Vấn đề số 4: Câu chuyện về những bức tượng đất sét ở Thiên Tân.

Tượng đất sét Thiên Tân là loại tượng đất sét dân gian của Trung Quốc được làm ra tại Thiên Tân, nó
xuất hiện vào cuối triều Thanh trong khoảng hơn 180 năm trước. Loại tượng này được nặn từ một loại
đất bùn với hàm lượng cát và các tạp chất khác rất thấp, loại đất này sau khi khai thác sẽ được trộn với
xơ bông nát, và liên tục được nhào. Sau một thời gian dài cùng với việc làm cho nó càng ngày vụn ra
thông qua việc đập, lọc và làm sấy khô, thì thành phẩm mà ta thu được được gọi là “đất thấu” hay dễ
hiểu là đất đã qua chế biến. Hỗn hợp đất này sau đó sẽ được tạo hình để làm nên các bức tượng, những
bức tượng này sau đó được phơi khô rồi đem cho vào lò nung và được nung ở nhiệt độ khoảng 700°C.
Sau khi được đánh bóng kỹ lưỡng và tô màu, thành phẩm cuối cùng đó là các bức tượng Thiên Tân như
hình.

Trong quá trình xử lý, một lượng NH4H2PO4 và MgO nhất định được thêm vào để tạo điểu phẩn thạch
- Struvite (phản ứng 1), và điều này phần nào giúp rút ngắn thời gian làm khô và tránh làm cho đất bị
nứt. Biết rằng điểu phẩn thạch kết tinh thành tinh thể có dạng trực thoi như Hình 4.1.

Hình 4.1 Cấu trúc của điểu phẩn thạch - Struvite

4-1-1: Hãy viết phương trình cho phản ứng 1
4-1-2: Các thông số của một ô cơ sở lần lượt là: a=694,1 pm; b=613,7pm; c=1119,9pm. Hãy tính độ
đặc khít của tinh thể điểu phẩn thạch.

4-2 Hàm lượng silicon trong đất có thể xác định bằng phương pháp sau: cân x(g) mẫu và trộn với NH4Cl
theo tỉ lệ 8:1, nhỏ HCl đậm đặc vào để làm ướt mẫu, sau đó nhỏ thêm 2 đến 3 giọt HNO3 đậm đặc.
Nung mẫu thử cho đến khi phân hủy hoàn toàn, sau đó cho nước nóng vào để hòa tan và thu các muối
tan, sau đó đem đi lọc và rửa. Đem kết tủa (A) đi nung đến khối lượng không đổi ta thu được chất rắn
y(g). Viết công thức phân tử của A, và cho biết hàm lượng silicon có trong A.

4-3 Tính chất hóa học của kim loại kiềm M khá giống với tính chất hóa học của Mg. Khi đốt M trong
không khí, ta thu được hợp chất B và D. B sau đó cho phản ứng với nước thì thu được E và khí F có khả
năng gây kích ứng. Trình bày công thức phân tử của B, D, E, F.

4-4 Muối carbonate của kim loại kiềm thổ có thể bị nhiệt phân, và các oxide tương ứng sẽ là những sản
phẩm thu được. Hãy tính nhiệt độ thấp nhất để nhiệt phân MgCO3 biết rằng các thông số nhiệt động
học được cho trong bảng dưới đây:

MgCO3 MgO CO2

Δf Hm (298K) (kJ mol−1) −1095.8 −601.6 −393.5

(298K) (kJ mol−1) −1012.1 −569.3 −394.4

Sm (298K) (J mol−1 K−1) 65.7 27 213.8