Ревитализација се состои од давање поголема виталност или моќ на нешто.

Затоа, преку ревитализација на нешто се дава сила , живот или движење .

На пример: за да ја заживееме економијата, мора да ги намалиме

даноците да одобруваме кредити за да ја охрабриме потрошувачката

„Властите тврдат дека организацијата на Јужноамериканските игри ќе

придонесе за ревитализација на градот“, „Дерматологот препорача крем за

ревитализација на кожата. Да претпоставиме дека соседството знаеше да биде

просперитетно благодарение на фабриката што работеше со децении. Кога

фабриката ги затвори вратите, областа започна да трпи економски и социјален

пад. Со идеја за ревитализација на соседството, владата локалната одлучи да

додели даночни бенефиции на една компанија наместо да инсталира нова

фабрика. Ревитализацијата, во овој случај, ќе се состои од создавање работни

места што, пак, ќе ги натера повеќе луѓе да ја обиколат од соседството, поттикнувајќи

го отворањето на други бизниси. Една економија во рецесија, може да се ревитализира со

мерки што овозможуваат повторно да расте. Зголемувањето на јавните

инвестиции за промовирање на вработеноста и повлекување на општинските

даноци, така што заштедите се претвораат во потрошувачка се некои од мерките

што може да се преземат за ревитализација на економијата.

Вообичаено е да се зборува за ревитализирање на телото и умот. Поточно,

овој израз се користи за едно лице да почне се грижи за себе, оставајќи ги настрана стресот,
проблемите,заморот. Во тој случај, следниве се утврдени како ефективни мерки:

-Да се обложувате на здрава, комплетна и урамнотежена диета која,

меѓу другото, се заснова на правење пет оброци на ден.

-Да се одвојте од нездравиот живот и да се подложите на вежбање, дури и

одете на прошетка половина час секој ден.

-Уживајте во малите задоволства во животот, како што се одење на

филмови, читање книга, сончање, одење на прошетка, бањање, седење и гледање телевизија

- Одморете правилно барем седум,осум часа.

-Направете простор во дневната агенда за да извршите активност што ви

се допаѓа.

Така, на пример, луѓето обично зборуваат за ревитализирање на страста во

рамките на двојката. Со ревитализацијата тие повторно ке уживаат во сексуалниот живот.

Ова може да биде неопходно после бременост и породување, заради монотонијата ...

За да го направите ова, за да го ревитализирате тој аспект, следете ги следните совети:

-Обидете се да избегате од рутината.

-Направете романтичен одмор или подгответе специјална вечер.

-Пробајте нови сексуални позиции, нови агли за да водите љубов

-Искористете употреба на сите видови играчки.

-Остварете добра комуникација.

-Уживајте во сексуалните игри.

Рурални населби - една или повеќе точки обединети со заедничка

територија. Тие можат да вклучуваат населби, станица, села, фарми, села итн.

Овластувањата на овие структури

вклучуваат решавање на прашања за:

 формирање на локален буџет;

 управување со општинскиот имот;

 самоопределување на структурата на институциите на локалната

самоуправа;

 територијална организација на самоуправа;

 спроведување на јавниот ред и мир.

Територија рурална населба, како по правило, вклучува една населба или село.

Бројот на граѓани кои живеат во нив надминува илјада лица. Ако територијата има

голема густина на население, тогаш на неа не можат да живеат повеќе од 3 илјади

луѓе. Руралната населба може да е сочинета од повеќе густо населени села под услов нивниот
број на жители да не надмине 3000 жители. Територија со 15-20000 жители е
административна единица. Во Русија, сепак, постојат рурални населби со

поголемо население (повеќе од 30 илјади луѓе). во 2013 година, повеќе од

60 илјади луѓе се попишани во населбата Орџоникидзе во Ингушетија.

Руралната населба има административен центар. Тоа е населбата во која

се наоѓа претставничкото тело. Административниот центар се определува земајќи

ги предвид постојната инфраструктура и локалните традиции.

Постојат многу различни дефиниции за руралните населби во различни

држави. Толкувањето зависи од економските, националните,

демографските, географските, социјалните и други фактори.

Рурална населба е населба лоцирана во која повеќето од жителите се

занимаваат со земјоделство“.Општо земено, рурална населба се смета за:

 населба, од кои повеќето жители се занимаваат со земјоделство;

 неземјоделска населба лоцирана во рурална област што не одговара на

бројот на жители на градот, поврзана со услугата за транспорт надвор од

градовите (марини, премини, мали станици), шумарство (кордони,

шумски претпријатија);

населување во индустриски претпријатија, одморалишта, каменоломи,

области за рекреација и така натаму. административните единици според големината

нанаселението се поделени на групи од најмалите (1-5 лица) до големите (од 10

илјади жители). Малите населби со помалку од 100 жители зависат од поголемите населени

места во близина. Само во одделни села може да се создадат некои елементи на

социјална инфраструктура од мал обем. на пример, пошта за прва помош,

основно училиште, клуб, библиотека, селска продавница. Со бројот на жители во 200-500 луѓе.
во населбата може да има и елементи на

инфраструктура, но со иста мала големина. Земјоделските населби со оваа

големина можат да станат основа за производна единица. Со население од 1-2 илјади луѓе.
станува можно значително да се прошири

списокот на институции за услуги, да се зголеми нивната големина и да се

подобри техничката опрема. Според нормите планирање и развој на урбани и

рурални населби, на такви територии се создаваат градинка, училиште за 150-160

ученици, клуб за 200 лица, библиотека, продавници за 6 работници за 1 илјада

жители. места, болничко-акушерски пост за прва помош со мала болница,

спортски терени, пошта со штедилница итн. Најповолни услови за живот во села со население
од 3-5 илјади луѓе. Во такви точки, може да се создадат услови за да се обезбеди 1-ви ниво на
урбани погодности, културни и потрошувачки услуги. За жителите се градат училишта,

домови на културата, медицински установи, се создава специјализирана трговска

мрежа итн. Што се однесува до производството, ваквите населби честопати

стануваат центри на големи фарми. Урбаните / рурални населби се дизајнирани како единици
на системот за

населување на територијата на Русија и регионите вклучени во него. Задачата на

територијалното планирање е да ја утврди во документацијата целта на

населбите, земајќи ги предвид економските, социјалните, еколошките и други

фактори со цел да се обезбеди имплементација на интересите и потребите на

граѓаните, како и на нивните здруженија. Проектите треба да обезбедат рационален редослед

на развој на населените места. Периодот на дизајнирање треба да биде до 20 години, а
прогнозата за урбанистичко планирање - не повеќе од 30-40 години. Во процесот на изработка
на генерални планови, овластените тела треба

да бидат водени од резултатите за проценка на природниот, архитектонскиот,

економско-географскиот, производствениот и социјалниот потенцијал на областа.

Обезбедете подобрување на санитарно-хигиенската и еколошката

состојба на природата, зачувување на културно-историските споменици.

 Одредете ги рационалните насоки за развој на областа.

 Разгледајте ги изгледите за проширување на пазарот на недвижнини.

Позицијата на руралната социологија и во СССР и во постсоветска Русија

беше одредена од два фактори кои дејствуваат во спротивни насоки. Од една

страна, руското општество е традиционално поврзано со селата и има длабоки

„рурални корени“. Ова го одреди интересот на научниците за селата. Од друга

страна, има многу причини што се чини дека ги туркаат руралните проблеми во

втор план. Учеството на руралните жители во Русија во 2002 година беше 27%,

според пописот во 2010 година - 21,3% (во Велика Британија и Холандија - 11%,

во Германија - 14%, во Шведска - 17%, во САД и Канада - 23 % и 24%). Во русија во однос на

составот на населението и

неговиот менталитет, се многу поблиску до селото отколку до градот. Рурални населби во

Руската

Федерација - села, станица, села, села, кишлаки, аули, кампови, населби итн.

Типологијата на руралните населби може да се изврши од повеќе причини.

До времето на престој, овие се трајни и сезонски населени (привремени).

Сезонски населените области вклучуваат „зимски патишта“ и „летни кампови“ на

одгледувачи на добиток на места каде што се чува добиток, теренски кампови

поврзани со употреба на далечни обработливи површини, како и неземјоделски

точки поврзани со рекреативни услуги за населението (места за летни кампови,

детски здравствени кампови). Постојат привремени населби создадени за

одреден период, на пример, населени места во индустријата за дрво, бази за

експедиции. Според компактноста на населбата - населените места се групни и

расфрлани. Група (форма на село) преовладува во Русија, странска Европа, Кина,

Јапонија, во повеќето земји во развој. Расфрланите рурални населби (форма на

земјоделство) се вообичаени во САД, Канада, Австралија и балтичките земји. Во

Русија, постојат неколку илјади фарми со променлива судбина. Скалата на населението во

руралните населби е систем на нивна

класификација според бројот на жители што живеат во нив. Во согласност со него,

се разликуваат следните рурални населби: најмали (до 50 жители), мали (51-100

жители), средни (100-500 жители), големи (501-1000 жители), најголеми (над 1000

жители) За да се одреди функционалниот тип на рурална населба, важен критериум

е структурата на групата „аматерско население што формира населби“, која се

состои од работници вработени во различни сектори на националната економија и

оние чии активности претставуваат директен придонес на жителите на оваа

населба во националната економија на земјата. Нивниот сооднос кај населението

„што формира населби“ ја одразува економската основа на животот на даденото

населено место. Но, главната разлика помеѓу руралните и урбаните населби е

занимањето на нивните жители главно во земјоделството. Всушност, во модерна

Русија, само 55% од руралното население се занимава со земјоделство,

останатите 45% работат во индустрија, транспорт, не-производствена сфера и

други „урбани“ сектори на економијата. Честопати тоа се жители на рурални

населби лоцирани во близина на градовите (особено во урбаните агломерации),кои работат во

урбани населби. Но, во многу случаи, неземјоделските

претпријатија (главно институции од услужниот сектор) се наоѓаат директно во

руралните населби, особено во најголемите. Во структурата на населби од рурален тип, може

да се разликуваат

неземјоделски населби лоцирани во рурални области, но според нивната

големина тие не го исполнуваат утврдениот попис на урбаните населби; разни

видови населби за работници во индустриски претпријатија, железници, градители

на нови згради; индустрија на дрва и заштита на шумите, риболов и лов и

рибарски населби, научни станици, постојани (на опсерватории, метеоролошки

станици итн.) или привремени (бази на партии за истражување, експедиции),

здравствени установи, летниковци, приградски живеалишта. Сето ова сугерира

дека структурната структура на руралното население не е помалку разновидна и

сложена од урбаната. Во руралните населби преовладува помалку развиената работна сила во

социјалното производство, заостанувајќи во степенот на механизација и

снабдување со електрична енергија. Меѓучовечките односи во селото се специфични. Тука

преовладуваат

социјални и национално хомогени семејства, нема анонимност на комуникацијата,

социјалните улоги се слабо формализирани. Силната социјална контрола врз

заедницата врз однесувањето на луѓето е од голема важност. Ритамот на живот на село е

претежно помалку стресен во споредба со

градот, едно лице доживува помалку психолошки стрес, користи поедноставни

форми на комуникација.

Во споредба со урбаното, руралниот начин на живот дава помалку

можности да се изберат не само форми на вработување, туку и начини на

поминување на слободното време. Населението на Руската Федерација живее во 2.940 урбани

населби

(градови и населби од градски тип) и 142 илјади рурални населби.

Повеќе од 90% од градското население живее во градови, остатокот од градското

население живее во населени места од градски тип. За време на меѓуребрениотпериод, бројот

на градови се зголеми за 61. Растот на бројот на градови и

населението во нив беше забележан во групите мали (до 50 илјади луѓе), големи

(од 100 на 250 илјади луѓе) и најголемите градови - милионери.

Учеството на најмалите

населени места во вкупното рурално население постепено се намалува. Во 1959

година, тоа беше околу 6%. Современите, најмали населби во минатото имаа

прилично големи села, но изгубија поголем дел од нивната популација преку

миграција. Главно заминаа млади луѓе, а денес овие „изумираат села“, каде што

преовладува населението е постаро од работоспособната возраст, каде што нема

или слабо развиена социјална и економска инфраструктура. Повеќето куќи се

напуштени од жителите. Луѓето од помлада возраст (деца и внуци на современи

жители) се појавуваат во нив само во летните месеци, помагајќи им на своите

роднини за работа во нивните дворови и ја користат околината за рекреација. Во

следните децении, повеќето од најмалите села веројатно ќе исчезнат или ќе се

претворат во летни населени приградски населби. Во малите градови може да се создадат

посебни
економски услови - технопаркови, индустриски зони, центри за иновации, правни и

патентни центри. Малите градови треба да добијат државен осигурен капитал.

Развој на инфраструктура, системи за комуникација помеѓу руралните населби.

Изградба на патишта и домување, проширување на современи комуникациски

системи, енергија и гасификација. Исто така е неопходно да се запре процесот наскратување

на мрежата на државни, финансиски и други институции што служат

на територијата, лоцирани во рурални населби, на пример, филијали на Сбербанк

и Руска пошта. студиите спроведени во селата на

рускиот север му дозволија на А.С. Обухов да ги извлече следните заклучоци. Во

современото руско село, принципот на пренесување на културата преку

меѓучовечки интеракции („од уста до уста“) продолжува да преовладува, но во

исто време, во личната комуникација и интеракција, пред сè, се пренесува

општата, националната свест и не лично, индивидуално. Идентитетот на

генерациите се формира и зајакнува во процесот на асимилација на одредена

култура. Зачувана е распространетоста на семејството, кланот, селото „ние“ над

индивидуалното „јас“, што исто така овозможува културата да биде постабилна.

Во системот на традиционални норми во селото, манифестирањето на

индивидуалност и особини на личноста не е одобрено. Свеста и изразувањето на

себеси во контекст на традиционално воспоставениот систем на односи ја

одржува социјалната заедница во стабилност. Меѓугенерациските конфликти во

селата се слабо изразени, бидејќи се регулирани со рамката на односите меѓу

постарите, средните и помладите генерации, поставени од традицијата. Во

селата, зачувувањето на традициите е вредност, а нивното кршење повлекува

социјална осуда. Резултатот од ова е дека социјалната контрола на човековото однесување е

многу

силна во руралните населби. Бидејќи има малку жители, врските меѓу нив седоста блиски,
колку што секој знае секого и за секого, анонимното постоење на

една личност е практично невозможно, секоја епизода од неговиот живот може да

стане предмет за оценување од околината. Притоа, колку е помало селото или селото, толку е
поблиска и посеопфатна

комуникацијата меѓу постарите и помладите. Како резултат на тоа, во селата има

прилично незначителни разлики во нормите на однесување на постарите и

помладите (одобрени и неодобрени). Вообичаено е слободното време да се

поминува во селски клуб или на друго место каде што обично се собираат сите

жители или само млади луѓе. Во разговори или игри можат да учествуваат и деца

и млади, без разлика на пол и возраст. Карактеристично е, според

истражувачот на модерното село В.Г. Виноградски, што бизарниот економски

живот на многу села им дава на нивните жители комбинација на совест и

нечесност, „неверојатна кражба“ и „мрачна штедливост, па дури и скржавност“.

„тотална двоумност“.Самите селани, според Г.Г. Силасте, забележуваат застапеност на такви

негативни појави како пијанство (92% од испитаниците), кражба (72%), домашен

хулиганизам (43%). Во селата лоцирани главно на автопати, се појавија нови

неволји: зависност од дрога (забележана од 17% од анкетираните рурални

родители и 24% од наставниците), деца бездомници (14 и 35%), проституција (12

и 20%). Поради територијалните ограничувања, хомогеноста на културното ниво на

жителите, блиските семејни и маалски врски, сите овие негативни појави влијаат

на социјализацијата на сите жители. Оваа атмосфера во голема мера ја одредува

социјалистичката улога на семејството и училиштето во селските населби.

Селското семејство игра многу поголема и нешто поинаква улога во животот и

социјализацијата на своите членови отколку градското, бидејќи обично ги

концентрира и работата и одморот и најзначајните општествени врски на една

личност. Така, според расположливите податоци, децата од руралните средини се

идентификуваат со своите родители во многу поголема мера отколку урбаните ученици.

Ова очигледно се должи на фактот што во селото не само што е

ограничен општествениот круг, туку и луѓето вклучени во него малку се

разликуваат едни од други по социо-културните карактеристики. Влијанието на

семејството, по правило, оди во иста насока како и селото (селото) во целина, без

разлика на социо-професионалниот статус и образовниот степен на неговите

членови. Училиштето, кое е тесно интегрирано во руралниот живот, влијае на

воспитувањето на помладите генерации, главно во согласност со вредностите

усвоени во руралното општество. Посебно треба да се забележи дека учениците од

училиштата кои живеат во мали

села обично развиваат чудно чувство на „локален патриотизам“, изолација во

однос на децата од другите села. Во училиштата со деца од различни села, по

правило, комуникацијата меѓу учениците во училницата е прилично слаба; многу

поважни се меѓувозрасните контакти на оние што живеат во истото село. Згора на

тоа, локалните норми често пропишуваат конфронтација на ученици од различни

села, што периодично се претвора во отворени судири, конфликти, тепачки, кога

принципот „нашите се тепаат!“ е во полна сила. Посебна улога во социјализацијата на

руралните жители има постојано

растечкото влијание на градот на селата. Прво, масовните медиуми,

благодарение на широката пенетрација на радиото, киното и телевизијата во

секојдневниот живот на селото, демонстрираат примероци од урбаниот начин на

живот, рекламираат трајни добра, модни стандарди и други елементи и

карактеристики на урбаниот живот.

Влијанието на градот доаѓа и како резултат на миграциските процеси.

Со децении,

неколку милиони луѓе секоја година се преселуваа од села во градови, но тие сè

уште имаа роднини во селото, кои ги посетуваат, кои одат да ги посетат (на

пример, до 70% од селаните анкетирани од VTsIOM ги примаат своите роднини волетото).

Сето тоа влијае на социјалната и психолошката атмосфера на селото, влијае на

формирањето на животниот стандард и аспирациите на руралните деца,

адолесценти, момчиња, девојчиња, како и возрасните, на нивните хоризонти,

норми, вредности. Постои одредено преоценување на вредностите на животот

помеѓу вистинските вредности што се достапни за имплементација во едно село и

вредностите својствени на самиот град, што за селанец може да биде само

вредносен стандард, вредност-сон, и може да стане и да стане поттик за преселба

во градот. Во современите рурални населби, под влијание на оние услови на социјализација,

за кои беше дискутирано погоре, релативно кажано, се формираат два типа

личност (Р.В. Ривкина):

Личност која е ориентирана кон рурален начин на живот и има позитивен став кон

селата. Очигледно, во овој тип може да се вклучат оние кои на прашањето „ако

можеш да бираш, каде би сакал да живееш? одговорете „на село“ (од оние 62% од

анкетираните од VTsIOM во 1996 година), и секако оние кои сакаат нивните деца
да живеат на село (28%);

Личност, урбанистички ориентирана, со негативен однос кон селата и руралниот

начин на живот. Тоа се оние кои, ако е можно, би сакале да живеат во град (главно

во мал град - 22% и само 8% во голем), како и оние кои би сакале нивните деца да

живеат во град (и повторно главно во мала - 29% и само 15% - во големи).

Многу интересни промени може да се случат во процесот на социјализација на

руралните жители во врска со ширењето на приватната сопственост на

земјиштето. СССР водел масовна политика за развој на земјоделството и соединување на

малите приватни производители во големи колективни фарми. Многу селани се

спротивставиле на таквите промени, бидејќи богатите селани не сакале да го

делат својот имот со своите сиромашни и мрзливи соседи. Ова беше главниот

проблем на руската села. Селските жители, кои можеа да си обезбедат

егзистенцијални фарми и да произведуваат храна за продажба, најчесто работеа

напорно и правеа големо домаќинство со својот труд. Но, имаше и сиромашни

семејства кои, во најдобар случај, можеа да произведуваат храна само за својопстанок.

Реформата за колективизација имаше за цел да го израмни имотот на

овие две класи, што доведе до конфликт во општеството и отпор од богатите

селани. Селскиот начин на живот го привлекуваше населението во земјата во секое

време. Но, во последно време градскиот живот се чини дека е се попривлечен и

лесен. Кои се добрите и лошите страни на руралниот начин на живот денес?

Село или село се одликува со високо ниво на екологија, што е доста

важно денес. Здравиот начин на живот привлекува многу луѓе - чист воздух,

близина на река или друго водно тело, отсуство на големи фабрики и

постројки кои произведуваат штетни емисии - сето тоа има корисен ефект

врз општата состојба на човечкото тело.

Способноста да произведуваат сопствена храна е исто така привлечна

за многумина. Не е тајна дека намирниците што се продаваат во

продавниците практично не содржат витамини и може да содржат разни

штетни нечистотии. Рустикалните производи имаат посебни здравствени

придобивки.

Смиреноста, тишината и оддалеченоста од вревата на градот се

огромна предност за многу луѓе овие денови. Недостатоци на рурален начин на живот

Оддалеченоста од комуникациите и јавните организации е можеби

една од најголемите недостатоци. Потребата да се возат децата на

училиште, да пазаруваат или на работа е една од причините зошто жителите

на градовите не сакаат да се преселат на село.

За повеќето луѓе, одржувањето на егзистенцијална економија и

целосно обезбедување на храна е значаен предизвик. Животниот стил на селските населби се

карактеризира со елементи на традиционалната маалска заедница. Имаат

постојан состав на жители, нивната социо-професионална и културна

диференцијација е неверојатно мала, а типични се многу блиски врски и на

роднинските и на соседите.

Селото се карактеризира со „отвореност“ и искреност во комуникацијата.

Отсуството на големи социјални и културни контрасти меѓу жителите, малиот број

ја прават комуникацијата на селаните прилично блиска и навлегува во сите

области на животот. Пријателството и другарството се слабо диференцирани и,

според тоа, емоционалната длабочина и интензитетот на комуникацијата со

различни партнери практично не се разликуваат. Колку е помало селото, толку е

поблиска и поблиска комуникацијата на неговите жители.

Селското семејство започнува да учествува во социјализацијата на своите

членови во основа во иста насока како и селото како микро-општество, честопати

без оглед на социо-професионалниот статус и образовното ниво на возрасните.

Важна улога во социјализацијата на руралните жители игра постојано растечкото

влијание на градот на селата. Тоа прави одредена промена во ориентацијата на

животните вредности од реални (достапни во условите на селото) до оние кои се

карактеристични за градот и за селанецот можат да бидат само стандард, сон.

Сите потекнуваме од селото... Кога примитивниот човек излегол од пештерата и ги

изградил првите колиби, тоа воопшто не било живеалиште од градски тип, туку

селска населба, каде на прво место било земјоделството, чувањето на домашни

миленици и сточарство и ловот. Покрај тоа, овој начин на живот траеше со

милениуми. Затоа, колку и да се гордее некој со своето градско потекло, неговите

корени израснале од селото. главните

карактеристики кои се задолжителни во селските населби.

Недостаток на големо производство. Се разбира, има многу фабрики,

индустриски комплекси и моќни индустриски комплекси лоцирани далеку од

градовите, но сите станбени и нестанбени згради околу нив имаат статус барем на

урбана населба или специјализиран град.

Задолжително присуство на егзистенцијална економија. Во многу од

денешните села се градат модерни ниски и катни згради со сите градски

погодности. Сепак, главниот станбен фонд на секоја рурална населба е приватна

куќа со двор и парцела за садење.

Финансиска компонента. Сега многу селани не работат на земјиштето, како што

беше во блиското минато. Тие работат во мали, но прилично модерни

претпријатија од различни специјализации, кои се формирани во голем број во

денешните села. Овие фабрики, работилници, индивидуални производствени

продавници не се разликуваат од сличните претпријатија во градот. Сепак, треба

да се признае дека просечната плата на село е помала од градската, а на некои

места е и доста значајна. И ова се статистики не само за ЗНД, туку и во целиот

свет.

На село нема да најдете академици или дизајнери на вселенски летала. Со

ретки исклучоци, тука не работат ниту големи уметници или извонредни

архитекти. И тоа не е предизвикано од недостаток на таленти (со ова се е во ред),

туку од немање материјална основа за работа и креативност на таквите поединци.

Руралното население е попријателско од урбаното население. Тоа се

должи на блиските врски меѓу членовите на ова општество. Овде семејните и

соседските односи се многу посилни отколку во метропола.

Во селата, луѓето се повеќе или помалку еднакви по социјален статус, нема

големи културни и материјални празнини меѓу членовите на руралното општество.

Селската интелигенција (лекари, учители, итн.) е многу поблиска до обичните

селани отколку нивните урбани колеги до таканаречените вредни работници.

Љубовта на селанецот кон својата мала татковина е многу посилна од онаа

на жител на градот. И иако многумина може да кажат дека ова е контроверзна

изјава, бидејќи многу млади од руралните средини заминуваат во градот и со сите

сили се обидуваат да се зацврстат таму, нема помалку примери кога човек се

пресели од мал град во главниот град или голем регионален центар и целосно

заборава од каде е.и со децении не се сеќава на градот од детството. Повеќето од

селаните секогаш се сеќаваат од каде потекнуваат и во првата прилика одат во

родните брези барем на неколку дена. Населението во руралните средини е особено

ограничено во пристапот до

основните здравствени услуги. Иако здравстената политика покажува разбирање

кон потребите на луѓето во руралните средини, посетите на општите доктори и

понатаму остануваат нееднакво рас пре делени во руралните области, особено во

пла нинс ките краеви и подалечните се ла каде што услугите се ретки. Поради тоа,

подобрувањето на достап нос та на матични доктори во руралните средини се

очекува да биде постигнато преку зајакнато следење и оценување на работата на

лекарите во руралните области. Достапноста може исто така да се подобри и пре

ку измена на Законот за здравствено осигурување за да се овозможи ин диви

дуално здравствено осигурување наместо заедничко (со брачниот другар).

Студијата покажува дека заедничкото осигурување ја зајакнува и така големата

зависност на жените во руралните средини од нивните сопрузи кои го имаат

правото на здравствено оси гу рување. Жени во руралните средини се соочуваат

со многубројни препреки при пристапот до здравствените услуги, особено спе ци

јалис тич ки те услуги (повр зани со нивното сексуално и репродуктивно здравје)

кои се лоцирани во урбаните центри како што се: високите цени за услугите и

превозот, огра ниченото движење по ра ди недостатокот на вештини за

управување со сообраќајни средства (на пр. автомобил) како и ограничен јавен

превоз, културни норми (мора да бидат придружувани од машки партнери,факторот на срам)

и јазични бариери (за некои жени од различните етнички заедници). Стапката на активност на
пазарот на трудот укажува на забележителни

родови разлики кои најмногу се гледаат во високата неактивност на жените во

руралните средини. Студијата покажува сооднос од два пати поголема стапка на

активност кај мажите (во урбани и рурални средини) отколку кај жените од скоро

сите возрасни групи. Друга интересна забелешка е дека жените во урбаните

средини на возраст од 25 до 60 години се поактивно вклучени во работната сила

од жените во руралните средини. Таква разлика сепак не постои меѓу мажите од

град и село. Руралните жени кои се соочени со тешкиот начин на живот,

ограничената понуда на јавни услуги и живот во сиромаштија, неминовно ќе ги

напуштат селата доколку не им бидат понудени нови економски можности, а пред

сè, можност за вработување. Младите жени кои живеат во руралните средини

имаат особени потешкотии да се пробијат на пазарот на трудот. Студијата

покажува дека стапката на невработеност на младите жени во руралните средини

почнувајќи од 20 годишна возраст, има негативен тренд во однос на жени во

урбаните средини. Главната причина за таквиот тренд, како што покажуваат

резултатите од анкетата, се обврските коишто традиционално се очекува да бидат

исполнети од жените за нивните семејства (да бидат сопруги и мајки) како и

неплатената домашна работа коишто тие секојдневно ја вршат. Од овој аспект,

меѓу жените во руралните средини сеуште постојат важни етнички разлики.

Студијата покажува дека околу половината од анкетираните жени во руралните

средини од македонската етничка припадност заработуваат или се независни; ова

е случај со една четвртина од жeните со албанска етничка припадност, а жените

од турската етничка заедница воопшто не заработуваат и се во целост

финансиски зависни. Гледано целосно, овој шаблон ја потврдува перцепцијата

дека традиционално, сопругот е главниот носител на приходи на руралното

семејство. Оваа традиција е најмногу присутна во муслиманските семејства.

Активните мерки за вработување не ги вклучуваат жените во руралните средини

како целна група; излишно е да се спомнува дека тие, исто така, немаат капацитет

да допрат до јадрото на жените во руралните средини, кои се неактивни. Постојатможности за

подобрување во зголемувањето на пристапот на жените во

руралните средини до вработување. Во руралните средини луѓето ја користат земјоделската

работа како начин

да го подобрат својот животен стандард, иако оваа работа е пониско платена.

Според официјалната статистика, повеќе мажи се вклучени како при јавени

работници. Статистиката и оваа студија сепак покажуваат дека кога станува збор

за неплатена работа и непријавени работници, жените го сочинуваат

мнозинството, ангажирани како неплатени семејни работнички или сезонски

земјоделски работнички. Како не вра ботени, без можности за вработување,

неплатени работници во семејството или ниско пла тени сезонски земјоделски

работници, жените во руралните средини стануваат сè поранливи. Оттука,

студијата открива дека младите жени во руралните области повеќе не се

заинтересирани да ја поминат својата идни на занимавајќи се со земјоделство, и

велат дека ќе останат да живеат на село само ако најдат работа надвор од

земјоделството. Поверојатно е жените да го напуштат селото за да се преселат во

град поради брак. Една причина зошто тие полесно мигрираат во споредба со

мажите од рурал ните средини е фактот кој укажува дека жените не ма ат имот во

своја сопственост и немаат што да изгубат ако го напуштат селото. Зголемувајќи

го пристапот на жените до имот (вклучувајќи ги овде обработливото земјиште и

друг вид на сопственост) може да ја зголеми нивната мотивација да се вклучат и

обврзат на земјоделски активности наместо да се решаваат за можности надвор

од земјоделството и/или живот надвор од руралните средини. Ова исто така

може да придонесе за успех на постојната политика за рурален развој со која се

настојува да се поттикне разноликоста на земјоделски активности со рурален

туризам и слично. Ограничениот обем на расположливи податоци за влијанието

на афирмативните мерки кои имаат за цел поттикнување на апликации на жени и

млади за субвенции за рурален развој, откриваат позитивно влијание преку

зголемувањето на бројот на жени подносители на барање, иако тие сепак

заостануваат зад бројот на машки подносители на барања. И покрај првичните

позитивни резултати, студијата посочува на потребата од дополнителна детална

родова анализа на влијанието на овие мерки. Во завршниот дел, студијата прави анализа на
постојната институционална

рамка и јавните политики. Таа покажува дека во земјата постојат повеќе реформски процеси
кои создаваат средина за унапредување на животниот стандард на жените во руралните
средини, како што се: реформи насочени кон јакнење на

родовата рамноправност (Закон за еднакви можности на жените и мажите,

Национален акционен план за родова рамноправност итн.), реформи кои имаат за

цел унапредување на вработувањето (Активни мерки за вработување, Стратегија

за вработување итн.), реформи за искоренување на сиромаштијата (Стратегија за

намалување на сиромаштијата и социјална вклученост 2010-2020) и реформи за

јакнење на руралниот развој (Стратегија за земјоделство и рурален развој,

Национална програма за земјоделство и рурален развој, ИПАРД програма итн.).

Сепак, од сите овие рамки само две имаат специфични цели, активности или

конкретни мерки кои како целна група ги имаат жените во руралните средини, а

тоа се Националниот акционен план за родова рамноправност и политиката за

рурален развој. Останатите политики ги препознаваат проблемите на жените во

руралните средини, но се неутрални во однос на обезбедувањето мерки кои би

понудиле решение за тие проблеми. Она што охрабрува во политиката за рурален

развој е тоа што таа вклучува две мерки кои се родово сензитивни. Преку нив се

поттикнуваат жените подносители на барања за средства за рурален развој со

цел да се стимулира економската активност на жените во земјоделството и

руралниот туризам. Врз основа на официјалните расположливи податоци, студијата прави

кратка родова проценка на афирмативните акции кои се осмислени да го олеснат

развојот на руралните средини или да ги подобрат еднаквите можности. И покрај

тоа што ги истакнува мерките за под дрш ка, студијата ис товремено критички се

осврнува на недостатокот на координација помеѓу стратешките документи и

политики и институциите задолжени за прашањата релевантни за жените во

руралните средини. Студијата особено забележува на недоволното одгласување

кон потребите на жените во руралните средини како и на институционалната

неефективност соодветно да се справат со факторите кои негативно влијаат на

нивното живеење. Ова главно се должи на тоа што жените во голема мера неучествуваат во
донесувањето на одлуки, ниту пак постојат наоди и познавања

кои целосно би ги прикажале нивните потреби и на тој начин би ги информирале

креаторите на политиките. Згора на тоа, ефективното креирање на политики е

дополнително попречено од недостатокот на податоци вклучувајќи ги

урбано/руралните споредби, возраста и етничката припад ност споредливи со

родово поделената статистика. Поради ова, како проблематично се покажува

спроведувањето на родова анализа која би ги земала предвид повеќето аспекти.

Разгледувајќи ги конкретните проблеми, студијата посочува дека

имплементацијата на политиките кои ја поддржуваат родовата рамноправност е

особено попречена од: (а) несоодветно и не одржливо финансирање; и (б)

недостаток од мониторинг и оценување на ефективноста на таквите политики за

да се идентификува нивното влијание врз жените во руралните средини.

Обезбедувањето на податоци за потребите на руралното население е од

суштинско значање за развојот на политики кои се сензитивни за жените во

руралните средини и воопшто за развојот на руралните средини. Затоа, централната власт

треба првенствено да се погрижи да бидат воспоставени системи за

собирање и обработка на податоци кои се однесуваат на обезбедување јавни

услуги, и тие да им бидат дадени на располагање на јавноста. Исто така, треба да

се обезбеди вкрстена споредба на демографските категории – пол, возраст,

место на живеење во ур бана/рурална средина, етничко потекло. Вкрстена

анализа на родово разделени податоци со други категории ќе овозможи

спроведување на родова анализа која ќе понуди основа да се развијат соодветни

(родово одговорни) мерки кои ќе целат кон над минување на идентификуваниот

родов јаз и ќе дадат одговор на потребите идентификувани од жените и

граѓанските организации. Воспоставување на консултативни процеси и активно

вклучување на жените од руралните средини во нив, ќе овозможи

идентификување на нивните потреби и пресликување во процесот на креирање

политики.

Извршувањето на детална родова анализа вклучувајќи и родово - буџетската анализа на

програмите за рурален развој ќе биде од голема важност за

поддршката на тековните активности за институционално одгласување напотребите на

руралното население преку мерки на јавната политика. Таквата

анализа треба да ги вклучи родово сензитивните или афирмативни мерки за

јакнење на жените во рурален и земјоделски развој за да се овозможи

позитивните резултати да бидат одржани и пресликани во родово од говорни

политики во други об ласти. За да влијаат горенаведените политики на

подобрување на животниот стандард на жените во руралните средини,

земјоделството мора да стане поатрактивна економска активност за же ни те

преку: признание на не платениот труд, обез бедување на еднаква исплата и

искоренување на раз ликата во плаќањето; подобрување на пристапот (како што

се правата на сопственост) до земјоделските средства и земјиште, промовирање

на жените земјоделци како примери кои останатите жени може да ги следат;

намалување на трошоците за регистрираните земјоделци, имајќи го предвид

сезонскиот карактер на работата; воведување и јакнење на веќе постоечките

напори за подигање на свеста и промовирање на иницијативи кои се однесуваат

на финансиски инструменти за поддршка на земјоделците, особено целејќи и допирајќи до
жените во руралните среди ни и жените земјоделци; подигнување на

свеста меѓу жените во ру ралните средини за правата на сопственост (во однос на

земјоделското земјиш те) и обезбедување поддршка во остварувањето на нивните

права за да ја подобрат својата економска независност и статус на квалификувани кандидати

за земјоделски субвенции. Исто така, потребно е дополнително

вложување во мерки кои ќе го зголемат учеството на жените во руралните

средини во тековните активности за поддршка на земјоделците како што се: (а)

вклучување (на пр. преку квоти) и охрабрување (со подигање на свеста) на жените

да учествуваат на обуки каде се преставуваат современи трендови од

производството (на пр. органско земјоделство); (б) обезбедување стимулација за

поддршка на самовработување на жените во руралните средини, на пр. преку

намалување на трошоците и во ве дување на ниски кредитни стапки за поддршка

на отпочнување сопствен бизнис; и (в) обезбедување на про активно подигање на

свеста и техничка помош во однос на подготовка на барањата за поддршка од

програмите за развој на руралниот туризам и финансиската помош која ја нуди

ИПАРД. Можностите за вработување на жените во руралните средини мора да се подобрат

преку

ппддршка на иницијативите кои ја зголемуваат свеста на овие жени (вклучувајќи

ги жените од сите етнички заедници) за предностите и поддршката која се нуди

преку активните мерки за вработување; иницијативите за поддршка на градењето

на капацитети за да се олесни пристапот на руралните жени (вклучувајќи ги

жените од сите етнички заедници) до можностите за економско зајакнување кои се

на располагање; преку ревизија и прилагодување на програмите за вработување

во рамки на активните мерки за вработување (преку нови критериуми и нови

мерки) со цел да се осигура вклученост на ниско квалификуваните и неактивните

жени за да се поттикне и зголеми нивната економска активност. Ревизијата на

политиките мора да ги отсликува проценката на капацитетите и предизвиците со

кои се соочуваат жените наспрема можностите на пазарот на трудот и да им

обезбеди на жените со недоволно образование да имаат пристап до програми за

обука на возрасни лица (доживотно учење) со цел да им се приближат

можностите за вработување. Ова може да вклучува можности за довршување на

основното и средно образование или подобрување на нивните капацитети за

познавање на работа со компјутери и користење на интернет, вештини за барање

работа и самовработувањe. Потребни се иницијативи за да се промовира иновативно

вмрежување меѓу жените во руралните средини, на пр. користење на

социјалните медиуми и градење мостови меѓу различните генерации на жени.

Земајќи го предвид доминантното гледиште дека жените во руралните средини

би сакале формално вработување надвор од земјоделскиот сектор, властите

треба да поддржат економски активности на жените во овие средини надвор од

земјоделството (на пр. локален туризам, иновативни услуги) како и иницијативи

за кои го промовираат или го олеснуваат вмрежувањето по меѓу жените со

специфични вештини (на кои нај често не им се оддава признание, на пр. шиење,

занаетчиство) и за дејностите на кои им се потребни овие вештини или

вклучувањето во маркетинг на производите засновани на конкретните вештини.

Освен тоа, потребни се политики (на пр. даночните поттикнувања) кои ќе

поддржат пофлексибилни начини на вработување и хонорарна работа со што

ќе ги охрабрат жените да излезат од економската неактивност и да ги решат

проблемите околу домашните обврски.

Непланскиот економски развој резултираше со создавање огромни

социоекономски јазови меѓу регионите, најмногу препознатливи во диспаритетот

меѓу урбаните и руралните средини. На светско ниво, во 1990 година, 10% од

светската популација живеела во урбана средина, додека во 2007 овој процент се

искачил на 50 (UN World Urbanization Prospects 2018). Иако овој проблем е

присутен и во поразвиените земји (World Bank 2018), анегдотските и статистичките

докази укажуваат дека во Република Северна Македонија тој е особено истакнат,

креирајќи скоро безизлезна ситуација за јавните политики. Овој проблем е

најлесно воочлив во миграциските трендови. Најдобар пример за ова е Скопскиот

регион, кој во периодот од 2008 до 2015 година бележи просечен годишен развој

од 1,4 (Новковска, 2017), што е за 0,3 процентни поени повеќе од вториот регион

(Југоисточниот), којшто бележи просечен пораст од 1,11. (Новковска, 2017). Како

резултат на ова, Скопје во 2019 година има популација од 515 4431 жители.

Феноменот на интензивна миграција од рурално кон урбано се забележува и во

Северна Македонија, но во далеку поголеми размери и со подолготрајни

последици. Колоквијално, миграцијата рурално - урбано е скоро целосно заменета

со терминот „рурално кон Скопје“, што значи огромна концентрација на население

во главниот град (25% од вкупното население живее во Скопскиот плански регион,

со акцент на градот Скопје, според Стратегијата за регионален развој на

Република Северна Македонија 2009 – 2019). Заради моноцентричниот развој,

главниот град Скопје е жртва на пренаселеност, „непланско“ планирање,

презаситеност на градежен фонд, неконтролирано урбано ширење и висока

густина на населеност (950 жители/км2, додека просечната густина е 50–100

жители/км2). Ваквата пренаселеност доведува до низа проблеми со кои градското

население со соочува секојдневно и кои придонесуваат за намалени квалитет на

живот, помала достапност на материјални добра и продуктивни активности, како и

нефункционални јавни добра, како што се: здравството, образованието и

администрацијата, лоши општествено-социјални интеракции и неодржлива

животна средина. Северна Македонија е со оценка 5,1 на средна скала од 1 до 10за

севкупното задоволство од квалитетот на живот во Европската Унија, чиј

просек е 7,1. На пониско ниво од Северна Македонија е само Албанија (со оценка

4.9) (Eurostat, 2019). Во исто време, глобалните економски трендови се оттргнуваат од

традиционалните сектори (производство, земјоделство и сл.) кон она што стана

познато како „економија на знаење“. Економијата на знаење е карактеризирана со

висококвалификувана работна сила, т. е. работоспособна популација која има

голем спектар на вештини од најразлични полиња. Економијата на знаење

практично ги сумира сите сектори каде што знаењето и менталните активности ги

заменуваат физичкиот напор и вештини. Пример за вакви сектори се креативниот

(уметност, дизајн, архитектура, маркетинг, издаваштво итн.), комуникацискоинформатичкиот

(IT) сектор итн. Она што ја одликува економијата на знаење е

малата потреба од алати за работа (на пр., машини) и природни ресурси (на пр.,

обработлива почва), што пак, придонесува трудот во ваквите сектори да е мошне

мобилен. Ваквата мобилност доведе до создавање нови профили и термини за

организирање и вршење на трудот, како што се „фриленсери“ (анг. freelancers), и

„коработење“ (анг. coworking), кои се особено познати и популарни кај младите

генерации коишто штотуку влегуваат на пазарот на трудот. Дополнителна

реакција предизвикана од високата мобилност во економијата на знаење е

засилувањето на миграцискиот тренд рурално – урбано. Бидејќи работата на

младата популација веќе не е толку врзана и зависна од локалните ресурси,

младите луѓе одлучуваат да се преселат во урбаните средини, кои се

традиционално поатрактивни за нив. Ваквите трендови дополнително го

влошуваат економскиот потенцијал (во однос на работната сила) во руралните

средини и ги отежнуваат политиките за плански социо-економски развој. Или со

други зборови, бидејќи младите луѓе можат да го земат својот лаптоп и да се

преселат во канцеларија во Скопје, локалните администрации се немоќни да ги

развијат општините за кои се одговорни, т. е. имаат недостиг од човечки капитал.

Анализирајќи ги трендовите на економијата на знаење и изразените миграциски

движења, се поставува прашањето: Дали карактеристиките на економијата на

знаење можат да се искористат за извртување на миграциските трендови и да

сепопуларизираат руралните средини? Имајќи ги предвид високата мобилност на

трудот и појавата на фриленсерите, се наметнува дилемата дали може

економската активност да се пренесе во руралните средини, со цел нивно

ревитализирање. Со други зборови, овој труд се фокусира на прашањето дали и

колкав е потенцијалот висококвалификуваната популација, која работи во

креативните сектори, да мигрира (назад) во руралните средини каде што би

можела да живее и работи. Креативниот сектор нуди потенцијал за создавање

можности за популаризирање на руралните средини и нивно понатамошно

развивање, користејќи ги сегашните и идните јавни политики за инфраструктурно

и развојно регионално планирање. Особено важен ефект при популаризирање на

руралноста е можноста за создавање социјални врски и јакнење на локалниот

идентитет, што, пак, придонесува за долгорочни системски решенија за

регионален планскиот развој. Сепак, овој труд е лимитиран во неговиот опсег.

Деталното разгледување урбанистички и развојни планови и анализата на

нивните ефекти се надвор од целите на овој труд. Целта на авторите е да се

изготви експлоративна студија која би дала теоретска заднина на феноменот во

фокус, поткрепувајќи го со иницијални емпириски докази за потенцијалот и

изводливоста на ова решение. Со ова на ум, трудот може да се користи како

основа за понатамошно истражување, но и за идеизирање и планирање на ниво

на јавни политики и развојно планирање. Рурално – урбано се дијаметрално спротивни,

безмалку антонимни поими,

и се дефинираат во зависност од потребите и перспективата на секое

истражување. Бидејќи овој труд се занимава со популаризирање на

различностите, наместо нивно унифицирање, корисно е поимите урбано и

рурално да се разгледуваат како концепти кои имаат своите дистинктивни

структурни и функционални карактеристики. Секако, овие карактеристики се со

динамичен карактер; иако во минатото, економските односи меѓу руралното и

урбаното беа ограничени исклучиво на трговска размена на земјоделски

производи за услуги и технолошки добра, сегашните односи се далеку

покомплексни и вклучуваат многу повеќе економски сектори. Во овој контекст,развојот на

руралните средини е зависен од низа сложени економски, социјални и

политички процеси кои, пак, се врзани за глобални процеси, како глобализацијата.

Иако глобалните фактори се поттикнати од глобалните процеси, и како такви, се

надвор од контролата на локалните средини, Бор и соработниците (Bor et al.,

1997) предлагаат дека структурната и институционалната поставеност на

локалните општини можат да ги приспособат за употреба на локално ниво (анг.

think global, act local). Така, на пример, во време на глобализација, руралните

општини би можеле да ја диверзифицираат својата економска активност

користејќи го трендот како шанса, наместо како закана. Зголемената можност за

интернет-маркетинг нуди одлични шанси за зголемување на туризмот во

руралните средини (Salemink et al., 2014), и руралните претприемачи во

туристичкиот сектор можат многу да добијат користејќи ги придобивките од

глобализацијата. Ваков пример претставува и ова истражување, користејќи ги

придобивките од новите глобални трендови (коработење), руралните средини

можат да привлечат голем број креативни работници кои би придонеле за

економскиот развој на средината. Развојот на локалната средина традиционално

се прави низ две спротивставени рамки наречени ендогени“ и „егзогени“ пристапи.

Ендогениот пристап подразбира дека локалните средини можат да бидат

развиени само однатре, преку зајакнување на капацитетот на локалните чинители

и користење на карактеристиките кои се уникатни за дадената средина (Slee,

1994; Picchi, 1994; Murray and Dunn, 1995; Mitchel, 1998). Егзогениот пристап, пак,

наложува дека руралниот развој треба да е „увезен“ однадвор, креирајќи

можности и искуства слични на оние присутни во урбаните средини. Модерните

пристапи прават комбинација од претходните два, аргументирајќи дека развојот

може да биде „увезен“, но ќе биде успешен само доколку е во согласност со

локалните услови (Lowe et al., 1995.). Комбинацијата од ендогени и егзогени

пристапи се поврзува со процесот на глобализација, особено со развојот на

информацискокомуникациските технологии и нивниот потенцијал за поврзување

на руралното и урбаното. Во мешаниот пристап, руралниот развој се гледа како

можност да се искористи локалната компаративна предност за да се успее во

глобализираниот свет. Иако компаративната предност е поврзана со локалните ресурси,

силните социјални и економски мрежи се покажуваат како клучни за

реализирање на економскиот потенцијал (Granovetter, 1985; Malecki, 1997; Jack et

al.; 2002; Atterton, 2005). Руралните средини на глобално ниво се соочуваат со

економско опаѓање, депопулирање и маргинализација. Случувањето на овој

феномен беше врзано со: географската оддалеченост, форсирањето еден

економски сектор (земјоделство), недоволната инфраструктура и јавни услуги,

демографското опаѓање, а со тоа, и порастот на невработеноста, емигрирањето

на работоспособното население итн. (Copus et al., 2011). Во однос на руралните

средини и миграциите од нив, посебен дел од литературата е посветен на

отселувањето на младите луѓе. Најголемата категорија иселеници од руралните

средини се младите кариеристи кои го напуштаат домот поради ниските кариерни

можности на локалниот пазар на труд (Jamieson, 2000; Jones, 1992, 1999; Wallace

et al., 1991). Во исто време, Муилу и Русанен (Muilu and Rusanen, 2013)

констатираат дека младите луѓе се главниот фактор за развој на руралните

средини и за нивно долгорочно економско функционирање. Надворешните

миграции, особено на младите индивидуи, го продолжуваат процесот на опаѓање

на руралните средини (Jones, 1993). Поради тоа што надворешните миграции се

корисни за поединецот кој мигрира (Stockdale, 2006), руралната депопулација е

феномен којшто се случува низ цела Европа (Auclair and Vanoni, 2002; Machold et

al. 2002; Ni Laoire, 2000; Stockdale, 2002) и е карактеризиран со иселување

високообразовани млади луѓе (Krikkke et al., 2014; Stockdale, 2006). Поткрепа на

оваа констатација дава Стокдејл (Stockdale, 2002) преку презентирање седум

типологии мигранти според причините за миграција, каде што пет од нив

вклучуваат млади луѓе кои имаат големи аспирации за високо образование и

кариера која се наоѓа во урбаните средини. Сепак, и покрај ваквите генерални

трендови, во литературата се појавува и таканаречен тренд на

„контраурбанизација“ (Champion, 1989; Berry, 1976; Fielding, 1982), кој се

карактеризира со преселба на семејства од средна класа и млади професионалци

во рурални средини, обично на перифериите на градот во кој тие работат (Phillips

1998). Овие контрамиграции се корисен фактор за развојот поради тоа што овој

вид мигранти поседува голем претприемачки потенцијал (Keeble and Tyler, 1995;Stockdale and
Findlay, 2004; Bosworth, 2006), можност за самовработување

(MacDonald, 2016) и социјални иновации (Bock, 2016). Херслунд (Herslund, 2011) и

Мурдок (Murdoch et al, 2003) покажуваат дека миграцијата кон руралните средини

има влијание како врз квалитетот на живот така и врз развојот на бизнисот и

претприемачкиот дух во овие средини. Имајќи ја предвид економијата на знаење,

привлекувањето висококвалификувани млади луѓе во руралните средини може да

биде особено корисно за воведување нови идеи за компаративните предности на

регионите (Ward, 2005; Bosworth, 2006). Многу подоцна во литературата авторите

ја согледуваат контраурбанизацијата како катализатор (Herslund, 2011) и

посочуваат начини на кои ваквата миграција може да катализира економски развој

во руралните средини (види Gibson, 2010; Bosworth, 2010). Сепак, овие

истражувања потенцираат дека за да има економски раст, руралните средини

треба да бидат економски разнолики бидејќи индивидуите, кои би дошле или би се

вратиле во овие средини, работат во голем број различни сектори (Duxbury and

Campbell, 2011; Niehof, 2004) и располагаат со широк спектар вештини. Руралните

средини веќе не се доминантно врзани со земјоделството, и нивниот состав сè

повеќе наликува на економиите во урбаните средини. Поради ова, се наметнува

следново прашање: Дали контраурбанизацијата е повлекување од урбаниот начин

на живот или, пак, само внесување на урбаното искуство во руралните средини?

Иако наодите се ретки (Heikkila, 2012; Fuzi, 2015; Kovacs, 2017), низ
литературата може да се сретнат анализи за ефектот од економијата на знаење

врз економскиот развој на руралните средини (Hoy, 1983; Stathopolou et al., 2004;

Salemink et al., 2014; Naldi et al., 2015; Bosworth, 2009; Bell and Jayne, 2010; Jayne,

2005; Galloway et al., 2011; Roberts and Townsend, Herslund, 2011; Pires, 2014).

Позначајна забелешка за овој труд е тоа што миграцијата на младите луѓе носи

зголемен човечки капитал, кој, пак, е клучен за развој на локалната средина

(Bosworth, 2010; Stockdale, 2006). Секако, важно прашање е кој профил на луѓе

мигрира од урбани во рурални средини. Уште во 1998 година, Филипс (Philips)

наведува дека оние кои мигрираат во рурални средини се висококвалификувани

индивидуи од професионален или менаџерски тип. Понатаму, истражувајќи гимиграциите

урбано – рурално во Англија, Калантаридис и Бика (Kalantaridis and

Bika, 2006) посочуваат дека овие мигранти имаат голем расположлив приход,

натпросечни квалификации и големи мрежи на професионални и лични контакти.

Професионалната ориентација на овие индивидуи е, генерално, кон креативните

професии кои, меѓу другото, опфаќаат: маркетинг, архитектура, уметност,

компјутерски инженеринг, IT услуги, занаетчиство, дизајн, филм и аудио, софтвер,

телекомуникации и издавачка дејност. Во овој труд ќе биде користена

терминологијата на Флорида (Florida, 2002), и сите овие професионалци ќе бидат

вклучени под еден чадор-термин, т. е. „креативна класа“. Креативната класа во

голема мера се фриленсери со постојана потреба од бизнис-вмрежување

(создавање социјален капитал), развивање претприемачки дух и сопствено

промовирање (Cremin, 2003). Истражувањата покажуваат дека работниците од

економијата на знаење се, првенствено, слободно ориентирани професионалци

кои ги гледаат врските, социјалниот капитал и „меките вештини“ (анг. soft skills)

како клучни за личниот и професионалниот развој (Gill and Pratt, 2008; Pratt, 2008;

Grugulis and Stoyanova, 2011, 2012). Некои автори (на пр., Stathopolou et al., 2004)

забележуваат дека разликите се во тоа што руралните претприемачи не се

ориентирани кон традиционалниот „рационален“ наратив за максимирање на

профитот, туку дека нивните мотиви за рурално живеење се наоѓаат во личната

сатисфакција и шансата за емоционален и личен развој. Кибл и Нахум (Keeble and

Nachum, 2002) го потенцираат претприемачкиот потенцијал преку покажување

дека овие мигранти се мошне мобилни, имаат акумулирано знаење и умеење

(know-how) и експертиза, и обично имаат изградено големи мрежи на клиенти

уште пред да се преселат во руралните средини. Истражувањата, кои се

фокусираат на бизнис-потенцијалот, покажуваат дека овие мигранти се повеќе

ориентирани кон раст и развој, 18 за разлика од другото рурално население

(Bosworth, 2010), имаат подобар бизнис-перформанс (Persson et al., 1997) и се

надворешно ориентирани (туризам, услуги итн.) во однос на изборот на сектор

(Smallbone et al., 2002). Како и традиционалните урбани претприемачи, така и

руралните се карактеризираат со работна етика „силно работи, силно забавувај

се“ (анг. work hard, play hard), големи социјални кругови и начин на работа кој сепотпира на
претприемаштво и социјални мрежи (McRobbie 2002). Претприемачите

традиционално се насочуваат кон градските средини поради атмосферата и

динамиката на градот и урбаното живеење кои им ги даваат потребната

инспирација и контакти (Banks et al., 2000; Drake, 2003), наведувајќи некои автори

да заклучат дека економијата на знаење е концентрирана во урбаните средини

(Herslund, 2011). Но, по бранот контраурбанизација, претприемачите како главни

мотиви ги цитираат локалните природни богатства, храната, чистиот воздух и

инспирацијата од природата (Hoey, 2005; Smith and Phillips, 2001; Duxbury and

Campbell, 2011). Ова покажува дека новите трендови на миграција се оттргнати од

економските причини и сè повеќе се ориентираат кон таканаречената миграција на

животен стил (анг. lifestyle) (Hoey, 2005) која укажува дека примарните мотиви се

сплет од причини поврзани со квалитетот на живот (анг. quality of life) и со

емоционалниот развој. Причините кои овие мигранти ги наведуваат се: креирање

баланс меѓу работата и домот (Hoey, 2005), работење од дома (Bell and Jayne,

2010). Многу од мигрантите во рурални средини сфаќаат дека нивната примарна

кариера не им дава доволно време да уживаат во руралната идила, па затоа

одлучуваат да се преориентираат кон фриленс работа или работа со скратено

работно време (Herslund, 2011). Мичел и Кларк (Mitchell and Clark, 1999) и

Телфорд (Telford, 2006) покажуваат дека бизнисите во руралните средини се

повеќе ориентирани кон глобалните пазари, за разлика од урбаните бизниси.

Опишувајќи го типичниот рурален претприемач, Херслунд (Herslund, 2011) вели:

„... луѓе што почнале бизнис имајќи голем број врски со градските средини […]

оперираат од дома со иницијален продукт развиен преку фриленс активност или

доход кој е заработуван од стартап“ (стр. 243). Во однос на местата за

коработење во рурални средини, литературата е многу ретка и генерално се

заснова на студии на случај (види Heikilla, 2011; Kovacs, 2017) или на документи за

јавни политики (European Network for Rural Development). Сепак, некои автори

(Kidd, 2011; Malone, 2011) посочуваат дека местата за коработење би можеле да

бидат функционални во помали градови и општини во кои кириите се ниски. Овие

автори покажуваат дека ефектите од ваквите места би биле особено корисни за

руралните средини, специфично поради тоа што ќе донесат повеќе диверзитет вобизнис-
средината и ќе нудат шанса за иновативност. 19 Дополнително, руралните

средини може да дадат и дополнителни придобивки, како што се: идилата,

чистиот воздух и помалите трошоци. Повеќето од проверените наоди покажуваат

дека нема само еден начин на работење во рурална средина и дека мотивите и

успехот значително се разликуваат меѓу различни индивидуи и сектори на работа.

Иако руралната идила може да биде фактор за мигрирање, терминот

„идила“ често означува различно нешто за различни луѓе (Herslund, 2011), па

затоа е потребно дефинирање на поопипливи услови кои би ги мотивирале

младите висококвалификувани работници да мигрираат. На пример, за младите

семејства, руралните средини, покрај тоа што имаат природна убавина (места

како шуми и плажи), тие треба да имаат и одредени материјални услови, како што

се училишта, градинки, како и места за социјализација, како кафулиња и

читалници. Овие услови се потребни за да не се случи претерана изолација.

Изолацијата и бегањето од градскиот метеж може да ги привлече луѓето кон

руралните средини, но преголемата изолација може и да ги одврати од идејата за

мигрирање (Herslund, 2011). Авторите пронајдоа голем број научни наоди кои ги

опишуваат локалните услови како клучен фактор за развој на руралната

економија, особено во однос на задржувањето високообразовани, квалитетни

индивидуи (McGranahan, 2008; Isserman et al., 2009; Dissart and Marcouiller, 2012).

На пример, Мекгранхан и соработниците (McGranahan et al., 2011) и Мекгранахан

и Војан (McGranahan and Wojan, 2007) покажуваат дека условите влијаат врз
квалитетот на живот кој, пак, е цитиран како една од главните причини за

миграции на креативната класа во руралните средини. Генерално, руралните

средини со подобри услови и подинамична локална средина и културен капитал

имаат поголем потенцијал за развој во споредба со другите средини (Naldi et al.,

2015; Rappaport, 2009; Benson and O’Reilly, 2009; Gosnell and Abrams, 2011). Јасно

е дека руралните средини се во популациско, но и економско опаѓање. Сето ова

се случува поради досегашната неможност руралните средини да се адаптираат

на глобализацијата, главно поради дигиталниот јаз, т. е. нискиот пристап до

интернет, како и поради преголемата 21 централизираност на услугите кои гинудат државата,

пазарот на трудот, поради условите во кои се наоѓаат овие

средини. Во последно време, ваквата ситуација се менува, што, пак, отвора

дополнителна шанса за економска диверзификација на општините. Користејќи

комбинација од ендогениот и егзогениот пристап, руралните општини сè повеќе ги

користат своите компаративни предности за да ја привлечат „креативната класа“,

т. е. младото висококвалификувано и традиционално урбано население кое

работи во сектори тесно поврзани со употребата на интернет (компјутерски

инженеринг, маркетинг, уметност, дизајн итн.). Истражувањата за

функционирањето на вакви места во руралните средини се ретки, па затоа и овој

труд служи како експлоративна студија која ќе отвори понатамошни можности за

подлабоко академско навлегување во темата.