Cấu tạo chung của oto (1)
Phân tích các phương pháp bố trí động cơ và hệ thống truyền lực (2,3)
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của đông cơ xăng 4 kỳ (4)
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của đông cơ desel 4 kỳ (5)
Phân tích nhiệm vụ, điều kiện làm việc và cấu tạo của piston (6)
Phân tích nhiệm vụ, điều kiện làm việc và cấu tạo của thanh truyền (7)
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ xăng sử
dụng bộ chế hòa khí.(8)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống phun xăng điện tử (9)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống làm mát cưỡng bức một vòng tuần hoàn
kín (10)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cacte ướt (18)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống cung cấp điện trên ô tô. (11)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống khởi động điện trên ô tô (11)
Phân tích nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại ly hợp (12)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của ly hợp ma sát một đĩa thường đóng (16,17)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của ly hợp ma sát hai đĩa thườngđóng
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số 2 trục 5 cấp. (15)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số 3 trục 5 cấp. (15)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của cơ cấu phanh guốc loại đối xứng trục. (13)
Phân tích nhiệm vụ , điề u kiệ n là m việ c và cấ u tạ o củ a xuppap (13)
Phân tích cấu tạo và nguyê n lý là m việ c củ a hệ thố ng đá nh lử a thườ ng (14)
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống điều hòa không khí trên ô tô (14)
So sánh ưu nhượ c điể m, phạ m vi ứ ng dụ ng giữ a:
- Li hợ p ma sát thườ ng đó ng loạ i 1 đĩa và loạ i 2 đĩa - Li hợ p sử dụ ng lò xo é p loạ i trụ và li hợ p sử
dụ ng lò xo ép loại mà ng.
So sánh ưu nhượ c điể m, phạ m vi ứ ng dụ ng giữ a:
- Hệ thố ng dẫn độ ng phanh thủ y lự c vớ i hệ thố ng dẫ n độ ng phanh khí né n- Cơ cấ u phanh tang trố ng
vớ i cơ cấu phanh đĩa
: So sánh ưu nhượ c điể m, phạ m vi ứ ng dụ ng giữ a:
- Hệ thố ng treo sử dụ ng lò xo và hệ thố ng treo sử dụ ng nhíp lá - Hệ thố ng treo độ c lậ p và hệ thố ng
treo phụ thuộ c
Cấu tạo chung của oto: Phân tích các phương pháp bố trí động cơ và hệ thống truyền lực * Ô tô nhiều cầu chủ độ ng(loại 4WD): Các loại ô tô cỡ lớ n có nhiều cầu, các cầu sau thườ ng
Bố trí chung trê n ô tô đượ c thiết kế chủ độ ng để tận dụ ng khả năng bám, tăng lự c kéo của xe.
Tuỳ theo cách bố trí độ ng cơ đố t trong và hệ thố ng truyền lự c trên ô tô mà ngườ i ta có thể phân biệt mộ t Các loại ô tô cần có tính năng việt dã cao để có thể hoạt độ ng trong các điều kiện đườ ng xấu
số sơ đồ bố trí điể n hình: hoặc thậm trí khô ng có đườ ng (ô tô quân sự , vận tải lâm nghiệp, ...) đượ c chế tạo vớ i tất cả các
Cấu tạo chung ô tô gồ m: Độ ng cơ, hệ thố ng truyề n lự c, gầm xe, hệ thố ng điệ n và thân vỏ . - Cầu sau chủ độ ng, độ ng cơ đặt trướ c hoặc giữ a xe; cầu đều đượ c chủ độ ng
- Cầu trướ c chủ độ ng, độ ng cơ đặt trướ c;
- Cầu sau chủ độ ng, độ ng cơ đặt sau;
- Ô tô nhiề u cầu chủ độ ng.
* Độ ng cơ: nguồ n độ ng lự c chính làm cho xe chuyể n độ ng. Độ ng cơ xăng hoặc độ ng cơ
phân tích
Điê den hoặc độ ng cơ điệ n, hoặc độ ng cơ gas, hoặc kết hợ p giữ a độ ng cơ xăng và điệ n
* Cầu sau chủ độ ng, độ ng cơ đặt trướ c hoặc giữ a xe (loại FR): Đây là sơ đồ mang tính truyền thố ng và
(Hybrid), hoặc độ ng cơ lai loại tế bào nhiê n liệ u (Hyđrô ). Ngày nay cò n đang nghiê n cứ u và
cho tớ i nay vẫn đượ c sử dụ ng rộ ng rãi, đặc biệt là trên các loại xe tải, xe khách và trên mộ t số loại xe du
đưa ra sử dụ ng độ ng cơ mớ i: sử dụ ng 2 nguồ n nhiê n liê u khí và xăng, khí và diesel hoặc
lịch
độ ng cơ điệ n
* Hệ thố ng truyề n lự c: Gồ m ly hợ p, hộ p số , các đăng, cầu chủ độ ng (truyề n lự c chính + vi
sai), bá n trụ c. Hệ thố ng truyề n lự c có nhiệ m vụ biế n đổ i mô men củ a độ ng cơ thành mô men
* Cầu trướ c chủ độ ng, độ ng cơ đặt trướ c( loại FF): Sử dụ ng trên các xe du lịch. Việc bố trí độ ng cơ ở
ké o củ a xe.
phía trướ c kết hợ p vớ i cầu trướ c chủ độ ng cho phép nâng cao tính ổ n định và tính điều khiển củ a ô tô
12 35 3 45
2
1độ ng cơ -2 ly hợ p -3 hộ p số -4 trụ c các đăng -5 bộ cầu -6 bán trụ c -7 hộ p số phụ -8 khớ p các
* Gầ m xe: bao gồ m hệ thố ng truyề n lự c , ly hợ p, hộ p số , các đăng, cầu chủ độ ng, bán trụ c
4
1 4
đăng đồ ng tố c
- Phầ n di độ ng: Gồ m khung gầm xe, dầm cầu trướ c và dầm cầu sau, hệ thố ng treo và bánh
xe, hệ thố ng nâng hạ thù ng xe.
- Hệ thố ng lái: Dù ng để điề u khiể n hướ ng chuyể n độ ng của ô tô . a b
* Cầu sau chủ độ ng, độ ng cơ đặt sau:(loại RR) độ ng cơ và toàn bộ hệ thố ng truyền lự c đượ c đặt ở phía
)
sau xe nê n rất thích hợ p vớ i các loại ô tô chở khách đườ ng dài, cho phép giảm đượ c tố i đa ảnh hưở ng
)
- Hệ thố ng phanh: Dù ng để giảm tốc độ chuyể n độ ng hoặc dừ ng hẳn xe.
của độ ồ n, rung và nhiệt của độ ng cơ tớ i khoang hành khách
* Hệ thố ng điệ n: Gồ m nguồ n điệ n (ắc quy, máy phát), hệ thố ng đánh lử a, hệ thố ng khở i
độ ng điệ n, hệ thố ng chiế u sáng và tín hiệ u, đồ ng hồ đo nhiê n liệ u, dò ng điệ n, áp suất,
cò i...Điề u hò a nhiệt độ , sưở i ấm, khó a cử a bằng điệ n, sấy kính. Ngày nay trên các xe hiệ n đại
cò n có các hệ thố ng điề u khiể n độ ng cơ và điề u khiể n các hệ thố ng của ô tô .
* Thâ n xe: Có các dạng cấu tạo khác nhau.
Khung xe tải gồ m có : Thù ng xe, buồ ng lái. 2
Khung vỏ của xe du lịch, xe bus và xe ca dượ c sắp xế p sao cho ghế ngồ i và bậc lê n xuố ng
đượ c thuận tiệ n cho hành khách. Nắp đậy máy, chắn bù n cũ ng thuộ c khung vỏ xe
3
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của đông cơ xăng 4 kỳ
Độ ng cơ 4 kỳ các loại (hò a khí hình thà nh bê n ngoà i cũ ng như bê n trong xi lanh), chu trình là m việ c
đều gồ m các quá trình: Nạ p (hú t), né n, chá y – giã n nở và thả i (xả ). Trong đó cô ng có ích do quá trình
cháy – giãn nở thự c hiệ n
Kỳ hú t:  Piston đi từ điể m chết trê n (ĐCT) xuố ng điể m chế t dướ i (ĐCD). Xu pá p hú t mở , xu pá p xả
đó ng, tạo sự giảm áp trong xi lanh (p = 0,75 - 0,85 at) hú t khí hỗ n hợ p (xă ng + khô ng khí) và o xi
lanh, nhiệt độ buồ ng đố t t ≈90^C - 125^C
Kỳ nén: Hai xu páp đề u đó ng, piston đi từ ĐCD lê n ĐCT, né n hỗ n hợ p khí. Cuố i kỳ né n á p suất và
nhiệt củ a khí hỗ n hợ p tă ng cao (p ≈ 7 - 15 at ; t ≈ 350^C)
Kỳ nổ :  (cháy – giãn nở – sinh cô ng): Khi piston lê n đế n gầ n ĐCT, hai xu pá p vẫ n đó ng, lú c nà y bugi
đánh lử a, khí hỗ n hợ p né n bị đố t chá y giã n nở là m áp suấ t tă ng cao (p ≈ 35 / 40 at) đẩ y piston đi
xuố ng làm quay trụ c khuỷ u. Nhiệ t độ buồ ng đố t tă ng cao t ≈ 2200 - 2500^C
Kỳ xả: Xu páp hú t đó ng, xu pá p xả mở . Piston đi từ ĐCD lê n ĐCT đẩ y khí thả i ra ngoà i. Á p suất buồ ng
đố t p ≈ 1,1 at ;
t ≈ 300 - 400^C.
4
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ xăng
sử dụng bộ chế hòa khí.
Xăng đượ c vận chuyể n cưỡ ng bứ c trong hệ thố ng nhờ bơm nhiê n liệ u số (3) hoặ c tự chả y
trong hệ thố ng khi bình chứ a xă ng đặt cao hơn buồ ng phao và đườ ng ố ng.
Khi độ ng cơ làm việ c, nhiê n liệ u từ bình chứ a đượ c bơm hú t qua lọ c để lọ c sạ ch cặ n bẩ n, tạp
chất cơ họ c có trong nhiê n liệ u sau đó đượ c đưa đế n buồ ng phao (4).
Buồ ng phao có cơ cấ u van kim và phao xă ng để giữ cho mứ c xă ng trong buồ ng phao đượ c
ổ n định.
Trong quá trình nạ p, khô ng khí đượ c hú t và o độ ng cơ qua họ ng khuếch tá n (6) có tiết diệ n
co hẹp. Tại đây do tác dụ ng của độ châ n khô ng xă ng đượ c hú t qua gíc-lơ (5), gíc-lơ có tá c
dụ ng đảm bảo lưu lượ ng xă ng đi ra đú ng như thiết kế .
Tại họ ng khuếch tá n, nhiê n liệ u đượ c khô ng khí xé tơi đồ ng thờ i bay hơi và hò a trộ n tạo
thành hỗ n hợ p nạ p và o độ ng cơ. Lượ ng hỗ n hợ p và o độ ng cơ đượ c điề u chỉnh nhờ bướ m ga
Vẽ sơ đồ, phân tích nguyên lý làm việc của đông cơ desel 4 kỳ
Độ ng cơ 4 kỳ các loại (hò a khí hình thành bê n ngoài cũ ng như bê n trong xi lanh), chu trình làm việ c
đề u gồ m cá c quá trình: Nạp (hú t), né n, cháy – giãn nở và thải (xả). Trong đó cô ng có ích do quá trình
chá y – giã n nở thự c hiệ n
Kỳ hút: Piston đi từ điể m chế t trê n (ĐCT) xuố ng điể m chết dướ i (ĐCD). Xu páp hú t mở , xu páp xả
đó ng, tạ o sự giảm áp trong xi lanh (p ≈ 0,8 -0,9 at) hú t khô ng khí vào xi lanh, nhiệt độ buồ ng đố t t0
≈ 100^C
Kỳ nén: Hai xu páp đề u đó ng, piston đi từ ĐCD lê n ĐCT, né n hỗ n hợ p khí. Cuố i kỳ né n áp suất và
nhiệ t củ a khí hỗ n hợ p tăng cao (p ≈30 - 40 at; t0 ≈550 -750^C )
Kỳ nổ ( chá y, giãn nở , sinh cô ng): Gần cuố i kỳ né n cả hai xup áp đề u đó ng, lú c này nhiê n liệ u đượ c
phun và o buồ ng đố t vớ i áp suất cao (p ≈ 150 - 250 at), tơi, sương hoà trộ n vớ i khô ng khí tạo thành
khí hỗ n hợ p và tự bố c cháy.
Á p suấ t và nhiệt độ buồ ng đố t tăng cao (p ≈ 650 - 750 at; t0 ≈ 2000 – 2200^C)
Kỳ xả: Xupá p xả mở , xupáp hút đó ng. Piston đi từ điể m chết dướ i lê n điể m chết trê n đẩy khí thải ra
ngoà i. Cuố i kỳ xả, áp suất buồ ng đố t p ≈1,1 at ; t ≈ 300 – 400^C.
Tiế p theo quá trình làm việc đượ c lặp lại
5 7
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống phun xăng điện tử
Hệ thố ng phun xăng điệ n tử là mộ t hệ thố ng tổ hợ p gồ m: phần cung cấp nhiê n liệ u, phần cung cấp
khô ng khí, phần điề u khiể n điệ n tử phun xăng. Hệ thố ng phun xăng L- Jetronic là hệ thố ng phun
xă ng nhiề u điể m, phun gián đoạn và điề u khiể n bằng điệ n tử . Nguyê n tắc của hệ thố ng này là lưu
lượ ng khô ng khí nạp đượ c đo trự c tiế p. Trê n đườ ng ố ng nạp chung có van lật 1, van đượ c giữ bằng
lò xo xoắ n. Tín hiệ u góc lệch của van lật tỷ lệ vớ i lượ ng khô ng khí nạp đượ c mộ t vô n kế ghi nhận và
truyề n đế n bộ điề u khiể n 2. Lá cản 3 có tác dụ ng giảm dao độ ng cho van lật.
Xă ng từ thù ng chứ a 5 qua bơm điệ n 6, lọ c tinh 7 dẫn đế n vò i phun 4. Bộ điề u chỉnh áp suất 8 giữ cho
chê nh á p trướ c và sau vò i phun khô ng đổ i. Do đó , lượ ng nhiê n liệ u phun ra chỉ phụ thuộ c vào thờ i
gian mở củ a vò i phun. Tất cả các vò i phun của độ ng cơ nhận tín hiệ u xung từ bộ điề u khiể n và phun
đồ ng thờ i. Tín hiệ u này thườ ng lấy từ mộ t cơ cấu tạo xung bố trí cù ng vớ i bộ chia điệ n. Do phun
đồ ng thờ i nê n giữ a các xylanh có sự khác nhau về pha làm việ c tại thờ i điể m phun. Để giảm bớ t sự
khá c biệ t nà y, quá trình phun đượ c thự c hiệ n hai lần trong mộ t chu trình củ a độ ng cơ. Để khở i độ ng
Phân tích nhiệm vụ, điều kiện làm việc và cấu tạo của piston
* Cấu tạo chung:
A. Đỉnh piston:hình dáng của đỉnh pittô ng phù hợ p vớ i hình dáng củ a buồ ng cháy. có 4 dạng:  đỉnh bằng ,
đỉnh lồ i, đỉnh lõ m , đỉnh chứ a buồ ng cháy
B. Đầu piston: Đườ ng kính đầu piston thườ ng nhỏ hơn đườ ng kính thân vì thân là phần dẫn hướ ng củ a
piston. Kết cấu đầu piston phải bảo đảm nhữ ng yêu cầu bao kín tố t cho buồ ng cháy nhằm ngăn khí cháy
lọt xuố ng cacte dầu và dầu bô i trơn từ các te sụ c lên buồ ng cháy. Thô ng thườ ng ngườ i ta dù ng xéc măng
để bao kín.
C. Thân: có nhiệ m vụ dẫn hướ ng cho pittô ng chuyển độ ng trong xilanh
D. Lỗ chốt piston:
E. Rãnh lắp vò ng hãm;
F. Phần lõ m bệ chố t;
G. Chố t piston: là chi tiế t nố i piston và thanh truyền.
* Nhiệ m vụ :
- Tiế p nhận và truyề n áp lự c khí cháy ở kỳ cháy giãn nở truyền cho thanh truyền làm trụ c khuỷ u quay.
- Nhận lự c đẩy và lự c ké o của trụ c khuỷu - thanh truyền để thự c hiện các kỳ hú t, nén, xả.
- Cù ng vớ i vò ng găng, xi lanh, nắp máy làm kín buồ ng đố t.
- Đó ng , mở các cử a hú t nạp xà ở độ ng cơ xăng 2 kỳ và đó ng,  mở cử a nạp ở độ ng cơ Diesel 2 kỳ
* Điề u kiệ n làm việc:
- Chịu áp lự c cao, nhiệt độ cao, biế n đổ i theo chu kỳ củ a khí cháy trong xi lanh.
- Chịu lự c quán tính lớ n và biế n đổ i.
- Bị va đập do chịu lự c biế n đổ i lớ n.
- Bị ăn mò n hoá họ c, bị mài mò n do ma sát vớ i vò ng găng, chốt piston, xi lanh.
* Vật liệ u chế tạo:
- Thườ ng làm bằng hợ p kim nhô m silic.
- Độ ng cơ diesel có mộ t số đượ c chế tạo bằng gang.
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống làm mát cưỡng bức một vòng tuần hoàn
kín)
Cấu tạo: 1 thân máy – 2 nắp máy- 3 đườ ng nc nó ng -4 ố ng dẫn -5 van hằng nhiệt -6 dàn ố ng -7két
nướ c -8quạt gió -9 puli và đai truyề n -10 ố ng nc nố i tắt – 11 đườ ng ố ng -12 bơm nươc -13 két làm
mát -14 ố ng phân phố i nc lạnh
Để tăng tố c độ lưu độ ng của nướ c làm mát độ ng cơ, ngườ i ta dù ng hệ thố ng tuần hoàn cưỡ ng bứ c.
Trong hệ thố ng này, tố c độ lưu độ ng của nướ c chủ yếu do bơm quyết định. Nướ c làm mát có nhiệt
độ thấp đượ c bơm 12 hú t từ bình chứ a phía dướ i củ a két nướ c 7 qua đườ ng ố ng 11 rồ i qua két 13
để làm mát dầu sau đó vào độ ng cơ. Để phân phố i nướ c làm mát đồ ng đều cho các xylanh và làm
mát đồ ng đề u cho mỗ i xylanh, nướ c sau khi bơm vào thân máy 1 sẽ chảy qua ố ng phân phố i 14 đú c
sẵn trong thân máy. Sau khi làm mát xylanh, nướ c lên làm mát nắp máy rồ i theo đườ ng ố ng 3 ra
khỏ i độ ng cơ vớ i nhiệt độ cao đế n van hằng nhiệt 5. Khi van hằng nhiệt mở , nướ c qua van vào bình
chứ a phía trên củ a két nướ c.Tiế p theo, nướ c từ bình phía trên đi qua các ố ng mỏ ng có gắn các cánh
tản nhiệt. Tại đây, nướ c đượ c làm mát bở i dò ng khô ng khí qua két do quạt 8 tạo ra. Quạt đượ c dẫn
độ ng bằng puli từ trụ c khuỷu củ a độ ng cơ. Tại bình chứ a có nhiệt thấp lại đượ c bơm hú t vào độ ng
cơ thự c hiệ n mộ t chu trình làm mát tuần hoàn. Ố ng 4 có tác dụ ng dẫn bọ t khí và hơi sinh ra trong
Phân tích nhiệm vụ, điều kiện làm việc và cấu tạo của thanh truyền
+Nhiệm vụ :  Thanh truyền là chi tiết nố i giữ a piston và trụ c khuỷ u hoặc guố c trượ t, nó biến chuyển
độ ng tịnh tiến củ a pittong thành chuyển độ ng quay củ a trụ c khuỷ u.
+điều kiện làm việc : thanh truyền chịu lự c khí thể, lự c quán tính củ a nhó m pittô ng và lự c quán tính
củ a bản thân thanh truyền các lự c trên đều là lự c tuần hoàn va đập
+Vật liệu chế tạo
Đố i vớ i độ ng cơ tĩnh tại và độ ng cơ tàu thuỷ tố c độ thấp, ngườ i ta dù ng thép ít cacbon hoặc thép
cacbon trung bình như C30, C35, C45.
Đố i vớ i độ ng cơ ô tô máy kéo và độ ng cơ tàu thủ y cao tố c, ngườ i ta đù ng thép cacbon trung bình
như C40, C45 hoặc thép hợ p kim crô m, niken. Cò n đố i vớ i độ ng cơ cao tố c và cườ ng hó a như độ ng
cơ ô tô du lịch, xe đua ... ngườ i ta dù ng thép hợ p kim đặc biệt có nhiều thành phần hợ p kim như
măng gan, niken, vô n phram ...
+Kết cấu:
Ngườ i ta chia kết cấu thanh truyền làm 3 phần là đầu nhỏ , đầu to và thân thanh truyền.
*Đầu nhỏ
- Khi chố t piston lắp tự do vớ i đầu nhỏ thanh truyền, trên đầu nhỏ thườ ng phải có bạc ló t. Đố i vớ i
độ ng cơ ô tô máy kéo thườ ng là độ ng cơ cao tốc, đầu nhỏ thườ ng mỏ ng để giảm trọ ng lượ ng.
- Để bô i trơn bạc lót và chố t piston có nhữ ng phương án như dù ng rãnh hứ ng dầu hoặc bô i trơn
cưỡ ng bứ c do dẫn dầu từ trụ c khuỷ u dọ c theo thân thanh truyền.
*Thân thanh truyền
Tiết diện thân thanh truyền thườ ng thay đổ i từ nhỏ đến lớ n kể từ đầu nhỏ đến đầu to. Tiết diện trò n
có dạng đơn giản, có thể tạo phô i bằng rèn tự do, thườ ngđượ c dù ng trong độ ng cớ tàu thuỷ . Loại
này khô ng tận dụ ng vật liệu theo quan điểm sứ c bền đều. Loại tiết diện chữ I có sứ c bền đều theo
hai phương, đượ c dù ng rất phổ biến, từ độ ng cơ cỡ nhỏ đến độ ng cơ cỡ lớ n và đượ c tạo phô i bằng
phương pháp rèn khuô n. Loại tiết diện hình chữ nhật, ô van có ưu điểm là dễ chế tạo, thườ ng đượ c
dù ng ở độ ng cơ mô tô , xuồ ng máy cỡ nhỏ .
Đầu to thanh truyền
Để lắp ráp vớ i trụ c khuỷ u mộ t cách dễ dàng, đầu to thanh truyền thườ ng đượ c cắt làm hai nử a và
lắp ghép vớ i nhau bằng bulô ng hay vít cấy. Do đó , bạc lót cũ ng đự ơc chia làm hai nử a và phải đượ c
cố định trong lỗ đầu to thanh truyền.
Trong mộ t số trườ ng hợ p, do kích thướ c đầu to quá lớ n nên đầu to thanh truyền đượ c chia làm hai
nử a bằng mặt phẳng chéo để đú t lọ t vào xylanh khi lắp ráp. Khi đó mố i ghép sẽ phải có kết cấu chịu
lự c cắt thay cho bulô ng thanh truyền như vấu hoặc răng khía.
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống cung cấp điện trên ô tô.
-Hệ thố ng cung cấp điện có nhiệm vụ : cung cấp năng lượ ng điện cho các phụ tải trên ô tô ,
vớ i điện áp phù hợ p, ổ n định trong mọ i chế độ làm việc củ a ô tô .
- Hệ thố ng cung cấp điện trên ô tô gồ m : Nguồ n điện, dây dẫn, các thiết bị bảo vệ ,các bộ phận
chỉ báo
- Nguồ n điện trên ô tô gồ m: máy phát điện và ắc quy mắc song song nhau, hỗ trợ nhau cù ng làm
việc:
+ Khi độ ng cơ chưa làm việc hoặc máy phát chưa cấp điện thì ắc quy sẽ cấp điện cho các phụ tải,
chủ yếu là để khở i độ ng độ ng cơ.
+ Khi máy phát đã phát điện thì sẽ cấp điện cho phụ tải và nạp lại điện cho ắc quy.
+ Khi có nhiều phụ tải cù ng làm việc đồ ng thờ i, vượ t quá khả năng cung cấp của máy phát thì cả
ắc quy và máy phát cù ng cấp điện cho phụ tải.
- Để điều chỉnh máy phát điện có bộ tiết chế luô n đi kèm máy phát. Vớ i máy phát điện mộ t
chiều: Bộ tiết chế phải làm 3 nhiệm vụ là điều chỉnh thế hiệu, hạn chế dò ng điện và cắt dò ng
điện ngượ c. Vớ i máy phát điện xoay chiều tự hạn chế dò ng điện thì bộ tiết chế chỉ cò n nhiệm vụ
điều chỉnh thế hiệu; mộ t số bộ tiết chế IC cò n thêm nhiệm vụ kiểm soát quá trình nạp điện củ a
(7) để phù hợ p vớ i từ ng chế độ là m việ c củ a độ ng cơ. dễ dà ng, vò i phun 11 thô ng qua cô ng tắc khở i độ ng 9 phun thê m mộ t lượ ng xăng vào đườ ng ố ng bơm 12 qua van hằng nhiệt 5 ra ké t làm mát 7. ắc quy.
nạ p chung. Rơle nhiệt- thờ i gian 10 điề u khiể n thờ i gian đó ng – mở vò i phun khở i độ ng 11 theo tín Tác dụ ng củ a van đẳng nhiệ t là khố ng chế nhiệt độ nươc lưu thô ng trong độ ng cơ chỉ khi nhiệt độ - Để thô ng báo tình hình làm việc củ a hệ thố ng có các đồ ng hồ hoặc đèn báo nạp. Để bảo vệ phụ
hiệ u nhiệt độ độ ng cơ, do đó điề u chỉnh lượ ng nhiê n liệ u phun thê m hỗ trợ khở i độ ng. Trong quá qui định (70÷800C ) van đẳng nhiệ t mớ i mở cho nướ c ra két làm mát. Hệ thố ng làm mát tuần hoàn tải có các cầu chì,cầu nố i , rơ le.
trình hâ m nó ng máy, thô ng qua tín hiệ u nhiệ t độ độ ng cơ củ a cảm biế n nhiệt 12, bộ điề u khiể n 2 sẽ cưỡ ng bứ c mộ t vò ng rất phổ biế n trê n độ ng cơ ô tô , máy kéo và độ ng cơ tĩnh tại.
tă ng thờ i gian mở vò i phun 4 để tăng lượ ng xăng phun ra. Đồ ng thờ i, bộ điề u khiể n 2 cũ ng chỉ thị
cho rơle nhiệt 14 mở thê m đườ ng khô ng khí 15. Kết quả là tăng lượ ng hỗ n hợ p trong quá trình quá
độ . Trê n bướ m ga 13 bố trí mộ t cô ng tắc. Khi độ ng cơ bị ké o, ví dụ , trong trườ ng hợ p ô tô xuố ng
dố c, bướ m ga ở vị trí khô ng tải nhưng tố c độ vò ng quay độ ng cơ lú c đó lớ n hơn tố c độ vò ng quay
khô ng tả i. Tín hiệ u về độ mở bướ m ga và tín hiệ u tốc độ đượ c dẫn đế n bộ điề u khiể n để cắt hoàn
toà n nhiê n liệ u. Khi độ ng cơ làm việc ở chế độ tải lớ n, bướ m ga mở to, cũ ng chính nhờ cô ng tắc này Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống khởi động điện trên ô tô

hỗ n hợ p sẽ đượ c làm đậm để độ ng cơ phát ra cô ng suất cao.

_Các bộ phận chính củ a hệ thố ng gồ m có: máy khở i độ ng 1 ắc quy 2 cô ng tắc khở i độ ng 3 độ ng
cơ điện 4 Rơle kéo 5 đĩa đồ ng tiếp điện 6 cuộ n dây 7 lõ i thép 8 lò xo hộ i vị 9, dẫn độ ng bánh
răng khở i độ ng 10 nặng gạt 11 bánh răng khở i độ ng 12 vành răng bánh đà 13
_Các bộ phận này thườ ng đượ c bố trí cù ng mộ t kết cấu.  khi khó a khở i độ ng 3 đó ng sẽ có dò ng
điện qua cuộ n dây 7 củ a Rơle kéo.  sinh ra lự c từ khó a rú t lõ i thép 8 chuyển độ ng sang trái. mộ t
đầu củ a lõ i thép có gắn đĩa  đồ ng tiếp điện 6 , đầu kia nố i vớ i cần bây 11 dẫn độ ng bánh răng
khở i độ ng 12. Khi đĩa đồ ng 6 tiếp xú c làm nố i tiếp các tiếp điểm điện củ a độ ng cơ khở i độ ng 4
thì đồ ng thờ i bánh răng 12 cũ ng ăn khớ p vớ i các bánh răng trên vành răng củ a bánh đa 13. khi
Sơ đồ cấu tạo hệ thố ng cung cấ p nhiê n liệ u độ ng cơ xă ng dù ng chế hò a khí
trụ c độ ng cơ 4 quay để làm bánh răng 12, 13 quay thự c hiện quá trình khở i độ ng cơ ô tô .  khi
1. Bình chứa xăng 2. Lọc xăng 3. Bơm xăng
ngắt khó a khở i độ ng 3 dò ng điện điều khiển Rơle kéo mất đi ,do tác dụ ng củ a lò xo hồ i vị 9 hệ
4. Buồng phao 5. Gíc lơ 6. Họng khuếch tán
thố ng đượ c dẫn độ ng về vị trí ban đầu , độ ng cơ điện bị ngắt và bánh răng 12 ra khỏ i khớ p vớ i
7. Bướm ga
13 kết thú c quá trình khở i độ ng

8
11

10

Phân tích nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại ly hợp
a. Cô ng dụ ng
- Nố i độ ng cơ vớ i hệ thố ng truyề n lự c mộ t cách êm dịu và ngắ t truyề n độ ng đế n hộ p số mộ t
cách nhanh chó ng, dứ t khoá t trong nhữ ng trườ ng hợ p cầ n thiế t (khi chuyể n số , khi phanh).
Khi chịu tải quá lớ n ly hợ p đó ng vai trò như mộ t cơ cấu an toà n nhằ m trá nh quá tải cho hệ
thố ng truyền lự c và độ ng cơ.
b. Yêu cầu
- Li hợ p phải truyề n đượ c mô men xoắ n lớ n nhấ t củ a độ ng cơ mà khô ng bị trượ t trong mọ i
điều kiện, bở i vậy ma sá t củ a li hợ p phả i lớ n hơn mô men xoắ n củ a độ ng cơ.
- Khi kết nố i phải ê m dịu để khô ng gâ y ra va đậ p ở hệ thố ng truyề n lự c.
- Khi tách phải nhanh và dứ t khoá t để dễ gà i số và tránh gâ y tả i trọ ng độ ng cho hộ p số .
- Mô men quán tính của phầ n bị độ ng phả i nhỏ .
- Đảm bảo thoát nhiệ t tốt, hạ n chế tố i đa sự ả nh hưở ng củ a nhiệ t độ tớ i hệ số ma sá t và độ
bền củ a các chi tiết đà n hồ i.
- Kết cấu đơn giả n và gọ n nhẹ , điề u khiể n dễ dà ng, thuậ n tiệ n cho việ c thá o lắ p và bả o
dưỡ ng.
- Độ bền cao, làm việc tin cậ y, giá thà nh hạ .
c. Phân loại
*. Theo cách truyề n mô men xoắ n từ trụ c khuỷ u đế n trụ c củ a hệ thố ng truyề n lự c
- Ly hợ p ma sát: loạ i mộ t đĩa và nhiề u đĩa, loạ i lò xo mà ng và lò xo trụ .
- Ly hợ p thủ y lự c: loạ i thủ y tĩnh và thủ y độ ng.
- Ly hợ p điện từ .
*. Phân loại theo dẫ n độ ng
- Dẫn độ ng bằng cơ khi: Sử dụ ng cá c đò n ké o đẩ y hoặ c dú ng cá p.
- Dẫn độ ng bằng thủ y lự c: Sử dụ ng cá c đườ ng ố ng truyề n dẫ n chấ t lỏ ng và cá c cụ m khâ u
khớ p đò n nố i, piston, xilanh.
- Dẫn độ ng có trợ lự c: Là tổ hợ p củ a cá c phương phá p dẫ n độ ng cơ khí hoặc thủ y lự c vớ i các
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của cơ cấu phanh guốc loại đối xứng trục.
*. Cấu tạ o
Kết cấ u cơ bản củ a cơ cấu phanh tang trố ng gồ m mâm phanh bắt chặt trê n mặt bích dầm cầu. Cơ cấu
phanh đặt trên giá đỡ là mâm phanh. Các guố c phanh (1), (5) đặt trê n các chố t lệch tâm (13). Cam lệch
tâ m (11) cù ng vớ i chôt lệ ch tâm (13) có tác dụ ng điề u chỉnh khe hở giữ a má phanh và trố ng phanh.
Dướ i tá c dụ ng củ a lò xo hồ i vị (4) các guố c  phanh luô n tỳ lê n các cam lệch tâm (11) và é p các piston
trong xi lanh con (2) sát lại gần nhau. Xi lanh con (2) bắt chặt trê n mâm phanh bằng bulô ng. Trong xi
lanh con đặt hai bộ piston, cú p pen, giữ a hai bộ này có lò xo nhỏ để é p piston luô n luô n tỳ sát vào đầu
guố c phanh.Trê n bề mặt guố c phanh có gắn má phanh (6), (8) bằng đinh tán hay phương pháp dán. Để
cho các má phanh hao mò n đề u hơn, má phanh trướ c dài hơn má phanh sau. Tấm dẫn hướ ng (7) có tác
dụ ng dẫ n hướ ng chuyể n độ ng của các má phanh.
*. Nguyê n lý hoạt độ ng
Khi tác độ ng vào bàn đạp phanh, dầu có áp suất cao truyề n đế n xi lanh con tạo ra lự c é p trê n hai  piston
và đẩ y các guố c phanh áp sát vào tang trố ng để thự c hiệ n quá trình phanh. Khi thô i phanh áp suất trê n
đườ ng ố ng giảm , lò xo hồ i vị ké o guố c phanh khỏ i tang trố ng, quá trình phanh kết thúc, đồ ng thờ i é p hai
piston trong xi lanh con dịch chuyể n vào trong, đẩy dầu về xi lanh chính. Cơ cấu phanh này có đặc điể m
hiệ u quả phanh ở hai chiề u như nhau nhưng lự c phanh trê n các má phanh khô ng cân bằng nhau. Khi
phanh xe chuyể n độ ng theo chiề u tiế n lự c phanh ở các guố c phanh
trướ c lớ n hơn do má phanh bị siết é p chặt vào tang trố ng phanh, cò n má phanh sau bị xoay nhả ra. Cho
nê n má phanh trướ c đượ c làm dài hơn má phanh sau để hai má phanh mò n đề u.
Trong hệ thố ng phanh dầu khe hở giữ a má phanh và tang trố ng có tính chất quyế t định đế n độ nhậy và
hiệ u quả phanh. Khe hở này luô n tăng lê n trong quá trình làm việc do má phanh và tang trố ng bị mò n do
đó cầ n thiế t phải chỉnh lại. Khe hở phía trê n điề u chỉnh bằng cam lệ ch tâm, khe hở phía dướ i điề u chỉnh
bằ ng chố t lệ ch tâm.
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống đánh lửa thường
Cấu tạo:
1ắc quy -2 khó a điệ n -3 điệ n trở phụ -4 cuộ n sơ cấp -5 lõ i thép -6 cuộ n thứ cấp -7 con quay chia điện
-8 nắp bộ chia điệ n -9 bugi  -10 cặp tiế p điểm -11 cam chia điện
Nguyê n lý làm việc
Cam chia điệ n 11 quay , tác độ ng tíế p điể m 10 mở ra mạch sơ cấp bị ngắt (mở ) đột ngộ t , đồ ng thờ i
từ trong lõ i thé p bị ngắt độ t ngộ t, từ thô ng do dò ng thơ cấp sinh ra biển thiên mó c vò ng qua hai
cuộ n sơ cấp và thứ cấp
Trong cuộ n sơ cấp sính ra sứ c điệ n độ ng tự cảm C , có trị số 180-300V đồ ng thờ i trong cuộ n thứ cấp
xuất hiệ n mộ t sứ c điệ n độ ng cảm ứ ng có chỉ số 18-25KV
Lú c đó dò ng cao áp cuộ n thứ cấp sẽ đượ c dẫn qua con quay 7 bộ chia điện 8 để dẫn đến bugi 9 và
phó ng qua khe hở của Bugi tạo ra tia lử a điện đú ng thờ i điểm gần cuố i của quá trình nén để đố t
cháy hỗ n hợ p cô ng tác của độ ng cơ
Ở cuộ n sơ cấp xuất hiệ n suất điệ n độ ng U = 200-300V lú c này tụ điện sẽ tích điện làm giảm nhanh
sự điệ n độ ng tự cảm  U hay nó i cách khác làm cho dò ng sơ cấp mất đi độ t ngộ t để xuất hiện sứ c điện
độ ng cảm ứ ng ở cuộ n sơ cấp . tụ điệ n cò n có tác dụ ng bảo vệ cặp tiếp điểm khỏ i bị cháy
Khi điệ n áp thứ cấp U2 đủ lớ n con quay tia điện đã chia điện cho các dây cao áp đều các bugi . nhờ
có cam quay 11 mà tia lử a cao áp đượ c phân chia tớ i các bugi theo đú ng thứ tự nổ củ a độ ng cơ
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống điều hòa không khí trên ô tô
* cấu tạo :
A máy né n - B dàn nó ng - C bình lọc - D van tiết lưu - E van xả phía cao áp - F van giãn nở - G giàn
lạnh -L Bộ tiê u âm -H van xả phía thấp áp
* nguyê n lý làm việc:
hoạt độ ng củ a hệ thố ng điề u hò a khô ng khí làm lạnh khố i khô ng khí và phân phố i luồ ng khí mát bên
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số 2 trục 5 cấp.
*. Cấu tạo
-Trụ c chủ độ ng I (trụ c sơ cấp) đồ ng thờ i là trụ c bị độ ng củ a li hợ p đặt trên hai ổ lăn.
-Trụ c bị độ ng II (trụ c thứ c cấp) bố trí trên hai ổ lăn. Trụ c mang theo: ba bánh răng Z’5, Z’4, Z’3 lắp
cố định trên trụ c; các bánh răng Z’1 và Z’2 quay trơn trên trụ c thô ng qua các ổ lăn; các bánh răng
Z’1 và Z’2 chỉ liên kết vớ i trục nhờ khớ p gài G3;
*. Nguyên lý hoạt độ ng
. Tay số trung gian:
Trục sơ cấp kéo bánh răng chủ độ ng số 1 và 2 chuyển độ ng ---> Bánh răng bị độ ng 1 và 2 quay trơn
trên trụ c thứ cấp
.Chuyển sang số 1:
Trục sơ cấp kéo bánh răng chủ độ ng số 1 --->Bánh răng bị độ ng số 1 --->G3, trụ c thứ cấp hộ p số
Tay số 2:
Trục sơ cấp hộ p số kéo bánh răng chủ độ ng số 2.--->Bánh răng bị độ ng số 2 ---> G3, trụ c thứ cấp hộ p
số .
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số 3 trục 5 cấp.
*.Cấu tạo
- Trụ c chủ độ ng I đồ ng thờ i là trụ c củ a li hợ p, đặt trên hai ổ lăn, mộ t gố i vào trong bánh đà, mộ t
đặt trên vỏ hộ p số . Trục bố trí bánh răng Za thườ ng xuyên ăn khớ p vớ i bánh răng Z’a. Lò ng bánh
răng Za bố trí gố i đỡ cho trụ c III.
-Trụ c trung gian II đặt trên hai ổ lăn và của vỏ hộ p số . Trên trụ c bố trí 5 bánh răng nghiêng Z’a, Z’4,
Z’3, Z’L, Z’2 nhờ các then bán nguyệt và mộ t bánh răng thẳng Z’1 chế tạo liền trụ c.
-Trụ c bị độ ng III (trụ c thứ cấp) bố trí trên hai ổ lăn. Trụ c mang theo ba bánh răng nghiêng Z4, Z3,
Z2, mộ t bánh răng thẳng Z1; hai bộ khớ p gài dạng đồ ng tố c G2, G3
 bộ phận trợ lự c bà n đạ p: cơ khí, thủ y lự c á p suất lớ n, châ n khô ng, khí né n.
*. Theo phương phá p điề u khiể n
- Điều khiển do lái xe (loạ i đạ p châ n, loạ i có trợ lự c thủ y lự c hoặ c khí).
- Loại tự độ ng. Hiệ n nay trê n ô tô đượ c sử dụ ng nhiề u loạ i ly hợ p ma sát. Li hợ p thủ y lự c
cũ ng đang đượ c phát triể n trê n ô tô vì có ưu điể m là giả m đượ c tải trọ ng va đậ p lê n hệ
thố ng truyền lự c.
12
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cacte ướt
*Cấu tạo:
1 cacte dầu – 2 phao bắt dầ u -3 bơm -4 van an toà n bơm dầ u -5 bầ u lọ c tho -6van an toà n lọ c dầ u -7
đồ ng hồ báo áp xuất dầ u -8 đườ ng dẫ n chính -9 đườ ng dầ u bô i trơn trụ c khuỷ u -10 đườ ng dầ u bô i
trơn trụ c cam -11 bầ u lọc tinh -12 két là m má t -13 van khố ng chế lưu lượ ng dầ u -14 đồ ng hồ bá o
nhiệt -15 nắp ró t dầ u -16 thướ c thấ m dầ u
Trong hệ thố ng này, toà n bộ lượ ng dầ u củ a hệ thố ng bô i trơn chứ a trong cacte củ a độ ng cơ. Bơm
dầu đượ c dẫn độ ng từ trụ c khuỷ u hoặ c trụ c cam. Dầ u trong cacte 1 đượ c hú t và o bơm qua phao hú t
dầu 2. Phao 2 có lướ i chắ n để lọ c sơ bộ nhữ ng tạ p chấ t có kích thướ c lớ n. Ngoà i ra, phao có khớ p
tù y độ ng nên luô n luô n nổ i trê n mặt thoá ng để hú t đượ c dầ u, kế cả khi độ ng cơ bị nghiê ng. Sau
bơm dầu có áp suất cao (có thể đế n 10 kg/cm2) chia thà nh hai nhá nh. Mộ t nhá nh đế n két 12, tạ i đâ y
dầu đượ c làm mát rồ i trở về cacte. Nhá nh kia đi qua bầ u lọ c thô 5 đế n đườ ng dầ u chính 8.
Từ đườ ng dầu chính, dầ u theo đườ ng nhá nh 9 đi bô i trơn trụ c khuỷ u sau đó lê n bô i trơn đầ u to
thanh truyền và chố t piston và theo đườ ng nhá nh 10 đi bô i trơn trụ c cam ... Cũ ng từ đườ ng dầ u
chính mộ t đườ ng dầ u khoả ng 15÷20% lưu lượ ng củ a nhá nh dẫ n đế n bầ u lọ c tinh 11. Tại đâ y, nhữ ng
phần tử tạp chất rất nhỏ đượ c giữ lạ i nê n dầ u đượ c lọc rấ t sạ ch. Sau khi ra khỏ i lọ c tinh vớ iá p suất
cò n lại nhỏ , dầu chả y trở về cacte 1. Van an toà n 4 của bơm dầ u có tác dụ ng giữ cho á p suấ t dầ u
khô ng đồ i trong phạ m vi tố c độ vò ng quay là m việc củ a độ ng cơ. Khi bầ u lọ c bị tắc,van an toà n 6 củ a
bầu lọ c thô sẽ mở , phầ n lớ n dầ u sẽ khô ng qua lọ c thô lê n thẳ ng đườ ng dầ u chính đi bô i trơn, trá nh
hiện tượ ng thiếu dầ u cung cấ p đế n các bề mặ t cầ n bô i trơn. Khi nhiệt độ dầ u lê n cao quá (khoả ng
800C), do độ nhớ t giả m, van khố ng chế lưu lượ ng 13 sẽ đó ng hoà n toà n để dầ u qua ké t là m mát rồ i
lại trở về cacte.Khi độ ng cơ là m việc, dầ u bị hao hụ t do bay hơi và cá c nguyê n nhâ n khác nê n phả i
thườ ng xuyên kiểm tra lượ ng dầ u trong cacte bằ ng thướ c thă m dầ u 16. Khi mứ c dầ u ở vạch dướ i
phải bổ sung thêm dầ u. Do toà n bộ dầ u bô i trơn chứ a trong cacte nê n cacte phả i sâ u để có dung tích
chứ a lớ n, do đó làm tă ng chiề u cao độ ng cơ. Ngoà i ra, dầ u trong cacte lưô n lưô n tiế p xú c vớ i khí
cháy có nhiệt độ cao từ buồ ng chá y lọt xuố ng mang theo hơi nhiê n liệ u và cá c hơi axit là m giả m tuổ i
thọ củ a dầu.
Phân tích nhiệm vụ, điều kiện làm việc và cấu tạo của xuppap trong cabin ô tô .mô i chất lạnh thể hơi đượ c bơm từ máy nén A vớ i áp suất cao và nhiệt độ cao đến
* nhiệ m vụ : đó ng mở các lỗ hú t xả thô ng mớ i phần khô ng gian trong xilanh theo mộ t quy luật xác định dàn nó ng B. tại dàn nó ng B nhiệ t độ củ a mô i chất làm lạnh rất cao quạt gió thổ i mát dàn nó ng mô i
bở i pha phâ n phố i khí củ a độ ng cơ chất lạnh thể hơi đượ c giải nhiệt giảm áp nên ngưng tụ thành thể lỏ ng dướ i áp suất cao nhiệt độ
* điề u kiệ n làm việc: chịu nhiệt độ cao của buồ ng đố t đặc biệt xuppap xả chiu lự c ma sát khi đó ng ,mở di thấp. mô i chất lạnh thể lò ng tiế p tụ c lưu thô ng đến bình lọ c C tại đây mô i chất lạnh đượ c tiếp xú c
trượ t trong ố ng dẫn hướ ng , khả năng bô i trơn bề mặt tiế p xú c giữ a xuppap, để xuppap ké m. xuppap làm tinh khiết nhờ đượ c hú t hết hơi ẩm và lọ c tạp chất. van giãn nở F đượ c điều tiết lưu lượ ng mô i
nạ p đượ c là m mát bở i xuppap xả chất lạnh ở thể lỏ ng để phun vào dàn lạnh G làm lạnh mô i chất lạnh . do đượ c giảm áp lên mô i chất
*cấ u tạ o: chia làm 3 phần :đầu , thân và đuô i lạnh ở thể lỏ ng  sô i, bố c hơi . trong quá trình bố c hơi mô i chất lạnh hấp thụ nhiệt trong cabin ô tô
-đầ u có dạ ng hình cô n phía trê n đỉnh làm phẳng hoặc lõ m, mặt vát của đầu tiế p xú c kín vớ i mặt gó c củ a làm cho bộ bốc hơi trở lê n lạnh . dàn lạnh thổ i mộ t lượ ng lớ n khô ng khí , khí mát vào cabin ô tô . sau
đế xuppap, gó c vát thườ ng 45 độ hay 30 độ vớ i xuppap nạp độ ng cơ cô ng suất lớ n đó mô i chất lạnh ở thể hơi áp suất thấp đượ c hú t về trở lại máy nén
-thâ n có hình trụ gia cô ng chính xác để lắp vào bạc dẫn hướ ng vớ i khe hở rất nhỏ . 1 né n 2 ngưng tụ 3 giãn nở 4 bốc hơi
-đuô i là phầ n nhân lự c của cò mổ có tiệ n rãnh trò n để lắp mó ng hãm cù ng để chặn lò xo.  mó ng hãm
đượ c xẻ là m hai, mặt ngoài hình cô n , đáy lớ n ở trê n . mặt trong củ a đế lò xo cũ ng là mặt cô n ăn khớ p vớ i
mặ t ngoà i củ a mó ng hãm bó p chặt hai phần bó ng hãm làm và rãnh
13
14
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của ly hợp ma sát một đĩa thường đóng
Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc của ly hợp ma sát hai đĩa thườngđóng
a) cấu tạo: Kế t cấu củ a li hợ p có thể chia làm 2 phần: Cơ cấu li hợ p và hệ thố ng dẫn độ ng điều khiển li hợ p.
*) Cơ cấu li hợ p có cấu tạo gồ m: Phần chủ độ ng, phần bị độ ng và cơ cấu điều khiển.
- Phần chủ độ ng: Gồ m các chi tiết bắt trự c tiế p hoặc gián tiếp vớ i bánh đà củ a độ ng cơ:
Bề mặt bánh đà 11, đĩa é p 2, lò xo é p 3 và vỏ trong li hợ p 4(vỏ li hợ p). Vỏ li hợ p bắt vớ i bánh đà bằng vít hoặc
bulô ng.
Để tránh hiệ n tượ ng đĩa é p bị xoay vớ i vỏ li hợ p, đĩa ép đượ c nố i vớ i vỏ li hợ p bằng lò xo lá hoặc chốt định vị.
Chú ng vừ a có tác dụ ng định vị đĩa é p vừ a có tác dụ ng truyền mô men từ vỏ li hợ p tớ i đĩa ép.
Giữ a đĩa ép và vỏ li hợ p đặt các lò xo é p, lò xo é p có thể là lò xo trụ đượ c phân bố đều đố i xứ ng qua tâm(số lượ ng lò
xo có thể là: 3, 6, 9 hoặc 12…) hoặc lò xo đĩa.
Vớ i li hợ p sử dụ ng lò xo trụ cần có vấu định tâm trên đĩa ép và vỏ li hợ p để cố định lò xo khi có lự c quán tính. Giữ a
lò xo và đĩa ép có đệ m cách nhiệt. ở trạng thái ban đầu, các lò xoép bị nén nhằm tạo ra lự c ép, ép đĩa ép, đĩa ma sát
và bánh đà thành mộ t khố i.
b. Nguyê n lý làm việ c
Li hợ p trê n ô tô đảm nhận truyề n mô men xoắn khi ô tô hoạt độ ng. Sự làm việc củ a li hợ p đượ c chia thành hai
trạng thái cơ bản: đó ng và mở . Trong quá trình khở i hành, chuyển số và phanh, ngườ i lái tác dụ ng lự c điều khiển
trê n bàn đạp li hợ p ở buồ ng lái, bàn đạp dịch chuyển,dẫn độ ng đò n mở làm dịch chuyển đĩa ép sang phải thự c hiện
mở li hợ p, ngắt dò ng mô men từ độ ng cơ tớ i hệ thố ng truyền lự c.
Trạng thái đó ng li hợ p: Khi xe đang chuyể n độ ng và ngườ i lái chưa tác dụ ng lự c vào bàn đạp li hợ p, dướ i tác dụ ng
củ a lò xo é p, đĩa ép ép chặt đĩa ma sát vào bề mặt làm việc củ a bánh đà. Li hợ p ở trạng thái truyền độ ng lự c. Khi đó
đườ ng truyề n mô men là: Mô men quay củ a trục khuỷ u qua bánh đà và đĩa ép truyền cho đĩa ma sát qua bộ phận
giảm chấn, moay ơ tớ i trục li hợ p từ đó truyề n mô men quay cho bộ phận truyền lự c phía sau. Mô men ma sát củ a li
hợ p có thể tínhtheo cô ng thứ c:
Mlh = N.R.i (Nm)
Trong đó :+ N- Lự c ma sát sinh ra tổ ng cộ ng N = Plx. .
+ Plx - Lự c é p tổ ng cộ ng của lò xo.
+ μ - Hệ số ma sát củ a đĩa bị độ ng vớ i đĩa é p và bánh đà.
+ R- Bán kính điể m đặt củ a lự c ma sát tổ ng cộ ng trên đĩa bị độ ng.
+ i - Số bề mặt ma sát (li hợ p mộ t đĩa có 2 bề mặt ma sát).
- Trụ c IV (trục số lù i) cho phép tạo thành số lù i vớ i 3 cặp bánh răng ăn khớ p và đảo chiều quay củ a
trụ c bị độ ng.
*. Nguyên lý làm việc
- Số 0: Trụ c chủ độ ng truyền mô men quay cho trụ c trung gian.
- Số I: Đưa đồ ng tố c G1(đồ ng thờ i là bánh răng số lù i) di chuyển sang trái làm bánh răng Z1 ăn khớ p
vớ i bánh răng Z1’. Mô men đượ c truyền như sau:
Trục chủ độ ng → bánh răng chủ độ ng Za → bánh răng Za’→ trụ c trung gian → bánh răng Z1’ → bánh
răng Z1 → trụ c bị độ ng.
- Số II: Đưa đồ ng tốc G2 di chuyển sang phải ăn khớ p vớ i vành răng trên bánh răng số Z2. Mô men
đượ c truyền như sau:
Trục chủ độ ng → bánh răng chủ độ ng Za → bánh răng Za’→ trụ c trung gian → bánh răng Z2’→ bánh
răng Z2 → vành răng → bộ đồ ng tố c G2→ trụ c bị độ ng.
15
Khi làm việc, do mộ t nguyên nhân nào đó , mô men truyền trong hệ thố ng truyền lự c lớ n hơn giá trị mô men ma sát
li hợ p, li hợ p sẽ tự trượ t và đó ng vai trò là cơ cấu an toàn, tránh quá tải cho hệ thố ng truyền lự c.
Trạng thái mở li hợ p: Khi đạp bàn đạp li hợ p, pit tô ng củ a xi lanh chính dịch chuyển qua trái đẩy dầu chạy trong
đườ ng dầu tớ i xi lanh cô ng tác (xi lanh chấp hành), làm pit tô ng củ a xi lanh cô ng tác dịch chuyển qua phải; đẩy
càng mở làm vò ng bi tỳ dịch chuyển sang trái ép vào lò xo đĩa, kéo đĩa ép sang phía bên phải. Đĩa ma sát dịch
chuyển trên trụ c li hợ p để tách khỏ i bề mặt củ a đĩa ép và bánh đà. Mô men ma sát giảm và triệt tiêu. Li hợ p ở trạng
thái mở , cắt truyền độ ng giữ a độ ng cơ và hệ thố ng truyền lự c. ở trạng thái mở lự c điều khiển cần phải thắng lự c ép
củ a lò xo để dịch chuyển đĩa ép sang phải. Để đảm bảo tách hoàn toàn các bề mặt ma sát, khoảng cách tố i thiểu
giữ a mộ t cặp củ a bề mặt ma sát là 0,5mm. Vớ i li hợ p sử dụ ng nhiều lò xo trụ tạo lự c ép, các lò xo trụ này cần có
chiều dài tự do và độ cứ ng như nhau để tránh gây vênh bề mặt của đĩa bị độ ng và đĩa ép khi làm việc.
Khi nhả bàn đạp li hợ p: Do tác dụ ng của các lò xo hồ i vị bàn đạp và lò xo hồ i vị càng mở kéo hệ thố ng dẫn độ ng về
vị trí ban đầu. Các lò xo ép đĩa ép, đĩa ma sát và bánh đà thành mộ t khố i và li hợ p lại truyền độ ng lự c. Như vậy li
hợ p có tác dụ ng cắt tạm thờ i truyền độ ng giữ a
độ ng cơ và hệ thố ng truyền lự c để mỗ i khi cần ra vào số . Sự đó ng và mở li hợ p trong các quá trình quá độ trên
thườ ng xuyên xảy ra. Trong các giai đoạn này, giá trị lự c ép và mô men ma sát thay đổ i và tạo nên sự trượ t củ a đĩa
bị độ ng trên bề mặt tiếp xú c của bánh đà và đĩa ép, sinh nhiệt, làm nó ng các chi tiết củ a li hợ p. Mặt khác, khi nhả
bàn đạp quá nhanh có thể làm gia tăng độ t ngột mô men truyền và tải trọ ng độ ng xuất hiện trong hệ thố ng truyền
lự c sẽ lớ n, ảnh hưở ng tớ i tuổ i thọ củ a các chi tiết và chuyển độ ng ổ n định củ a ô tô .
 16

18

17