“Kung walang ulan, walang bahaghari”

Sinong mag-aakalang dumating na sa ganito ang mundo. Ang mga saradong paliparan at
hangganan, mga pag-lockdown sa lungsod, at tumataas na bilang ng mga taong may sakit ay ilan
lamang sa mga mahahalagang kaganapan na naging dahilan upang ang pandemya ng COVID-19
ay isang nakakatakot na pangyayari. Tulad ng karamihan sa iba, nanatili ako sa bahay para
subukang pigilan ang pagkalat ng COVID-19. Nakarating ako sa ilang mga realisasyon tungkol
sa aking sarili at kung ano ang kahulugan ng aking buhay ngayon habang nasa bahay.

Sa panahon ng lockdown, karamihan sa atin ay nahirapang makayanan. Hindi handa ang

emosyonal at sikolohikal na pag-iisip na harapin ang pangyayari. Pero bakit ganun? Dahil ba ang
pag-uusap tungkol sa kalusugan ng isip ay naging bawal sa lipunan? O ang kalusugang
pangkaisipan ay na-stigmatize nang napakatagal na walang gustong magsalita tungkol dito?
Malinaw nitong ipinahihiwatig na may mali sa paraan ng ating pagsasagawa ng mga bagay bago
ang epidemya. Natuklasan ko rin na ang karamihan sa atin ay hindi kayang tiisin ang pagiging
mag-isa. Umaasa tayo sa mga bagay o pangyayari sa labas ng ating sarili upang tayo ay
mapasaya. Ang ating panlabas na kapaligiran, sa tingin ko, ay sumasalamin sa ating panloob na
kagalingan. Ang isa pang epekto ng lockdown ay ang maraming aktibidad ng tao na nakakasira
sa kapaligiran ay tumigil, na nagresulta sa isang makabuluhang pagbawas sa polusyon sa hangin.
Maaliwalas na ang kalangitan ng mga pinakamaruming lungsod sa mundo. Sa maikling panahon,
naibalik ng planeta ang sarili nito. Natutunan ko na ang kalikasan ay hindi nangangailangan ng
mga tao upang mabuhay, ngunit tayo, bilang isang lipunan ng tao, ay gumagawa ng mga
nakakasirang mga bagay. Nilustay natin ang ating likas na yaman na parang hindi mauubos.
Pareho tayong isyu at sagot. Itinuro sa amin ng pandemyang ito na ang paggalang sa isa't isa,
pagsasama, at pagtanggap sa pagkakaiba-iba ng bawat isa ay maaaring humantong sa
pakikipagtulungan sa iba't ibang grupo ng mga tao upang bumuo ng mga sagot. Sa totoo lang,
nararamdaman ko na tayo, bilang mga tao, ay mga tagapagtanggol ng kalikasan. Naisip ba natin,
kahit na sa ating pinakamaligaw na panaginip, kung ano ang idudulot ng 2020 sa sangkatauhan?
Hindi, tama. Ito ay nagtuturo sa atin na huwag balewalain ang lahat ng bagay sa buhay. Dapat
tayong magkaroon ng kamalayan sa ating epekto sa kapaligiran, sa ating bansa, sa ating lipunan,
sa ating mga relasyon, at sa ating sarili. Natutuhan natin na pahalagahan kung ano ang mayroon
ka habang mayroon ka nito. Ang pakikipagkasundo sa iyong mga lolo't lola, magulang, kaibigan,
at pamilya ay ang pinakasimple at pinakatuwirang landas patungo sa isang masaya at kasiya-
siyang buhay. Kaya, tayo’y magpasalamat sa kung ano at sino ang nasa buhay natin ngayon.

Sa pangkalahatan, naniniwala ako na kritikal ang pag-atras at bigyan ang iyong sarili ng
oras at espasyo upang pagnilayan ang iyong mga nagawa at ambisyon. Utang natin sa ating sarili
na pangalagaan ang ating emosyonal at pisikal na kalusugan habang tinutulungan din natin ang
iba sa pagharap sa mahirap na panahong ito. Pinag-isipan ko ang aking mortalidad at pang-araw-
araw na mga gawain, ngunit marami pang ibang bagay na dapat isaalang-alang, tulad ng kung
gaano tayo kaswerte na mamuhay sa isang bansa na sumusuporta sa mga mamamayan nito sa
bawat pagkakataon, kung gaano talaga nagtutulungan ang mundo, at kung paano pa rin ang
lipunan Malayo pa ang mararating sa mga tuntunin ng hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan.
Dapat nating hanapin ang ating sarili sa panahong ito at umasa sa hinaharap upang makagawa
tayo ng positibong pagbabago sa mundo at mamuhay ng makabuluhang buhay.