You are on page 1of 11

РЕКОМБИНАНТНИ И СИНТЕТИЧКИ ВАКЦИНИ

Во земјите во развој, заразните болести се уште предизвикуваат 30% до


50% од смртноста. Ефективните хемотерапевтски агенси едноставно не постојат
за многу од болестите кои се шират низ тие региони, многу од агенси кои постојат
пак се премногу скапи за поголем од популацијата да можат да си ги дозволат.
Вакцините оттука станаа најважна алатка за борба против заразните болести во
овие делови од светот.

Ситуацијата е многу различна во развиените земји, каде заразните болести


заземаат 4 до 8% од смртноста. Со ова сакаме да кажеме дека вакцините се
битен дел во овие земји од светот. Ниската стапка на смртност во индустриските
нации е всушност како последица на големата уптореба на вакцини. На пример,
поради употребата на вакцината против мали сипаници, успешно е елиминирана
целата болест, додека други вакцини значајно го намалија бројот на заразени
лица. На пример, во почетокот на 20тиот век дифтеријата заразуваше околу
3 илјади деца од милион деца годишно во развиените земји. Затоа што
дифтеријата главно „напаѓа“ млади деца, една десетина од децата починаа. Сега,
благодарејќи на масовната програма за имунизација, дифтеријата зазема помалку
0.2% од милион, што е бројка намалена за илјадници. Ефектот на имунизацијата
драстично се покажа во Балтичките земји по распадот на Советите со
форсирањето на погрешни политики за здравје, со што многумина не добија
вакцина, многумина добија и неквалитетни вакцини.

Друг пример е со полио-то. Во 1955 година во САД и Канада полиото заземаше


дури 200милиони од оваа популација. Но, со развојот на вакцините, тоа се намали
дури за 4илјади пати, до 0.05% од милион во неодамнешните години. Слично
рапидно намалување се случи и со сипаниците и рубелата, по претставувањето
на вакцините во 1950 и 1960та година. Моментално, владата на САД преферира
сите деца да бидат со 11 вакцини.
Освен нивната ефикасност, втората причина поради која вакцините остануваат
битни во развиените земји е цената на чинење. Вакцинацијата чини многу помалку
отколку да се третираат луѓе кои веќе се болни. Модерните лекови и антибиотици
не само што може да се многу скапи, но самата смртност, губењето на
продуктивност и зголемената алокација на ресурсите во здравствениот систем
може да биде многу продуктивна.

Конечно, вакцините продолжуваат да играат важна улога во ветеринарната


медицина, поготово од притисокот животните да бидат чувани во тесни простории,
пракса која докажано предизвикува додатно ширење на заразите.

Традиционалните методи на производство на вакцинација се уште се користат


традиционалните начини за производство на многу важни вакцини. Но, некои од
вакцините направени на овој начин, имаат важни проблеми. Новите методи,
користење на рекомбинантна ДНК техника и синтетичка органска хемија
овозможија супериорни алтернативи или субститути, вклучувајќи и целосно нови
класи на вакцини. Овие методи може да се користат за да се развијат вакцини
против болести во кои традиционалните вакцини не постојат.

Проблеми со традиционалните вакцини

Традиционалните вакцини се од два типа, живи и мртви. Повеќето живи


вакцини се состојат од ослабен вирус или соеви на вирусот, вообичаено стекнати
преку емириски процедури, како што е продолжено складирање или одгледување
под неоптимални услови. Мрвите вакцини се или убиени целосни ќелии од
бактеријата или неактивни токсични протеини кои се нарекуваат токсоиди. Многу
од традиционалните вакцини се крајно ефективни, но новите вакцини и новите
техники за продуцирање на вакцини се очајно потребни. За многу поважни
болести вакцините се уште не се развиени. Од тука, одредени традиционални
вакцини не се ефективни и понекогаш не се безбедни.
Најголеми проблеми со кои се соочуваат традиционалните живи вакцини е
опасноста од реверсабилност на вирулентната состојба. На пример, за оралната
вакцина владееше мислење дека е безбедна и се употребуваше како примарна во
вакцинацијата против полиото во САД и Европа на средината на 60тите години.
Сепак кога нуклеотиод на секвенцата стана достапна, испадна дека доста слични
се тие со родителски вирулентни соеви, со тоа што тие покажаа само два
нуклетиоди супститути. Мутантските нишки со толку малку алтернации на
реварсабилност од време на време, со употребата на Сабин вакцината
продуцираа прибилжно само еден случај на Полио, на сите 520илјади внесувања
на првата доза. Со тоа полиото од инфекција од тип на див вирус беше тотално
избришана од САД од околу 1981 година и многу малку нови случаи беа
предизвикани од вакцинацијата. Од погледот на оваа ситуација, УС департманот
за здравје и човечки услуги препорача во 2000та сите детски вакцинации против
полиото да се направат со неактивирани полио вируси.

Друга опасност која владее е дека вирусите употребени во


традиционалните живи вакцини мора да бидат растени во посебни културни
ткивни ќелии, со што претставува скриен ризик од бактерии и вируси од
домашните ќелии. Во еден добро познат случај, вирусна линија искористена за
пропагација на полио вакцината беше најдено дека содржи вирус способен на
продуцирање тумор во експерименталните животни. Уште еден „минус“ е тоа што
дури и атенуираните патогени може да предизвикаат неколку болести кај
индивидуи со послаб имунитет. Ова може да биде сериозен проблем кај земјите
во развој, каде што многу деца страдаат од хронични недостатоци.

Главен проблем кај традиционалните мртви вакцини е тоа што тие самите
може да предизвикаат некакви реакции. Како на пример „целосната ќелија“
вакцина се состои од пертусис од цели убиени клетки на грам – негативни
бактерии. Како преперација ги содржи принципиелните компоненти од
мембраната на бактеријата, липополисахариди, ендотоксини. Дури и многу мала
количина на ендотоксини може да предизвикаат силни несакани дејствија. Кај
сензитивните животни, како што се зајаците, ендотоксините во количини како што
се 1нг/кг тежина може да предизвика значајно зголемување на телесната
температура – а ефектот од ендотоксинот не се само треска и настинка. Суровата
препарација на мртвите ќелии исто така содржи токсични материјали. Поради
таквите гласини и страв и несакани ефекти предизвикани од на тој начин
умртвените ќелии, многу влади мораа да го сменат статусот на петрусис
вакцинацијата на децата во раст од мандаторни во волонтерски. Втор проблем кој
е директно под ризик е тоа што самите работници може да култивираат голем
број на патогени при создавањето на вакцината. Трет пак, е можноста дека
организмот или токсинот во вакцинацијата може да не биде комплетно умртвен
или неактивен. Умртвувањето или инактивацијата обично е благ, дизајниран да се
инактивира организмот или токсинот без да се уништи способноста да продуцира
посебен имунитет. Во неколку јавно публикувани случаи, масовната инфекција и
токсичните несакани ефекти загинаа многу кои им беа вбризгани вакцините, затоа
што се случи вирален инцидент со вакцина која содржи жив вирус и токсичната
база на вакцината содржела нецелосно инактивиран вирус.

Како конечен проблем е производството на одредена количина на инфективни


агенси кои не се секогаш исплатливи и достапни. На пример, за да се расте
паразит на маларија на големо, потребна е човекова крв и човечки крвни зрнца а
тоа би било скапо и би постоело ризик од контаминација во самата вакцина. Друг
примерок е вирусот на Хепатит Б, кој не може да биде „растен“ во ткивни ќелии.

Импактот на биотехнологијата во развојот на вакцини

Развојот на биотехнологијата доведе до производство на нови видови на


вакцини. Некои од овие се насочени кон нови цели, други пак се поефективни или
побезбедни од традиционалните вакцини. Традиционалните вакцини вообичаено
се направени од недопрени патогени организми или некомплетни прочистени
продукти од такви организми. Наспроти, новите вакцини се базирани врз
прочистени компоненти или продукти од патогени организми.
Откако истражувачите идентификуваа молекула која може да произведе
специфичен имунитет – тоа е, молекула која може да биде заштитен антиген –
покрај илјадници компоненти на патеогениот микроорганизам, или традиционална
пурификациона стратегија или рекомбинантен, ДНА методата може да се
искористи за да се произведе имуногенски квантитет од антигенот. Подоцнежниот
пристап се разбира дека е попосакуван од традиционалниот затоа што е
побезбеден, непатогенски организам како што е Ешериата коли или квасецот.
Сепак рекомбинантната ДНА технологија дозволува вакцините да бидат
произведени дури и со патогени кои се тешки за производство односно
култивација. Затоа што новите вакцини содржат само една или неколку молекули
најдени во оригиналниот патоген, па затоа тие често се нарекувани
„subunit“вакцини.

Ацелуларна вакцина за пертусис

Пертусис или голема кашлица, е детска болест во врска со којашто пред


претставувањето на вакцината, имаше бројка од 270илјади случаи на болеста со
преку 10илјади случаи на смрт само во САД. Светската Здравствена Организација
смета дека во 21виот век преку 45 милиони случаи се изброени со смртност од
400илјади. Вакцината драматично ја намали смртноста низ целиот свет. Сепак,
затоа што оваа вакцина се состои од топлински убиени, цели грам – негативни
ќелии заедно со хемиски неактивни културулошки супернанти кои содржат многу
токсични компоненти, многу често предизвикува непосакувани реакции.
Рекомбинанти и синтетички вакцини

Овие вакцини предизвиквуваат треска, локално црвенило и отекување што


и е најчесто. За време на 70тите години се јавија тврдења дека вакцината
предизвикува акутно мозочно оштетување и ненадејна смрт кај доенчиња што
доведе до драстично намалување на стапката на имунизација во Јапонија и
Шведска, што доведе и до рапидно зголемување на петрусис во овие земји. Како
одговор на ова јапонските научници развија ацелуларни вакцини, кои содржат
хемиски неактивни, прочистени токсини од петрусис, придружени од неколку
прочистени протеини Б, кои се мисли дека функционираат како заштитени
антигени. Слични формулации сега постојат во многу земји, вклучувајќи ги и САД
и на широко се употребуваат. Овие препарации се ефективни, продуциират многу
помалку контра ефекти, јавноста ги прифаќа и со нив се намалува самата зараза
низ годините во Јапонија.

Иако препорачливи се целосните вакцини, сепак овие ацелуларни вакцини,


развиени заедно со рекомбинантната ДНА технологија, во ниеден случај не се
перфектни. На пример, иако треската и локалното црвенило се помалку
фреквентни отколку кај останатите вакцини, тие сепак се случуваат. Кирон се
произведува со рекомбинантни ДНА – изведени од токсини вакцини, лиценцирани
во Европа, кои се неактивни но се вовдени две специфични алтернативи во
нивните амино киселински секвенци. Затоа што овие промени се толку прецизни,
може да се смета тие дека ги уништуваат токсичните активности без да го сменат
протеинот и неговата апсорпсција и конформација, кој што се потребни за да се
генерира имунитет. Такви подготовки може да бидат поефективни во
имунизацијата отколку било кои други, едни со формаделхид во кој многу
молекули можат да бидат екстензивно наосечни во нивната конформација и нема
да генерираат имунитет против овие токсини.
Конјугатни полисахаридни вакцини

Пред ефективните вакцини да бидат достапни, тип на Хемофилус


инфлуенца Б продуцираше околу 800 случаи на инвазивна болест, на 100илјади
жители во сите старосни групи и 150 случаи кај деца под 5 години годишно во
САД. Додека Стрептокока пневмонија продуцира 200 случаи кај популација од
100илјади жители годишно. Овие организми се водечки причини за бактериските
инфекции кај младите деца, најчесто водејќи до инвазивни инфекции како што се
менингитис, пневмонија и бактеремиа. Во двата случаи, протективниот антиген е
полисахаридната капсула, полисахаридите може да предизвикаат ефективен
имунитет кај постарите, но не и кај децата, но кога ќе се прочистат истите тие
цврсто се поврзуваат со „носечки“ протеин, кој резултира со конјугатна функција
како и со многу ефективна вакцина кај децата. Во САД, првиот конјугат инфлуенца
Х вакцина беше лиценцирана за имунизација на деца до 1990 година, а конјугат
пневмонија вакцина беше лиценцирана 2000та година. Тие беа прилично
феноменално успешни во САД, намалувајќи ја бројката на инвазивна инфекција
до преваксинацијата со тоа што се намали бројките кај децата под 5 години до 0.3
случаи, намалување до 99%.

Некои од овие вакцини користат генетски инактивна верзија на дифтерија


токис наречен CRM197 како протеинска компонента. Таквите генетски променети
токсини, произведени од рекомбинантни методи кои спаѓаат во групата на
„безбедни“ организми, може еден ден да се употребат на место на хемиски
неактивните токсоиди кои моментално се во употреба и често се непречистени.
Рекомбинанта подединица вакцина за Хепатит Б

Хепатит Б вирусот, пренослив преку загадени игли и секусални контакти,


инфицира преку 200илјади Американци годишно. 20илјади од нив кои стануваат
носители, еден од нив умира од цироза на црниот дроб, додека 1 од 20 развива
рак на истиот орган. Изненадувачки, вирусот не расте во ткивото и до неодамна
беше само достапен од плазмата на носителите. Вакцините беа достапни со
пурификација на виралните површини на антигенси или со инактивирање на жив
вирус преку хемиски третмани. Овој извор на вирусот беше навистина лимитиран,
но и самата употреба носеше ризик дека дека не сите честитки ќе бидат
инактивирани. За среќа, површниот антиген на вирусот, познато е дека беше
ефективна вакцина. Првиот чекор кон производство на подединица вакцина беше
да се клонира генот на овој протеин од виралниот геном.

Геномот на хепатит Б вирусот се состои од највеќе двоверижна ДНК, која


кодира за јадро на протеинот како и за големи површини на протеин, повеќето од
протеинот се подединици во правењето на вирална обвивка се молекулите на С
протеинот. ДНК кодирањето на С протеинот беше вметната во Yep плазмениот
вектор зад ефективен квасец промотор и пред терминатор.

Да претпоставиме, една причина поради која квасецот беше избран како


домаќин беа очекувањата дека гликозилатот е во протеинската обвивка. Тоа
можеби не е постојано случај, но сепак протеинот совршено се спои, се склопи во
форма која личи на празна вирусна обвивска од 22 нм во диаметар и е речиси
неодделива од тие кои се најдени во плазмата на пациентите.

Оваа вакцина произведена од квасец, иако има недостиг од олигосахариди,


беше ефективна како вакцина произведена од човекова плазма и во 1986 година
стана првата рекомбинанта ДНК базирана вакцина лиценцирана за употреба во
САД. Со постарите методологии, преку 40л од инфициран човечки серум беа
потребни за да се продуцира единствена доза на Хепатит Б вакцина, сега можеме
да добиеме многу дози на вакцини од истата доза на рекомбинанта вакцина од
истиот волумен од култура на квасец.

Иако првенствената хепатит Б рекомбинанта вакцина беше доста успешна,


имаше доста простор за подобрување. Нова генерација на вакцини сега
продуцирани со користење на ДНК код за PreS2 и PreS1 региони со тоа и С
преонитенот, затоа што Н терминалните делови на протеинот по се изгледа
помагаат во градењето на имунитет. Овие плазмиди исто така содржат ефективен
промотор во животните ќелии и се претставени во ќелиите кај цицачите, најчесто
кај кинеските хрчаци. Под овие услови, преминот се јавува кај рибозомите
прикачени на ендоплазматскиот ретикулум, со што протеинските производи се
експортирани преку природниот пат на секретација на ендоплазматскиот
ретикулум – Голги апаратус и се гликоизолирани во нормален начин. Истите
влегуваат во медиумот како празни везикули. Некои студии предложуваат дека
овие вакцини може да произведат имунитет кај 5% дом 10% од популацијата на
кои не и влијаат старите вакцини произведени од квасец.

Потенцијални проблеми од рекомбинантите на поединица на вакцина

Рекомбинантата ДНК поединица вакцини кога се ефективни имаат многу


предности пред традиционалните вакцини. Тие може да бидат произведени многу
лесно, безбедно и евтино и се лишени од сите надворешни компоненти на патоген
кој може да предизвика сакани но и несакани ефекти. Оттука, апсолутно не постои
можност жив патоген да биде присутен во подединицата на вакцината.

Ако подединица вакцини произведени со рекомбинантна ДНК технологија се


навистина толку ефективни и поволни, зошто тие сè уште не ги замениле
традиционалните вакцини? Главната причина е економска, а не научна. Кога
традиционална вакцина - хемиски инактивиран токсоид на дифтерија, на пример -
е ефикасен и не предизвикува големи негативни реакции, нема производител на
вакцина кој ќе биде заинтересиран да ги потроши потребните средства за развој и
тестирање а замена е добиена од рекомбинантна ДНК, иако е „генетски
инактивирана“.

Познато е дека токсините се побезбедни и обично поефикасни. Постои и


научна причина: пристапот на рекомбинантна ДНК е сè уште попречен од
одредени технички проблеми. Некои гени имаат ниско ниво на изразување. Некои
протеини имаат неправилно превиткување кај домаќин кој не е цицач, или кога тие
се произведуваат во невообичаено големи количини или затоа што бараат
посттранслативна обработка.

Многу вирални протеини, вклучувајќи протеини од вирусите, кои


предизвикуваат чума кај птиците, везикуларен стоматитис и херпес вируси, биле
успешно изразена во E. coli; за жал, очигледно неправилно преклопување го
спречува производството на многу други.

Одгледани клетки на цицачи се користени за изразување на гени за заштита


антигени со надеж дека во овие клетки производите ќе бидат правилно изменети и
преклопени. Овој метод бара клеточни линии кои се множат бесконечно, како што
тоа го прават клетките на туморот. Навистина, познати се клетките на многу од
овие линии индуцираат тумори кога се инјектираат во соодветни домаќини. Со цел
да се спречи воведување на било која ДНК што предизвикува тумор во вакцина
кога таков систем се користи, целата ДНК на клетката домаќин мора да се
отстрани од вакцината и ова може да биде тежок процес.

Со многу вакцини подединица, уште поголем проблем е неправилното


преклопување дека произведениот имунитет е слаб и со кратко траење. Всушност,
на рекомбинантна ДНК-базирана вакцина за Borrelia burgdorferi кој содржи
површински протеин од оваа спирохета, беше единствениот нов рекомбинант.
Вакцина за подединица базирана на ДНК лиценцирана во Соединетите
Американски Држави од првото одобрување на рекомбинантната вакцина HBsAg
во 1986 година беше земена надвор од пазарот по неколку години од страна на
производителот, веројатно поради неговата ограничена ефикасност. Сепак, во
2006 година ФДА одобри вакцина за неколку видови на хуман папилома вирус, кој
предизвикува рак на грлото на матката. Оваа вакцина се создава со изразување
на клонираниот ген за вирусниот капсиден антиген во квасец. Протеинот спонтано
формира сферична честичка слична на вирус, но механизмите на имунитетот не
беа неопходни за развој на цела клетка на вакцините и потребно е истражувачите
да се стекнат потемелно разбирање на имунолошка одбрана доколку сакаат да
најдат начини за подобрување на перформансите на подединица вакцините.

You might also like