Nhóm: 5

Mã sinh viên Họ và tên Lớp Chuyên cần

18190103 Nguyễn Huy Hoàng x QL23.03 Tốt
18120006 Nguyễn Thủy Tiên x TA23.01 Tốt
18107536 Đặng Tuyết Trinh x KS23.02 Tốt
18112075 Trần Đăng Ninh x CD23.02 Tốt
18109286 Nguyễn Đức Thuân x TR23.05 Tốt
18120213 Bùi Việt Anh x KS23.03 Tốt

Câu hỏi: Câu 5: Trình bày mối quan hệ biện chứng giữa Cơ sở hạ tầng và Kiến
trúc thượng tầng. Nêu thực trạng Cơ sở hạ tầng và Kiến trúc thượng tầng ở Việt
Nam hiện nay?

Trả lời:

* Cơ sở hạ tầng là:

- Cơ sở hạ tầng là tổng hợp những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của
một hình thái kinh tế- xã hội nhất định.

* Kiến trúc thượng tầng là:

- Kiến trúc thượng tầng là toàn bộ những quan điểm: chính trị, pháp quyền, đạo
đức, triết học, tôn giáo, nghệ thuật... với những thể chế tương ứng: nhà nước, đảng
phái, giáo hội, các đoàn thể... được hình thành trên một cơ sở hạ tầng nhất định.

* Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng xã hội.

a, Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng đối với kiến trúc thượng tầng:

- Cơ sở hạ tầng nào sinh ra kiến trúc thượng tầng ấy.

- Những biến đổi căn bản trong cơ sở hạ tầng sớm hay muộn sẽ dẫn đến sự biến đổi
căn bản trong kiến trúc thượng tầng. Sự biến đổi đó diễn ra trong từng hình thái
kinh tế-xã hội và rõ rệt hơn khi chuyển từ hình thái kinh tế-xã hội này sang hình
thái kinh tế-xã hội khác. Sự biến mất của một kiến trúc thượng tầng không diễn ra
một cách nhanh chóng, có những yếu tố của kiến trúc thượng tầng cũ còn tồn tại
dai dẳng sau khi cơ sở kinh tế của nó đã bị tiêu diệt. Có những yếu tố của kiến trúc

1
thượng tầng cũ được giai cấp cầm quyền mới sử dụng để xây dựng kiến trúc
thượng tầng mới.

b, Sự tác động trở lại của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng:

- Sự tác động trở lại của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng được thể hiện
ở chức năng xã hội của kiến trúc thượng tầng là bảo vệ, duy trì, củng cố và phát
triển cơ sở hạ tầng sinh ra nó, đấu tranh xóa bỏ cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng
tầng cũ.

- Trong xã hội có giai cấp đối kháng, kiến trúc thượng tầng bảo đảm sự thống trị
chính trị và tư tưởng của giai cấp giữ địa vị thống trị trong kinh tế. Trong các bộ
phận của kiến trúc thượng tầng, nhà nước giữ vai trò đặc biệt quan trọng, có tác
dụng to lớn đối với cơ sở hạ tầng. Nhà nước không chỉ dựa vào hệ tư tưởng mà còn
dựa vào chức năng kiểm soát xã hội để tăng cường sức mạnh kinh tế của giai cấp
thống trị.

- Chủ nghĩa duy vật lịch sử khẳng định, chỉ có kiến trúc thượng tầng tiến bộ nảy
sinh trong quá trình của cơ sở kinh tế mới – mới phản ánh nhu cầu của sự phát
triển kinh tế, mới có thể thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội. Nếu kiến trúc thượng
tầng là sản phẩm của cơ sở kinh tế đã lỗi thời thì gây tác dụng kìm hãm sự phát
triển kinh tế-xã hội. Tất nhiên sự kìm hãm chỉ là tạm thời, sớm muộn nó sẽ bị cách
mạng khắc phục.

2- Thực trạng Cơ sở hạ tầng và Kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam hiện nay?

a. Cơ sở hạ tầng
Cơ sở hạ tầng ở Việt Nam hiện nay bao gồm các kiểu quan hệ sản xuất gắn liền
với các hình thức sở hữu khác nhau.

    Ở Việt Nam hiện nay, các hình thức sở hữu cơ bản gồm sở hữu nhà nước (hay
sở hữu toàn dân, trong đó nhà nước là đại diện của nhân dân), sở hữu tập thể, sở
hữu tư nhân. Các thành phần kinh gồm kinh tế nhà nước; kinh tế tập thể, hợp tác
xã; kinh tế tư nhân; kinh tế có vốn đầu tư của nước ngoài.

Ví dụ:

- Kinh tế nhà nước: Tiêu biểu là các tập đoàn Viettel, PVN, EVN, Vietnam Airline,
Vinamilk…

2
- Kinh tế tập thể, hợp tác xã: Tiêu biểu là các hợp tác xã nội nghiệp, công nghiệp ở
các địa phương.

- Kinh tế tư nhân: Tiêu biểu là các tập đoàn Vingroup, FLC, Massan, Vietjet…

- Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài: Tiêu biểu là Toyota Vietnam, Huyndai
Vietnam…

      Nền kinh tế Việt Nam hiện nay là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận
hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của nền kinh tế thị trường, đồng thời bảo
đảm định hướng xã hội chủ nghĩa.

b. Kiến trúc thượng tầng

– Trong xây dựng kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước Việt Nam
khẳng định: Lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư
tưởng. Xây dựng hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa mang tính chất giai cấp công
nhân, do đội tiên phong của giai cấp công nhân là Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh
đạo, bảo đảm để nhân dân là người làm chủ xã hội.