ౖ న్క్సై -బోధనా పద

ద్ధ తులు - బోధనాశాస

స్త్ర ం

విజ్ఞా న శాస
స్త్ర సస్వభావం, బోధనా పద
ద్ధ తులు
TELANGANA STATE TEACHER ELIGIBILITY TEST (TS-TET) – 2022
TS-TET Cell: O/o the Director, SCERT,
Opp. E.Gate, LB Stadium, Basheerbagh, Hyderabad
SCHEDULE OF EXAMINATION
The Schedule of TS-TET- 2022 is given below:
Date of Paper Timings Duration of
Examination Examination

12.06.2022 I 9.30 A.M. to 12.00 Noon. 2 ½ hours

12.06.2022 II 2.30 P.M. to 5.00 P.M. 2 ½ hours

 Paper II : No. of Multiple Choice Questions (MCQs)– 150
Duration of Examination: 2 hours and 30 minutes
Structure and Content (All Compulsory):

కభ్రమ సంఖ విషయము MCQ ప

భ్ర శ ల సంఖ రుక్కలు

i. పిల
మ్ల ల అభివృది
ద్ధ & బోధనాశాస
స్త్ర ం 30 MCQs 30 రుక్కలు

ii. భాష I 30 MCQs 30 రుక్కలు

iii. భాష II - ఆంగ

మ్ల ం 30 MCQs 30 రుక్కలు

iv. ఎ) గణితం మ యుౖ న్క్సై ఉపాధా యులకు: గణితం మ యుౖ న్క్సై. 60 MCQs 60 రుక్కలు
బి) సోష స డీస్ టీచర్ కోసం : సోష స డీస్
సి) ఇతర ఉపాధా యుల కోసం - iv (a) లే iv (b)

మొత
స్తు ం 150 MCQs 150 రుక్కలు
 పేపర్ II గణితం &ౖ న్క్సై ప
భ్ర శ లు- రుక్కలు

(i) గణితం - 30 MCQs (విషయము 24; బోధనా పద ద్ధ తులు 06)

(ii)ౖ న్క్సై - 30 MCQs (విషయము 24; బోధనా పద ద్ధ తులు 06)
a) విషయము - భౌతిక రసాయన శాస స్త్ర ము - 12 MCQs
b) విషయము - జీవ శాస స్త్ర ము - 12 MCQs
c)ౖ న్క్సై బోధనా శాస
స్త్ర ము -బోధనాపద ద్ధ తులు – 06 MCQs.
 TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
ఈ ఎపిసోడ్ లో …

❖ విజ్ఞా న శాస
స్త్ర నిరస్వచనం, సస్వభావం, చ త
భ్ర
❖ విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ప
భ్ర యోగశాల
❖ విజ్ఞా న శాస
స్త్ర బోధనా పద ద్ధ తుల
గు ంచి తెలుసుకొం ం.
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy (ఏపీ టెట్-2018)
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

1. మూలకాల ఆవర
స్తు న పటి కను పూ ం ట అతు స్తు త మమె
ౖ న పద
ద్ధ తి
1. ప
భ్ర యోగశాల 2. అనేస్వషణ 3. ఉపనా స 4. ప
భ్ర కలప్పాన
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy (ఏపీ టెట్-2018)
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

2. కిభ్రంది పద
ద్ధ తికి పునాది న్ డూ యి వ వహా క సస్తు వాదం
1. చరాచ్చే పద
ద్ధ తి 2. ప
భ్ర కలప్పాన పద
ద్ధ తి
3.ఉపనా స ప
భ్ర దరర్శన పద
ద్ధ తి 4.ఉపనా స పద
ద్ధ తి
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy (ఏపీ టెట్-2018)
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

3. ప
భ్ర కలప్పాన పద
ద్ధ తి లో "కాలాని కొలవడం" అనే అంశాని బో ం టకు
ఉపయోగపడే పా భ్ర జెకు రకం
1. దృశ పా
భ్ర జెకు 2. నిరామ్మోణ పా
భ్ర జెకు
3. అనేస్వషణ పా
భ్ర జెకు ఉపనా స 4. నిరామ్మోణాతమ్మోక పా
భ్ర జెకు
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

4. ఆ క్కమె స్ సూభ్ర ని కనుగొనుట అనే పా ని చా త

భ్ర క పద
ద్ధ తి
స్వరా బో ం టకు వాడే ఉపగమం
1. జీవిత చ త
భ్ర ఉపగమం 2. సాంఘిక ఉపగమం
3. ప ణామ ఉపగమం 4. ఉపాఖ నా ఉపగమం
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

5. ఈ బోధనా పద ద్ధ తి లో ఉపాధా యుడు తకుక్కవ సమయంలో గ ష

విషయాని ఎకుక్కవ మంది వి రులకు బో ంచగలడు
1. ప
భ్ర దరర్శన పద
ద్ధ తి 2. కృత పద
ద్ధ తి
3. ఉపనా స పద
ద్ధ తి 4. ప
భ్ర యోగశాల పద
ద్ధ తి
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

6. లోలకం మూడవ సూభ్ర ని నిరూపించడం అనే పా ంశాని

బో ం టకు వాడదగ ర్గీ ఉత
స్తు మ పా
భ్ర జెకు
1. ప శీలన 2. సృజనాతమ్మోకత
3. అనేస్వషణ 4. నిరామ్మోణాతమ్మోక
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

7. పనిచేసూ
స్తు నేరుచ్చేకోవడం, " నిజజీవితంలో జీవిసూ
స్తు నేరుచ్చేకోవడం"
అనేది ఈ పద ద్ధ తి యొకక్క మౌలిక సూభ్ర లు
1. ప
భ్ర యోగశాల 2. అనేస్వషణ
3. ఉపనా స 4. ప
భ్ర కలప్పాన(పా
భ్ర జెకు )
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

8. పాఠశాల క కు లం లో పు అని సబ్జె కు ల బోధనకు త న

పురాతనమె
ౖ నది, అనుకూలమె
ౖ నది మ యు ఖరుచ్చేలేని బోధనా పదద్ధ తి
1. ప
భ్ర దరర్శన పద
ద్ధ తి 2. వనరుల పద
ద్ధ తి
3. కథాకథన పద
ద్ధ తి 4. ఉపనా స పద
ద్ధ తి
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

9. కిభ్రంది జిస మ్ల న దు చేసే వసు

స్తు వులు కొన నికి కొ షన్క్సై తో పనిలేదు
1. వాడే వసు
స్తు వుల సా ॓ జిస ర్ 2. క్కలిక సా భ్ర సా ॓ జిస ర్
3. పగలని వసు
స్తు వుల సా ॓ జిస ర్ 4. ప లి వసు
స్తు వుల సా ॓ జిస ర్
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

10. జీవశాస
స్త్ర సేప్పాస్ మన్ లను ప
భ్ర యోగశాలలో ర
ర్ఘ కాలం త సితిలో
భద
భ్ర పరచ నికి ఈ రసాయనాని వాడు రు
1. పాదరసం 2.సిప్పా ట్
3. ఫారమ్మోలిన్ 4. ఆలక్కహా
గతంలో అ నప
భ్ర శ లు
TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
(బోధనా పద
ద్ధ తులు)

11. ప
భ్ర యోగశాలలో కిభ్రంది కారణాల వలన అ ప
భ్ర దం జ నప్పుడు
మంటలౖ పె పొ ఇసుక చలు మ్ల రు.
1. విదు త్ మంటలు 2. సులభంగా నిప్పు అం కునే ద
భ్ర వాలు
3. సాధారణంగా మండే వసు
స్తు వులు 4. లోహము నుం వచేచ్చే మంటలు
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర నిరస్వచనం:

"అనేకమంది వి వేత
స్తు లు విజ్ఞా న శాసాస్త్ర ని వివిధ రకాలుగా నిరస్వచించారు.
వాటిలో కొని …………
“ప
భ్ర యోగాల ప శీలనల నుం , అభివృది ద్ధ చెంది తరవాతి ప భ్ర యోగాతమ్మోక పరీక్షలకు,
ప శీలనలకు ఫలి లనిసు స్తు తమ మధ పరసప్పార సంబంధాలు కలి న భావనల, భావనల
పథకాల భ్ర ణులే"------ జేమ్క్సై బి. కొనాంట్

"భౌతిక ప
భ్ర పంచాని , ప
భ్ర కృతి నియ లను ,స ని ప శీలించడం స్వరా స లను
పరీ ంచడం స్వరా వచిచ్చేన వ స్తు క ంచబ న జ్ఞా నమే విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ం "
---- ఆ॓క్సై ఫర్
డ్డి అ స్వన్క్సై డ్ ర ర్ క్షనరీ
శాస స్త్ర వేత
స్తు లుౖ న్క్సై ను రెండు కొణాలలొ చూడటం
జ ంది 1.స స్తు బ దృషి 2.గతిశీల దృషి
*ౖ న్క్సై ను స్తు స బ దృషి తొ చూసినప్పుడు
విశయతమ్మోకంగాను(భావనలు,నియ లు,సుభ్ర లు)
*అదేౖ నుక్సైను గతిశీల దృషి తో చూసినప్పుడు
కు
శ్రు త ంగా, ప భ్ర కిభ్రయగా, ఒక పద ద్ధ తిగా కనిపిసు
స్తు ంది.

విజ్ఞా నశాస
స్త్ర ం= శాస
స్త్ర జ్ఞా నం + శాస్త్ర య పద
ద్ధ తి + శాస్త్ర యౖ ఖ .
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర చ త
భ్ర మ యు అభివృది
ద్ధ :

❖ నవ వికాసం లో విజ్ఞా న శాస స్త్ర అభివృది

ద్ధ ఎంతో లకం అని చ త భ్ర తెలుపుతుంది.
❖ నవ మనుగడకు అవసరమె ౖ న జ్ఞా నాని ఆవిషక్క ంచడంలో నవునిలో గల
సహజసిద ద్ధ ౖ మె న కుతూహలం, ఆసకి స్తు , ప శీలన, ప శోధన మ యు ప భ్ర యోగ సస్వభావాలు
ఎంతో లక పాత భ్ర షిసు
స్తు నా యి.
❖ ఒకక్క టలో చెపాప్పాలం నవుని ‘ఆలోచనా విధానం’ ఎప్పుడు పా భ్ర రంభమె ౖ ందో
అప్పుడే విజ్ఞా న శాస స్త్ర ము పా భ్ర రంభమె ౖ ందని చెపప్పావ చ్చే.
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర చ త
భ్ర మ యు అభివృది
ద్ధ :

భారతదేశంలో విజ్ఞా నశాస స్త్ర అభివృది

ద్ధ :
❖ భారతదేశంలో భ్ర సు స్తు పూరస్వం ఆరు వందల సంవతక్సైరాల నాటికే గణితం,
ౖ ద ం, ఖగోళ శాస స్త్ర ం, వాసు
స్తు శాస
స్త్ర ం, వ వసాయంలో ఎంతో జ్ఞా నాని
తెలుసుకోవడం జ ంది.
❖ భ్ర సు
స్తు పూరస్వము నాలుగు వందల సంవతక్సైరాల కిభ్రతం నాటి రుగేస్వదంలో
వివిధ రకాల వా ధులు,వాటిని తర్గీ ంచే మూలకాల గు ంచి వివ ంచడం
జ ంది.
❏ భ్ర సు
స్తు పూరస్వం ఆరవ శ బంలో శస స్త్ర చికితక్సైకు సంబం ంచిన అనేక
అంశాలను " శుశృతుడు" ను రచించిన "శుశు శ్రు త- సంహిత" అనే
గ
భ్ర ంథంలో వివ ంచాడు.
❏ ‘శుశు శ్రు తుని' తరాస్వత ఆరు వందల సంవతక్సైరాల కు జనిమ్మోంచిన
"చరకుడు"ఆయు స్వదంలోఎంతో పా భ్ర ణికంగా భావించబడుతున
"చరక సంహిత"అనే గ భ్ర ంధాని రచించాడు.
❏ భారత దేశ విజ్ఞా న శాసా స్త్ర నికి చాలా ఉన తమె ౖ నచ త భ్ర కలి ఉంది
గణితంలో 1 నుం 10 అం లు మొట మొదటిసా గా
ఉపయో ంచడం జ ంది. "0"కనిపెట డం జ ంది.
ఆర భట , భాసక్కరాచార , బ భ్ర హమ్మోగుస్తు ప , వరాహ హిరుడు
మొదౖ న ఖగోళ పం తులు
భారతీయ విజ్ఞా నాశాస స్త్ర అభివృది ద్ధ కి వి ష కృషి చేశారు.
గణితశాస స్త్ర ంలో శీ భ్ర నివాస రా నుజన్ కృషి లకట లేనిది.
ఆచార నాగారు బ్జె నుడు లోహ శాస స్త్ర ం లో
"రస ర కరం" అనే గ భ్ర ంథం రచించడం జ ంది.
ఢిమ్ల లోని 6 టను ల ఇనుప స్తు స ంభం,
భువనేశస్వర్, కోణార్క్క లోని ఇపప్పాటి చెకుక్కచెదరని నిరామ్మోణాలు
భారతీయుల శాస స్త్ర ప
భ్ర తిభకు రాక్కణాలు
మలే యా జస్వరంౖ పె వి ష ప శోధనలు చేసిన క ర్ నాడ్డి రాస్ కు
1902 లో అత ంత ప భ్ర తిషా ష్ఠా తమ్మోకౖ మె న పురసాక్కరం లభించింది.
 1928 సంవతక్సైరంలో సివి రామన్ ఆవిషక్క ంచిన "రామన్ ఎఫె॓ "
1930లో " పురసాక్కరం" లభించింది.
"మ్ల ॓ హో "ౖ పె ప శోధనకు గాను సుబ భ్ర హమ్మోణ ం చంద భ్ర ఖర్ 1987వ
సంవతక్సైరంలో " బహుమతి" లభించింది.
దసి పి మహుడు వికభ్రమ్ సారా య్,
భారతీయ అణు శకి స్తు పి మహుడు హోమీ జే ,
హ త విప మ్ల వ పి మహుడు సాస్వ నాథన్
మొకక్కలకు పా
భ్ర ణం ఉంది అని నిరూపించిన జగ ష్ చంద భ్ర బోస్ ఇలాంటి మహా
శాసస్త్ర వేత
స్తు లు భారతీయ విజ్ఞా న చ త భ్ర కు
టలు ప చారు
 పశిచ్చేమ దేశాలలో విజ్ఞా న శాస
స్త్ర అభివృది
ద్ధ :

భ్ర సు స్తు పూరస్వం మెసపటో యా, బిలోనియా మొదౖ న

నాగ కతలలో తిష శాస స్త్ర ం అభివృది ద్ధ చెందింది.
భ్ర సు స్తు పూరస్వం మూడువేల సంవతక్సైరాల నాటికి ఈజిపి ర్షి యను మ్ల
గ యారం, నీటి గ యారం, పిర మ్లడ నిరామ్మోణం మొదౖ న
వాటిలోౖ జ్ఞా నిక పద ద్ధ తి వా విజ్ఞా న శాస స్త్ర అభివృది ద్ధ కి
టలు వేశారు.
భ్ర కులో కాలంలోనే ఖగోళ శాస స్త్ర ం గణితం, వృక్ష శాస స్త్ర ం,
భౌతిక శాస
స్త్ర ం,ౖ ద శాస స్త్ర ం మొదౖ నవి విస స్తు ృతమె
ౖ న
అభివృది ద్ధ చెం యి
 విజ్ఞా నశాస
స్త్ర సస్వభావం
1. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము ప భ్ర కృతిని ప శీలించే ఒక ప భ్ర క విధానం
2. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము వేగంగా విస స్తు సు
స్తు న జ్ఞా న సము యము
3. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము పరసప్పార సంబంధము గల విషయాల అధ యనము
4. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము అంతరా బ్జె తీయ స షి కృషి
5. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర జ్ఞా నము ఎప్పుడూ క్కలికమె
ౖ నది
6. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము సంశయాతమ్మోక వా ని భ్ర తక్సైహిసు స్తు ంది
7. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము ని సాధకుల నుంచి ప దలను కోరుకుం ంది
8. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ము ఒక అనేస్వషణ విధానం, జ్ఞా న నిరామ్మోణ ప భ్ర కిభ్రయ
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర నిరామ్మోణం

విజ్ఞా న శాస స్త్ర నిరామ్మోణం లో రెండు సప్పాషౖ మె న విభాగాలుం యి

1. విజ్ఞా నశాస స్త్ర ఉతప్పాస్తు తి రూపాలు :
నినే ద భ్ర వా తమ్మోక లే విషయాతమ్మోక నిరామ్మోణము అం రు
* శాస్త్ర య స లు
* భావనలు
* సాధారణీకరణలు
* సూభ్ర లు
* సిద్ధ ం లు
* నియ లు
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర నిరామ్మోణం

2. విజ్ఞా న శాస
స్త్ర ప
భ్ర కిభ్రయ:
నినే ప
భ్ర కిభ్రయాతమ్మోక నిరామ్మోణము అం రు
*ప
భ్ర కిభ్రయలు
* పద
ద్ధ తులు
*ౖ ఖరులు
 విజ్ఞా నశాస స్త్ర బోధనాభ సన శాస స్త్ర ం
కభ్రమబద ద్ధ ౖ మె న స చారం ఉం ంది. అదే
ౖ నుక్సైను గతిశీల దృషి తో చూసినప్పుడు
ౖ న్క్సై ఒక గతి ప భ్ర కిభ్రయగా, ఒక పద ద్ధ తిగా
కనిపిసు స్తు ంది.

= శాస
స్త్ర జ్ఞా నం + శాస్త్ర య పద
ద్ధ తి + శాస్త్ర యౖ ఖ .
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర విలువలు
1. బౌది
ద్ధ క విలువ 2. ఉపయో విలువ
3. వృతి
స్తు విలువ 4.ౖ తిక విలువ
5. శాస్త్ర యౖ ఖ విలువ 6. శాస్త్ర య పద
ద్ధ తిలో శిక్షణ విలువ
7. సాంసక్కృతిక విలువ 8. సృజనాతమ్మోకత విలువ
9. కభ్రమశిక్షణ విలువ 10. ందరా తమ్మోక విలువ
11. విరామ కాల సదిస్వనియోగ విలువ 12. ఉన త జీవి నికి భూ క విలువ
 విజ్ఞా న శాస
స్త్ర బోధనా పద
ద్ధ తులు

I. ఉపాధా య కేంభ్ర కృత పద

ద్ధ తులు
II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు
 I. ఉపాధా య కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు:

1. ఉపనా స పద
ద్ధ తి : ము ంశాలు, ప
భ్ర యోజనాలు, లోపాలు
2. ఉపనా స ప
భ్ర దరర్శనా పద
ద్ధ తి: ము ంశాలు, ప
భ్ర యోజనాలు, లోపాలు
3. చా త
భ్ర క పద
ద్ధ తి: ము ంశాలు, ప
భ్ర యోజనాలు, లోపాలు
 II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు - 1. శాస్త్ర య పద
ద్ధ తి :

శాస్త్ర య పద
ద్ధ తి సోపానాలు:
i. సమస ను గుస్తు ంచడం
ii. సమస ను నిరస్వచించడం
iii. సమస ను విమ్ల షించడం
iv. దస్తు ంశ సేకరణ
v. దస్తు ంశా ప భ్ర తిక్షేపణ
vi. పభ్ర కలప్పానలను ప భ్ర తిపాదించడం
vii.ప
భ్ర కలప్పానలను పరీ ంచడం
 II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు - 2. అనేస్వషణ పద
ద్ధ తి:

2. అనేస్వషణ పద
ద్ధ తి: ము ంశాలు, ప
భ్ర యోజనాలు, లోపాలు
 II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు - 3. సమస ప షాక్కర పద
ద్ధ తి:

సమస ప షాక్కర పద ద్ధ తి సోపానాలు:

i. సమస ను గుస్తు ంచడం
ii. సమస ను నిరస్వచించడం
iii. కావలసిన స చారాని సేక ంచడం
iv. స చారాని వ వ క ంచడం
v. క్కలిక ప షాక్కరాని ఎంపిక చేసుకోవడం
vi. సరె
ౖ న సాధనను పొందడం
vii. ఫలి లను స చూడడం
II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు - 4. ప
భ్ర కలప్పాన పద
ద్ధ తి లే పా
భ్ర జెకు పద
ద్ధ తి:
ప
భ్ర కలప్పాన పద
ద్ధ తి సోపానాలు:

i. ప సితులి కలిప్పాంచడం
ii. పా
భ్ర జెకు ను ఎం కుని లక్ష ం వివ ంచడం
iii. హ రచన
iv. అమలుపరచడం
v. మూలా ంకనం
vi. నివేదిక తయారు చేయడం
 II. వి కేంభ్ర కృత పద
ద్ధ తులు

5. ప
భ్ర యోగశాల పద
ద్ధ తి
6. నియోజన పద
ద్ధ తి
7. చరాచ్చే పద
ద్ధ తి
8. కృత పద
ద్ధ తి లే కార కలాపాల పద
ద్ధ తి
 బోధనా ప
భ్ర ణా క:
బోధనా ప భ్ర ణా క అవశ కత:
తరగతి గదికి మ్ల ముందు బోధన ప భ్ర ణా క ను సిద
ద్ధ ం చేసుకోవడం
వల మ్ల కింది ప
భ్ర యోజనాలను పొందవ చ్చే
* బోధనాభ సన ప భ్ర ణా క ఉపాధా యులలో
ఆతమ్మోస్థై రా ని నింపుతుంది
* అభా సకులను రుకుగా ఉంచ నికి
*బోధనాభ సన అనుభవాని సృజనాతమ్మోకంగా ఆలోచించ నికి
బోధనా ప భ్ర ణా క తోడప్పాడుతుంది.
 * సమయము, ఉపాధా యుల కృషి, సామర ము
పెంపొందు యి
* బోధనాభ సన హాల ను రూపొందించ నికి మ యు
మెరుగుపరు కోవ నికి దోహదపడుతుంది
* బోధనాభ సన ప
భ్ర కిభ్రయను మూలా ంకనం చేయ నికి
దోహద పడుతుంది.
Instructional Planning
బోధనా ప భ్ర ణా క రకాలు:
1. వార్షి క ప
భ్ర ణా క
2. యూనిట్ ప భ్ర ణా క
3. పీ యడ్ ప భ్ర ణా క
1.తరగతి : వార్షి క ప
భ్ర ణా క నమూనా:

2.సబ్జె ॓ :

3.అవసరమె
ౖ న పీ యడ్ ల సంఖ :

a) బోధన పి యడ్ ల సంఖ :

b) ప
భ్ర యోగశాల పీ యడ్ ల సంఖ :

4. సా ంచాలిక్సైన వి ప
భ్ర ణాలు :
సాల వారీగా యూనిట
మ్ల విభజన ప
భ్ర ణా క

సము యూనిట్ పేరు పీ యడ్ ల సంఖ బోధన వనరులు నిరస్వహించాలిక్సైన కార కభ్ర లు
 పాఠ పథకం (యూనిట్ ప
భ్ర ణా క) నమూనా:
1.పాఠం పేరు :

2.తరగతి :

3.సబ్జె ॓ :

4.పీ యడ్ ల సంఖ :

5.సా ంచాలిక్సైన వి ప
భ్ర ణాలు :
పీ యడ్ ల వా కే యింపు

పీ. సంఖ బోధన అంశం బోధన హం బోధనాభ సన సామభ్ర మూలా ంకనం

 పీ యడ్ పథకం
సోపానాలు
1. ౖ మె ండ్ పింగ్- శోధనాతమ్మోక ప భ్ర శ లు
a) పలక ంపు
b) ౖ మె ండ్ పింగ్
c) శోధనాతమ్మోక ప భ్ర శ లు
2. పాఠ పుస స్తు కం చదవడం- లక ప లు గుస్తు ంచడం
a) పాఠం చదవడం - లక ప లు గుస్తు ంచడం
b) జట మ్ల మ్లలో చ చ్చేంచడం, ఉపాధా యుడు బోరు డ్డి ౖ పె వా
భ్ర సి వివ ంచడం
c) పాఠం గు ంచి పిల మ్ల లను ప
భ్ర శ లు అడగమనడం
3. కృత నిరస్వహణ- భావనల అవగాహన
4. ప భ్ర దరర్శన- చరచ్చే
5. ము ంపు- మూలా ంకనం
 నమూనా పీ యడ్ పథకం
తరగతి :
విషయము(సబ్జె ॓ ) :
పాఠము(యూనిట్) :
పీ యడ్ సంఖ :
పా ంశము :
సా ంచాలిక్సైన వి ప
భ్ర ణాలు:

సోపానము అభ సన అనుభవాలు నల
మ్ల బల
మ్ల పని బోధనాభా సన సా భ్ర
 బోధనాభ సన ప కరాలు(బోధనాభ సన వనరులు):
విజ్ఞా న శాస స్త్ర బోధన కోసం ఎ వనరులు ఉనా యి.
ఈ వనరులని ంటినీ ఉపయో ం కొని
కృ ధార బోధనను భ్ర తక్సైహించాలి.
విజ్ఞా న శాస స్త్ర బోధనాభ సన ప కరాలు
వి రుల మౌ క అవసరాలను తీరచ్చేడం కొరకు మ యు
వా యొకక్క అభ సన సాయిని పెంపొందించడం కోసం
ఉపయోగపడ యి.
 బోధనాభ సన ప కరాల లభ త ఆధారంగా
వనరులను మూడు రకాలుగా వరీర్గీ క ంచవ చ్చే
1. సహజ వనరులు: ఉ హరణ…
2. భౌతిక వనరులు: ఉ హరణ…
3. సా జిక వనరులు: ఉ హరణ…
 సా జిక వనరులు రెండు రకాలు
1స ని పాఠశాలలో భాగసాస్వమ ం చేయడం:
* ఎల క్ట్రిషియన్
* వడ
భ్ర ం
* సం తకారులు/ సాహిత కారులు
* పశువుల ఆ గ కేంద భ్ర ం
* కుమమ్మో
* కంసాలి /కమమ్మో
2. పాఠశాలను స జంలో భాగసాస్వమ ం చేయడం :
*క్షేతభ్ర పర టనలు
* పరా వరణ అవగాహన కలిప్పాంచడం
* జనాభా నియంత భ్ర ణ అవగాహన కలిప్పాంచడం
*పభ్ర కృతి వనరులను కాపాడుటలో లో అవగాహన కలిప్పాంచడం
* ఆ గ స జ నిరామ్మోణంలో పాఠశాలను భాగసాస్వమ ం చేయడం
 విజ్ఞా నశాస స్త్ర ప
భ్ర యోగశాల
విజ్ఞా న శాస స్త్ర ప భ్ర యోగాలకు, నిరూపణలకు, "నేరుచ్చేకోవడం స్వరా అభ సనము,
ప
భ్ర త క్ష అభ సనము" అనే భావనలకు ముఖ భూ కగా నిలుసూ స్తు , పకిభ్రయ
ౖ పుణా లను, ప భ్ర కలప్పానలను రుజువు చేసే వేదికే "విజ్ఞా నశాస స్త్ర ప భ్ర యోగశాల"
ప
భ్ర యోగశాల ఆవశ కత:
* శాస స్త్ర స లను, సూభ్ర లను, నియ లను రుజువు చేసి
సాధారణీక ంచ నికి ప భ్ర యోగశాల అవసరం
*నిత జీవితంలో జ గే అనేకరకాల చర లకు ప షాక్కరం కనుగొనే సామర ం
అభివృది ద్ధ చెందుతుంది
*ఎందుకు? ఏ టి? ఎలా? అనే ప భ్ర శ లకు స ధానాలు తెలుసుకోగలుగు రు
* విజ్ఞా న శాసా స్త్ర ని సహజ వా వరణంలో నేరుచ్చేకుం రు
* శాస్త్ర యౖ ఖ అభివృది ద్ధ చెందుతుంది.
 ప
భ్ర యోగశాల రకాలు:
1. ఉపనా స ప భ్ర దరర్శన స మ్మోలిత ప భ్ర యోగశాల (13.5 మీటరు
మ్ల *7.5మీటరు మ్ల )
2. ఉపనా స గది మ యు ప భ్ర యోగశాల గది వేరు వేరుగా ఉండే ప భ్ర యోగశాల
ప
భ్ర యోగశాల జిస మ్లరు:
1. సా ॓ జిస ర్ : ఇది మూడు రకాలు
a) ప లి వసు
స్తు వుల జిస ర్
b) పగలని వసు స్తు వుల జిస ర్
c) జువారీ వాడే వసు స్తు వుల జిస ర్
2. కొనుగోలు జిస ర్
3. అవసరాలను సూచించే జిస ర్
 ప
భ్ర యోగశాలలో తీసుకునే గ భ్ర స్తు త లు:
ప
భ్ర యోగశాలలో నియమ నిబంధనలు:
విజ్ఞా నశాస స్త్ర ప భ్ర యోగశాల ప భ్ర లు జ నప్పుడు తీసుకోవాలిక్సైన గ భ్ర స్తు త లు:
a) ఆమ్ల ల వల మ్ల కాలిన గాయాలు: కాలిన భాగాని శుభ భ్ర ౖ మె న నీటితో క
సో యం ౖ కా ర్బోనేట్ భ్ర వణం మ యు అ నియా భ్ర వణంతో గాయాని
క ండేజ్ తో క క లి
b) క్షారాల వల మ్ల కాలిన గాయాలు : కాలిన భాగాని శుభ భ్ర ౖ మె న నీటితో క 1%
ఎసిటి॓ఆమ మ్ల భ్ర వణంతో లే సిటి భ్ర ॓ భ్ర వణంతో క మ్ల జ న్ పూత పూసి
ండేజ్ వేసి ఉంచాలి
c) భాసస్వరం వల మ్ల కాలిన గాయాలు: కాలిన గాయాని శుభ భ్ర ౖ మె న నీటితో క
సిలస్వర్ౖ భ్ర ట్ భ్ర వణాని దూది లో ముంచి గాయమె ౖ న చోట ఉంచి క
క లి
 ప
భ్ర యోగశాలలో తీసుకునే గ
భ్ర స్తు త లు:
d) సో యం, పొ షియం వల మ్ల కాలిన గాయాలు: కాలిన భాగాని
కిరసనాయి లో ముంచిన దూదితో శుభ భ్ర ప చి మ్ల జ న్ పూత పూయాలి
e) స వ్, మ గే నీరు వల మ్ల కాలిన గాయాలు: గాయాలను చల మ్ల ని
శుభ భ్ర ౖ మె న నీటితో క మెత స్తు టి సాధారణ ఉప్పు మ యు మ్ల జ న్ తో
క క లి
f) తె న గాయాలు:తె న భాగాని డె భ్ర వణంతో శుభ
భ్ర ప చి
అయో న్ దూది లో ముంచి క క లి
g) విషపూ త భ్ర వణాలు ం నపుడు: వస్తు కి కి కావలసినంత నీటిని
తరలించి " క్క ఆఫ్ మె షియా" ంచాలి
h) తకుక్కవ దు కలి న విషపూ త భ్ర వణాలు ం నపుడు: ఉప్పు
భ్ర వణం భ్ర ంచి వాంతి చేసుకునేల చేయాలి
 ప
భ్ర యోగశాలలో తీసుకునే గ
భ్ర స్తు త లు:

i) విషపూ త వాయువులు పీలిచ్చేనప్పుడు: వస్తు కి యొకక్క దుసు స్తు లు

వదులుగా చేసి అ మ్మోనియం పీలుచ్చేకోమని చెపాప్పాలి
j) ఎలకి క్ట్రి॓ షాకు కు గురై నప్పుడు: షా॓ కు గురె ౖ న వస్తు కి కి విదు త్ సరఫరా
నిలిచేలా చేసి గాలి ఎకుక్కవగా వచేచ్చే ప భ్ర దేశం లో విశాభ్ర ంతి తీసుకునేలా
చేయాలి
k) దుసు స్తు లపె
ౖ ఆమ్ల లు ప నప్పుడు అ మ్మోనియంౖ భ్ర ౖ క్సైడ్ భ్ర వణంతో
శుభ భ్ర పరచాలి
l)దుసు స్తు లపె ౖ క్షారలు ప నప్పుడు ఎసిటి॓ఆమ మ్ల భ్ర వణంతో భ్ర వణంతో
శుభ భ్ర పరచాలి
 TET - పేపర్ II - Pedagogy
(బోధనా శాస
స్త్ర ము )
ఈ ఎపిసోడ్ లో …
❖ విజ్ఞా న శాస
స్త్ర నిరస్వచనం, సస్వభావం,
❖ విజ్ఞా న శాస
స్త్ర బోధనా పద ద్ధ తుల గు ంచి తెలుసుకొనా ం.
మరొకక్క పా ంశంతో మ ళ్ళి కలు ం.

పెసర నిరంజన్ రెడ్డి (Ph.D)

బోధనాశాస
స్త్ర విషయ నిపుణులు