Hồ sơ Panama là gì?

Quan tâm0
05/04/2016  06:35  GMT+7
“Hồ sơ Panama” được cho là vụ tiết lộ tài liệu mật lớn nhất trong lịch sử, thậm chí lớn hơn vụ tiết lộ của
WikiLeaks năm 2010 vì phanh phui các hoạt động tài chính bất hợp pháp liên quan đến nhiều nhân vật giàu có
và quyền lực trên thế giới.

>>189 cá nhân, tổ chức Việt Nam có trong Hồ sơ Panama

Sau đây là những chi tiết cần biết về Hồ sơ Panama theo tờ The Independent của Anh:
1. Hồ sơ Panama là gì?
Lượng tài liệu mật khổng lồ tiết lộ cách thức những người giàu có và quyền lực giấu tài sản của họ.
2. Số tài liệu đó lớn đến mức nào?
Hơn 11,5 triệu tài liệu nằm trong 2,6 terabyte dữ liệu.
3. Hồ sơ Panama đến từ đâu?
Cơ sở dữ liệu nội bộ của công ty luật Mossack Fonseca của Panama, nhà cung cấp dịch vụ tài sản ở nước
ngoài lớn thứ tư thế giới. Mossack Fonseca hoạt động hợp pháp nhưng luôn bị cho là chuyên cung cấp
ngầm các dịch vụ rửa tiền, trốn thuế. 

4. Ai tiết lộ?
Liên đoàn Phóng viên Điều tra Quốc tế (ICIJ) tiết lộ và tuyên bố tài liệu này đã được hơn 370 phóng viên từ
hơn 70 quốc gia khác nhau thẩm định.
5. Tại sao lại ở Panama?
Khách hàng cần một nơi như Panama (thường được gọi là “thiên đường thuế”) với rất nhiều ngân hàng bí mật
cùng mức thuế thấp hoặc không tồn tại trên giấy tờ giao dịch. Nơi đây dễ dàng thực hiện việc rửa các khoản
tiền phi pháp từ tham nhũng, trốn thuế, buôn bán ma túy….. Panama nổi tiếng về tài khoản nước ngoài.
6. Có gì trong hồ sơ Panama?
Hơn 11 triệu tài liệu ghi lại quá trình hoạt động gần 40 năm (1977 đến tháng 12/2015) của công ty luật
Mossack Fonseca.
7. Có gì trong các tài liệu?
Thông tin các giao dịch chuyển tiền mặt, ngày thành lập các công ty, liên kết giữa các công ty và cá nhân.
Cách thức giúp khách hàng rửa tiền, tránh các biện pháp trừng phạt và trốn thuế.
8. Sử dụng tài khoản ở nước ngoài đã là phi pháp?
Không, hoàn toàn hợp pháp. Nhiều người thường để tài sản ra nước ngoài để tránh bị tấn công bởi các
băng nhóm tội phạm, các quy định về thắt chặt tiền tệ, cho việc thừa kế hoặc chuẩn bị thừa kế…

Hồ sơ Panama - Vụụ tiết lộ tiết lộ tài liệu mật lớn nhất trong lịch sử.

9. Công ty luật Mossack Fonseca nói gì?

Mossack Fonseca nói đã hoạt động trong 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc có hành vi phạm tội.
10. Những nhân vật có liên quan là ai?
Hồ sơ Panama tiết lộ tài sản ở nước ngoài của khoảng 140 chính trị gia và quan chức trên toàn thế giới, trong
đó có liên quan đến 12 người đã hoặc đang là nguyên thủ quốc gia như gia đình và cộng sự của cựu Tổng
thống Ai Cập Hosni Mubarak, cựu lãnh đạo Muammar Gaddafi của Libya và Tổng thống Syria Bashar al-
Assad.
Ngoài ra còn có 29 tỷ phú trong danh sách 500 người giàu có nhất thế giới theo bình chọn của tạp chí Forbes
(Mỹ).
11. Mối liên hệ với Nga là gì?
Theo tờ Independent, hồ sơ Panama tiết lộ một số cộng sự của Tổng thống Nga Vladimir Putin có liên quan
đến hoạt động rửa tiền. Hoạt động này được điều hành bởi Ngân hàng Rossiya, ngân hàng bị Mỹ và EU trừng
phạt sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine.
12. Mối liên quan với Iceland là gì?
Theo Hồ sơ Panama, ông Sigmundur David Gunnlaugsson và bà Palsdottir mua công ty nước ngoài Wintris
Inc. tại quần đảo Virgin của Anh vào tháng 12.2007. Ông chuyển giao cổ phần của mình cho vợ vào năm 2009
với số tiền tượng trưng là 1 USD. Hồ sơ này cho thấy ông và vợ đã sử dụng công ty nước ngoài này để che
giấu các khoản đầu tư hàng triệu USD.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ The Independent, một nhật báo của nước Anh và thuộc
sở hữu của tỉ phú Alexander Lebedev. Được thành lập năm 1986, đây là một trong những nhật báo quốc gia
trẻ nhất ở Anh.
 Hồ sơ Panama: Đỉnh cao báo chí điều
tra thế giới

Hồ sơ Panama với sự hợp tác của gần 500 nhà báo từ 100 quốc gia hồi đầu năm nay
được coi là đỉnh cao mới của báo chí điều tra thế giới.

Thông điệp này được khẳng định lần nữa tại hội nghị về báo chí điều tra châu Á do Mạng lưới
Báo chí điều tra toàn cầu (GIJN) và Hiệp hội báo chí Konrad-Adenauer-Stiftung tổ chức hồi
tháng 10/2016 tại Kathmandu (Nepal).

Umar Cheema (trái) từ tờ The News của Pakistan giải thích việc anh phải thuyết phục chủ
bút của mình chấp nhận đăng tên ông trên loạt bài điều tra về hồ sơ Panama. Ảnh: GIJN.

Dấu mốc về hợp tác điều tra

Ở hội nghị, các nhà báo điều tra hàng đầu châu Á và thế giới đều đánh giá Hồ sơ Panama
là bước phát triển lớn của báo chí điều tra, đặc biệt trên khía cạnh về hợp tác, về sử dụng
các công nghệ thông tin cũng như là dùng dữ liệu trong báo chí điều tra.

Đây là bước tiếp nối lớn về nghiệp vụ điều tra sau những đỉnh cao của Watergate (cuộc
điều tra về việc theo dõi phe Dân chủ hồi đầu 1970 khiến Tổng thống Mỹ Richard Nixon
phải từ chức) hay Hồ sơ Lầu Năm Góc (về những lừa dối của chính phủ Mỹ trong chiến
tranh Việt Nam).

Dấu ấn lớn nhất của Hồ sơ Panama là việc 400-500 nhà báo từ gần 100 quốc gia và vùng
lãnh thổ cùng tham gia vào cuộc điều tra. Việc giữ bí mật hơn nửa năm trời là rất khó
khăn trong bối cảnh cơ quan tình báo Mỹ NSA theo dõi rất gắt gao báo giới sau các vụ
Edward Snowden và vụ lộ điện ngoại giao Wikileaks cách đây vài năm của Washington.

Việc giữ bí mật giữa 400 nhà báo điều tra có thể coi là kỳ tích của nhóm thực hiện “hồ sơ
Panama”.

“Chúng tôi cứ 30 phút sẽ thay đổi mật mã truy cập một lần”, Mar Cabra, một thành viên nhóm
điều tra Hồ sơ Panama từ châu Âu nói tại hội thảo.

Walter "Robby" Robinson, nguyên trưởng nhóm điều tra Spotlight của tờ Boston Globe từng
đoạt giải Pulitzer, chia sẻ các kinh nghiệm về làm báo điều tra. Ảnh: GIJN.
30 năm mới đọc hết tài liệu
Hồ sơ Panama là những tài liệu lấy được từ tập đoàn luật Mossack Fonseca có chi nhánh
ở Panama nhưng cung cấp các dịch vụ tài khoản offshore trên toàn cầu. Website của công
ty nói họ có khoảng 600 nhân viên ở 42 quốc gia trên toàn thế giới.

Mossack Fonseca chuyên hoạt động ở các thiên đường thuế như Thụy Sĩ, Cyprus, Virgin
Islands thuộc Anh. Tập đoàn này đại diện cho khoảng hơn 300.000 công ty trên toàn cầu.
Các hồ sơ này ban đầu được cung cấp bởi một nguồn dấu tên cho tờ
báo Đức Süddeutsche Zeitung vào giữa năm 2015. Lượng thông tin rò rỉ từ Mossack
Fonseca là khoảng 11,5 triệu tài liệu với dung lượng khoảng 2,6 terabyte được lấy từ kho
dữ liệu nội bộ của Fonseca.
Tờ báo này sau khi thấy khối lượng đồ sộ của nguồn thông tin đã quyết định chia sẻ nó
với Hiệp hội nhà báo điều tra thế giới (ICIJ). ICIJ tiếp đó chia sẻ với mạng lưới lớn các
đối tác của mình, trong đó có các tờ báo lớn như Guardian, BBC hay South China
Morning Post.

Khối lượng tài liệu này lớn hơn rất nhiều so với kho tài liệu mà Wikileaks từng rò rỉ hồi năm
2010 hay Edward Snowden hồi 2013. Với khối lượng tài liệu khổng lồ, nếu chỉ một nhà báo đọc
tài liệu, ước tính sẽ cần khoảng 30 năm mới có thể đọc hết số tài liệu này.
Lượng dữ liệu của hồ sơ Panama lớn hơn rất nhiều so với dữ liệu các vụ rò rỉ thông tin khác.
Ảnh: Guardian.

Chủ bút có mặt trong hồ sơ Panama

Các nhà báo từ khoảng 110 cơ quan báo chí từ 80 nước đã cùng tham gia dự án này và
đến ngày 3/4, loạt bài đầu tiên về các hồ sơ này chính thức được đăng tải.

Dự án là một dấu mốc quan trọng về việc sử dụng số liệu để làm báo cũng như là đỉnh
cao về hợp tác của báo chí điều tra thế giới.

Tất cả các nhà báo tham gia đều được cập nhật vào kho tài liệu chung của hồ sơ. Các
nhóm ở từng nước sẽ chia sẻ công việc điều tra với các thành viên còn lại trong nhóm của
nước họ.

Thành viên Umar Cheema từ tờ The News của Pakistan kể câu chuyện khi tiếp cận hồ sơ
Panama thì phát hiện ra chủ bút của chính tờ báo anh đang làm cũng có tên trong danh
sách.

“Tôi phải thuyết phục chủ bút việc chấp nhận tên ông sẽ xuất hiện trong bài báo để có thể
viết được về các chính khách của Pakistan dính líu về vụ việc,” anh Cheema giải thích.
Thực tế thì chính Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif cũng có tên trong hồ sơ này.

Các tài liệu này là bằng chứng cho thấy vô số cách những quan chức, đại gia có thể lợi
dụng các thiên đường về lập tài khoản offshore như Bahamas, Virgin Island thuộc Anh...
để có thể trốn thuế hoặc tẩu tán tài sản.

Nhiều chính trị gia liên quan 

Các tài liệu được khai thác cho thấy có khoảng 150 chính trị gia hàng đầu cùng người
thân và những nhân vật thân tín đã dùng các tài khoản offshore này. Dấu vết của
khoảng 2 tỷ USD được xác định có liên quan tới tổng thống Nga và một người bạn thân
của ông.

Các lãnh đạo quốc gia có tài sản offshore là Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif, cựu Thủ
tướng Iraq Ayad Allawi, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, Alaa Mubarak – con trai
cựu Tổng thống Ehud Mubarak, Thủ tướng Iceland Sigmundur Davíð Gunnlaugsson –
người buộc phải từ chức sau khi vụ việc lộ ra.

Một quỹ đầu tư offshore của cha cựu Thủ tướng Anh David Cameron cũng được phát
hiện là dùng một loạt dân Bahamas để ký giấy tờ thay họ.
 Việc có các tài khoản offshore ở nước ngoài như thế này không phải phạm luật hoàn
toàn, nhưng các điều tra chỉ ra được các giao dịch bất thường trong các tài khoản này –
biểu hiện của trốn thuế hoặc tham nhũng của các chính trị gia.

Các cuộc điều tra về Hồ sơ Panama hiện vẫn đang tiếp tục và loạt hồ sơ mới về Hồ sơ
Bahamas cũng đang được các nhà báo của GIJN thực hiện.

“Sẽ rất khó để đạt được những đỉnh cao như Hồ sơ Panama nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục”,
một thành viên của cuộc điều tra nói. 

Hồ sơ Panama (Panama Paper) là gì? Nội dung

của Hồ sơ Panama
14:47 | 30/10/2019

Hồ sơ Panama (tiếng Anh: Panama Paper) là một vụ rò rỉ lớn các hồ sơ tài

chính từ cơ sở dữ liệu của Mossack Fonseca, công ty luật nước ngoài lớn thứ
tư trên thế giới.
 22-10-2019Khấu hao (Depreciation) là gì? Ý nghĩa của khấu hao 
 21-10-2019Công suất hoà vốn là gì? Sự cần thiết và công thức xác định 
 21-10-2019Phân tích hòa vốn (Break-Even Analysis) là gì? 
 16-10-2019Thị trường phi chính thức (Grey market) là gì? 
 12-10-2019Bẫy thu nhập trung bình (Middle Income Trap) là gì? 

Hình minh họa. Nguồn: miamiherald

Hồ sơ Panama (Panama Paper)

Định nghĩa
Hồ sơ Panama trong tiếng Anh là Panama Paper. Hồ sơ Panama là một vụ rò rỉ lớn các
hồ sơ tài chính từ cơ sở dữ liệu của Mossack Fonseca, công ty luật nước ngoài lớn thứ tư
trên thế giới.
Hồ sơ Panama đề cập đến 11,5 triệu tài liệu mật được mã hóa bị rò rỉ thuộc sở hữu của
công ty luật có trụ sở tại Panama, Mossack Fonseca. Các tài liệu được công bố vào ngày
3 tháng 4 năm 2016, trên tờ báo Đức Süddeutsche Zeitung (SZ), đặt tên cho chúng là Hồ
sơ Panama Panama.
Tài liệu đã tiết lộ mạng lưới của hơn 214.000 thiên đường thuế liên quan đến người dân
và các thực thể kinh doanh từ 200 quốc gia khác nhau. Một nỗ lực kéo dài hàng năm của
SZ và Liên đoàn Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) đã đi vào giải mã các tệp được mã hóa
trước khi các bí mật được công khai.

Nội dung của Hồ sơ Panama

- Hồ sơ Panama là tài liệu chứa thông tin tài chính cá nhân về một số cá nhân giàu có và
các quan chức Nhà nước trước đây được giữ kín. Trong số những người được nêu tên, có
hàng tá nhà lãnh đạo thế giới hiện tại hoặc trước đây, 128 quan chức, các chính trị gia và
hàng trăm người nổi tiếng, doanh nhân và các cá nhân giàu có khác.
- Các công ty ngoại biên (Offshore business entities, Offshore company) nhìn chung là
hợp pháp và hầu hết các tài liệu cho thấy không có hành vi không phù hợp hay bất hợp
pháp. Tuy nhiên, một số công ty vỏ bọc (Shell Corporation hay Shell Company) - thành
lập bởi Mossack Fonseca được các phóng viên tiết lộ đã bị sử dụng cho mục đích bất hợp
pháp, bao gồm gian lận, trốn thuế và tránh các lệnh trừng phạt quốc tế.

Sự xuất hiện của hồ sơ Panama

- Năm 2015, Süddeutsche Zeitung (SZ) đã được liên lạc bởi một nguồn nặc danh - tự gọi
mình là John Doe - là người đề nghị rò rỉ các tài liệu. Theo thông báo của SZ, Doe không
yêu cầu bất kì khoản bồi thường tài chính nào.

- Tổng khối lượng dữ liệu của hồ sơ Panama lên tới khoảng 2,76 terabyte, khiến nó trở
thành vụ rò rỉ dữ liệu lớn nhất trong lịch sử. Dữ liệu liên quan đến giai đoạn kéo dài từ
những năm 1970 đến mùa xuân năm 2016.

- Ban đầu, chỉ một vài cái tên của các chính trị gia, quan chức Nhà nước, doanh nhân và
những người khác có liên quan được chọn để tiết lộ. Một trong những hậu quả ngay lập
tức của các tiết lộ là ngày 4 tháng 4 năm 2016, thủ tướng Iceland Sigmundur David
Gunnlaugsson từ chức.

- Vào ngày 9 tháng 5, tất cả 214.488 thực thể ngoại biên có tên trong Hồ sơ Panama đã có
thể tìm kiếm thông qua cơ sở dữ liệu trên trang web của Liên đoàn Nhà báo Điều tra
Quốc tế (ICIJ).