ARALING PANLIPUNAN
Unang Markahan – Modyul 4
Ang Heograpiya sa Pagbuo at Pag-unlad ng mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
Pangalan: _________________________________________________
Taon at Pangkat: ___________________________________________
Mga Layunin:
Pagkatapos na mapag-aralan ang modyul na ito, ikaw ay inaasahang
a. nakapag-uugnay ng heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan ng daigdig;
b. nakapagsusuri ng heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan ng daigdig; at
c. nakapagpahahayag ng sariling pananaw ukol sa kaugnayan ng heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan ng daigdig.
Sinasabing ang sibilisasyon at kabihasnan ay umiiral kapag ang tao ay marunong nang bumasa at sumulat pati na ang kakayahan at talino sa pagtatala
ng kasaysayan ng kanilang pamumuhay. Nakakamit ito dahil sa pag-unlad ng kanilang pagkatao. Ang sama-samang kakayahan ang pinanggalingan ng
sibilisasyon. Binubuo ito ng kaugalian,organisadong lipunan,mataas na antas ng teknolohiya,kakayahan sa mga gawaing panlipunan, sining at agrikultura pati
na ang relihiyon.Lahat ng ito ay umiral sa Asya dahil sa sunod sunod at magkakaugnay na pangyayari.
HEOGRAPIYA NG SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG
MESOPOTAMIA (IRAQ)
 Matatagpuan sa rehiyon ng Fertile Crescent
 nagmula sa salitang Griyego na meso na ang ibig sabihin ay
“pagitan” at potamos o “ilog”
 Nangangahulugang “ang lupain sa pagitan ng dalawang ilog”.
 Dalawang ilog ang dumadaloy rito – ang mga ilog Tigris at
Euphrates na parehong nagmula sa kabundukan ng Armenia at
tumatagos sa Golpo ng Persia.
 Ang ilog Tigris at Euphrates ay nag-iiwan ng matabang lupa na
ginagamit naman sa pagsasaka at nagsisilbi ring daluyan ng
mga kalakal na patungong Golpo mula sa dagat
Mediterranean.
 Ang Mesopotamia ay itinuturing na kaunaunahang kabihasnan
sa buong daigdig.
 Sa Mesopotamia nahubog ang apat na kabihasnan – ang
Sumer, Babylonia, Akkad at Assyria.
LAMBAK NG INDUS (INDIA AT PAKISTAN)
 Ang lambak ilog Indus at Ganges ay makikita sa Timog Asya.
 Ito ay pinalilibutan ng matatayog na kabundukan sa Hilaga.
 Ang kabundukan ng Himalayas at ng Hindu Kush ay may ilang
landas sa ilang kabundukan nito, tulad ng Khyber Pass.
 Khyber Pass – Nagsisilbing lagusan ng mga mandarayuhan mula
sa Kanluran at Gitnang Asya
Lupaing Indus:
 Ang lupain ng Indus ay di hamak na mas malawak kaysa sa
sinaunang Egypt at Mesopotamia
 Sakop nito ang malaking bahagi ng Hilagang Kanluran ng
dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan
sa kasalukuyan
 Pinalagay na ang mga Dravidian ang bumuo ng kabihasnang
Indus.
 Salat sa likas na yaman ang Indus tulad ng metal at kahoy
kaya't pagsasaka ang naging pangunahing gawain dito.
HUANG HO (CHINA)
 Naging tagpuan ng Kabihasnang Shang ang Ilog Huang Ho na
tinawag ding Yellow River
 Ang taunang pagbaha sa ilog na ito na kumikitil ng maraming
buhay ay pinaghandaan ng mga tao dito sa pamamagitan ng
pagtatanim ng mga halaman na kokontrol sa tubig pati na ang
paglalagay ng mga dike.
 Pagtatanim ang pangunahing gawain sa panahong ito.
 Ang Longshan ay naging transisyon tungo sa Kabihasnang
Shang.
 May mga hinalang naunang dinastiya na natatag dito ang Xia o
Hsia subalit wala itong basehan o ebidensyang arkeolohikal.
 Ang pagsusulat ang naging importanteng bahagi ng kulturang
Tsino.
 Calligraphy ang sistema ng kanilang pagsulat na nagsilbing
taga pag- isa sa mga Tsino.
 Ginamit na simbolo ng pagsulat ang mga oracle bones.
 Dahil sa sunod-sunod na pamumuno ng mga mahihinang hari ay
bumagsak ang Shang at dito nabuo ang paghahari ng mga
dinastiya.
EGYPT
ANG PAGHAHATI SA KAHARIAN:
Dahil sa hindi pagkakasundo, hinati sa dalawa ang Egypt.
o Upper Egypt- nasa katimugang bahagi mula sa
Libyan Dessert hanggang sa Abu Simbul.
o Lower Egypt- nasa hilagang bahagi ng lupain kung
saan ang Nile ay dumadaloy patungong
Mediterranean Sea
Petsa: _____________________ Marka: _________________
Guro: __________________________________________________
URI NG TAO SA LIPUNAN
 Pharoah- ang tawag sa hari ng Egypt.
 “Nomarchs- pinuno ng pamayanan
 Vizier- pangunahing opisyal (mata ng hari)
PANAHON NEOLITIKO
- ASWAN DAM – Ay naitayo upang makapagbigay ng
elektrisidad at masisisayos ang suplay ng tubig. Ang taunang
pag-apaw nito ay nagsilbing daan upang makapagtanim ang
mga magsasaka sa lambak. Ito ang nagsilbing susi sa pag-unlad
ng Kabihasnang Egypt.
- Ang Egypt ay tinawag bilang The Gift of the Nile dahil kung
wala ang ilog na ito, ang buong lupain nito ay magiging isang
disyerto.
- Tila hinihiwa ng ilog na ito ang bahaging hilagangsilangan ng
disyerto ng Africa noon pa mang unang panahon.
- Sa Panahong Neolitiko, ang taunang pag-apaw ng Nile ay
nagbigay-daan upang makapagtanim ang mga magsasaka sa
lambak-ilog.
- Ang tubig-baha ay nagdudulot ng halumigmig sa tuyong lupain
at nag-iiwan ng matabang lupain na mainam para sa
pagtatanim.
- Ang putik na dala ng ilog ay unti-unting naiipon sa bunganga ng
Nile sa hilaga upang maging latiang tinatawag na delta
- Upang maparami ang kanilang maaaring itanim bawat taon,
ang mga sinaunang Egyptian ay gumagawa ng mga imbakan
ng tubig at naghukay ng mga kanal upang padaluyin ang tubig
sa kanilang mga lupang sinasaka.
- Ang Nile ay nagsilbing mahusay na ruta sa paglalakbay noong
mga panahong iyon.
- Ang pagkakaroon ng mga disyerto sa silangan at kanlurang
bahagi ng ilog ay nakapagbigay ng kaligtasan sa Egypt
sapagkat nahahadlangan nito ang mga pagsalakay
MESOAMERICA
- Ang Mesoamerica o Central America ang rehiyon sa pagitan ng
Sinaloa River Valley sa gitnang Mexico at Gulf of Fonseca sa
katimugan ng El Salvador.
- Sa hilagang hangganan nito matatagpuan ang mga ilog ng
Panuco at Santiago.
- Samantala, ang katimugang hangganan ay mula sa baybayin
ng Honduras sa Atlantic hanggang sa gulod o slope ng
Nicaragua sa Pacific at sa Tangway ng Nicoya sa Costa River.
- Sa kasalukuyan, saklaw ng Mesoamerica ang malaking bahagi
ng Mexico, Guatemala, Belize, El Salvador, at kanlurang bahagi
ng Honduras.
- Hango ang pangalang Mesoamerica sa katagang meso na
nangangahulugang “gitna”.
- Ito ang lunduyan ng mga unang kabihasnan sa America.
- Sa lupaing ito, ang malaking pagkakaiba sa elebasyon ng lupa
at dalas ng pag-ulan ay nagdudulot ng mga uri ng klima at
ekolohiya sa iba’t ibang bahagi ng rehiyon.
- Pabago-bago ang panahon sa rehiyong ito.
- Dito naitatag ang unang paninirahan ng tao at isa ito sa mga
lugar na unang pinag-usbungan ng agrikultura, tulad ng
Kanlurang Asya at China.
- Sa kasalukuyang panahon, may malaking populasyon ang
rehiyong ito.
Sanggunian:
- https://soaringeagleons.weebly.com/egypt.html
- http://www.depedbataan.com/resources/20/grade_8_araling
_panlipunan_modyul_2.pdf
- file://AP-8-QUARTER-1-MODULE-4%20(1).pdf
Mga Gawain:

I. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang isinasaad sa bawat bilang. Isulat ang M kung Mesopotamia, LI kung Lambak Indus,
HH kung Huang Ho, E kung Egypt at MA kung Mesoamerica ang tinutukoy ng pahayag.

_____ 1. Kabihasnang matatagpuan sa rehiyon ng Fertile Crescent

_____ 2. Pabago-bago ang panahon sa rehiyong ito.
_____ 3. Dahil sa hindi pagkakasundo, hinati sa dalawa ang kabihasnang ito
_____ 4. Pagsulat ang nagging pinakaimportanteng ambag ng kabihasnang ito
_____ 5. Ito ang lupain sa pagitan ng dalawang ilog.
_____ 6. Pinalagay na ang mga Dravidian ang bumuo sa kabihasnang ito.
_____ 7. Dito matatagpuan ang Yellow River.
_____ 8. Tinatawag na The Gift of Nile ang kabihasnang ito.
_____ 9. Ito ang lunduyan ng mga unang kabihasnan sa America.
_____ 10. Kabihasnang pinalilibutan ng matatayog na kabundukan sa Hilaga.

II. Panuto: Punan ang kahon ng mga katangiang taglay ng heograpiya ng mga sinaunang kabihasnan ng Daigdig.

KABIHASNAN KATANGIAN
1.
MESOPOTAMIA
2.
1.
INDUS
2.
1.
HUANG HO
2.
1.
EGYPT
2.
1.
MESOAMERICA
2.

III. Panuto: Sagutin ang mga pamprosesong tanong batay sa iyong kaalaman at opinyon kaugnay ng aralin. Mamarkahan ang
iyong sagot batay sa lalim at kaangkupan ng mga pahayag, at wastong paggamit ng mga gramatika at bantas. (3 puntos kada
bilang)

1. Paano nakaimpluwensiya ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang Kabihasnan sa Daigdig?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________

2. Bakit kaya karaniwang may magkakatulad na katangiang heograpikal ang mga sinaunang kabihasnan?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________

3. Sa iyong palagay, may epekto kaya ang mga katangian ng mga unang kabihasnan sa katangian ngayon ng mga estado at
imperyo sa Asya? Ipaliwanag ang sagot.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________

IV. Panuto: Sa loob ng kahon, gamit ang iyong malikhaing kaisipan ay gumuhit ng lugar na nagpapakita ng heograpiya ng
isang kabihasnan. Maaaring gumamit ng iba’t ibang art materials tulad ng lapis at pangkulay. Mamarkahan ang iyong gawa
batay sa kaangkupan nito at pagkamalikhain. (10 puntos)