You are on page 1of 6
termed gh etn’ ekleri Cokluk eki 349. Cokluk eki isimlerin gokluk sekillerini yapan isletme ekidir. # isim hig bir ek almadan normal sekliyle tek bir nesneyi karsilar. Isnin ia bir nesneyi karsilayan bu asil ve normal sekline teklik gekli adi verilir. kre ismin kargiladiga nesnenin sayisinin birden fazla oldugunu ifade etmek . teklik sekline Sokluk eki getirilerek ismin ¢okluk sekli yapilr. pee pry ‘ ‘smin karsiladigi nesnenin sayisinin birden gok oldugunu Ttkgede gokluk eki eskiden hex x , Sek-ler, eski-ler ideale out ler "dir : agag-lar, ku 221 pahsinde igletme cklerinden gel in ifade ettigi gramatikal nijans pees de gbrdtigimiz oe fuk oki eklondilifomi diger Kelimeel eklendigiismin igin- # alt ler arasinda baglar kuran bir kelime ae bete ‘Secirmez, yee Kelme minasebet ekleri olan diger isim ig i eki defildir. Be ve ekleri karsisinda apayr bir yer tutar, isin ckleri, yani iyelik, wise Serle miinasebete getirmek igin de onlara dipts etn 168 Vani isimlerin teklik ve gokluk gekiller, mi diger isletme ekleri it nameleye tabi tutulurlar, Cokluk eki Tae kargisin- a Samuline Jstealecin yalmiz, teklike sekilleri girer. D, ki on sginden ot iyelik, hal ve soru ekleri gelebilmekte, fakat iyelik, fal. ve 10- ‘pevierinden sonra cokluk eki getirilememektedir, Yalnwz iyelik birinci ve ixinci gals eklerinden sonra bugiin gokluk ekinin bazan getirildigi goriilmek- te, bu ise yukarida yapim eklerinde de gérdiigiimiiz gibi -gi! ekinin yerini ‘un husust bir kullanigtan ibaret bulunmaktadir: babam-lar, annem-ler nisallerinde oldugu gibi. ers ‘Ashnda isim cki olan -lar, -ler cokluk eki sonradan bazi fiil sekillerine de gecmig, bdylece bir fiil isletme eki hiline de | aldi-lar, yapar-lar nisalerinde oldugu gibi. Bu hususta diger Turk sivelerinde Batt Tiirkgesin- de bulunmayan sekillerle de kargilasilir : atufi-lar eatimiz> gi isimlerin gokluk seklinde vurgu 9 i ti yapraklar, denizler kelimelerinde vurgu goklu e den sonra diger igletme ekleri gusu yine gokluk eki tizerinde kalir dugu gibi. isimlere eklenen fill eki 0 isin béyle kelimelerde de vurgu siterdir misallerinde oldugu vurgu bulunmaz (meséla akas lerinde vurgu hep gokluk ekin luklarda vurgu gokluk eki larda vurgu yine gokh of, "e cokluk ekind an ise gokluk ekinin Kinin Sniinde Ki 222 i idir, Bir nesnenin baska bj den isletme ekleridir. si fade eden is aght oldugu veya baska bir 1, Pee, it oldugunu i ie th be bagka bir nesneye 1 Racplendilll nin mal ‘rade edilmek istenirse © nesneyi karsilayan ismin sop, pargast olduse sik eki, getrildigi ismin disinda bir pes® i Fes ‘rilir, Demek ki iy’ tirildigi is iyelik eki getirilir. ke ekleri, getirildikleri isimlerin digindaki bu esneley i kat iyeli t eats halinde ifade ederler. Konusan, dinleyen, adi gegen ve iigii teklik, ist gokluk olmak iizere alt: sahis bulunduguna gire mR ekleri biitiin nesneleri temsil eden bu alt: sahst kargthyor demektir. Yanj bse. ‘in bagh olduklant ben, sen, 0, biz, siz, onlg, lik ekleri, etirildikleri isimle. : an ; lik ekler, get" derler. $u halde iyelik ekleri bir nesnenin ben, sen, o, pj, saluslarim ifade y nit , siz, onlar sabisiarina ait oldugunu ifade etmek i¢in o nesneyi kargilayan jg, min sonuna getirilen eklerdir : bas-t-m, bas-i-n-, bas-t, bas-t-miz, basen, pas-lan ; el-i-m, el-i-n, el-i, el-i-miz, el-i-niz, el-leri ; baba-m, baba-n, baba. sx, baba-miz, baba-miz, baba-lart ; anne-m, anne-n, anne-si, anne-miz, anne. niz, anne-leri ; 4u-m, SU-Y-U-N, SU-Y-U, SU-Y-U-MUZ, SU-Y-U-NUZ, Su-lan ; nem, ne-n, ne-si, ne-miz, ne-niz, ne-leri; ne-y-i-m, ne-y-i-n, ne-y-i, ney. i-miz, ne-y-i-niz, ne-leri misallerinde oldugu gibi. Misallerde de gériliiyor ki iyelik ekleri gunlardir : Teklik 1. sahis: -m 2, sahis: -n 3. sahis : i, -u, ~ii ; 81, -Si, -su, ~sit Cokluk 1. sahis: -nuz, -miz, -muz, -miiz 2. sahis: -miz, -niz, -nuz, -niiz 3. sahis; -lart, -leri Bu siraladiklarimz iyelik eklerini lilindeki Pe tae cklerinin yazi dilindeki bugtinkii gekillerdic. Beer nate i boyunca iyelik eklerinde de bir takim degisiklikler ol- Teklik birinci gahus iyelik eki eskiden beri hep -m olarak kalmist Tria ek ie:

You might also like