BAROK

Kunstgeschiedenis
Barok
Definieer de Barok in 1600 – 1730
tijd en ruimte Europa
Wat gebeurd er in Er was een geloofsoorlog tussen de katholieken en de protestanten.
de wereld rond de De protestanten geloven dat de bijbel centraal staat en er geen plaats is voor kunst
tijd van de Barok? Er was steeds meer misbruik van macht in de katholieke kerk
Er kwam een opstand met een hervorming (reformatie)
De katholieke kerk probeert zijn positie te herstellen door de contrareformatie
Tegen het einde van de 17de eeuw nam het conflict af en komt er stabilisatie van de
gereformeerde (protestants) en de niet-gereformeerde (katholiek) landen
In gereformeerde landen vinden we niet-religieuze kunst, hier zal de kunst ook
soberder zijn. In niet-gereformeerde landen is de kerk de grootse opdrachtgever
Barok Architectuur, beeldende kunst, literatuur en muziek
Naam waarschijnlijk afgeleid van het Portugese woord ‘barucca’ wat een bijzonder
soort parel betekent.
Het geheel is belangrijker dan de delen apart (architectuur, schilderkunst en
beeldhouwkunst op elkaar aangepast)
Dit noemt men gesamtkunstwerk

Beeldende kunst
Waarvoor wordt Het wordt gebruikt als overtuigingsmiddel voor de nieuwe gelovigen
kunst gebruikt? Daarom hele indrukwekkende kunst
Wat zijn verschillen R kunstenaars willen perfecte wereld
tussen de M overdreven composities
Renaissance, het B vroege barok >> terugkeer realisme
Maniërisme en de B proberen kunst bij de mens te brengen door herkenbare verhalen af te beelden
Barok? (beeldende B dramatische licht effecten
kunst) B wil toeschouwer emotioneel te raken
R statisch harmonisch en rustig
M B abnormale perspectieven en vreemde houdingen, emoties overdreven
geschilderd, composities levendiger
Wat zijn de - Emoties overdreven geschilderd
algemene - Clair obscur (licht donker contrast)
stijlkenmerken van - Natuurgetrouw
de Barok (beeldende - Realistisch
kunst) - Expressieve gebaren en gelaatstrekken
- Garavaggisme >> vaak geen achtergrond op voorgrond, figuren omgeven
door duister
- Veel figuren dicht bij elkaar (gedraaide houdingen)
- Vaak donkere kleuren
- Vaak Bijbelse of mythologische verhalen

KGS Barok 1
Caravaggio Italiaanse kunstschilder – Barok
- Beeldde vaak Dramatische, gewelddadige momenten af (werkte vaak rond
onthoofde en doden van figuren)
- Veel religieuze onderwerpen maar gaf deze op een originele manier vorm
- Bijbelse figuren worden als echte mensen afgebeeld
- Schilderde realistisch en natuurgetrouw
- Toont vaak een close-up (intiem)
- Vaak één sterke lichtbron (rest is duisternis), Clair obscur
- Figuur niet volledig afgebeeld
- Ingewikkelde composities
- Overdreven geproportioneerde lichamen
Judith onthoofdt Holofernes – Caravaggio - Barok
Iconografie bijbels verhaal
- Judith ziet er onzeker en niet heldhaftig uit, ze kijkt vol afschuw naar de
onthoofding
- Judith (christelijk) doodt Holofernes (strijder) ter volksbescherming
Vormgeving
- Natuurgetrouw
- Realistisch
- Expressieve gebaren en gelaatstrekken
- Caravaggisme
- Holofernes staat niet helemaal op het doek
Compositie >> dynamische compositie (beweeglijk)
- veel diagonale lijnen waardoor het dynamisch en druk lijkt
Coloriet
- donkere kleuren
- Clair obscur >> lijkt het extra dramatisch
De bekering van Paulus – Caravaggio – Barok
Iconografie >> bijbels verhaal
- Jood Saulus was gekleed als krijgsman op weg naar Damascus op de christen te
vervolgen
- Plotseling is er een hemels licht en vraagt jezus aan hem waarom hij hem
vervolgt
- Hij realiseert dat hij zich vergist had en bekeert zich tot het christendom (neemt
dan de naam Paulus aan)
- Moraal van het verhaal >> verzet is zinloos
- Er valt een directe lichtstraal op Paulus
Vormgeving
- Realistisch
- Expressieve gelaatsuitdrukkingen en gedramatiseerde gebaren
- De figuren worden omgeven door duisternis
- Extreem naturalistisch
- Felle kleuren wisselen af met donkere kleuren
Compositie >> diagonale compositie en asymmetrische opbouw
- Close–up tegen de duistere achtergrond
- Er is geen duidelijke voor- en achtergrond
- Veel denkbeeldige schuine bewegingslijnen >> onrustig
Coloriet >> Clair obscur

KGS Barok 2
Wat zijn kenmerken - Overdreven contrast tussen fel licht en donkere schaduwpartijen
van het - Mensen worden opgelicht tegenover een donkere achtergrond
Caravaggisme?
Artemesia Italiaanse kunstschilder – Barok
Gentileschie Grootste vrouwelijke kunstenaars uit de kunstgeschiedenis
Kon kunstenaar worden omdat haar vader er één was
Caravaggist
Werd verkracht waardoor ze geen maagd meer was (zeer erg voor die tijd). Ze gingen
naar de rechter eb wonnen de zaak. Dit alles was een trauma voor haar
- Veel seksuele situaties en machtsmisbruik
- Vaak een lijdende maar sterke vrouw gesitueerd in Bijbelse, mythologische en
allegorische verhalen
- Extreem licht donker contrast
- Schilderde ook vaak zelfportretten
- alle vrouw in haar schilderijen lijken op elkaar schilderde dus vaak haarzelf
Judith onthoofdt Holofernes – Artemesia Gentileschi – Barok
Iconografie >> bijbels verhaal
- Dramatisch moment
- De stad wordt aangevallen door generaal Holofernes
- Judith trekt naar het kamp van de vijand om hem te vermoorden samen met
haar dienstmeid Abra in zijn slaap. Zo red ze haar volk
Vormgeving >> natuurgetrouw, realistisch, expressieve gebaren en gelaatstrekken
- Realistisch >> het zwaard het bloed dat uit de hals spuit
- Hele vastberaden blik van Judith alsof ze woedend is
- Figuren omgeven door duisternis (geen voorgrond of achtergrond)
Compositie >> driehoek compositie
- Onthoofding is centraal afgebeeld
Coloriet >> donkere kleuren (dramatischer)
- Clair obscur
Vergelijk de - Hetzelfde Bijbelse verhaal
onthoofding van - Passen beiden clair obscur toe
Caravaggio met die - Bij Artemesia lijkt Judith veel zelfzekere terwijl bij Caravaggio ze eerder vol
van Artemesia afschuw naar Holofernes kijkt
Gentileschi - Ze hebben beiden een zeer diagonale compositie
- Beiden hebben ze eigenlijk geen achtergrond
- Artemesia gebruikt eerder warme kleuren tegenover Caravaggio
Gouden eeuw - 17de eeuw
- De schilderkunst bloeide
- Maar ook de handel een wetenschap bloeide
- Nederland werd een van de belangrijkste landen
- Staat ook om oorlog uitbuiting en slavernij
Gelijkenissen en Rubens vertegenwoordigde het Katholieke zuiden en
verschillen tussen Rembrandt het Protestante Noorden
Rubens en Starten beiden een atelier, Rubens in Antwerpen en Rembrandt in Leiden
Rembrandt
Stillevens Je krijgt een blik op de sociale en economische context van die tijd
N stillevens kleiner eenvoudiger en strenger

KGS Barok 3
 V barokke machtscultuur monumentaal pronkstillevens woutstilevens jachttaferelen
Peter Paul Rubens Vlaamse kunstschilder – Barok
- Belangrijkste kunstschilder van de Barok
- Werd snel heel beroemd
- Schilderde Bijbelse, mythologische en historische taferelen
- Maakte landschappen stillevens jachttaferelen en statieportretten
- Heeft 8 jaar in Italië geweest heeft daar veel inspiratie opgedaan
- Was stadsschilder van Antwerpen
De nijlpaarden en Barok
krokodillenjacht – - Jachttafereel > statussymbool
Peter Paul Rubens - Dynamisch en dramatisch (druk) (iedereen is verdraaid in elkaar)
- Uitheemse dieren zoals Leeuwen, nijlpaarden en krokodillen
- Gespierde en geïdealiseerde figuren (Michelangelo)
- Warme kleuren (Titiaan)
Brigada Spinola – Barok
Peter Paul Rubens - Statieportret
- Veel detail
- Zelfzekere blik
- Felle accent kleuren
- Monumentaal
Zelfportret met Isabelle Brandt – Peter Paul Rubens – Barok
Iconografie >> dubbelportret ter gelegenheid huwelijk
- Huwelijkssymboliek >> ze houden elkaars hadden vast
- Beeldt zichzelf af met zijn echtgenote
- Waarschijnlijk in de lente na hun bruiloft
- Zwaard symboliseert bescherming
- Beeldde zichzelf nooit af als schilder
Vormgeving >> realisme, monumentale afmetingen
- Gedetailleerd
- Natuurgetrouw
- Sommige delen worden afgesneden
Compositie >> driehoek compositie
Coloriet >> donkere kleuren met intense kleurcontrasten
De Kruisoprichting - Peter Paul Rubens – Barok
Iconografie >> bijbels verhaal
- Voor contrareformatie
- Midden >> kruis wordt rechtgetrokken door geharnaste soldaten
- Linkerkant >> treurende vrouwen en Maria
- Rechterkant >> soldaten, de honderdman en twee andere moordenaars die
gekruisigd zullen worden
- Kruising van jezus in volle actie
Vormgeving >> natuurgetrouw, geïdealiseerd, monumentale afmetingen, gedraaide
houdingen, expressieve emoties en triptiek
- Gedraaide houdingen (Michelangelo)
Compositie >> diagonale, asymmetrische compositie, driehoek compositie
- Veel figuren (druk)
Coloriet >> donkere kleuren met intense kleurencontrasten (rood, wit en blauw), clair

KGS Barok 4
 obscur
- Warme kleuren Titiaan
Vergelijk de kruising - Beide strek licht donker contrast
van jezus van - Beide veel figuren
Tintoretto met de - Rubens zijn werk heeft veel meer detail
kruisoprichting van - Rubens heeft een driehoeks compositie terwijl Tintoretto een centrale compositie
Rubens heeft
- Beiden zien er zeer dramatisch en druk uit
- Ze gebruiken het zelfde coloriet namelijk donkere aardetinten maar Rubens heeft
wel accent kleuren zoals blauw en rood
De Kruisafneming – Barok
Peter Peul Rubens - Natuurgetrouw
- Geïdealiseerd
- monumentale afmetingen
- gedraaide houdingen
- expressieve emoties
- gedraaide houdingen
- triptiek
- diagonale driehoek compositie
- donkere kleuren met intense kleurcontrasten (rood, wit, blauw)
- clair obscur
- warme kleuren in het centrum koude errond (jezus is heel wit)
Rembrandt van Rijn Nederlandse kunstschilder – Barok
- een van de grootse schilders van de Hollandse Barok
- veelzijdige kunstenaar
- maakte zelfportretten, Bijbelse en mythologische taferelen en landschappen
- bekend voor dramatiek en grote lichtdonker contrasten
- experimenteerde met penseelstreken
- geboren in Leiden en was zoon van een molenaar
- levendige lichteffecten en expressieve gezichtsuitdrukkingen
- vroege werken realistisch en gedetailleerd met een rijk kleurenpalet
- op zijn hoogte punt had hij een lossere schilderstijl (minder gedetailleerd, kleuren
soberder) clair obscur was toen meer aanwezig (dramatischer)
- in zijn later fase lijkt hij beïnvloedt te zijn door Caravaggio
- schildert meer volgens Vlaamse Barok
Wat is het Bijbelse - Simson voerde zware strijd tegen de Filistijnen
verhaal van Samson? - Hij was verliefde op Delila de vijand, Delila liet hem in slaap vallen en knipten zijn
haar toen verdwenen al zijn krachten
- Toen Simson wakker werd vielen de Filistijnen aan en die staken zijn ogen uit

KGS Barok 5
 De nachtwacht – Rembrandt van Rijn – Barok
Iconografie
>> groepsportret van 17de -eeuwse schutters, de compagnie van kapitein Frans Banning
Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch (omringd door 16 van hun manschappen),
schuttersstuk
- schutters houden vrijwillig de stad veilig
- kapitein, in het zwart, geeft de luitenant de opdracht dat de compagnie moet
gaan marcheren
- meisje symboliseert de kloveniers, zij is een mascotte
- de klauwen van de kip verwijzen naar de clauweniers
Vormgeving >> realisme
- monumentaal
- niet alle personen staan er duidelijk op (gezicht is niet te zien omdat er een arm
voor zit)
- creëert diepte door figuren voor, achter en naast elkaar af te beelden
Compositie>> dynamische asymmetrische compositie (verlevendigd het)
- dynamisch was zeer ongewoon voor groepsportretten (vaak statisch)
Coloriet >> donkere kleuren met intense kleurcontrasten (rood, wit), clair onbscur
- meisje wordt sterk belicht
De blindmaking van Samson – Rembrandt van Rijn – Barok
Iconografie >> bijbels verhaal
- Ze zien hier hoe de Filistijnen zijn ogen proberen uit te steken
Vormgeving
- Mensen worden door elkaar geschilderd (dynamisch)
Coloriet
- Contrast tussen helderde achtergrond en links en onheldere voorgrond
Samson en Delila – Peter Paul Rubens – Barok
Iconografie >> bijbels verhaal
- We zien Samson slapend op Delila haar schoot, terwijl zijn haren door de
Filistijnen worden geknipt
Compositie >> dynamische compositie
Coloriet
- Clair obscur
Vergelijk De - Schilderen beide het zelfde verhaal maar een ander fragment
blindmaking van - Ze hebben beiden een sterk licht donker contrast maar bij Rubens is het feller
Simson – Rembrandt - Het was de norm als er een groep wordt afgebeeld je ze in een rij zet dat deden
van Rijn met Samson Rubens en Rembrandt beide niet. Ze doen het wel beide op een andere manier
en Delila – Peter - RE >> mensen door elkaar geschilderd >> dynamiek
Paul Rubens - RU >> compositie >> dynamiek
- Rembrandt schildert op doek en Rubens op hout (beide olieverf)
- Beiden realistisch

KGS Barok 6
 - Ze hebben een gelijkaardig coloriet (wit, blauw, rood)
- Beide diagonale compositie
Het steen in de vroege ochtend – Peter Paul Rubens – Barok
Iconografie
- We zien het landschap rondom het landhuis van Het Steen dat hij gekocht had
toen hij met zijn tweede vrouw samen was
- Er is suggestie van dauw op het gras
- Een stel is op weg naar de markt in hun boerenwagen achter hun maken de heer
en de vrouw van het landhuis een wandeling terwijl hun kindermeisje hun baby
wiegt
Vormgeving
- Het is een heel groot werk waardoor er ook heel veel detail in zit
- Voorbeeld melkmeisjes die aan het werken tussen de koeien in het veld
Compositie >> horizontale compositie
Coloriet
- Lage zonnestralen, de schaduwen zijn lang
- Aan de linkerkant zijn de kleuren verzacht in schaduw van de berkenbomen
- Wolken zijn getint in geel/goud
- Bruinen tinten vanonder, in het midden groene tinten en vanboven blauwen
tinten
- Clair obscur
Landschap met de stenen Brug – Rembrandt van Rijn – Barok
Iconografie
- Een verzonnen landschap
- Mensen vluchten de herberg links in om te schuilen voor de storm
Compositie >> horizontale compositie
Coloriet
- Een zonnestraal breekt door de wolken, de voorgrond is donker
- Bruine- en okerkleuren
- Op het verlichte deel van het landschap zien we blauw groen en wit
- Clair obscur
Vergelijk Het steen - Rembrandt zijn werk is verzonnen hij kan de verschillende onderdelen van het
in de vroege landschappen hebben gezien, maar hij voegde ze samen tot een niet-bestaand
ochtend – Peter Paul geheel
Rubens en - Rubens zijn werk is veel gedetailleerder dan Rembrandts
Landschap met de - Coloriet komt overeen (beide kiezen aardetinten, bovenaan blauwe in het midden
stenen brug – groene en beneden bruine)
Rembrandt van Rijn - Beide een horizontale compositie
- Passen beide Clair obscur toe
Zelfportret – Peter Barok
Paul Rubens - Hij beeld zich nooit af als kunstenaar maar wel als een edelman
- Gedetailleerd
- Licht donker contrast
- Centrale compositie
- Coloriet >> donkere aardetinten

KGS Barok 7
Zelfportret met twee Barok
cirkels – Rembrandt - Zijn eerst portret was een studieobject
van Rijn - Het grootste deel van zijn gezicht is daar in schaduw geschilderd, wat een
uitdaging is
- Voor zijn rode krullen heeft hij een roodbruine onderlaag gebruikt
- De vroege zelfportretten lijken oefeningen
- Natuur getrouw (hij laat rimpels zien en zijn grijze haren)
- Gedetailleerd geschilderd
- Licht donker contrast

Vergelijk de - Rembrandt maakte veel meer zelfportretten

zelfportretten van - Rubens beeldt zichzelf niet af als kunstenaar maar als edelman Rembrandt beeldt
Peter Paul Rubens zich wel af als kunstenaar
en Rembrandt van - Rembrandt beeld zichzelf minder ideaal af dan Rubens
Rijn - Beide hebben een neutrale achtergrond met het gezicht gedetailleerd en de
achtergrond neutraal
- Ze brengen de neutrale achtergrond op een andere manier naar voren Rembrandt
werkt ruwer en Rubens schildert dunner
- Beide hebben ze zich zelfzeker afgebeeld
- Beide licht donker contrast met belichting op het gezicht
- Beide olieverf maar Rembrandt op doek en Rubens op paneel
- Beide centrale compositie
- Gelijkaardig coloriet (donkere aardetinten)
Johannes Vermeer Nederlandse kunstschilder – Barok
- Woonde hele leven in Delft
- Maakte niet veel schilderijen hierdoor was die in zijn eigen tijd niet beroemd en
bleef die heel zijn leven arm
- Maakte genrestukken, historiestukken en een aantal portretten
- Waarschijnlijk sterk beïnvloed door Utrechtse Caravaggisten (toepassing sterk
licht donker contrast)
- Gebruikte waarschijnlijk camera obscur met dit toestel zou hij nauwkeurig
lichtnuances, lichtreflecties en verlopen binnen schaduwpartijen hebben weten
vast te leggen
Het meisje met de Barok
parel – Johannes - Lijkt portret maar is tronie (fantasiekop)
Vermeer - Bedoeld om een bepaald karakter of specifiek type uit de maatschappij te
verbeelden hier een jongmeisje in exotische kledij met tulband
Het melkmeisje – Barok
Johannes Vermeer - Genrestuk, een jonge vrouw een dienstbode die melk aan het uitschenken is in
een aardewerken kom
- Licht valt van links binnen en valt precies op de schenkende hand
- Sterk licht donker contrast (hand belicht en omgeven door donkere schaduwen)
- Veel symbolische taal
- De stoof op de grond, de delft blauwe tegels en het Cupido figuurtje verwijzen
allemaal naar liefde

KGS Barok 8
 - Ze tonen dat er veel menselijke zorgzaamheid voor nodig is om smakelijke
voedsel voor andere te bereiden
- Schilderij is geïnspireerd door een Italiaans historiestuk

Fransisco de Spaanse Kunstschilder – Barok

Zurbarán - Maakt veel katholieke kunst want Spanje was ook heel katholiek
- Minder dramatisch dan in Italië
- Beeld religieuze taferelen en stillevens af
- Vaak maar een figuur met een donkere achtergrond (isoleert de figuren)
- Stijl lijkt heel hard op Caravaggio (wordt Spaanse Caravaggio genoemd)
- Gebruikt Clair obscur, later in zijn carrière neemt dit af
- Hij schildert zijn stoffen en schaduwen in groot detail
- Gebruikte vaak driehoeken in zijn werken
- In zijn latere werken is er meer aandacht voor de achtergrond en de compositie
Angus Dei – - Bijbels thema (poten gebonden zoals Jezus aam het kruis)
Fransisco de - Lam verwijst naar jezus die geofferd wordt, in de bijbel wordt er verschillende
Zurbarán keren verwezen naar het lam Gods
- Donkere achtergrond (intiem)
- Het licht komt van links
- De lam heeft zich overgegeven aan zijn machteloosheid wachtend op zijn dood
- Het ziet er somber en eenzaam uit
Diego Vélazquez Spaanse Kunstschilder – Barok
- Hof schilder van Filip IV
- Vooral bekent voor zijn werken die hij in een latere periode schilderde
- Vooral bekent vanwege portretten
- Beïnvloed door Caravaggio (clair obscur)
- wijn figuren lijken op te lichten uit het donker
- vaak gebruik van donkerbruine kleuren
- in zijn vroege periode schilderde hij genrestukken
- later wordt zijn kleurgebruik rijker ook penseel voering veranderd (schildert soms
zo dun dat je het linnen er nog door ziet) schildert ook realistischer
- heel veel detail
- maakte vooral portretten voor de koninklijke familie, maakt portretten van de
dochters om ze te laten uithuwelijken
Las Meninas – Diego Vélazquez – Barok
Iconografie >> familie portret van Margarita, de dochter van Filips IV met hofhouding
- vijfjarige prinses Margarita, twee hofdames, een hond, een bodyguard en
ambtenaren van het hof
- links zien we een groot doek en de kunstenaar zelf wilt hiermee laten zien dat hij
ook deel uitmaakt van het hof.
- Hij probeerde om verheven te worden tot adelstand
- Er zijn twee schilderijen aan de achterwand deze zouden van Peter Paul Rubens
zijn, deze schilder is verheven tot adelstand
- Twee jaar na dit werk werd hij tot adellijke ridderorde verheven

KGS Barok 9
 - de spiegel op de achtergrond reflecteert het Spaanse Koningspaar
- de schilder is hem op het doek aan het schilderen
Vormgeving >> natuurgetrouw realisme
Compositie >> evenwichtige compositie
- Margarita staat centraal
Coloriet >> donkere kleuren met kleuraccenten (rood, wit), clair obscur
- Er valt natuurlijk licht binnen via het raam aan de rechterkant
- Margarita is sterk belicht
Nicolas Poussin Franse kunstschilder – Barok
- Voorbeeld van de Franse Classicerende Barok
- Ging naar Italië en bestudeerd Romeinse klassieke beeldhouwkunst, architectuur
en literatuur dit wordt de bron voor zijn onderwerpen. Baseert zich op verhalen
van Ovidius, Torquato Tasso en de geschriften van Philostratos
- Ontwikkelde eigen stijl die wordt beschouwd als classicistische variant van de
Barok
Classicerende Barok De grote dynamiek en bewogenheid van de volbarok wordt achterwegen gelaten
Barok komt in dienst te staan van het vorstelijk absolutisme
De vorst is dan de belangrijkste opdrachtgever (in Frankrijk Lodewijk XIV)
Vorstelijk Alle politieke macht, economische en religieuze macht ligt bij de koning (alleenheerser)
absolutisme Kent zijn hoogtepunt in Frankrijk met Lodewijk XIV, hij gebruikt kunst om zijn macht en
rijkdom aan de rest van de wereld te laten zien
Lodewijk XIV Alleenheerser
Kunst werd ingezet voor het voorbereiden van zijn politieke idealen
Richt in 1648 een Franse Academie op, deze stelt strenge eisen. Dit leidt tot een
uniformele stijl gebaseerd op een uniformele kunsttheorie.
In deze academies deden ze veel studies alleen niet op mensen maar op wassen beelden
daardoor verloor je de speelsheid.
Roof van de Sabijnse vrouwen – Nicolas Poussin – Barok
- Vond dat er ernstige thema’s uit de geschiedenis en de bijbels moest behandeld
worden, voelde zich aangesproken door verhalen uit de Griekse en Romeinse
geschiedenis en de bijbel
- Historisch en antiek
- Architecturale constructie past er perfect bij, het waren nauwkeurige
reconstructies van Romeinse bouwkunst
- Beeld de gevoelens van de hoofdpersonen op het belangrijkste moment van het
verhaal uit
Iconografie >> historicheschilderij, romeinse mythe
- De vrouwen zijn vol afschuw en angst terwijl de mannen agressie uitbeelden
- Verhaal er achter >> zie roof van de Sabijnse vrouwen (maniërisme)
- Ze zien veel verwarring
- De vrouwen proberen te ontsnappen
- Vooraan is een huilende baby, in het midden een oude vrouw en rechts een
jongeman die zich klaarmaakt om een Sabijnse man neer te steken
- Link bovenaan zien we Romulus die kijkt hoe zijn soldaten voor zijn stad vechten
Vormgeving >> verstilde actie
- Dramatische gebaren en houdingen
- Veel verschillende richtingen die diagonale lijnen volgen

KGS Barok 10
 - Minder chaotische compositie maar eerder verstilde actie dit komt omdat hij
wassen miniatuurfiguurtjes gebruikte als voorstudies (verschillend van de vol
Barok die levende modellen gebruikten)
Compositie >> dynamische compositie
- Driehoek compositie
Coloriet >> aardetinten met intense kleurcontrasten (rood, blauw)
- Geen clair obscur
De dood van - Historieschilderij
Germanicus – - Romeinse generaal juist vergiftigd door adoptievader
Nicolas Poussin - Romeinse architectuur te zien in de achtergrond
- Aardetinten met kleuraccenten rood en blauw
Poussinisten Komt van Poussin hij was zo invloedrijk op de kunst dat deze stroming ontstond
- Ordening en lineaire scherpte
Rubenisten Komt van Peter Paul Rubens
- Kleur gebruik
- verfbehandeling

Arcihitectuur
Gesamtkunstwerk in Alle verschillende onderdelen worden opgeslorpt als één geheel
de architectuur - de deuren en muren worden opgenomen in de muurversiering
- een fresco op een plafon dat doorloopt in het stuccowerk van de muren
Plafon fresco’s - bedoeld om extra te imponeren
- het is een perfect voorbeeld van gesamtkunstwerk
- de architectuur beeldhouwkunst en schilderkunst lopen in elkaar over
- niet altijd duidelijk waar de scheiding tussen verschillende technieken is
- men creëert een Trompe-l’oeil
Volbarokarchitectuur - overdonderend effect van het geheel
- door de afmetingen, detaillering en versiering
- net als de schilderkunst veel beweging
- op de interieurs en gevels is er een overdaad aan fresco’s en ornamenten
- gemaakt voor de contrareformatie
- het centrum van de volbarokarchitectuur ligt in Rome
- Vaticaan was belangrijkste opdrachtgever
- men wou nieuwe kerken maken maar er was plaatsgebrek daarom gebruikte ze
bestaande gebouwen en was alleen de gevel uitgewerkt
- vele elementen hebben geen architecturale functie maar een decoratieve functie
Het prototype Il Gésu
- de gesù is de “moederkerk”
- men wil diepte in de gevel (contra van traditionele kerk die één doorlopend
muurvlak heeft.
- Veel in- en uitspringende (creëren golvende bewegingen)
- Overdadige versieringen: goud, beelden, balustrades, wapenschilden
- Men inspireerde zich op tempelarchitectuur van de klassieke oudheid
- Voorbeeld: verticale halfzuilen (nu geen ondersteunende functie meer)
- Ronde bewegelijke vormen (voluten) (doorbreken alle rechte lijnen)
- Grondplan is breder dan het bovenste gedeelde (zo lijkt het gebouw van buitenaf
groter omdat ze naar God willen rijken)

KGS Barok 11
 - Symmetrie (imposant)
- Vaak raampartijen boven in het midden
- Vaak ook gebruik van koepels
- In Spanje stapt men meer af van dit prototype en heeft men meer regionale
kenmerken
Voluten Een voluut is een krul- of spiraalvormige versiering die kenmerkend is voor het kapiteel
van de Ionische zuil
Carlo Maderno Italiaanse architect – Barok
- Een van de grondleggers van Barokke architectuur
- Bouwde Santa Susanna dit gebouw word gezien als eerste Barokke Façade
Francesco Borromini Italiaanse architect – Barok
- Bouwde enkele religieuze bouwwerken
- Hij gebruikte ongebruikelijke gewelfconstructies
- Brak de norm door af te stappen van basisvormen
- Hij voegde verschillende basisvormen samen om het grondplan een complexe
vorm te geven
- Dynamische lijnvoering
- Afwisselend holle (concaaf) en bolle (convex) krommingen
- Eigenzinnige gewelfconstructie
- Eerste die klassieke bouwkunst vloeibaar maakte
- Dit bleef heel lang bestaan in de architectuur
- Past gesamtkunstwerk toe
- Het is somberder dan zijn tijdsgenoten
Gialorenzo bernini Italiaanse architect – Barok
- Dankte zijn succes aan zijn relatie met de paus
- Kreeg de opdracht om Piazza San Pietro te ontwerpen
- Het heeft een symmetrische zuilenrij ook wel de colonnade genoemd hier staan
140 beelden van heiligen
- Het moest pelgrims een goed zicht geven op de voorgevel van de basiliek en het
woonbedrijf van de Paus
Louis Le Vau en Jules Franse architecten – Barok
Hardouin-Mansart - Werkten voor de vorst (classicerende Barok)
- In de classicerende barok hadden ze veel strakke lijnen
- In Versailles is de gevel sober zonder veel versieringen
- Ook veel symmetrie en veel horizontale lijnen
- Het gebouwd imponeert niet door drukke versieringen maar wel door de
afmetingen en het statige uiterlijk

KGS Barok 12