg]{ sDo'lgi6 kf6L{sf] gfd lnP klg 5 . To;}n] xf]nf p;n] ;f] u7aGwgdf u/]/ ;Qf / zlQmdf k'Ug] tyf ToxfF Tof] ;fd|fHojfbLx?sf] 3f]lift gLltg}
glt/]kl5 ;f]daf/ laxfg * ah]b]lv cj:yfsf] af/]df ;d]t clkn u/] . oyfy{df pgLx? ljrf/ z"Go gfd cfkm\gf] ;Ddfghgs :yfg vf]h]sf] k'uk] l5 AolQmut nfe xfFl;n ug]{ eGg]g} xf] . ef/tLo ;fd| f HojfbLx?sf]
cfˆg} sfdbf/ ;Gt';xLt pgsL b'O{ To;kl5 s]xL ;dokl5 g]skf dfqsf sDo' l gi6 kf6L{ x' g \ . b]lvPsf] 5 . To:t} cj:yf k/]sf] x'G5 . jf:tjdf ;+;bLo /fhgLlts cfzLjf{b lngsf nflu xfn} k|wfgdGqL
jif{sL 5f]/L / >LdtLnfO{ cfˆg} lghL t' n ;Lk' / pkdxfgu/sf OGrfh{ /fhgLltsf lx;fjn] klg dfcf]jfbL v08df cfufdL j}zfv #) ut]sf] k|0ffnLsf] laz]iftf eg]sf] klg ToxLg} tyf g] k fnL sf+ u | ] ; sf ;efklt
lgjf;df y'gs ] f] Onfsf k|x/L sfof{no ljsf;n] Onfsf k|x/L sfof{no s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbLeGbf lgjf{rg;Dddf ;f] ;d"x kfFr bnLo xf] . s:tf] e}lbof] eg] g]kfndf bh{g z]/axfb'/ b]pjfsf] g]tT[ jdf dfcf]jfbL
t'n;Lk'/sf l8P;kL Zofd' cof{nn] t'n;Lk'/nfO{ 36gfsf] af/]df hfgsf/L g]kfnL sf+u; ]| cfkm\gf] 7fpFdf :ki6 u7aGwgaf6} cnu x' g ;Sg] a9L sDo'lgi6 kf6L{x? /x]sf 5g\\ . s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbLnufotsf
atfP . laxfg * ah]b]lv y'lgPsf] u/fPnuQ} Onfsf k|x/L sfof{noaf6 /x]sf] b]lvPsf] 5 . Pd;L;L k|s/0fdf ;+efjgfx? klg /x]sf 5g\\ . o;/L lgjf{rg cfof]udf lgjf{rgsf] k|of]hgsf kf6L{sf k|ltlglwn] lbNnLdf ef/tLo
;Gt'sf] kl/jf/nfO{ sl/j ;f9] !) vl6Psf] g]kfn k|x/Lsf] 6f]nL / g]skf kfFr bnLo u7aGwg kl/Tofu u/]sf] dfcf] j fbL s] G b| / PsLs[ t nflu btf{ ePsf bnx?df gfdsf hgtf kf6L{sf] sfof{nodf uP/
3G6fkl5 ;fFem ^M$% ah]lt/ p2f/ lgs6 o'jf ;Ë7g g]kfnsf] ;xsfo{df t/ g]sf+ g]t[Tjsf] ;/sf/nfO{ lbPsf] ;dfhjfbLsf] hf]8 andf s]Gb|df kfFr lx;fjn] sDo'lgi6 kf6L{x?sf] ;+Vof !) enfs';f/L u/]sf] 36gf klg :d/0fLo
ul/Psf] lyof] . ;Gt'sf] kl/jf/nfO{ p2f/ ul/Psf] ;dy{g lkmtf{ glnPsf] atfpFb} cfPsf] bnLo u7aGwg agfP klg ToxfF eGbf a9L /x]sf] 5 . t/, s'g} klg 5 . dfcf]jfbL s]Gb|n] Pdfn]nfO{ ;f]
;Gt' kl/jf/ cfˆg} dflnsåf/f lyof] . ;Gt' kl/jf/sf] p2f/df /fli6«o hgdf]rf{ olta]nf km]l/ kfFr ;xefuL ;a} kf6L{sf aLrdf /fd|f] sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf r'gfjL kf6L{sf ljleGg g]tfx?nfO{ prfn]/
sl/j ;f9] !) 3G6f;Dd dxTjk"0f{ e"ldsf v]ns] f] eGb} g]skfsf bnLo u7aGwgs} ;'/Iff 5ftfleq d]n x'g ;s]sf] 5}g . hxfF :jfy{ / tfnd]n e}/x]sf] 5}g . r'gfjdf p7\g] cnuynu kfg]{ k|of; ug'{ / g]kfnL
cG8/u|fpG8 sf]7fdf y'lgbf;d]t o'jfx¿nfO{ :yfgLon] wGojfb;d]t k'u]sf] 5 . kfFr bnLo u7aGwgsf bfpk]rsf] v]n klg e}/x]sf] 5 . kfFr tof/Ldf /x]sf sDo'lgi6 kf6L{x?n] sf+u;]| nfO{ PSn} r'gfjdf efu lng
k| x /L a] v a/ /Xof] . laxfg * 1fkg u/]sf 5g\\ . sltko a}7sx?df /fhdf]sf k|ltlglw bnsf] r'gfjL 3f]if0ffkq / r'gfj sd;]sd /fi6«, /fli6«otf / /fli6«o glbg' klg o;sf] tfhf pbfxf/0f xf] .
@)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/ 3

;+;bLo lgjf{rg / sDo'lg:6


bnfn k'h
F LjfbL Joj:yfsf] :yfgLo
txsf] lgjf{rg 3f]if0ff ul/Psf] 5 .
/xG5 . xfd|f] b]z cl:6«ofdf k|rf/sf]
Pp6f d~rsf] ¿kdf dhb'/x?sf]
g} ;dfhjfb Nofpg] p2]Zon] r'gfjdf
efu lnof] . ha ;f] kf6L{ k|dv
' k|ltkIf
ljrf/df ktg jf :vng ePkl5
r'gfjdf uPsf] sf/0f qmflGtsf/L kf6L{
ePsf x'g\ . xfdL k'/fgf] ;Qf / Joj:yf
lj36g ug{ k|of]u ub{5f}+ . o;nfO{
x'G5 / ;+;bjfbsf] e08fkmf]/ ug{,
;+ o ' Q m df] r f{ s f] ljsf; ug{ /
To;n] ;a} /fhgLlts bnx¿nfO{ kl/ifb /x]sf] 5 . To;sf/0f xfdL aGof] ;/sf/n] r'gfjL k|lqmof s7f]/ / hgkf6L{ -df;kf6L{_ df ablnof] . gb]Vg' b[li6e|d xf] . ;dfgfGt/ ;Qf hgr] t gf –hgPstf ;' b [ 9 ug{
k|efj kf/]sf] 5 . hgtfsf] aLrdf k'h
F LjfbL ;+;bsf] pkof]u ug]{ s'/f agfof] . To;kl5 k|mG] r sDo'lg:6 kf6L{ kf6L{n] qmflGtsf/L 5lj tyf ;f/tTj lgdf{0f / /Iffy{ r'gfjdf uP dfS;{jfb ;+;bLo lgjf{rgdf uOG5 eg] Tof]
klg ax;sf] ljifo ag]sf] 5 . xfd|f] c:jLsf/ ub{5f}+ . hd{gLdf dhb'/sf] sdhf]/ eof] / t];|f] r'gfjdf gfd u'dfof] . @)$* ;fndf tTsfnLg x'G5 / k'/fg} ;Qfdf ljno / ;xof]uL rfxLF dfS;{jfb x'G5 . $= ;+o'Qm
g] s kf -Pstf s] G b| _ ;+ ; bLo eP/ uP ;+zf]wgjfb x'G5 . hxfF;Dd df]rf{sf] ljsf;g]kfnnfO{ lj=;+= !*&#
clgn zdf{ lgjf{rgdf uof] . kf6L{sf] hgfwf/
a9\of] . @)%! ;fndf kf6L{ ljefhg
g} l ts k| Z g xf] , cfˆgf] ju{ /
cfGbf]ngsf] nflu h] ubf{ kmfObf x'G5
-;g\ !*!^_ sf] ;'uf}nL ;lGwn] la|l6z
pklgj]z agfPsf] lyof] . To;sf]
ePkl5 ;f+;bx? klg ljeflht eP . ToxL g} sDo'lg:6 g}ltstf xf] . g}lts sf/0f g]kfnn] PsltxfO{ e'efu
kf6L{sf] sfo{gLlt …k|ultzLn ;+oQ' m Pshgf :jtGq a;] . ^ hgf nfdf k|Zg b'O{ ljZjb[li6sf]0f aflx/sf] ljifo u'dfof] . g]kfnLx? ef8fsf l;kfxL ag]
;/sf/Ú / To;sf] g]tT[ jdf …hgdt ;d"xdf / @ hgf hgo'4df nfu] . xf]Og . sDo'lg:6 kf6L{df d"n g]tT[ j / !)$ aif{ ; Dd /f0ff zf;g
/f]Nkf lhlj; ;efklt lu/ˆtf/ eP . / kf6L{ ;b:on] lg0f{o ug]{ xf] . eL8n] ef]Ug'k¥of] . lj=;+= @))& -;g\ !(%)_
;+ux| sf] lgjf{rgÚ xf] . xfdL clxn] tTsfnLg g]skf -Pstf s]Gb|_ ;+;bLo lg0f{o ug]{ xf]Og . sDo'lg:6 kf6L{ / sf] g]kfn–ef/t zflGt tyf d}qL
r'gfjdf efu lnP/ klg @)%$ To;sf] g]tT[ jn] lg0f{o ug]{ :jtGqtf ;lGwn] cfhsf] ef/tLo pTkL8g
b'O{ dlxg] lgjf{rg …k|of]uÚ sf] ;fndf k'gM alx:sf/df kmSof]{ . u'dfpg' x'Fb}g . xfdLnfO{ g]t[Tjk|lt ef] l u/x] s f 5f} F . @)&* ;fnsf]
j}rfl/s :vng ePsf] sf/0f dfn] ljZjf; x'gs ' f] cy{ g]tT[ jsf] gLltk|lt Pd;L;L ;Demf}tfsf] sf/0f g]kfn
sfo{gLlt nfu" ug]{ k|lqmofut / kf6L{ slxNo} kms]{g . xfdL cfkm}F klg ljZjf; x' g ' xf] cGoyf cd]l/sL ;}Go u7aGwgdf uPsf] 5 .
gLltut r/0fdf 5f}+ . Tof]afx]s @)^$ df ;+ ; bLo lgjf{ r g /
;/sf/df ;xefuL eof}+ . dGqL /
cGt/lj/f]wL x'G5 .
sfn{dfS;{n] k'FhL, v08 ! sf]
c;+nUg k//fi6« gLlt 5f]l8Psf] 5
/ o'qm]g qf;bL sfod 5 . cd]l/sLn]
c? sfo{gLlt 5}g / Tof] kf6L{ ;f+;b eof}+ . t/ @)&)÷)&! df ;'¿df g} cd]l/sL ;dfhsf] syg b]zeQm zlQm / qmflGtsf/L zlQmnfO{
km]l/ alx:sf/ u¥of}+ . clxn] km]l/ …ltdLnfO{ cfˆgf] af/]df ljZjf; 5 cnu–ynu u/]/ bdg ug{ vf]lh/x]sf]
gLlt lj/f]wL / Go"gtd k|lqmof k|of]usf] sfo{gLltdf cfPsf 5f}+ . eg] b'lgofFn] h];s ' } egf];\ cufl8 a9Ú 5 . Pd;L;L lj/f]wL z;Qm k|lt/f]wsf]
;+;bLo lgjf{rgsf] ;Gbe{df xfdL km]l/ af6 ;'? ug{'ePsf] 5 . xfdLnfO{ s]Gb|df g]skf /x]sf] s'/f ts{ xf]Og
ga'‰g]x?sf] ;d:of xf] . Ps} k|of]u–pkof]u–e08fkmf]/–alx:sf/ PsLs[t hgqmflGt sfo{lbzfk|lt ls tYo xf] . g]skfnfO{ bdg ug]{ /
k6s b'O{ jf ;f]eGbf a9L ;a}df ;kmn 5f}+ . of] xfd|f] cfˆg}
hLjgsf] ;kmn cg'ej xf] . r'gfjdf
ljZjf; 5 eg] hgo'4sf] sfo{gLlt
k|of]u ug{'x'Fb}g . cfqmd0faf6 /Iff
hgkl/rfng /f]Sg] cd]l/sL kIfw/sf]
3]/faGbL tf]8\g lgjf{rg k|of]usf]
sfo{gLltx¿ Ps} k6s nfu" x'g efu lnFb}df ;'wf/jfbL / alx:sf/ vf]Hg] xf] t/ /fhgLlts cfqmd0f / sfo{ g Llt lnOPsf] xf] . To;} n ]
ub}{df qmflGtsf/L x'g] s'/f xf]Og . /fhgLlts >]i7tf ;fljt gu/L kmf}hL lgjf{rgsf] k|of]u ug]g{ LltnfO{ lgDg
;S5g\\ . ;+;bLo lgjf{rgdf klg xfdL Joj:yf kl/jt{gsf] sfo{gLlt lnP/} k~rfotL sfndf r'gfj alx:sf/ jf k|fljlws cfqmd0f x'Fb}g . To;}n] # a'Fbfdf x]/f}+–
u/] / sfF u | ] ; qmflGtsf/L ePg . cfqmd0f / /Iffsf] k|ZgnfO{ hgo'4df s_ :jtGq pDd]bjf/ p7fpg]
hfG5f}+ . h'g g 5f]l8Psf] 5 g t k/ ;fl/Psf] 5 . k|r08 k'/fgf] ;Qf @)$* ;fndf r'gfjdf uP/ g]skf g]tfn] af]n]sf] w"ldn :d[lt u/]/ dfq v_ kf6L{ lgjf{rg cfof]udf btf{ gug]{
;'b9[ ug{ / k'/fgf] ;+ljwfg tyf k|0ffnL dfg]/ r'gfjdf uPsf] sf/0f sdhf]/ -Pstf s] G b| _ ;' w f/jfbL ePg .
kf6L{sf] ljrf/ / /fhgLlt ;xL 5
k'Ub}g . To;}n] …k|of]uÚ sf] sfo{gLlt
k'/fg} sfo{gLltsf] ;xof]uL sfo{gLlt
u_ b] z eQm / k| u ltzLn
zlQmx¿nfO{ ;dy{g ug]{ efjgfsf]
ePsf x'g\ . xfdL k'/fgf] ;Qf / Joj:yf lj36g ug{ k|of]u ub{5f}+ . eg] r'gfj pkof]u u/] klg alx:sf/ xf] . ef]nL n8\g'kg]{ zlQm;Fu cfh} l;qmLn] afFlwP/ clttd'vL ofqf ug]n { ]
u/] klg tflTjs c;/ kb}{g . t/ n8\ g ' x' F b } g . cWoIf dfcf] n ] gofF sfo{lbzf ljsf;df s'g} of]ubfg
o;nfO{ gb]Vg' b[li6e|d xf] . ;dfgfGt/ ;Qf lgdf{0f / /Iffy{ r'gfjdf uP /0fgLltnfO{ ;]jf s] ubf{ x'G5 eGg] …cGt/lj/f] w af/] Ú gfds cfˆgf] ug{ ;Sb}g . xfdLnfO{ yfxf 5–
k|Zg k|wfg xf] . #= dfS;{jfbL b[li6 / /rgfdf k|wfg cGt/lj/f]wsf] k|wfg Pd;L;L kfl/t ePkl5 xfd| f ]
dfS;{jfb x'G5 / k'/fg} ;Qfdf ljno / ;xof]uL eP/ uP ;+zf]wgjfb lje|d xfdL ;/sf/;Fusf] jftf{df 5f}+ . kIf x'G5 / k|wfg kIfsf] lj?4 ;fj{ e f} d ;Qf u' d ] s f] 5 . o;n]
x'G5 . hxfF;Dd g}lts k|Zg xf], cfˆgf] ju{ / cfGbf]ngsf] nflu h] ubf{ ;/sf/n] nfu" ug{'kg]{, sfof{Gjog
ug{k' g]{ # gDa/ a'bF f nfu" u/]sf] 5}g .
n8\gk' 5{ eGg'ePsf] lyof] . cfh k|wfg
cGt/lj/f]w bnfn k'h F Ljfb xf] / k|wfg
cv08tfk|lt klg r'gf}tL yk]sf] 5 .
b]z cGt/f{li6«o /fhgLltsf] s]Gb|df
kmfObf x'G5 ToxL g} sDo'lg:6 g}ltstf xf] . g}lts k|Zg b'O{ ljZjb[li6sf]0f t/, em08} Ps xhf/ aGbLx?dWo] kIf Pd;L;L kIfw/ xf] . kf6L{sf] an ws]lnPsf] 5 . o:tf] a]nf ;a}
ca #% hgf cf:yfsf aGbLx? h]ndf / hgtfsf] an ;+of]hg cyjf b]zeQmsf] g]tT[ j ug{ ;Sg] km/flsnf]
aflx/sf] ljifo xf]Og . sDo'lg:6 kf6L{df d"n g]tT[ j / kf6L{ ;b:on] lg0f{o 5g\\ . jftf{sf] k|of; x'Fb} ubf{ To;sf] cGt/3'ng gu/L qmflGt x'Fb}g . sfo{gLlt cfjZos 5 . /fli6«o d'lQm
k|efjn] xfdL l/xf eof}+ . jftf{ gePsf] k| o f] u sf] sfo{ l bzfn] hgtfnfO{ cfGbf]ngsf] g]t[Tj ug{ ;Sg] ;femf
ug]{ xf] . eL8n] lg0f{o ug]{ xf]Og . sDo'lg:6 kf6L{ / To;sf] g]tT[ jn] eP ;'bz{g / s~rg klg 5'6\g] …kf6L{sf] anÚ;Fu hf]8\g ;S5 . s]kL j}wflgs df]rf{ vf]Ng ;lsPg eg] b]zn]
lg0f{o ug]{ :jtGqtf u'dfpg' x'bF g} . xfdLnfO{ g]tT[ jk|lt ljZjf; x'gs
' f] cy{ lyPgg\ . ;/sf/n] grfx] klg jftf{sf]
k|efj 5 . oxfF n]lggsf] Pp6f syg
jnLn] ;+ ; b eË ubf{ xfdLn]
k|ultzLn ;+o'Qm ;/sf/sf] gf/f
g]kfnL cg'xf/sf] tflnjfgsf] vf]hL
ug{ ;S5 .
g]tT[ jsf] gLltk|lt klg ljZjf; x'g' xf] cGoyf cGt/lj/f]wL x'G5 . :d/0fLo 5– …b'O{hgf ofqLx? st} k|:tfj u/]sf lyof}+ . !) cf}+ k"0f{ ;f/f+z /fli6«otfsf] hudf gofF
hfFb} lyP . af6f]df 8fFs; ' uF hDsfe]6 a}7s, !! cf}+ k"0f{ a}7s, lrtjgsf] w'j| Ls/0f ug{ ;Sg'k5{ . To;f] ul/of]
kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{df klg To; k|sf/sf] s'g} kl/ifb 5}g, h;sf] dfqsf] pkl:ylt eP/ uof] . eof] . Pp6fn] 8fFsf;Fu 8s}tLsf] wg k|lzIf0fdf klg sfo{gLlt kl/jt{gsf] eg] sfo{lbzf cg's"n x'G5 . ;a}
To;n] k|efj kf/]sf] 5 / ax; / sf/0f To;sf] pk]Iff ug{ ;lsGg . To;sf/0f k|rf/ ug]{÷e08fkmf]/ ug]{ cfwf–cfwf afF8g\ ] u/L ;Demf}tf u/]/ ;Í] t ul/Ps} lyof] . of] s' g } b]zeQm / k|ultzLn zlQmx¿ c6\g]
k|Zg 5 . oxfF ;f]xL ljifodf rrf{ To;sf/0f pgLx? hd{gLdf r'gfj / hg;]jf ug]{ p2]Zon] ;+;bLo nufgL u¥of] . csf]{n] Hofg arfpg cfsl:ds 36gf xf]Og . lg/Gt/tf km/flsnf] df]rf{ aGg] ;Defjgf k}bf
ul/g]5 . != cGt/f{li6«o cg'ej pkof]usf] gLlt lnG5g\\ .Ú cl:6«ofnL r'gfjdf hfFbf cfGbf]ngsf] lxtdf / abnf lng k};f, xltof/ / afxg / pRrtfnfO{ a'‰g g;Sg] Go"g r]tgf ePsf] 5 . lgjf{rg k|of]usf] qmddf
lgjf{rgsf] ljifodf rLg, ¿; / sDo'lg:6 kf6L{sf] pko{Q ' m ;f]rsf] x'G5 t/ ;+;bLo r'gfj / Joj:yfaf6} lbof] . b'j}n] 8fFsfnfO{ lbP . t/ oL -n] Dofg dgf]jl[ Q_ xf] . csf]l{ t/ eF8j' f klg Pd;L;L lj?4 cfGbf]ngnfO{ hf]8
o'/f]ksf cf–cfˆg} cg'ejx¿ /x]sf lj¿å n]lgg eGg'xG' 5, …d of] ts{ g} ;'wf/ ub}{ ;dfhjfbdf k'Ug] nIo b'O{ aLrdf km/s 5, Pp6} h:tf] dgf]jl[ Q klg o;};uF 3fnd]n eP/ lbg'k5{ / To;f] ul/g]5 . To;/L ;‹if{
5g\ \ . n] l ggsf] g] t [ T jsf] ¿;L a]l7s dfG5', ha;Dd xfdL k'h F LjfbL lnOof] eg] lj;h{g x'G5 . To;}n] nfu] k lg leGgtf a' ‰ g ;Sg' k 5{ cfPsf] 5 . eF8'jf k|j[lQnfO{ ult leq / aflx/ b'j}lt/af6 ul/g]5 .
sDo'lg:6 kf6L{n] ;g\ !()% ;Dd ;+;b eË ug{ c;dy{ x'G5f},+ ta;Dd /0fgLltsf] ;xof]usf nflu / ;j{xf/f eGg'ePsf] lyof] . To;}n] Pdfn], dfs], ca¿å u/]/ qmflGtsf/L k|j[lQsf] To;df aflx/ jf ;8ssf] df]rf{ d'Vo
¿;L ;+;b -b'df_ sf] alx:sf/ u/]sf] To;sf] leq / aflx/ b'jl} t/af6 k|rf/ ju{sf] ;Qf lgdf{0f / /Iffy{ ;+;bLo sfFu; ]| / xfd|f] ;+;bLo r'gfjnfO{ Pp6} ;xof]uL agfpg'k5{ / n]d]gnfO{ x' g ] 5 . alx:sf/sf] wf/0ff
lyof] . ;g\ !()%–)& aLrsf] ug{ cfjZos 5 . ha;Dd >lds r'gfjdf hfg ;lsG5 . t/ k'/fgf] ;Qfdf b]Vg]x? qmflGtsf/L xf]Ogg\ e|flGtsf/L ljsl;t–bLlIft ug{ ' k 5{ . OdfGbf/Lk" j { s p7fpg] k| j [ l Q
hgljb|f]x c;kmn ePkl5 ¿;L hgtfnfO{ d'l7\7e/ k'h F Lklt ju{sf] hfFbf lau|G5 . hd{g, cl:6«ofnL, ¿;L x'g\ . cWoIf dfcf]n] rLgdf ;+;bLo cj;/jfbnfO{ lgif]w ubf{ Pslqt qmflGtsf/L k|j[lQ g} xf] t/ o;n]
sDo'lg:6 kf6L{n] b'dfsf] lgjf{rgdf ;Ddflgt ;+:yfaf6 >lds ju{nfO{ sDo'lg:6 kf6L{ e08fkmf]/ ug{ uP kmfObf Joj:yf x'GYof] eg] xfdL efu lnGYof}+ eP/ n8\g cfpF5 . To;}n] lgif]w ug{' 3]/f ;fF3/' f] agfpF5 . To;}u/L pkof]u
efu lnof] . To;kl5sf lbgdf slxNo} 7Ug k|of]u u5{g,\ To;k|lt hgtfsf] eof] . k|mG] r, O08f]gl] ;of, lrnLdf k'h
F LjfbL eGg'ePsf] k|;Ë :d/0fLo 5 . ;z:q plrt x'Fb}g . sfo{gLltsf] ;Gbe{df jf k|of]usf] sfo{gLltn] ;'wf/jfbsf]
alx:sf/ u/]g . n]lggn] klxnf] b'dfsf] ;fgf] efun] eP klg ljZjf; u5{, ;+;b / r'gfjaf6} qmflGt b]Vbf Iflt alx:sf/ ubf{ clxn] sfo{lbzf k|lts"n n]lggn] …s] ug]{ <Ú / …jfdkGyL vt/f a9fpF5 t/ 3]/f km/flsnf]
r'gfj alx:sf/ ug{' uNtL ePsf] xfdLn] ltg} d~raf6 pgLx?sf] ePsf] lyof] . x'g5] . lgl:qmo alx:sf/n] hgtfaf6 sDo'lg:6, Ps afn/f]uÚ b'Oj{ 6f /rgf kf5{ . r'gf}tLsf] ;fdgf ug{k' 5{ . oxfF
;d]t :jLsf/ ug{'ePsf] lyof] . e08fkmf]/ ug{k' b{5 . cfˆgf] lgisif{df rLgdf dfcf] n ] Rofª–sfO{ – s6fpF5 . Psflt/ n]lggn] eg]em} leq ug{'ePsf] 5 . To;sf] ;f/tTj …7f]; h'g;'s} sfo{gLlt lnPklg Pp6f tKsf
n]lggn] cl:6«ofnL …;fdflhs hgjfbL n]lgg eGg'xG' 5, …;d:t d]xgtjz ;]s;Fusf] jftf{df ;+;bLo r'gfjdf -;+;b / cGo_ af6 / aflx/ -;8s kl/l:yltsf] 7f]; ljZn]if0fÚ g} xf] . lrlGtt eO/xG5 t/ kl/0ffd x]/]/
kf6L{sf] r'gfj alx:sf/sf] gLltnfO{ hgtf s] aLr cfGbf]ng rnfg] s] efu lng] t/ cfwf/ Onfsfdf cfkm}n F ] ;‹if{_ b'j}lt/ / ;a} df]rf{af6 bnfn To;} n ] ;+ ; bLo lgjf{ r gaf6 g} pgLx? kmls{G5g\\ . kmsf{pg, v'zL kfg{
lkFw gePsf] nf]6fÚ ;/xsf] lgDg– p2]Zo P] r'gfjf]+ d]+ efu n]g] s] lno] lgjf{rg u/fpg] atfpg'ePsf] lyof] k'FhLjfbsf lj?4 k|xf/ ug{'k5{ . ;dfhjfb NofpF5f}+, ;d[l4 lbG5f}+, ;lsG5 . o'4k|;fb ld>sf] sljtf 5–
k'h
F LjfbL hgjfbL lrGtg eGg'ePsf] st{Joa4 x}===;Dk"0f{ >lds hgtfsf] t/ jftf{ c;kmn ePsf]n] lgjf{rgsf] o;sf] lj?4 pleg]x? sfo{lbzf ga'‰g] b]zsf] /Iff ubf{ / /fli6«o k'FhLsf] …uP egL ;lDemPsf kmsL{kmsL{ cfpF5g\\
lyof] . n] l gg eGg' x ' G 5, …xfdL aLrdf ;‹if{ p7fpg] p2]Zon] r'gfjdf ax; g} cGTo ePsf] lyof] . @= dg'jfx¿ x'g\ . ljsf; u5f}+ elgof] eg] Tof] ;+zf]wgjfb d/] egL ;lDemPsf h'¿h'¿ p7\5g\\ .Ú
sDo'lg:6x¿ k'h F LjfbL ;+;bdf s] efu lng' cfˆgf] st{Jo x'G5_ . ;g\ g]kfnsf] cg'ejg]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] kf6L{sf] sfo{gLlt …k|ultzLn
cy{df hfG5f}+ eg] k'h F LjfbL d~raf6 !(@) ;] K 6] D a/df cl:6« o fnL @)!% ;fnsf] cfd lgjf{rgdf efu ;+o'Qm ;/sf/Ú / To;sf] g]t[Tjdf g]skflj?4sf] b'ik|rf/ lgGbgLo
g} >lds tyf pTkLl8t hgtfnfO{ sDo'lg:6 kf6L{sf] /fli6«o dxflwj]zg lnP/ $ j6f ;f+;b ;+;bdf k7fPsf] …hgdt ;+u|xsf] lgjf{rgÚ xf] . xfdL
7Ug] e|i6 k'FhLjfbL tTjx?nfO{ leq k"j{ kf6L{sf] d'vkq k|sflzt lyof], lyof] . To;}u/L sf7df8f}Fsf] d]o/ clxn] b'O{ dlxg] lgjf{rg …k|of]uÚ sf] g]tf – sfo{stf{nfO{ ;r]t /xg cfu|x
/ aflx/ b' j } l t/af6 gfËf] kfg{ h;df n]lggsf] klg n]v ;dfj]z kbdf klg lht] s f] lyof] . ;f] sfo{gLlt nfu" ug]{ k|lqmofut / sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ;f] kf6L{lj?4 ljleGg ;+rf/ dfWod /
;lsof];\ .Ú t];f| ] cGt/f{li6«on] ;+;bLo lyof] . ;f] n]v k|sflzt ePkl5 lgjf{rgdf ¿;sf] k|efj lyof] . gLltut r/0fdf 5f}+ . Tof]afx]s c? ;fdflhs ;+hfndf b'ik|rf/ ul/Psf] eGb} s8f cfklQ hgfPsf] 5 . ;f] kf6L{n]
lgjf{rg pkof]u ug{k' g]{ lg0f{o u/]sf] cfˆgf] k"j{ lg0f{o abNg} r'gfjdf efu @)@# nfdf rLgdf ;f+:s[lts qmflGt sfo{gLlt 5}g / Tof] kf6L{ gLlt lj/f]wL cf;Gg :yfgLo lgjf{rg k|of]usf] sfo{gLlt lnPkl5 cQflnPsf b]zL–ljb]zL
lyof] . To;} ;Gbe{df hd{g sDo'lg:6 lng] lg0f{o u/]sf] lyof] . ;dsfnLg k|f/De ePkl5 dfq rLgsf] k|efj / Go"gtd k|lqmof ga'‰g]x?sf] ;d:of bnfn / k|ltlqmofjfbL em'08x?n] g]skfdfly ;'lgof]lht 9+un] b'ik|rf/ cufl8
kf6L{n] r'gfj pkof]u ug]{ lg0f{o u/]sf] hd{g sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf sfn{ tLa| ePsf] xf] . @)#% ;fndf xf] . Ps} k6s b'O{ jf ;f]eGbf a9L a9fO/x]sf] Ps g]tfn] 7f]sj' f u/] . pgn] eg] – …;'b/" klZrddf xfd|f] kf6L{n]
lyof] eg] cl:6«ofnL sDo'lg:6 kf6L{n] lnVtg]t ;f+;b lyP / dhb'/sf] tTsfnL g]skf -dfn]_ dfcf]ljrf/ sfo{gLltx¿ Ps} k6s nfu" x'g :yfgLo :t/df u/]sf] 5nkmn / /fhgLlts ultljlwnfO{ tf]8d/f]8 u/]/ h'g
;+;bLo lgjf{rg alx:sf/ ug]{ lg0f{o h'n;' df efu lnPsf] cj:yfdf pgL :yug -8«k_ u¥of] / v|'Zr]esf] ;S5g\\ . ;+;bLo lgjf{rgdf klg xfdL b'ik|rf/ ul/Psf] 5, Tof] cfkm}dF f lgGbgLo, 3[l0ft / cfklQhgs 5 .Æ
u/]sf] lyof] . cl:6«ofnL sDo'lg:6 ;xLb eP . n]lggn] 8]lg; sDo'lg:6 u' 0 fufg ufpg tyf dfcf] s f] Joj:yf kl/jt{gsf] sfo{gLlt lnP/} pgn] :yfgLo :t/df kf6L{n] u/]sf] e]63f6 / ultljlwnfO{ hf]8]/ ;du|
kf6L{sf] r'gfj alx:sf/sf] gLlt kf6L{nfO{ klg ;+;bLo r'gfjdf efu ljb| ' k Ls/0f Ps;fy ;' ¿ u/] s f] hfG5f}+ . h'g g 5f]l8Psf] 5 g t k/ /fli6«o /fhgLltnfO{ g} t/+lut ug]{ u/L h'g b'ik|rf/ ul/Psf] 5, Tof] cfkm}Fdf
;DaGwdf egfO{ lyof] , lng ;'emfj lbg'ePsf] lyof] . lyof] . dfcf] ljrf/ :yug u/]sf] tLg ;fl/Psf] 5 . k|r08 k'/fgf] ;Qf ;'b9[ lgGbgLo, 3[l0ft / cfklQhgs 5 eGb} kf6L{sf] cfdg]tf –sfo{stf{nfO{ b]zL
…sDo'lg:6x¿sf nflu ;+;bsf] dxTj n]lggsf] ;dsfnLg ljZjdf k|mG] r jif{kl5 @)#* ;fnlt/ dfn] ;+;bLo ug{ / k'/fgf] ;+ljwfg tyf k|0ffnL – ljb]zL bnfnsf] o:tf] :ofn x'Oofdf ljZjf; gug{ cfu|x u/] . o:tf
k|rf/sf] Pp6f d~rsf] ¿kdf dfq sDo'lg:6 kf6L{n] ;+;bLo r'gfjaf6 lgjf{rgdf hfg] lg0f{odf k'Uof] . dfg]/ r'gfjdf uPsf] sf/0f sdhf]/ b'ik|rf/ lrb}{ kf6L{sf] e]63f6 / ultljlw hf/L /xg] ;d]t atfP .
4 @)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/

/fi6« a}s+ åf/f k|lttkq vf]Ng / b}lgs pkef]u j:t'sf] cfoftdf s8fO
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] j:t' tyf ;fdfgx?, h'QfrKkn, 5ftf ax'dN" o 9'u+ f, ax'dN" o wft', rDrf, 38L a}s
+ ndf nufgLof]Uo /sd a9\b} hfg]
g]kfnsf] cfly{s j[l4 #=(
k|ltztn] j[l4 x'g] k|If]k0f Û
k|lttkq vf]Ng / cfoftdf yk s8fO / n¶Lsf ;fy} dfa{n, l;d]G6, Knf:6/ tyf leQ]38L, tGgf, s';g / PlG6s b]lvPsf] 5 . gofF Pn;L gvf]lnP kl5 sf7df8f}F . Pl;ofnL ljsf; a}s + -Pl8aL_ n] Pl;ofnL ljsf; cfp6n's
u/]sf] 5 . /fi6« a}s
+ n] ;f]daf/ @& j6} / ;]/fldssf ;fdfg cfoftsf nflu ;fdfgsf] klg a}s + n] Pn;L vf]Nb}gg\ . Jofkf/sf] k};f a}l+ sª Rofgndf cfpg] -P8Lcf]_ @)@@ ;fj{hlgs ub}{ g]kfnsf] cy{tGq #=( k|ltztn] j[l4 x'g]
jfl0fHo a}s
+ sf k|dv ' sfo{sf/L clws[t klg k|lttkq vf]Ng] 5}gg\ . l8hfOg uf8L, df]k]8, ;fOsn / b]lvG5 . ahf/af6 p7\g'kg]{ /sd k|If]k0f ;fj{hlgs u/]sf] 5 . cfly{s jif{ @)@! df g]kfnsf] cfly{s j[l4
pl7xfN5 . Tof] k};fn] Pn;L vf]Ng gkfP @=# k|ltztn] a[l4 x'g] cg'dfg ul/Psf] lyof] . sf]/f]gf efO/; dxfdf/Lsf]
kl5 Jofkf/Ln] a}s + df jf ;]o/ ahf/df ;+qmd0fnfO{ lgoGq0f ug{sf] nflu rln/x]sf] vf]k cleofgn] cfly{s ljsf;df
nufgL ug]{ ;Defjgf b]lvG5 . clxn] qmlds ;fdfGoLs/0f x'Fbf ut jif{sf] eGbf ;'wf/ x'g] ck]Iff ul/Psf] 5 .
w]/} j:t'sf] cfoft /f]lsPsf] 5 . t/, oBlk, o'qm]gdf ?;L cfqmd0fn] ;':tfPsf] cfly{s ultljlw, cj?4 Jofkf/
b]zleq Jofkf/Ln] pwf/f]df ;fdfg lbPsf k|jfx / t]n tyf cGo j:t'sf] pRr d"Non] d'bf| :kmLltnfO{ wSsf lbg] ck]Iff
x'G5g\,\ To;sf] e'QmfgL lbglbg} x'G5 . ul/Psf] 5 . h;n] ubf{ g]kfnsf] e'QmfgL ;Gt'ng / ljb]zL d'b|f ;l~rltdf
ljutdf To;/L p7]sf] k};f Pn;L yk bafa kg{ ;S5, g]kfnsf nflu P8LaLsf b]zLo lgb]{zs cgf{p8
vf]Ngdf vr{ x'GYof] eg] clxn] Pn;L sfprf]O;n] eg] .
aGb u/] kl5 pQm /sd a}l+ su Rofgn ;g\ @)@! df s[lifdf /fd|f] j[l4 x'g] ck]Iff ul/Psf]df ck|Toflzt jiff{ /
jf ;] o / ahf/df cfpg] 7" n f af9Ln] cGgjfnLdf Iflt k'¥ofPsfn] o; cfly{s jif{ wfg pTkfbgdf sl/a (
nufgLstf{x? atfpF5g\\ . k|ltztn] 36]sf] pNn]v u/]sf] 5 . pkef]Qmf / nufgLsf] a9\bf] dfusf]
/fi6« a}s+ n] ljb]zL d'bf| sf] ;l~rlt cfwf/df cfly{s jif{ @)@@ df pBf]usf] j[l4 $=! k|ltzt tyf ;]jf If]qsf]
hf]ufpg Pn;L vf]Ng aGb u/]sf] 5 . j[l4 %=@ k|ltzt k'Ug] k|If]k0f Pl8aLsf] 5 . o'qm]gdf ¿;L cfqmd0fsf sf/0f
t/, b]zleq p7]sf] /sd ;]o/ ahf/df k]6f« l] nod / sdf]l86Lsf] d"Nodf xfn}sf] j[l4n] d'bf| :kmLltsf] bafa yk]sf] 5 .
nufgL x'g] ;Defjgf /x]sf] 7"nf a9]sf] cfoft j[l4, Go"g lgof{t cfwf/ / >ldssf] /]ld6\ofG;df sdLsf sf/0f
nufgLstf{sf] ts{ 5 . pgLx?sf rfn' vftf 3f6f cfly{s jif{ @)@! df s'n ufx{:Yo pTkfbg -hL8LkL_ sf] *=)
cg';f/ lbgd} ( b]lv !) ca{ ?k}ofF k|ltztaf6 cfly{s jif{ @)@@ df yk a9]/ (=& k|ltzt x'g] ck]Iff ul/Psf]
p7\g ;S5 . clxn] ahf/df 8]9 va{ 5 . sf]le8sf sf/0f ;g @)@! df cGt/f{li6«o ko{6g pbf;Lg /x]klg rfn'
pwf/f] ePsf] cg'dfg 5 . To;sf] 8]9 cfly{s jif{df ;'wf/ x'g] ck]Iff ul/Psf] 5 . h;n] ubf{ ;g @)@# cfly{s j[l4
-;LO{cf]_ x¿nfO{ af]nfP/ uf8L, ;'g dfq a}s
+ x?n] /fi6« a}s
+ af6 kmls{Pkl5 cfjZos kg]{ df]6/ cfoft klg a}s + k|ltzt dfq} pwf/f] p7\bf klg !) % k|ltzt k'Ug] cg'dfg Pl8aLsf] 5 . sf]le8 !( lj?4sf] vf]kn] cfly{s
xf]Og b}lgs pkef]u x'g] j:t'sf] cfoft d+unaf/ cfˆgf ;a} zfvfx?df ;s{n' / ug]{ 5}gg\ . a}s
+ x?n] ca uf8L tyf ca{dfly p7\5 . pQm /sd a}s + df /fv]/ ultljlwx¿nfO{ qmdzM a9\b} uPsfn] cfly{s jif{ @)@# sf] nflu % k|ltztsf]
/f]Sg a}+sx?nfO{ k|lttkq gvf]Ng hf/L ub}{ k|lttkq gvf]Ng eg]sf 5g\\ . o;df nfUg] OlSjkd]G6, d]l;g/L tyf Aofh vfg] jf ;]o/df nufgL ug]{ cfly{s j[l4sf] kl/sNkgf ul/Psf] Pl8aLsf] egfO{ 5 .
lgb]z{ g lbPsf] xf] . a}s
+ sf 8]k6' L ueg{/ a}s
+ x?n] s] s]sf] gvf]Ng] eg]/ v'nfPsf kf6{kh
' f{, wfg, rfdn, ;'g, /]l8d]8 ;Defjgf 5 . a}s + d} pQm /sd /flvof] To:t} Pl8aLn] ;g @)@@ df d'b|f:kmLlt cf}iftdf ^=% k|ltzt /xg]
adaxfb'/ ld>sf cg';f/ cfoftsf] 5}gg\ . pgLx?n] dflh{g nfu]sf j:t'sf] sk8f, ljB'tLo pks/0f, sk8fhGo eg] klg a}s + df nufgLof]Uo /sd pNn]v u/]sf] 5 . /fd|f] km;n, ;xh cfk"lt{ z[+vnf ljt/0f, ck]Iffs[t sd
k|dv' @) ;"rLdf kg]{ clwsf+z j:t'sf] gvf]Ng eg]sf 5g\\ . s]xL a}s + n] clxn] j:t', rfFbL, wfuf] nufotsf] klg pknAw x'G5 . a}s + df nufgLof]Uo /sd t]nsf] d"No, / ef/tsf] d'b|f:kmLltdf ;fdfGo lu/fj6nfO{ k|ltlalDat ub}{,
cfoftdf s8fO ug{ lgb]z { g lbPsf] 5, s'g} klg k|lttkq gvf]Ng klg eg]sf cfoftsf nflu Pn;L gv'Ng] ePsf] pknAw x'g' eg]sf] ;]o/ ahf/nfO{ ;g\ @)@# df d'bf| :kmLlt ^=@ k|ltztdf 36\g] k|If]k0f ul/Psf] 5 . df}lb|s
;sf/fTds ;Gb]z k|jfx x'g' xf] . gLlt sd lj:tf/sf/L x'g], sf]le8–!( ;DaGwL cfoftdf pNn]Vo sdL

g]kfn /fi6« a}s+ åf/f cy{dGqL zdf{nfO{ !% a'b“ ] ;'emfj


sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] cy{dGqL hgfb{g &= cTofjZosafx]ssf Jofkf/Lsf j:t'sf] cfoftdf s'g}
Jofkf/Ln] pwf/f]sf] ?kdf 7"nf] /sd
ahf/df ˆofn]sf 5g\\ . ;fdfg cfpg]
d'xfg aGb eP klg w]/–yf]/ ?kdf /sd
p7\5 . p7]sf] /sddWo] ^) k|ltzt
cfpg] / hnljB't pTkfbgdf ePsf] j[l4n] hLjfZdf OGwg vktdf ;xhtf
Nofpg] ePsfn] rfn' vftf 3f6f cfly{s jif{ @)@# df s'n ufx{:Yo pTkfbgsf]
^=! k|ltztdf x'g] cf+sng a}+ssf] 5 .
zdf{nfO{ !% a'Fb] ;'emfj lbPsf] 5 . a}+ssf ueg{/ klg k|sf/sf] shf{ k|jfx gul/g] Joj:yf nfu" ug]{ .
dxfk|;fb clwsf/Ln] cy{tGq hf]ufpg eGb} cy{dGqL *= pRr d"Nosf 6]lnlehg, df]afOn ;]6, dlb/f
;]o/ ahf/d} nufgLsf] ?kdf hfg]
b]lvG5 . sltko Jofkf/Ln] a}s + n] dxFuf]
l;jfO{;L g]kfnsf] cfO{kLcf] j}zfv @ ut]bl] v
hgfb{g zdf{nfO{ !% a'Fb] ;'emfj lbPsf x'g\ . h'g o; nufotsf ljnfl;tfsf ;fdfgsf] cfoftnfO{ eG;f/ Aofhb/df lgIf]k ;+sng u/]sfn] sf7df8f}F . l;jfO{;L g]kfn n3'ljQ ljQLo ;+:yf lnld6]8n] k|f/lDes
k|sf/ /x]sf] 5 – tyf s/sf dfWodaf6 lgoGq0f ug]{ . Totflt/ /fVg ;S5g\\ . a}s + df /fv]sf] ;fj{hlgs lgisfzg -cfO{kLcf]_ hf/L ug]{ ePsf] 5 . l;jfO{;Ln] cfufdL
!= sf7df8f}F pkTosfnufot b]zsf k|dv ' zx/x¿df (= ;'kf/L, 5f]s8f, d/Lr, s]/fp, kf]:tbfgf h:tf :yfgLo /sd klg sxL g sxL nufgLs} ?kdf j}zfv @ ut] z'qmaf/b]lv sl/a $ s/f]8 ?k}ofF a/fa/sf] k|f/lDes ;fj{hlgs
lghL ;jf/L ;fwgdf hf]/ljhf]/ k|0ffnL nfu" ug{k' g]{ . ?kdf pNn]vgLo pkef]u gx'g] lsl;dsf pkef]Uo aflx/ cfpF5 . To;afx]s b}lgs 5 ca{ lgisfzg -cfO{kLcf]_ hf/L ug]{ ePsf] xf] . sDkgLn] k|lt;]o/ c+lst d"No
@= sf7df8f}F pkTosfleqsf ;a} ;jf/L Pjd\ ;fj{hlgs j:t'df lgoGq0f ug]{ . ?k}ofF ;]o/ ahf/d} kmls{g ;Sg] b]lvG5 . !)) ?k}ofF b/sf # s/f]8 (% nfv ## xhf/, ^)) ?k}ofF a/fa/sf] # nfv
lgsfox¿df xKtfsf] % lbg sfof{no ;do ! 306f !)= g]kfn e|d0f ug{ rfxg] ko{6snfO{ le;f tyf gjLs/0f uf8L, On]S6«fl] gS; cfO6d, s:d]l6s (% xhf/ ##^ lsQf ;]o/sf] laqmL v'nf ug]{ ePsf] xf] . s'n lgisflzt ;]o/
yk u/L zlgjf/ / cfOtaf/ labf lbg . z'Ns, k|jz] z'Ns, /f]oN6L h:tf e'QmfgL tyf ;]jfx¿ ;fdfg, nQfsk8f, lrgL, rsn]6b]lv -# nfv (% xhf/ ##^ lsQf_ dWo] hf/L k'FhLsf] )=% k|ltzt cyf{t ^
#= lghL ;jf/L ;fwgx¿ -rf/ kfª\ u | ] tyf tTsfn} cgnfOg dfWodaf6 ;xh ?kdf pknAw Njfª, ldg/n jf6/, dlb/f, e]gu] /, xhf/ *@ lsQf sd{rf/Lx?sf nflu / % k|ltzt cyf{t\ !( xhf/ &^^
df]6/;fOsnsf] cfoftdf eG;f/ nufotsf s/ x'g] Joj:yf ldnfpg] . r'/f]6, ;"lt{hGo j:t', k/ˆo"d, sf7sf lsQf ;fd"lxs nufgL sf]ifx?nfO{ ;'/lIft ul/Psf] 5 . afFsL /x]sf] # nfv
yk ug]{ / gub dflh{gsf] dfWodaf6 cfoft !!= ljutdf :ylut ul/Psf g]kfn e|d0f jif{sf j:t' tyf ;fdfgx?, h'QfrKkn, 5ftf ^( xhf/ $** lsQf ;]o/sf nflu ;j{;fwf/0fn] cfj]bg lbg ;Sg]5g\\ .
lg?T;flxt ug]{ . ;fy} a}+s shf{sf] xfnsf] sfo{qmdx¿nfO{ cfufdL jif{sf] nflu 3f]if0ff u/L / n¶Lsf ;fy} dfa{n, l;d]G6, Knf:6/, n3'ljQsf] cfO{kLcf]df j}zfv ^ ut] d+unaf/;Dd cfj]bg lbg ;lsg]5 .
;Ldf 36fpg] . ljBdfg cj:yfdf ;' w f/ ;~rfngdf Nofpg] . skfnsf] lqmd tyf :ofDk', sf7, sf7sf] nufgLstf{n] Go"gtd !) lsQfb]lv ! xhf/ lsQf;Ddsf nflu cfj]bg lbg
geP;Ddsf nflu slDtdf klg @)&( cfiff9 !@= x'08Lnufot ljb]zL ljlgdo ckrng;DaGwL sf/f]af/sf] sf]Onf / kmlg{r/, h'QfrKkn / a'6, ;Sg]5g\\ . cfO{kLcf]df l;l8P; P08 lSol/Ë lnld6]8sf] d]/f];]o/ df]afOn
d;fGt;Dd lghL ;jf/L ;fwg cfoftdf k"0f{ k|efjsf/L ¿kdf cg'udg u/L To;df ;+nUg JolQm bfFtdf nufpg] tf/, sk8f a'Gg] s'?if, Pk tyf j]a;fO6 dfkm{t\ cfj]bg lbg ;lsg]5 . ;fy} lwtf]kq af]8a{ f6 l;–
?kdf /f]s nufpg] tyf ;+:yfnfO{ s8feGbf s8f b08 / ;hfo lbg] 5ftf, 6]Sg] nf}/f]bl] v lkmb/, 9'u+ fsf cf:jf ;b:otf k|fKt a}s + tyf ljQLo ;+:yf / ltgsf zfvf sfof{nox?dfkm{t\
$= g]kfn cfon lgudaf6 k]6f« l] nod kbfy{sf] s'n Joj:yf ug]{ . ;fy} Jofkf/df Go"g lahsLs/0f ug{ ;hfj6 ;fdu|L, l;d]G6, lrDgL efF8f], klg cfj]bg lbg ;lsg] n3'ljQsf] lwtf]kq lgisfzg tyf laqmL k|aGws
lan e'QmfgL dfl;s !@–!# ca{sf ;Ldf leq Jofkf/LnfO{ cg';Gwfgsf] bfo/df Nofpg] . af]tn, hf/, rfFbL, rfFbLn] s'lF bPsf Unf]an cfOPdO{ Soflk6n lnld6]8n] hfgsf/L lbPsf] 5 . xfn n3'ljQsf]
/xg] u/L cfk"lt{ Joj:yfkg ug]{ . !#= ljk|i] f0f k7fpg] / k|fKt ug]s
{ f] ;xhtfsf] nflu xKtfdf ;ft} ;fdu|L, kmlg{r/ / ;DalGwt j:t', r'Qmf k'FhL * s/f]8 @! nfv * xhf/ @$) ?k}ofF 5 . # s/f]8 (% nfv
%= ljB'tsf] 3/]n' pkof]u a9fpg dxz'n 36fpg] lbg @$ 306f ;xof]uL sIfsf] clgjfo{ Joj:yf ug]{ . v]nf}gf, v]ns'bsf ;fdu|L, df5f, ?k}ofF a/fa/sf] cfO{kLcf] afF8kmfF8kl5 r'Qmf k'FhL !@ s/f]8 !^ nfv $!
tyf 3/]n' ljB'tLo pks/0f -OG8S;g r'Nxf], !$= ljk|i] f0f k7fpFbf nfUg] ;]jf z'NsdWo] sDtLdf klg uFu6fnufot b'UwhGo kbfy{, k|fs[lts xhf/ *$) ?k}ofF k'Ug]5 . cfO{kLcf] lgisfzgsf nflu u/fPsf] qm]l86
lx6/, s's/_ cflbsf] vl/bdf cg'bfg k|bfg ug]{, %) k|ltzt z'Nsdf cg'bfgsf] Joj:yf u/L dx / c08f, af]6la?jf, t/sf/L tyf /]l6Ëdf s]o/ /]l6Ë; g]kfnn] n3'ljQnfO{ s]o/ PgkL 8an la dfOg;
PnkL Uof;df /x]sf] cg'bfg tTsfn vf/]h ug]{ . ljk|]ifssf] vftfdf tTsfn hDdf x'g] Joj:yf ug]{ . u]8fu'8L, ;'kf/L, s]/f / lrK;,5f]s8f, O:o"c/ /]l6Ë k|bfg u/]sf] 5 . of] /]l6Ë k|fKt ;+:yfn] ;dod} ljQLo bfloTj
^= k]6«f]lnod kbfy{sf] cfoftnfO{ cfufdL % jif{df !%= Ol08of g]kfn /]ld6\ofG;nfO{ lj:tf/ ug{ ef/t ;/sf/ dl/r, df;', clK6sn, d]l8sn tyf k"/f ug{ ;Sg] ;DaGwdf dWod hf]lvd /x]sf] ;+s]t ub{5 .
slDtdf @) k|ltzt sd ug]{ gLlt cjnDag
u/L ;fj{hlgs tyf lghL ljB'tLo ;jf/L ;fwgsf]
/ l/he{ a}+s ckm Ol08of;Fu yk ;xsfo{ u/L
ef/taf6 cfpg] cgf}krfl/s ljk|i] f0fnfO{ cf}krfl/s
;lh{sn OlSjkd]G6, skmL, lrof,
ufO{j:t'sf] bfgf, z/L/df bNg] nf];g,
!^ cf}+ cGt/f{li6«o cf}Bf]lus k|bz{gL h]7 !( b]lv
k|of]unfO{ k|fT] ;fxg ug]{ . dfWodaf6 Nofpg pRr txdf jftf{ ug]{ . n'ufw'g] kfp8/, lnlSj8sf ;fy} ;fa'g, sf7df8f}F . g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pBf]u
o;df uf8Lb]lv ;'grfFbL;Dd k5{ . 5g\\ . a}s+ x?n] k/ˆo"d, d]scksf 5 . …clxn] cy{tGqdf s]xL ;d:ofx? Knfl:6s / Knfl:6shGo ;fdu|L, 5fnf dxf;+3n] !^ cf}+ cGt/f{li6«o cf}Bf]lus k|bz{gL
o;}u/L, /fi6« a}s + n] a}s
+ sf k|dv ' ;fdfg, skfnsf] lqmd tyf :ofDk', sf7, b]lvPsf] 5 . cflQg' kg]{ vfnsf] 7"n} tyf 5fnfhGo ;fdu|L, sfk]6{ / ˆnf]/df cfof] h gf ug] { ePsf] 5 . sf7df8f} F s f]
sfo{sf/L clws[tx?;Fu s]xL ;do sf7sf] sf]Onf / kmlg{r/, h'QfrKkn / ;d:of t xf]Og t/ ;fjwfgL ckgfpg' nufpg] cGo ;fdu|L, sk8f, df]tL, e[s6' Ld08kdf @)&( h]7 !( b]lv @# ;Dd …g]kfn
sl/a #)) j:t'sf] k|lttkq gvf]Ng a'6, bfFtdf nufpg] tf/, sk8f a'Gg] kg]{ a]nf ePsf] 5,Ú 8]k6' L ueg{/ ld>n] ax'dN" o 9'u+ f, ax'dN" o wft', rDrf, 38L !^ cf} cGt/f{li6«o cf}Bf]lus Jofkf/ d]nf tyf
eg]sf] 5 . a}s + x?n] …/fi6« a}s
+ n] lgb]z
{ g s'?if, 5ftf, 6]Sg] nf}/f]bl] v lkmb/;Ddsf] eg], …clxn] xfdLn] ;d:ofdf ;'wf/ tyf leQ]38L, tGgf, s';gsf] Pn;L 3/]n' pBf]u dxf]T;j–@)&(Ú x'g] dxf;+3n] hgfPsf]
hf/L u/f];\ eGg] cfzosf] egfO /fv] cfoftsf nflu a}s + n] k|lttkq vf]Ng] gx'Gh]nsf nflu cfoftdf s8fO ug{ v'Nb}gg\ . t/, tL ;fdfg pwf/f]sf] xf] . d]8 Og g]kfn cleofgsf] ¿kdf :jb]zL
klgÚ ToxfFsf clwsf/Lx?n]Ú lnlvt hf/L 5}gg\ . o;afx]s 9'u+ fsf ;hfj6 ;fdu|L, vf]hs ] f] xf] .Ú ?kdf ahf/df 5g\\ . To;af6 dfq} pTkfbgsf] k|jb{w\ g ug]{ p2]Zon] cfof]hgf ub}{
x'bF g} . s'g s'g j:t' /f]Sg] eGg] s'/f l;d]G6, lrDgL efF8f], af]tn, hf/, rfFbL, o;}aLr, /fi6« a}s + n] cTofjZos b}lgs !) ca{ ?k}ofF p7\g ;Sg] cfPsf] cGt/f{li6«o cf}Bf]lus Jofkf/ d]nf sf]/f]gf
dflh{g Joj:yf ul/Psf j:t'x? g} x'g\ rfFbLn] s'lF bPsf ;fdu|L, kmlg{r/ / afx]s cGo Pn;L vf]Ng aGb u/] kl5 b]lvPsf] Jofkf/Lx? atfpF5g\\ . dxfdf/Lsf] sf/0f ljut b'O{ jif{b]lv :ylut ePsf] lyof] .
eGg] k|ltlqmof lbPsf lyP . ;'?df /fi6« ;DalGwt j:t', v]nf}gf, v]ns'bsf

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


a}s + sf] a}s+ ;'kl/j]If0f ljefu k|dv ' ;fdu|Lsf ;fy} ;DalGwt j:t'sf] klg
b]js'df/ 9sfnn] uf8L, df]6/;fOsn, cfoft ca gx'g] ePsf] 5 . o;afx]s
;'gnufot ljnfl;tfsf j:t'sf] df5f, uFu6fnufot b'UwhGo kbfy{,
k|lttkq gvf]Ng eg]sf lyP . To;kl5 k|fs[lts dx / c08f, af]6la?jf,
pkl:yt a}s + /dWo]af6} …nufotdf s] t/sf/L tyf u]8fu'8L, ;'kf/L, s]/f /
s] k5{Ú eg]/ ;f]wk] l5 9sfnn]– tkfOFx? lrK;\, 5f]s8f, dl/r, df;', clK6sn,
cfkm}+ F ljrf/ ug{;' \ eg]/ hjfkm kmsf{Psf d]l8sn tyf ;lh{sn OlSjkd]G6sf] klg
lyP . ToxL aLrdf a}s + /n] g} …dflh{g a}s
ePsf j:t' gug]{ xf] t <Ú eg]/ ;f]ws ] f
+ n] Pn;L vf]Nb}gg\ .
a}s
+ n] skmL, lrof, ufO{j:t'sf] bfgf,
lyP . ToxL ljifodf ;a} ;xdt eP/ z/L/df bNg] nf];g, n'uf w'g] kfp8/,
OGwg vr{ 36fcf}+
/fi6« a}s
a}s
+ af6 kmls{Psf lyP . ca lnlSj8sf ;fy} ;fa'g, Knfl:6s /
+ x?n] lrgL, rsn]6b]lv Njfª, ldg/n Knfl:6shGo ;fdu|L, 5fnf tyf
g]kfn cfon lgud lnld6]8
jf6/, dlb/f, e]gu] /, r'/f]6, ;"lt{hGo 5fnfhGo ;fdu|L, sfk]6{ / ˆnf]/df kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
j:t', k/ˆo"d, s:d]l6s ;fdfg, sf7sf nufpg] cGo ;fdu|L, sk8f, df]tL,
@)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/ 5

g]kfnL gof“ hgjfbL Joj:yfsf] cy{gLlt


g]kfn cfh;Dd klg cw{;fdlGt
/ gjpklgj]zL cj:yfd} /xFb} cfPsf]
ug]{ xf] eGg] asjf; u/]/ g]kfnL
hgtfdfly e|d l;h{gf ul//x]sf 5 .
ljsf;sf] k|a[lQdfly lgoGq0f ul/
j}1flgs ;dfhjfbdf ?kfGt/0f x'g]
d7dlGb/sf gfddf, df}hfjfnx?sf
gfddf, k' / fgf b/jf/sf
ljsf;sf] lglDt afws aGg uPsf] /
b'a}sf] rl/q k|ltufdL k|sf/sf] x'g]
pTkLl8t /fi6«x?df :jtGq ?kn]
k'/fgf] k|sf/sf] k'hF Ljfbsf] ljsf;sf]
5 . To;sf] cy{ xf] oxfF Psflt/ jf:tljstf s] xf] t < g]kfndf gofF k|lqmof ;dflji6 x'G5 . cyf{t\ of] efOef/bf/x?sf gfddf, ljleGg u/]sf]n] logLx¿nfO{ km/s km/s ;Defjgf 5}g . dfly pNn]v eP em}
ljzfn u|fdL0f e"efudf ;fdGtL hgjfbL qmflGt ;Dej 5 ls 5}g < ;j{xf/f ju{sf] g]t[Tjdf j}1flgs ;/sf/L tyf u}/ ;/sf/L ;+3;+:yfx?sf ?kdf eGbf Pp6 gf]s/zfxL k'h F Lsf] xfd|f] h:tf] b]z g]kfndf bnfn tyf
gfddf clxn] klg nfvf}+ – s/f]8f}+ ?kdf ljZn]if0f / u0fgf ug{' pko'Qm gf]s/zfxL k'FhLjfb / ;fdGtjfbsf]
x:taxfb'/ s];L lj3f hldg /x]sf] 5 . gofF hgjfbL
qmflGtn] pgLx¿sf] hldg hkmt u/]/
b]lvG5 .
To;}n] gofF hgjfbL cy{gLltsf]
cGTo gofF hgjfbL qmflGtn] u/]kl5
ToxfF ;j{xf/f ju{sf] g]tT[ jdf lgdf{0f
e" l elxg ls;fgx?nfO{ ljt/0f Pp6f k| d ' v cfwf/ bnfn tyf x'g] gofF k|sf/sf] k'FhLjfbL ;+/rgf
gofF hgjfb eg]sf] ul/G5˜: . hldg hf]Tg]sf] gfddf gf]s/zfxL k'FhLjfbnfO{ k"0f{¿kn] Hofb} 5f]6f] cjlwsf] lglDt / j}1flgs
sfod ul/G5 . s[lifdf cff}Bf]lus hkmt u/]/ /fli6«os/0f ug]{ / /fli6«o ;dfhjfbdf zL3| ;+qmd0fsf] lglDt
;fdGtjfb / bnfn tyf qmflGt ul/G5 . ls;fgx?nfO{ hldgsf] cff}Bf]lus k'hF Lsf] ljsf; ug{' x'g5 ] . dfq} x' G 5 .To;} gofF hgjfbL
dflns agfOG5 . To; cGtu{t b]znfO{ ljb]zL C0faf6 cy{Joj:yfdf z'?b]lv g} j}1flgs
gf]s/zfxL k'h F Ljfbsf] To;}n] ;a} k|sf/sf ;fdGtL d'Qm ug],{ ljb]zL a}s + df y'kfl/Psf] ;dfhjfbsf e| ' 0 fx? cy{ t Gqsf
;DaGwx?sf] cGTo ug{' gofF hgjfbL k'FhL :jb]z lkmtf{ ul/ /fli6«os/0f ljleGg xfFuf – ljËfx?df ljleGg
cGTo u/L ;j{xf/fju{sf] cy{tGqsf] d"n gLlt xf] .7f]; ?kdf ug]{, Jofkfl/s / ljQLo If]qdf k|sf/n] /f]Kg] / x'sf{pg] k|of; eO/x]sf]
eGg'kbf{ ;fdGtx?sf] -dfly pNn]lvt ?dlNnPsf] k'h F LnfO{ cff}Bf]lus If]qdf x'g'k5{ . ls;fgx?df klg j}1flgs
g]tT[ jdf / dhb'/ – ls;fg JolQmx?sf] gfddf /x]sf] _ hldg
vf];]/ ljgf d'cfAhf e"lelxg tyf
k|jflxt ug],{ :jb]zL sRrf kbfy{ /
ahf/df cfwfl/t pBf]unfO{ k|>o
;dfhjfbL r]tgf ljsf; ug{'kg]{
x'G5 . To;/L g} cy{tGqsf c?
Pstfsf cfwf/df lgdf{0f ul/als;fgx?df ljt/0f ug{' cyf{t\
hldgdfly æh;sf] hf]t p;sf] kf]tÆ
lbg], ;fgf tyf 3/]n' pBf]ux?nfO{
ljz]if ;'lawf, ;x'lnot / ;+/If0f
If]qx?df klg qmdzM pTkfbgsf
;fwgdfly ;fd"lxs :jfldTj sfod
ul/g] gofF k|sf/sf] k'h F Ljfb nfu" ug{' gofF hgjfbsf] cfwf/e"t
cy{gLlt xf] . To;/L g} ls;fgx?nfO{
lbg] cflb gLlt nfu" x' g ] 5 g\ .
;fj{hlgs hLjgdf c;/ ug]{ tyf
ug]{ / ;fd"lxs >d ug]{ k4lt ljsf;
u/]/ j}1flgs ;dfhjfbdf ;+qmd0f
xf] . o;nfO{ gofF eGg'sf] ;Dk"0f{ ?kn] C0fd'Qm ug{,' pTkfbgsf
;fwg / cfˆgf] >ddfly ls;fgx?sf]
cy{tGqsf cfwf/e"t pBf]u / Jofkf/
tyf ljb] z Jofkf/ /fHoaf6
ug]{ cfwf/ tof/ ug{'k5{ .
#_ g]kfnL gofF hgjfbL qmflGtsf]
k"0f{ :jfldTj sfod ug{' / ;a} ;~rflnt / lgolGqt x'g]5g\ . g] t [ T j
cy{ of] xf] ls k'h F Ljfbdf k|sf/sf u}/ – cfly{s bafasf] cGTo @_ - u_ ;Gt'lnt / cfTdlge{/ g]kfndf gofF hgjfbL qmflGtsf]
ul/ ls;fgx?nfO{ k"0f{¿kn] :jtGq cy{ t Gqsf] ljsf; g] t [ T j g] k fnL ;j{ x f/f ju{ s f]
dfq ;Lldt g/xL j}1flgs ;dfhjfblt/ pGd'v x'g] k'h F Ljfb agfpg' gofF hgjfbsf] cy{gLlt xf] . ;fdfGtjfb, bnfn tyf gf]s/zfxL /fhgLlts ;+ u l7t cu| b :tf
;fy} u/La, ;fgf tyf dWod k'h
F Ljfbsf] rl/q :jefj}n] Psflt/jfbL qmflGtsf/L sDo'lg:6 kf6L{n] ug]{ xf]
xf], To; cj:yfdf /fli6«o k'h F Lkltju{ / wgL ls;fg ls;fgx?nfO{ cf3ft gkg]{ ul/ wgL x'G5 . To;}n] To:tf] cfly{s ;+/rgfdf / x' F b } klg cfPsf] 5 . cyf{ t \
ls;fgx?sf] ;+/If0f ug]{ gLlt klg ;a} If]qdf c;Gt'ng / c;dfgtf dfS;{jfb – n]lggjfb – dfcf]jfbsf]
ju{;Dd c6fpF5g\ . gofF hgjfbdf x' g ] 5 . ;du| d f ckl/xfo{ x'G5 .g]kfnsf] jt{dfg kyk| b z{ s df dhb' / – ls;fg
eGg' k bf{ gofF hgjfb eg] s f] ;Gbe{df s[lif, pBf]u / Jofkf/sf] If]qdf Pstfsf cfwf/df qmflGtsf/L
To;}n] gofF hgjfbL cy{tGqdf ;fdGtjfbsf] cGTo x'gs' f] pTkfbgsf] ;fwgdfly JolQmut
:jfldTj sfod /x]sf] t/ ;fdGtL
/x]sf] c;Gt'ngnfO{ ufpF / zx/aLrsf]
c;dfgtf, t/fO{ kxf8 / lxdfnL e]u
sDo'lg:6 kf6L{sf] g]t[Tjdf gofF
hgjfbL qmflGt ;DkGg ul/G5 .
;fy;fy} k'/fgf] k|sf/sf] k'h F Ljfbsf] Psflwsf/jfbL / c;dfg tyf zf]if0fsf] cGTo ePsf] gofF k|sf/sf
k'h
F LjfbL cy{Joj:yf xf] .
cyjf k"j,{ dWo / klZrdsf ef}uf]lns
If]qx?aLrdf ljsf;sf] c;dfgtf
$_ g]kfnL gofF hgjfbL qmflGtsf]
sfo{lbzf / qmflGtsf] df]8]n
ljifd ljsf;sf] k|jl[ Qdfly lgoGq0f u/L j}1flgs ;dfhjfbdf @_ -v_ bnfn tyf gf] s /zfxL
k'FhLjfbsf] pGd"ng / /fli6«o
68\sf/f] ?kdf b]Vg ;lsG5 .Jofkf/sf]
If]qdf /x]sf] bnfn bnfn k'h F Lkltx?sf]
cfh;Dd ljZjdf b' O { j 6f
qmflGtsf df]8]nx? k|of]udf cfPsf
?kfGt/0f x'g] k|lqmof ;dflji6 x'G5 cyf{t\ of] ;j{xf/fju{sf] cy{ t Gqsf] ljsf;
vf;u/L xfd|f] b]z g]kfn ;'uf}nL
Psflwsf/sf] sf/0fn] j:t'x?sf] s[ltd
cefj / c/fhstfk"0f{ k|sf/sf]
5g\, tL x'g\ – ?;L df]8]n M ;z:q
hgljb|f]xsf] df]8]n / bL3{sfnLg
-;g\ !*!^ _ kl5 tTsfnLg a[l6z d"Noj[4sf] df/ cfd hgtf ;xg' ;z:q hgo'4sf] df]8]n M dxfg\
g]tT[ jdf j}1flgs ;dfhjfb x'bF } ;fDojfb;Dd k'Ug] nfdf] cfly{s– ef/tsf] cy{pklgj]z / ;g\ !($& kl//x]sf] 5 . cfh b]zsf] cy{tGq lrlgof gofF hgjfbL qmflGtsf] df]8n ] .
kl5 d"n?kdf ef/tLo lj:tf/jfbsf] bnfn tyf gf]s/zfxLx? dflkmofx?, g]kfn @)%@ ;fn kmfu'g ! b]lv
;fdflhs k|lqmofsf] k|f/lDes r/0f xf] / gofF hgjfbsf ;a} cy{pklgj]zsf] ?kdf sfod /xFb} ljrf}lnofx?, t:s/x? 7]s]bf/x?, tTsfnLg g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -
cfPsf]n] oxfF /fli6«o k'FhLsf] ;~ro sfnfJofkf/Lx?, d' g fkmfvf] / x? dfcf]jfbL _ sf] kxndf ;~rfng
cfly{s gLltx? To;} lbzflt/ kl/nlIft x'G5g\ . / ljsf;sf] k|lqmof ca?4 x'bF } cfPsf] ei6rf/Lx?, e"dflkmofx?, ;fd|fHojfb ul/Psf] dxfg\ b; jif]{ ;z:q hgo'4
5 / To;sf] ;§fdf oxfF :jb]zL tyf lj:tf/jfbsf Ph] G 6x?n] lrlgof df]8]nsf] ;z:q hgo'4sf]
k|sf/sf] cfly{s ;DaGw sfod} 5 gofF hgjfb cy{tGqsf] :j?k s:tf] ;dfhjfb x'bF } ;fDojfb;Dd k'Ug] nfdf] ;fdGtjfb / ljb]zL ;fd|fHojfb / rnfO/x]sf 5g\ . df]8n ] lyof] . Tof] df]8n
] xfdLn] k|of]u
eg] csf]{lt/ zx/L If]qx?df bnfn x'G5 < To;sf] lgdf{0f s;/L ul/G5 < cfly{ s – ;fdflhs k| l qmofsf] lj:tf/jfbsf] l7dfxf ;Gtfgsf] ?kdf ;fdGtjfbL s[ l if cy{ t Gqsf] ul/;s]sf 5f} . ca cfhsf] g]kfnsf]
tyf gf]s/zfxL k'hF Ljfbsf] af]njfnf g]kfndf Tof] ;Dej 5 ls 5}g < cflb k|f/lDes r/0f xf] / gofF hgjfbsf bnfn tyf gf]s/zfxL k'FhLjfbsf] k5f}6]kg / gf]s/zfxL k'FhLjfbsf] ljlzi6 kl/l:yltdf ul/g] g]kfnL gofF
5 . To;}n] g]kfnsf ufpFn] ls;fg ljifodf cfdhgtfsf] lh1f;f /xg' ;a} cfly{s gLltx? To;} lbzflt/ ljsf; ePsf] 5 . ;fdfGotof ljb]zL Psflwsf/jfbL rl/qsf] sf/0f b]zdf hgjfbL qmflGtsf] sfo{lbzf cyf{t\
tyf zx/Lof dhb'/x? Ps};fy bnfn :jfefljs 5 . of] n]vdf log} s]xL kl/nlIft x'G5g\ . Psflwsf/sf] k'h F Lsf] c+u jf Ph]G6sf] /f]huf/Lsf] cj;/ Hofb} sd eP/ qmflGtsf] df] 8 ] n eg] s f] ;z:q
tyf gf] s /zfxL k' F h Ljfb / ljifox?af/] k|sfz kfg]{ sf]l;; g]kfndf gofF hgjfbsf cfly{s ?kdf sfd ug]{, cflh{t d'gfkmfsf] cfh nfvf}+ o'jf zlQm ljb]z knfog hgljb|f]xsf] df]8]n xf], h'g ?;L
;fdGtjfbjf6 zf]l;t tyf pTkLl8t ul/Psf] 5 . gLltx?nfO{ lgDg a'Fbfx?df ;+If]kdf cTolws c+z ljb]zlt/} kmsf{pg] t/ eO/x] s f] 5 . oxfF s f bnfn cS6f]a/ qmflGtsf] h:tf] geP/
5g\ . ljzfn ;+Vofdf /x]sf] zf]lift !_ gofF hgjfbsf] cfly{ s /fVg ;lsG5– /fHo;Fu ghf]l8Psf] k'FhLnfO{ bnfn zf;sx?n] /]ld6]G;nfO{ d"n'ssf] g]kfnL ljlzi6tfdf cfwfl/t zx/af6
/ pTkLl8t hg;d'bfonfO{ k"0f{¿kn] gLltaf/] @_ -s_ ;fdGtjfbsf] cGTo k'FhL -Comprador Capital_ k|dv ' >f]t dfGb} cfPsf 5g\ . g]kfnL s]Gb|Lo ;Qf sAhf u/]/ qmflGtnfO{
d'Qm ul/ pgLx¿nfO{ ;DkGgtf / gofF hgjfb eg]sf] ;fdGtjfb / g] k fnL cy{ t Gq clxn] ; Dd elgG5 . To:t} ljb]zL Psflwsf/k'h F L gofF hgjfbL qmflGtn] o; k|sf/sf] ufpFlt/ n}hfg] qmflGtsf] df]8]n xf],
ljsf;sf] af6f]df cufl8 a9fpg bnfn tyf gf]s/zfxL k'FhLjfbsf] s[lifk|wfg 5 / s[lifdf ;fdGtL >d– / 3/]n' ;fdGtjfb;+u hf]l8Psf] cy{gLltnfO{ Wj:t kf/]/ b]z / hf] gofF rl/qsf] x'g]5 . To;}n]
g]kfndf xfn sfod /x]sf] bnfn tyf cGTo ul/ ;j{xf/f ju{sf] g]t[Tjdf / ;DaGw g} d"n ?kdf ljBdfg 5 . k|ofzM /fHo;Qfsf] cf8 lnPsf] / hgtfsf] nflu ;Gt'lnt / cfTdlge{/ zx/nfO{ qmflGtsf] cu|efu / ufpFnfO{
gf]s/zfxL k'FhLjfb / ;fdGtjfbL dhb'/ – ls;fg Pstfsf cfwf/df x'g t cfˆgf] :jfldTjsf] hldg cfkm} clwsf+ztM ljQLo k'FhLsf] ?kdf cy{ t Gqsf] ljsf; ub{ 5 . gofF k[i7efudf /fv]/ qmflGtsf] tof/L ug]{
ju{sf] /fHo;Qf cGTo ul/ To;sf] lgdf{0f ul/g] gofF k|sf/sf] k'h
F Ljfb hf]Tg] e":jfdL hf]tfxfx?sf] ;+Vof /x]sf] k'FhLnfO{ gf]s/zfxL k'FhL - hgjfbdf cfwfl/t j} 1 flgs sfo{ lbzf g} jt{dfg g]kfnL gofF
;§fdf gofF hgjfbL /fHo;Qf sfod xf] . o;nfO{ gofF eGg'sf] cy{ of] xf] b]ze/df cTolws 5 / kxf8 / Bureaucratic Capital_ eGg] ;dfhjfb x'Fb} ;fDojfb;Dd k'Ug] hgjfbL qmflGtsf] ;fdl/s sfo{lbzf
ul/g'k5{ eGg] g]kfnsf qmflGtsf/L ls k'FhLjfbdf dfq l;ldt g/xL lxdfnL e]udf Tof] w]/} xb;Dd ;To ul/G5 . / oL b'a} k'h F Lsf] h/f ljb]zL cy{gLltsf] ljsf; ub{5 . xf] . ;z:q hgljb|fx] sf] sfo{lbzfaf6
sDo'lg:6x¿sf] gLlt / sfo{qmd /xb} j}1flgs ;dfhjfblt/ pGd'v x'g] klg xf], t}klg vf;u/L t/fO{ / leqL Psflwsf/ k'FhLdf x'g] u/]sf], b'a}sf] @_ -3_ j} 1 flgs ;dfhjfbtkm{ qmflGt ;DkGg ug{ ;lsPg eg] k'gM
cfPsf] 5 . t/ oxfF s]xL sDo'lg:6 k'hF Ljfb xf], To; cj:yfdf /fli6«o dw];df 7"nf] dfqfdf tyf kxf8df rl/q Psflwsf/jfbL ePsf] , pGd' v cy{ t Gqsf] ljsf; g]kfnL qmflGtsf] af6f] 5fkfdf/ z}nLdf
cfj/0fsf sDo'lg:6 kf6L{x?n] / k'h
F Lkltju{ / wgL ls;fg ju{;Dd klg pNn]Vo dfqfdf hldgdfly pTkLl8t /fi6«x?df b'a}n] k|To]If jf gofF hgjfbL cy{tGq d"n ?kdf kms{g' kg]{x'G5 . To;f] eP/ sd/]8
pQ/ dfS;{jfbL – gj dfS;{jfbLx?n] c6fp5g\ . To;}n] gofF hgjfbL ;fdGtL :jfldTj sfod} 5 . 7"nf k/f]If ?kdf /fHo;Qfsf] cf8 lng] k'hF LjfbL cy{tGq g} eP klg of] …gofFÚ dfcf] n ] eGg' e Psf] 5, æxfdLn]
/fhtGqsf] cGTo ul/ nf]stflGqs cy{tGqdf ;fdGtjfbsf] cGTo x'gs ' f] hldGbf/sf gfddf, lxhf]sf /fhf – u/] s f] , b' a } k' F h L clwsf+ ; x'g'sf] d"n sf/0f o;sf] j}1flgs 5fkfdf/ o'4nfO{ slxNo} e'Ng' x'bF g} .Æ
u0ftGqsf] :yfkgf;+uf} gofF hgjfbL ;fy;fy} k'/fgf] k|sf/sf] k'FhLjfbsf] /hf} 6 fx?, zfx;dfGtx?, /f0ff u} / pTkfbgzLn If] q df nfUg] ;dfhjfb pGd'v rl/q g} xf] .jt{dfg -s];L M cGt/f{li6«o n]vs tyf
qmflGt eO;Sof], ca ;dfhjfbL qmflGt Psflwsf/jfbL / c;dfg tyf ljifd kl/jf/x?, u' 7 Lsf gfddf, kmn:j¿k /fli6«o cf}Bf]lus k'FhLsf] ;fd|fHojfb / ;j{xf/f qmflGtsf] o'udf kqsf/ s]Gb|sf cWoIf x'g\ ._
6 @)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/

cf/If0f ;+ j fb Û
k|d] / ljjfx M dgf]j1} flgs ljZn]if0f
k|d
] / ljjfxn] dfgj hLjgdf
7"nf] dxTj /fVb5 . xfdL ljjflxt
hLjgsf] ;'v / cfgGbsf af/]df
x'G5g\\ . ha tkfO{ k|]ddf 8'Ag' x'G5
k|d ] ug{ lsg ;Sb}g < t/, dfgjn]
dfgj aGg ;Sg'k5{, bfgj xf]Og .
:jfledfgLnfO{ ;sf/fTds ;dy{g lbg'
x'G5 . pl;t klg Ifdtf 5, p;n]
ltdLn] eGof}–
an/fd ltldlN;gf

cof]Uox¿nfO{ of]Uo sfd lbg]


hf]8LnfO{ b]Vbf kfpFb5f}F ls ljjfxkl5 ta c? s'/fdf ljZjf; ug{ klg x'g t k|d ] df 8'as ] f] cg'ej clt g} s]xL ug{ ;S5 eGg] efjgf bzf{pg'
k|d
] cln sd x'bF } hfG5 t/ kl/jfl/s ufx|f] x'G5 . To;}n] elgG5 k|]d cGwf] /f]DffGrs x'G5 t/ Tof] yf]/} ;dosf x'G5 eg] tkfO{sf nflu cy{k0" f{ tyf of] cf/If0f eGg] s'/f vf/]h xf]; Û
hLjg ;kmn agfpg dflg;df k|d] sf] x'G5 . olb s'g} JoflQm g} k|d] df 8'as
] f] nflu cfTds]lGb|t x'G5 . h'g k|]dn] dxTjk"0f{ x'G5 . Psn] csf{] JoflQmnfO{ d]/f] klg eGg' 5 –
cToGt cfjZostf kb{5 . k|]dnfO{ cg'ej JoQm u5{ eg] p;n] cfˆgf] tkfO{+sf] hLjg ;fyLsf] efjgfTds ul/Psf] cfu|xdf 5gf]6 ug{ kfpg] ;a}eGbf a9L cf/If0fsf] pkof]u
cToflws k|efjsf/L ?kn] cleJolQm r/d l;df;Dd /f]dflGrt x'G5 . cj:yf k|d ] df ;fFrf] ?kn] of]ubfg tTj n's]sf] x'G5 . tkfO{sf] ;fyLn] dfq ltdLn] ul//x]sf 5f}
ug{] tkfO{sf] k|of;, hLjg;fyLsf] lbG5, Tof] ts,{ OR5f / cg'zf;gdf Tof] cfu|xnfO{ :jLsf/ ug{ klg ;S5g\,\ ltdL ;f]wf}nf, s;/L <
Jojxf/df e/ kb{5 . cfˆgf] hLjg cfwfl/t x'G5 . o;}u/L g} k|]ddf lsgeg] k|]dsf] cy{g} 5gf]6 ug{' xf] . n ;'g d eG5' –
;fyLsf] k|]d;"q hfGg / To;nfO{ kl/jt{g / k"0f{tfsf] ;Defjgf /x]sf] h'g;'s} k|]dL / k|]dLsfsf] aLrdf k|foM dlGb/sf] k"hf/L s'g hftsf] 5 <
:jLsf/ ug{ pRrtd k| o f;sf] x'G5 . kltkTgLn] j}jflxs hLjgdf cfk;L ljZjf; / ;xdtLsf sf/0fn] ;+:s[t ljBfkL7sf k|frfo{ s'g hftsf 5g\ k|frfo{ / lzIfs dfq xf]Og
cfjZostf kb{ 5 . k| ] d ljleGg k|d ] do jftfj/0f Nofpg Pscsf{sf] g} k|]d lbuf] x'G5g\\ .
k|sf/sf x'G5g\\ t/ ljz]if ?kdf k|d] tfl/km ug{ kl5 kg{' x'bF g} , lgoldt k|rlnt c+uh ]| L plQm 5 hLjgdf
ljBfyL{ klg s'g hftsf 5g\ <
zAbn] k]d| L k]l| dsf jf kltkTgLx?aLrdf ?kdf ul/Psf] k|of]un]] j}jflxs ;kmntf k|fKt ug{] Pp6f l;4fGt 5, ;'g, cem} ;'g –
cGt/cfTdfb]lv g} b|ljt eP/ aflx/ hLjgdf pRRf :t/df p7fpg Tof] xf] –k|d] ug{ l;Sg' . k]d | nfO{ lbuf] of] b]zdf b'O{ ;o krf; jif{
b]lvg cfpg] efjgfTds :j?k / ;lsG5 . kltb]jn] s'g} /fd|f] sfd agfpg] xf] eGf] kltkTgL Ps} ;fydf lsg Pp6} hftsf] /fhf eof] <
lqmofsnfkx? Kfb{5g\\ . ug{e ' of] eg] To;sf] k|z; + f ug{ kTgL a;] / ;do Joltt ug{ ' kb{ 5 . cem lsg Pp6} j+zsf] eof] <
;fF9] b'O{ cIf/n] ag]sf] …k|d ] Ú zAb kl5 kg'{ x'bF g} eg] KfTgLsf] ?ksf] kltkTgL zfGt jftfj/0fdf cfgGb cem lsg 5f]/f] dfq} eof] <
cltg} dxTjk" 0 f{ 5 . ;fdflhs ;d]t kltn] v'n/] } tfl/km ug{' kb{5 . a;]/, lbgdf s]xL ;do dfq eP cem lsg h]7f] dfq} eof] <
lrGtsx? Dfflg;sf] hLjgdf k]|dsf]
s]lGb|o e"ldsf x'G5 eGg] s'/fdf
ldng cfkmGt tj dfq j}jflxs hLjg ;kmntfsf]
uf]/6] f]df cufl8 a9\g ;Sb5 . cfˆgf]
klg cfˆgf dgf] e fj JoQm ug{
;Sg'k5{, To:tf] k|ltj4 ;do g} k|d] sf]
s] of] cf/If0f lyPg <
cem} ;'G5f} < nf} ;'g –
Psdt 5g\ \ . cg] s f} bfz{ l gs, xfdLx? efjfgfTds ?kn] Psn] hLjg;fyLsf] nflu pT;fxj4{s of ;"q leq k5{ . kltkTgL ;f]kmfdf a;]/
j}1flgs tyf ljrf/sx?n] k|]dsf csf{]l;t olt w]/} k]|d u5f{} ls x/]s k|/] 0ff lbg] vfnsf zAbx? Kf|of]u ug{' l6=eL= x]g'{eGbf To;nfO{ aGb u/]/
b'O{ ;o krf; jif{bl] v
dxTjk"0f{ kIfx?nfO{ pRr :yfg ;do Pscsf{sf] ljifodf ;f]lr/x]sf kb{5 . pT;fxsf] cy{ xf]– ;fx; Psn] csf{n ] fO{ x]g,]{ Ps cfk;df s'/f lsg s'g} k|wfgdGqL Ps} hftsf eP <
lbPsf 5g\\ . dgf]j}1flgsx? Kflg x'G5f}F . xfdL hLjgel/ Ps csf{sf] lbnfpg', xf};nf lbg' . xfdL ;a} hgfn] ug{] -rfx] cfˆgf dgf]efj x'g jf lsg k|wfg ;]gfklt Ps} hftsf eP <
cfˆgf] cWoog tyf dgg kl5 o:tf] ufnfdf DjfO{ vfg yfN5f} clg c+ufnf] s'g} g s'g} 7fpFdf c;'/Iffsf] cg'ej 3/fozL / Jojxfl/s x'g_ ug{k' b{5 . d'Vo ;lrj, k|wfgGofofwLz
lgisif{df k'us ] f 5g\\ ls k|d] kfpg' dfg{ kfof}F eg] ljjfx / k/d cfgGbsf] u5f{}, xfdLdf ;fx;sf] sdL x'G5, o;sf] cy{ of] klg xf] ls Ps} ;fydf lsg vf; hftsf dfq} eP <
xfd|f] klxnf] dfgljo efjgf xf], cfTdLo ;kgf cem alnof eP/ hfG5 . o;}sf] sdLsf] sf/0f hlt;'s} /fd|f] ldn]/ 3'D' g hfg' jf s'g} /]i6'/0] 6 cyjf km]l/ ;'g –
cfjZostf xf] . xfdL dfgjsf lgldQ xfdL b'O{ bDklQsf nflu k]d | eGbf sfd ug{ rfx] klg ug{ ;Sb}gf}F . xf] 6 ndf vfgf vfg hfg' clg ltdLn] nufpg] sk8f l;nfpg]
k]|d olt cfjZos 5 ls o;sf 7"nf] s'/f s]xL x'g ;Sb}g . xfdLx? tkfO{ + s f] hLjg;fyLsf] leq cfdg];fdg] -d'vfd'v_ eP/ s'/f lsg bdfO{ dfq} eof] <
l;dfgf g} 5}g . Ps hgf k|l;4 Pscsf{sf] ;'Gb/tf / cfsif{0fdf g} cGt/cfTdfdf n'ss ] f] of]Uotf, Ifdtf ug{' . k|ltj4 ;dosf] d'Vo p2]Zo ltdLn] nufpg] h'Qf l;nfpg]
k|rf/ssf] egfO 5, æk|d ] gul/sg cfj4 x'g]5f}F . of] ;do o:tf] o:tf] Tolta]nf dfq b]lvg ;S5g\\, ta xf], ;Fu;Fu} a:g' PsTjkg d]/f] cy{df
xfdLn] h hlt / h:tf] s'/f kfpF5f}, x'G5, h:n] xfdLnfO{ k|d ] do hLjgsf] tkfO{n] pT;fx a[l4 ug{] vfnsf eg] lgs6tf dfq xf]Og . Ps} ;fydf lsg ;fsL{ dfq} eof] <
Tof] clGtddf uP/ Joy{ g} x'G5 . ;a}eGbf crDdsf] cg'ej ePsf] zAbx?sf] k| o f] u u/] / pl;t a:g'sf] cy{ xf], Pscsf{l;t s]lGb|t ltd|f] 3/sf] xFl;of chf{Kg]
hLjgdf k|d ] ePg eg] ;a}s } /' f vfnL k| l ts x' G 5 . xfdLn] k] | d sf] a]fNg'xG' 5, ta p;df /x]sf] c;'/Iffsf] /x]sf] Psfu|tf . xfdLn] Ps} ;fydf lsg sfdL dfq} eof]
g} x'G5, clg hLjg lg/; x'G5 .Æ jf:tljstf yfxf kfpg' kb{5 . Ps efjgf ;dfKt eP/ hfG5 . tkfO{+sf a;]/ Ps} vfn] ;f]r ljrf/ tyf ltd|f] cfFugsf] l;gf] kmfNg]
hLjgdf tLgj6f rLhsf] clt g} dflg; k]|dsf] ;fy;fy} Jojxfl/s pT;fxk" 0 f{ zAbn] tkfO{ + s } ;dfgtfsf] cfwf/df hLjg rnfpg' lsg rdf/ dfq} eof]
dxTj 5 – ljZjf;, cfzf / k|]d . aGb5, Toltv]/ OR5f cfsfFIffx?df hLjg;fyLsf] nflu hLjgsf] klxnf] clg hLjg;fyLk|lt Psfu| ?kdf Wofg xhf/f}+ jif{bl] v
t/ logLx?dWo] k|d] g} dxfg dflgPsf] km/s cfpg yfN5 . t/, kltkTgLn] sbd rfNgsf nflu cfjZos / lbg'kb{5 . s'g} ;dfg ultljlwdf k9\g] / k9fpg] PSnf] 7]sb] f/
5 . k]d | n] g} 3lgi6tf / lgs6stfdf ;Demf}tf u/]/ cfˆgf] hLjgofqfnfO{ ;fxl;nf] k|]/0ff lbg ;S5 . ;do ljtfpg' jf /fd|f] s'/fsf] k|bz{g lsg a|fDx0f dfq} eof] <
NofpbF5g\\ . zflGt tyf cfgGb cufl8 a9fpg' kb{5 . hLjgdf kmf]6f] k|d
] df uNtLx?sf lx;fa–lstfa ug{' eg]sf] Psn] csf{k] l| t Wofg lbg'
lbnfpg] sfd ub{5 . k|]d k|z:t Nofpg' x'bF g} . j}jflxs hLjgdf ;Rrf /flvg' x'Gg . k|d ] df ljlt;s]sf ;do xf] . lsgls xfdLx? Pscsf{]l;t
cf] cf/If0fsf lj/f]wL dxf]bo
dfqfdf kfP/ dfq aRrfx? Jfo:s / k|d] Tolt a]nf dfq ;'? x'G5, hlta]nf / sfdsf] c;kmntfsf] klg s'g} dxTj ldn] / sfd ug{ dg k/fpF 5 f} . eft ksfpg] efF8f df‰g]
lhDd]bf/ aGg ;Sb5g\\ . k|d] geO{sg To;k|lt cfzlQmkgfn] dl/d]6\g] /xFb}g, o;sf] n]vfhf]vf ul/Fb}g . j}jflxs hLjgnfO{ k|d ] do agfpg ltd|f] j}jflxs gf]s/ aGg] sfd
h'g;'s} aRRff klg ejgfTds ?kn] sfdnfO{ TofUg ;lsG5 . To;kl5 xfdLx?dWo] sf]xL klg cfbz{jfg kltklTgn] af]nLrfnLdf klg Wofg lsg cfOdfO{sf] dfq} eof] <
;dfh leq Go"g ?kdf dfq ljsl;t ;xh / oyfy{ cj:yfdf :yfoL k]d | 5}gf}F . bfdkTo hLjgdf xfdL ;a}n] lbg'kb{5 . ;xfg'e"lt k"0f{ jftf{nfk latf{ alS;; kfpg] clwsf/
eP/ a:g ;S5g\\ / Tolts} ?kdf sfod x'g ;S5 . jf:tljs k|d] eg]sf] ;a} sfd 7Ls u5f}{ eGg] x'Fb}g . h;df b'O{hgfn] cfˆgf] cg'ej, lsg ltd|f] dfq} eof] <
ljslzn ePsf klg 5g\\ . k|]ddf Tof] k]|d xf] h'g ;f]rljrf/ u/]/, ts{ xfdLdWo] sltn] sof}+ k6s cfˆgf] ljrf/, efjgf / OR5f ldqtf k"0f{ ltdLn] sJhf hdfPsf :yfgx¿df
8'Agsf lgldQm klg ;j{ky| d k]d | g} ljts{ u/] / 5flgPsf] ljsl;t hLjg;fyLnfO{ efjgfTds rf] 6 k[i7e"lddf cfbfgk|bfg ug{;S5g\\ . lsg /f]lsof] xfdLnfO{
rflxG5 . clg ha;Dd xfdL hLljt cj:yfdf x'G5 . OlGb|osf] cfjZostf k'¥ofPsf 5f}F . h]xf];\ xfdLn] clttnfO{ o; ljifodf kltkTgL rgfvf] v'Nnf k|lt:kwf{ ug{ <
/xG5f}, ta;Dd o;sf] cfjZostf k"/f ug{} lqmof t af;gf dfq xf] . abNg ;Sb}gf}F t/ cfˆgf uNtLx?nfO{ x' g ' k b{ 5 . k| l ta4 s' / fsfgLdf
kl/g} /xG5 . s;}åf/f k|]d, dfof xfdL ;a}n] o:tf] efjgfsf] ljsf; eg] ;xh} :jLsf/ ug{ / ;Rofpg ;xfg'e"ltk"j{s s'/f ;'GGf' dfq xf]Og,
lj1fgsf] s'g zfvfn] eg]sf] 5 –
ddtf kfpg' eg]sf] klg d'Vo ?kdf ug{ ;Sg' k5{ . ædnfO{ dfof lbg ;S5f} . hltv]/ s'g} uNtL u5f}{+ Tolt g} dfqfdf af]Ngklg cfjZos vf; hftsf dfG5]
xfd|f] k|s[lt xf], To;}n] xf]nf, cfˆgf] tyf ug{ s;}sf] cfjZostf 5 . Toltv]/ ;Rrf Åbon] dfkmL dfUof}F x'G5 . ljåfg\ x'G5g\
hLjg ;fyLåf/f OR5f ul/g' jf dg dnfO{ p;n] 5fgf];,\ k|d] ug{sf lgldQ eg] t xfdLl;t Gofodf dfkmLsf] pkxf/ k|d ] / ljjfxsf] cleGg vf; hftsf dfG5]
k/fpg' cyjf k| ] d ul/g' x/] s To:tf] s'g} /fd|f] u'0f b]vf];\ clg dfq ljsNk /xFb}g . olb xfdLn] Ps c+u xf] . ;a}vfn] ;+:s[ltdf pkxf/ axfb'/ x'G5g\
JoflQmsf] cfsf+Iff leq g} k5{ . ;xL k|]d x'g / ug{ ;lsG5 .Æ k]|dsf csf{kl| t cGt/Ë ;DaGwdf, cfTdLotf lbg' eg]sf] k|d ] / ljjfxsf] k|lqmofdf / vf; hftsfx¿
dfgj hfltsf] cl:tTjdf s;}åf/f lgldQ cg]sf}F k|of; / cg'zf;gsf] agfOPsf] xf] eg] xfdLn] Pscsf{sf] Pp6f c6'6 c+u g} dflgG5 . pkxf/ hGdb} cof]Uo x'G5g\ <
ul/g] leqL OR5f n's]/ a;]sf] x'G5, ;d]t cfjZostf k5{ . of] t cfˆgf] OR5f, efjgf hfGg cfjZos x'G5 . lbg' / lng' k|d ] sf] cleJolQm klg cf] hGdhft of]Uo dxf;o
oxL OR5fk" l t{ cyjf cGt/Ë OR5fåf/f cfk"mn] rfxgf u/]sf] JolQmn] olb xfdLn] cfk;df k|d ] ug{ rfxG5f}F xf] . pkxf/ eg]sf] k|]dnfO{ b]vfpg] d]/f k|Zgx¿sf] hjfkm n]Vg
;DaGwsf] kl/k"lt{sf lgldQ ljjfx ;d] t kmfObf lng ;sf] ; \ eGg] eg] cfˆgf] k]d| L jf k]d| Lsfn] s] rfx]sf] vfnsf] k| l ts xf] . pkxf/nfO{
ug{] Joj:yf ul/Psf] xf] . o; sf/0f x'g'kb{5 . o:tf] vfnsf] k|]dåf/f 5 eGg] s'/f a'em\g'k5{ . cfˆgf] ljrf/sf] ;"rs klg eGGf ;lsG5 . Pp6f lj1KtL lbg] xf] ls <
kltkTgLnfO{ Ps ?k jf Ps /ysf cfk"mn] rfx]sf] JoflQmsf] hLjg klg hLjg;fyLsf] efjgf a'em]/ sfd u/] pkxf/ eg]sf] Ps ?k}ofF klg Ps / cGtdf ;'g –
b'O{ kfªu|f elgPsf] xf] . o;sf] o:tf] v';L ;d[l4zfnL x'G5 eGg] s'/fnfO{ dfq j}jflxs hLjg ;kmn x'gd ] f s'g} s/f]8 h:t} x'g ;S5 . pkxf/sf] ltdLn] cof]Uo 3f]if0ff u/]sf
kbf{ klg nufpg vf]lhPsf] xf]Og, k'li6 ug{] vfnsf] x'G5 . k|d] df 8'aN' sL z+sf 5}g . xfdLn] lxhf]sf lbgx?sf] 5gf]6 ug{'klg Pp6f 7"nf] snf xf] . oL b'O{ ;o krf; jif{cl3 klg
pgLx?n] cfˆgf] JolQmut cl:tTj dfg{] cj:yfdf k]l| d k]l| dsf] u'0fnfO{ c;kmntfaf6 d'Qm eP/ jt{dfgsf] cfk"mnfO{ dgkg{] dflg;nfO{ cfˆgf] dfgj hfltsf] Oltxf; lyof]
g} u'dfpg' k5{ jf u'dfpF5g\\ . a? klg dxTj lbg'kb{5 . ?kdf dfq 8'a/] lbgx?df cfGfGbn] afFRgsf lgldQ /f]hfO{sf] pkxf/ lbg' eg]sf] dxfg ltd|f] of]Uotf g rnfP/ klg
pgLx?n] Pscsf{sf] hLjgsf] ulx/fO{ k|]d ug{' x'Fb}g . cfˆgf] dfG5]sf] afgL k|lt1f ug{ ;S5f} . dfkmL lbg'eg]sf] sfo{ xf] . k|]d / ljjfxdf w]/} s'/fn] xfd|f] ;Eotf rn]sf] lyof]
/ 3lgi7 ;DaGwåf/f cfGtl/s Joxf]/f, a'l4, OR5f, Kf|lti7f ;a}sf] k|d] sf] cleJolQm xf] . uNtLsf] abnfdf dxTj /fVb5g\\ . To;nfO{ olt ;fgf] ltdLn] cof]Uo 3f]if0ff ug{' cl3sf
;DaGwlt/ k|a]z u5{g\, pgLx?sf] Wofg lbg' kb{5 . cfj]z / xtf/df d ltdLnfO{ dfof u5{' d}n] ltd|f] Vofn n]vdf ;d]6g\ ] c;Dej 5 t/ klg
aLrdf cflTdotf a9] / hfG5 . cfP/ ul/Psf s'g} klg sfd nfdf] /fv]sf] 5', d}n] ljl;{Psf] 5}g, To;}n] k|d
] / ljjfxdf dgf]j1 } flgs 9Ën]
xhf/f}+ jif{
dflg;x?sf Jojxf/df k|]dsf] :yfg ;do;Dd rNg ;Sb}g . To;df klg ltdLnfO{ dfkm ug{] ;f]rfO{ agfPsf] ljZn]if0f ug{] k|oTg u¥of}F . xfdL klg xfdL s'g of]Uotfn] l6Sof}+ xf]nf <
clt g} dxTjk"0f{ 5 t/ o;sf cg]sf}F k|]d t cj:yfcg';f/ clt sf]dn 5' . ltdL d]/f] hLjg;fyL xf}+, To;}n] Pscsf{nfO{ dfof u¥of}F / ljZjnfO{ wd{sf] w"ldn Joj:yfåf/f
cfofdx? 5g\\ . ltgLx?sf] AofVof 5'§} x'G5 . j}jflxs hLjgdf jf:tljs xfdL b'O{hgf ldn]/ Ps} ;fy lxF8f}F, k|d] do agfcf}=F == . j0ff{>dsf] qm'/ sfg"gåf/f
5 . j} j flxs ;DaGw k| ] d / k|]dsf] cToGt} dxTj 5 . Ps} ;fydf a;f}+ .Æ h:tf zAbx? /fHo ;Qfsf] Zj]t cftÍåf/f
cGt/cfTdfsf] ldngsf lgldQm g}
agfOPsf] xf], To;nfO{ a9fpg g} o:tf]
;DaGw ufFl;G5 . ljjfx g} Tof] 7fFp
h;sf] hLjg;fyLsf] efjgfTds
k|]dsf] ufu|f] el/Psf] x'G5, p;}sf]
k|]dsf] ;'/Iffsf] cg'ej ug{ ;S5 .
bofn' efjfgfdf eg{df Pscsf{sf]
k|]dnfO{ ;lha agfpFb5g\\ .
k|]dn] cfu|x u5{ dfu ub{}g .
5f]/f;/x O{Zj/af6
dlGb/af6
kl08taf6
xf], Tof] sfd xf] h'g 7Ffpdf -k|]d
dfof lk/tL_ sf] ufu| f ] n fO{ eg{
;lsG5 . hltv]/ k]|d b'a}tkm{ ;dfg
To;af6 g} ;Dk"0f{ ;+;f/ /ª\uLg b]lvg
yfN5, htf;' s } pHofnf] b] l vg
yfN5 . v';LofnL pTkGg x'g yfN5
ljjflxt hf] 8 Ln] cfTdLotfnO{
ljsl;t ug{] xf] eg] t Psn] csf{sf]
OR5f hfGg cfjZos x'G5 . To;}u/L
5f]/LnfO{ k'/f]lxtaf6
/fhfaf6
/fhgLltaf6
x'G5 ta ljjfxsf] k|:tfj /fVg ;'/
ug'{k5{ lsgeg] ;a} dflg;x?n] o;
s'/fnfO{ :jLsf/ u/]sf 5g\\, k|]ddf
clg kl5 cfˆgf] hLjgsf]] v';LofnLsf]
prfO;Dd ;hLn} k' U g ;S5 .
dflg;n] ug{] k]|d eg]sf] :jR5
Pscsf{k] l| t k|d ] ug{ rfxG5g\\ eg] t
cfˆgf];fd' /x]sf] JolQm jf dg k/fPsf]
JolQmn] s] s'/f rfx]sf] 5, Tof] s'/f
:s'n k9\g ;a} ;a}af6 cf/lIft sf] xf] <
dxfzo,
8'Ag' g} /fd|f] / ;'vbfoL j}jflxs
hLjgsf cfjZos hu xf] . ljjfx
dgf]ejgf / /fd|f] Jojxf/åf/f g} ug{
;S5 . dflg; 9'+ufnfO{ b]jtf dfGg
a'em\g' kb{5 . ha tkfO{+n] cfˆgf]
hLjg;fyLl;t cfu|x ug{'x'G5, ta k7fcf}+ . cfpm
Pp6f dHhfsf] ax;
x'ge' Gbf klxn] xfd|f] ;kgfx? Jf}jflxs ;S5 eg] Ps dfgjn] csf{] dfgjnfO{ tkfO{ n ] p;sf] of] U otf / xfdL cfFvf h'wfP/ ;'? u/f}+ Û
@)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/ 7

g]skfleq sfo{gLltsf] ax;


g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] olx r}q
$ ut]bl] v !% ut];Dd emG8} b'O{ xKtf
/ cft+lst t'Nofpg' :jeflas xf] .
s_ sDo'lg:6 kf6L{leqsf] ax;
k|ltefzfnLx?sf] l6d klg clgafo{ zt{
xf] .Æ g]tT[ j s'g} o'lgel;{6Laf6 cfoft
k'h
F Ljfbleq cfk;L åGå 5 / To;n]
clgjfo{ ?kdf ;dfhjfbL cfGbf]ng /
;+s6 / gofF j}slNks ljZj Joj:yfsf]
af/]df af}l4s dGyg x'g yfn]sf]
Tof] d'Vo s'/f xf] .
r'gfjsf] pkof]u / alxisf/nfO{
nufP/ lzju9Ldf ;DkGg s]Gb|Lo kf6L{ cfkm}dF f Ps j:t' xf], j:t' –lgof{t ug]{ s'/f xf]Og, of] ;dfhdf /fli6«o d'lQm cfGbf]ngsf nflu j:t'ut b]lvG5 . k|fk] m];/ 8\of/f]g cs]df]Un' / s;/L a'‰g] eGg] af/] clgn zdf{
;ldltsf] a}7sn] lnPsf] :yfgLo x'gs
' f] sf/0f o;sf] cl:tTj g} o;leq rNg] ju{;3+ if{ / To;sf] cfjZostfn] cj:yf lgdf{0f u5{ eGg" xf] . oxfFg/] /f]laG;gåf/f ;g @)!@ df lnlvt la/xLsf] syg o:tf] 5–
r'gfjaf/]sf] sfo{gLlt / o;sf] af/]df cGtlg{lxt lakl/tx?aLrsf] Pstf / g} cfˆgf au{sf k|ltlglw k}bf ug]{ s'/f xfdLn] Wofg lbg'kg]{ s'/f s] 5 eg] rlr{t k':ts JxfO g]zG; km]n, pgs} ækGrfotsfndf r'gfj alx:sf/ u/]/
ePsf 5nkmn / ax;n] Ps k6s ;+3if{n] lgwf{/0f ub{5 . Tof] ;+3if{ / xf], rfx] ;a{xf/f kf6L{df xf]; jf a'hj'{ f cfhsf] ;fd|fHojfb n]lggsflng csf]{ k':ts b Gof/f] sl/8f]/, ?lro/ sfFu;] | qmflGtsf/L ePg . @)$*;fndf
xfdL ;a}sf] Wofg cfs[i6 u/]sf] 5 . Pstf ;hftLox?aLr dfq} x'g ;Sb5 au{sf kf6L{x?df . ;fd|fHojfbeGbf km/s 5, of] vf;u/L zdf{åf/f ;g@)!@ df lnlvt k':ts r'gfjdf uP/ g]skf Pstf s]Gb|
cl;sf] bzskl5 gjpbf/jfbL rl/qdf b /fOh PG8 kmn ckm g]zG;, cd]l/sL ;'wf/jfbL ePg . kf6L{sf] ljrf/ /
z]/axfb'/ ljZjsdf{ ljsf; ePsf] 5, e"d08nLs[t / cy{tGqsf hflgkmsf/ tyf ljZj /fhgLlt ;xL 5 eg] r'gfj pkof]u
la1fg– k|ljlwdf cfwfl/t 5, o;nfO{ a}+ssf k"j{k|d'v rlr{t cy{zf:qL u/]/ klg tflTjs c;/ kb}g{ , t/
g]skfn] cf;Gg :yfgLo r'gfjsf] k|of]u g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] yjfª\df ;DkGg hf] ; ] k m l:6lUnhåf/f lnlvt /0fgLltsf] ;]jf s] ubf{ x'G5 eGg] k|Zg
ug]{ sfo{gLlt cufl8 ;f/]kl5 Psyl/ cf7f}F dxflwj]zgn] pQ/;fd|fHojfb Unf]anfOh]zg PG8 O6\; l8:sG6]G6\;, k|wfg xf] .Æ
eg]sf] 5 . ;g\ @)@! df hg j]g/{] åf/f lnlvt clxn]sf] Ao:yfdf b]lvPsf r'gfjL
dG5]x?n], ca of] kf6L{ ;+;bLo u _ Pd;L;L / gof gof““ sfo{gLltsf] l8df]qm];L ?Nh, xfn} k|sflzt 8]le8 las[ltsf sf/0f of] c;fWo} dxËf],
d"nwf/df cfpg] eof], cGttM ljKnj cfjZostf :6f;e]hsf] k':ts b l8SnfOg PG8 abgfd / hgla/f]wL b]lvPsf] xf] . t/,
klg k|r08 h:t} x'g] eP, cflv/ ;g\ !*!^ sf] ;'uf}nL ;lGw / /fOh ckm l8df]qm];L, h]D; l/sf8{sf] r'gfj cfkm}dF f v/fa xf]Og . xfdLn] eGg]
!(%)sf] g]kfn ef/taLr ;DkGg b Go' u|6] l8k|z ] g / Pshgf csf{ u/]sf] a}1flgs ;dfhjfbdf klg
ltdLx?sf] PsLs[t qmflGt klg o:t} t zflGt tyf d}qL ;lGwkl5, h;nfO{ ljåfgåf/f lnlvt k':ts 8]df]qm];L jg hgtfsf] dg lhTg' kg] { x' G 5,
/}5 lg, eGg EofP . pgLx?sf] c;dfg ;lGw klg eGg] ul/G5, d"ns ' b /f]8 h:tf ;fdu|L of] ax;sf kl5Nnf hgcg'df]lbt x'g} k5{| / ;a}eGbf
sf]sf]xf]nf] dRrfO/xg'sf] k5fl8 kf6L{nfO{ cw{;fdGtL / cw{cf}klgj]lzs dflgb} pbfx/0fx? x'g\ . nf]stGqjfbL g} ;dfhjfbLx? x'g eGg]
cfPsf] lyof] . clxn] ha ;/sf/n] ljZj ;dfhjfbL Aoj:yfsf s'/f Aoaxf/t ;flat ug}{ k5{ . clxn]
qmflGtsf/L agfO/fVg] / qmflGtdf cfkm}F ;+;båf/f g} Pd;L;L kf; u/]kl5 b]z lbzfdf h;/L ef}lts kl/j]z aGb} 5 klg lrlgofFx? sfo{stf{ hgtfaf6
of]ubfg ug]{ s'/f;Fu 5}g . h;/L klg ca k"0f{t gjpklgj]zdf ablnPsf] 5, / g]kfnd} klg k|foM ;a}h;f] kf6L{ / cg'df]lbt x'g] / g]tfx¿ sfo{stf{n] r'Gg]
ab\gfd ug],{ e|d l;h{gf ug]{ / o;af/] ef/tLo ;]gfsf k"jh { g/n Pad ;+ljwfgsf] k|:tfjgfdf ;d]t ;dfhjfb ub{5g\ . r'gfjaf/] dxf;lrj laKnan]
g]kfn dfdnfsf Pshgf hfgsf/ pNn]v ug}{ kg]{ h'g l:yt 5, o;nfO{ æxfdL r'gfjsf lj/f]wL xf]Ogf}, of] bnfn
cfGbf]ngnfO{ sdhf]/ kfg]{ hg/n czf]s d]xtfn] o;/L l6Kk0fL oyfy{df abNg ljZj:t/sf] dGrsf] k'h
F LjfbL Aoj:yfsf kf] la/f]wL xf}, r'gfj
of]hgfcGtu{t pgLx? o;f] ul//xG5g\ . l7s oxL ;dodf tdfd qmflGtsf/L g]tf, u/]sf 5g\– æg]kfn ca b'O{ 9'ËfaLrsf] vfFrf] 5 . To;nfO cem 7f];df eGbf / Aoj:yfaLrsf] cGt/nfO{ klg
sfo{stf{ / ;lxb kl/jf/x?n] st} kf6L{n] cfˆgf] wf/ abNg vf]hs ] } xf] t eg]/ rf;f] / t?n /x]g, olta]nf xfdL k[YjLgf/fo0f rf}yf] cGt/f{li6«osf] lgdf{0f ub}{ ljZn]if0f u/]/ x]g'{ kb{5æ eg]sf 5g\\ .
zfxnfO{ ofb u5f},+ { pgn] s'g} a]nf eg]sf ljZjAofkL ?kdf x:tIf]k ug{ h?/L r_ ljBdfg sfo{gLltsf t/·x?
lrGtf;lxt k|ltlqmofx? JoQm u/]sf] kfOof] . of] :jefljs klg 5 . qmflGtla/f]wLx?n] lyP, g]kfn b'O{ 9'ËfaLrsf] t?n xf], 5 . ?;df qmflGt ;DkGg ePsf] b'O{ g]skfn] cf;Gg :yfgLo r'gfjsf]
qmflGtnfO{ sdhf]/ kfg{ clxn] b'Oj{ 6f tl/sf canDag ul//x]sf] eGb} g]skf ;lrjfno ca g]kfn tLg 9'ËfaLrsf] t?n x'g jif{kl5 ;g\ !(!( df n]lggn] ljZjsf k|of]u ug]{ sfo{gLlt cufl8 ;f/]kl5
;b:o ;Gtf]if a'9f eG5g\ – klxnf] tl/sf xf], pgLx? xfdLnfO{ 5fkfdf/ ;+3if{lt/ kmsf{pg k'us ] f] 5 lsgeg] cd]l/sf klg g]kfndf sDo'lg:6 kf6L{x?aLr df]rf{ agfpg] Psyl/ dG5]x?n], ca of] kf6L{ ;+;bLo
cfof], o;cl3 cd]l/sf slxNo} g]kfn p2]Zon] sDo'lg:6 OG6/g]zgn cyf{t\ d"nwf/df cfpg] eof], cGttM ljKnj
rfxG5g\ eg] bf];f| ] tl/sf xf] ca logLx? klg k|r08 h:t} ;+;bLo Aoj:yf / cfPsf] lyPg, p cln k5fl8 g} lyof] sf]ldG6g{ u7g u/]sf lyP . o;cl3 klg k|r08 h:t} x'g] eP, cflv/
;+ljwfgcGtu{t cfP eGb} e|d k}bf ug{ vf]H5g\ t/ xfdL pgLx?n] u/]sf b'O6} t/ clxn] Pd;L;Ldfkm{t\ OG8f]Kofl;lkms dfS;{ PË]N;sf] cu'jfOdf ;g\ !*^$ ltdLx?sf] PsLs[t qmflGt klg o:t}
cg'dfgeGbf km/s 5f} .Æ /0fgLlt nfu" ug{ cyf{t rLgnfO{ 3]g{] df k|yd cGt/f{li6«osf] u7g ePsf] t /}5 lg, eGg EofP . pgLx?sf]
h'g /0fgLlt agfPsf] lyof], Tof] ca lyof] eg] ;g\ !**( df Pª]N;sf] sf]sf]xf]nf] dRrfO/xg'sf] k5fl8
;/sf/n] nufPsf] b' O { aif{ s f] g ls lahflto / c3'ngzLnaLr . of] v_ ljZj kl/l:ylt cd]l/sfn] u5{ .Æ cu'jfOdf bf];f| ] OG6/g]zgn ag]sf] kf6L{nfO{ qmflGtsf/L agfO/fVg] /
k|ltaGwkl5 tLg a'bF ] ;xdlt u/]/ dfGotf g} cf7f}F dxflwj]zgåf/f cl3 gAa]sf] bzsdf zf]leot ;+3sf] l:ylt lgs} hl6n / ;+jb] glzn lyof] . h;/L k'h F Ljfb PsLs[t eP/ qmflGtdf cfkm}F of]ubfg ug]{ s'/f;Fu
cfPsf] of] kf6L{n] g]kfnL qmflGtsf] afFsL ;fl/Psf] åGåfTds tyf P]ltxfl;s lj36g, k"jL{of o'/f]ksf ;dfhjfbL b] l vG5 . nfvf} F – nfv hgtf / cfPsf] 5, k'h F Ljfblj?4 n8\g klg 5}g . h;/L klg ab\gfd ug],{ e|d
sfo{ef/ ca s;/L k"/f u5{ jf ljBdfg ef}ltsjfbL bz{gdf Ps dxTjk"0f{ k|:tfj ;Qfx?df ePsf k|ltqmflGt / Ps w|j' Lo b]zeQmx?sf] la/f]wsf afjh'b klg ljZj:t/df PsLs[t kxn / df]rf{ l;h{gf ug]{ / cfGbf]ngnfO{ sdhf]/
;Qf / zlQms} jl/kl/ uf]nrSs/ t xf] . sDo'lg:6 kf6L{leq hlxNo} ;xL / cd]l/sL ljZj Aoj:yfsf] pbokl5 ca hah{:t ?kdf Pd;L;L kf; ul/Psf] h?/L x'G5 . lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{ kfg]{ of]hgfcGtu{t pgLx? o;f]
nufpFbg} eg]/ ljleGg cg'dfg / ljdz{ unt, dfS;{jfbL / u}/dfS;{jfbL ;dfhjfbL qmflGt ug{ ;lsGg ls h:tf] 5 . ;Qf ;fem]bf/ bnleqs} Jofks :yfkgsf] !))jif{ k"/f u/]sf] cj;/df ul//xG5g\ . l7s oxL ;dodf tdfd
e}/x]sf] a]nf kf6L{n] lng] tTsfnLg ;f]rx?aLr ;+3if{ e}/xG5 . o; k|sf/sf] l:ylt ag]sf] lyof] . s}of}+ sDo'lg:6 c;Gt'li6 / la/f]w x'bF fx'bF } klg k|r08 lrlgofF ljb]z laefu k|d'v ;ª qmflGtsf/L g]tf, sfo{stf{ / ;lxb
sfo{gLltaf/] cfGtl/s / afXo b'a} cGt/kf6L{ ;+3if{n] g} kf6L{nfO{ ultzLn kf6L{x? an k|of]u / ;dfhjfbL / dfwj g]kfnx? /ftf/ft cfTd;dk{0f tfcf];uF sf] er{c ' n a}7sdf dxf;lrj kl/jf/x?n] st} kf6L{n] cfˆgf] wf/
?kdf ax;, 5nkmn / lqmof– k|ltlqmof / lhjGt agfO/fVg d2t ub{5 . qmflGtsf nflu ljZj kl/l:ylt cToGt} ug{ k'u] . of] kl/l:yltn] hah{:t ?kdf ljKnan] cfˆgf] ;Daf]wgdf, rf}yf] abNg vf]hs ] } xf] t eg]/ rf;f] /
pTkGg x'g' :jeflas xf] . ;/sf/n] lgZro g} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{leqsf] k| l ts' n 5 eGb} k' / fg} ;Qfdf b]zdf w|j' Ls/0fsf] l:ylt aGb} 5 . cGt/f{l:6«o u7gaf/] tkfO{x?n] s] lrGtf;lxt k|ltlqmofx? JoQm u/]sf]
;+;baf6 Pdl;;L kf; u/]kl5 /fli6«o of] kl5Nnf] ax; / 5nkmnn] g]kfnL cfTd;dk{0f u/]sf y'k}| pbfx/0f 5g\ . b]zeQm / b]zb|fx] Lx?aLr hgtfn] ;f]lr/xg' ePsf] 5, eg]/ k|Zg u/]sf kfOof] . of] :jefljs klg 5 .
:jfwLgtf Pjd\ ;fj{ef}d;Qfsf] /Iffsf] qmflGtsf ;+efjgf / r'gf}tLnfO{ l7s g]kfndf Pdfn] xFb' } k|r08–afa'/fdx?n] dx;'; ug]u{ /L lsQf lSno/ x'g] l:ylt lyP eg] ljb]z laefu k|dv ' ;ª qmflGtla/f]wLx?n] qmflGtnfO{ sdhf]/
k|Zg lgs} k]lrnf] aGb} u}/x]sf] a]nf 9+un] klqmg cfkm}n F fO cem a9L ltvfg{ cfTd;dk{0fsf] af6f] lnPsf] klg 5 . o:tf] a]nf b]zeQmx?sf] a[xt\ tfcf] n ] , o;nfO{ cfly{ s kfg{ clxn] b'Oj{ 6f tl/sf canDag
Pdl;;Llj?4sf] df]rf{ lgdf{0f, kf6L{sf] k|l] /t u/]sf] 5 . of] ax;n] l;h{gf u/]sf ljz]ifu/L ljZj kl/l:yltsf] d"Nof+sgaf/] df]rf{sf] lgdf0f{ ub}{ g]kfnL gofF hgjfbL ljZJoflks/0fleq ;dflxt ug{' kb{5, ul//x]sf] eGb} g]skf ;lrjfno ;b:o
gjf}+ dxflwj]zgsf] tof/L / cfzGg t/+uaf/] ;Í]t ub}{ dxf;lrj laKnan] dgf]ut a'emfO{n] g} xf] . l7s oxL qmflGtsf] /fli6«otf;Fu ;DalGwt sfo{ef/ eGb} pNn]lvt k|Zgsf] nfdf] pQ/ ;Gtf]if a'9f eG5g\ – klxnf] tl/sf
lgjf{rgnfO{ s;/L x]g{] eGg] ljifodf eGg'ePsf] 5– ækf6L{df x'g] ax;n] kl/l:yltdf g]skf -dfcf]jfbL_ sf] cf7f}+ k"/f ug{ h?/L 5, To;f] gu/L cyf{t lbPsf lyP . xf], pgLx? xfdLnfO{ 5fkfdf/ ;+3if{lt/
s]lGb|t lzju9L a}7sdf pNn]lvt tLg xfdLnfO{ cfwf/e"t ?kdf Ps 7fpFdf g} dxflwj]zgn] ca ljZj kl/l:ylt Ps bnfn k'h F Ljfb;Fusf] k|wfg cGt/lj/f]w ;dfhjfbL qmflGt cfkm} F d f kmsf{pg rfxG5g\ eg] bf];f| ] tl/sf xf]
Ph]G8fdWo] r'gfjL sfo{gLltn] dfq} NofPsf] 5, To;nfO{ ldn]sf] g} dfGg' w'j| Lo xf]Og ls ax'wj' | Lo x'bF } uPsf] lgisif{ xn gu/L g b]z /xg ;S5, g t cGt/f{l:6«otfjfbL cfGbf]ng xf] / of] ca logLx? klg k|r08 h:t} ;+;bLo
k|fyldstf kfPsf] h:tf] u/L s]xL rf;f], k5{ . lsgls g]kfnL ;dfhsf] ljZn]if0f, lgsfn]sf] lyof] . dxf;lrj ljKnj nf]stGq g} . d"ns ' sf cufl8 pTkGg ;kmn x'g] lalQs} k'h F Ljfbsf] s]Gb|df Aoj:yf / ;+ljwfgcGtu{t cfP eGb}
ck]Iff / l6Kk0fLsf ;fy} s'07f, xfd|f] k|wfg cGt/lj{/f]w, cfhsf] ljZj eGg'xG' 5 – æc?x?n] qmflGtnfO{ 5f]8g\ sf kl/l:yltsf cfwf/df ;Rrf b]zeQm 89]nf] nfUg yfN5 eg] o;nfO{ lgefpg e|d k}bf ug{ vf]H5g\ t/ xfdL pgLx?n]
clt/Ghgf / b'/fzoo'Qm laZn]if0fx? kl/l:yltsf] d"Nof+sg / g]kfnL qmflGtsf] nflu ts{x? u/], xfdLn] qmflGtnfO{ qmflGtsf/L kf6L{ n ] km] l /Psf] pgLx? ;+;f/el/sf] tfst nufpg u/]sf b'O6} cg'dfgeGbf km/s 5f} .Æ
klg Ps}rf]6L ;txdf cfPsf 5g\ . sfo{lbzf PsLs[t hgqmflGtaf/] xfdL ;Dea t'Nofpg ts{x? u¥of},F c?n] kl/l:yltcg';f/ cfˆgf] sfo{gLlt yfN5g\ . xfdLn] g]kfnL qmflGtsf kfFr kf6L{leq pTkGg k|ltlqmof /
lgZro g} sfo{gLlt eg]sf] c:yfoL, Ps 7fpFdf g} 5f}, xf] tTsfnLg :yfgLo cfTd;dk{0f ug{sf nflu ts{x? u/], z[v + nfx?sf] ljsf; gug]{ xf] eg] p;n] tof/LdWo] cGt/f{l:6«o tof/LnfO klg k|efjaf/] km]l/ ;lrjfno ;b:o
tfTsflns / /0fgLltsf] ;]jf ug{sf r'gfjL sfo{gLltaf/] s] ubf{ qmflGtsf] xfdLn] u2f/L / wf]sflj?4 lab|fx] ;+ul7t cfk"mnfO{ Oltxf;sf] /ËdGraf6 labfO Pp6f cfofd dfGb} cfPsf 5f} / o;nfO{ a'9fn] o;/L ;+Zn]if0f u/]sf 5g\–
nflu kf6L{n] cjnDag ug]{ hggLlt /0fgLltnfO{ ;]jf ug{ ;lsG5 eGg] af/] ug{sf nflu ts{x? u¥of},F c?n] cWof/f] ug{k' g]{ x'G5 . of] lhDd]jf/LnfO{ k"/f ug{ ;d]t k"/f ug]{ xf] eg] s}of}+ /rgfTds, æxfdL Ps k6s kf]v/faf6 :ofª\hf
xf] . n]lggn] t o;nfO{ rf}la; 306fleq xfdLn] ;a} sf]0faf6 5nkmn u¥of}F / b]vfpgsf nflu ts{x? u/], xfdLn] 5fkfd/ ;+3if{sf] sfo{gLltn] ;Dea 5}g . hgcfwfl/t / of] sfo{ef/nfO{ d2t x'Fb} a'6jn hfFb} lyof}F, :ofª\hfsf]
km]/jbn ug{ ;lsG5 eGg" ePsf] lyof] . Pp6f lg:s;{df k'us ] f 5f} .Æ cFWof/f] / ;Ggf6fkl5sf] pHofnf] hgtf;Fu hf]l8Psf] / cem Ps xb;Dd x'g] u/L yk sfo{gLlts z[v + nfx?sf] af6f]df y'k|} df]8 / 3'DtLx? 5g\,
t/, slxn]sfxLF /0fgLlt / sfo{gLltaLr kf6L{leq x'g] ax; / sDo'lg:6 b]vfpgsf nflu ts{x? u¥of},F c?n] eGbf j}wflgs ;+/rgfsf] s'g} g s'g} ljsf; ug}k{ g]{ x'G5 / kl5Nnf] r'gfjL o:tf 3'DtLx?df slxNo} afGtf gug]{
a]dn ] x'bF f, sfo{gLlt g} /0fgLlth:tf] kf6L{sf] g]t[Tj lgdf{0faf/] k|aQmf xfdLnfO{ lg/fzf / eoeLt ug{sf nflu 9Ën] c+u gagL b]zeQmx?sf] a[xt\ sfo{gLltnfO o;}sf] cË dfGg ;lsG5 . ;fyLx?n] klg afGtf u5{g . To:t}
x'g] jf o;sf] k|of]udf s]lx ;}4flGts k|sf08sf cg';f/– ækf6L{sf nflu ;xL ts{x? u/], xfdLn] qmflGtsf/L cfzfjfb df]rf{ lgdf{0f c;Dej 5 . of] P]ltxfl;s ª_ r' g fjL sfo{ g Llt kf6L{n] lng] o:tf cg]s 3'DtLx?df
sdhf]/Ln] ubf{ qmflGtsf/L cfGbf]ng g} ljrf/ / sfo{lbzf hlt dxTjk"0f{ x'G5 / lahosf nflu ts{x? u¥of},F of] g} bfloTjnfO{ k"/f ug{ xfdLn] cfkm}nF fO{ gofF ljBdfg Joj:yfcGtu{t x'g] s'g} slxn]sfxLF s}of}+ ;fyLx?nfO{ To:t}
7"nf] e8\vfnf]df km;]sf s}of}+ pbfx/0fx? TolQs} dxTjsf] k|Zg g]tT[ j klg xf], pgLx? / xfdLaLrsf] cGt/ klg xf] .Æ r'gf}tLnfO{ ;fdgf ug{ tof/ kfg}{ kb{5 . klg r'gfjdf ;xefuL x'g] jf gx'g] x'G5, eof] klg . ædnfO{ Ps k6s
5g\ . kf6L{sf] clwstd sfo{qmdnfO{ j:t'df ePsf] ljsf;sf] :t/cg';f/ xfd|f] cfh ;ftf}F dxflwj]zgsf] d"Nof+sg 3_ ljZj ;dfhjfbL qmflGt / rf}yf] eGg] k|Zg sfo{gLlts ;jfn xf], nfdf] ;do;Dd vf]sL ;Grf] gePkl5
k"/f ug{ tTsfnLg / Go"gtd sfo{qmd ;f]Rg] tl/sfdf klg ljsf; ug{ ;lsPg ;xL ;flat x'bF } uPsf] 5 . ljZj cGt/f{l:6«o lgdf{0fsf] vf“rf] /0fgLltsf] ;jfn xf]Og . o;nfO{ tftf]kfgL lng yfn], tftf]kfgL dfq}
s] x'g,] cfhsf] /fli6«o – cGt/f{li6«o eg] xfdLn] cfGbf]ngsf] /Iff / ljsf; b'Ow{ j' | Lo / ax'wj' | Lo x'bF } uPsf] 5 . cGt/ ljZjel/ olta]nf ;dfhjfbsf] ;fk]Iftfdf x]g' { kb{5, lg/k]Iftfdf xf]Og . lnFbflnFbf d]/f] z/L/ g} o:tf] eof]
kl/a]z / d"n'ssf] juL{o zlQm klg ug{ ;Sb}gf},F sDo'lg:6 kf6L{sf nflu ;fd|fHojfbL cGt/lj/f]w em8k / af/]df Ps k6s k'gM ladz{ x'bF 5 } . cS6f]a/ qmflGtsf] k"j; { GWofdf kf6L{ ls lr;f] kfgL 5f]of] ls ;d:of
;Gt'ngsf] cfhsf] l:yltdf s'g g]tT[ j eg]sf] ;dfg r]tgfx?aLrsf] ;+3if{df k|s6 e}/sf] 5 . kl5Nnf] o'qm]g k'hF Ljfb / gjpbf/jfbL nf]stGqdf dfly k|ltjGw nfu]kl5 / hf/zfxL cfOxfNg], clxn] d lr;f] kfgL klg
k|sf/sf] sfo{lbzf / sfo{gLlt k|of]u Pstf klg xf], hxfg]/ r]tgf / xfd|f ;+s6 To;sf] Pp6f pbfx/0f xf], o;af/] ;+s6sf] jfbn d8fl//x]sf] 5 . wgL bdgsf] ;dodf n]lggn] b'dfsf] k|of]u lnG5', slxn]sfxLF tftf]kfgL klg,
ubf{ bnfn k'h F Ljfblj?4 hgtfsf] ;f]Rg] tl/sfdf km/s k5{ ToxfFaf6 g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf ljb]z laefu / ul/aaLrsf] cfo c;dfgtf r'lnFbf] ug]{ sfo{gLlt Nofpg' eof] . hgo'4sf] clxn] d] / f] zl//n] b' O 6} kfgL
3]/fnfO Jofks / k|efjzfnL agfpg kf6L{df ;d:of cfpg] u5{g .Æ k|dv ' wd]G{ b| jf:tf]nf sGrg o;f] eGg' 5 . jftfj/0fLo IfoLs/0f lgs} tof/L k"j{ @)$*df ;+;bsf] k|of]un] krfp5, clxn] d l7s 5', g]kfnsf]
;lsG5 eGg]af/] km/s–km/s sf]0f Pp6f ;kmn qmflGtsf nflu x'G5– æcd]l/sf / ¿;aLrsf] o'4 g} 8/nfUbf] x'Fb} 5 . kl5Nnf] sf]le8 hgo'4sf] rf/ tof/Ldf dxTjk"0f{ sDo'lg:6 cfGbf]ngdf klg laut
k|ltsf]0faf6 s'g} klg sDo'lg:6 kf6L{sf] g]tT[ jsf] ;jfn lgs} dxTjk"0f{ x'G5 . o'qm]g ;+s6 xf] . To;sf] df/df o'qm]gL Aoj:yfkgdf b]lvPsf] Ifdtf / e"ldsf v]Nof] . s'g} kf6L{ r'gfjdf uPs} nfdf] ;dob]lv ls t alx:sf/ dfq}
lhagdf o;/L ax; x'g' cfkm}dF f ;'vb n]lggn] Psk6s eGg" ePsf] lyof]– hgtf kl//x]sf 5g\ . o;sf] d'Vosf/0f /fHosf] e"ldsfsf cfwf/df ;dfhjfbL sf/0fn] p qmflGtsf/L /Xof] jf /x]g ug]{, ls t r'gfj pkof]usf] dfq}
kIf xf] . h;n] dfS;{jfbsf] cfwf/e"t æqmflGtsf/L cfGbf]ngsf nflu cfTdut o'qm]g ;/sf/sf] bnfn gLlt xf] . o:tf] elgPsf b]zx? g} of] ;+s6;Fu h'‰g eGg] s'/fsf] 6'u+ f] nfUb}g / nufpg s'/f ug]{ b'O{ cnu cnu :s'lnª
dfGotfnfO{ a'em]sf 5}gg\, h;n] a'em]sf / j:t'ut cj:yf rflxG5, qmflGtsf/L ;+s6 ef]ln g]kfndf klg cfpg ;S5, t'ngfTds ?kdf ;kmn b]lvPsf 5g\ . ldNb} g . d" n s' / f] dfS;{ j fbsf eP, clxn] xfdLn] tL b'a}eGbf km/s
t 5g\ t/, l7s 9+un] kqm]sf 5}gg\ / l;4fGt, sfo{lbzf / sfo{gLlt klg o;sf] vt/f klg 5 .Æ gfkmf / k'h F Lsf] lj:tfl/t k'g?Tkfbgsf] cfwf/e"t k|Zgk|ltsf] b[li6sf]0fsf] xf] . sfo{gLlt c+lusf/ u/]kl5 xfd|f
h;n] a'em]/ klg o;sf] tf]8d/f]8 rflxG5, oL ;asf afah'b cfˆg} xfdLn] ljZj zlQm ;Gt'ng, ljZj k'FhLjfbL rl/qsf sf/0f cfjlws ju{;3+ if{, juL{o clwgfosTj, /fHo;Qf ;fyLx?nfO{ clnslt P8\h:6 ug{
ul//x]sf 5g\, pgLx?nfO{ kf6L{leq rNg] cfGbf]ngsf ;kmntf / c;kmntfåf/f kl/a]zsf] d"Nof+sg / ;fd|fHojfbL cfly{s ;+s6x? b]vf kb}5 { g\ . o;n] / ;dfhjfb, an k|of]usf] l;4fGtsf] c;xh ePsf] dfq} xf], xfdL l5§}
o; k|sfsf ax;x?n] lg/fzf, eoeLt vfl/Psf Ps bh{ g a9L cGtlj{ / f] w sf] rrf{ ug{ ' s f] cy{ k'h F LjfbL j[tleq ;d]t k'h F Ljfbsf] ljifodf kf6L{ / g]tT[ jn] s;/L ;f]R5 P8\h:6 x'Fb} hfg] 5f} .Æ
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&* ;fn r}t @& ut] cfOtaf/
;lxbsf]=====
g]skf lg/Gt/ cufl8 a9\g] atfP .
pgn] Pd;L;L ;Demf}tfdf ul/Psf]
a]nfdf r'gfj cfPkl5 rfx] :yfgLo
lgosfosf k|ltlglw x'g\, rfx] ;+;b\sf
k|ltlglw x'g\ tL s;}n] klg hgtfsf]
cfsf+Iff / efjgfcg';f/ sfd u/]gg\ /
o:tf] lrGttn] g]tT[ jsf] ljsf; x'G5
t < To;sf/0f o:tf sdhf]/LnfO{
;RofP/ dxf;lrjsf] ;xof]uL jf k"/s
clvn -qmflGtsf/L_ pbok'/sf] cWoIfdf lgzfg s6\jfn
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 cfof]hgf u/]sf] / pbok'/df klg cfˆgf] kf6L{n] cfGbf]ngx? ub}{ cfPsf]
x:tfIf/n] cd]l/sL ;fd|fHojfbsf] aGg'' ;a}sf] a'l4dtf x'g5 ] .
pklgj]zLs/0f ug]{ g]kfnnfO{ o'qm]g ;/sf/n] klg ug{ ;s]sf] 5}g . a? pN6} #= d"n g]tT[ j / ;xfos g]tT[ jsf] kf6L{ l gs6 clvn -qmflGtsf/L_ clvn -qmflGtsf/L_ sf] lhNnf / ljBfyL{ ;+u7gn] cu|0fL ¿kdf
agfpg] /0fe"ld agfP/ cfˆgf] :jfy{l;4 e|i6frf/ sldzg, dxFuL / /fi6«3ftaf6 ;DaGw– s k|sf08n] Ps 7fpFdf eGg' pbok'/sf] !# cf}F lhNnf ;Dd]ngn] ;Dd]ng cfof]hgf u/]sfn] ;Dd]ngn] cfGbf]ngdf dxTjk"0f{ e"ldsf v]Ng
ug{ cd]l/sL ;fd|fHojfbn] cfˆgf gª\uf| hgtf cflht\ 5g\ . hgtfn] ljsNk ePsf] lyof] …xfd|f] sfd dxf;lrjnfO{ lgzfg s6\jfnsf] cWoIftfdf @! pbok' / sf] ljBfyL{ x ?sf] ;' G b/ ;d]t cfu|x u/] .
g]kfndf lkmhfO/x]sf] atfP . vf]lh/x]sf 5g\ . of] a]nfdf r'gfjnfO{ ;xof]u ug'{ xf] .Ú r'gfjsf] ljifo ;fgf ;b:oLo gofF sfo{;ldlt rog u/]sf]
g]kfndf Pd;L;L kf; ubf{ ;+;b\df gofF 9Ën] k|of]u ug]{ eg]sf xf}F . Tof] ljifo xf] t/ o;sf] ckJofVof 7"nf] 5 . j}1flgs ;dfhjfbL Joj:yf /
x:tfIf/ gug]{ c8fg /fVg] ;+;bLo kf6L{df eg]sf] kl/jt{g / qmflGtsf] lg/Gt/tfsf] eof] . vf;df kf6L{nfO{ alnof] / ;[b9[ lzIffsf] nflu xfd|f] cfGbf]ng, ;'b[9
eP klg b]zeQmk"0f{ efjgf /fVg]x?sf] df]rf{sf] ?kdf cfˆg} 9Ën] gofF k|:t't agfpg] sfo{gLlt cfhsf] cfjZostf / h'emf? ;+u7g lgdf{0fsf nflu !#
pRr ;Ddfg ub}{ hxfF /x] klg b]zsf] ul//fv]sf /fhgLlts kf6L{sf] r'gfjL xf] . qmflGt u5'{ eGg] t/ kf6L{nfO{ cf}F lhNnf ;Dd]ng eGg] d"n gf/fsf
dfof ug]{ b]zeQmx?k|lt P]Soa4tf df]rf{ agfP/ cufl8 a9\g] eGg] xf] .Æ sdhf]/ agfpg] uNtL x'bF g} . vf;u/L ;fy laxLaf/ ;DkGg ;Dd]ngn]
hgfpFb} pgLx?k|lt ;+oQ' m df]rf{ agfP/ o;}u/L, Pscsf]{ k|Zgsf] hjfkm lbFb} Pd;L;L ;Demf}tf kl5 g]kfndf ljb]zL pkfWoIfdf dlgif a/fO{nL, ;lrj
/fli6«o d'lQmsf] n8fO{ n8\g] atfP . k|jQmf k|sf08n] eg]sf 5g\– æclxn] x:tIf]k tLj| aGb}5 . x:tIf]k / l;4fy{ clwsf/L, ;x;lrj kjg sfsL{ eljiosf] /]vf sf]g{ ;sf];\ eGg] To:t} sfo{qmdsf cltly clvn -
Pd;L;L cg'bfgsf] se/df cd]l/sL ;]gf :yfgLo lgjf{rgnfO{ /fli6«o :jfwLgtfsf if8\oGqsf qmddf y'k}| gofF–gofF n8fOF / sf]iffWoIfdf afnf /fO{ u/L @! z'esfdgf klg lbPsf lyP . pgn] qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo cWoIf k|sfz
/ cd]l/sL ef8fsf ;]gf g]kfndf cfpg] kIfw/, hgd'lQmsf kIfw/ / hgtfnfO{ / df]rf{x?sf] cfjZostf kg{ ;S5 . hgfnfO{ ;Dd]ngn] lhNnf ;ldltdf b]zdf lbgk|ltlbg dxFuL, e|i6frf/, zfxLn] lg/Í'z k~rfot Joj:yfsf] lj?4
atfpFb} Pd;L;L cg'bfg xf] eg] cfˆgf] cflht agfPsf laifolj?4 v8f x'g] ax'dt / cNkdtsf ax;x?nfO{ xfdLn] rog u/]sf] 5 . sfo{qmdsf k|d'v sfnf]ahf/L a9\b} uPsf] eGb} To;sf] af] n ] s f] lbg hgo' 4 df ljBfyL{
:jfledfg lu/fP/ cg'bfg glng] atfpFb} k|ltlglwx?nfO{ xfdLn] r'gfjL df]rf{df aGb ug{ ;Sg'k5{ . d'Vo lgzf;gfdf cltly tyf g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o, e08fkmf]/ ug{ ljBfyL{x?nfO{ clkn cfGbf]ngaf6 ;lxb ePsf ljBfyL{x?nfO{
hlt;'s} k};f lbP klg cfˆgf] cfdf / k7fpg] xf] . o;sf nflu xfdL 5 kf6L{;uF kf6L{ qmflGt / /fli6«otf eof] eg] ;a} pbok'/–cf]vn9'+uf OGrfh{ ljj]s u/] . hgtfsf] b} l gs hLjgdf ;DeFmb} of] @! cf}F ztfAbLdf xfd|f] b]zsf]
;GtfgnfO{ a]Rg g;Sg] atfP . 5nkmndf 5f}F . qmflGtsf/Lx?sf] r'gfjL ;dfwfgdf Ps?ktf cfpF5 . n8fO{s + f] s'dfnn] d}gaQL afn]/ sfo{qmdsf] cfjZostf kg]{ ufF;, afF;, skf;, ljBfnox?df k9\g] lzIff ;+;f/sf
olb /fli6«o :jfwLgtfsf] k|Zg cfpF5 df]rf{ agfP/ hfG5f},F :jtGq?kdf b]z / df]rf{df JolQmut :jfy{x?nfO{ s]Gb|df pb\ 3 f6g u/] s f lyP . pgn] lzIff, :jf:Yo / /f]huf/Lsf] Uof/]G6L ljZjljBfnox?;Fu k|lt:kwf{ ug{ ;Sg]
eg] kf6L{sf em08f / kf6L{sf Aofg/ / hgtfsf] k|ltlglwTj ug]{ JolQmsf] ;xof]u /fVg' x'bF g} . Ps csf{sf] ;Ddfgsf] sfo{qmddf af]Nb} clxn]sf] /fli6«o /fHon] ug{'k5{ eg]/ cfˆgf] kf6L{n] lzIff gLlt /fHon] nfu" ug{' kg]{ atfP .
cg'zf;g afws aGg gx'g] atfpFb} lnG5f}F / pgLx?nfO{ klg ;xof]u lbG5f}F .Æ ;+:s[ltnfO{ ljsf; ug'k{ 5{ . ;a} ldn]/ /fhgLltnfO{ ;d]6]/ g]kfndf ePsf] hgtfsf] cfjfh lnP/ ;8sdf sfo{qmddf :jfut dGtJo l;4fy{
b] z sf] b] z elQmk" 0 f{ cj:yfdf aGbL===== dxf;lrjnfO{ zlQmzfnL agfpg'k5{ . bf]xf]/f] rl/qsf] lzIff k|0ffnLnfO{ cGTo cfpFbf b'O{ jif{ k|ltaGw v]Kg' k/]sf] clwsf/Ln] /fv]sf lyP eg] sfo{qmd
;fj{ef}d;Qfdfly vNnf] cfpF5 eg] ;a} cf]nL ;/sf/;Fu ePsf] tLg a'bF ] ;xdltdf JolQmnfO{ xf]Og ;+:yfnfO{ dha't u/]/ gofF hgjfbL lzIff /fHon] ;'rf? pgsf] egfO{ lyof] . clxn] b]zdf ;+rfng lgzfg s6\jfnn] u/]sf lyP .
af/aGb]hnfO{ tf]8/] g]kfnL / b]zeQmsf] b]zsf] /fhgLlts ;d:ofx? jftf{ / u/fpg]tkm{ xfdLn] ;f]Rg'k5{ . dxf;lrj, u/f];\ eGb} hgcfGbf]ng lbj;sf] ljsf;sf] gfddf /fi6«3ftL Pd;L;L sfo{ q mdsf] ;efWoIf clvn -
kl/ro lbg'kg]{ / u'6ut dfgl;stf / ;+jfbaf6 ;dfwfg ug]{ ;xdlt ePsf] k|jQmf, ;lrjfno, s]Gb|Lo ;ldlt kf6L{sf pknIodf z'esfdgf lbPsf lyP . bnfnx?n] ;+ ; b\ a f6 kf; u/] / qmflGtsf/L_ sL s]lGb|o ;b:o hfgsL
kf6L{ut dfgl;stfaf6 dfly p7]/ t/ ;/sf/n] g]skf;Fu s'g} k/fdz{ gu/L ;+:yfksx? x'g\ . xfdLn] ljsf; u/]sf] b]z}el/ cfˆgf] kf6L{n] sfo{qmd NofPsf] eGb} pgn] To;sf] lj?4df vqLn] u/]sL lyOg\ .
n8\g'kg]{ atfP . pQm sf]0f;ef
sfo{qmddf g]skfsf s]lGb|o ;b:o tyf
?kGb] x L lhNnf OGrfh{ s[ l tsf]
;xeflutf /x]sf] lyof] . sfo{qmd
:yfgLo lgjf{rg 3f]if0ff u/]sf]df /f]if k|s6
u/]sf lyP .
pgn] g]skf tLg a'bF ] ;xdlt
;fd"lxs g]tT[ j k|0ffnLsf] cEof; xf] . gLlt
agfpg clg JofVof ug{ ;lhnf] x'g] t/
cEof; sfof{Gjog ug{ lsg ufx|f] x'g] <
hgkqsf/ ;+u7g tfKn]hª' åf/f kqsf/ dxf;+3nfO{ 1fkgkq Û
sf7df8f}F . hgkqsf/ ;+u7g k] z fut ;' / Iff / :yfloTjnfO{ k|f0ffnLnfO{ sfof{Gjog ug{ ;+:yfut
sfof{Gjogdf k|lta4 ePsf] eGb} ;/sf/ cfhsf] cfjZostf xf] M ;f]kfg
g]skfsf ?kGb]xL lhNnf ;]qm]6/L qmdsf] cfwf/df g]tT[ jdfly ljZjf; / tfKn]h'ªn] g]kfn kqsf/ dxf;+3 ;'lglZrtfsf nflu 7f]; kxn ug{ dfu kxn ug{ cfu|x u/]sf] 5 . ;fy},
klg tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjog ug{ tfKn]hª' nfO{ ^ a'bF ] 1fkgkq a'emfPsf] ul/Psf] 5 . ;fy} sf]le8sf sf/0f kqsf/x?sf] Ifdtf clea[l4 ug{
ljZjf;sf] ;Grfngdf ePsf] lyof] . OdfGbf/ aGg' kg]{ atfPsf lyP eg] ;Ddfg u/f}+ . b'Zdg;Fusf] n8fO{d+ f
:yfgLo===== ;/sf/L kIfaf6 ;/sf/ tLg a'Fb] g]tT[ jsf] Pstf cfhsf] cfjZostf xf] . 5 . ;f] ;+u7gsf cWoIf t]hs'df/ /f] h uf/ u' d fPsf ;+ r f/sdL{ s f]
k'g:yf{kg, /fxt / :jf:Yo pkrf/sf
tflnd / k|lzIf0fsf] Joj:yf ug{ dfu
u/]sf] 5 . kqsf/x?sf] :jf:Yo aLdf,
;fksf]6fsf] cWoIftfdf ePsf] hg;ef r'gfjL sfo{gLltsf] ljifodf w]/} 7"nf] ljjfb a/fO{nLsf] g]t[Tjdf uPsf] 6f]nLn]
;xdlt sfof{Gjogdf k|lta4 ePsf] zfvfsf cWoIf cfgGb uf}tdnfO{ nflu kxn ug{ cfu|x ul/Psf] 5 . hLjg aLdf / ;+rf/, ;fdu|Lsf] aLdf
sfo{qmddf g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o Pjd\ hgfpb} ^! lhNnf k|zf;g sfof{nodf ug'k{ g{] ljifo g} lyPg . ;'?d} Ps?ktfsf]
;fy k|:t't ePsf] eP a'l4dtfk"0f{ x'g] ug]{ Joj:yf ug{ klg dfu u/]sf] 5 .
lrtjg lhNnf OGrfh{ ;Gb]z, g]skf ePsf g]skfsf g]tf sfo{stf{sf] d'2f 1fkgkq a'‰b}, dxf;+3 cWoIf
s]Gb|Lo ;b:o Pjd\ clvn g]kfn dlxnf 6'l+ u;s]sf] hfgsf/L lbPsf] lyof] . lyof] . km/s dt cfPs} 5}g / s]jn
k|Zg dfq p7]sf 5g\ . km/s dt g} uf}tdn], dxf;+3 ;a} kqsf/sf] ;femf
;+3 qmflGtsf/LsL s]Gb|Lo cWoIf aGw' ;/sf/L kIfsf cg';f/ b]ze/sf lhNnf ;+:yf ePsf]n], kqsfsf] xslxts}
rGbnufot af]ns ] f lyP . sfo{qmddf k|zf;g sfof{nodf %&) j6f d'2f gcfOsg ax' d t / cNkdtsf
ckJofVofx? ug{] clwsf/ x'Fb}g . nflu 1fkgkq a'emfPsfn] cfk"mx¿n]
;fdgf hg;f+:s[lts kl/jf/n] ljleGg /x]sf]df $&* j6f 6'lË;s]sf] / afFsL a'em]sf] atfP . cWoIf u}tdn] eg],
k|:t'ltx? b]vfPsf] lyof] . sfo{qmdsf] (@ j6f klg clGtd r/0fdf k'us ] f] To;sf/0f g]tT[ jsf] lx;fan] dxf;lrjnfO{
;xof]u / ;dy{g ug'{ ;a}sf] bfloTj xf] . dxf;+3n] clxn] lhNnf zfvfsf] ejg
;~rfng g]skf lrtjg lhNnf ljz]if hfgsf/L lbPsf] atfOPsf] 5 . o;}u/L, lgdf{0f ul//x]sf] / tTsfn cfly{s
sld6L ;b:o dx]z yf?n] u/]sf lyP . b]ze/sf lhNnf cbfntdf /x]sf $= ljKnj / k| s f08sf]
g] t [ T jdf of] kf6L{ ag] s f] xf] – cefjsf] rfF8} ug]{ of]hgf eP tfklg
cf;Gg===== d'2fdWo] (# j6f 6'l+ u;s]sf] afFsL
d"ntM s= ljKnjsf] g]tT[ jdf of] kf6L{sf] aLdfsf] sfd cufl8 a9fpg
lrq b]lvPsf] 5 . To;af6 klg ljZn]if0f d'2fnfO{ 6'Ë\ofpg dxfGoflwjQmf g;lsPn] s]xL cly{s Joj:yfkg u/L
ug{ ;lsG5 . Ps jif{ cl3 xfdLn] b]z sfof{nodfkm{t\ /fo dfu ul/Psf] / k'gu{7g ePsf] xf] . of] kf6L{ ;a}
qmflGtsf/Lx?sf nflu v'Nnf klg 5 . aLdfsf] sfd cl3 a9fpg] atfP .
/ hgtfsf] rfxgfnfO{ b[li6ut u/]/ 6'U+ ofpg] lbzftkm{ pGd'v ePsf] hfgsf/L sfo{sIfdf k'uL 1fkgkq a'emfPsf] xf] . 1fkgkq a'emfpFb,} cWoIf t]hs'df/n] dxf;+3sf] cfly{s sf/f]jf/ r':t
tTsfnLg cf]nL ;/sf/;Fu u/]sf] tLg lbPsf] lyof] eg] !) j6f d'2f gsf/fTds cfpg] hfg] qmd rln/xg klg ;S5
t/ leq k;]/ kf6L{nfO{ g} Wj+z ug{] ;Dk"0f{ kqsf/x?sf] ;femf ;+:yf g]kfn eg], …xfdLn] ;b:ox?sf] z'l4s/0f u/L b'¿:t /x]sf] / sf/f]af/ af/]df a'‰g,
a'Fb] ;xdlt ePsf] lyof] . To;nfO{ nfu" ;"lrdf /x]sf] ;d]t hfgsf/L lbPsf] kqsf/ dxf;+3nfO{ yk dof{lbt, dxf;+3nfO{ dof{lbt / lhDd]jf/L agfpg x]g{ kg]{ ePdf zfvfsf] sf]iffWoIfn]
ug]{ ;Gbe{df kfFr dlxgf lalt;Sbf;d]t lyof] . ;du|df e]6jftf{ ;sf/fTds / if8\oGq :jLsfo{ x'bF g} . a:g ;lsFbg}
jf ljrf/ ldn]g eg] lzi6tfk"js { cg'zfl;t / lhDd]jf/ agfpFg eGb}, cfu|x u/]sf 5f}F . kqsfl/tf ul//x]sf hlta]nf klg pknAw u/fpg ;Sg]
cf]nL ;/sf/n] nfu" ug{ ;s]g . clxn] lgisif{dn " s ePsf] atfOPsf] 5 . hgkqsf/ ;+u7gn] 1fkgkq a'emfPsf] kqsf/x/¿nfO{ ;xh / lgikIf ?kdf atfP . dxf;+3 lhNnf zfvf ;lrj
alx{udg x'g] 5'6 ;a}nfO{ x'G5 . hxfF
b]pjf g]t[Tjsf] ;/sf/ ag]kl5 klg gf} ;+ ; bLo===== uof] efF8e}nf] ug{] ;+:sf/nfO{ TofUg'k5{ . ;+u7gsf cWoIf t]hs'df/ a/fO{nLn] ;b:otf k|fKt x'g] ;'lglZrt ul/of]; ;'jf; cfrfo{n] hgkqsf/ ;+u7g
dlxgf lalt;s]sf] 5 . xfdLn] k6s– k| Z g – cfhsf] cfjZostf xf]
k| Z g – atfP . 1fkgkqdf, >dhLlj eGg] dfu u/]sf 5f}F .Ú g]kfn;Fu ;xsfo{ u/]/ cl3 a9\g]
k6s ;/sf/nfO{ elg/x]sf 5f}F t/ klg zlQmzfnL g]tT[ j / cg'z ' fl;t kf6L{ . unt jf ;xL h] lg0f{o eP klg dfg]/
hfg' kf6L{ k4lt xf] . k/LIf0f jf kqsf/x?sf] Go"gtd kfl/>lds, ;+u7gn] ;dfg'kflts lj1fkg atfP . – ;'htf kGwfs
tLg a'Fb] ;xdlt k"0f{?kdf sfof{Gjog ax; / 5nkmnnfO{ :j:y, dof{lbt,

cfunfuLaf6 ;fjwfgL ckgfcf}+


ePsf] 5}g . of] l:yltdf k|ltkIfL eGg';\ ;Eo / d}qLk"0f{ agfpg'' kb{5 . cfh cEof;d} guO{ s'g} klg lg0f{o ;xL jf
jf ;/sf/ eGg';\ of] s'/fnfO{ a]jf:tf xfd|f] g]tT[ jdfly rf}tkmL{ xdnfx? ePsf unt k|dfl0ft x'bF g} . To;sf/0f xfd|f]
eof] . tLg a'Fb] ;xdlt sfof{Gjog gu/L 5g\ . d] / f] ljrf/df ljKnj / kf6L{sf] hLjgdf alxisf/sf] cEof;
PstkmL{ 9Ën] r'gfj hfG5' eGg' t cfˆg} k|sf08dfly ePsf k|xf/x? of t w]/} k6s ePsf] 5 . clxn] k|of]usf]
lg0f{o ePsf] 5 / of] k/LIf0fsf qmddf
k|j[lQsf] 8Dkm' ahfpg vf]Hg'n] klg
l:ylt hl6n 5 eGg] b]lvG5 .Æ
c1fgtf x'g\ of t if8\oGq . c1fgtfx?
IfDo x'G5g\ eg] if8\oGqx? IfDo x'bF g} g\ . 5 . lxhf] h:t} Pstfa4 ?kdf lgDg sf/0faf6 cfunfuL x'g;S5–
if8\oGqsf] k|efjdf sf]xL klg kf6L{ ;b:o k|of]udf xfdkmfNg' a'l4dfgL x'G5 . ;xL
To;}u/L, Pscsf{] k|Zgsf] hjfkmdf
k|jQmf k|sf08n] eg]sf 5g\– ækl5Nnf] kg'{ x'bF g} . s]xL q'6Lx? cfj]uhGo x'G5g\ jf unt h] eP klg To;sf] ;dLIff /
;+Zn]if0f eljiodf x'g] g} 5 . Oltxf;
Ø cfuf]sf] k|of]udf xf]l;of/L gckgfpFbf .
Ps8]9 jif{df b]zsf] l:ylt Psbd hh{/ t s]xL gLr hGo÷x/]s cfGbf]ngdf
ePsf] 5 . b]z oltw]/} ;+s6u|:t 5 ls
s'g} If]qdf klg ;Gtf]ifhgs l:ylt 5}g,
b'O' j{ 6f clt x'G5g\ – Pp6f cfqmf]z /
csf]{ 3';k}7 . 3';k}7x?n] cfGbf]ng
jf ljutsf] cfwf/df cfkm\gf wf/0ff
gagfp . g]kfnLdf Pp6f pvfg 5 Ø k|HHjngzLn j:t'sf] plrt k|of]u gubf{,
…cf]uN' 6fn] xfg]sf] s's/' lah'nL rlDsFbf
rfx] Tof] /fhgLlts If]q xf];\ rfx] Tof]
cfly{s, ;f+:s[lts, ;fdflhs, ;'/Iff,
layf]Ngsf nflu 9'u+ f xfG5g\ . kf6L{n]
n8\ eGbf n8\bg} g\ t/ gn8\ eGbf n8\5' tl;{G5Ú . xfdLdf gxf}F / cf]uN' 6f /
lah'nLsf] e]b 5'6o\ fpg ;sf}F . g]kfnL
Ø x'/L atf; rNbf,
z}lIfs, hghLljsf jf ljsf;sf] If]q eG5g\ . cfhsf] d'Vo k|Zg g]tT[ j /
xf];\ ;a} If]qdf sxfnLnfUbf] l:ylt 5 . ljrf/sf] /Iff clg ljsf;sf] k|Zg xf] .
ljKnjsf] hGd k|ltqmflGtsf lj?4
/fhgLltdf k|r08n] u/]sf] uNtL;Fu
ljKnjnfO{ t'ngf gu/f}F .
Ø k|of]ukl5 cfuf]sf] plrt Joj:yfkgdf nfk/afxL ubf{,
oxL s'/fnfO{ b[li6ut u/]/ g} xfdLn] b]zsf]
%= ;+;bLo Joj:yfsf] cGTosf
kl/jt{g / hgtfsf] cfsf+Iffsf] lglDt
Pp6f ljsNk k|:t't u/]/ ;+3if{ ul//fv]sf
qmflGtsf] Hjf/ef6faf6 ePsf] xf] .
k|ltaGw # a'bF ] ;xdlt / r'gfjsf] nflu r' g fjsf] k| o f] u M bnfn Ø r6\ofª kbf{ tyf lah'nLsf tf/ ;6{ x'bF f .
k|of]usf sbdx?df Pp6f ;+ult 5 . ;+;bLo Joj:yflj?4sf] ;+3if{nfO{ yk
lyof}F . of] kf6L{sf] wf/0ff ca /fli6«o
?kdf gofF 9Ën] cufl8 a9fpg'k¥of] # a'bF ] ;xdltdf b]vfPsf] s'zntf pRr prfOdf k'¥ofpg] p2]Zosf nflu
r'gfjsf] k|of]usf] lg0f{o ePsf] 5 .
To;}n,] ;r]t /xf},+ cfunfuLaf6 arf}+ / arfcf}+ .
eg] / g} tLg a' F b ] ;xdlt u/] / k|sf/sf] 5 / To;nfO{ pknlAwsf ?kdf
/fhgLlts?kdf jftf{ , 5nkmn / ;+Zn]if0f ug{ ;Sg'k5{ . lxhf] k|ltaGwsf] ;a} qmflGtsf/L, k|ultzLn, b]zeQm
;+jfbaf6 zflGtk"0f{ 9Ën] ;dfwfg ug]{ a]nfdf g]tT[ jnfO{ ef}lts ?kd} l;Wofpg] / ;Rrf nf]stGqjfbL zlQmx?nfO{
eGof}F . oxL ;Gbe{df s]Gb|Lo ;ldltdf if8\oGqx? ePsf lyP eg] cfh w|j' Ls/0f ug{] p2]Zosf nflu klg
ax; ub}{ hfFbf :yfgLo lgjf{rgnfO{ gofF /fhgLlts ?kdf l;Wofpg] xdnfx? r'gfjdf hfg' k/]sf] xf] . To;sf/0f
9Ën] k|of]u ug{k' 5{ eGg] lgisif{df k'u]sf ePsf 5g\ . kf6L{leq klg To;sf r'gfjnfO{ k|of]u ugf{;fy ;+;bLo
5f}F . ca o;sf lglDt ;/sf/n] 7Ls k|efjx? b]lvg'' x'bF g} . cljZjf; / Joj:yfnfO{ :jLsfg{] sfd eof] eGg]
9Ën] ;f] R of] eg] xfdL hgtfsf] cfz+sfx?nfO{ w]/} a9\g lbg'' x'bF g} . cfkm}F e|d 5g'{ x'bF g} .
cfsf+Iff, efjgf / kf6L{sf] /fli6«o bfloTj r'gfjdf efu lng] af6f] vf]Ng] clg p2]Zo :ki6 ePg eg] alx:sf/n]
k"/f ug]l{ t/ nfU5f},F xfdL k/Dk/fut b[li6n] efu lng]nfO{ sf/afxL klg u5f}F{ eGg] klg ;+;b\jfbdf km;fpF5 . p2]Zodf
dfq} ;f]Rg] kIfdf 5}gf}F . t/, ;/sf/n] of] s:tf] cj}1flgs ts{ xf] < lg0f{o jf k|i6 ePdf k|of]uaf6 klg ;+3if{ /
k|lt/f]w x'G5 . km]l/ klg of] tTsflns
;f]r]g eg] km]l/ gofF 9Ën] ;f]Rg}k5{ .Æ ;xdltdf OdfGbf/Ltf b]lvg'k¥of] . cGo g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
o;}u/L, aLaL;sf] r'gfj k|of]u /fi6«jfbL ;d"xnfO{ r'gfjdf ;xof]u u5f}+ { / sfo{gLlts k|Zg xf] . Ps?ktfsf
eg]sf] s] xf] eGg] k|Zgsf] hjfkm lbFb} eGg ;Sg] t/ kf6L{leqsf ;b:o p7] ;fy ljifonfO{ a'emf}F . j:t'nfO{ l9nf
k|jQmf k|sf08n] eg]sf 5g\– ær'gfj sf/afxL u5f}F{ eGg] of] s'g ts{ xf] < oL a' e m\ g ' , ga' e m\ g ' a/fa/ x' G 5 .
k|of]u eg]sf] ;/sf/;Fu tLg a'bF' ] ;Demf}tf JofVofx?df ;+ult 5}g . aflx/ pbf/tf ;r]ttfk"j{s ;a} Psl9Ssf eP/
u/]/ Pp6f gofF df]rf{ vf]n]sf] xf] . of] t/ leq cg'b' f/tf / cf+zsf lsg < s] r'gfjnfO{ k|of]u u/f}F .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like