Professional Documents
Culture Documents
Ayon kay Smith, maaaring makialam ang pamahalaan upang ayusin lamang ang
mga sistema ng pakikipagkalakalan at alisin ang anumang hadlang sa malayang
kompetisyon sa pagitan ng mga mga tao sa pamilihan.
David Ricardo
Isa sa nagbigay-buhay sa pag-aaral ng ekonomiks ukol sa paggamit ng modelo na
binubuo ng magkakaugnay na mga konsepto at argumento na nagnanais na
maipaliwanag ang ilang obserbasyon ukol sa ekonomiks ay si David Ricardo (1772-
1823).
Si Ricardo ay isang negosyanteng Ingles na yumaman sa stock market. Ayon
kay David Ricardo, naniniwala siyang darating ang panahon na hihina ang pag-unlad ng
mga kapitalista. Hihina ang produksiyon ng paggawa dahil kakaunti ang lupa at likas na
yaman. Lumalaki ang populasyon kasabay ng paglaki rin ng mga pangunahing
pangangailangan ng tao lalo na sa pagkain. Ang mga lupang dating hindi nagagamit ay
pakikinabangan na ng tao upang matugunan ang kaniyang mga pangangailangan. Kung
patuloy na gagamitin ang lupa, lalong bababa ang pakinabang na nakukuha dito
hanggang sa tuluyang humina ang produksyon nito.
Ayon kay Ricardo, ito ang "Batas ng Lumiliit na Dagdag na Pakinabang (Law of
Diminishing Return." Magkakaroon ng pagtaas ng upa sa lupa, pagbaba ng tubo ng
kapital, at pagtigil ng pamumuhunan na magdudulot ng suliraning pang-ekonomiya.
Halimbawa: if, using machinery, a worker in one country can produce both shoes
and shirts at 6 per hour, and a worker in a country with less machinery can produce
either 2 shoes or 4 shirts in an hour, each country can gain from trade because their
internal trade-offs between shoes and shirts are different. The less-efficient country has
a comparative advantage in shirts, so it finds it more efficient to produce shirts and
trade them to the more-efficient country for shoes. Without trade, its opportunity cost
per shoe was 2 shirts; by trading, its cost per shoe can reduce to as low as 1 shirt
depending on how much trade occurs (since the more-efficient country has a 1:1 trade-
off). The more-efficient country has a comparative advantage in shoes, so it can gain in
efficiency by moving some workers from shirt-production to shoe-production and
trading some shoes for shirts. Without trade, its cost to
make a shirt was 1 shoe; by trading, its cost per shirt
can go as low as 1/2 shoe depending on how much trade
occurs.
Thomas Robert Malthus
Si Thomas Malthus (1766-1834) isang Ingles na unang tumawag-pansin sa mas mabilis
na paglaki ng populasyon kaysa sa paglago ng mga pinagkukunang-yaman at ng
produksiyon.
Ayon kay Malthus, kung patuloy ang pagdami ng tao samantalang ang lupa
na kaniyang pinagkukunan ng pagkain ay hindi naman nadaragdagan darating ang
panahon na hindi na ito makakasapat sa kanilang mga pangangailangan.
Ayon sa teorya na ito, may dalawang hakbang upang
makontrol ang populasyon: preventative at positive check. Ang preventative na paraan
ay kontrol sa panganganak, at gumagamit ng iba't-ibang mga paraan upang kontrolin
ang kapanganakan; at positive check tulad ng natural calamities, digmaan, atbp.
Karl Marx
Ayon kay Marx, ang teknolohiya ang magiging lahilan ng pagsulong ng isang
bansa sa ilalim ng kapitalismo at ang kakayahan nitongkumikha ng yaman ngunit iilan
lamang ang maaaring makinabang dahil patuloy na maghihirap ang tao lalo na ing mga
manggagawa.
Ayon kay Marx, hindi babagsak asng kapitalismo ng dahil sa pagbaba ng
produksiyon at sakulangan ng mga teknolohiya na siyang paliwariag ng mga naunang
ekonomista kundi ang lubhang kailangan ay ang pagbabago sa kaugnayan ng mga tao
sa isa't-isa.
Naniniwala na dapat bigyang-pansin ang suliranin kung paano ipamamahagi ang
nagawang produkto sa pag-unlad ng ekonomiya.
Dagdag pa niya na nararapat lamang na kumpiskahin ang mga pribadong pag-
aari ng gamit sa produksyon at gawin itong pag-aari ng buong lipunan at alisin ang
sistemang pasahod. Ang konseptong nabuo ni Marx ukol sa tao at produksyon ay hindi
nagtagumpay sa mga maunlad na bansa. Ilan sa mga sosyalistang bansa na sumunod
sa kaisipan ni Karl Marx ay ang mga bansang China, Russia at ibang maliliit na bansa sa
Gitna at Silangang Europa.
Noong dekada 90, nagsipagbagsak ang ekonomiya ng mga bansang sosyalista at
nahirapan makabangon pa ang mga ito. Nagkaroon ng suliranin kung paano
matutugunan ang pangangailangan ng mga tao at pagtugon sa suliraning kung paano
mapapaangat ng pamahalaan ang estado ng ekonomiya ng mga nabanggit na
sosyalistang bansa.
Malaki din naman ang naitulong ng mga doktrina ni Marx sa pagbuo ng mga
samahang pang-manggagawa.
Sina Alfred Marshall (Principles of Economics, 1890) at Leon Walras (Elements
of Political Economy, 1894) ay maituturing na mga ekonomistang neoklasiko sapagka't
sumunod sila sa mga teoryang sinimulan ng mga klasikong ekonomista tulad nina
Ricardo at Smith.
Noong 1874 at 1877 inilabas ni Leon Walras ang aklat na “Elements of Pure
Economics”, akda na nagging dahilan upang kilalaning “father of the general equilibrium
theory”.
Ang general equilibrium theory inihaharap upang ipaliwanag ang pag-
uugali ng supply, demand, at mga
presyo sa isang buong ekonomiya sa ilan o maraming merkado.
Ayon kay Keynes, hindi laging mabisa ang pamilihan sa pagsagot sa lahat ng
suliranin ng ekonomiya ng isang bansa. Ayon sa kaniya, maaring hindi maging sapat
ang pamumuhunan sa isang ekonomiya upang patuloy na paunlarin ito.