ფინანსური მათემატიკა

ანაბარი
ანაბარი ეს არის მომხმარებლის მიერ ბანკში გარკვეული პერიოდით ან უვადოდ
განთავსებული თანხა, რომელსაც ერიცხება საპროცენტო სარგებელი . არსებობს
ვადიანი, ზრდადი და მოთხოვნამდე ანაბრები. შესაძლოა სარგებელი მიმდინარე
ანგარიშებსაც დაერიცხოს. როგორც წესი, კომერციული ბანკები ანაბრის
სინონიმად იყენებენ დეპოზიტს. რაც უფრო დიდია დეპოზიტის ვადა, მით უფრო
მაღალია საპროცენტო განაკვეთი.

რა არის რთული პროცენტი?

რთული პროცენტი არის სიდიდე, რომელიც ითვლის პროცენტს როგორც ძირ
თანხაზე, ასევე წინა პერიოდის პროცენტზე – ანუ თანხა იზრდება არა მხოლოდ
თავდაპირველი თანხის ოდენობით, არამედ წინა პერიოდის მთლიანი თანხის
(პროცენტი + ძირი თანხა) გათვალისწინებით. რთულ პროცენტის სახელიც სწორედ
ამას ნიშნავს – მარტივი პროცენტისგან განსხვავებით, გამოთვლისას იგი
ითვალისწინებს არა მხოლოდ ძირ თანხას, არამედ წინა პერიოდებში დარიცხულ
პროცენტებსაც.
დეპოზიტი, რომელსაც ერიცხება რთული პროცენტი ბევრად უფრო მომგებიანია
გრძელვადიან პერიოდში, მაშინაც კი, თუ არ გაზრდით თქვენ მიერ დეპოზიტზე
შეტანილ თანხას, რთული პროცენტის დარიცხვა თქვენს სასარგებლოდ მუშაობს
და თანხა მაინც საგრძნობლად გაიზრდება საპროცენტო განაკვეთის ხარჯზე .

რთული პროცენტის გაანგარიშება

საპროცენტო განაკვეთი ადვილად გამოითვლება შემდეგი ფორმულით:
K (t) = k (0) x (1 + p) t
K (t) – საბოლოო თანხა ანაბრის პერიოდის ბოლოს;
K (0) – თანხა, რომლის დეპოზიტზე შეტანასაც გეგმავთ;
P – საპროცენტო განაკვეთი (მაგალითად, 5% უნდა მიუთითოთ, როგორც 0.05);T –
დეპოზიტის (სარგებლის დარიცხვის) ვადა
მარტივი პროცენტი
მარტივი პროცენტი ინვესტიციაზე ან დეპოზიტზე დარიცხული მოგების გამოთვლის
ერთერთი ხერხია.
მარტივი პროცენტის გამოსათვლელი ფორმულა:
I = PTR შეეფარდება 100
სადაც:
P = ინვესტიციის (ჩადებული თანხის) ოდენობა
T = დრო (იზომება წლებში)
R = საპროცენტო განაკვეთი(%)
მაგალითი 1: განახორციელეს 6000 ლარის 8 წლის ვადით. წლიური საპროცენტო
განაკვეთია 15%. დარიცხვა ხდება მარტივი პროცენტით. რისი ტოლი იქნება
დარიცხული პროცენტი? რისი ტოლი გახდება მთლიანი თანხა 8 წლის შემდეგ?
P = 600
T=8
R = 15
I =600 x 8 x 15 შეფარდებული 100
I =£720
დაგროვილი თანხა =600 + 720 =£1320.

ინვესტირება
„ინვესტიცია არის ის აქტივი (ქონება), რომელსაც ფიზიკური პირი თუ ორგანიზაცია
იმ მოლოდინით ყიდულობს, რომ მომავალში, შემოსავალს ან მოგებას მოუტანს.
მაგალითად, უძრავი ქონება და აქციები, ფასიანი ქაღალდები“

1) მართივი დარიცხვის მეთოდით წლიური მოგება 9% მოგება იქნება

81%

თავიდა 1 2 3 4 5 6 7 8 9
 ნ წელი წელი წელი წელი წელი წელი წელი წელი წელი
100% 109% 118% 127% 136% 145% 154% 163% 172% 181%
100ლ 109ლ 118ლ 127ლ 136ლ 145ლ 154ლ 163ლ 172ლ 181ლ
2) საინვესტიციოში წლიური მოგება 8% სრული მოგება 100%

თვიდა 1 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5 წელი 6 წელი 7 წელი 8 წელი 9 წელი

ნ წელ
ი
100% 108% 116.64% 125.9712 136.048896 146.9328.. 158.6874% 171.3823.. 185.09 199.89..%
% % % % %

3) ბანკში წლიური მოგება 9%

თავიდა 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ნ წელ წელ წელ წელ წელ წელ წელ წელ წელ წელ
ი ი ი ი ი ი ი ი ი ი
100% 109% 118% 127% 136% 145% 154% 163% 172% 181% 190%