Fiche: Hoe bronnen vermelden?

(vanaf 4de jaar)

In dit document vind je terug hoe je je bronnen moet vermelden wanneer
je een tekst schrijft zoals bijvoorbeeld een verslag of boekbespreking of…
Hiervoor gebruiken we de APA-methode. Je moet dit document bij elke
opdracht in onze school raadplegen (dus voor elk vak).

Citeren, parafraseren, plagiaat

Bij het schrijven van je tekst kan je verwijzen naar andere teksten,
tabellen, grafieken, enz. Wanneer je gebruik maakt van deze bronnen in
jouw tekst, dan moet je er ook naar verwijzen.

Bij elke verwijzing hoort een bronvermelding. Je hebt drie mogelijkheden:

1. Je kunt citeren = het letterlijk overnemen van de woorden van een

auteur.

Dit mag op voorwaarde dat:

o de tekst niet te lang is (5 à 10 regels)

o je het citaat tussen dubbele aanhalingstekens plaatst

o je achter het citaat naar de bron verwijst, alsook in je

bronvermelding achteraan

2. Je kunt parafraseren = in je eigen woorden de ideeën van een

auteur weergeven.
Dit mag op voorwaarde dat:

o je duidelijk maakt wat je van wie gebruikt

o er een duidelijke scheiding is tussen jouw mening en die van je

bron
 o je achter de parafrase naar de bron verwijst, alsook in je

bronvermelding achteraan

3. Je kunt een alinea schrijven op basis van een of meer teksten.

Dit mag op voorwaarde dat:
o je achter de alinea naar de bronnen verwijst, alsook in je
bronvermelding achteraan

Er bestaat ook nog plagiaat. Definitie van plagiaat volgens de KU Leuven:

“Plagiaat is elke overname van het werk (ideeën, teksten, structuren,
beelden, plannen, …) van zichzelf of van anderen, op identieke wijze of
onder licht gewijzigde vorm en zonder adequate bronvermelding.”
Bron vermelden na citaat, parafrase of alinea
Volgens de APA-methode wordt de bron vermeld na het citaat, de
parafrase of de alinea én wordt achteraan in de bronvermelding uitgebreid
beschreven. Daarom volstaat een verwijzing tussen haakjes, direct achter
het citaat, de parafrase of de alinea. Je geeft de naam van de auteur
(zonder initialen), het jaartal en eventueel het paginanummer. Als er geen
auteur is wordt de organisatie die het werk uitgeeft genoemd, als er geen
organisatie is, wordt de titel genoemd.

Voorbeelden

o In de tekst wordt naar de bibliografie verwezen door de vermelding

van de auteur(s) en het jaar van publicatie.

Op basis van elektromagnetische (Maeyens, 2015) en subatomaire

studies ...

o Als de auteur in de tekst voorkomt, plaats je achter de auteursnaam

alleen het jaartal van publicatie.

Vissers (2017) vergeleek 29 studies naar ...

o Indien er twee auteurs zijn, wordt dat in de tekst op de volgende

manier aangeduid.

Santin en Vissers (1999) vergeleken ...

De magnetische eigenschappen van amalgaamvullingen (Santin &

Vissers, 2006)

o Wanneer er drie of meer (en minder dan zes) auteurs zijn, worden bij
de eerste vermelding alle auteurs vermeld en de volgende keren alleen
de eerste auteur, gevolgd door "et al.". Behoud de volgorde van de
auteurs zoals ze in het werk vermeld zijn (ook al is die niet
alfabetisch). Bij meer dan zes auteurs wordt vanaf de eerste
vermelding gewerkt met de toevoeging "et al.".
 … (De Meulenaer, Tubax, Sels, & Boeye 2000) ...

... De Meulenaer et al., 2000) ...

o Wanneer meerdere auteurs met dezelfde familienaam voorkomen,

wordt om verwarring te vermijden ook het eerste initiaal van de
betrokken auteur vermeld.

(D. David, 2001; M. David, 2013)

o Indien twee of meer bronnen over eenzelfde onderwerp worden

aangehaald, worden de verschillende verwijzingen gescheiden door een
puntkomma.

(Pauwels, 2001; Smits, 2008)

o Indien er naar meerdere bronnen van eenzelfde auteur, gepubliceerd in

hetzelfde jaar, verwezen wordt, wordt aan het jaartal een kleine letter
(a, b, c,...) toegevoegd om het onderscheid te maken.

Onderzoek door Nagels (2012a) …

… (Nagels, 2012b), …

Je beslist op basis van de alfabetische volgorde van de titels van deze

bronnen welke bron 2012a en welke 2012b is. Neem de jaartallen
2012a en 2012b ook zo over in je bibliografie. Blijf consequent naar
deze bronnen verwijzen als zijnde 2012a en 2012b, ook als je op een
bepaald ogenblik naar slechts één van beide refereert. Het moet
immers voor de lezer voortdurend duidelijk blijven welke bron je
bedoelt.
Bibliografie
De literatuurlijst (of literatuurlijst, referentielijst, bronnenlijst, …) staat
meestal helemaal op het einde van je document maar nog voor de
bijlagen. Alle door jou gebruikte bronnen worden hierin duidelijk vermeld.

Naast een blijk van eerlijkheid, is dit ook een gebaar van hoffelijkheid
naar de lezer die de bronnen immers gemakkelijk moet kunnen
terugvinden. Vandaar het belang van eenvormigheid in de gebruikte
methodiek.

Neem de volgende richtlijnen letterlijk en volledig over: let dus op

hoofdletters, kleine letters, cursieve titels en leestekens.

Orden je literatuurlijst alfabetisch op de familienaam van de auteur of (als

er geen auteurs vermeld zijn) op de titel van de publicatie.

BRONVERMELDING VOOR BOEKEN

Auteur, Initialen. (Jaar van uitgave). Titel van het boek. Plaats van
uitgave: Uitgeverij.

Voorbeelden

Heremans, A. (2000). Vriendschap en de geur van chocolade. Antwerpen:

De Boeck.

Santin, H. & Vissers, G. (2016). Hoe gezond is amalgaam in

tandvullingen? Brussel: Academia press.

Gielen, D. (2002). Mijn leven als vrijgezel: Tien uitputtende jaren (4e
druk). Leuven: Acco.

Creten, P.J. (Red.). (2010). Van vader op zoon: Nieuwe inzichten in de

erfelijkheidsleer. Amsterdam: Medicom.

Nagels, K. (2000). Farah gaat naar school. Mechelen: Baeckens Books.

Nagels, K. (2004). Regen en zonneschijn. Mechelen: Baeckens Books.

Nagels, K. (2012a). Een bloem van een bloemlezing. Leuven: Acco.

Nagels, K. (2012b). Wandelen in de wondere wereld van Jasmijn.

Antwerpen: EDP. 70

Opmerkingen

o Auteursnamen worden geschreven als volgt: familienaam, initialen voor

alle auteurs tenzij er meer dan zes auteurs zijn. Als er meer dan zes
auteurs zijn, worden de eerste zes vermeld en wordt "et al."
toegevoegd.
o De referenties worden alfabetisch geordend op de familienaam van de
eerste auteur.
o Als er meerdere bronnen met dezelfde eerste auteur zijn, worden de
bronnen met één auteur of bronnen met exact dezelfde meerdere
auteurs geordend volgens het jaar van publicatie beginnend met de
oudste bronnen.
o Gebruik je meerdere boeken van dezelfde auteur, dan orden je de
werken op jaartal (te beginnen met het oudste werk) en vervolgens op
titel indien er meerdere werken van hetzelfde jaar zijn (denk aan
2012a en 2012b).
o Vermeld nooit de titulatuur van de auteurs (bv. dr., prof.).
o Als er geen plaats vermeld wordt, geef je dit aan met de afkorting s.l.
(sine loco). Ontbreekt de datum, zet je s.d. (sine dato). Mankeert de
naam van de uitgever, zet je s.n. (sine nomine).
o De vermelding 'eerste druk' hoeft niet. Pas vanaf de tweede druk moet
je dit vermelden na de titel.
o Schrijf bij een redactie achter de (laatste) naam (Red.) tussen haakjes
gevolgd door punt.
o Titels van boeken en tijdschriften worden cursief weergegeven.
BRONVERMELDING VOOR ARTIKELS IN TIJDSCHRIFTEN OF KRANTEN
Auteur, Initialen. (Jaar van uitgave). Titel van Artikel. Titel van het
tijdschrift, jaargang, nummer, volumenummer, pp. …..(begin- en
eindpagina).

Voorbeelden

Claeys, T., Swinkels, J. & Van Baelen, J. (1999). Studeren in de vakantie.

Werk en Leven, 14, nr. 6, pp. 22-45.

Janssens, J.P., Van Dyck, U., Stoffels, D., Vermeulen, J., De Niro, R.,
Karper, M., et al. (2011). Is leven mogelijk op Krypton? Eos, 7, nr. 8, pp.
21--‐23.

Inhoud brooddozen toe aan verandering. De Standaard (2 september

2013), p. 7.

Opmerkingen

o Als de naam van de auteur niet vermeld wordt, wat bij artikels wel
eens gebeurt, dan start je bibliografische verwijzing direct met de titel.
o De titel van het tijdschrift (of krant) wordt cursief weergegeven, niet de
titel van het artikel.

BRONVERMELDING VOOR EEN BROCHURE OF SYLLABUS

Auteur, Initialen. (Jaar van uitgave). Titel (Vorm). Plaats van
uitgave: uitgeverij.

Voorbeelden

Yaqin, A. (2008). Pardon? Nieuwe buren (eindwerk). Culturele en

Maatschappelijke Vorming, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen,
Nijmegen.

Dieet bij diabetes mellitus. (2015). Brochure Voedingscentrum nr. 841.

Den Haag: Voedingscentrum.
Arends, F. (2009). Placement report: TWK Municipality Grabouw
(stageverslag). Commerciële Economie, Hogeschool van Arnhem en
Nijmegen, Arnhem.

Opmerking

o Voorbeelden van vormen zijn: brochure, eindwerk, rapport, syllabus, …

BRONVERMELDING VOOR EEN INTERNETPUBLICATIE (WEBSITE, BOEK,

ARTIKEL, …)
Auteur, Initialen. (Jaar van verschijnen). Titel van het document.
Geraadpleegd op … (datum), via…. (internetadres)

Titel van de publicatie (Jaar van verschijnen). Geraadpleegd op …

(datum), via…. (internetadres)

Opmerkingen

o Het internetadres wordt niet onderstreept, verwijder dus de hyperlink.

o Als de auteur onbekend is, begin je met de titel.
o Schrijf geen punt na het internetadres, wel wanneer er geen auteur is.

Voorbeelden

De Smedt, M. (2005). Literatuurlijst en bronvermelding. Geraadpleegd op

16 november 2005 via
http://www.arts.kuleuven.be/bibliotheek/heuristiek/bronvermelding

I Like a Tikkenaaike in the Meurning (2010). Geraadpleegd op 3 maart

2002 via http://www.kippenhokje.nl.

BRONVERMELDING VOOR EEN DIGITALE DRAGER ZOALS EEN CD-ROM,

DVD OF PDF
Auteur, Initialen. (Jaar). Titel dvd [dvd]. Plaats van uitgave:
uitgeverij.
Auteur, Initialen. (Jaar). Titel [pdf].

Opmerking

o Bij digitale dragers is de referentie gelijk aan die van een gedrukt
document, maar achter de titel voeg je tussen vierkante haken het
soort drager toe.

Voorbeelden

Lürsen, J. (Regisseur). (2008). Alles is liefde. [dvd]. Amsterdam: A‐Film.

Pieters, G. (Regisseur). (1995, 13 oktober). De Cock en de moord op het

bureau. In A. de Levita (Producent), Baantjer. [TV‐uitzending]. Hilversum:
RTL4. 73

BRONVERMELDING VOOR EEN INTERVIEW

Naam geïnterviewde, Initialen. (eventueel functie). (Onderwerp
van het interview). Persoonlijke communicatie [interview] op …
(datum). Locatie, plaats.

BRONVERMELDING VOOR EEN E-MAIL

Naam afzender e-mail, Initialen. (eventueel functie). (Onderwerp
van de e-mail). Persoonlijke communicatie [e-mail] op … (datum).

Belangrijk: bibliografie opmaken via Word

Je kan in Microsoft Office Word 2007 (en hoger) automatisch een
bibliografie maken op basis van de broninformatie die je voor het
document aanlevert. Dit is ten zeerste aan te raden voor uitgebreide
werken zoals de onderzoekscompetentie. Telkens wanneer je een nieuwe
bron maakt, wordt de broninformatie op je computer opgeslagen, zodat je
elke aangemaakte bron kan terugvinden en gebruiken.