‫بسمه تعالی‬

‫کمال همنشین‬
‫درس چهاردهم‬
 ‫دوست خوب از مهم ترین دارایی های انسان است‪ .‬همانطور که سعدی می فرماید‪:‬‬

‫تو اول بگو اب کیان زیسیت‬

‫پس آنگه بگویم که تو کیسیت‬

‫امیراملومنین نیز در این باره می فرمایند ‪:‬‬

‫پیش از آنکه کیس را به دوسیت برگزیین‪ ،‬او را امتحان کن‬

‫وگرنه بدون آنکه خودت بداین‪ ،‬به هم نشیین اب بدان گرفتار خواهی شد‪.‬‬
 ‫حال که اهمیت دوست را فهمیده ایم باید از طریقی او را بیازماییم!‬
‫ویژگی اول‪ :‬دوست خوب باید اهل مناز و نییک کردن باشد‪.‬‬
‫امام صادق(ع) در این باره می فرمایند‪:‬‬
‫دوستان خود را در داشتن دو ویژگی بیازمایید‪ ،‬اگر در آنها بود‬
‫با آنان هم نشین شوید و اگر نداشتند حتما از آنان دوری کنید‪ ،‬از آنان‬
‫دوری کنید‪ ،‬از آنان دوری کنید ‪...‬؛ اوّل رعایت اوقات نماز و دیگری‬
‫نیکی به هم نوعان در سختی و راحتی‬

‫کسی که به فرمان خالق جهان و خواسته او برای اقامه نماز بی توجّه است‪ ،‬به ما و خواسته های‬
‫ما نیز توجّهی نخواهد کرد و البته کسی که فقط در ایّام خوشی در کنار انسان است و در مواقع‬
‫سختی و به هنگام نیاز‪ ،‬او را به حال خود رها می کند‪ ،‬دوست خوبی نیست‪.‬‬
‫سعدی در این باره می فرماید‪:‬‬

‫گ‬ ‫ل‬ ‫یش‬

‫رد رپ ان حا ی و ردماـند ی‬ ‫گی‬ ‫ن‬
‫دوست آن دا م که رد د ت دو ت‬
‫س‬ ‫س‬
 ‫بیفتیم‬ ‫دوست خوب باید قدری به خدا نزدیک باشد که وقتی او را می بینیم یاد خدا‬
‫ویژگی دوم‪ :‬دوست خوب باید وفای به عهد بلد باشد‪.‬‬

‫ست‬ ‫ست‬
‫خداوند در این باره در قرآن کریم می فرماید‪:‬‬
‫قَد اَفلَحَ المُؤمِنونَ(هب را ی که مؤمنان ر گار شدند‪)،‬‬

‫‪ ...‬وَ الَّذینَ هُم(کسانی که آانن‬

‫)‬

‫م‬ ‫ی‬ ‫پی‬

‫لِاَماناتِهِم وَ عَهدِهِم راعونَ(امانت اه و مان خو ش ر رعا ت ی ند‪).‬‬
‫کن‬ ‫ی‬ ‫ا‬

‫کسی که به شما قولی می دهد‪،‬ولی به آن عمل نمی کند‪ ،‬مانند این است‬
‫که جعبه ای را زیبا بدهد و وقتی هدیه به دستتان می رسد موجب خوشحالی‬
‫شما می شود‪ ،‬اما هنگامی که آن را باز می کنید میبینید هیچ چیز داخل آن نیست‪.‬‬
‫در این حال‪ ،‬چقدر آزرده خاطر و ناراحت می شوید؟ این همان احساسی است که در هنگام بدقولی به انسان دست می دهد‪.‬‬
‫پایبند نبودن به قول و وعده‪ ،‬موجب می شود دوستی پایدار نماند!‬
 ‫حرضت رسول اکرم(ص) در این باره می فرمایند‪:‬‬

‫کیس که به خدا و قیامت ایمان دارد ابید به وعده اش وفا کند‪.‬‬

‫پس وفاداری از ویژگی های دوست خوب است و دوست متعهد باید پایبند به قول و سخنش باشد‪.‬‬
‫حرضت عیل(ع) می فرماید‪:‬‬

‫اعمتاد مکن بر دوسیت کیس که بر عهدش وفادار نیست‬

 ‫ویژگی سوم‪ :‬دوست خوب باید راستگو باشد‪.‬‬

‫امام صادق (ع) در این باره می فرماید‪:‬‬

‫برای اینکه کسی را به درستی بشناسید‪ ،‬تنها به طوالنی بودن رکوع‬
‫و سجود نمازش نگاه نکنید‪ ،‬بلکه به راست گویی و امانت داری او‬
‫بنگرید‪.‬‬
‫کسی که زبانش راست گو باشد‪ ،‬اعمالش نیز پاک خواهد شد!‬

‫عاقبت راست گویی نجات است و عاقبت دروغ گویی‪ ،‬حسرت و پشیمانی‪.‬‬
‫نتیجۀ دروغ گویی‪ ،‬در دنیا خواری و در آخرت عذاب جهنم است‪.‬‬
 ‫حکایت درباره وفای به عهد‪:‬‬
‫من از سال ها پیش او را می شناسم‪ .‬پیش از آنکه به پیامبری مبعوث شود‪.‬‬
‫آن وقت ها من چوپان بودم و گوسفندان مردم را به صحرا می بردم‪ .‬او هم‬
‫گاهی گلّه ای را به چراگاه می آورد‪.‬‬
‫یک روز که هر دو گوسفندانمان را به صحرا برده بودیم‪ ،‬به او گفتم‪ :‬باید‬
‫کم کم به فکر چراگاه دیگری باشیم‪ .‬اینجا دیگر علف چندانی ندارد …‬
‫او تپ ّه ای را در دور دست ها نشانم داد و گفت‪ :‬پشت آن تپ ّه هم علفزاری‬
‫هست‪ ،‬اگر می خواهی فردا صبح هر دو گله هایمان را به آنجا می بریم‪.‬‬
‫گفتم‪ :‬باشد‪ ،‬پس قرار ما فردا صبح زود باالی همان تپ ّه …‬
‫فردای آن روز‪ ،‬با صدای گوسفندان از خواب بیدار شدم‪ ،‬خورشید باال‬
‫آمده بود‪ .‬یادم آمد که با او قرار داشتم‪ .‬از جا پریدم‪ ،‬با عجله آبی به صورتم زدم‬
‫و گوسفندان را به راه انداختم‪.‬‬
‫با خود گفتم گمان نمی کنم بردن این گوسفندها دیگر فایده ای داشته باشد‪ .‬گوسفندهای او تا حاال‬
‫دیگر از آن علفزار چیزی باقی نگذاشته اند‪ ،‬ولی چاره ای ندارم‪ .‬هر قدر که مانده باشد‪ ،‬بهتر از هیچ است‪.‬‬
‫این حیوانات گرسنه را که نمی توانم همین طور رها کنم‪.‬‬
‫وقتی با گوسفندان باالی تپ ّه رسیدم‪ ،‬از تعجب سر جایم میخ کوب شدم! محمّد امین گوسفندانش‬
‫را همان جا نگه داشته بود و نگذاشته بود وارد علفزار شوند‪.‬‬
‫به او گفتم‪ :‬پس چرا آنها را به داخل علفزار نبردی؟‬
‫گفت‪ :‬قرار ما این بود که با هم گلّه هایمان را بچرانیم‪.‬‬