CÔNG NGHỆ DẬP MICRO

GIẢNG VIÊN: PGC.TS. NGUYỄN ĐẮC TRUNG

TS. NGUYỄN THỊ THU

BỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ

Mục đích môn học

• Giới thiệu về công nghệ và thiết bị trong tạo hình các chi tiết Micro

• Nắm được các kiến thức cơ bản về công nghệ, thiết kế và xác định
được các thông số công nghệ cơ bản

• Trang bị phương pháp để phân tích quá trình tạo hình và lựa chọn thiết
bị phù hợp để thực hiện các nguyên công

• Trang bị các kiến thức về thiết kế và lựa chọn các chi tiết khuôn và
các loại khuôn tiêu chuẩn được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp.
 Nội dung

1. Giới thiệu Công nghệ dập Micro

2. Phân loại

3. Các loại sản phẩm micro

4. Đặc điểm của công nghệ dập micro

 §¹ i häc

B¸ c h k h o a
Các khu công nghiệp lớn trong nước

Miền Bắc

Thang long industrial park corprate

Nomura - haiphong industrial zone
Bac ninh industrial zones
Vung ang industrial park-seaport complex
Quang ninh industrial zone
Thai nguyen industrial zones
Bac vinh industrial park
Thuy van industrial zone
Miền Trung
Dung quat industrial park
Tinh phong industrial zone
Phu tai industrial park
Hoa khanh industrial park
Phan thiet industrial park
Danang Industrial Zone
Lien chieu industrial zone
Miền Nam
Ba ria vung tau industrial zones
Dong nai province
Song may industrial park
Amata industrial park
Binh duong province
Dong an industrial park
Viet huong industrial park
Vietnam - singapore industrial park
Tan thuan export processing zone
Tan binh industrial park
Le minh xuan industrial park
Tan tao industrial park
Tan thoi hiep industrial zone
Linh trung export processing zone
 §¹ i häc

B¸ c h k h o a
Lĩnh vực công nghiệp

Công nghiệp nặng

Công nghiệp luyện kim
Công nghiệp ô tô Toyota Vietnam
Giao thông vận tải
Công nghiệp điện
Công nghiệp Điện tử
Công nghiệp xây dựng
Steel work Manufacturing
Công nghiệp hóa học
Công nghiệp thức ăn

Công nghiệp viễn thông

Công nghiệp nhựa

Công nghiệp đồ gia dụng

 LÀN SÓNG MỚI ĐẦU TƯ VÀO CÔNG NGHỆ CAO

Các công ty nước ngoài đầu tư vào các dự án lớn thuộc

lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao với quy mô vốn
từ hàng trăm triệu USD đến hàng tỷ USD.

VỀ MẶT NHU CẦU VỀ MẶT CUNG CẤP

CƠ HỘI MỚI THÁCH THỨC

MỚI
 LÀN SÓNG MỚI ĐẦU TƯ VÀO CÔNG NGHỆ CAO
1. Công ty Sản phẩm Intel
- Được đầu tư vào dự án 1 tỷ USD => cần 1000 kỹ sư chuyên ngành
điện, điện tử, công nghệ thông tin, tự động hóa

2. Công ty Renesas của Nhật Bản

- Để xây dựng trung tâm thiết kế tại Việt Nam => cần 1.000 kỹ sư.
- Toàn bộ chức năng của các trung tâm thiết kế tại Nhật Bản và Hoa Kỳ sẽ
được chuyển giao cho Trung tâm Renesas Việt Nam

3. Hon Hai Corporation - Đài Loan, đầu tư vào Việt Nam.

- Doanh thu toàn cầu => 60 tỷ USD / năm
- Sản phẩm: các sản phẩm điện tử dùng trong di động, linh kiện máy tính, viễn
thông và điện tử gia dụng - Năm năm tới, đầu tư 5 tỷ USD. => Cần trên 50.000
lao động
LÀN SÓNG MỚI ĐẦU TƯ VÀO CÔNG NGHỆ CAO

4. Công ty Campal - Đài Loan đầu tư vào Việt Nam

❖ Sản xuất máy tính xách tay và các sản phẩm điện tử
❖ Giai đoạn đầu của dự án 500 triệu USD ở Vĩnh Phúc
❖ Tuyển dụng 1200 kỹ sư để đào tạo họ ở nước ngoài
❖ Nhu cầu lớn về công nhân lành nghề

5. Công viên phần mềm Quang Trung tại TP.

❖ 78 doanh nghiệp và 32 dự án đầu tư;
❖ 46 doanh nghiệp nước ngoài đến từ 14 quốc gia (Hoa Kỳ, Nhật Bản,
Pháp, Thụy Sĩ, Hàn Quốc, Thái Lan ...) Tổng vốn 150 triệu đô la Mỹ
❖ Nhân viên: 3.100 kỹ sư và chuyên gia CNTT
❖ 4.500 sinh viên đại học CNTT được đào tạo trong các chương trình
đại học quốc tế và trong nước
Sản phẩm được tạo ra bằng công nghệ dập micro

Sản phẩm điện tử

Sản phẩm micro là gì ?

Products made by micro-stamping (punching, drawing)

Micro Miniature Forming

Metal Stamping and Forming

Sản phẩm được tạo hình bằng công nghệ dập Micro (Cắt, đột, uốn, …)
Sản phẩm được tạo hình bằng công nghệ dập Micro (Cắt, đột, uốn, …)
Các thiết bị Micro

Bơm điện động học

Sản phẩm được tạo hình từ dập khối micro
Sản phẩm được tạo hình từ dập khối micro
Sản phẩm được tạo hình từ dập khối micro
Các sản phẩm dạng ống micro
 Công nghệ dập Micro
Có thể thấy sản phẩm micro rất đa dạng, đóng vai trò quan
trọng và ứng dụng vào nhiều lĩnh vực công nghiệp

Là những chi tiết có kích thước nhỏ từ

Thế nào là chi tiết micro?
một vài chục µm đến một vài mm

Tạo hình kim loại vi mô là việc sản

xuất các bộ phận và cấu trúc có ít
Công nghệ dập Micro nhất hai kích thước trong phạm vi nhỏ
hơn milimét dựa trên biến dạng dẻo
kim loại.
 Phân loại công nghệ tạo hình Micro
Micro- processes

Micro- milling/ Micro-

Micro- injection Micro- grinding Micro- forming Micro- EDm Non- contact
turning assembly/conveyanc
e

Electromagnetic- Micro- laser

Micro- extrusion Micro- drawing Micro- stamping Micro- punch Micro- rolling
forming forming

Micro- handling Micro- handling Micro- handling Micro- Micro- handling Micro- handling Micro- handling
Integration Issue

handling

Micro- tools Micro- tools Micro- tools Micro- tools Micro- tools Micro- tools Micro- tools

Micro- Process Micro- Process Micro- Process Micro- Process Micro- Process Micro- Process Micro- Process

Micro- parts/ Micro- parts/ Micro- parts/ Micro- parts/ Micro- parts/ Micro- parts/ Micro- parts/
products products products products products products products
 Công nghệ dập Micro
ĐỐI TƯỢNG HỌC

Kim loại đen Kim loại màu Hợp kim

Gồm thép Cu, Al, Zn, Ag, Hợp kim đen

cacbon, thép hợp Mg…. Hợp kim màu:
kim, gang. hợp kim đồng,
hợp kim nhôm,
…

Đối tượng được xét ở trạng thái điều kiện nhiệt độ xác định
 Đặc điểm của công nghệ dập Micro
1. Hình dạng của phôi có được do sự biến dạng dẻo của (chủ yếu) vật liệu
kim loại.

2. Trong hầu hết các trường hợp, các lực trên phôi được tạo ra bởi tác động
phối hợp của ít nhất hai dụng cụ.

3. Các dụng cụ (chày-cối) có thể chứa 0–100% hình dạng mong muốn dưới
dạng hình dạng tương tự. => Sản phẩm được tạo hình theo kích thước của
khuôn.

4. Theo định nghĩa, không có sự mất mát vật chất trong quá trình tạo kim
loại.
 Đặc điểm của công nghệ dập Micro
5. Kích thước chi tiết rất nhỏ dẫn đến khó kiểm soát hành vi của vật liệu.

6. Do kích thước phôi nhỏ nên xác suất xuất hiện khuyết tật cao.

7. Trọng lượng sản phẩm thô rất thấp (thường từ 100 µg đến 10 mg) gây khó
khăn cho việc xử lý
Trọng lượng nhỏ có thể cho phép sử dụng các vật liệu đắt tiền hơn.

8. Đảm bảo chất lượng trở nên khó khăn hơn so với các chi tiết dạng macro.
Ngoài ra, dung sai (thu nhỏ) can thiệp rất nhiều vào việc xác định trước phép
đo, khiến việc sử dụng các phương pháp như kiểm soát quá trình thống kê
(SPC) là không thể
CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
Nội dung: Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình dập Micro
1. Ảnh hưởng của kích thước (Size effects)

1.1 Ảnh hưởng của mật độ (Density Effects)

1.2 Ảnh hưởng của hình dạng (Shape Effects)

1.3 Ảnh hưởng của cấu trúc vật liệu (Structure Effects)

2. Ma sát

2.1 Ảnh hưởng của việc thu nhỏ đối với ma sát (Effects of Miniaturization on Friction)

2.2 Ảnh hưởng của bôi trơn (Lubricant Pocket Model)

3. Khả năng tạo hình trong dập Micro

ẢNH HƯỞNG CỦA KÍCH THƯỚC (Size effects)

Định nghĩa: Hiệu ứng kích thước là độ lệch từ các giá trị chuyên
sâu (nhiệt độ, áp suất, mật độ …v.v) hoặc giá trị mở rộng ngoại suy
theo tỷ lệ (ví dụ khối lượng) của một quá trình xảy ra khi thay đổi
tỷ lệ kích thước hình học.

Hiệu ứng kích thước là độ lệch so với bình thường

ẢNH HƯỞNG CỦA KÍCH THƯỚC (Size effects)
Ảnh hưởng của kích thước hạt

Ứng suất chảy phụ thuộc vào độ dày phôi

Ảnh hưởng của kích thước hạt

Kích thước hạt, đặc biệt là kích thước của nó so với độ dày phôi, đóng
một vai trò quan trọng trong quá trình tạo hình micro.
k- Số hạt
𝑠
k= 0 (1)
𝑙𝐺

Trong đó: s0 – Chiều dày phôi

lG – Chiều dài hạt

K có thể nhỏ hơn 1. Cấu trúc vi tấm có số hạt nhỏ hơn 1 còn được gọi là
'cấu trúc Tiffany'
Ảnh hưởng của kích thước hạt lên độ bền kéo
Định luật Hall – Petch

Ảnh hưởng của kích thước hạt tới độ bền kéo

Đường con chảy của CuZn30 theo kích thước tương đối – đường kính phôi
. Đường cong chảy của CuZn30 theo kích thước tương đối – chiều dày phôi
Độ bền của đồng sợi
 Phân bố kích thước hạt

Với những chi tiết có kích thước micro số lượng hạt phân bố trên
chiều dày phôi rất ít nên ứng suất chảy của kim loại tăng khi kích
thước giảm xuống, điều này gây khó khăn cho quá trình biến dạng
vật liệu.
Ảnh hưởng của kích thước hạt

Tranh luận rằng: các hiệu ứng kích thước là bất lợi và cần phải tránh
Không đúng

Cường độ ảnh hưởng của các hiệu ứng kích thước khác nhau ảnh hưởng đến
ứng suất dòng chảy
Hiệu ứng mật độ (density effects)
Hiệu ứng mật độ là hiệu ứng kích thước xảy ra trong quá trình tăng
giảm tỷ lệ kích thước mẫu mà vẫn giữ cho mật độ hạt không đổi

Các loại hiệu ứng mật độ

Hiệu ứng mật độ (density effects)

Sự biến dạng phôi do hiệu ứng mật độ

Hiệu ứng hình dạng (Shape effects)
Hiệu ứng hình dạng là những hiệu ứng xảy ra nếu một chi tiết
được thực hiện với quy mô lớn hơn hoặc nhỏ hơn với cùng hình
dạng nhưng kích thước khác nhau.

Các loại hiệu ứng

hình dạng
Hiệu ứng hình dạng (Shape effects)

Vấn đề kết dính do hiệu ứng cân bằng hình dạng

Hiệu ứng cấu trúc (Structure e effects)

Các loại hiệu ứng cấu trúc

Hiệu ứng cấu trúc (Structure e effects)

Kích thước ảnh hưởng đến ứng suất dòng chảy từ

các thí nghiệm quy mô khác nhau
ẢNH HƯỞNG CỦA MA SÁT (Tribology)

Trong quá trình tạo hình kim loại luôn có sự tương tác giữa phôi và
dụng cụ tạo hình, do tiếp xúc vật lý trực tiếp và chuyển động tương
đối.

Kết quả của tương tác vật lý này là ma sát và mài mòn.

Các yếu tố ảnh hưởng đến ma sát:

- Độ nhám bề mặt tiếp xúc
- Vật liệu
- Áp suất tiếp xúc
- Điều kiện bôi trơn
- Nhiệt độ
Cấu tạo của hệ thống ma sát
Đặc tính của ma sát

Lực ma sát là lực cản chuyển động tương đối giữa hai vật thể tiếp xúc.
Nó là một trong những lực quan trọng nhất trong quá trình hình thành
kim loại

Ma sát có hại trong TH nào?

Ma sát có hại trong TH nào?

Đặc tính của ma sát
(2)

- Hệ số ma sát µ trong Micro (0.38) lớn hơn trong Macro (0.2)

- Bôi trơn trong Micro ma sát giảm đáng kể so với Macro
- Hệ số ma sát giảm khi áp suất tiếp xúc tăng trong điều kiện có bôi trơn
Tiếp xúc phôi - dụng cụ gia công trong và dập Microdập Macro
Ảnh hưởng của ma sát

Hàm ma sát dựa trên hệ số ma sát được tính toán từ lực chày thực nghiệm
so với đường cong hành trình
Ảnh hưởng của ma sát

Lý thuyết túi bôi trơn cho hệ số ma sát

Lý thuyết túi bôi trơn cho hệ số ma sát

Mô hình túi bôi trơn là mô hình duy nhất được thiết lập tốt để
mô tả xu hướng chung của việc tăng ma sát với sự giảm kích
thước của ma sát được bôi trơn.

Nó dựa trên nguyên tắc rằng chất bôi trơn bị quấn vào giữa các
công cụ tạo hình và phôi.

Trong túi chất bôi trơn kín, chất bôi trơn không thể thoát ra
ngoài khi áp suất do tải trọng tạo hình tăng lên.

Các khu vực có túi chất bôi trơn hở không bị giới hạn ở mép bề
mặt phôi.
Ảnh hưởng của tốc độ chày tạo hình

Thay đổi hệ số ma sát trong dập vuốt với các vận tốc dập khác
nhau và các hệ số tỷ lệ khác nhau.
Ảnh hưởng của tốc độ chày tạo hình

Hiệu ứng cấu trúc dựa trên mô hình túi chất bôi trơn được mở rộng bằng cách
xem xét độ nhớt phụ thuộc nhiệt độ của chất bôi trơn
Ảnh hưởng của tốc độ chày tạo hình

Đồ thị lực với các vận tốc

Hiện tượng mòn dụng cụ (Tool wear)

Mòn là sự mất mát liên tục không mong muốn của vật liệu từ một hoặc cả hai bề
mặt của các phần tử hình học giao tiếp xúc do chuyển động tương đối của các bề
mặt.

Các cơ chế mài mòn này là kết quả của tiếp xúc cơ học tại các điểm tiếp xúc thực
tế giữa các bộ phận ở quy mô vi mô.

Thể tích mài mòn theo định luật mòn của Shawn:

(3)

q là tốc độ mòn, w là quãng đường trượt và Fn là lực pháp tuyến

Hiện tượng mòn dụng cụ (Tool wear)
Hiện tượng mòn dụng cụ (Tool wear)

Các cơ chế mài mòn cơ bản theo quan điểm vi mô

Hiện tượng mòn dụng cụ (Tool wear)

Ảnh hưởng của tốc độ trượt và áp suất tiếp xúc đến khối
lượng mòn V ở quãng đường trượt không đổi w = 300 m
Hiện tượng mòn dụng cụ (Tool wear)

Ảnh hưởng của quãng đường trượt w đến khối lượng

mòn ở vận tốc không đổi v = 15 cm/s và áp suất tiếp xúc
p = 260 MPa
CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
Nội dung: Khả năng tạo hình và tính chất cơ học

1. Khả năng tạo hình trong dập Micro

2. Tính chất cơ học

2.1 Thí nghiệm kéo

2.2 Thí nghiệm nén

2.3 Giới hạn chảy và giới hạn bền

KHẢ NĂNG TẠO HÌNH (FORMABILITY)

Khả năng tạo hình là một yếu tố quan trọng trong quá trình tạo
hình kim loại.

Khả năng tạo hình phụ thuộc vào:

- Thành phần hóa học của vật liệu,
- Cấu trúc tinh thể của nó,
- Nhiệt độ và xử lý nhiệt
- Hiệu ứng kích thước

Khả năng tạo hình có thể được đo bằng việc thử kéo hoặc thử nén
Biến dạng kỹ thuật được xác định:

(4)

Trong đó:

- lo biểu thị chiều dài ban đầu của mẫu vật,

- l1 chiều dài trong quá trình biến dạng

- dl độ dài biến dạng

Biến dạng logarti được xác định bởi:

Khi kéo:

(5)

Khi nén:
(6)

Trong đó:
- h0 chiều cao ban đầu
- h1 chiều cao sau khi nén
TÍNH CHẤT CƠ HỌC

Ảnh hưởng của cấu trúc vi mô đối với ảnh hưởng của kích thước có thể
được phân loại gần như thành bốn trường hợp:

- Hiệu ứng kích thước vi cấu trúc hoặc nội tại

- Hiệu ứng kích thước thống kê

- Độ cong lưới và gradient biến dạng

- Ràng buộc bề mặt tiếp xúc

 Cấu trúc hạt

Thông thường, các hạt bề mặt khác về độ bền và hình dạng với các hạt
bên trong. Với mục đích này, lượng hạt bề mặt của tấm mỏng được tính
như sau:

(7)

Khi dG = s/2, toàn bộ hạt đều nằm trên bề mặt tấm

dG- Kích thước hạt

s – Chiều dày tấm

Đối với một độ dày tấm nhất định, các hạt càng nhỏ thì ảnh hưởng kích
thước càng nhỏ
Thí nghiệm kéo

Mẫu phẳng chịu kéo và biểu đồ ứng suất - biến dạng

giản đồ (không chia tỷ lệ)
Thí nghiệm nén

Giản đồ ứng suất- biến dạng khi nén

Thiết bị thử kéo
 Ảnh hưởng của nhiệt độ

Ảnh hưởng của nhiệt độ và mức độ biến dạng đến ứng suất chảy
 Ảnh hưởng của nhiệt độ

Ảnh hưởng của tốc độ biến dạng đến ứng suất chảy cho tấm nhôm
Các ảnh hưởng đến giới hạn độ bền có thể được chia thành bốn
loại. Đây là những ảnh hưởng từ:

1. Vật liệu: ảnh hưởng của vật liệu đến giới hạn độ bền có thể rất
khác nhau, và trong tạo hình micro không xét đến biến cứng
của vật liệu

2. Hình học: kích thước, khía và địa hình bề mặt

3. Loại tải: ứng suất chính, ứng suất dư, ứng suất đa trục và độ dốc
ứng suất.

4. Môi trường: các tác động từ môi trường xung quanh và nhiệt độ
Ảnh hưởng của vật liệu đến giới hạn bền
CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
NỘI DUNG: CÁC NGUYÊN CÔNG CHÍNH TRONG DẬP MICRO

1. Dập khối
1.1 Ép chảy
1.2 Dập trong khuôn kín
1.3 Dập nổi
2. Dập tấm
2.1 Dập vuốt
2.2 Cắt, đột
2.3 Uốn
 QUY TRÌNH THIẾT KẾ

Tool design
FE-Simulation MD-Simulation
BULK FORMING
NGUYÊN CÔNG CHỒN
NGUYÊN CÔNG CHỒN

Ảnh hưởng của việc chồn đến độ cứng vật liệu

NGUYÊN CÔNG CHỒN

Mô hình của đường cong ứng suất trong quá trình chồn
Ảnh hưởng của việc thu nhỏ đến hệ số ma sát trong quá trình chồn

Sơ đồ mặt cắt ngang của mẫu thử với tải trọng tác dụng và trạng thái
ứng suất
NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

Sản phẩm ép chảy micro

NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

Dòng chảy của vật liệu (bên trái) và sơ đồ của một quá
trình ép chảy liên tục (phải)
NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

Sơ đồ của Thử nghiệm ép chảy cốc kép (bên trái) và các

kích thước khác nhau của mẫu thử (bên phải)
Khuôn ép chảy liên tục
NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY
1

2
3
4
5

6
• Bolster
• Subbolster
• Die
• Mandrel
• Die holder
• Tool container
NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY
NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY
CÔNG NGHỆ DẬP KHỐI NGUỘI

Upsetting Ratio: s = = 12
d

1 2 3 4 5

5 steps necessary for upsetting

 Spring-Suspended Pre-Upsetting Punch

Guidelines for
Dimensions
1- Die 2- Workpiece 3- Preform Header 4- Heading Pin 5- Ram
6- Helical Compression Spring
Micro embossing
Micro embossing
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
1. DẬP VUỐT
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
1. DẬP VUỐT

Dập vuốt 1 bước

 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
1. DẬP VUỐT

a. Giản đồ các dập vuốt

b. Phế phẩm: nhăn (trái), rách (phải)
Ảnh hưởng của việc thu nhỏ đến sản phẩm dập vuốt micro

Giảm hệ số dập vuốt khi thu nhỏ kích thước

Dập vuốt không bôi trơn
Như đã biết, bôi trơn có tác dụng tốt trong quá trình tao hình thông thường.
Tác dụng đó là gì?

Trong dập vuốt micro, chất bôi trơn ít được sử dụng hoặc tránh sử dụng
vì:

- Tránh sự bám dính lên dụng cụ và phôi, gây khó khan cho việc làm
sạch.

- Tiết kiệm được chất bôi trơn, có thể giúp hạn chế các tác động có
hại đến môi trường và thiết lập điều kiện làm việc lành mạnh hơn.
a. So sánh đường cong tải trọng khi dập vuốt không bôi trơn và có bôi trơn

b. Sản phẩm trong trường hợp không bôi trơn

Ảnh hưởng vận tốc chày

Ảnh hưởng của vận tốc chày

Dập vuốt chi tiết hình hộp

a. Tối ưu hóa phôi bằng mô phỏng FEM

b. Chi tiết được tạo ra từ phôi tối ưu
Dập vuốt nhiều bước

Sơ đồ dập vuốt phôi trung gian

Dập vuốt nhiều bước

Chi tiết dập vuốt nhiều bước

Sự tán xạ của lực dập

a. Đường kính chày 1mm

b. Đường kính chảy 5 mm
Kích thước chày càng nhỏ, lực dập qua các lần dập bị thay đổi đáng kể
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
2. Dập vuốt có kéo
2. Dập vuốt có kéo

Mẫu dập vuốt có kéo với vận tốc dập 0,01 mm/s ở các vị trí chày khác
nhau x: a. x = 0,39 mm, b.x = 0,78 mm, vật liệu: nhôm dày 20 µm
2. Dập vuốt có kéo

Ảnh hưởng của vận tốc chày đến sự phân bố biến dạng của các chi tiết bị
kéo căng trước khi nứt: a. vP = 0,01 mm/s, b. vP = 0,4 mm/s, c. vP = 1 mm/s,
d. vP = 1,8 mm/s, vật liệu: nhôm với độ dày 20 µm
3. Tạo hình tốc độ cao bằng sóng xung kích
2. Tạo hình tốc độ cao bằng sóng xung kích

Các mẫu đồng (a) và nhôm (b) có cùng thông số

 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
4. Nguyên công uốn
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
4. Nguyên công uốn

Sự phụ thuộc của góc hồi đàn hồi ngược vào hệ số tỉ lệ với
góc uốn là 45 trong TH hạt mịn và hạt thô
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
5. Dập vuốt có vành rộng
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
5. Dập vuốt có vành rộng
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
5. Dập vuốt có vành rộng

β = di/do
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
6. Cắt hình và đột lỗ
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
6. Cắt hình và đột lỗ
Tạo hình lỗ côn
 DẬP TẤM (SHEET METAL FORMING)
Chày cối cắt hình và đột lỗ

Chày Tungsten carbite.

a. đường kính 25 µm, được chế tạo bằng phương pháp mài vi
mô siêu chính xác
b. đường kính 15 µm, được chế tạo bằng dây EDM
Principle of laser-assisted micro forming
Sapphire tool for embossing and imprint in aluminium
Punching on continuous die
Punching for producing of gears
Micro deep drawing for producing of conectors

Thickness: 0.04 mm
Dia. of punch: 1.0 mm
Dia. of Die: 1.08 mm
Micro-hydroforming of tubes
CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
NỘI DUNG: THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO KHUÔN DẬP

1. Công nghệ chế tạo khuôn

2. Lắp ráp và điều chỉnh khuôn
3. Dập thử và hiệu chỉnh khuôn
 QUY TRÌNH THIẾT KẾ

Tool design
FE-Simulation MD-Simulation
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

1. Gia công vi mô bằng laser của các cấu trúc vi mô 3D 'nhỏ' (trong
phạm vi từ 1 đến 500 micrômet) bằng cách sử dụng tia laser pico
giây.
2. Gia công vi mô bằng laser của các cấu trúc vi mô 3D 'lớn' (trong
phạm vi 50 micromet đến 1mm) bằng cách sử dụng tia laser vi giây.
3. Gia công vi mô tốc độ cao và phay vi mô;
4. EDM vi gia công các cấu trúc vi mô và các bộ phận rời rạc (vi dây
và EDM khối lượng vi mô).
5. Sản xuất và đúc khuôn dụng cụ siêu nhỏ bằng máy đúc siêu nhỏ
Battenfeld.
6. Spin lớp phủ và điện định hình.
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Micro EDM

Lỗ và bánh răng 2 bậc được gia công bằng micro EDM

 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Công nghệ phay micro

Công nghệ phay micro là một dạng công nghệ thu nhỏ của công nghệ
phay thông thường mà ở đó sử dụng dụng cụ cắt gọt nhỏ hơn, cứng
hơn, hoạt động ở tốc độ cao được dùng trên máy nhiều trục.

Mũi khoan có đường kính 0,25mm và ảnh lưỡi cắt phóng to

 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Vi khoan

Công nghệ vi khoan không chỉ yêu cầu mũi khoan nhỏ mà còn là
phương pháp chuyển động quay tròn chính xác của mũi khoan vi mô và
có chu kì khoan rất đặc biệt gọi là chu kì khoét (peck cycle), điều này
giúp cho quá trình sản xuất những thành lỗ bằng phẳng
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Công nghệ MEMS

Hệ thống vi – cơ – điện cho phép sử dụng công nghệ chế tạo vi gia công
bằng cách tích hợp các phần tử cơ khí, những bộ cảm biến, bộ khuyếch
đại và điện tử trên lớp nền silicon
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Khắc laser
Tia laser Nd: YAG với bước sóng 1064 nm hấp thụ năng lượng khi bộ
Q-Swith đóng, khi Q-Swich mở thì xung được phát ra và năng lượng
được giải phóng từ 30 đến 150kW trong thời gian rất ngắn từ 10 đến 100
nano và nguồn năng lượng này đủ lớn để làm tan chảy và bốc hơi vật
liệu.
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Khắc laser
Để gia công các bề mặt nghiêng, máy laser trang bị 2 gương quang học.

Góc nghiêng của chùm tia laser thông thường là từ 15 - 200

Quá trình sản xuất chày dập nổi tiền xu bằng phương pháp khắc laser
Micromachining : 5-axis micro-milling
Kern High Speed Micro Milling and Machining
Spindle Speed.......................>100,000 revs/min
Cutter size...........................100 micron diameter typical
Cut depth............................1 to 10 microns per pass depending on material and cutter size
Aspect ratio..........................Up to 5 depending on structure
Materials..............................Steels, other metals, some polymers and some ceramics
Surface roughness................1 to 5 microns Ra average roughness depending on material and cutter
EDM technology

EDM and Micro EDM:

Partnership with SARIX (www.sarix.com), Swiss
company expert in micro EDM

EDM principle:
Electrical field (U and I) between the electrode and
the workpiece
Creation of a discharge channel
Channel ionization
Increase of T and P
Spark and explosion
Material removal

Micro EDM:
Very short electrical pulses
High energy discharges.

High quality and material remove rate

Micro-EDM

• For micro-holes, micro-machining and micro-forms

• High precision micro-holes and shape holes down to 20 microns
• High precision positioning accuracy up to +/- 1 micron
Micro-EDM
Micro Wire EDM Machine HIT-100

Main Features:

•High-rigidity structure
•Granite basement
•RC micro energy pulse generator with precise control
•Piezoelectric ceramics motors
•V-block guide mechanism
•Low speed circulate moving wire transportation system
•Micro EDM machining function
•Windows XP operating system

Max. workpiece size 80 x 80 mm

Max. workpiece weight 2 kg
Basic Specifications XY-axis trip 100 x 100 mm
Z-axis trip 150 mm
Wire diameter used ø 0.03 ~ 0.05 mm
No. of axes available for simultaneous moving 2
Transmission system Low speed circulate moving wire
transportation system
Space occupied 1250 x 1400 x 1650 mm
Total weight 1600 kg
Discharge power supply RC Pulse Generator
Surface roughness Ra = 0.1µm
Electricity demand 3-phase, AC380V ±10% /10A
Micro Wire EDM

A Swiss-type lathe with air spindles
offers the capability to perform
"general" turning and milling
operations, as well as drilling of micro-
holes.
Micro-EDM is used for tubing or other parts in
which deburring a drilled hole would be difficult
or impossible.

Wire EDM Wire EDM

EDM Micromachining : micro-wire and micro-volume
Micro Wire EDM

The micro wire EDM is ideal for cutting profiles in metal plates, makig slots and various shapes for many
different applications. The minimum wire diameter is 20 microns which allows for very small profile structures
with tight radii to be made. It is also possible to get surface roughness of Ra 0.07 microns. For injection mould
tool applications, a draft angle of up to 2.5 degrees is achievable

Examples of Parts Manufactured using Micro Wire EDM

Wire EDM a microfluidics
mixer (top left and right);
0.52mm dia extrusion die (12
pointed star); Pin over-
moulding jig (655 micron
holes); Ladder with 100
micron gaps between teeth;
Micro gears.
Application of micro-EDM combined with high-frequency dither grinding to
micro-hole machining
An associated technique is micro wire EDM turning. In this process, the EDM
electrode wire is used as a cutter while turning the work piece. This technique is
ideal for making very high aspect ratio turned micro parts such as the touch probe
illustrated and deep micro hole drilling electrodes.

Micro Touch Probe manufactured using Micro Wire EDM Turning

Micro Volume EDM, EDM Drilling
The micro volume EDM is ideal for making high aspect ratio features and holes assuming the
elecrodes are manufacturable. Holes of 200 micron diameter and 6mm deep have been
drilled, slots of 70 micros in width have been drilled through 0.5mm. This technique is ideal for
many deep relief micro structures in the size range 50 microns to 1mm and above.

EDM Drilling Using Solid Electrodes

Micro- EDM
Holes as small as 6.5 microns in
diameter and an aspect ratio of 7.5 is
machined using EDM

Micro-Turning
Shafts of 30 microns in diameter up to
an aspect ratio of 200 by micro-turning.

Micro-Milling Micro-Milling
70-micron fins. 100-micron slots
via micro-milling.
Micro-EDM
30-micron shafts and 50-micron
holes produced by micro-EDM.

Micro-Wire Cut EDM

Slots of 50 microns in width
produced by wire-cut EDM.

Hybrid machining of
Micro EDM and Micro
Milling
Fine features can be
machined using hybrid
machining processes on
difficult to machine
materials such as glass
Focused Ion Beam FIB nanomachining

Technical Capabilities of FIB Nano Machining Centre

Ion beam..............................................Gallium
Capability..............................................Machining and deposition
Minimum ion beam spot diameter.............20 nano metres
Minimum feature size..............................20 nano metres
Vertical wall machining capability...............Aspect ratio of 2
Tapered wall machining capability..............Aspect ratio of 5 to 10
Tapered wall machining angle...................2 degrees minimum for high aspect ratios
Deep hole drilling....................................Variable depending on diameter
Work piece movement accuracy...............+/- 2 microns or better
Work piece movement repeatability..........+/- 1 micron
Machining depth control accuracy.............+/- 20 nano metres or better
Work piece............................................4 inch diameter, 20mm deep
Maximum exposure area.........................500 x 500 microns
Deposition materials...............................Tungsten, platinum, silicon dioxide
SEM image resolution.............................1.1 at 20kV, 2.5 at 1kV
Machining feedback.................................Real time SEM imaging during milling
 FIB samples below:- left: 75nm grooves in alumina
(gold coated); right: 80nm grooves in grid

FIB samples above:- left: silicon dioxide

wall structure; right: SEM analysis
sample
 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG KHUÔN

Một số phương pháp khác

Cắt – khắc bằng tay;

Chế tạo bản polyme (âm bản) sau đó đem mạ, khắc acid;

Làm khuôn thông qua việc thiết kế sản phẩm bằng thạch cao
 YÊU CẦU CỦA VẬT LIỆU LÀM KHUÔN

Vật liệu làm khuôn micro cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Biến dạng ít khi chịu áp suất cáo trong quá trình làm việc
ở nhiệt độ cao.
+ Độ bền tốt khi kim loại làm việc ở nhiệt độ khá cao.
+ Chịu mài mòn tốt.
+ Ít hoặc không biến dạng khi nhiệt luyện.
+ Giá thành hợp lí.
+ Ít dính kim loại ở nhiệt độ cao.
+ Các nguyên tố hợp kim không hiếm, độc.
 YÊU CẦU CỦA VẬT LIỆU LÀM KHUÔN

Vật liệu làm khuôn micro:

thép SLD-MAGIC, SKD11 hoặc sử dụng một số loại vật
liệu được ép thiêu két từ những hạt cứng Ti,V,Ceramic .. và
bột nền.

Đặc điểm của những vật liệu này: không cần tôi thấm khuôn
sau gia công ,độ cứng, dai cao, tính gia công cao, thích hợp
với gia công cao tốc, tính chịu mài mòn, va đập cao
MỘT SỐ DẠNG KHUÔN ĐIỂN HÌNH

KHUÔN CẮT ĐỘT

MỘT SỐ DẠNG KHUÔN ĐIỂN HÌNH

KHUÔN UỐN
KHUÔN DẬP VUỐT

Thickness: 0.04 mm
Dia. of punch: 1.0 mm
Dia. of Die: 1.08 mm
KHUÔN DẬP LIÊN TỤC
KHUÔN DẬP LIÊN TỤC
MỘT SỐ DẠNG KHUÔN ĐIỂN HÌNH

KHUÔN ÉP CHẢY
KHUÔN ÉP CHẢY

2
3
4
5

6
• Bolster
• Subbolster
• Die
• Mandrel
• Die holder
• Tool container
CHÀY CỐI SỬ DỤNG TRONG ÉP CHẢY MICRO
Chi tiết ép chảy
Chi tiết ép chảy
Chày cối cho công nghệ dập Chày cối cho công nghệ ép chảy
MỘT SỐ DẠNG KHUÔN ĐIỂN HÌNH

KHUÔN DẬP NỔI

MỘT SỐ DẠNG KHUÔN ĐIỂN HÌNH
Sản phẩm dập nổi micro
Dập nổi micro
Dập nổi micro
CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
NỘI DUNG: THIẾT BỊ SỬ DỤNG TRONG DẬP MICRO

1. Máy và thiết bị sử dụng trong nguyên công cắt, đột, dập

2. Thiết bị được sử dụng trong nguyên công ép chảy
3. Thiết bị được sử dụng trong nguyên công dập nổi
4. Các loại thiết bị khác
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA THIẾT BỊ MICRO

- Thiết bị Microforming cũng tương tự như Macroforming, chúng chỉ

khác về tương quan kích thước.

- Kích thước thiế bị micro nhỏ hơn rất nhiều so với thiết bị trong dập
macro, có những máy ép chỉ nhỏ bằng lòng bàn tay hoặc nhỏ hơn.

- Có thể cấp phôi tự động chính xác

- Tốc độ dập của máy dập micro lớn hơn rất nhiều so với dập macro,
tốc độ có thể đạt 20.000 nhát/phút

- Quy trình lắp ráp khuôn cực kì phức tạp do kích thước của khuôn
nhỏ do đó khi lắp khuôn có hệ thống camera hỗ trợ, đồng thời chúng
ta cũng quan sát quá trình biến dạng của vật liệu.
MÁY VÀ THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG CẮT, ĐỘT, DẬP

Máy ép micro sử dụng tay gạt

MÁY VÀ THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG CẮT, ĐỘT, DẬP

Máy dập micro có lắp khuôn liên tục

MÁY VÀ THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG CẮT, ĐỘT, DẬP

Máy dập micro

MÁY VÀ THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG CẮT, ĐỘT, DẬP

Máy dập micro

MÁY VÀ THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG CẮT, ĐỘT, DẬP

Máy dập micro

Máy dập siêu nhỏ của công ty Masmicro

Đặc tính kĩ thuật của máy như sau:

- Công suất động cơ: 28kW
- Lực ép danh nghĩa: 9kN
- Tần số làm việc tối đa: 500 nhát/ phút
- Động cơ tuyến tính được làm mát bằng dầu do quá trình làm việc với tần số cao
động cơ bị nóng
- Máy được điều khiển theo chương trình
- Máy có gắn cảm biến bảo vệ khi có sự cố ngắn mạch hay quá tải
THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

Máy ép chảy NU và một số sản phẩm ép với các đường kính:

1.2 mm, 0.8 mm, 0.48mm
THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

1. Đầu trượt
2. Trục vít
3. Bệ đỡ
4. Bộ phận đo lực
5. Cảm biến vị trí giữ 2 đầu trượ
6.
7. Trục điều khiển
8. Hộp giảm tốc
9. Động cơ
10. Đầu kẹp

Thông số kĩ thuật của máy ép chảy NU:

- Lực ép danh nghĩa: 10 kN
- Tốc độ lớn nhất của đầu trượt: 0,18mm/s
- Kích thước tổng thể theo chiều dài: 50mm
THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG ÉP CHẢY

Máy ép chảy có hệ thống gia nhiệt

Thông số kĩ thuật của máy

- Lực ép danh nghĩa: 50 kN
- Tốc độ lớn nhất của đầu trượt: 2000mm/s
THIẾT BỊ TRONG NGUYÊN CÔNG DẬP NỔI

Khuôn và thiết bị dập nổi

CÔNG NGHỆ DẬP MICRO
GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU
CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
 NỘI DUNG: MÔ PHỎNG SỐ CÔNG NGHỆ DẬP MICRO

1. Giới thiệu phần mềm mô phỏng

2. Mô phỏng các chi tiết dạng khối micro: Bài toán ép chảy
3. Mô phỏng các chi tiết dạng tấm micro: bài toán dập vuốt
GIỚI THIỆU PHẦN MỀM MÔ PHỎNG SỐ
 MÔ PHỎNG BÀI TOÁN ÉP CHẢY
Chi tiết ép chảy tiếp điểm điện tử
 MÔ PHỎNG BÀI TOÁN ÉP CHẢY
Mô hình hình học
 MÔ PHỎNG BÀI TOÁN ÉP CHẢY
Quá trình biến dạng

Step 30

Step 60
Step 80 Step 105
 MÔ PHỎNG BÀI TOÁN ÉP CHẢY
Biểu đồ lực ép chảy
Phân tích kết quả mô phỏng - damage

Step 30
Step 60
Step 80 Step 105
Phân tích kết quả mô phỏng – Mức độ biến dạng

Step 30
Step 60

Step 80
Step 105
Phân tích kết quả mô phỏng – Phân bố ứng suất

Step 30
Step 60

Step 80
Step 105
Phân tích kết quả mô phỏng – Phân bố tốc độ

Step 30
Step 60

Step 80
Step 105
BÀI TẬP

1. Mỗi nhóm sinh viên mô phỏng dập khối 01 chi tiết micro (tự lựa
chọn)
2. Phân tích kết quả đạt được => Đánh giá kết quả.
 NỘI DUNG: ÔN TẬP

1. ÔN TẬP KIẾN THỨC TỪ CHƯƠNG 1 ĐẾN HẾT

2. CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP