KSSM SEJARAH

TINGKATAN 3

Bahan sokongan ini hanya boleh digunakan untuk tujuan PdP Sejarah sahaja. TIDAK DIBENARKAN BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
untuk menggunakan mana-mana bahagian bahan ini untuk tujuan komersial dan penerbitan semula JPN JOHOR
 SEJARAH TINGKATAN 3
BAB 5
PENTADBIRAN
BARAT
KSSM SEJARAH
DI SARAWAK
TINGKATAN 5
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
DAN SABAH
 KESAN EKONOMI AKIBAT
PENTADBIRAN BARAT DI
PENGENALAN EKONOMI MODEN NEGARA KITA
OLEH KUASA BARAT DI NEGARA KITA
• Pengangkutan
• Modal 03 • Kemudahan Pelabuhan
• Teknologi • Telekomunikasi
01 • Buruh
• Skala Besar dan Bercirikan KESAN SOSIAL AKIBAT
Eksport PERKEMBANGAN EKONOMI
• Tanah DI NEGARA KITA
PENTADBIRAN BARAT BERKAITAN
• Perkembangan Bandar
DENGAN EKONOMI
• Perundangan
04 • Pembentukan Masyarakat
Berbilang Kaum
• Jabatan dan Agensi Kerajaan
• Perkembangan Pendidikan
02 • Kewujudan Syarikat
• Perkhidmatan Kesihatan
Perwakilan
• Pembinaan Penjara
• Pewujudan Sistem Kewangan
dan Insurans BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
3
 5.3
PELUASAN KUASA
SYARIKAT
BORNEO
UTARA BRITISH
DI SABAH

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:

➢ Menghuraikan peluasan kuasa Syarikat Borneo
Utara British di Sabah

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
4
 PENGENALAN
01
Sebelum kedatangan kuasa Barat -
pentadbiran di Sabah dikuasai -
Kesultanan Brunei, Kesultanan Sulu
dan Ketua-ketua Bebas 02
Kedudukan strategik dan punyai
potensi ekonomi yang besar - Sabah
jadi perhatian pemodal asing

03
Strategi pajakan, pembelian dan
perjanjian - Sabah berjaya dikuasai oleh
pemodal asing seterusnya dimiliki oleh
Syarikat Borneo Utara British (SBUB) BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
5
JPN JOHOR
 KEMAKMURAN SABAH MENARIK PEMODAL ASING

Dua faktor penting yang menyebabkan Sabah menjadi tarikan kepada pemodal luar ialah:

01 02
kedudukannya kekayaan
yang strategik ekonomi

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
6
 1. KEDUDUKAN STRATEGIK

01 02 03

Lokasi Sabah: Sabah penting - aktiviti Pelabuhan di sepanjang pantai

• di tengah laluan perdagangan libatkan barat dan timur Sabah -
perdagangan di antara kepulauan Sulu hingga pelabuhan semula jadi yang
China dan Singapura New Guinea dan Australia strategik. Kapal berlabuh
• laluan Pulau Palawan iaitu dengan selamat daripada
laluan maritim kapal tiupan angin monsoon
dagang belayar ke China (pelabuhan di Teluk Gaya)
dan Jepun

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
7
 2. KEKAYAAN EKONOMI
06
Kekayaan dimiliki Sabah jadi perhatian pemodal
asing. Mereka berusaha luaskan kuasa di Sabah.
Peluasan kuasa ini agak unik - berbeza daripada
usaha kuasa luar meluaskan kuasa
di negeri-negeri lain di negara kita
05
Kawasan dataran dan lembah,
tanaman seperti indigo dan kapas
hidup subur - pertanian komersial giat
dijalankan
04
Keadaan ini sebabkan pedagang
Barat berminat dapatkan
barangan China - sarang burung
jadi barang dagangan penting
untuk dibawa ke China
01
Hasil-hasil ekonomi Sabah - sarang
burung, sagu, rotan, getah perca, gamat
dan sirip ikan yu telah lama masuk
pasaran antarabangsa
02
Barangan ini didagangkan oleh
masyarakat tempatan dengan
pedagang-pedagang asing yang
datang ke Sabah
03
Sarang burung dapat permintaan
tinggi dalam pasaran di China
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
8
 SABAH SEBELUM PENGUASAAN SBUB

PENGENALAN
Sebelum pertapakan dan peluasan kuasa SBUB di
Sabah, 2 kawasan telah dimiliki oleh British - Pulau PULAU BALAMBANGAN
Balambangan dan Pulau Labuan.
PULAU LABUAN
• James Brooke luaskan
daerah kekuasan - adakan
perjanjian dengan Sultan
Brunei berhubung dengan
Pulau Labuan
• Sultan Brunei serahkan
Labuan kepada British
melalui perjanjian pada 18
Disember 1846. British
bertanggungjawab
tumpaskan lanun serta
lindungi perdagangan
• James Brooke sebagai
Gabenor pertama
• Alexander Dalrymple yang
buat perjanjian dengan
Kesultanan Sulu - kibarkan
bendera British di Pulau
Balambangan tandakan
pulau tersebut milik British
(1763)
• Penempatan British hadapi
pelbagai masalah -
serangan lanun
• British tinggalkan pulau ini
- November 1805
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
9
 PERTAPAKAN SBUB
PENGENALAN
• Kedudukan strategik dan potensi kekayaan Sabah - tarik perhatian pemodal asing
• Beberapa strategi digunakan - sewa, pajak dan adakan perjanjian dengan
Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu
• Perkembangan ini bawa perubahan ekonomi, sosial dan politik yang penting di
Sabah

01 02 03 04
Charles Lee Moses Moses jual haknya Alfred dan Edward
Sultan Brunei
sewa Sabah daripada kepada J. W. Torrey dan Dent pajak pantai
bersetuju
Sultan Brunei (1865) T. B. Harris, jadikan timur Sabah daripada
selama 10 tahun PERTAPAKAN Kimanis - pusat kegiatan
perdagangan mereka
Sultan Sulu (1878)

Julai 1881 -Alfred Dent dan SBUB

1888, Borneo Utara adiknya tubuhkan British
jadi negeri naungan North Borneo Provisional Torrey jual haknya Baron Gustavus von
British. Pihak SBUB Association Ltd. - dapat kepada Overbeck Overbeck bekerjasama
perintah Borneo status piagam (Charter - 1 dengan Alfred dan Edward
Utara hingga 1942 November 1881) Dent majukan Sabah
08 07 06 05

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
10
 PELUASAN KUASA SBUB
PENGENALAN
• Kedudukan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) - sebuah syarikat
berpiagam jadi asas penting - luaskan pengaruh dan kedudukan di Sabah
• Piagam Diraja berikan kuasa kepada SBUB - memiliki Sabah
• Piagam Diraja - diterima oleh SBUB diberikan oleh kerajaan British - iktiraf
kedudukan SBUB sebagai wakil kerajaan British
• Hal ini secara tidak langsung - tunjukkan peluasan kuasa British ke atas
Sabah
• Syarat yang perlu dipatuhi oleh SBUB untuk menerima Piagam Diraja
adalah seperti yang berikut:

01 02 03 04

SBUB menerima SBUB perlu SBUB mesti SBUB tidak

Penasihat British pelihara adat resam, lantik Pegawai dibenarkan
agama dan Tadbir daripada serahkan Sabah
undang-undang pegawai yang kepada pihak lain
penduduk tempatan. diakui British tanpa kebenaran
SBUB hendaklah British
perintah Sabah
dengan adil dan
saksama BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
11
JPN JOHOR
 PELUASAN KUASA SBUB
03
Kuasa sebenar syarikat - di tangan
kalangan pemodal di London. Di
Sabah, sistem birokrasi - diterajui
oleh Gabenor dibentuk bagi pastikan
syarikat kaut keuntungan
04
Gabenor pertamanya ialah William
Hood Treacher (1881-1887)
01
2 matlamat utama SBUB - bangunkan
ekonomi melalui eksploitasi sumber -
sumber yang ada di Sabah dan lindungi
serta pertahankan hak-hak masyarakat
tempatan
02
Melalui piagam ini - SBUB punyai kuasa
tadbir Sabah. Sir Rutherford Alcock jadi
presiden pertama dan Alfred Dent
dilantik sebagai pengarah urusan
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
12
 KESIMPULAN
Kedudukan Sabah yang strategik
dan potensi ekonominya - faktor
tarik kemasukan pemodal asing
termasuklah SBUB. Setelah
bertapak dan peroleh Piagam
Diraja kerajaan British, SBUB
luaskan kuasanya di Sabah
01
Meskipun demikian, peluasan
kuasa ini menyebabkan kekayaan yang
dimiliki oleh Sabah akhirnya dikuasai oleh
pihak asing. Oleh itu, kestabilan negara
amatlah penting bagi pastikan usaha
inovasi dan kreativiti kita untuk memajukan
ekonomi negara tidak dimanipulasi dan
dieksploitasi oleh kuasa asing
02
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
13
APLIKASI KBAT DAN
ELEMEN K (K7.5.7)
CAKNA MINDA

Kewibawaan pemimpin
penting dalam membangunkan
negara. Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
14
APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA
Kemakmuran negara
mampu dimanipulasi dan
dieksploitasikan oleh
kuasa asing. Bahaskan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
15
 5.4
BENTUK
PENTADBIRAN
BARAT DI
SARAWAK
DAN SABAH

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:

➢ Merumuskan pentadbiran Barat di Sarawak dan
Sabah

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
16
PENGENALAN

Peluasan kuasa Dinasti Brooke di Sarawak

01 dan SBUB di Sabah - matlamat kaut
keuntungan - eksploitasi terhadap sumber
hasil dan kuasa politik mereka

Bagi pastikan matlamat mereka tercapai,

02
pelbagai perubahan pentadbiran dilakukan

Perubahan pentadbiran - berikan

03 kesan besar kepada kehidupan
masyarakat di Sarawak dan Sabah

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
17
 PEMANTAPAN PENTADBIRAN BARAT

01
Pembahagian
Wilayah 02
Pengekalan Golongan
03 Elit Tempatan
Pentadbiran
Berhierarki 04
Pentadbiran Berasaskan
05 Kaum
Perundangan

Pemantapan Pentadbiran
di Sarawak dan Sabah
A Datu Banddar for more than 40 years as
one of the Rajah's ministers and also a
The Kuching General Post Office building, built in member of Supreme Council, c. 1930s
1931 with neoclassical architecture; pictured in 2015
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
18
 1. PEMBAHAGIAN WILAYAH (SARAWAK)
PENGENALAN
Pentadbiran Dinasti Brooke di Sarawak dan SBUB di Sabah - susun semula
sistem pentadbiran - pembahagian terhadap wilayah-wilayah yang dikuasai.
Hal ini dilakukan - bolehkan pentadbiran dijalankan dengan lebih berkesan

01
03
Tahap awal - Raja Brooke
Setiap bahagian dipecahkan bahagikan Sarawak - tiga bahagian
kepada daerah dan kampung bagi mudahkan pentadbiran

02
Charles Brooke tambah dua
bahagian pada tahun 1885 dan 1890
04
Sempadan kawasan ini jadi
asas pemilikan dan kekuasaan Dinasti
Brooke. Berbeza daripada amalan
sebelumnya - lebih tekankan kepada
hak percukaian

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
19
 1. PEMBAHAGIAN WILAYAH (SABAH)
03
Setiap Residensi diketuai oleh
Residen. Daerah diketuai oleh
Pegawai Daerah
04
Setiap Pegawai Daerah
dibantu oleh Penolong Pegawai
Daerah (Residen, Pegawai Daerah
dan Penolong Pegawai Daerah
berbangsa Inggeris atau Eropah)
01
SBUB laksanakan pembahagian
residensi di Sabah. Tahap awal - 2
Residensi - Residensi Pantai Timur
berpusat di Sandakan dan Residensi
Pantai Barat berpusat di Jesselton
02
1922 - kawasan pentadbiran terdiri
daripada 5 Residensi - Kudat, Pantai
Barat, Pedalaman, Pantai Timur dan
Tawau (17 daerah)
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
20
 2. PENGEKALAN PEMBESAR TEMPATAN

02
Sarawak - milik penduduk
peribuminya dan Raja Brooke
perintah bagi pihak dan untuk
kepentingan mereka
01
Dasar dijalankan oleh Dinasti Brooke di
Sarawak berasaskan kepada amanah

03
Dengan asas ini, sikap ambil berat
terhadap usaha pertahankan hak dan
kepentingan kaum dijadikan pegangan

04
Keadaan yang hampir sama turut berlaku
di Sabah apabila SBUB perlu penuhi syarat
Piagam Diraja - hormati dan pertahankan
masyarakat peribumi
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
21
 2. PENGEKALAN PEMBESAR TEMPATAN DI SARAWAK

04 01
Zaman Charles Vyner Dinasti Brooke
Brooke - beberapa gelaran libatkan pembesar
diwujudkan (Datu Menteri, tempatan dalam
Datu Pahlawan, Datu sistem pentadbiran
Bentara dan Datu Amar) atas nama dasar
amanah

05
Para pembesar tidak lagi
dibenarkan kutip cukai,
sebaliknya diberikan gaji dan
peranan bantu pentadbiran
02
Dasar ini digunakan bagi isi
kekurangan pegawai-pegawai
Eropah yang jumlahnya kecil

06 03
Kekalkan semua Pelibatan orang tempatan seperti
undang-undang kalangan Datu - Datu Patinggi,
tempatan dan adat Datu Bandar, Datu Temenggung
yang tidak serta dua jawatan baharu (Datu
bercanggah dengan Imam dan Datu Hakim)
sistem Barat

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
22
 2. PENGEKALAN PEMBESAR TEMPATAN DI SABAH

Ketua Anak Negeri - dilantik jadi

Jamin kecekapan dan hakim di Mahkamah Anak Negeri
pentadbiran yang baik - SBUB dan bertugas jaga keamanan
bahagikan ketua-ketua peribumi daerah mereka, memungut cukai
kepada kategori ketua yang dan mengurus pentadbiran
diakui dan yang tidak diakui pengadilan (pembantu majistret)

01 06
02 05

Ketua Anak Negeri yang 03 04 Ketua Anak Negeri yang juga

diakui - diserapkan ke digelar Orang Kaya-Kaya
dalam sistem pentadbiran (O.K.K.) bantu Pegawai
Institusi peribumi utama Ketua bergaji akan
SBUB dan dibayar gaji. Daerah jalankan pentadbiran
ialah Institusi Ketua Anak memelihara keamanan,
Ketua Anak Negeri yang pada peringkat daerah
Negeri, Ketua Kampung peraturan, kutip cukai
tidak diakui - tidak
(Orang Tua) dan kepala dan mentadbir
dibayar gaji
Mahkamah Anak Negeri keadilan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
23
 3. PENTADBIRAN YANG BERHIERARKI (SARAWAK)
Residen pula ketuai pentadbiran di Setiap bahagian dibahagikan
setiap bahagian (Kuching, Simanggang, kepada beberapa daerah yang
Sibu, Marudi dan Lawas) 02 03 diketuai oleh Pegawai Daerah

01 04

Raja Brooke ketuai pentadbiran Pentadbiran pada peringkat

di Sarawak - dibantu oleh Majlis kampung diperkemaskan melalui
Tertinggi dan Majlis Negeri jawatan penghulu yang jadi ketua
bagi satu atau lebih kampung

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
24
 3. PENTADBIRAN YANG BERHIERARKI (SABAH)

SBUB di Sabah diketuai oleh

Majlis penasihat ditubuhkan pada
Gabenor yang bertanggungjawab
1883 - untuk nasihati gabenor
kepada lembaga pengarah syarikat
dalam hal ehwal pentadbiran
di London

01 02

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
25
 4. PENTADBIRAN BERASASKAN KAUM (SARAWAK)

Dinasti Brooke amalkan

sistem pecah dan perintah

Orang Melayu (pentadbiran), orang 01 Tiga kategori masyarakat

Cina (ekonomi) dan orang Iban Dikelompokkan - Melayu,
(keselamatan dan ketenteraan) Iban dan Cina
02
Charles Brooke wujudkan
jawatan tertinggi masyarakat
Iban iaitu Temenggung
03

Orang Cina - 04
wujudkan 05
jawatan Kapitan
dan Kangcu
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
26
 4. PENTADBIRAN BERASASKAN KAUM (SABAH)

Pentadbir dikenali
sebagai Penolong Ketua-ketua etnik berperanan
Pegawai Daerah dan dipilih berdasarkan
personaliti dan kepakaran
Pentadbiran berasaskan Berikan kesan kepada
peribumi di Sabah pentadbiran kerajaan
peringkat tempatan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
27
 5. PERUNDANGAN (SARAWAK)

Mahkamah diwujudkan Mahkamah Adat diwujudkan

- diadili oleh raja dan bagi adili kesalahan
dibantu Ketua Majistret masyarakat tempatan

01 02 03 04 05

Undang-undang 8 perkara Mahkamah Residen diwujudkan 1911 – Mahkamah Cina diwujudkan

diperkenalkan - Januari 1842 di setiap bahagian. Residen di Kuching bagi tangani dan urus hal
bertindak sebagai Majistret ehwal dan kes-kes yang libatkan
masyarakat Cina

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
28
 5. PERUNDANGAN (SABAH)

Mahkamah di Sabah Jawatan Ketua Anak Negeri

pada masa kini kekal sehingga kini

Diwujudkan Mahkamah Mahkamah

Majistret dan Mahkamah Majistret diadili
Anak Negeri oleh Pegawai Daerah

01 02 03 04 05

Mahkamah Anak Negeri

Guna undang-undang Mahkamah Majistret diadili oleh Ketua
barat dan tempatan guna undang-undang Anak Negeri
Barat

Mahkamah Anak Negeri wujud

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
sehingga kini 29
JPN JOHOR
 KESIMPULAN
Sarawak dan Sabah punyai sistem
pemerintahan tempatan yang mantap
sebelum kedatangan kuasa Barat.
Kedudukan strategik dan kekayaan
kedua-dua buah negeri ini menarik
perhatian para pemodal luar untuk
kuasai kekayaan yang dimiliki
01
Kesannya- berlaku peluasan kuasa yang
ubah sistem pemerintahan tempatan.
Jelaslah bahawa sebagai warganegara
kita perlu sentiasa bersedia untuk terima
perubahan yang membawa kebaikan.
Dalam masa yang sama, kita perlu
berwaspada terhadap anasir luar
yang boleh ancam hak dan kemakmuran
negara yang kita miliki
02
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
30
APLIKASI KBAT DAN
ELEMEN K (K7.5.8)
CAKNA MINDA

Pentadbiran yang sistematik

dan berkesan penting untuk
kemajuan negara. Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
31
APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA
Mempertahankan
kedaulatan negara adalah
tanggungjawab bersama.
Bahaskan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR
32
 LATIHAN
PENGUKUHAN
AKHIR BAB 5

“Trust yourself, you know more than

you think you do”

(Benjamin Spock)
#USAHATANGGAKEJAYAAN
#SELAMATMAJUJAYA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR
 SOALAN OBJEKTIF (ANEKA PILIHAN)
Baca soalan dengan teliti, pilih dan tandakan jawapan yang tepat bagi setiap soalan

1. Siapakah pembesar 2. Susunan Dinasti Brooke 3. Apakah faktor terpenting 4. Siapakah Gabenor
tempatan yang memimpin yang betul di Sarawak yang menyebabkan British pertama Syarikat Borneo
penentangan terhadap ialah…. meninggalkan Pulau Utara British di Sabah?
pentadbiran Pengiran Balambangan
Indera Mahkota di Sarawak? pada tahun 1805?

A. James Brooke,
Anthony Brooke,
Charles Brooke
B. James Brooke,
Charles Brooke,
A. James Brooke Charles Vyner Brooke A. Baron Gustavus von
B. Sharif Masahor A. Kemarau
C. Charles Brooke, Overbeck
C. Datu Patinggi Ali B. Serangan lanun
James Brooke, B. William Hood Treacher
D. Pengiran Raja Muda C. Serangan penyakit
Charles Vyner Brooke C. Charles Lee Moses
Hashim D. Kekurangan bekalan
D. Charles Vyner Brooke, D. James Brooke
makanan
James Brooke,
Anthony Brooke

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

34
JPN JOHOR
 SOALAN OBJEKTIF (ANEKA PILIHAN)
Baca soalan dengan teliti, pilih dan tandakan jawapan yang tepat bagi setiap soalan

5. Apakah tindakan James 6. Namakan sistem 7. Bagaimanakah James 8. Faktor penting yang
Brooke seterusnya apabila pemerintahan Barat yang Brooke mendapatkan menyebabkan Sabah
Pengiran Raja Muda sama diamalkandi Sarawak kuasa pemerintahan di menjadi tarikan kepada
Hashim memohon bantuan dan Sabah? Sarawak? pemodal luar ialah…
menyelesaikan pertikaian
di Sarawak?

A. Mendapatkan bantuan A. Perebutan takhta

A. Menyerang Brunei
A. Sistem Kesukuan tentera laut British B. Pentadbiran yang
B. Membedil Kuching
B. Sistem Pentadbiran B. Menentang mantap
C. Mendapatkan bantuan
Tempatan kebangkitan orang C. Pelabuhan yang
daripada British
C. Sistem Kedatuan tempatan makmur
D. Mengadakan
D. Sistem Ketua Bebas C. Melalui perjanjian D. Kekayaan Ekonomi
perundingan dengan
D. Memperkukuh
Datu Patinggi Ali
pertahanan Sarawak

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

35
JPN JOHOR
 SOALAN STRUKTUR
Baca soalan dengan teliti dan jawab soalan mengikut peruntukan markah yang ditetapkan

1. Sistem pemerintahan di Sarawak dan Sabah

c) Namakan satu sistem pemerintahan yang sama diamalkan
mempunyai persamaan dan perbezaan.
di Sarawak dan Sabah? (1m)
……………………………………………………………….

d) Jelaskan sistem kedatuan yang diamalkan di Sarawak.

(2m)
………………………………………………………………..
………………………………………………………………..
Gambar 1: Peta Sarawak dan Sabah
d) Sistem pemerintahan yang teratur membawa kepada
a) Senaraikan dua sistem pemerintahan tempatan yang kestabilan dan kemakmuran rakyat. Bincangkan. (4m)
diamalkan di Sarawak dan Sabah. (2m) ……………………………………………………………….
..……………………………………………………………… ……………………………………………………………….
……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
b) Mengapakah terdapat persamaan dan perbezaan dalam ……………………………………………………………….
sistem pemerintahan di Sarawak dan Sabah? (1m)
……………………………………………………………….
………………………………………………………………..

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

36
JPN JOHOR
 SOALAN STRUKTUR
Baca soalan dengan teliti dan jawab soalan mengikut peruntukan markah yang ditetapkan

2. Peluasan kuasa Barat di Sarawak dilakukan oleh pihak c) Bagaimanakah kubu kuat orang Iban dihancurkan oleh
persendirian iaitu James Brooke. James Brooke? (1m)
……………………………………………………………….

d) Mengapakah James Brooke perlu menyingkirkan

pemimpin tempatan seperti Sharif Masahor yang
menentangnya? (1m)
………………………………………………………………..
Gambar 2: James Brooke

a) Apakah yang menarik perhatian James Brooke untuk

menguasai Sarawak? (2m)
.......……………………………………………………………
…………………………………………………………………
b) Senaraikan dua strategi James Brooke untuk
mendapatkan kuasa pemerintahan? (2m)
………………………………………………………………....
…………………………………………………………………
e) Sifat bersatupadu dan sentiasa berwaspada dengan
orang asing penting dalam mengekalkan kedaulatan
negara/negeri. Bincangkan. (4m)
……………………………………………………………….
……………………………………………………...............
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

37
JPN JOHOR
 SOALAN ESEI
Baca soalan dengan teliti dan jawab soalan mengikut peruntukan markah yang ditetapkan

1. Bagi menyelaraskan sistem pentadbiran yang berkesan, b) Sabah telah mempunyai sistem pemerintahan tempatan
SBUB di Sabah membentuk sistem pentadbiran yang mantap sebelum kedatangan kuasa Barat. Buktikan.
berhierarki. (8m)
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….

a) Berdasarkan rajah di atas, jelaskan sistem pentadbiran c) Pada pandangan anda, sejauh manakah sistem
yang diamalkan oleh SBUB di Sabah. (6m) pentadbiran Syarikat Borneo Utara British berjaya
………………………………………………………………. membangunkan Sabah? (6m)
………………………………………………………………. ……………………………………………………………….
………………………………………………………………. ……………………………………………………………….
………………………………………………………………. ……………………………………………………………….
………………………………………………………………. ……………………………………………………………….

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

38
JPN JOHOR
Bahan sokongan ini hanya boleh digunakan untuk tujuan PdP Sejarah sahaja. TIDAK DIBENARKAN
untuk menggunakan mana-mana bahagian bahan ini untuk tujuan komersial dan penerbitan semula

TERIMA
KASIH
BPK Peneraju Pendidikan Negara

Unit Sejarah

+603-8884 2000

unitsejarahbpk@gmail.com

http://bpk.moe.gov.my/ BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPN JOHOR