TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐIỆN – ĐIỆN TỬ

BÁO CÁO BÀI TẬP LỚN

MÔN ĐIỆN TỬ TƯƠNG TỰ 2

Đề tài:
KHẢO SÁT CÁC MẠCH PHỐI HỢP TRỞ KHÁNG L, PI, T

Sinh viên thực hiện:

Giảng viên hướng dẫn: TS. NGUYỄN NAM PHONG

Hà Nội, 7-2022
MỤC LỤC
Danh mục hình ảnh............................................................................................................ii
Danh mục bảng biểu.........................................................................................................iii
1. Mạch L........................................................................................................................1
1.1. Mạch 2.................................................................................................................. 1
1.2. Mạch 3.................................................................................................................. 2
1.3. Mạch 4.................................................................................................................. 3
2. Mạch Pi.......................................................................................................................4
2.1. Mạch low-pass......................................................................................................6
2.2. Mạch high-pass.....................................................................................................6
3. Mạch chữ T.................................................................................................................7
3.1. Mạch T low-pass...................................................................................................8
3.2. Mạch T high-pass.................................................................................................9
4. So sánh các loại mạch L, П, T...................................................................................10
Tài liệu tham khảo............................................................................................................ 11
Danh mục hình ảnh
Hình 1-1 Mạch L số 2........................................................................................................1
Hình 1-2 Mạch L số 3........................................................................................................2
Hình 1-3 Mạch L số 4........................................................................................................3
Hình 2-1 Mạch Pi tổng quát...............................................................................................4
Hình 2-2 Phân tách thành 2 mạch L...................................................................................5
Hình 2-3 Mạch nối tiếp tương đương.................................................................................5
Hình 2-4 Mạch Pi low-pass................................................................................................6
Hình 2-5 Mạch Pi high-pass...............................................................................................7
Hình 3-1 Mạch T cơ bản....................................................................................................7
Hình 3-2 Chia thành 2 mạch L cơ bản................................................................................8
Hình 3-3 Mạch song song tương đương.............................................................................8
Hình 3-4 Mạch T low-pass.................................................................................................9
Hình 3-5 Mạch T high-pass................................................................................................9

ii
Danh mục bảng biểu
Bảng 4-1 So sánh các loại mạch.....................................................................................10

iii
 1. Mạch L
1.1. Mạch 2
Ta xét mạch L số 2 như Hình 1-1:

Hình 1-1 Mạch L số 2

Ta có
𝐿1 𝑅
+ 𝐿 + 𝑗𝜔𝐿 𝑅 + 𝑅𝐿
𝑅𝐿1 −
1 𝐿
𝑍𝑖𝑛 = 1 + 𝑗𝜔𝐿1𝑅𝐿 𝐶1 𝑗𝜔𝐶1 𝐶1𝜔
𝑗 𝜔2𝐿1𝐶1
𝑗𝜔𝐶1 𝑗𝜔𝐿1+𝑅𝐿 = 𝑗𝜔𝐿1+ 𝑅𝐿 = 1− 𝑗
𝑅𝐿
𝜔𝐿1
1 𝑅𝐿 𝑅 2
− 𝑅𝐿 + 𝑅𝐿 + + 𝑗 𝐿 −𝑗 𝑅 2
3 𝐿
𝐶1𝑗𝜔 𝜔 𝐿1𝐶1 𝜔 𝐿1𝐶1 𝜔𝐿 𝜔 𝐿1 2
2 2
1
𝐶1
=
𝑅𝐿2 2 +
1
𝜔2𝐿1
1 𝑅𝐿
2𝑅2
−𝑗 𝜔𝐶 − 𝑗 3 2 + 𝑗 𝐿 + 𝑅𝐿
𝜔 𝐿1 𝐶 𝜔𝐿
= 1
2 1
𝑅𝐿
2+ 1
𝜔2𝐿1
𝑅𝐿
Phần thực là 𝑍{𝑅𝑒} = 𝑅𝐿 2
𝑅𝐿 2 =
1+𝑄𝑃
1+
Suy
2 2 ra: 𝐶1
𝜔 𝐿1

Đặt phần ảo bằng 0 thì:

1
+
�
�
1
 𝑅𝐿2 2
= 𝑅 𝐿
2 𝜔𝐿1
𝜔3𝐿1 𝐶1

2
 1
𝑅𝐿2 𝑅𝐿 2
𝐶1 + 2
=
𝜔2𝐿1 𝐶1 𝐿1
1
=> 𝑅𝐿 2 2
𝐶 (1 ) = 𝑅𝐿
2 𝐿1
1 + 𝜔2𝐿1
𝐿1 𝑅𝐿2 ) = 𝐿1 (1 + 𝑄 2)
𝐶1 (1 𝑃
= �𝐿2 + 𝜔 2𝐿 1
2
�𝐿2
� �
2
Với 𝑄𝑃 ≫ 1
thì:
2
1 𝜔2𝐿1
𝑅𝑒{𝑍𝑖𝑛} = =
𝑅𝐿 𝑅𝐿
2 2
𝜔 𝐿1
𝐿1 𝑅 2 1
𝐶1 = 𝐿 =
𝑅𝐿2 𝜔2𝐿12 𝜔2𝐿1
1.2. Mạch 3
Mạch L số 3 được biểu diễn như Hình 1-2:

Hình 1-2 Mạch L số 3

Ta có :
1
(𝜔
𝑗𝐿 +𝑅 𝑗𝜔𝐿1
) +1
𝑗𝜔𝐶1 1 𝐿
= 𝑗𝜔𝐿1 + = 𝑅𝐿
𝑅
𝑍𝑖𝑛 = 1 − 𝜔𝐿2𝐿 𝐶 + 𝑗𝜔𝐶 1 𝜔2𝐿 𝐶
1𝑗𝜔𝐶1 + 𝑅
𝑅𝐿 𝑗𝜔𝐿1 + 1 1 1𝐿
− 𝑅𝐿1 + 𝑗𝜔𝐶1
1

𝑅𝐿
2
𝜔2𝐿1 𝜔 2𝐿 1
2
1 𝜔𝐿1
2
𝜔3𝐿1 𝐶1
2 +1 ( 2 + 1) ( − 𝑗𝜔𝐶1 + 𝑗 2− 𝑗 2 )
𝑅 𝑅 𝑅𝐿 𝑅 𝑅
3
 𝐿 𝐿 𝐿 𝐿
= 1 𝜔𝐿1 𝜔3𝐿1 𝐶1=
2
1 2
𝜔𝐿 𝜔3𝐿 2 2
𝐶1
𝑅𝐿 + 𝑗𝜔𝐶1 − 𝑗 𝑅𝐿 2 + 𝑗 𝑅𝐿2 ( ) + (𝜔𝐶1 1
+ 1
)
𝑅𝐿 −
𝑅𝐿2 𝑅𝐿2

4
 𝜔𝐿1 3𝜔 2
𝐿1 1
Đặt phần ảo bằng 0 thì 𝜔𝐶 − + 𝐶 = 0, khi đó:
1 𝑅𝐿 2
𝑅𝐿 2
2
𝜔 2𝐿 1 1

Re{𝑍𝑖𝑛} = 𝐿
= (𝑄𝑆2 + 1)𝑅𝐿
1 2

( )
𝑅𝐿
𝜔 2𝐿 12
Và (1
𝐿 + )= => 𝐿1 1
𝐶 1 𝐶 =
1 1 𝑅𝐿2 1+𝑄𝑆2
𝑅𝐿2 𝑅𝐿2
2
Với 𝑄𝑆 ≫ 1
thì: 2 2
𝜔2𝐿1 𝜔2𝐿1
Re{𝑍𝑖𝑛} = × 𝑅𝐿 =
𝑅𝐿 2 𝑅𝐿
𝐿1
𝑅 𝐿2 1
𝐶1 = 2
=
𝑅𝐿 2 𝜔 2𝐿1
𝜔2𝐿1
1.3. Mạch 4
Mạch L số 4 được mô tả theo Hình 1-3:

Hình 1-3 Mạch L số 4

Ta có:
1 1
𝑗𝜔𝐿 ( +𝑅 1 −𝑗 +1
) 𝐿 +𝑅
1 𝑗𝜔𝐶1 𝑗𝜔𝐶1 𝐿
= 𝜔𝐶1𝑅𝐿
𝑍𝑖𝑛 = =1 𝑅 1 1 1
1 1+ 2 2 +
𝐿
− 2 −𝑗
+ 𝑗𝜔𝐿1 + 𝑗 𝜔 𝐿1 𝐶1 𝑗𝜔𝐿1 𝑅𝐿 𝜔 𝑅𝐿𝐿1𝐶1 𝜔𝐿1
𝑗𝜔𝐶
𝑅𝐿 1 1
1 +𝜔2𝐶12𝑅𝐿 2
=
1− 𝑗 1 1 1
𝑅𝐿 𝜔 𝑅 2
3 − 𝑗 + 𝑗
𝐿 𝐶2 𝜔𝐿1 𝜔𝑅
5
2
𝐶 𝐿 1 1 𝐿 1

6
 1 1 1 1 1
(1 + ) ( +𝑗 +𝑗 −𝑗 )
2
𝜔2𝐶1 𝑅𝐿
2 𝑅𝐿 2
𝜔3𝑅𝐿 𝐿1𝐶1
2 𝜔𝐿 1 2
𝜔𝑅𝐿 𝐶1
2
1 1 1 1
+ (− 3 2 2 − 𝜔𝐿1 + 2 )
𝑅 𝐿2 𝜔 𝑅𝐿 𝐿1𝐶1 𝜔𝑅𝐿 𝐶1
Đặt phần ảo bằng 0, ta
có:
1 − 1 1
− 𝜔3𝑅 2
𝜔𝐿 + 𝜔 =0
2
𝐿 𝐶 1
𝑅 2𝐶
𝐿 11 𝐿 1

Khi đó:
1 1
(1 + ) 𝑅𝐿
2 2
𝜔2𝐶1 𝑅𝐿 1
𝑅𝑒{𝑍𝑖𝑛} = = (1 ) 𝑅𝐿 = (1 + 𝑄𝑠2)𝑅𝐿
1 +
2 2
𝜔2𝐶1 𝑅𝐿
𝑅𝐿2
Và
1 1
1 => 𝐿 = 2
𝐶 (1 + 𝑄 2)
( + 1) = 𝑅
1 𝐿 1 𝑠
𝐿1 𝜔 𝑅𝐿 𝐶
2
2 2 𝑅𝐿 2𝐶
1 1
2
Nếu 𝑄𝑠 ≫ 1
𝑡ℎì
1
𝑅𝐿 = 1
𝑅𝑒{𝑍𝑖𝑛} = 2 2
𝜔 2 𝐶1 𝑅 𝐿 𝜔 𝐶 2𝑅
2
1 𝐿

𝐿 = 𝑅 2𝐶 1
=
1 𝐿
1 𝐿 1
𝜔𝑅
2
2 𝜔2𝐶1
𝐶12

2. Mạch Pi
Mạch chữ П có dạng như Hình 2-1:

7
Hình 2-1 Mạch Pi tổng quát

8
 Như Hình 2-2, để phân tích, ta chia mạch làm 2 nửa, mỗi nửa là 1 mạch chữ L cơ
bản:

Hình 2-2 Phân tách thành 2 mạch L

Khi đó, Q của mỗi nửa nhìn từ 𝑅𝐼:
𝑅𝑖𝑛 𝑅𝐿
𝑄1 =
𝑋1 ; 𝑄2 = 𝑋2
Biến đổi mạch từ song song sang nối tiếp (Hình 2-3):

Hình 2-3 Mạch nối tiếp tương đương

𝑋𝐴 𝑋𝐵
𝑄1 = ; 𝑄 2 =
�𝐼 �𝐼
� �
Khi chuyển mạch, ta có điện trở nối tiếp mới:
𝑅𝑖𝑛
𝑅𝐿
𝑅𝑖𝑛,𝑠 = 𝑅𝐼 = 2 ; 𝑅𝐿,𝑠 = 𝑅𝐼 = 2
1 + 𝑄1 1 + 𝑄2
Suy ra
𝑅𝑖𝑛 𝑅𝐿
𝑄 =√ − 1; 𝑄 = √ −1
1 2
𝑅𝐼 𝑅𝐼

9
 𝑅 𝑅
𝑄 = 𝑄 + 𝑄 = √ 𝑖𝑛 − 1 + √ 𝐿 − 1
1 2
𝑅𝐼 𝑅𝐼

Từ công thức trên, ta tính ra 𝑅𝐼, thay vào tính được 𝑄1và 𝑄2.
2.1. Mạch low-pass
Ở Hình 2-4 dưới đây, ta phân tích dạng mạch Pi low-pass:

Hình 2-4 Mạch Pi low-pass

Ta có:
= 𝜔𝐶 và 𝑋2 = 𝜔𝐶 nên
1 1
𝑋1
1 2 𝑅𝐿
𝑅𝑖𝑛
𝑄1 = = 𝑅𝑖𝑛 𝜔𝐶1 ; 𝑄2 = 2 = 𝑅𝐿𝜔𝐶2
𝑋1
𝑄1 𝑄2
𝐶1 =
�𝑖𝑛 𝜔 ; 𝐶2 = 𝑅 𝜔
� 𝐿
Lại có 𝑋𝐴 = 𝜔𝐿1, 𝑋𝐵 = 𝜔𝐿2

𝑋𝐴 𝜔𝐿1 𝑋𝐵 𝜔𝐿2
𝑄1 = = ; 𝑄2 = =
�𝐼 𝑅𝐼 �𝐼 𝑅𝐼
� �

𝑅𝐼𝑄1 𝑅𝐼𝑄2
𝐿1 ; 𝐿2
= 𝜔 𝜔
=
𝐿 = 𝐿1 +
2.2. Mạch high-pass 𝐿2

Tương tự là mạch high-pass (Hình 2-5)

10
 Hình 2-5 Mạch Pi high-pass
Ta có:
𝑅𝑖𝑛 𝑅𝑖𝑛 𝑅𝐿 𝑅𝐿
𝑄1 = =
= 𝑋1 𝜔𝐿1 ; 𝑄2 = 𝑋2 𝜔𝐿2
Nên
𝑅𝑖𝑛
𝑅𝐿
𝐿1 =
𝜔𝑄1 ; 𝐿2 =
𝜔𝑄2
Tính C: với 𝑋𝐴
= 𝜔𝐶 ; 𝑋𝐵 = 𝜔𝐶2
1 1

𝑋𝐴 1 𝑋𝐵 1
𝑄1 = = ; 𝑄 = =
𝑅 𝜔𝐶
𝑅 2 𝜔𝐶
𝑅
𝐼 1𝐼
𝑅𝐼 2𝐼

𝐶1 = 1 1
𝜔𝑄 𝑅 ; 𝐶2 =
1𝐼 𝜔𝑄2 𝑅
𝐼
1 1
1
= +
𝐶 𝐶1 𝐶2

3. Mạch chữ T
Một mạch chữ T được thể hiện dưới Hình 3-1

11
 Hình 3-1 Mạch T cơ bản
Tương tự như mạch pi, ta có thể tách mạch thành 2 mạch L nhỏ hơn (Hình 3-2):

12
 Hình 3-2 Chia thành 2 mạch L cơ bản
𝑋1 𝑋2
𝑄1 = 𝑣à 𝑄 2 =
�𝑖𝑛 �𝐿
� �
Chuyển đổi nối tiếp sang song song (Hình 3-3)

Hình 3-3 Mạch song song tương đương

𝑅𝐼 𝑅𝐼
𝑄1 = 𝑣à 𝑄 =
𝑋𝐴 2
𝑋𝐵
𝑅𝑖𝑛,𝑝 = 𝑅𝐼 = 𝑅𝑖𝑛(1 + 𝑄12) 𝑣à 𝑅𝐿,𝑝 = 𝑅𝐼 = 𝑅𝐿(1 + 𝑄22)

Suy ra
𝑅𝐼 𝑅𝐼
𝑄1 = √ − 1; =√ −1
𝑅𝑖𝑛 𝑅𝐿
𝑄2

𝑅𝐼 𝑅𝐼
𝑄 = 𝑄1 + =√ −1+√ −1
𝑅𝑖𝑛 𝑅𝐿
𝑄2

Từ phương trình, ta tính được 𝑅𝐼

3.1. Mạch T low-pass

13
Phân tích một mạch T low-pass (Hình 3-4)

14
 Hình 3-4 Mạch T low-pass
Ta có
𝑋1 = 𝜔𝐿1; 𝑋2 = 𝜔𝐿2
𝑋1
𝑄1 = 𝜔𝐿1 𝑄1𝑅𝑖𝑛
�𝑖𝑛 = 𝑅 𝑛ê𝑛 𝐿1 =
� 𝑖𝑛 𝜔
𝑋2
𝑄2 = = 𝜔𝐿2 𝑄2𝑅𝐿
�𝐿 𝑛ê𝑛 𝐿2 =
� 𝑅𝐿 𝜔

Tụ 𝐶1 được chia thành 2 tụ

𝑣à 𝐶𝐵, tương ứng ta có 𝑋𝐴 = 1 𝑣à 𝑋𝐵 = 1
𝐶𝐴 𝜔𝐶 𝜔𝐶𝐵
𝑄1 𝐴
𝑅𝐼
𝑄1 =
𝑋�= 𝑅𝐼𝜔𝐶𝐴 𝑛ê𝑛 𝐶𝐴 = 𝐼
�
𝑅𝜔
𝑄2
𝑅𝐼 = 𝑅 𝜔𝐶 𝑛ê𝑛 𝐶 =
𝑄2 = 𝐼 𝐵 𝐵
𝑅𝐼 𝜔
𝑋𝐵
𝐶1 = 𝐶𝐴 + 𝐶𝐵

3.2. Mạch T high-pass

Ta có dạng mạch T high-pass như sau (Hình 3-5)

Hình 3-5 Mạch T high-pass

15
 1 1
𝑋1 =
𝜔𝐶1 ; 𝑋2 = 𝜔𝐶2

16
 𝑋1 1 1
𝑄1 = = 𝜔𝐶 𝑛ê𝑛 𝐶1 =
𝑅 𝑅 𝑄1 𝑅𝑖𝑛𝜔
𝑖𝑛 1 𝑛𝑖
𝑋2 1 1
𝑄2 = = 𝜔𝐶 𝑛ê𝑛 𝐶2 =
𝑅 𝑅 𝑄2 𝑅𝐿 𝜔
𝐿 2 𝐿

Cuộn cảm 𝐿1 được chia thành 2 cuộn cảm 𝐿𝐴 𝑣à 𝐿𝐵, tương ứng ta có 𝑋𝐴 = 𝜔𝐿𝐴 𝑣à 𝑋𝐵 =
𝜔𝐿𝐵
𝑅𝐼
𝑄1 = 𝑅𝐼 𝑅𝐼
𝑋�=
𝜔𝐿𝐴 𝑛ê𝑛 𝐿𝐴 = 𝜔𝑄1
�
𝑅𝐼 = 𝑅𝐼 𝑅𝐼
𝑄2 = 𝑛ê𝑛 𝐿𝐵 =
𝑋𝐵 𝜔𝐿𝐵 𝜔𝑄2
1 1 1
= +
𝐿 𝐿𝐵
𝐿𝐴

4. So sánh các loại mạch L, П, T

Bảng 4-1 So sánh các loại mạch

Mạch L Mạch П, T

Ưu Đơn giản, dễ hiểu Q tốt

Nhược Q bé Mạch phức tạp

Đáp ứng tần số

17
Tài liệu tham khảo
1. https://analog.intgckts.com, truy cập lần cuối 23/06/2022
2. https://www.electronicdesign.com, truy cập lần cuối 23/06/2022
3. Wang, Bingting & Cao, Ziping & Song, Fei, “Design and Evaluation of a T-
Shaped Adaptive Impedance Matching System for Vehicular Power Line
Communication”, IEEE Access. PP. 1-1. 10.1109/ACCESS.2020.2988299, 2020
4. Behzad Razavi, RF Microelectronics. Prentice Hall Communications Engineering
and Emerging Technologies, 2011

18