ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent

Educatieve bachelor lager onderwijs

Naam student: Klaartje Linseele Leergroep OLO1A3

Naam mentor: L. P. Klas 3B Aantal lln.: 19
School: Aanvangstage

…DAG / / Handtekening mentor + datum:

Van tot
Leergebied(onderdeel): Wetenschappen en techniek
Lesonderwerp: Planten in de lente: knol, bol en bouw plant

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere

1. OWti2 Tijdsbegrippen en verschillende soorten kalenders functioneel gebruiken
Tijdsbegrippen en verschillende soorten kalenders functioneel gebruiken
Basisbegrippen en courante aanduidingen in verband met dagelijkse tijd onderzoeken en daarbij
woorden gebruiken zoals seizoen
2. OWna2 In verschillende biotopen vaak voorkomende organismen waarnemen, onderzoeken,
benoemen en ordenen
In een beperkte verzameling van organismen gelijkenissen en verschillen onderzoeken:
lichaamsbouw van mensen en dieren, uiterlijk en gedrag van organismen, verschillende
organismen van dezelfde soort …
3. OWna4 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken hoe levende organismen groeien en
zich voortplanten
Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken: welke verschillende stadia levende
organismen in hun ontwikkeling doorlopen, deze stadia onderscheiden en chronologisch
rangschikken
4. OWna5 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken hoe levende organismen door een
specifieke (lichaams-)bouw, houding of handeling aangepast zijn om in hun omgeving te
functioneren en te overleven
De uitwendige bouw van een plant onderzoeken en daarbij woorden gebruiken zoals wortel,
stengel, steel, knop, bloem, vrucht, stam, kruin …
5. OWna6 Het weer en het klimaat waarnemen, onderzoeken, beschrijven en vergelijken;
aantonen hoe leefgewoonten mee bepaald worden door het weer en het klimaat
Natuurlijke verschijnselen, waaronder weersomstandigheden, die een bepaald seizoen
kenmerken waarnemen en illustreren
6. MEva3 Digitale informatievaardigheden ontwikkelen
Navigeren en zoeken binnen een website
7. MEge3 Mediacontent verwerken
Steeds strategischer te werk gaan met hulp van de leraar om mediacontent te ontvangen door:

• voorspellen
• hoofd- en bijzaken onderscheiden
• voorkennis inzetten
• relaties in de content ontdekken (oorzaak-gevolg, middel-doel, deel-geheel, …)
Steeds complexere mediacontent, afgestemd op interesse, (ruimere) leefwereld en
verwerkingsniveau, verwerken.

1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

8. MEmw2 Mediacontent en mediagebruik van zichzelf en anderen kritisch beoordelen naar

vorm en inhoud
Zich respectvol uitdrukken bij de beoordeling van mediagebruik en van mediacontent

Leerinhoud:
Kennis:
• De lente is een seizoen
• Er zijn vier seizoenen: winter, lente, zomer, herfst
• Een knol heeft ogen en een bol niet
• Een bol is een soort zaad met reservevoedsel in de rokken terwijl een knol geen rokken heeft.
• Een bol heeft een stengel (meestal) en een knol heeft meerdere stengels
• De delen van een ‘bloem’ zijn: knop, stengel, bladeren, wortel. (Bloem is zelf een soort blad).
• De biologische klok is als een soort wekker dat wanneer er voldoende langdurig zonlicht en de
juiste temperatuur gehaald wordt, de ‘wekker’ af gaat en de planten gaan groeien en bloeien.
• De cyclus van een plant start met een zaad. Het zaad maakt wortels aan in de bodem. De plant
krijgt een kiem. De kiem groeit en maakt zijn eerste knoppen aan.
Plant blijft groeien en de eerste knoppen worden bladeren.
Plant wordt nog groter en maakt bloemknoppen aan.
Bloemknoppen bloeien en worden bloemen. Bloem bloeit uit en verliest zijn bladeren. De plant
sterft af en het begint opnieuw.
Vaardigheid
De hoofdzaken uit de video zijn: onderwerp (hier: biologische klok)
Navigeren door een leerpad kan je doen door op de knoppen te klikken. Teruggaan naar het begin
kan je ook doen door de beginpagina aan te klikken in het hoofdmenu.
Attitude
De website vind ik… want…

Lesdoelen:
De leerlingen kunnen...
- Het begrip seizoen actief gebruiken (OWti2)
- Uitleggen wat het verschil is tussen een bol en een knol (OWna2)
- Onderzoeken hoe een plant zijn levenscyclus doorloopt (OWna4)
- Het natuurlijk verschijnsel ‘de biologische klok’ uitleggen (OWna6)
- De delen van een bloemplant correct aanduiden (OWna5)
- Navigeren in binnen het leerpad (MEva3)
- De website kritisch beoordelen (MEmw2)
- Gegevens onderscheiden uit een video (MEge3)

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces: aanbrengen Inoefenen

2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Waarop bouwt deze les verder?

• Algemeen gezien krijgen ze voor wo door de leerkracht zelfontworpen lessenreeksen. De lessen
over de lente (en de seizoenen) worden normaal gezien minder expliciet gegeven. Echter
hebben ze wel al zekere voorkennis.
• Het eerste deel is dus herhaling: waarnemen van natuurverschijnselen kennen ze vermoedelijk
al, echter wordt dit herhaald om de voorkennis mee te kunnen nemen naar de andere fases.
• De leerkracht (mentor) werkt vaak eerst met een gespreksvorm of een aanbiedende werkvorm
om daarna over te gaan naar een opdrachtsvorm. De leerlingen herkennen deze structuur.
Leerling specifieke gegevens + acties:
- A. toonde interesse voor planten. Ze lijkt al eventuele voorkennis over dit onderwerp te
hebben. Ik maak gebruik van haar ervaringen om de leerlingen te helpen.

3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Bronnen: volgens de APA-normen

• Boulez, S., Hulsen, K., Mennes, F., Merckx, B., & Pools, K. (2018). De basis, wetenschappen en
techniek voor de basisschool: wil je nu wat weten?. Leuven: Acco.
• De bronnen van de zelfgemaakte video staan bij meer info op youtube. Ook staan ze bij bronnen
op website
• Young Crowds. (2019, 2 mei). Groen Doen in de Klas! - Van bol tot bloem. YouTube.
Geraadpleegd op 7 april 2021, van https://www.youtube.com/watch?v=uv8rtR3DZl0

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …

• Website

• Foto’s website onderaan lvb

4
 ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Materiaal / locatiewijziging:
• Laptop
• Website
• Fotocamera/gsm
• Alle externe sites zijn ingebed in website

Lesopbouw

1. Individueel: doelen overlopen (’4)

oriënteren verwerven verwerken afronden

Organisatie
Voordat de leerlingen aan de slag gaan kunnen ze bij het gedeelte afstandsleren de instructies
overlopen. Daar staat ook waarop ze moeten letten als ze iets willen opzoeken. Hiermee wil ik hen
aan herinneren op wat ze moeten letten als ze iets opzoeken.
Ze krijgen dus eerst informatie over mediawijsheid. Dit om het in een volgende les te bespreken,
maar ook al in om er op voorhand op te wijzen. Daarnaast staat het ook bij de ouders als tip om
de MediaDiamant toe te passen en even te bespreken met hun kind.
De leerlingen vinden bij online lessen de knol en de bol. Wanneer ze er op klikken zien ze het
introductiefilmpje met de instructies.
Onderaan zien ze de knop om naar de volgende pagina te gaan.
Ze zien daarbij ook de uitleg hoe ze moeten navigeren
doorheen een website.

Instructie
Doe jullie ogen dicht. Ik ga iets opzetten. Luister goed naar wat je hoort.
Waar zitten we? Welke geluiden heb je gehoord?
(Eigenlijk zijn bijna alle antwoorden hier juist.)
Opmerking
De lesvoorbereiding is zo opgebouwd als een gewoonlijke les; echter is het meeste gewoon uitgetypt.
De les maakt gebruik van de verschillende soorten tools die we gezien hebben in de lessen van Digitale
Geletterdheid.
- H5P
- wooclap
- padlet
- genially
Qr code
Extra: verschillende video’s (een zelfgemaakt) (beeldgeletterdheid)
2. Individueel: de lente ontdekken ( ‘10-12)
oriënteren verwerven verwerken afronden
- Onderzoeken hoe een plant zijn levenscyclus doorloopt (OWna4)
- Het natuurlijk verschijnsel ‘de biologische klok’ uitleggen (OWna6)

Instructie lente
Het instructiefilmpje is eerst.
De leerlingen schrijven in de kader wat ze al weten over de lente om de voorkennis te activeren.
Daarna doen ze hun ogen dicht en luisteren naar het geluid.
Op htm5 kaarten worden onderstaande vragen gesteld om de les te introduceren.
5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

We hebben de winter, de lente, zomer, de herfst... Hoe noemen we dit allemaal samen? (seizoenen)
De lente is dus een seizoen.
Kan iemand vertellen wanneer dit seizoen ongeveer begint?
Hoe merken we eigenlijk dat het lente wordt?
Wat is het weer? Wordt het warmer, kouder?
Worden de dagen donkerder of lichter?

Uitleg - biologische klok

Hoe komt het dat het lente wordt? Hoe weten de dieren dat het lente is?
Hoe weten planten wanneer ze moeten groeien?
Wat zorgt ervoor dat de planten weten dat ze moeten groeien en bloeien, dat de vogels een nest
gaan bouwen en dat de dieren uit hun winterslaap komen? Deze vragen staan ook op de site om de
interesse van de leerlingen aan te wakkeren.
Filmpje lente en biologische klok
Zelfgemaakt filmpje link: Een Biologische Klok?! De lente bij 3B!
Wat gebeurd er dus tijdens dit seizoen?

Uitleg bol
Dus de stijging van temperatuur en de lichtduur zorgt ervoor dat de planten gaan groeien. Maar wat
maakt een plant allemaal mee?
Waaruit groeit een plant?
Vandaag gaan we het hebben over knollen en bollen.
Hoezo is het een plant? Het is toch maar een deel? Eigenlijk zit het plantje er al in. Het is een soort
zaadje, en daar groeit een plant uit. In de bloembol zit voedsel om de plant te laten groeien. Zien
jullie de binnenkant? Dat zijn rokken. In die rokken zit het voedsel voor de plant.

3. Individueel: oefeningen maken (8’)

oriënteren verwerven verwerken afronden

- Onderzoeken hoe een plant zijn levenscyclus doorloopt (OWna4)
- Delen van een plant aanduiden (OWna5)

Instructie – opdracht levenscyclus plant

Hoe doorloopt een plant zijn leven? Wat komt eerst en wat komt er na?
Bekijk het filmpje aandachtig en maak de oefening. Bij de oefening moeten de leerlingen het verloop
in de juiste volgorde zetten.
Wat moeten we eerst plaatsen? (bol/zaadje) Waarom heb je dat zo gedaan?
Wat plaatsen we daarna? Wat is de juiste volgorde?

Instructie - Plantenonderdelen
Kijk eerst naar de video en plaats daarna de correcte namen bij de delen van de plant.
Kijk eens goed naar de bloem. Komt de vorm niet bekend voor? Waar heb ik dit nog gezien?
Kijk eens goed naar het blad van de plant. Een bloemblad is dus ook een blad. Het heeft een ander
kleur om de dieren aan te trekken.
De leerlingen maken dan ook een schema en zetten die op het einde bij de padlet.
Groen Doen in de Klas! - Van bol tot bloem
- Knop
- Stengel
- Bladeren
- ‘Bloem’

6
 ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

- wortel

4. Individueel: verschil bol knol vergelijken (5’)

oriënteren verwerven verwerken afronden
- Delen van een plant aanduiden (OWna5)
- Uitleggen wat het verschil is tussen een bol en een knol (OWna2)
Uitleg knol
Wat is dit? (aardappel). Een aardappel? Wat groeit er uit een aardappel? (Een plant). Er groeit een
plant uit de aardappel en dus is het ook een soort zaad. Een aardappel is een voorbeeld van een knol.
Een knol groeit op een speciale wijze. Hij heeft ogen. Daaruit groeien meerdere stengels, waardoor
er meer planten kunnen groeien. De aardappel is het voedsel van de plant.

Vergelijken knol en bol

Wat is het verschil tussen een bol een knol?
Een knol heeft ogen en meerdere stengels en een bol heeft een stengel en rokken.
Een knol heeft geen rokken en een bol heeft geen ogen.

5. Klassikaal: samenvatten van leerinhoud (3’)

oriënteren verwerven verwerken afronden
- Het begrip seizoen actief gebruiken (OWti2)
- Uitleggen wat het verschil is tussen een bol en een knol (OWna2)
- Onderzoeken hoe een plant zijn levenscyclus doorloopt (OWna4)
- Het natuurlijk verschijnsel ‘de biologische klok’ uitleggen (OWna6)
- De delen van een bloemplant correct aanduiden (OWna5)

Instructie - evalueren kennis

Op de laatste pagina staat een instructiefilmpje klaar. De leerlingen moeten de wooclap maken. Die
kunnen ze vinden door de qr-code te scannen.
Ze moeten hun foto van hun plant uploaden in de wooclap.

De leerlingen moeten dan ook het leerpad recenseren. Zo moeten ze beleefd maar ook kritisch
kijken naar de website, en zijn ze bezig met mediavaardigheid.
Zo kan ik ook controleren of ze het leerpad goed doorlopen hebben.
Achteraf (op het einde van de week) is het ook de bedoeling dat ze iets schrijven over het leerpad en de inhoud in
de klasblog. Op die manier versterk ik mijn doel.

7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

• Website

Pg 1:

8
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

9
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

10
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en
waarom? Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en realisatie.) Doe een verbetervoorstel.

11