სალომეა ვასაძე

მაკროეკონომიკა II
ნ.კონცელიძე
Bonus დავალება
მაქსიმალური 1 ქულა.თითოეული ფასდება 0,5 ქულით

2.
3 1000
ა. √ − 1 ≈ 0,077
800
4 1000
ბ. √ − 1 ≈ 0,057
800
4 1000
გ. √ − 1 ≈ 0,041
850

3.
1
𝑡2𝑡 = (𝑡 + 𝑖 𝑒 1𝑡 + 1)
2 1𝑡
 სალომეა ვასაძე
ა. ერთწლიანი ობლიგაციისათვის - 5%-ია, რადგან შემოსავლიანობა=i
ბ. ორწლიანი ობლიგაციისათვის - ½(5+5,5)=5,25%
გ. სამწლიანი ობლიგაციისათვის - 1/3(5+5,5+6)=5,5%

ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტი
სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”
საქონლისა და ფინანსური ბაზრების გახსნილობა
პირველი ვარიანტი
სტუდენტი - სალომეა ვასაძე ჯგუფი - II პრ-ის ხელმოწერა.....................................
თარიღი............................................... შეფასება................................. თარიღი......................................................
მაქსიმალური შეფასება 4 ქულა. თითოეული კითხვა ფასდება 0.35 ამოცანა 1.2 ქულით

1. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება რეალური სავალუტო

კურსი?
2. რას გულისხმობს ადგილობრივი ვალუტის გაძვირება და გაიაფება?
3. რას ნიშნავს დევალვაცია და რევალვაცია?
4. განმარტეთ და გამოსახეთ მთლიანი შიდა პროდუქტი და მთლიანი ეროვნული
პროდუქტი?
5. რა შედეგი გვექნებოდა ინფლაციის ტემპები ზუსტად ერთმანეთის ტოლი, რომ
იყოს?
6. განმარტეთ წმინდა ტრანსფერტული გზავნილები და კაპიტალის ანგარიშის
სალდო?
7. განმარტეთ პროცენტის პარიტეტული პირობა და გამოსახეთ?
8. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება ნომინალური სავალუტო
კურსი?
9. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია საფრანგეთში, ხოლო
მეორე აშშ-ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია -
მოცემული დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური
ღირებულების გადახდით. გაცვლითი კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.85 ევრო.
ცხრილში მოცემულია ორივე ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება და
ფასები:

ნომინალური ღირებულება P
აშშ 15 000 $ 9,615,38 $

საფრანგეთი 15 000 € 9,433,96 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო

განაკვეთი?
ბ) გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი
მოსალოდნელი გაცვლითი კურსი?
 სალომეა ვასაძე
გ) თუ თქვენ ელოდებით, რომ დოლარი ევროსთან მიმართებაში
გაუფასურდება, რომელი ობლიგაცია უნდა იყიდოთ?
დ) დავუშვათ თქვენ ხართ ამერიკელი ინვესტორი. გადაცვალეთ დოლარი
ევროზე და შეიძინეთ ფრანგული ობლიგაცია. დღეიდან ერთი წლის
განმავლობაში გაცვლითი კურსი ტოლია 0.75. რამდენია თქვენ მიერ
რეალიზებული შემოსავლიანობის ნორმა შემოსავლიანობის იმ ნორმასთან
შედარებით, რომელსაც აშშ ობლიგაციების ფლობიდან მიიღებდით?
სალომეა ვასაძე
სალომეა ვასაძე
 სალომეა ვასაძე

1. რაზეა დამოკიდებული დანახარჯები?

2. რას გულისხმობს რაციონალური მოლოდინები?
3. რაზე ახდენს გავლენას ფულის მიწოდების ცვლილებას?
4. რა არის ცხოველური ინსტიქტი?
5. რას იგულისხმება ადაპტირებულ მოლოდინებში?
6. მცდარია, ჭეშმარიტი თუ გაურკვეველი შემდეგი დებულება: მომავალში
მოსალოდნელი ფისკალური პოლიტიკა გავლენას ახდენს მომავალში
მოსალოდნელ ეკონომიკურ აქტივობაზე, მაგრამ არა მიმდინარე ეკონომიკურ
აქტივობაზე._____________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
7. გამოსახეთ გრაფიკულად მიმდინარე გამოშვებაზე დეფიციტის შემცირების
ზეგავლენა და ახსენით?
8. გამოსახეთ გრაფიკულად ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის ეფექტები და
დაახასიათეთ?
9. რისი ტოლია მომავალში მოსალოდნელი რეალური საპროცენტო განაკვეთი?
(გამოსახეთ ფორმულით და დაახასიათეთ)
10. დაახასიათეთ და გრაფიკულად გამოსახეთ ახალი IS მოდელი?
სალომეა ვასაძე
სალომეა ვასაძე
სალომეა ვასაძე
 ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტი
სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”
მოლოდინები, გამოშვება და პოლიტიკა

კვირა: IV
შეფასება: მაქსიმალური შეფასება 3 ქულა
დავალების დაწყების თარიღი: 18.03.2020
დავალების დასრულების თარიღი: 20.03.2020

1. რაზეა დამოკიდებული დანახარჯები?

2. რას გულისხმობს რაციონალური მოლოდინები?
3. რაზე ახდენს გავლენას ფულის მიწოდების ცვლილებას?
4. რა არის ცხოველური ინსტიქტი?
5. რას იგულისხმება ადაპტირებულ მოლოდინებში?
6. მცდარია, ჭეშმარიტი თუ გაურკვეველი შემდეგი დებულება: მომავალში
მოსალოდნელი ფისკალური პოლიტიკა გავლენას ახდენს მომავალში
მოსალოდნელ ეკონომიკურ აქტივობაზე, მაგრამ არა მიმდინარე ეკონომიკურ
აქტივობაზე._____________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
7. გამოსახეთ გრაფიკულად მიმდინარე გამოშვებაზე დეფიციტის შემცირების
ზეგავლენა და ახსენით?
8. გამოსახეთ გრაფიკულად ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის ეფექტები და
დაახასიათეთ?
9. რისი ტოლია მომავალში მოსალოდნელი რეალური საპროცენტო განაკვეთი?
(გამოსახეთ ფორმულით და დაახასიათეთ)
10. დაახასიათეთ და გრაფიკულად გამოსახეთ ახალი IS მოდელი?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
 ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტი
სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”
მოლოდინები, გამოშვება და პოლიტიკა

კვირა: IV
შეფასება: მაქსიმალური შეფასება 3 ქულა
დავალების დაწყების თარიღი: 18.03.2020
დავალების დასრულების თარიღი: 20.03.2020

1. რაზე ახდენს ზეგავლენას მოლოდინები?

2. რაზეა დამოკიდებული ფისკალური და მონეტარული პოლიტიკის ზეგავლენა
დანახარჯებსა და გამოშვებაზე?
3. რა შეიძლება გამოიწვიოს ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებამ?
4. რას იგულისხმება ადაპტირებულ მოლოდინებში?
5. დაახასიათეთ აგრეგირებული კერძო დანახარჯები?
6. მცდარია, ჭეშმარიტი თუ გაურკვეველი შემდეგი დებულება: საქონლის ბაზარის
მოდელში მოლოდინების შემოღება IS მრუდის შემოღება უფრო დამრეცად
აქცევს, თუმცა ის მაინც დაღმავალია._______________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
7. უმუშევრობაზე შემწეობების შემცირებამ რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს
დანახარჯებზე?
8. რა არის ცხოველური ინსტიქტი?
9. დაახასიათეთ დეფიციტის შემცირების საშუალო და გრძელვადიანი ეფექტები?
10. დაახასიათეთ, გამოსახეთ გრაფიკულად და ფორმულის სახით ახალი IS და LM
მოდელი?

______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ეკონომიკისა და ბიზნესის
ფაკულტეტი სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”

მოლოდინები, გამოშვება და პოლიტიკა

კვირა: IV შეფასება: მაქსიმალური შეფასება 3 ქულა დავალების დაწყების თარიღი: 18.03.2020

დავალების დასრულების თარიღი: 20.03.2020

1. რაზეა დამოკიდებული დანახარჯები?

დანახარჯები დამოკიდებულია მიმდინარე და მომავალში მოსალოდნელ გამოშვებაზე,

ასევე, მიმდინარე და მომავალში მოსალოდნელ რეალურ საპროცენტო განაკვეთებზე.
მოლოდინებზე.

2. რას გულისხმობს რაციონალური მოლოდინები?

რაციონალური მოლოდინები არის დაშვება იმის შესახებ, რომ ადამიანები, ფირმები და

ფინანსური ბაზრის მონაწილეები მომავლის მიმართ მოლოდინებს მომავალში
მოსალოდნელი პოლიტიკის შეფასებით აყალიბებენ და გამოთვლების მეშვეობით
მომავალი გამოშვების, საპროცენტო განაკვეთებისა და ა. შ. მნიშვნელობებს განსაზღვრავენ.

3. რაზე ახდენს გავლენას ფულის მიწოდების ცვლილებას?

ფულის მიწოდების ცვლილებები მოკლევადიან ნომინალურ საპროცენტო განაკვეთზე

ახდენს გავლენას.

4. რა არის ცხოველური ინსტიქტი?

ცხოველური ინსტიქტი არის კეინზის გამოთქმა, რომელიც მოცემულია ზოგად თეორიაში

ინვესტიციების იმ ცვლილებების მიმართ, რომელთა ახსნა მიმდინარე ცვლადების
ცვლილებებით შეუძლებელია.

5. რას იგულისხმება ადაპტირებულ მოლოდინებში?

ადაპტირებული მოლოდინები - თუ მოცემულ პერიოდში მოცემული ცვლადებისთვის

ადამიანების მიერ გაკეთებული პროგნოზი დაბალი აღმოჩნდება, სავარაუდოდ ისინი
ადაპტირებას მოახდენენ - მომდევნო პერიოდისათვის ცვლადების მნიშვნელობაზე
მოლოდინებს გაზრდიან.

6. მცდარია, ჭეშმარიტი თუ გაურკვეველი შემდეგი დებულება: მომავალში

მოსალოდნელი ფისკალური პოლიტიკა გავლენას ახდენს მომავალში მოსალოდნელ
ეკონომიკურ აქტივობაზე, მაგრამ არა მიმდინარე ეკონომიკურ აქტივობაზე.

მცდარია, რადგან მიმდინარე ეკონომიკურ აქტივობაზეც მოახდენს გავლენას.

7. გამოსახეთ გრაფიკულად მიმდინარე გამოშვებაზე დეფიციტის შემცირების ზეგავლენა

და ახსენით?
8. გამოსახეთ გრაფიკულად ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის ეფექტები და
დაახასიათეთ?

9. რისი ტოლია მომავალში მოსალოდნელი რეალური საპროცენტო განაკვეთი?

(გამოსახეთ ფორმულით და დაახასიათეთ)
10. დაახასიათეთ და გრაფიკულად გამოსახეთ ახალი IS მოდელი?
1. მოლოდინები ზეგავლენას ახდენს სასაქონლო ბაზარზე ანუ ის შედის IS-ის
დამოკიდებულებაში, რაც იმას ნიშნავს, რომ კერძო დანახარჯები
დამოკიდებულია არა მხოლოდ მიმდინარე შემოსავალსა და რეალურ
საპროცენტო განაკვეთზე, ასევე დამოკიდებულია მომავალში მოსალოდნელ
გამოშვებასა და მომავალში მოსალოდნელ რეალურ საპროცენტო განაკვეთზე.
2. ფისკალური და მონეტარული პოლიტიკის ზეგავლენა დანახარჯებსა და
გამოშვებაზე ირიბად დამოკიდებულია თუ პოლიტიკა მოახდენს
ზემოქმედებას მომავალი გამოშვებისა და რეალური საპროცენტო
განაკვეთების მოლოდინებზე.
3. ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებამ შეიძლება მოკლევადიან პერიოდში არა
გამოშვება შეამციროს არამედ პირიქით გაზარდოს, რაც დიდად არის
დამოკიდებული პროგრამის სანდოობაზე, პროგრამის დროში განაწილებაზე,
პროგრამის სტურქტურაზე და სახელმწიფო ფინანსების მდგომარეობაზე.
4. ადაპტირებულ მოლოდინებში იგულისხმება, რომ მოცემული მომენტისას
მოცემული ცვლადებისათვის გაკეთებული პროგნოზი აღმოჩნდება დაბალი,
ადამიანები შემდეგ გაზრდიან მოლოდინებს მომავალში ცვალდების
მნიშვნელობაზე, ანუ მოახდენენ ადაპტირებას.
5. A(Y,T,r)=C(Y-T)+I(Y,r) სწორედ ამ მოცემულ ფორმულაში A აღნიშნავს
აგრეგირებულ კერძო დანახარჯებს. აგრეგირებულ კერძო დანახარჯებს კი
გააჩნია შემდეგი თვისებები: აგრეგირებული კეროძო დანახარჯები
წარმოადგენს შემოსავლების ზრდად ფუნქიციას, გადასახადების კლებად
ფუნქციას დარეალური საპროცენტო განაკვეთის კელაბდ ფუნქციას.
6. ჭეშმარიტია, რადგან რეალური საპროცენტო განაკვეთის შემცირება
გამოშვებაზე მცირე გავლენას ახდენს ვიდრე აქამდე ხდებოდა და ამიტომაც
ახალი IS მრუდი უფრო დახრილია.
7. უმუშევართა შემწეობების შემცირებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს
დანახარჯებზე. მოკლევადიან პერიოდში შეიძლება მოხდეს დანახარჯების
 ზრდა ანუ დადებითი ზემოქმედება მოლოდინების მეშვეობით -რაც ნიშნავს
რომ მომავალში უფრო მაღალი გამოშვების მოლოდინმა შეიძლება
განაპირობობს მოხმარების და ინვესტიციების ზრდა.
8. ცხოველური ინსტიქტი რაც გულისხმობს რომ მოლოდინები მიიჩნეოდა
მნიშვნელოვნად, მაგრამ იგი დარჩა აუხსნელად. ცხოველური ინსტიქტი
წარმოადგენს კეიზის ნათქვამს, რომელიც მიმართლია ინვესტიციების იმ
ცვლილებაზე, რომლის ახსნა მიმდინარე ცვლადების ცვლილებით
შეუძლებელია.
9. საშუალოვადიან პერიოდში დეფიცითის შემცირება გავლენას არ ახდენს
გამოშვებაზე, მაგრამ საპროცენტო განაკვეთს ამცირებს და ხელს უწყობს
ინვესტიციების ზრდას.
გრძელვადიან პერიოდში კი ინვესტიციების ზრდა იწვევს კაპიტალის მარაგის
ზრდას და შესაბამისად გამოშვების მოცულობის ზრდას.

10.
გრაფიკზე IS მრუდი მკვეთრად დაღმავალია ვინაიდან მოლოდინების შემთხვევაში
მიმდინარე საპროცენტო განაკვეთის ცვლილება დანახარჯებზე დიდ გავლენას ვერ
ახდენს და ამასთანავე მულტიპლიკატორი მცირეა. რაც შეეხება LM მრუდს ის
აღმავალია, ვინაიდან შემოსავლის ზრდა ფულზე მოთხოვას ზრდის და იწვევს
საპროცენტო განაკვეთის ზრდას ფულის მჯიწოდების ფიქსირებული
მნიშვნელობისათვის. LM მრუდისა და IS მრუდის გადაკეთის წერტილი კი ასახავს
წონასწორობას საქონლისა და ფინანსურ ბაზარზე.
 ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტი
სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”
საქონლისა და ფინანსური ბაზრების გახსნილობა
პირველი ვარიანტი
სტუდენტი ......................................... ჯგუფი ................................ პრ-ის ხელმოწერა.....................................
თარიღი............................................... შეფასება................................. თარიღი......................................................
მაქსიმალური შეფასება 4 ქულა. თითოეული კითხვა ფასდება 0.35 ამოცანა 1.2 ქულით

1. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება რეალური სავალუტო კურსი?

2. რას გულისხმობს ადგილობრივი ვალუტის გაძვირება და გაიაფება?
3. რას ნიშნავს დევალვაცია და რევალვაცია?
4. განმარტეთ და გამოსახეთ მთლიანი შიდა პროდუქტი და მთლიანი ეროვნული
პროდუქტი?
5. რა შედეგი გვექნებოდა ინფლაციის ტემპები ზუსტად ერთმანეთის ტოლი, რომ
იყოს?
6. განმარტეთ წმინდა ტრანსფერტული გზავნილები და კაპიტალის ანგარიშის
სალდო?
7. განმარტეთ პროცენტის პარიტეტული პირობა და გამოსახეთ?
8. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება ნომინალური სავალუტო
კურსი?
9. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია საფრანგეთში, ხოლო მეორე
აშშ-ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია - მოცემული
დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური ღირებულების გადახდით.
გაცვლითი კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.85 ევრო. ცხრილში მოცემულია ორივე
ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება და ფასები:

ნომინალური ღირებულება P
აშშ 15 000 $ 9,615,38 $

საფრანგეთი 15 000 € 9,433,96 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი?

ბ) გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი
მოსალოდნელი გაცვლითი კურსი?
გ) თუ თქვენ ელოდებით, რომ დოლარი ევროსთან მიმართებაში გაუფასურდება,
რომელი ობლიგაცია უნდა იყიდოთ?
დ) დავუშვათ თქვენ ხართ ამერიკელი ინვესტორი. გადაცვალეთ დოლარი ევროზე
და შეიძინეთ ფრანგული ობლიგაცია. დღეიდან ერთი წლის განმავლობაში
გაცვლითი კურსი ტოლია 0.75. რამდენია თქვენ მიერ რეალიზებული
შემოსავლიანობის ნორმა შემოსავლიანობის იმ ნორმასთან შედარებით, რომელსაც
აშშ ობლიგაციების ფლობიდან მიიღებდით?
 ბათუმის შოთა რუსთავის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტი
სასწავლო კურსი: „ მაკროეკონომიკა II - ნ. კონცელიძე”
საქონლისა და ფინანსური ბაზრების გახსნილობა
მეორე ვარიანტი
სტუდენტი ......................................... ჯგუფი ................................ პრ-ის ხელმოწერა.....................................
თარიღი............................................... შეფასება................................. თარიღი......................................................
მაქსიმალური შეფასება 4 ქულა. თითოეული კითხვა ფასდება 0.35 ამოცანა 1.2 ქულით

1. რა არის ეკონომიკური გახსნილობის ყველაზე საუკეთესო მახასიათებელი და

რატომ?
2. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება ნომინალური სავალუტო
კურსი?
3. განმარტეთ პროცენტის პარიტეტული პირობა და გამოსახეთ?
4. რას ნიშნავს რეალური გაძვირება და გაიაფება?
5. განმარტეთ ორმხრივი და მრავალმხრივი გაცვლითი კურსები?
6. რას გულისხმობს კაპიტალის ანგარიშის პროფიციტი და დეფიციტი?
7. რის გამო ამჯობინებენ ფინანსური ინვესტორები მხოლოდ იმ ობლიგაციების
ფლობას, რომელზეც უფრო მაღალი შემოსავლიანობის ნორმაა?
8. განმარტეთ წმინდა ტრანსფერტული გზავნილები და კაპიტალის ანგარიშის
სალდო?
9. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია ესპანეთში, ხოლო მეორე აშშ-
ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია - მოცემული
დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური ღირებულების გადახდით.
გაცვლითი კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.65 ევრო. ცხრილში მოცემულია ორივე
ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება და ფასები:

ნომინალური ღირებულება P
აშშ 10 000 $ 9,61538 $

ესპანური 10 000 € 9,43396 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი?

ბ) გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი
მოსალოდნელი გაცვლითი კურსი?
გ) თუ თქვენ ელოდებით, რომ დოლარი ევროსთან მიმართებაში გაუფასურდება,
რომელი ობლიგაცია უნდა იყიდოთ?
დ) დავუშვათ თქვენ ხართ ამერიკელი ინვესტორი. გადაცვალეთ დოლარი ევროზე
და შეიძინეთ ესპანური ობლიგაცია. დღეიდან ერთი წლის განმავლობაში
გაცვლითი კურსი ტოლია 0.62. რამდენია თქვენ მიერ რეალიზებული
შემოსავლიანობის ნორმა შემოსავლიანობის იმ ნორმასთან შედარებით, რომელსაც
აშშ ობლიგაციების ფლობიდან მიიღებდით?
 მაკროეკონომიკა 2
პირველი ვარიანტი
1. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება რეალური სავალუტო
კურსი?

რეალური სავალუტო კურსი არის ადგილობრივი საქონლის ფასი, გამოხატული

უცხოური საქონლის ფასით. ის მიიღება ნომინალური გაცვლითი კურსის
ადგილობრივ ფასების დონეზე გამრავლებით და უცხოური ფასების დონეზე

𝑬𝑷
გაყოფით. 𝜺=
𝑷∗

2. რას გულისხმობს ადგილობრივი ვალუტის გაძვირება და გაიაფება?

გაძვირება ეს არის, უცხოური ვალუტაში გამოხატული ადგილობრივი ვალუტის

ფასის ზრდა. რეალური გაცვლითი კურსის ზრდა.

გაიაფება ეს არის, ადგილობრივი ვალუტის უცხოური ვალუტით გამოხატული

ფასის შემცირება. რეალური გაცვლითი კურსის შემცირება.

3. რას ნიშნავს დევალვაცია და რევალვაცია?

დევალვაცია და რევალვაცია, ეს 2 ტერმინი გამოიყენება, როდესაც ქვეყნებში

ფიქსირებული გაცვლითი კურსებია - რეჟიმი, როცა ორი ან მეტი ქვეყანა ვალუტებს
შორის უცვლელ გაცვლით კურსს ინარჩუნებს. ასეთ პირობებში, გაცვლითი
კურსის ზრდას რევალვაცია ეწოდება , გაცვლითი კურსის შემცირებას კი
დევალვაცია ეწოდება.

4. განმარტეთ და გამოსახეთ მთლიანი შიდა პროდუქტი და მთლიანი ეროვნული

პროდუქტი?

მთლიანი შიდა პროდუქტი არის საზომი, რომელიც ქვეყნის შიგნით შექმნილ

დამატებით ღირებულებას ზომავს. Y=C+I+G+NX

მთლიანი ეროვნული პროდუქტი დაკავშირებულია დამატებით ღირებულებასთან
რომელიც ქვეყნის საკუთრებაში არსებული წარმოების ფაქტორებითაა შექმნილი.

5. რა შედეგი გვექნებოდა ინფლაციის ტემპები ზუსტად ერთმანეთის ტოლი, რომ

იყოს?

ინფლაციის ტემპები ზუსტად ერთმანეთის ტოლი რომ ყოფილიყო, P/P* მუდმივი

იქნებოდა და 𝜀 და E ზუსტად ერთი მიმართულებით შეიცვლებოდა.

6. განმარტეთ წმინდა ტრანსფერტული გზავნილები და კაპიტალის ანგარიშის

სალდო?

ქვეყნები სხვას სთავაზობენ და თავად იღებენ უცხოურ დახმარებას. ამ გადახდების

სალდო დაფიქსირებულია, როგორც წმინდა ტრანსფერტული გზავნილები.

წმინდა უცხოური დავალიანების ზრდას კაპიტალის წმინდა ნაკადებს უწოდებენ.

მისი მეორე სახელწოდებაა კაპიტალის ანგარიშის სალდო.

7. განმარტეთ პროცენტის პარიტეტული პირობა და გამოსახეთ?~

პროცენტის პარიტეტული პირობის დროს, ადგილობრივი საპროცენტო განაკვეთი

ტოლი უნდა იყოს უცხოურ საპროცენტო განაკვეთს გამოკლებული ადგილობრივი
ვალუტის მოსალოდნელი გაძვირების ტემპი.

𝑬𝒆𝒕+𝟏 −𝑬𝒕
𝒊𝒕 ≈ 𝒊∗𝒕 −
𝑬𝒕

8. განმარტეთ და გამოსახეთ თუ როგორ გამოითვლება ნომინალური სავალუტო

კურსი?

ნომინალური სავალუტო კურსი არის, (E) პირველი ადგილობრივი ვალუტის ფასი

გამოსახული უცხოური ვალუტით და მეორე უცხოური ვალუტის ფასი
ადგილობრივი ვალუტით.
9. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია საფრანგეთში, ხოლო მეორე
აშშ-ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია -
მოცემული დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური
ღირებულების გადახდით. გაცვლითი კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.85 ევრო.
ცხრილში მოცემულია ორივე ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება და
ფასები:

ნომინალური ღირებულება P
აშშ 15 000 $ 9,615,38 $

საფრანგეთი 15 000 € 9,433,96 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო

განაკვეთი?
ბ) გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი
მოსალოდნელი გაცვლითი კურსი?
გ) თუ თქვენ ელოდებით, რომ დოლარი ევროსთან მიმართებაში გაუფასურდება,
რომელი ობლიგაცია უნდა იყიდოთ?
დ) დავუშვათ თქვენ ხართ ამერიკელი ინვესტორი. გადაცვალეთ დოლარი
ევროზე და შეიძინეთ ფრანგული ობლიგაცია. დღეიდან ერთი წლის
განმავლობაში გაცვლითი კურსი ტოლია 0.75. რამდენია თქვენ მიერ
რეალიზებული შემოსავლიანობის ნორმა შემოსავლიანობის იმ ნორმასთან
შედარებით, რომელსაც აშშ ობლიგაციების ფლობიდან მიიღებდით?
1. ეკონომიკის გახსნილობის საუკეთესო მახასიათებელს წარმოადგენს
ერთობლივ გამოშვებაში ექსპორტირებადი საქონლის წილი, რადგან
უამრავი ფირმა ცდილობს შეინარჩუნოს შიდა ბაზარზე პროდუქციის
საკმარისად დაბალი ფასები, შეინარჩუნოს ბაზარზე თავისი წილი და
შეზღუდონ იმპორტი.
2. ნომინალური სავალუტო კურსი წარმოადგენს ვალუტების შეფარდებით
ფასს. ის გამოთვლება ორი მეთდით: პირველი ადგილობრი ვალუტის ფასი
გამოსახული უცხოურ ვალუტაში და მეორე უცხოური ვალუტის ფასი
გამოსახული ადგილობრივ ვალუტაში. ხშირად კი იყენებენ ადგილობრივი
ვალუტის ფასი გამოხატული უცხოურ ვალუტაში, რომელიც გამოისახება E
ასოთი.
3.

მოცემული ფორმულა წარმოადგენს პროცენტის პარიტეტულ პირობას. ამ

შემთხვევაში უცხოური და ადგილობრივი ობლიგაციების შემოსავლიანობის
ნორმა ერთმანეთის ტოლია.
4. ადგილობრივი საქონლის შეფარდებით ფასების ზრდა, რომელიც
გამოხატულია უცხოური საქონლით რეალური გაძვირებაა, ხოლო
ადგილობრივი საქონლის შეფარდებითი ფასების შემცირება, რომელიც
გამოხატულია უცხოური საქონლით რეალური გაიაფებაა.
5. ორმხრივი გაცვლითი კურსი ეწოდება ორ ქვეყანას შორის რეალური
გაცვლითი კურსი, ხოლო მრავალმხრივი გაცვლითი კურსი ქვეყანასა და მის
სავაჭრო პარტნიორებს შორის არსებული რეალური გაცვლითი კურსი.
6. უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი აქტივების ზრდას
გამოკლებული ადგილობრივის მფლობელობაში არსებული უცხოური
აქტივების ზრდას ეწოდება კაპიტალის წმინდა ნაკადი. თუ კაპიტალის
წმინდა ნაკადი დადებითი მაშინ გვაქვს კაპიტალის ანგარიშის პროფიციტი,
ხოლო თუ უარყოფითია მაშინ გვაქვს კაპიტალის ანგარიშის დეფიციტი.
7. ფინანსური ინვესტორები ამჯობინებენ იმ ობლიგაციების ფლობას,
რომელზეც შემოსავლიანობის მაღალი ნორმაა. ამის გამომწვევი მიზეზი კი
ის არის, რომ ფინანსური ინვესტორები ზრუნავენ მხოლოდ
შემოსავლიანობის მოსალოდნელ ნორმაზე.
8. წმინდა ტრანსფერული გზავნილები წარმოადგენს უცხოური დახმარების ამ
გადახდების სალდო, რომელსაც ქვეყნები სხვას სთავაზობენ და თავად
იღებენ.
კაპიტალის ანგარიშის სალდო კი კაპიტალის წმინდა ნაკადია, რომელიც
წარმოადგენს უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი
აქტივების ზრდას გამოკლებული ადგილობრივის მფლობელობაში
არსებული უცხოური აქტივების ზრდა.
9.
 ■ სავაჭრო შეწონილი რეალური
გაცვლითი კურსი, 570
■ ეფექტიანი რეალური
გაცვლითი კურსი, 570
■ უცხოური ვალუტა, 571
■ საგადასახდელო ბალანსი, 572
■ ხაზს ზემოთ, ხაზს ქვემოთ, 572
■ მიმდინარე ანგარიში,573
■ ინვესტიციისგან შემოსავალი, 572
■ წმინდა ტრანსფერტული
გზავნილები, 573
■ მიმდინარე ანგარიშის სალდო, 573
■ მიმდინარე ანგარიშის პროფიციტი,
მიმდინარე ანგარიშის დეფიციტი, 573
■ კაპიტალის ანგარიში, 574
■ კაპიტალის წმინდა ნაკადები, 574
■ კაპიტალის ანგარიშის სალდო, 574
■ კაპიტალის ანგარიშის
პროფიციტი, 574
■ კაპიტალის ანგარიშის დეფიციტი, 574
■ სტატისტიკური ცდომილება, 574
■ მთლიანი შიდა პროდუქტი, 576
■ მთლიანი ეროვნული პროდუქტი, 576
■ პროცენტის ღია პარიტეტული
დამოკიდებულება, ან პროცენტის
პარიტეტული პირობა,578

kiTxvebi da amocanebi

სწრაფი შემოწმება რო კი უცხოური, 0,75-ის ტოლი ნომინალური

გაცვლითი კურსი, ამ თავში მოცემული გაც-
1. ამ თავში წარმოდგენილი ინფორმაციის გამო-
ვლითი კურსის განმარტების თანახმად, ნიშ-
ყენებით აღნიშნეთ ქვემოთ მოცემული თითო-
ნავს, რომ 0,75 დოლარი 0,75 ევრო ღირს.
ეული დებულებიდან რომელია მართებული,
ზ. რეალური გაძვირება ნიშნავს, რომ ადგი-
მცდარი ან გაურკვეველი. ახსენით დაწვრილე-
ლობრივი საქონელი ნაკლებად ძვირი ხდება
ბით:
უცხოურთან შედარებით.
ა. თუ ადგილი არ აქვს სტატისტიკურ ცდომი-
2. განვიხილოთ ორი ჰიპოთეტური ეკონომიკა,
ლებას, მიმდინარე ანგარიშის დეფიციტის
ერთს ვუწოდოთ ადგილობრივი ეკონომიკა, მე-
მქონე ქვეყნებმა კაპიტალის წმინდა შემოდი-
ორეს – უცხოური. იმ ტრანსაქციების გათვა-
ნება უნდა მიიღონ.
ლისწინებით, რომლებიც (ა)-დან (ზ) კითხვებშია
ბ. მაშინ, როცა ექსპორტის წილი შეიძლება ერ-
ჩამოთვლილი, ააგეთ საგადასახდელო ბალანსი
თზე მეტი იყოს, როგორც ეს სინგაპურშია,
თითოეული ქვეყნისათვის. თუ აუცილებელია,
იგივე დაუშვებელია იმპორტის მთლიან შიდა
ჩართეთ სტატისტიკური ცდომილება:
პროდუქტთან შეფარდების შემთხვევაში.
ა. ქვეყანამ სხვა ქვეყნისაგან შეიძინა 100 დო-
გ. ის, რომ ისეთ მდიდარ ქვეყანას, როგორიც
ლარის ნავთობი.
იაპონიაა, მთლიან შიდა პროდუქტთან იმ-
ბ. უცხოელმა ტურისტებმა ადგილობრივ სათხ-
პორტის შეფარდება ასეთი მცირე აქვს, ია-
ილამურო ტრასაზე 25 დოლარი დახარჯეს.
პონიაში ამერიკელი ექსპორტიორებისათვის
გ. უცხოელმა ინვესტორებმა ადგილობრივი აქ-
უსამართლო თამაშის დადასტურებაა.
ციების ფლობიდან 15 დოლარის ოდენობის
დ. ღია საპროცენტო პარიტეტი გულისხმობს,
დივიდენდები მიიღეს.
რომ საპროცენტო განაკვეთები სხვადასხვა
დ. ადგილობრივმა რეზიდენტებმა უცხოურ
ქვეყანაში ერთი და იგივე უნდა იყოს.
საქველმოქმედო ორგანიზაციას 25 დოლარი
ე. თუ მოსალოდნელია დოლარის გაძვირება
გადასცეს.
იენის მიმართ, ღია საპროცენტო პარიტეტი
ე. ადგილობრივმა ბიზნესმა უცხოური ბანკები-
გულისხმობს, რომ აშშ-ს ნომინალური საპ-
საგან 56 დოლარი ისესხა.
როცენტო განაკვეთი იაპონურ ნომინალურ
ვ. უცხოელმა ინვესტორებმა 15 დოლარის ად-
საპროცენტო განაკვეთზე მაღალი იქნება.
გილობრივი სამთავრობო ობლიგაციები შეი-
ვ. თუ დოლარი ადგილობრივი ვალუტაა და ევ-
ძინეს.

584
584 makroekonomika

M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16 9/27/2010 1:47:40 PM M01

M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 12
10 9/27/2010 1:47:38 PM M01_BL
 ზ. ადგილობრივმა ინვესტორებმა თავიანთ
მფლობელობაში არსებული 50 დოლარის უცხ-
ოური სამთავრობო ობლიგაციები გაყიდეს.
3. განიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებუ-
ლია ევროებში (€) გერმანიაში, ხოლო მეორე –
დოლარებში ($) აშშ-ში. დავუშვათ, რომ ორივე
სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია - მოცე-
მული დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის
ნომინალური ღირებულების გადახდით. გაცვლი-
თი კურსი, E, ტოლია: 1 დოლარი = 0,75 ევრო.
ორივე ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება
და ფასები მოცემულია შემდეგი ცხრილით:
nominaluri Rirebuleba
aSS $10,000
germania 10,000
ა. გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნო-
მინალური საპროცენტო განაკვეთი.
ბ. გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენ-
ტო პარიტეტთან თავსებადი მოსალოდნელი
გაცვლითი კურსი.
გ. თუ თქვენ მოელით, რომ დოლარი ევროსთან
მიმართებაში გაუფასურდება, რომელი ობ-
ლიგაცია უნდა იყიდოთ?
დ. დავუშვათ, თქვენ ხართ ამერიკელი ინვესტო-
რი. გადაცვალეთ დოლარი ევროზე და შეიძი-
ნეთ გერმანული ობლიგაცია. დღეიდან ერთი
წლის განმავლობაში გაცვლითი კურსი, E ,
ფაქტობრივად 0,72-ის ტოლია (1 დოლარი =
0,72 ევრო). რამდენია დოლარის თქვენ მიერ
რეალიზებული შემოსავლიანობის ნორმა შე-
მოსავლიანობის იმ ნორმასთან შედარებით,
რომელსაც აშშ ობლიგაციების ფლობიდან
მიიღებდით?
ე. არის თუ არა (დ) შემთხვევისას მიღებულ შე-
მოსავლიანობის ნორმაში განსხვავება პრო-
ცენტის ღია პარიტეტულ პირობებთან თავ-
სებადი? რატომ და რატომ არა?
ჩაიხედეთ სიღრმეში
4. განიხილეთ მსოფლიო სამი ერთნაირი სიდიდის
ეკონომიკით (A, B და C) და სამი საქონლით
(ტანსაცმელი, ავტომობილები და კომპიუტე-
რები). დავუშვათ, რომ მომხმარებლებს სამი-
Tavi 18 saqonlisa da finansuri bazrebis gaxsniloba
0 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16
47:38 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 5
ვე ეკონომიკაში სამივე საქონელზე თანაბრად
სურთ დახარჯონ.
სამივე ეკონომიკაში თითოეული საქონლის წარ-
მოების ღირებულება ქვემოთაა მოცემული:
A B C
tansacmeli 10 0 5
avtomobilebi 5 10 0
kompiuterebi 0 5 10
ა. რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი თითო-
ეულ ეკონომიკაში? თუ მთლიანი შიდა პრო-
დუქტის მთლიანი ღირებულება მოხმარებუ-
ლია და არც ერთი ქვეყანა საზღვარგარეთ
fasi
არ სესხულობს, რამდენს დახარჯავენ მომ-
$9,615.38 ხმარებლები თითოეულ ეკონომიკაში თითო-
9,433.96 ეულ საქონელზე?
ბ. თუ არც ერთი ქვეყანა საზღვარგარეთ არ
სესხულობს, როგორი იქნება სავაჭრო ბალან-
სი თითოეულ ქვეყანაში? ვაჭრობის როგორი
მოდელი (სტრუქტურა) იქნება მსოფლიოში
(ე.ი. თითოეული ქვეყანა რომელი საქონლის
ექსპორტს მოახდენს და რომელ ქვეყანაში?)
გ. (ბ) კითხვაზე თქვენი პასუხის გათვალისწი-
ნებით, A ქვეყანას ექნება ნულოვანი სავაჭ-
რო ბალანსი B ქვეყანასთან? C ქვეყანასთან?
ასევე, ნებისმიერ ქვეყანას ექნება ნულოვანი
სავაჭრო ბალანსი სხვა ნებისმიერ ქვეყანას-
თან?
დ. აშშ-ს აქვს დიდი სავაჭრო დეფიციტი. მას
აქვს სავაჭრო დეფიციტი თავის მთავარ სა-
ვაჭრო პარტნიორებთან, მაგრამ დეფიციტი
ზოგ ქვეყანასთან ბევრად დიდია (მაგალი-
თად, ჩინეთთან), ვიდრე სხვა ქვეყნებთან.
დავუშვათ, აშშ თავისი მთლიანი სავაჭრო
დეფიციტის აღმოფხვრას ახდენს (მთელ
მსოფლიოსთან). მოელით თუ არა, რომ მას
ექნება ნულოვანი სავაჭრო ბალანსი ნების-
მიერ სავაჭრო პარტნიორთან? განსაკუთრე-
ბით დიდი სავაჭრო დეფიციტი ჩინეთთან აუ-
ცილებლად მიუთითებს თუ არა იმაზე, რომ
ჩინეთი ამერიკულ საქონელს საშუალებას არ
აძლევს კონკურენცია გაუწიოს ჩინურ საქო-
ნელს ჩინეთში თანასწორ საფუძველზე?
5. გაცვლითი კურსი და შრომის ბაზარი
585
585
9/27/2010 1:47:40 PM
9/27/2010 1:47:37 PM
 გაუმჯობესებას იწვევს. ეს პროცესი ცნობი-
ლია როგორც J -მრუდი.
■ საქონლის ბაზრის წონასწორობის პირობა
განსხვავებულად შეიძლება ჩავწეროთ, რო-
გორც პირობა, სადაც დანაზოგისა (კერძო და
sakvanZo terminebi
■ ადგილობრივ საქონელზე მოთხოვნა, 590
■ საქონელზე ადგილობრივი მოთხოვნა, 590
■ კოორდინაცია, 602
kiTxvebi da amocanebi
სწრაფი შემოწმება
1. ამ თავში წარმოდგენილი ინფორმაციის გამო-
ყენებით აღნიშნეთ, ქვემოთ მოცემული თითოეუ-
ლი დებულებიდან რომელია მართებული, მცდარი
ან გაურკვეველი. ახსენით დაწვრილებით:
ა. აშშ-ის მიმდინარე სავაჭრო დეფიციტი უჩ-
ვეულოდ მაღალი ინვესტიციის შედეგია და არა
ეროვნული დანაზოგის შემცირების.
ბ. ეროვნული შემოსავლის იგივეობა გულის-
ხმობს, რომ ბიუჯეტის დეფიციტი სავაჭრო დეფი-
ციტს იწვევს.
გ. ეკონომიკის გახსნილობას ტენდენცია აქვს
გაზარდოს მულტიპლიკატორი, რადგან დანახარ-
ჯების ზრდა მეტ ექსპორტს იწვევს.
დ. თუ სავაჭრო დეფიციტი ნულის ტოლია,
მაშინ საქონელზე ადგილობრივი მოთხოვნა და
მოთხოვნა ადგილობრივ საქონელზე ერთმანეთის
ტოლია.
ე. რეალური გაუფასურება სავაჭრო ბალან-
სის დაუყოვნებლივ გაუმჯობესებას იწვევს.
ვ. მცირე ღია ეკონომიკას ფისკალური შეზღ-
უდვის მეშვეობით სავაჭრო დეფიციტის შემცი-
რება გამოშვების უფრო ნაკლები დანახარჯებით
შეუძლია, ვიდრე დიდ ღია ეკონომიკას.
ზ. აშშ-ის მიმდინარე მაღალი სავაჭრო დეფი-
ციტი 1995-2002 წლებში აშშ-ის საქონლის რეა-
ლური გაუფასურების შედეგია.
Tavi 19 saqonlis bazari Ria ekonomikaSi
0 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16
47:38 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 5
საზოგადოებრივი) და ინვესტიციის სხვაობა
სავაჭრო ბალანსის ტოლია. სავაჭრო პროფი-
ციტის დროს დანაზოგი ინვესტიციებს აღე-
მატება. სავაჭრო დეფიციტის დროს კი ინვეს-
ტიციები დანაზოგზე მეტია.
■ მარშალ-ლერნერის პირობა, 604
■ J -მრუდი, 608
2. რეალური და ნომინალური გაცვლითი კურსები
და ინფლაცია
რეალური გაცვლითი კურსის განმარტების (და
წიგნის ბოლოს მე-2 დანართის მე-7 და მე-8 დამ-
ტკიცების) გამოყენებით თქვენ შეგიძლიათ აჩვე-
ნოთ, რომ
(ε t − ε t −1 ) ( Et − Et −1 )
= + π t − π t∗
ε t −1 Et −1
მსჯელობით: რეალური გაუფასურების პრო-
ცენტული ცვლილება ტოლია, ნომინალური გაუ-
ფასურების პროცენტულ ცვლილებას დამატებუ-
ლი ადგილობრივ და უცხოურ ინფლაციას შორის
სხვაობა.
ა. როცა ადგილობრივი ინფლაცია უცხოურ
ინფლაციაზე მაღალია და ქვეყანას ფიქსირებუ-
ლი გაცვლითი კურსი აქვს, რა მოუვა რეალურ
გაცვლით კურსს დროთა განმავლობაში? დავუშ-
ვათ, რომ მარშალ-ლერნერის პირობა სრულდება.
რა მოუვა სავაჭრო ბალანსს დროთა განმავლობა-
ში? ახსენით მსჯელობით.
ბ. დავუშვათ, რეალური გაცვლითი კურსი უც-
ვლელია, ვთქვათ იმ დონეზეა, რომელიც საჭიროა
იმისათვის, რომ წმინდა ექსპორტი (ან მიმდინა-
რე ანგარიში) ნულის ტოლი იყოს. ამ შემთხვევა-
ში, თუ ადგილობრივი ინფლაცია უფრო მაღალია,
617
617
9/27/2010 1:47:40 PM
9/27/2010 1:47:37 PM
 ვიდრე უცხოური ინფლაცია, დროთა განმავლო-
ბაში რა მოუვა ნომინალურ გაცვლით კურსს?
3. იაპონიის მკვეთრი ვარდნა და აშშ-ის ეკონომიკა
ა. 2006 წელს იაპონიის დანახარჯები აშშ-ის
საქონელზე აშშ-ის ექსპორტის 6 პროცენტის ტო-
ლი იყო (იხ. ცხრილი 18.2), ხოლო აშშ-ის ექსპორ-
ტი შეადგენდა აშშ-ის მთლიანი შიდა პროდუქტის
11 პროცენტს (იხ. ცხრილი 18.1). რამდენი იყო
აშშ-ის საქონელზე იაპონიის დანახარჯების წილი
აშშ-ის მთლიან შიდა პროდუქტთან მიმართება-
ში?
ბ. დავუშვათ, რომ აშშ-ში მულტიპლიკატო-
რი 2-ის ტოლია და იაპონიაში მკვეთრმა ვარდნამ
გამოშვება (თავის ბუნებრივ მოცულობასთან
შედარებით) 5 პროცენტით შეამცირა. (ა) კითხ-
ვაზე თქვენი პასუხის გათვალისწინებით, რამდე-
ნია აშშ-ის მთლიან შიდა პროდუქტზე იაპონიის
მკვეთრი ვარდნის ზემოქმედება?
გ. თუ იაპონიის მკვეთრი ვარდნა, აგრეთვე,
სხვა ეკონომიკების შეფერხებას იწვევს, რომლე-
ბიც აშშ-დან საქონლის იმპორტირებას ახდენს,
ზემოქმედება შეიძლება უფრო დიდი იყოს. იმი-
სათვის, რომ დავუდოთ ზღვარი გავლენის ზომას,
დავუშვათ, რომ აშშ-ის ექსპორტი ერთ წელიწად-
ში 5-პროცენტით (როგორც უცხოური გამოშ-
ვების ცვლილების შედეგი) ეცემა. რამდენია ექ-
სპორტის 5 პროცენტიანი ვარდნის ზემოქმედება
აშშ-ის მთლიან შიდა პროდუქტზე?
დ. გაუკეთეთ კომენტარი დებულებას: “თუ
იაპონიაში არ იქნება ძლიერი და მდგრადი ეკონო-
მიკური აღმავლობა, აშშ-ის ზრდა შეჩერდება”.
4. ხელახლა ნახეთ ცხრილი 19.1-ის შედეგები.
ჩაუღრმავდეთ
5. წმინდა ექსპორტი და უცხოური მოთხოვნა
ა. დავუშვათ, უცხოური გამოშვება იზრდება.
აჩვენეთ ადგილობრივ ეკონომიკაზე ზეგავლენა
(ე.ი. ააგეთ ნახ. 19.4-ის მსგავსი ნახაზი). როგო-
რია ზეგავლენა ადგილობრივ გამოშვებაზე? ად-
გილობრივ წმინდა ექსპორტზე?
ბ. თუ საპროცენტო განაკვეთი უცვლელი
რჩება, რა მოუვა ადგილობრივ ინვესტიციას? თუ
618
618 makroekonomika
M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16
M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 12
10
გადასახადები ფიქსირებულია, რა მოუვა ადგი-
ლობრივი ბიუჯეტის დეფიციტს?
გ. (19.5) განტოლების გამოყენებით რა უნდა
მოუვიდეს კერძო დანაზოგს? ახსენით.
დ. უცხოური გამოშვება (19.5) განტოლებაში
არ ჩანს, თუმცა ის მაინც ახდენს აშკარა გავლე-
ნას წმინდა ექსპორტზე. ახსენით, როგორ?
6. სავაჭრო დეფიციტის აღმოფხვრა
ა. განვიხილოთ ეკონომიკა სავაჭრო ბალანსის
დეფიციტით ( NX < 0 ) და გამოშვებით, რომელიც
მისი ბუნებრივი მოცულობის ტოლია. დავუშვათ,
რომ, როცა გამოშვება თავისი ბუნებრივი მოცუ-
ლობიდან მოკლევადიან პერიოდში გადაიხრება,
საშუალოვადიან პერიოდში ის თავის ბუნებრივ
მოცულობას კვლავ უბრუნდება. დავუშვათ, აგ-
რეთვე, რომ ბუნებრივი მოცულობა რეალური
გაცვლითი კურსის გავლენას არ განიცდის. რა
უნდა მოუვიდეს რეალურ გაცვლით კურსს საშუა-
ლოვადიანი პერიოდის განმავლობაში იმისათვის,
რომ სავაჭრო დეფიციტი აღმოიფხვრას (ე.ი. NX
0-მდე გაიზარდოს)?
ბ. ახლა ჩაწერეთ ეროვნული შემოსავლის იგი-
ვეობა. კვლავ დავუშვათ, რომ გამოშვება თავის
ბუნებრივ მოცულობას საშუალოვადიან პერი-
ოდში უბრუნდება. თუ NX იზრდება 0-მდე, საშუ-
ალოვადიან პერიოდში რა უნდა მოუვიდეს ადგი-
ლობრივ მოთხოვნას (C + I + G ) ? საშუალოვადიან
პერიოდში რომელი სახელმწიფო პოლიტიკითაა
ხელმისაწვდომი ადგილობრივი მოთხოვნის შემ-
ცირება? მოახდინეთ ადგილობრივი მოთხოვნის
იმ კომპონენტების იდენტიფიცირება, რომლებ-
ზეც ამ პოლიტიკიდან თითოეული ზემოქმედებს.
7. მულტიპლიკატორები, გახსნილობა და ფისკა-
ლური პოლიტიკა
განვიხილოთ ღია ეკონომიკა, რომელიც ქვე-
მოთ მოცემული განტოლებებით აღიწერება:
C = c0 + c1 (Y − T )
I = d 0 + d1Y
IM = m1Y
X = x1Y ∗
9/27/2010 1:47:40 PM M01
9/27/2010 1:47:38 PM M01_BL
 სირებული გაცვლითი კურსის პირობებში,
ქვეყნები ინარჩუნებს ფიქსირებულ გაცვლით
კურსს, რომელიც გამოხატულია უცხოური
ვალუტით ან სავალუტო კალათით.
■ ფიქსირებული გაცვლითი კურსისა და საპ-
როცენტო პარიტეტის პირობებში, ქვეყნებმა
უნდა შენარჩუნოს საპროცენტო განაკვეთი,
რომელიც უცხოური საპროცენტო განაკვე-
თის ტოლია. ცენტრალური ბანკი მონეტა-
რული პოლიტიკის, როგორც პოლიტიკური
sakvanZo terminebi
■ მანდელ-ფლემინგის მოდელი, 623
■ უეცარი შეფერხებები, 632
■ მიბმა, 438
■ მცოცავი მიბმა, 438
■ ევროპის მონეტარული სისტემა (EMS), 438
kiTxvebi da amocanebi
სწრაფი შემოწმება
1. ამ თავში მოცემული ინფორმაციის გამოყენე-
ბით თითოეული დებულება აღნიშნეთ – როგორც
მართებული, მცდარი ან გაურკვეველი. ახსენით
მოკლედ.
ა. ფისკალურ ექსპანსიას წმინდა ექსპორტის
ზრდის ტენდენცია აქვს.
ბ. ფისკალური ექსპანსია გამოშვებაზე უფრო
დიდ გავლენას ფიქსირებული გაცვლითი კურსის
მქონე ეკონომიკაში ახდენს, ვიდრე მოქნილი გაც-
ვლითი კურსის მქონე ეკონომიკაში.
გ. სხვა თანაბარ პირობებში, საპროცენტო
პარიტეტის პირობა გულისხმობს, რომ ადგილობ-
რივი ვალუტა მოსალოდნელი გაცვლითი კურსის
ზრდის საპასუხოდ გაძვირდება.
დ. თუ ფინანსური ინვესტორები დამდეგი
წლის განმავლობაში მოელიან დოლარის გაუფა-
სურებას იენთან შედარებით, ერთ წლიანი საპრო-
ცენტო განაკვეთი უფრო მაღალი იქნება აშშ-ში,
ვიდრე იაპონიაში.
Tavi 20 gamoSveba, saprocento ganakveTi da gacvliTi kursi
0 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16
47:38 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 5
ინსტრუმენტის გამოყენების შესაძლებლო-
ბას კარგავს. ფისკალური პოლიტიკა უფრო
ეფექტიანი ხდება, ვიდრე ის მოქნილი გაც-
ვლითი კურსის პირობებშია, მაგრამ რადგა-
ნაც ფისკალური პოლიტიკა მონეტარული
რეგულირების ინიცირებას იწვევს, ის ვერ
ახდენს ადგილობრივი საპროცენტო განაკ-
ვეთისა და გაცვლითი კურსის ცვლილებების
ნეიტრალიზებას.
■ ქვეყნების ჯგუფები, 438
■ ცენტრალური პარიტეტი, 438
■ ევრო, 439
■ მიწოდების ეკონომიკის მომხრეები, 440
■ ტყუპი დეფიციტები, 441
ე. თუ იაპონური საპროცენტო განაკვეთი ნუ-
ლის ტოლია, უცხოელებს აღარ მოუნდებათ იაპო-
ნური ობლიგაციების ფლობა.
ვ. ფიქსირებული გაცვლითი კურსის პირო-
ბებში, ფულის მარაგი მუდმივი უნდა იყოს.
2. განიხილეთ ღია ეკონომიკა მოქნილი გაცვლი-
თი კურსით. დავუშვათ, გამოშვება ბუნებრივ დო-
ნეზეა, მაგრამ სახეზეა სავაჭრო დეფიციტი.
როგორია ფისკალურ-მონეტარული პოლიტი-
კის შესაბამისი კომბინაცია?
3. მოცემულ თავში, ვაჩვენეთ, რომ მონეტარული
ექსპანსია ეკონომიკაში, რომელიც მოქნილი გაც-
ვლითი კურსის პირობებში მოქმედებს, გამოშვე-
ბის ზრდას და ადგილობრივი ვალუტის გაუფასუ-
რებას იწვევს.
ა. რა გავლენას ახდენს მონეტარული ექსპან-
სია (მოქნილი გაცვლითი კურსის მქონე ეკონომი-
კაში) მოხმარებასა და ინვესტიციაზე?
647
647
9/27/2010 1:47:40 PM
9/27/2010 1:47:37 PM
 ბ. რა გავლენას ახდენს მონეტარული ექსპან-
სია (ფიქსირებული გაცვლითი კურსის მქონე ეკო-
ნომიკაში) წმინდა ექსპორტზე?
4. მოქნილი გაცვლითი კურსი და უცხოური მაკ-
როეკონომიკური პოლიტიკა
განიხილეთ ღია ეკონომიკა მოქნილი გაცვლი-
თი კურსით. მოდით, UIP-თი აღვნიშნოთ ღია საპ-
როცენტო პარიტეტის პირობა (Uncovered interest
parity condition).
ა. IS − LM − UIP დიაგრამაზე აჩვენეთ უცხ-
ოური გამოშვების, Y ∗ , ზრდის გავლენა ადგილობ-
რივ გამოშვებაზე, Y -ზე. ახსენით მსჯელობით.
ბ. IS − LM − UIP დიაგრამაზე აჩვენეთ უცხ-
ოური საპროცენტო განაკვეთის, i∗ , ზრდის გავ-
ლენა ადგილობრივ გამოშვებაზე, Y -ზე. ახსენით
მსჯელობით.
გ. ამ თავში ფისკალური პოლიტიკის ეფექტე-
ბის განხილვის გათვალისწინებით, სავარაუდოდ,
რა ზეგავლენა ექნება უცხოურ ფისკალურ ექსპან-
სიას უცხოურ გამოშვებაზე, Y ∗ , და უცხოურ საპ-
როცენტო განაკვეთზე, i∗ ? მოცემულ თავში მონე-
ტარული პოლიტიკის ეფექტების განხილვის გათ-
ვალისწინებით, ასევე, რა ზეგავლენა ექნება უცხ-
ოურ მონეტარულ ექსპანსიას Y ∗ -ზე და i∗ -ზე?
დ. (ა), (ბ) და (გ) კითხვებზე, თქვენი პასუხების
გათვალისწინებით, როგორ მოქმედებს უცხოური
ფისკალური ექსპანსია ადგილობრივ გამოშვება-
ზე? როგორ მოქმედებს უცხოური მონეტარული
ექსპანსია ადგილობრივ გამოშვებაზე? (მინიშნე-
ბა: ამ პოლიტიკათაგან ერთ-ერთს ცალსახა ეფექ-
ტი გამოშვებაზე არ აქვს).
ჩაუღრმავდით
5. ფიქსირებული გაცვლითი კურსი და უცხოეთის
მაკროეკონომიკური პოლიტიკა
განიხილეთ ფიქსირებული გაცვლითი კურ-
სის სისტემა, რომელშიც ქვეყნების ჯგუფი (რო-
მელთაც მიმდევარი ქვეყნები ეწოდება) თავისი
ვალუტის მიბმას ერთი ქვეყნის (რომელსაც ლი-
დერი ქვეყანა ეწოდება) ვალუტასთან ახდენს.
რადგან ლიდერი ქვეყნის ვალუტა არ არის ფიქსი-
რებული იმ ქვეყნების ვალუტების მიმართ, რომ-
648
648 makroekonomika
M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16
M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 12
10
ლებიც ფიქსირებული გაცვლითი კურსის სისტე-
მის გარეთ იმყოფებიან, ლიდერ ქვეყანას შეუძლია
მონეტარული პოლიტიკა საკუთარი სურვულისა-
მებრ აწარმოოს. ამ ამოცანისათვის ადგილობრი-
ვი ქვეყანა განიხილეთ, როგორც მიმდევარი ქვე-
ყანა და უცხოური ქვეყანა, როგორც ლიდერი.
ა. ხელახლა გაანალიზეთ 4 (ა) კითხვა.
ბ. ხელახლა გაანალიზეთ 5 (ბ) კითხვა.
გ. (ა) და (ბ), ასევე 4 (გ) ამოცანაზე, თქვენი
პასუხების გათვალისწინებით, როგორ ზემოქმე-
დებას ახდენს უცხოური მონეტარული ექსპანსია
(განხორციელებული ლიდერის ქვეყნის მიერ) ად-
გილობრივ გამოშვებაზე? როგორ გავლენას ახ-
დენს უცხოური ფისკალური ექსპანსია (განხორ-
ციელებული ლიდერი ქვეყნის მიერ) ადგილობრივ
გამოშვებაზე? (თქვენ შეგიძლიათ დაუშვათ, რომ
Y ∗ -ის ზეგავლენა ადგილობრივ გამოშვებაზე მცი-
რეა). როგორ განსხვავდება თქვენი პასუხი 4 (დ)
კითხვაზე გაცემული პასუხისაგან?
6. გაცვლითი კურსი, როგორც ავტომატური სტა-
ბილიზატორი
განიხილეთ ეკონომიკა, რომელიც საქმიანი
ნდობის დაკარგვას განიცდის (რასაც ინვესტი-
ციების შემცირების ტენდენცია ახასიათებს). მო-
დით, UIP-თი აღვნიშნოთ ღია საპროცენტო პარი-
ტეტის პირობა (Uncovered interest parity condition).
ა. დავუშვათ, ეკონომიკას აქვს მოქნილი გაც-
ვლითი კურსი. IS − LM − UIP დიაგრამაზე აჩვე-
ნეთ საქმიანი ნდობის დაკარგვის მოკლევადიანი
ეფექტი გამოშვებაზე, საპროცენტო განაკვეთსა
და გაცვლით კურსზე. ცალკე აღებული გაცვლი-
თი კურსის ცვლილებას გამოშვებაზე ზემოქმედე-
ბის როგორი ტენდენცია ახასიათებს? გაცვლითი
კურსის ცვლილება თრგუნავს (ამცირებს) თუ აძ-
ლიერებს (ადიდებს) გამოშვებაზე საქმიანი ნდო-
ბის დაკარგვის ეფექტს?
ბ. ამის ნაცვლად, დავუშვათ, რომ ეკონო-
მიკას ფიქსირებული გაცვლითი კურსი აქვს.
IS − LM − UIP დიაგრამაზე აჩვენეთ, როგორ პა-
სუხობს ეკონომიკა საქმიანი ნდობის დაკარგვას.
რა ცვლილება უნდა განიცადოს ფულის მიწოდე-
ბამ იმისათვის, რომ შენარჩუნდეს ფიქსირებუ-
ლი გაცვლითი კურსი? გამოშვებაზე ზეგავლენის
9/27/2010 1:47:40 PM M01
9/27/2010 1:47:38 PM M01_BL
 მეთვრამეტე თავი

ა)ჭეშმარიტია-რადგან სწორედ კაპიტალის მეშვეობით, კაპიტალის შემოდინებით

უნდა მივაღწიოთ დეფიციტის შევსებასა და გაუმჯობესებას.

ბ) მცარია- რადგან, ისევ სინგაპურის მაგალითს თუ განვიხილავთ, ამ შემთხვევაში

იმპორტის რაოდენობა 1 მილიარდის ტოლი იყო, ხოლო მთლიანი შიგა პროდუქტი
200 მილიონის ტოლი ამიტომ მათი შეფარდება გვაძლევს 1-ზე მეტს მნიშვნელობას.

გ)მცარია-რადგან ეს ამერიკელი ექსპორტიორებისათვის არანაირ უსამართლობას

არ წარმოადგენს, რადგან უსამართლობას არ წარმოადგენს ის ფაქტი, რომ იაპონიას
მთლიან შიგა პროდუქტთან იმპორტის შეფარდება მცირეა და ეს შემაფერხებელი
ფაქტორი არაა ამერიკის ექსპორტიორებისათვის.

დ)მცარია-რადგან, პროცენტის ღია პარიტეტულ დამოკიდებულებაში არბიტრაჟის

შედეგად ადგილი აქვს იმას, რომ მოსალოდნელი შემოსავლიანობა ერთმანეთის
ტოლი უნდა იყოს, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს რომ საპროცენტო განაკვეთები
ერთმანეთის ტოლი უნდა იყოს.

ე)მცდარია-რადგან თუ მოსალოდნელია დოლარის გაძვირება იენის მიმართ, ამ

შემთხვევაში მოსალოდნელი ნომინალური გაცვლითი კურსი გაიზრდება და
Et/E(t+1) შემცირდება, აქედან გამომდინარე ღია საპროცენტო პარიტეტის პირობის
თანახმად აშშ-ს ნომინალური საპროცენტო განაკვეტი უნდა შემცირდეს და
იაპონიის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი გაიზარდოს და შესაბამისად აშშ-ს
ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი მცირე იქნება იაპონიის ნომინალურ
საპროცენტო განაკვეთზე.

ვ) მცარია- რადგან თუ ნომინალური გაცვლითი კურსი 0,75-ის ტოლია და დოლარი

ადგილობრივი ვალუტაა და ევრო უცხოური, მაშინ ეს იმას ნიშნავს რომ 1 დოლარი
0,75 ევრო ღირს.
ზ)მცდარია-რადგან, რეალური გაძვირება ნიშნავს,რომ ადგილობრი საქონელი
უფრო ძვირი ხდება უცხოურთან შედარებით.

2. მიმდინარე ანგარიში

ექსპორტი 25

იმპორტი 100

სავაჭრო ბალანსი -75

ინვესტიციებისაგან მიღებული შემოსავალი 0

ინვესტიციებზე გადახდები 15

ინვესტიციებისაგან წმინდა შემოსავალი -15

წმინდა ტრანსფერული გზავნილები -25

მიმდინარე ანგარიშის სალდო -115

კაპიტალის ანგარიში

უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი აქტივების ზრდ 15+56

ადგილობრივების მფლობელობაში არსებული უცხოელების აქტივების ზრდა -50

კაპიტალის ანგარიშის სალდო 121

ცდომილება -6
3.

ე)მოცემულ მაგალითში შემოსავლიანობის ნორმაში განსხვავება არ არის

თავსებადი პარიტეტულ პირობასთან, ვინაიდან პარიტეტული პირობის თანახმად
შემოსალიანობის ნორმა ერთმანეთის ტოლი უნდა იყოს, ამ შემთხვევაში კი ისინი
გასნხვავებულ ციფრეფს წარმოადგენენ.
 მეცხრამეტე თავი

1.ა) მცადარია-რადგან აშშ-ის სავაჭრო დეფიციტი სწორედ გამოწვეული იყო

დანაზოგის წილის შემცირებით და ეს ძირითადად ეხებოდა კერძო დანაზოგის
შემცირებას, სწორდე როგორც ვიცით NX=S+(T-G)-I, და დანაზოგების შემცირებამ
გამოიწვია სავაჭრო დეფიციტის გაზრდა.

ბ) ჭეშმარიტია- ვინაიდან, ბიუჯეტის დეფიციტს იწვევს სახლემწიფო ხარჯების

ზრდა ან გადასახადების შემცირება და ეს ორივე იწვევს სავაჭრო დეფიციტს,
რადგან ამის შემდეგ მოთხოვნა უცოხურ საქონელზე იზედება,შესაბამისად
იზრდება იმპორტი რაც პირდაპირ იწვევს სავაჭრო დეფიციტს.

გ) მცდარია- რადგან ღია ეკონომიკაში მულტიპლიკატორი უფრო მცირეა ვიდრე

დახურულ ეკონომიკაში, რადგან ღიაა ეკონომიკა მოთხოვნის ზრდა ნაწილდება
როგორც ადგილობრივ საქონელზე ისევე უცხოურ საქონელზე და როცა
შემოსავალი იზრდება მისი ზეგავლენა ადგილობრივ საქონელზე შედარებით
მცირეა და მცირეა ამიტომაც მულტიპლიკატორის ეფექტიც.

დ) ჭეშმარიტია-რადგან მოთხოვნა ადგილობრივ საქონელზე ტოლია საქონელზე

ადგილობრივ მოთხოვნას დამატებული წმინდა ექსპორტი და იმ შემთხვევაში თუ
სავაჭრო დეფიციტი ნულის ტოლია გამოდის რომ მოთხოვნა ადგილობრივ
საქონელზე და ადგილობრივი მოთხოვნა საქონელზე ერთმანეთის ტოლია.

ე) მცარია- რადგან რეალური გასუფასურება ექსპორტის ზრდას და იმპორტის

შემცირებას იწვევს, მაგრამ არა დაუყოვნებლივ. მათი კორექტირება გაცილებით
ნელა ხდება, რადგან მომხმარებელსბს სჭირდებათ დრო რომ რათა გააცნობიერონ
ცვლილება.

ვ) ჭეშმარიტია-რადგნა მცირე ღია ეკონომიკა დიდად აის დამოკიდებული სხვა

ქვეყანაზე, ანუ ექსპორტსა თუ იმპორტზე, ამიტომ ფისკალური შეზღუდვით მათ
შეუძლიათ სავაჭრო დეფიციტის შემცირება გამოშვების უფრო ნაკლები
დანახარჯებით, ვიდრე დიდ ღია ეკონომიკას.

ზ) მცდარია- ვინაიდან სწორდე ამ პერიდში ამერიკის შეერთებულ შტატებში იყო

არა რეალური გაცვლითი კურსის გაუფასურება, არამედ პირიქით გაძვირება.

2. ა) თუ არსებობს ფიქსირებული გაცვლითი კურსი, ამ შემთხვევაში ნომინალური

გაცვლითი კურსის პროცენტული ცვლილება ნულის ტოლია და ამიტომ თუ
ადგილობრივი ინფლაცია მაღალია უცხოურ ინფლაციაზე ამ შემთხვევაში
მოცემული ფორმულიდან გამომდინარე რეალური გაცვლითი კურსი გაიზრდება.
თუ მარშალ-ლერნერის პირობა სრულდება, ის გულისხმობს, რომ რეალური
გაცვლითი კურსის გაუფასურება წმინდა ექსპორტის ზრდას იწვევს, მაშინ დროთა
განმავლობაში სავაჭრო ბალანსი გაუმჯობესდება, ვინაიდან რეალური გაცვლითი
კურსის გაუფასურება გაზრდის ექსპორტს და შეამცირებს იმპორტს, ხოლო ამ
შემთხვევაში გაუმჯობესდება სავაჭრო ბალანსი, რადგან სწორეს ის ტოლია
ექსპორტისა და იმპორტის სხვაობის.

ბ) ფორმულიდან გამომდინარე, თუ რეალური გაცვლითი კურსი უცვლელია ამ

შემთხვევაში რეალური გაცვლით კურსის ტემპი ნულის ტოლია და იმ შემთხვევაში
როცა ადგილობრივი ინფლაცია მაღალია უცხოურ ინფლაციაზე ნომინალური
კურსის პროცენტული ცვლილება შემცირდება და შესაბამისად ნომინალური
გაცვლითი კურსი დროთა განმავლობაში შემცირდება.

3. ა) რომ გავიგოთ რამდენი იყო აშშ-ის საქონელზე იაპონიის დანახარჯების წილი

აშშ-ის მთლიან შიდა პროდუქტთან მიმართებთ ამ შემთხვევაში 11 უნდა
გავამრავლოთ 6/100 ანუ 11*0,06=0,66, ანუ 0,66%-ია იაპონიის დანახარჯების წილი
აშშ-ის მთ₾იან შიდა პროდუქტში.
ბ)თუ მულტიპლიკატორის ეფექტი 2 ის ტოლია აშშ-ს მთლიან შიგა პროდუქტზე
იაპონიის მკვეთრი ვარდნის ზემოქმედება გამოითვება 0,66*0,05*2=0,033*2=0,066. ეს
კი იმას ნიშნავს, რომ მთლიანი შგა პროდუქტი აშშ-სი შმეცირდება 0,066%-ით.

გ) თუ აშშ-ის მთლიან შიგა პროდუქტში ექსპორტის წილი დაეცემა 5 პროცენტით,

მაშინ აშშ-ის მთლიანი შიგა პროდუქტი შემცირდება : 11*0,05=0,55%-ით.

დ) მოცემული დებულება მიმაჩნია, რომ არამართბეულია, რადგან აშშ-ის მთლიან

შიგა პროდუქტში იაპონიის ექსპორტი 0,66%-ია ამიტომ მისი ცვლილება დიდ
ზემოქმედებას ვერ მოახდენს აშშ-ს ეკონომიკაზე და ეს არ გამოიწვევს ზრდის
შეჩერებას.

მეოცე თავი

1.

ა) მცდარია-რადგან, ფისკალური ექსპანსია იწვევს მოთხვნის ზრდას, შესაბამისად

გამოშვების ზრდას, ეს იწვევს ფულზე მოთხვოვნის ზრდას და იზრდება
საპროცენტო განაკვეთი, რაც განაპირობებს სავალუტო კურსის ზრდას. ამ
შედეგებიდან გამომდინარე წმინდა ექსპორტის შემცირებას.

ბ) ჭეშმარიტია-რადგან, ამ შემთხვევაში გამოშვება როცა იზრდება, იზრდება

ფულზე მოთხოვნა და ეს ცენტრალურმა ბანკმა ფულზე მიწოდების ზრდით უნდა
მოიყვანოს შესაბამისობაში, რომ შეინარჩუნოს ფიქსირებული გაცვლითი კურისი.

გ) ჭეშმარიტია-რადგან პარიტეტული დამოკიდებულებიდან გამომდინარეობს,

რომ ადგილობრივი ვალუტა მოსალოდნელი გაცვლითი კურსისზრდის საპასუხოდ
ძვირდება და აგრეთვე ინვესტორები ითვალისწინებენ მოსალოდნელ გაცვლით
კურსს.
დ) ჭეშმარიტია-რადგან, პარიტეტული პირობის განტოლებიდან გამომდინარე
როცა დოლარი გაუფასურდება იენთან შედარებით აშშ-ში უფრო მაღალი იქნება
საპროცენტო განაკვეთი ვიდრე იაპონიაში.

ე) მცარია-რადგან, იაპონიის ობლიგაციიდან შემოსავლი დამოკიდებულია

როგორც საპროცენტო განაკვეთზე ასევე გაცვლით კურსზე და გაცვლითი კურსის
მომდევნო წლის მოლოდინებზე. ამიტომპირდაპირ იმის თქმა არ შეგვიძლია, რომ
როცა იაპონური საპროენტო განაკვეთი ნულის ტოლია, უცხოელებს არ მოუნდებათ
იაპონული ობლიგაციის ფლობა.

ვ) მცარია- რადგან, ფიქსირებული გაცვლითი კურსის შემთხვევაში შესაძლებელია

ფულის მარაგი შეიცვალოს, მაგრამ მოთხოვნის მიმართულებით.

2. ფიქსირებული გაცვლითი კურსის პირობებში, როცა გამოშვება ბუნებრივი

დონის ტოლია, მაგრამ სახეზეა სავაჭრო დეფიციტი, ამ შემთხვევაში უნდა
გატარდეს თავდაპირველად ფისკალური შეშღუდვა, რაც გამოიწვევს გამოშვების
შემცირებას და საპროცენტო განაკვეთის შემცირებას. შესაბამისად მოხდება წმინდა
ესპორტის ზრდა და სავაჭრო ბალანსის გაუმჯობესება, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც
გამოშვება უნდა დაუბრუნდეს თავის ბუნებრი დონეს ამიტომ უნდა გაატარდეს
მონეტარული რეგულირება. რის შედეგადაც გამოშვება დაუბრუნდება ბუნებრივ
დონეს.

3. ა) მონეტარულის ექსპანსიის დროს რადგან გამოშვება იზრდება, იზრდება

შემოსავალი ამიტომ მოხმარებაც იზრდება, ხოლო ინვესტიციები იზრდება, რადგან
გამოშვება იზრდება იზრდება ინვესტიცია და მონეტარული ექსპანსიის დროს
ხდება საპროცენტო განაკვეთის შემცირება, რაც ასევე ინვესტიციების ზრდას
განაპირობებს.

ბ) ფიქსირებული გაცვლითი კურსის დროს მონეტარული ექსპანსია ტარდება

მაშინ როცა თავიდანვე განხორციელებულია ფისკალური პოლიტიკა, ამ
შემთხვევაში პირდაპირ ვერ ვიტყვით თუ როგორ შეიცვლება წმინდა ექპორტი,
რადგან როგორც ვიცით ის დამოკიდებულია გამოშვებაზე გაცვლით კურსზე
ამიტომ როცა ტარდება მონეტარული ექსპანსია გამოშვების ზრდა მას შემაცირებს,
ხოლო ვალუტის გაიაფება მას გაზრდის. სწორედ ამიტომ ვერ ვიტყვით პირდაპირ
რა მოუვა წმინდა ექსპორტს.

4.

ა) რადგნა უცხოური გამოშვება იზრდება, ეს გამოიწვევს უცხოეთსი შემოსავლების

ზრდა და დამოკიდებულებიდან გამომდინარე წმინდა ექსპორტი იზრდება. წმინდა
ექსპორტის გაზრდა გამოიწვევს მოთხოვნის ზრდას და აგრეთვე გამოშვების
გაზრდას. გამოშვების ზრდა გაზრდის საპროცენტო განაკვეთს, რაც გამოიწვევს
გაცვლითი კურსსი ზრდას.

ბ) როცა უცხოური საპროცენტო განაკვეთი იზრდება, ამ შემთხვევაში მცირდება

ადგილობრივი საპროცენტო განაკვეთი, რაც იწვევს მონეტარულ ექსპნასია,
მონეტარული ექსპანსიის შედეგად იზრდება გამოშვებაც მცირდება საპროცენტო
განაკვეთი და შესაბამისად შემცირდება გაცვლითი კურსიც.
გ) უცხოეთში ფისკალური ექსპანსია გამოიწვევს IS მრუდის გადაადგილებას და ეს
შესაბამისად გაზრდის უცხოურ გამოშვებას, აგრეთვე გაზრდის უცხოურ
საპროცენტო განაკვეთს.

უცხოური მონეტარული ექსპანსიი შედეგი კი იქნება ის, რომ LM მრუდი

გადაადგილდება ქვემოთ, რაც გამოიწვევს უცხოური გამოშვების ზრდას და
უცხოური საპროცენტო განაკვეთის შემცირებას.

დ) უცხოური ფისკალური ექსპანსიის დროს უცხოური გამოშვება იზრდება და

უცხოური საპროცენტო განაკვეთიც იზრდება, ამ შემთხევაში ადგილობრივ ბაზრზე
გამოიწვევს წმინდა ექსპორტის გაუმჯობესებას, ვინაიდან უცხოური გამოშვების
ზრდა გაზრდის წმინდა ექსპორტს და უცხოური საპროცენტო განაკვეთის ზრდა
შეამცირებს გაცვლით კურსს რაც გაზრდის წმინდა ექსპორტს და შესაბამისად
გაიზრდება გამოშვებაც.

რაც შეეხება უცხოური მონეტარული ექსპანსიის დროს უცხოური გამოშვება

იზრდება, ხოლო უცხოური საპროცენტო განაკვეთი მცირდება, ამ შემთხვევაში
ადგილობრივ ბაზარზე ვერ ვიტყვით როგორ იმოქმედებს მსგავსი პოლიტიკა
ვინაიდან უცხოური გამოშვების ზრდა იწვევს წმინდა ექსპორტის ზრდას, ხოლო
უცხოური საპროცენტო განაკვეთის შემცირება გაცვლითი კურსის გაზრდა და
წმინდა ექსპორტის შემცირებას, ამიტომ პირდაპირ ვერ ვიტყვით თუ რა
ზეგავლენას მოახდენს მსგავსი პოლიტიკა ბაზარზე.
 sakvanZo terminebi

■ დეპრესია, 695 ■ ეროვნული აღდგენის ადმინისტრაცია (NRA),

■ მკვეთრი ვარდნა, 695 714
■ ლიკვიდურობის ხაფანგი, 702 ■ ეროვნული მრეწველობის აღდგენის კანონი
■ ახალი კურსი, 713 (NIRA), 714

kiTxvebi da amocanebi

სწრაფი შემოწმება ცვლის. ნორმალურ პირობებში, როგორ დაუბ-

რუნდება ეკონომიკა გამოშვების ბუნებრივ მო-
1. ამ თავში წარმოდგენილი ინფორმაციის გამო-
ცულობას? პასუხი IS − LM დიაგრამით აჩვენეთ.
ყენებით აღნიშნეთ, ქვემოთ მოცემული თითოეუ-
გ. (ბ) კითხვაზე თქვენი პასუხის გათვალის-
ლი დებულებიდან რომელია მართებული, მცდარი
წინებით, თუ ცენტრალური ბანკი არაფერს აკე-
ან გაურკვეველი. ახსენით დაწვრილებით:
თებს, სავარაუდოდ, რა მოუვა მოსალოდნელ
ა. საფონდო ბაზარმა 1929 წელს კრახი განი-
ინფლაციას? მოსალოდნელ ინფლაციაში აღნიშ-
ცადა, რადგან ფინანსურმა ინვესტორებმა გააც-
ნული ცვლილება როგორ გავლენას მოახდენს
ნობიერეს, რომ დიდი დეპრესია დგებოდა.
IS − LM დიაგრამაზე? გამოშვება უახლოვდება
ბ. ფედერალურ სარეზერვო სისტემას შეეძ-
თუ არა ბუნებრივ მოცულობას?
ლო გაეკეთებინა მეტი იმისათვის, რომ თავიდან
დ. განიხილეთ შემდეგი პოლიტიკური რჩევა:
აეცილებინა ან, უკიდურეს შემთხვევაში, შეეზღ-
“რადგან ეკონომიკა დამოუკიდებლად ყოველთვის
უდა დიდი დეპრესიის მასშტაბი.
უბრუნდება გამოშვების ბუნებრივ მოცულობას,
გ. უმუშევრობის დონის შემცირება ხსნის, თუ
ფედერალური სარეზერვო სისტემა არ უნდა იყოს
რატომ დასრულდა დეფლაცია დიდი დეპრესიის
რეცესიით დაკავებული” . (ა)-(გ) კითხვებზე თქვე-
განმავლობაში.
ნი პასუხები მხარს უჭერს თუ არა ამ რჩევას?
დ. 1990-იან და 2000-იან წლებში იაპონი-
ის მკვეთრი ვარდნა გამოწვეული იყო იაპონიის
3. მონეტარული პოლიტიკა თუ ფისკალური პო-
აქციების კურსის მკვეთრი ვარდნით 1980-იანი
ლიტიკა.
წლების დასასრულს.
ა. განიხილეთ ეკონომიკა გამოშვებით, რომე-
ე. იაპონიის ცენტრალურ ბანკს, ინფლაციის
ლიც ბუნებრივ მოცულობაზე დაბალია და სადაც
ძალიან დაბალ დონეზე შენარჩუნებით, შეუძლია
საპროცენტო განაკვეთი ნულის ტოლია. აჩვენეთ
აღმავლობაში დაეხმაროს იაპონიის ეკონომიკას.
ეს ეკონომიკა IS − LM დიაგრამაზე.
ბ. ნორმალურ პირობებში, როგორ დაუბრუნ-
2. აქტიური მონეტარული პოლიტიკა
დება ეკონომიკა გამოშვების ბუნებრივ მოცულო-
ა. განიხილეთ ეკონომიკა გამოშვებით, რო-
ბას? (მიმართეთ თქვენ პასუხს მე-2 ამოცანის (ბ)
მელიც გამოშვების ბუნებრივ მოცულობაზე და-
კითხვაზე). მოქმედებს თუ არა შესაბამისობაში
ბალია. როგორ შეეძლო ცენტრალურ ბანკს, მო-
მოყვანის აღნიშნული მექანიზმი მაშინ, როცა ნო-
ნეტარული პოლიტიკა ეკონომიკის გამოშვების
მინალური საპროცენტო განაკვეთი ნულის ტო-
ბუნებრივ მოცულობაზე დასაბრუნებლად გამოე-
ლია?
ყენებინა? პასუხი IS − LM დიაგრამით აჩვენეთ.
გ. დავუშვათ, ცენტრალურ ბანკს სურს მო-
ბ. დავუშვათ, გამოშვება თავის ბუნებრივ მო-
ნეტარული პოლიტიკის გამოყენება ეკონომიკის
ცულობაზე დაბალია. დავუშვათ, აგრეთვე, რომ
გამოშვების ბუნებრივ მოცულობაზე დასაბრუ-
ცენტრალური ბანკი მონეტარულ პოლიტიკას არ

728
728 makroekonomika

M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16 9/27/2010 1:47:40 PM M01

M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 12
10 9/27/2010 1:47:38 PM M01_BL
 ნებლად. შეუძლია თუ არა ამის გაკეთება, როცა
დავუშვათ, uL = β u და uS = (1 − β )u , სადაც u
ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი ნულის
არის უმუშევრობის საერთო დონე და
ტოლია? რა ხდება, როცა ცენტრალური ბანკი
ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის გამოყე-
0 < β <1
ნებას ცდილობს? პასუხი IS − LM დიაგრამაზე აჩ-
ვენეთ.
ა. ხელფასის განსაზღვრის განტოლების თა-
დ. პრინციპში, შეიძლება თუ არა, ფისკალუ-
ნახმად, უმუშევრობის რომელი ტიპი ახდენს
რი პოლიტიკა გამოყენებულ იქნეს ეკონომიკის
მეტ ზეგავლენას ხელფასზე, მოკლევადიანი თუ
გამოშვების ბუნებრივ მოცულობაზე დასაბრუ-
გრძელვადიანი? აქვს თუ არა თქვენთვის ამას
ნებლად, როცა ნომინალური საპროცენტო განაკ-
მნიშვნელობა? ახსენით.
ვეთი ნულის ტოლია? თუ შესაძლებელია, როგორ
ბ. გამოიყვანეთ უმუშევრობის ბუნებრივი
ახდენს გავლენას შესაბამისი პოლიტიკა გამოშვე-
დონე (მინიშნება: ხელფასის განსაზღვრის გან-
ბაზე. თუ არაა შესაძლებელი, ახსენით, რატომ.
ტოლებაში შეცვალეთ uL = β u და uS = (1 − β )u .
ე. განიხილეთ შემდეგი პოლიტიკური რჩე-
ბუნებრივი დონე დამოკიდებული იქნება β -ზე].
ვა: “რადგან ფედერალურ სარეზერვო სისტემას
გ. გამოთვალეთ ბუნებრივი დონე, თუ β = 0, 0;
შეუძლია იმოქმედოს ეკონომიკის გამოშვების
0, 4; 0,8. ახსენით.
ბუნებრივ მოცულობაზე შესანარჩუნებლად, ფე-
დერალურმა მთავრობამ არასოდეს არ უნდა გა-
5. გრძელვადიანი უმუშევრობა და ინფლაცია.
მოიყენოს ფისკალური პოლიტიკა ეკონომიკის
გავიხსენოთ (8.10) განტოლება:
სტიმულირებისათვის” . (ა)-(დ) კითხვებზე თქვენი
პასუხები მხარს უჭერს თუ არა ამ რჩევას?
π t − π t −1 = −α (ut − un )

ჩაუღრმავდით ა. მოახდინეთ ამ განტოლების ინტერპრეტა-

ცია. რატომ იწვევს უფრო მაღალი უმუშევრობა
4. გრძელვადიანი უმუშევრობა და ბუნებრივი დო-
უფრო დაბალ ინფლაციას მოცემული წარსული
ნე
ინფლაციის შემთხვევაში? გრაფიკულად გამოსა-
დავუშვათ, ფასნამატი 5 პროცენტია და ფას-
ხეთ (8.10) განტოლება, სადაც ვერტიკალურ ღერ-
წარმოქმნის დამოკიდებულება მოცემულია შემ-
ძზე აზომილი იქნება ინფლაციის ცვლილება, ჰო-
დეგი განტოლებით:
რიზონტალურ ღერძზე კი – უმუშევრობის დონე.
W 1 ბ. ჩაწერეთ მთლიანი უმუშევრობის დონე u
=
P (1 + 0, 05) როგორც u = uS + u L , სადაც uS (მოკლევა-
დიანი უმუშევრობის დონე) და u L (გრძელვა-
დავუშვათ, ხელფასის განსაზღვრის დამოკი-
დიანი უმუშევრობის დონე) განსაზღვრულია ისე,
დებულება მოცემულია შემდეგი განტოლებით:
როგორც მე-4 ამოცანაში. ამ დეფინიციის გამოყე-
ნებით შეცვალეთ ut (8.10) განტოლებაში.
W
= 1 − (uS + 0,5u L ) გ. ახლა დავუშვათ, რომ გრძელვადიან უმუ-
P
შევრებს არავითარი გავლენა არ აქვთ ხელფასის
შესახებ მოლაპარაკებაზე. აჩვენეთ, როგორ უნდა
სადაც uS და u L უმუშევრობის მოკლევადიანი
იქნეს (8.10) განტოლება მოდიფიცირებული, რა-
და გრძელვადიანი დონეებია. კერძოდ, uS მოკ-
თა ამ დაშვებასთან შესაბამისობაში მოვიდეს.
ლევადიანი უმუშევრების რიცხვის სამუშაო ძა-
დ. ახლა დავუშვათ, uL = β u და
ლის რაოდენობაზე განაყოფია, u L კი – გრძელ-
uS = (1 − β )u , როგორც ეს ამოცანა 4 (ბ)-შია.
ვადიანი უმუშევრების რიცხვის სამუშაო ძალის
შეცვალეთ შესაბამისი ტოლობით თქვენ მიერ კო-
რაოდენობაზე განაყოფი.
რექტირებული განტოლება (გ) კითხვაში, რათა

Tavi 22 depresiebi da mkveTri vardna 729

729

0 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 16 9/27/2010 1:47:40 PM

47:38 PM M01_BLAN8290_05_SE_C01.pdf 5 9/27/2010 1:47:37 PM
 22 თავი

1.ა) მცდარია-ვინაიდან, ეს გამოწვეული იყო სპეკულაციური საპნის ბუშტის

დასრულებით, როცა ინვესოტრებმა კურსის შემდგომი გაზრდის იმედად შეიძნეს
აქციები მაღალი კურსით, შეშინდნენ და თავისი აქციების გაყიდვას შეეცადნენ. რაცას
კურსის მნიშვნელოვანი ვარდნა მოჰყვა.

ბ) მართებულია- ვინაიდან ფედერალურ სარეზერვო სისტემას შეეძლო გადაედგა

ნაბიჯები და ფულის მულტიპლიკატორის შემცირების კონპესირება მოეხდინა
მონეტარული ბაზრის გაფართოებით იმაზე მეტად ვიდრე მან გააკეთა.

გ) მცარია- ვინაიდან უმუშევრობის დონის შემცირება ნაწილობრივ ხსნის თუ რატომ

დასრულდა დეფლაცია, მას აღნიშნულ მოვლენასთან მცირე პირდაპირი გავლენა
ჰქონდა.

დ) მცდარია-ვინაიდან 1980 წელს იაპონიაში იყო აქციების კურსის გაზრდა და არა

პირიქით შემცირება.

ე) მართებულია-ვინაიდა, ინფლაციის დაბალ დონეზე შენარჩუნება იძლევა სიგნალს

მონეტარული პოლიტიკის რეჟიმის ცვლილებაზე, ელოდებიან რომ მოსალოდნელი
ინფლაცია მომავალში მაღალი იქნება და შემცირედება რეალური საპროცენტო
განაკვეთი, რაც გამოიწვევს გამოშვების ზრდას და ხელს შეუწყობს ეკონომიკის
აღმავლობას.
 მაკროეკონომიკა II
ნინო კონცელიძე

შეფასების კვირა: XIV

მაქსიმალური შეფასება: 3
დავალების დაწყების დრო: 26.0.5.2020
დავალების დასწრულების დრო: 29.05.2020

მცდარია/ჭეშმარიტი/ გაურკვეველი 0.2 ქულით. საკითხი

მცდარია/ჭეშმარიტი/ გაურკვეველი
ამ თავში მოცემული ინფორმაციის გამოყენებით, თითოეული დებულება აღნიშნეთ
როგორც მართებული, მცდარი ან გაურკვეველი. ახსენით მოკლედ და დაასაბუთეთ!

1. გადასახადების მოსწორება და დეფიციტის დაფინანსება ხელს უწყობს ომის

ტვირთის თაობებზე გადანაწილებას.
2. მთავრობამ ყოველთვის დაუყოვნებლივ უნდა გაატაროს ზომები ციკლურად
კორექტირებული ბიუჯეტის დეფიციტის აღმო ფხვრისათვის.
3. თუ ადგილი აქვს რიკარდოს ეკვiვალენტურობას, მაშინ საშემოსავლო
გადასახადების ზრდა გავლენას არც მოხმარებაზე მოახდენს და არც
დანაზოგზე.
4. ვალის მთლიან შიდა პროდუქტთან შეფარდება ვერ გადაამეტებს 100
პროცენტს.
5. იმის გამო, რომ შეერთებულ შტატებს შეუძლია ინვესტიციების დაფინანსება
საზღვარგარეთიდან სესხებით, დაზოგვის დაბალი დონე ამერიკის
შეერთებულ შტატებში არ წარმოადგენს შეშფოთების მიზეზს.
6. მიმდინარე პროექტებზე დაყრდნობით, სოციალური დაცვის სატრასტო
ფონდი საკმარისად დიდია იმისათვის, რომ პენსიონერებს 100 წლის
განმავლობაში გადაუხადოს სრული დახმარებები (როგორც მიმდინარე
კანონითაა განსაზღვრული).
7. ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის ქვეყნებში
ინფლაციის დადებითი ტემპის ყველაზე მნიშვნელოვანი მხარდასაჭერი
არგუმენტი სენიორაჟია.
8. ფედერალურმა სარეზერვო სისტემამ მიზნად M2-ის ზრდა უნდა
დაისახოს, რადგან ის ინფლაციის შესაბამისად იცვლება.
9. ფედერალური სარეზერვო სისტემის ერთადერთ მიზანს ინფლაციის
წინააღმდეგ ბრძოლა უნდა წარმოადგენდეს.
10. რადგან ადამიანთა უმეტესობას ნომინალური და რეალური ღირებულებების
განსხვავება ადვილად შეუძლია, ინფლაცია გადაწყვეტილებების მიღებას ხელს
არ უშლის
11. ფედერალური სარეზერვო სისტემა სარეზერვო მოთხოვნებს იყენებს, როგორც
მონეტარული პოლიტიკის მთავარ ინსტრუმენტს.
12. რაც მაღალია ინფლაციის დონე, მით მაღალია საგადასახადო განაკვეთი
კაპიტალურ შემოსავლებზე.
13. აირჩიეთ დემოკრატი პრეზიდენტად, თუ გსურთ, რომ უმუშევრობა მცირე
იყოს.
14. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მკაფიო პოლიტიკური საქმიანი ციკლი
არსებობს: დაბალი უმუშევრობა საარჩევნო კამპანიის დროს და მაღ ლი
უმუშევრობა დანარჩენ დროს.
15. წესების დაწესება ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებისთვის არაეფექტი ნი ა.
1. ჭეშმარიტია- ვინაიდან, დეფიციტური დაფინანსება ომის სიმძიმის ნაწილს
იმათზე გადაცემაა, ვინც შემდეგ ცოცხლები დარჩებიან და სამართლიანია,
მომავალმა თაობამ გაინაწილოს ის მსხვეპლი, რასაც ომი მოითხოვს.
2. მცდარია- ვინაიდან, შესაძლებელია დაუყონებლიბლივ ზომების გატარება
უშედეგო იყოს, რადგან ზოგ შემთხვევაში შესაძლებელია ციკლურად
კორექტირებული ბიუჯეტის დეფიციტის დადებითი ნიშნული საჭიროდ
ჩიათვალოს, რომ მოახერხონ რეცესიიდან გამოსვლა. აგრეთვე ეკონომიკის
სტაბილიზაციისათვის რეცესიის დროს უნდა იყოს დეფიციტი, პროფიციტი კი
ბუმის დროს.
3. მცდარია- ვინაიდან, თუ ადგილი აქვს რიკარდოს ეკვივალენტურობას, ამ
შემთხვევაში ზოგადად გადასახადი უნდა გავითვალისწინოთ, რომლის ზრდა
გავლენას არ ახდენს არც მოხმარებაზე და არც დანაზოგზე. აგრეთვე
შესაძლებლია, რომ გრძელვადიან პერიდში მოახდინოს გამოშვების შემცირება,
ამიტომ ის მცდარია.
4. მცდარია- ვინაიდან, შესაძლებალია ვალის მთლიან შიგა პროდქტთან
შეფარდებამ გადაამატეოს 100 პროცენტს. არსებობს ამის მაგალითები:
მაგალითად ამერიკის შეერტებულ შტატებს 2019 წელს ჰქონდა 103,33 % ვალი
მთლიან შიგა პროდუქტთან შეფარდებით.
5. მცდარია- ვინაიდან, დაბალ დანაზოგებს ამ შემთხვევაში გააჩნია
გრძელვადიანი დანახარჯები, და მომვალში მას უფრო მაღალი პროცენტები
ექნება გადასახდელი, სწორედ ამიტომ ის უნდა წარმოადგენდეს შეშფოთების
მიზეზს.
6. მცდარია- ვინაიდან მიმდინარე პროქტებზე დაყრდნობით სატრასტო ფონდი
ვერ უახლოვდება იმ დონეს, რომ მან მოახერხოს პენსიონერები 100 წლის
განმავლობაში უზრუნველყოს სრული დახმარებებით. მიმდინარე პროექტები
ამის საშუალებას არ იძლევა.
7. მცდარია- ვინაიდან, დღეს ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითრების
ორგანიზაციის ეკონომიკურ სისტემაში სენიორაჟი უფრო მეტად შეზღუდულია
და ამიტომ მცირედით განიხილება ის.
8. მცდარია- ვინაიდა, M2-სა და ინფლაციას შორის დამოკიდებულება ძალიან
სუსტია და არ არის მჭიდრო. აგრეთვე მოცემულ აგრეგატზე ცენტრალურ
ბანკსაც ნაკლები კონტროლის შესაძლებლობა გააჩნია, სწორედ ამიტომ არ
უნდა დაისახოს მიზნად ფედერალურმა სარეზერვო სისტემამ M2-ის ზრდა.
9. მცდარია- ვინაიდან მისი მიზანი არამარტო დაბალი ინფლაციის მიღწევაა,
არამედ აგრეთვე მოკლევადინა პერიოდში მისი მიზანია ეკონომიკური
აქტივობის სტაბლიზაცია. ამიტომ მის ერთთადერთ მიზეზს ვერ ჩავთვლით
დაბალი ინფლაციის მიღწევას.
10. მცდარია- ვინაიდან, ადამიანებს ხშირ შემთხვევაში ნომინალური და რეალური
ცვალდების შეფასებისას სისტემატურად შეცდომებს უშვებენ. ამას
ეკონომისტებიცა და ფსიქოლოგებიც ადასტურებენ, რომ ინფლაცია ადამიანებს
ხშირად არაკორექტულ გადაწყვეტილების მიღებას აიძულებენ, ვინაიდან
ისინი იმყოფებიან ფულის ილუზიის ქვეშ და მრავალ ადამიანს უძნელდება
გამოთვლების ჩატარება და გადაწყვეტილების მიღება.
11. მცდარია- ვინაიდან ფედერალურ სარეზერვო სისტემას, გააჩნია სხვა კიდევ
მთავრი ინსტუმენტები, რომლებსაც იყენებს მონეტარული პოლიტიკისას,
ესენია: დისკონტირებული განაკვეთი და ოპერაციები ღია ბაზარზე.
12. ჭეშმარიტია- ვინაიდან, კაპიტალურ შემოსავლებზე საპროცენტო განაკვეთი არ
ინდექსირდება ინფლაციის შესაბამისად.
13. ჭეშმარიტია- ვინაიდან, ნათქვამია, რომ თუ ადამიანებს სურთ უმუშევრობა
იყოს მცირე, მათ დემოკრატი პრეზიდენტი უნდა აირჩიონ.
14. მცდარია- ოფიციალური მონაცემების საფუძველზე მსგვასი ტენდენცია არ
შეინიშნება და ამის მტკიცებულება არ არსებობს. ეს შესაძლებელია მოქმედებს
სხვა ქვეყნებში, მაგრამ არა ამერიკის შეერთებულ შტატებში.
15. მცდარია- ვინაიდან, წესების დაწესება ბიუჯეტის დეფიციტის შესამციებლად
ეფექტიანია, რაც სახელმწიფოებს საშუალებას აძლევს გარკვეულწილად იყვნენ
დაცულები მთვარობათა ცვლილების შემდეგ, რომ არ მოხდეს დეფიციტის
ზრდა და დაკორექტირდეს ის. ამის მაგალითიც არსებობს ამერიკის შეეთებულ
შტატებში, რის შედეგადაც შემცირდა ბიუჯეტის დეფიციტი.
 საგამოცდო ბილეთი №1

კითხვები:

1. ფიქსირებული გაცვლითი კურსისა და საპროცენტო პარიტეტის პირობებში, რა უნდა

გააკეთოს ქვეყანამ?
ამის პირობებში ქვეყანამ უნდა შეინარჩუნოს საპროცენტო განაკვეთი, რომელიც
უცხოური საპროცენტო განაკვეთის ტოლია. ცენტრალური ბანკი მონეტარლი
პოლიტიკის, როგორც პოლიტიკური ინსტრუმენტის გამოყენების შესაძლებლობას
კარგავს. ფისკალუი პოლიტიკა უფრო ეფექტია ნი ხდება ვიდრე ის მოქნილი
გაცვლითი კურსის პირობებშია, მაგრამ რადგანაც ფისკალური პოლიტიკა
მონეტარული რეგულირების ინიცირებას წვევს, ის ვერ ახდენს ადგილობრივი
საპროცენტო განაკვეთისა და გაცვლითი კურსის ცვლილებების ნეიტრალიზებას.
2. როგორ განისაზღვრება მოსალოდნელი დისკონტირებული ღირებულება და როგორ
გაიანგარიშება?
მომავალში განსახორციელებელი ოპერაციების დღევანდელი ღირებულებაა. ის ორ
მაჩვენებელს - არსებულ დისკონტირებულ ღირებულებას და საწყისი დანახარჯების
ღირებულებას შეადარებს. თუ დისკონტირებული ღირებულება საწყისი
დანახარჯების ღირებულებას გადააჭარბებს. მან უნდა შეიძინოს მანქანა
დანადგარები. თუ არ გადააჭარბებს არ უნდა შეიძინოს.

3. რას გულისხმობს მანდელ-ფლემენგის მოდელი

მანდელ-ფლემენგის მოდელი ეს არის ღია ეკონომიკაში საქონლისა და ფინანსური

ბაზრების ერთდროული წონასწორობის მოდელი. მონეტარული შეზღუდვა იწვევს
საპროცენტო განაკვეთის ზრდას, რაც ადგილობრივ ობლიგაციებს მიმზიდველად
აქცევს და იწვევს გაცვლითი კურსის გაძვირებას.

4. რაზეა დამოკიდებული ინვესტიცია? რაზეა დამოკიდებული მოხმარება?

მოხმარება დამოკიდბულია როგორც სიმდიდრეზე, ისე მიმდინარე შემოსავალზე. სიმდიდრე

არის არაადამიანისეული (ფინანსური სიმდიდრე და საბინაო სიმდიდრე) და ადამიანისეული
(მოსალოდნელი შრომითი შემოსავლიდან გადასახადების გადახდის შმდეგ დარჩენილი
მიმდინარე დაყვანილი ღირებულება).
ინვესტიცია დამოკიდებულია, როგორც მიმდინარე მოგებაზე, ისე მომავალში მოსალოდნელი
მოგების მიმდინარე დაყვანილ ღირებულებაზე.

5რას იწვევს უცხოური მოთხოვნის ზრდას? დაასაბუთეთ

უცხოური მოთხოვნის ზრდა, როგორც გაზრდილი ექსპორტის სედეგი, ადგილობრივი

გამოშვების ზრდას და სავაჭრო ბალანსის გაუმჯობესებას იწვევს. რადგან უცხოური
მოთხპვნის ზრდა აუმჯობესებს სავაჭრო ბალანსს, ხოლო ადგილობრივი მოთხოვნის ზრდა
მას აუარესებს, ქვეყნებს სეიძლება გაუჩნდეთ სურვილი, რეცესიიდან გამოსასვლელად
უცხოური მოთხოვნის ზრდას დაელოდონ. როდესაც ქვეყნის ჯგუფი რეცესიაშია,
კორდინაციას, პრინციპში, შეუძლია მათი რეცესიიდან გამოყვანა.

6. რა შეიძლება გამოიწვიოს ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებამ?

ამან შესაძლოა გამოიწვიოს გამოშვების უფრო მეტად ზრდა, რადგან მომავალში

მაღალი გამოშვებისა და დაბალი საპროცენტო განაკვეთის პირობებში, შესაძლოა

მოლოდინებმა დანახარჯების ისეთი ზრდა გამოიწვიოს, რომ დანახარჯებზე

დეფიციტის შემცირებით წარმოქმნილი პირდაპირი უარყოფითი გავლენა

გადაფაროს

ამოცანები

1. დავუშვათ, მოცემული წლის საპროცენტო განაკვეთი 5 პროცენტია და ფინანსური

ბაზრის მონაწილეები მოელიან საპროცენტო განაკვეთის ზრდას მომდევნო წლისათვის
5,5 პროცენტამდე, ორი წლის შემდეგ 6 პროცენტამდე, სამი წლის შემდეგ 6,5
პროცენტამდე. განსაზღ ვრეთ შემოსავლიანობა დაფარვისას თითოეული მომდევნო
ობლიგაციისათვის. ა. ერთწლიანი ობლიგაციისათვის. ბ. ორწლიანი
ობლიგაციისათვის. გ. სამწლიანი ობლიგაციისათვის.

2. „ტკბილი ქვეყნის“ მწარმოებელი განიხილავს კრენდელის მწარმოებელი დამატებითი

მანქანა-დანადგარის ყიდვას, რომელიც 100000 დოლარი ღირს. მანქა ნა-დანადგარის
ყოველწლიური ცვეთა შეადგენს 8 პროცენტს. ის უზრუნველყოფს რეალურ მოგებას, რომელიც
18000 დოლარის ტოლი იქნება მომდევნო წელს, 18000(1 – 8%) დოლარი – მოცემული დროიდან
ორი წლის შემდეგ (ე.ი. იგივე რეალური მოგება, რომელიც კორექტირებულია ცვეთის ნორმით),
18000(1 – 8%) 2დოლარი – მოცემული დროიდან სამი წლის შემდეგ და ა.შ. განსაზღვრეთ, უნდა
იყიდოს თუ არა მწარმოებელმა მანქანა- დანადგარი, თუ რეალური საპროცენტო გა ნაკვეთი,
როგორც ნავარაუდევია, უცვლელი დარჩება (ა) -დან (გ) თითოეულ შემთხვევაში.

ა. 5% ბ. 10% გ. 15%

3. განვიხილოთ ორი ჰიპოთეტური ეკონომიკა, ერთს ვუწოდოთ ადგილობრივი ეკონომიკა,

მეორეს – უცხოური. იმ ტრანსაქციების გათვალისწინებით, რომლებიც

(ა)-დან (ვ) კითხვებშია ჩამოთვლილი, ააგეთ საგადასახდელო ბალანსი თითოეული

ქვეყნისათვის. თუ აუ ცილებელია, ჩართეთ სტატისტიკური ცდომილება: არააასრულიააა 2ქ

ა. ქვეყანამ სხვა ქვეყნისაგან შეიძინა 100 დოლარის ნავთობი.

ბ. უცხოელმა ტურისტებმა ადგილობრივ სათხილამურო ტრასაზე 40 დოლარი დახარჯეს.

გ. უცხოელმა ინვესტორებმა ადგილობრივი აქციების ფლობიდან 20 დოლარის ოდენობის

დივიდენდები მიიღეს.

დ. ადგილობრივმა რეზიდენტებმა უცხოურ საქველმოქმედო ორგანიზაციას 15 დოლარი

გადასცეს.
ე. ადგილობრივმა ბიზნესმა უცხოური ბანკებისაგან 65 დოლარი ისესხა.

ვ.უცხოელმა ინვესტორებმა 35 დოლარის ადგილობრივი სამთავრობო ობლიგაციები შეიძინეს.

ამოხსნა

იმპორტი - 100

ექსპორტი - 40

სავაჭრო ბალანსი 40-100=-60

ინვესტიციებისაგან მიღებული შემოსავალი - 0

ინვესტიციებიდან მიღებული წმინდა შემოსავალი -20

წმინდა ტრანსფერული გზავნილები -15

მიმდინარე ანგარიშის სალდო -60-20-15= -95

 უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი აქტივების ზრდა 65+35=100

 ადგილობრივების მფლობელობაში არსებული უხოური აქტივების ზრდა ( ამის
გამოსათვლელად დამაკლდა ‘ზ“ პირობა, რომელიც უნდა გვეუბნებოდეს რამდენი
გაყიდეს ადგილობრივმა ინვესტორებმა თავიანთ მფლობლობაში არსებული
უცხოური სამთავრობო ობლიგაციები) დავუშვათ ეს ტოლია 30 დოლარის მაშინ იგი
ტოლი იქნება -30-ის
 კაპიტალის ანგარიშის სალდო იქნება 100-(-30)= 130

ფინანსური ბაზრის გახსნილობა თეემაა

საგამოცდო ბილეთი 2
1. რას გულისხმობს დისკონტის კოეფიციენტი? განაკვეთი?
დისკონტის კოეფიციენტი- 1/(1+it)თუ დისკონტირების განაკვეთი იზრდება მაშინ
დისკონტის კოეფიციენტი მცირდება . დისკონტის კოეფიციენტი არის
ყოველთვის 1ზე ნაკლები. ეს არის მომავალი წლის 1 დოლარის მიმდინარე
დისკონტირებული ღირებულება. აქ მიმდინარე აღნიშნავს , რომ მომავალში
გადახდის ფასს დღევანდელი დოლარების სახით განვსაზღვრავთ .
დისკონტირებული კი აღნიშნავს რომ მომავალი წლის ღირებულება არის
დისკონტირებული დისკონტის განაკვეთი -i არის საპრონცენტო განაკვეთი ,
რომელიც გამოიყენება მომავალ გადახდათ დისკონტირებისთვის . მომავალში
მომავალ რეალურ გადახდათა დისკონტირების დროს რეალური საპრონცენტო
 განაკვეთის ტოლია, ხოლო ნომინალურ გადახდათა დისკონტირების დროს კი
ნომინალური საპრონცენტო განაკვეთის.
2. რას ნიშნავს შემთხვევითი ხეტიალი? მოლოდინების ჰიპოთეზა?
მოლოდინების ჰიპოთეზა ეს არის დაშვება რომლის დროსაც ნეიტრალური
დამოკიდებულების რისკისადმი მქონე ეკონომიკური საქმიანობით დაკავებული
პირები თვლიან რომ მათ ყველა ფინანსურ აქტივებზე მოსალოდნელი
შემოსავლიანობა ერთმანეთს გაუტოლდება.
ხოლო შემთხვევითი ხეტიალი დამკვიდრებულია როგორც ტერმინი იმ შემთხვევის
აღსაწერად, როლის დროსაც რომელიმე აქტივის ცვლილების პროგნოზირება
რთულია.
3. განმარტეთ ადაპტირებული მოლოდინები და ცხოველური
ინსტიქტი?
ადაპტირებული მოლოდინები, თუ მოცემულ პერიოდში ინვესტორების მიერ
გაკეთებული პროგნოზები აღმოჩნდება დაბალი, მაშინ ისინი გაითვალისწინებენ ამ
მდგომარეობას და შემდეგი წლისათვის გაზრდიან მოლოდინებს.
ცხოველური ინსტიქტი, ეს არის კეინზის გამოთქმა, რომლის დროსაც მიუხედვად
იმისა რომ იცვლება ცვლადები მნიშვნელოვანია მაინც მოლოდინები მაგრამ ახსნა
რთულია.

4. რას პროცენტის ღია პარიტეტული დამოკიდებულება დაახასიათეთ

და გამოსახეთ ფორმულით?
პროცენტის ღია პარიტეტული მდგომარეობა ეს არის არბიტრაჟული მდგომარეობა,
ეროვნული ვალუტის გათვალისწინებით, რომლის დროსაც შემოსავლიანობის
მოსალოდნელი ნორმა ტოლი უნდა იყოს ადგილობრივ და უცხოურ ობლიგაციებზე.
𝐸𝑡
(1 + 𝑖𝑡 ) = (1 + 𝑖𝑡∗ )( 𝑒 )
𝐸𝑡+1
5. როგორ მოქმედებს ფულის ზრდის ტემპის გაზრდა საპროცენტო
განაკვეთები მოკლევადიან და გრძელვადიან პერიოდებში 0,5
ფულის ზრდის ტემპის ზრდა იწვევს მოკლევადიან პერიოდშ საპრონცენტო
განაკვეთის შემცირებას და დანახარჯების ზრდას , შესაბამისად გამოშვებისაც. თუმვა
გრძელვადიან პერიოდშ ეს დამოკიდებულის ფულის ზრდის გავლენა
მოლოდინებზე. თუ ახდენს გავლენას მაშინ მცირდება საპრონცენტო განაკვეთდა
მნიშვნელოვნად იზრდება გამოშვება მოლოდინები არის უცვლელია მაშნ
მნიშვნელოვნად მცირდება საპრონცენტო განაკვეთი და გამოშვება მცირედით
იზრდება
6. რა იგულისხმება რეალურ გაძვირებაში და გაუფასურებაში?
რეალური გაძვირება არის იგივე რეალური გაცვლითი კურსის ზრდა, ანუ ეს არის უცხოური
საქონლით გამოხატული ეროვნული საქონლის ფასების ზრდა, ხოლო რეალური გაიაფება
არის რეალური გაძვირების საწინააღმდეგო.

ამოცანები

1. განსაზღვრეთ ქვემოთ მოყვანილი ობლიგაციების შემოსავლიანობა დაფარვისას:

არასრულია 2ქ

ა. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 2000 დოლარი,

დაფარვის ვადა – სამი წელი, ფასი – 600 დოლარი.
ბ. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 1000 დოლარი,
დაფარვის ვადა – ოთხი წელი, ფასი – 600 დოლარი
გ. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 1000 დოლარი,
დაფარვის ვადა – ოთხი წელი, ფასი – 800 დოლარი
3 2000
ა) 𝑖3𝑡 = √ − 1 ≈ 0.493
600
4 1000
ბ)𝑖4𝑡 = √ − 1 ≈ 0.136
600
4 1000
გ)𝑖4𝑡 = √ − 1 ≈ 0.057
800
2. მომხმარებელს აქვს არაადამიანისეული სიმდიდრე, რომელიც 200000 დოლარის
ტოლია. მან მოცემულ წელს გამოიმუშავა 80000 დოლარი და ელოდება, რომ მისი
ხელფასი რეალურ გამოხატულებაში მომდევნო ორი წლის განმავლობაში
ყოველწლიურად 5 პროცენტით გაიზრდება. შემდეგ ის გავა პენსიაზე. რეალური
საპროცენტო განაკვეთი 0 პროცენტია და მოსალოდნელია, რომ ის ასეთად დარჩება
მომავალშიც. შრომითი შემოსავალი 30 პროცენტიანი განაკვეთით იბეგრება.
გამოთვალეთ ამ მომხმარებლის ადამიანისეული სიმდიდრე და მთლიანი სიმდიდრე?

არაადამიანისეული სიმდიდრე- 200000

ხელფასი - 80000
𝑟𝑡 = 0 = 𝑟𝑡+1 = 𝑟𝑡+2 … …
𝑟𝑡𝑒 = 30%
ა) (80000 ∗ 0,7)[1 + 1,05 + (1,05)2 ] = 56000 ∗ 3,1525 = 176540
ბ) 200000 + 176540 = 376540

3. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია საფრანგეთში, ხოლო მეორე აშშ-

ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია - მოცემული დღიდან
ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური ღირებულების გადახდით. გაცვლითი
კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.65 ევრო. ცხრილში მოცემულია ორივე ობლიგაციის
ნომინალური ღირებულება და ფასები:
 ნომინალური ღ-ბა Pi

აშშ 𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎$ 9615,38 $

საფრანგეთი 𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎€ 9433,96 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი?

15000
აშშ 𝑖𝑡 = − 1 ≈ 0.56
9615.38

15000
საფრანგეთი 𝑖𝑡 = − 1 ≈ 0.59
9433.96

ბ) გამოთვალეთშემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი მოსალო დნელი გაცვლითი

კურსი?

𝑒
𝐸𝑡+1 − 𝐸𝑡
𝑖𝑡 = 𝑖𝑡∗ −
𝐸𝑡
𝑒
𝐸𝑡+1 = (𝑖𝑡∗ − 𝑖𝑡 ) ∗ 𝐸𝑡 + 𝐸𝑡 = (0.59 − 0.56) ∗ 0.65 + 0.65 = 0.6695

მონეტარული პოლიტიკა მოლოდინები და გამოშვება თემაა

საგამოცდო ბილეთი 3
1. რას იწვევს ექსპანსიური ფისკალური პოლიტიკა მოქნილი გაცვლითი კურსის პირობებში?
LM მრუდი გადაადგილდება ქვემოთ და ეს იწვევს გამოშვების ზრდას, ასევე საპროცენტო
განაკვეთის ზრდასა და შესაბამისად გაცვლითი კურსის ზრდას, ანუ გაძვირებას.

2.რაზეა დამოკიდებული ღია ბაზარზე ადგილობრივ საქონელზე მოთხოვნა?

ის დამოკიდებულია საქონელზე ადგილობრივ მოთხოვნასა და წმინდა ექსპორტზე.
შესაბამისად ის დამოკიდებულია იმ ფაქტორთა ცვლილებებზე რომლებიც იწვევენ
ადგილობრივი მოთხოვნისა და წმინდა ექსპორტის ცვლილებას. ესენია უცხური და
ადგილობრივი შემოსავალი, რეალური საპროცენტო განაკვეთი და რეალური გაცვლითი
კურსი.

3.სავაჭრო პროფიციტის დროს რომელ ორ ცვლად შორის გვაქვს განსხვავებული

დამოკიდებულება?
სავაჭრრო ფროფიციტი გვაქვს მაშინ როდესაც ექსპორტი აჭარბებს იმპორტს, ანუ ეს ორი
ცვლადი ერთმანეთისაგან განსხვავებულია და განსხვავებულია მათი დამოკიდებულება
რეალურს გაცვლით კურსა და ადგილობრივ თუ უცხოურ გამოშვებაზე. რეალური გაცვლითი
კურსისი ზრდა ამცირებს ექსპორტს თუმცა იმპორტზე მისი პირდაპირი ზეგავლენა
გაურკვეველია ვინაიდან ეს ზრდის იმპორტს მაგრამ ამცირებს იმპორტის რეალურ
ღირებულებას. გარდა ამისა სავაჭრო პროფიციტისას დანაზოგი უნდა აღემატებოდეს
ინვესტიციებს.

4. განმარტეთ ფულის ნაკადები და რენტაბელობა?

ფულის ნაკადი არის ფირმის მიერ მიღებული ფულის წმინდა ნაკადი.

რენტაბელურობა არის მოგებათა მოსალოდნელი მიმდინარე დიკრონტირებული

ღირებულება, ანუ შემოსავლის რეალური ღირებულება

5.დაახასიათეთ და გრაფიკულად გამოსახეთ ახალი IS მოდელი?

რეალური საპროცენტო განაკვეთის შემცირება გამოშვების ზრდას იზვევს : IS მრუდი

მკვეთრად დახრილია. მრუდი მარჯვნივ მაშინ გადაადგილდება თუ სახელმწიფო
დანახარჯები ან მომავალში მოსალოდნელი გამოშვება გაიზრდება. გადასახადების,
მოსალოდნელი მომავალი გადასახადების ან მოსალოდნელი მომავალი რეალური
საპროცენტო განაკივეთის ზრდა კი მარცხნივ გადააადგილებს

6. რას გულისხმობს მაასტრიხის ხელშეკრულება და რას მოიცავს

ეს არის ხელშეკრულება რომელიც დაიდო 1991 წელს ევროკავშირის ქვეყნებს შორის,

გააერთიანეს მონეტარული პოლიტიკა. ის მოიცავდა ისეთ 3 მთავარ პირობას როგორებიცაა:
დაბალი ინფლაცია, 3%-ზე ნაკლები ბიუჯეტის დეფიციტი და 60%-ზე ნაკლები სახელმწიფო
ვალი.

ამოცანები

1.მომხმარებელს აქვს არაადამიანისეული სიმდიდრე, რომელიც 100000 დოლარის

ტოლია. მან მოცემულ წელს გამოიმუშავა 50000 დოლარი და ელოდება, რომ მისი
ხელფასი რეალურ გამოხატულებაში მომდევნო ორი წლის განმავლობაში
ყოველწლიურად 5 პროცენტით გაიზრდება. შემდეგ ის გავა პენსიაზე. რეალური
საპროცენტო განაკვეთი 0 პროცენტია და მოსალოდნელია, რომ ის ასეთად დარჩება
მომავალშიც. შრომითი შემოსავალი 25 პროცენტიანი განაკვეთით იბეგრება.
გამოთვალეთ ამ მომხმარებლის ადამიანისეული სიმდიდრე და მთლიანი სიმდიდრე?
თუ პენსიაზე გასვლის შემდეგ ის შვიდ წელს იცოცხლებს და სურს მისი მოხმარება
თითოეულ წელს ამ დროიდან იგივე (რეალურ გამოხატულებაში) დარჩეს, რამდენის
მოხმარება შეუძლია მას მოცემულ წელს?
2. „ბორჯომის“ მინერალური წლების მწარმოებელი განიხილავს მწარმოებელი
დამატებითი მანქანა-დანადგარის ყიდვას, რომელიც 200000 დოლარი ღირს. მანქა ნა-
დანადგარის ყოველწლიური ცვეთა შეადგენს 6 პროცენტს. ის უზრუნველყოფს
რეალურ მოგებას, რომელიც 18000 დოლარის ტოლი იქნება მომდევნო წელს, 18000(1
– 6%) დოლარი – მოცემული დროიდან ორი წლის შემდეგ (ე.ი. იგივე რეალური
მოგება, რომელიც კორექტირებულია ცვეთის ნორმით), 18000(1 – 6%) 2დოლარი –
მოცემული დროიდან სამი წლის შემდეგ და ა.შ. განსაზღვრეთ, უნდა

იყიდოს თუ არა მწარმოებელმა მანქანა- დანადგარი, თუ რეალური საპროცენტო გა

ნაკვეთი, როგორც ნავარაუდევია, უცვლელი დარჩება (ა) -დან (გ) თითოეულ
შემთხვევაში. ა. 5% ბ. 10% გ. 15%
 1. გამოთვალეთრეალური საპროცენტოგანაკვეთი ზუსტი და მიახლოებული ფორმულებით
a. i=18 % Пe = 12 %
b. i=25 % Пe = 16 %
c. i=60 % Пe = 44 %

მოხმარება და ინვესტიციები თემაააა

საგამოცდო ბილეთი 4
1.როგორ განისაზღვრება მოსალოდნელი მიმდინარე დისკონტირებული ღირებულება?

2. რაზეა დამოკიდებული გამოშვების ცვლილება?

გამოსვების ცვლილება შეიძლება იყოს , ან კიდევ არ იყოს დაკავშირებული იმავე

მიმართულებით აქციის ფასის ცვლილებასთან. ეს კი დამოკიდებულია: 1- პირველ
რიგში ბაზარზე არსებულ მოლოდინებზე, 2- შოკების წყაროებზე. 3- გამოშვების
ცვლილებაძე ცენტრალური ბანკის რეაქციის შესახებ ბაზრის მოლოდინებზე.

3. რას იწვევს შემზღუდველი ფისკალური პოლიტიკა მოქნილი გაცვლითი კურსის

პირობებში?

შემზღუდავი ფისკალური პოლიტიკა, როგორც ვიცით LM მრუდზე არანაირ

გავლენას არ ახდენს, ის მხოლოდ is მრუდს მარცხნივ გადაადგილებს. ასევე
სახელმწიფო ხარჯები შემცირება იწვევს მოთხოვნის შემცირებას ეს კი თავის მხრივ
ამცირებს გამოშვებას. გამოშვების შემცირება ამცირებს ფულზე მოთხოვნას ეს კი
საპროცენტო განაკვეთის შემცირებას იჭვევს. ხოლო საპროცენტო განაკვეთის
შემცირება ადგილობრივ ობლიგაციებს არამიმზიდველს ხდის რის გამოც მცირდება
სავალუტო კურსი
4.რას გულისხმობს მარშალ ლერნესის პირობა?

მარშალ ლენინის პირობა- პირობა, რომლის საფუძველზეც შიდა ვალუტის რეალური

გაუფასურება წმინდა ექსპორტის ზრდას იწვევს

5. მანქანის ყიდვის ან ქირაობის გადაწყვეტილების მიღების დროს რომელი განაკვეთი

უნდა გაითვალისწინოთ და რატომ ახსენით აგი არარიი

6.გამოსახეთ გრაფიკულად ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის ეფექტები და

დაახასიათეთ?

ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკა IS მრუდზე გავლენას არ ახდენს და მხოლოდ

LMმრუდს ქვემოტ გადაადგილებს. ფულის მარაგის ზრდა გამოიწვევს საპროცენტო
განაკვეტის შემცირებას, როდესაც საპროცენტო განაკვეთი მციდება ადგილობრივი
ობლიგაცია ხდება არამიმზიდველი და სავალუტო კურსი მცირდება. საპროცენტო
განაკვეთის შემცირება და გაცვლითი კურსის შემცირება გამოჭვევს მოთხოვნიდა და
გამოშვების ზრდას. ეკსპანსიური მონეტარული პოლიტიკა მოქნილი გაცვლითი
კურსის პირობებში გამოშვებას ზრდის , საპროცენტო განაკვეთი და გაცვლითი კურსი
მცირდება.
ამოცანები

1.გამოთვალეთ რეალური საპროცენტო განაკვეთი ზუსტი და მიახლოებული

ფორმულებით a. i=16 % Пe = 12 % b. i=15 % Пe = 11 % c. i=54% Пe = 46%

2. განვიხილეთ ორი ობლიგაცია, ერთი გამოშვებულია საფრანგეთში, ხოლო

მეორე აშშ-ში. დავუშვათ, რომ ორივე სამთავრობო ობლიგაცია ერთწლიანია -
 მოცემული დღიდან ერთი წლის შემდეგ ობლიგაციის ნომინალური
ღირებულების გადახდით. გაცვლითი კურსი ტოლია: 1 დოლარი = 0.75 ევრო.
ცხრილში მოცემულია ორივე ობლიგაციის ნომინალური ღირებულება და
ფასები:

ნომინალური ღირებულება P
აშშ 20 000 $ 9,615,38 $
საფრანგეთი 20 000 € 9,433,96 €

ა) გამოთვალეთ თითოეული ობლიგაციის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი?

ბ) გამოთვალეთ შემდეგი წლის ღია საპროცენტო პარიტეტთან თავსებადი

მოსალოდნელი გაცვლითი კურსი?

3. მომხმარებელს აქვს არაადამიანისეული სიმდიდრე, რომელიც 100000 დოლარის

ტოლია. მან მოცემულ წელს გამოიმუშავა 40000 დოლარი და ელოდება, რომ მისი
ხელფასი რეალურ გამოხატულებაში მომდევნო ორი წლის განმავლობაში
ყოველწლიურად 15 პროცენტით გაიზრდება. შემდეგ ის გავა პენსიაზე. რეალური
საპროცენტო განაკვეთი 0 პროცენტია და მოსალოდნელია, რომ ის ასეთად დარჩება
მომავალშიც. შრომითი შემოსავალი 30 პროცენტიანი განაკვეთით იბეგრება.
გამოთვალეთ ამ მომხმარებლის ადამიანისეული სიმდიდრე და მთლიანი სიმდიდრე?

გაცვლითი კურსი საშუალოვადიან პერიოდში თემაა

 რეიტინგული წერა
კურსში - მაკროეკონომიკა II
სწავლების საფეხური - ბაკალავრიატი - II კურსი

ეკონომიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი: ასოც.პროფ. მ. ცეცხლაძე

საგნის მასწავლებელი: ასისტენტი ნ.კონცელიძე, სტუდენტის სახელი
და გვარი:_____ლელა შარაძე__61008019654____________________
შეფასების წესი:
კითხვაზე პასუხი ფასდება 1 ქულით - ( 6 კითხვა) ამოცანა ფასდება 3 ქულით (3 ამოცანა),
თეორიული საკითხი ფასდება 5 ქულით (1 საკითხი) ქულათა მაქსიმალური ოდენობა - 20.

საგამოცდო ბილეთი №1

კითხვები:
1. ფიქსირებული გაცვლითი კურსისა და საპროცენტო პარიტეტის პირობებში, რა
უნდა გააკეთოს ქვეყანამ?
2. როგორ განისაზღვრება მოსალოდნელი დისკონტირებული ღირებულება და როგორ
გაიანგარიშება?
3. რას გულისხმობს მანდელ-ფლემენგის მოდელი
4. რაზეა დამოკიდებული ინვესტიცია? რაზეა დამოკიდებული მოხმარება?
5. რას იწვევს უცხოური მოთხოვნის ზრდას? დაასაბუთეთ
6. რა შეიძლება გამოიწვიოს ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებამ?

ამოცანები

1. დავუშვათ, მოცემული წლის საპროცენტო განაკვეთი 5 პროცენტია და ფინანსური

ბაზრის მონაწილეები მოელიან საპროცენტო განაკვეთის ზრდას მომდევნო
წლისათვის 5,5 პროცენტამდე, ორი წლის შემდეგ 6 პროცენტამდე, სამი წლის
შემდეგ 6,5 პროცენტამდე. განსაზღ ვრეთ შემოსავლიანობა დაფარვისას თითოეული
მომდევნო ობლიგაციისათვის.
ა. ერთწლიანი ობლიგაციისათვის.
ბ. ორწლიანი ობლიგაციისათვის.
გ. სამწლიანი ობლიგაციისათვის.
2. „ტკბილი ქვეყნის“ მწარმოებელი განიხილავს კრენდელის მწარმოებელი
დამატებითი მანქანა-დანადგარის ყიდვას, რომელიც 100000 დოლარი ღირს. მანქა
ნა-დანადგარის ყოველწლიური ცვეთა შეადგენს 8 პროცენტს. ის უზრუნველყოფს
რეალურ მოგებას, რომელიც 18000 დოლარის ტოლი იქნება მომდევნო წელს, 18000(1
– 8%) დოლარი – მოცემული დროიდან ორი წლის შემდეგ (ე.ი. იგივე რეალური
მოგება, რომელიც კორექტირებულია ცვეთის ნორმით), 18000(1 – 8%) 2დოლარი –
მოცემული დროიდან სამი წლის შემდეგ და ა.შ. განსაზღვრეთ, უნდა იყიდოს თუ
არა მწარმოებელმა მანქანა- დანადგარი, თუ რეალური საპროცენტო გა ნაკვეთი,
როგორც ნავარაუდევია, უცვლელი დარჩება (ა) -დან (გ) თითოეულ შემთხვევაში. ა.
5% ბ. 10% გ. 15%
3. განვიხილოთ ორი ჰიპოთეტური ეკონომიკა, ერთს ვუწოდოთ ადგილობრივი
ეკონომიკა, მეორეს – უცხოური. იმ ტრანსაქციების გათვალისწინებით, რომლებიც
(ა)-დან (ვ) კითხვებშია ჩამოთვლილი, ააგეთ საგადასახდელო ბალანსი თითოეული
ქვეყნისათვის. თუ აუ ცილებელია, ჩართეთ სტატისტიკური ცდომილება: ა. ქვეყანამ
სხვა ქვეყნისაგან შეიძინა 100 დოლარის ნავთობი.
ბ. უცხოელმა ტურისტებმა ადგილობრივ სათხილამურო ტრასაზე 40 დოლარი
დახარჯეს.
გ. უცხოელმა ინვესტორებმა ადგილობრივი აქციების ფლობიდან 20 დოლარის
ოდენობის დივიდენდები მიიღეს.
დ. ადგილობრივმა რეზიდენტებმა უცხოურ საქველმოქმედო ორგანიზაციას 15
დოლარი გადასცეს.
ე. ადგილობრივმა ბიზნესმა უცხოური ბანკებისაგან 65 დოლარი ისესხა.
ვ.უცხოელმა ინვესტორებმა 35 დოლარის ადგილობრივი სამთავრობო ობლიგაციები
შეიძინეს.

თეორიული საკითხი ფინანსური

ბაზრის გახსნილობა
ღია კითხვები:
1. ფიქსირებუი გაცვლითი კურსისა და საპროცენტო პარიტეტის პირობებში, ქვეყანამ
აუცილებელია მოახდინოს საპროცენტო განაკვეთის შენარჩუნება. ამ შემთხვევაში
ცენტრალური ბანკი ვერ ახორციელებს მონეტარულ პოლიტიკას. მაგრამ
შესაძლებელია განხორციელდეს ფისკალური პოლიტიკა და ამ შემთხვევაში ის
ეფექტიანია.
2. მოსალონდელი დისკონტირებული ღირებულება წარმოადგენს მომავალში
განსახორციელებელ ოპერაციების დღევანდელ ღირებულებას. ის გამოითველება
შემდეგი ფორმულით $Vt=$Zt+1/(1+it)$Zt+1+1/(1+it)(1+it+1)$Zt+2+.... სადაც $Zt არის
დღევანდელი გადახდა, $Zt+1 მომდევნო წლის გადახდა და ა.შ, it მიმდინარე წლის
საპროცენტო განაკვეთი, it+1 მომდევნო წლის საპროცენტო განაკვეთი და ა.შ. $Vt კი
არის მოსალოდნელი დისკონტირებული ღირებულება.
3. მანდელ-ფლემენგის მოდელი გულისხმობს, რომ მონეტარული შეზღუდვა იწვევს
საპროცენტო განაკვეთის ზრდას, რაც ადგილობრივ ობლიგაციებს მიმზიდველად
აქცევს და იწვევს გაცვლითი კურსის გაძვირებას.

4. მოხმარება დამოკიდებულია როგორც მთლიან სიმდიდრეზე ასევე მიმდინარე

შემოსავალზე. Ct=C(მთლიანი სიმდიდრე, YLt-Tt), სადაც მთლიანი სიმდიდრე არის
ადამიანისეული და არაადამიანისეული სიმდიდრის ჯამი, ხოლო მიმდინარე
შემოსავალი არის გადასახადების გადახდის შემდეგ დარჩენი შემოსავალი.
ინვესტიციები დამოკიდებულია მიმდინარე მოგებაზე, ასევე მომავალში
მოსალოდნელ მოგებაზე, ასევე საპროცენტო განაკვეთზე და ამორტიზაციაზე.
It=I[∏/rt+δ] და It=I[V(∏e), ∏]
5. უცხოური მოთხოვნის ზრდა, იწვევს უცხოური გამოშვების ზრდას. უფრო მაღალი
უცხოური გამოშვების ზრდა რათქმაუნდა უფრო მაღალ მოთხოვნას ნიშნავს,
რომლის ნაწილი მოდის ადგილობრივი ქვეყნის საქონელზე. შესაბამისად ეს იწვევს
ადგილობრივი ქვეყნის ექსპორტის ზრდა. ექსპორტის ეს ზრდა გაზრდის
ადგილობრივ გამოშვებას და ადგილობივ მოთხოვნას საქონელზე. ასევე
გაუმჯობესდება სავაჭრო ბალანსიც.
6. ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებამ შეიძლება გამოიწვიოს მოკლევადიან პერიოდში
დანახარჯებისა და გამოშვების შემცირება თუ იგი არ კომპესირდება მონეტარული
ექსპანსიით. მაგრამ თუ შეიცვლება მოლოდინები და დადებითმა ეფექტმა გადაფარა
პირდაპირი უარყოფითი გავლენა, მაშინ შესაძლებელია გამოშვების ზრდა
არამარტო საშუალოვადიან პერიოდში, არამედ მოკლევადიან პერიოდშიც კი.
ამოცანა 3.
პირველი ქვეყნისათვის
მიმდინარე ანგარიში
ექსპორტი.........40
იმპორტი ........ 100
სავაჭრო ბალანსი.....-60
ინვესტიციებისაგან მიღებული შემოსავალი..... 0
ინვესტიციებზე გადახდები.................................. 20
ინვესტიციებისაგან წმინდა შემოსავალი...................-20
წმინდა ტრანსფერული გზავნილები..........................-15
მიმდინარე ანგარიშის სალდო........................................... -95

კაპიტალის ანგარიში
უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი აქტივების ზრდა..... 35+65
ადგილობრივების მფლობელობაშ არსებული უცხოელების აქტივების ზრდა...0
კაპიტალის აგარიშის სალდო...............................................................................100
ცდომილება........ -5

მეორე ქვეყნისათვის
მიმდინარე ანგარიში
ექსპორტი.........100
იმპორტი ........ 40
სავაჭრო ბალანსი.....60
ინვესტიციებისაგან მიღებული შემოსავალი..... 20
ინვესტიციებზე გადახდები.................................. 0
ინვესტიციებისაგან წმინდა შემოსავალი...................20
წმინდა ტრანსფერული გზავნილები..........................15
მიმდინარე ანგარიშის სალდო........................................... 95

კაპიტალის ანგარიში
უცხოელების მფლობელობაში არსებული ადგილობრივი აქტივების ზრდა..... 0
ადგილობრივების მფლობელობაშ არსებული უცხოელების აქტივების ზრდა...-35-65
კაპიტალის აგარიშის სალდო...............................................................................-100
ცდომილება........ 5
თეორიული საკითხი:
ფინანსური ბაზრის გახსნილობა მიუთითებს იმ ფაქტზე, რომ მსოფლიოს ფინანსური
ბაზრები უფრო მჭიდროდ ინტეგრირებულნი ხდებიან. ეს იმას ნიშნავს, რომ ინვესტორებს
ეძლევათ შესაძლებლობა არჩევანი გააკეთონ ადგილობრივ და უცხოურ აქტივებს შორის.
ფინანსური ბაზრის გახსნილობა ინვესტორებს საშუალებას აძლევს განიხილონ გაცვლითი
კურსის დინამიკა, მოახდინონ პორტფელის დივერსიფიკაცია და სხვა.
საერთაშორისო ფინანსური ოპერაციების მნიშვნელობაზე შეხედულებას გვქმნის
უცხოური ვალუტით ვაჭრობა, რომელიც გულისხმობს უცხოური აქტივების გიყდვას ან
გაყიდვას , უცხოური ვალუტის ყიდვას ან გაყიდვას. სწორედ ტრანზაქციების რაოდენობის
გაზრდის ერთ-ერთი მიზეზი ფინანსური ბაზრის გახსნილობა და ოპერაციების
რაოდენობის ზრდაა. აგრეთვე ფინანსური ბაზრის გახსნილობას დიდი მნიშვნელობა
გააჩნია, ვინაიდან ის ქვეყანას აძლევს საშუალებას იმოქმედოს იმ შემთხვევშიც თუ მას
გააჩნია სავაჭრო დეფიციტი. ეს იმას გულისხმობს, რომ როცა ქვეყანას გააჩნია სავაჭრო
დეფიციტი, ის ამ შემთხვევაში მეტს ყიდულობს სხვა ქვეყნებისაგან და იმისათვის რომ
აანაზღაუროს სხვაობა მათ შორის მან უნდა ისესხოს დანარჩენი ქვეყნებისაგან, სწორედ
ამიტომ მნიშვნელოვანია ფინანსური ბაზრის გახსნილობა.
ქვეყნის ტრანსაქციები დანარჩენ ქვეყნებთან, ჯამდება ანგარიშის სახით, რომელსაც
უწოდებენ საგადასახდელო ბალანსს. ის ორი ნაწილისაგან შესდგება. პირველი ნაწილია
მიმდინარე ანგარიში, რომელიც გულისხმობს დანრჩენი ქვეყნებისაგან და დარჩენი
ქვეყნების მიმართ გადახდების ჩანაწერს. ის მოიცავს მონაცემებს: ექსპორტის, იმპორტის,
ინვესტიციებისაგან შემოსავლების, წმინდა ტრანსფერული გზავნილების. მოცემული
მონაცემების ჯამს ეწოდება მიმდინარე ანგარიშის სალდო. მიმდინარე ანგარიშის
პროფიციტი მაშინ გააჩნია ქვეყანას, თუ წმინდა გადახდები დანარჩენი ქვეყნებისაგან
დადებითია, საპირისპირო შემთხვევაში კი გააჩნია მიმდინარე ანგარიშის დეფიციტი.
მეორე ნაწილი კი არის კაპიტალის ანგარიში, რომელიც შეიცავს მონაცემებს აქციების,
ობლიგაციების და სხვა აქტივების შეძენისა თუ გაყიდვის შესახებ. მონაცემების ჯამს კი
კაპიტალის ანგარიშის სალდო ეწოდება. ქვეყანას გააჩნია კაპიტალის ანგარიშის
პროფიციტი, თუ კაპიტალის წმინდა ნაკადები დადებითია, საპირისპირო შემთხვევაში კი
გააჩნია კაპიტალის ანგარიშის დეფიციტი. რათქმაუნდა მიმდინარე ანგარიშისა და
კაპიტალის ანგარიშის ტრანზაქციების რაოდენობა უნდა იყოს თანაბარი, მაგრამ
შესაძლებელია არსებობდეს სტატისტიკური ცდომილება, რისი მიზეზიც არის ის ფაქტი,
რომ მნიშვნელობები სხვადასხვა წყაროსა და მეთოდის გამოყენებით მოიცემა.
კითხვა თუ რომელი აქტივი უნდა აირჩიოს ინვესტორმა დამოკიდებულია საპროცენტო
განაკვეთსა და მოლოდინებზე.
თუ განვიხილავთ მაგ: აშშ და ესპანურ ერთწლიან ობლიგაციებს. თუ აშშ0ს ობლიგაციის
საპროცენტო განაკვეტია it მაშინ ყოველ 1 დოლარზე მიიღებთ 1+it დოლარს. თუ
ინვესტორი გადაწყვეტს რომ იყიდოს ესპანური ობლიგაცია საჭიროა იყიდოს ევრო.
დავუშვათ ნომინალური გაცვლითი კური ტოლია Et მაშინ მომდევნო წელს ესპანური
ობლიგაციიდან მიიღებთ თუ სარპცონეტო განაკვეთი იქნება it * , Et (1+ it *) ევრო. ასევე
საჭიროა მიღებული ევრო გადავიყვანოთ დოლარებში. თუ ინვესტორები მოელიან რომ
შემდგომ წელს ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი იქნება Et+1*, მაშინ გვექნება
Et(1+it*)(1/Et+1*) დოლარი.
თუ განვიხილავთ შემთხვევას, როცა ინვესტორებს სურთ იქონიონ მაქსიმალური
შემოსავლის მომტანი ობლიგაციები და ისინი ფლობენ როგორც აშშ ისე ესპანურ
ობლიგაციებს, მაშინ არბიტრაჟული პრობიდან გამომდინარე მივიღებთ it≈it*-(Et+1e-Et)/Et
მოცემულ განტოლებას კი ეწოდება პროცენტის პარიტეტული პირობა, რაც გულისხმობს,
რომ ადგილობრივი საპროცენტო განაკვეთი ტოლი უნდა იყოს უცხოურ საპროცენტო
განაკვეთს გამოკლებული ადგილობრივი ვალუტის მოსალოდნელი გაძვირება. სწორედ
ამაზე დამოკიდებული თუ ინვესტორი რომელ აქტივს აირჩევს. ეს განტოლება
მნიშვნელოვან როლს თამაშობს, ვინაიდან თუ არ იქნება ქვეყნებში კურსების დიდი რყევა,
ადგილობრივი და უცხოური საპროცენტო განაკვეთები თითქმის ერთნაირი იქნება.
თუ განვიხილავთ მაგალითს, რომ აშშ-ს საპროცენტო განაკვეთი ერთწლიან
ობლიგაციაზე იქნება 4%, ხოლო ესპანულრ ობლიგაციაზე 6%. ამ შემთხვევაში ის თუ
ინვესტორი რომელ აქტივს აირჩევს, დამოკიდებულია მოლოდინზე, გაუფასურდება თუ
არა ევრო დოლართან მიმაღტეაში იმაზე მეტად ვიდრე საპროცენტო განაკვეთებს შორის
სხვაობაა. საპროცენტო განაკვეთებს შორის სხვაობა არის 2%. ამ შემთხევაში თუ
მოლოდინები არსებობს, რომ ევრო 2%-ზე მეტად გაუფასურდება, ესპანეთის ქტივების
შეძენა ნაკლებად მიმზიდველი იქნება.
 დასკვნითი გამოცდა
კურსში - მაკროკონომიკა II
სწავლების საფეხური - ბაკალავრიატი - II კურსი

ეკონომიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ----------------------ასოც.პროფ. მ. ცეცხლაძე

საგნის მასწავლებელი: ასოც.პროფ. მ. ცეცხლაძე, ასისტენტი ნ.კონცელიძე
შეფასების წესი:

კითხვაზე პასუხი ფასდება 1 ქულით - ( 10 კითხვა) ამოცანა ფასდება 3 ქულით ( 5 ამოცანა),

თეორიული საკითხი ფასდება 5 ქულით (3 თეორიული საკითხი) ქულათა მაქსიმალური
ოდენობა - 40 ქულა.

V ვარიანტი

ლელა შარაძე 61008019654

კითხვები:
1. რა ურთიერთკავშირია საპროცენტო განაკვეთსა და გაცვლით კურსს შორის?
2. სავაჭრო პროფიციტის დროს რომელ ორ ცვლად შორის გვაქვს განსხვავებული
დამოკიდებულება?
3. რას ნიშნავს შემთხვევითი ხეტიალი? მოლოდინების ჰიპოთეზა?
4. განმარტეთ ადაპტირებული მოლოდინები და ცხოველური ინსტიქტი?
5. რას პროცენტის ღია პარიტეტული დამოკიდებულება დაახასიათეთ და
გამოსახეთ ფორმულით?
6. რაზეა დამოკიდებული ღია ბაზარზე ადგილობრივ საქონელზე მოთხოვნა?
7. როგორ მოქმედებს ფულის ზრდის ტემპის გაზრდა საპროცენტო განაკვეთები
მოკლევადიან და გრძელვადიან პერიოდებში
8. რა იგულისხმება რეალურ გაძვირებაში და გაუფასურებაში?
9. ფიქსირებული გაცვლითი კურსისა და საპროცენტო პარიტეტის პირობებში, რა
უნდა გააკეთოს ქვეყანამ?
10. რას იწვევს მოკლევადიან პერიოდში ფულის ზრდის ტემპის გადიდება?

ამოცანები

1. განვიხილოთ ორი ჰიპოთეტური ეკონომიკა, ერთს ვუწოდოთ ადგილობრივი

ეკონომიკა, მეორეს – უცხოური. იმ ტრანსაქციების გათვალისწინებით, რომლებიც (ა)-
დან (ვ) კითხვებშია ჩამოთვლილი, ააგეთ საგადასახდელო ბალანსი თითოეული
ქვეყნისათვის. თუ აუ ცილებელია, ჩართეთ სტატისტიკური ცდომილება:
ა. ქვეყანამ სხვა ქვეყნისაგან შეიძინა 100 დოლარის ნავთობი.
ბ. უცხოელმა ტურისტებმა ადგილობრივ სათხილამურო ტრასაზე 50 დოლარი
დახარჯეს.
გ. უცხოელმა ინვესტორებმა ადგილობრივი აქციების ფლობიდან 10 დოლარის
ოდენობის
დივიდენდები მიიღეს.
დ. ადგილობრივმა რეზიდენტებმა უცხოურ საქველმოქმედო ორგანიზაციას 15
დოლარი
გადასცეს.
ე. ადგილობრივმა ბიზნესმა უცხოური ბანკებისაგან 65 დოლარი ისესხა.
ვ.უცხოელმა ინვესტორებმა 35 დოლარის ადგილობრივი სამთავრობო ობლიგაციები
შეიძინეს.

2. დავუშვათ, მოცემული წლის საპროცენტო განაკვეთი 6 პროცენტია და

ფინანსური ბაზრის მონაწილეები მოელიან საპროცენტო განაკვეთის ზრდას
მომდევნო წლისათვის 6,5 პროცენტამდე, ორი წლის შემდეგ 8 პროცენტამდე, სამი
წლის შემდეგ 8,5 პროცენტამდე. განსაზღ ვრეთ შემოსავლიანობა დაფარვისას
თითოეული მომდევნო ობლიგაციისათვის.
ა. ერთწლიანი ობლიგაციისათვის.
ბ. ორწლიანი ობლიგაციისათვის.
გ. სამწლიანი ობლიგაციისათვის.
3. „ნატახტარის“ მწარმოებელი განიხილავს კრენდელის მწარმოებელი
დამატებითი მანქანა-დანადგარის ყიდვას, რომელიც 100000 დოლარი ღირს. მანქა ნა-
დანადგარის ყოველწლიური ცვეთა შეადგენს 8 პროცენტს. ის უზრუნველყოფს
რეალურ მოგებას, რომელიც 18000 დოლარის ტოლი იქნება მომდევნო წელს, 18000(1
– 8%) დოლარი – მოცემული დროიდან ორი წლის შემდეგ (ე.ი. იგივე რეალური
მოგება, რომელიც კორექტირებულია ცვეთის ნორმით), 18000(1 – 8%) 2დოლარი –
მოცემული დროიდან სამი წლის შემდეგ და ა.შ. განსაზღვრეთ, უნდა იყიდოს თუ არა
მწარმოებელმა მანქანა- დანადგარი, თუ რეალური საპროცენტო გა ნაკვეთი, როგორც
ნავარაუდევია, უცვლელი დარჩება (ა) -დან (გ) თითოეულ შემთხვევაში. ა. 5% ბ. 10%
გ. 15%
4. განსაზღვრეთ ქვემოთ მოყვანილი ობლიგაციების შემოსავლიანობა
დაფარვისას:
ა. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 2000
დოლარი, დაფარვის ვადა – სამი წელი, ფასი – 600 დოლარი.
ბ. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 1000
დოლარი, დაფარვის ვადა – ოთხი წელი, ფასი – 600 დოლარი
გ. დისკონტური ობლიგაცია, რომლის ნომინალური ღირებულებაა 1000
დოლარი, დაფარვის ვადა – ოთხი წელი, ფასი – 800 დოლარი
5. მომხმარებელს აქვს არაადამიანისეული სიმდიდრე, რომელიც 200000
დოლარის ტოლია. მან მოცემულ წელს გამოიმუშავა 80000 დოლარი და
ელოდება, რომ მისი ხელფასი რეალურ გამოხატულებაში მომდევნო ორი წლის
განმავლობაში ყოველწლიურად 5 პროცენტით გაიზრდება. შემდეგ ის გავა
პენსიაზე. რეალური საპროცენტო განაკვეთი 0 პროცენტია და მოსალოდნელია,
რომ ის ასეთად დარჩება მომავალშიც. შრომითი შემოსავალი 30 პროცენტიანი
განაკვეთით იბეგრება. გამოთვალეთ ამ მომხმარებლის ადამიანისეული
სიმდიდრე და მთლიანი სიმდიდრე
თეორიული საკითხი

1. ფინანსური ბაზრის გახსნილობა

2. მონეტარული პოლიტიკა და მისი ეფექტიანობა
3. მოლოდინი და მისი ძირითადი ინსტრუმენტები