OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE

YARATICI DRAMANIN
PLANLANMASI

• Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı

Drama Etkinliğinin Planlanması
ÇOCUK VE DRAMA
İÇİNDEKİLER

• Yaratıcı Drama Etkinliğinin

Planlanmasında,
Uygulanmasında Ve
Değerlendirilmesinde
Öğr. Gör. Dr.
Öğretmenin Rolü Raziye GÜNAY
• Yaratıcı Drama Etkinliği
Planlarken Öğretmeninin Dikkat BİLALOĞLU
Etmesi Gereken Durumlar
• Yaratıcı Drama Etkinliği
Uygularken Öğretmeninin
Karşılaşabileceği Özel Durumlar

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

• Okul öncesi eğitimde yaratıcı drama
etkinliğinin planlanması hakkında
HEDEFLER

bilgi edinebilecek,
• Yaratıcı drama etkinliğinin
planlanmasında, uygulanmasında ve
değerlendirilmesinde öğretmenin
rolünü açıklayabilecek,
• Yaratıcı drama etkinliği planlarken
öğretmenin dikkat etmesi gereken
durumları sıralayabilecek,
ÜNİTE

7
• Yaratıcı drama etkinliğini uygularken
öğretmenin karşılaşabileceği özel
durumları açıklayabileceksiniz.

© Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi’ne aittir. Yazılı izin alınmadan
ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.
Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

Planlama

Öğretmenin Rolü Uygulama

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE YARATICI DRAMA
ETKİNLİĞİNİN PLANLANMASI

Değerlendirme

Yaratıcı drama etkinliğini

planlarken dikkat edilmesi
gereken durumlar

Öğretmenin Bilmesi
Gerekenler

Yaratıcı drama etkinliğini

uygularken
karşılaşılabilecek özel
durumlar

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

GİRİŞ
Okul öncesi yıllar bireyin tüm gelişim alanlarında gelişimini büyük ölçüde
tamamladığı kritik öneme sahip bir dönemdir. Bu nedenle okul öncesi dönemde
çocuklara etkin öğrenmeyi sağlayacak yaşantıya dayalı bilgi aktarımından ziyade
bilgiye ulaşma yollarını öğreten, çocukların ilgi ve merakını merkeze alan eğitim
etkinlikleri sunulmalıdır. Okul öncesi eğitim programında bahsedilen bu amaçlara
ulaşmak için yer verilebilecek etkinlik çeşitleri Türkçe, sanat, fen, matematik, alan
gezileri, okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları, müzik, hareket, oyun ve drama olarak
ifade edilmektedir.
Okul öncesi eğitim programında belirtilen etkinliklerden birisi olan yaratıcı
drama etkinliklerine günlük planda, bazen belli bir zaman diliminde başlı başına bir
etkinlik olarak bazen diğer etkinliklerle bütünleştirilerek yer verilebilir. Aynı
zamanda Türkçe, fen, sanat gibi diğer etkinlikler içerisinde bir yöntem olarak da
kullanılabilir. Yaratıcı drama gerek diğer etkinliklerde bir öğretim yöntemi (araç)
gerek bir disiplin (ders/etkinlik) olarak uygulansın, her iki uygulama biçiminde de
yaratıcı drama etkinliklerinin etkili ve verimli olabilmesi için çok iyi planlanması ve
yapılandırılması gerekmektedir. Eğitimde planlama; öğretim etkinliklerinin en
işlevsel, gerçekçi ve düzenli şekilde nasıl yürütüleceğinin önceden belirlenmesidir.
Planlama, belirli hedeflere ulaşmak için hangi öğretim etkinliklerinin seçileceğini,
bu etkinliklerin nasıl uygulanacağını ve başarının nasıl değerlendirileceğini
Yaratıcı drama etkinliği önceden tasarlayıp kâğıt üzerinde saptamaktır (Demirel, 2006). Bu planlamayı
planlarken öğretmenin yapacak, sonrasında uygulayacak ve süreci yönlendirecek kişi öğretmendir. Okul
çocukların gelişim
öncesi öğretmeninin yaratıcı drama etkinliğini planlama sürecinde çocukların
özellikleri hakkında
bilgili, kazanımlar, gelişim özellikleri hakkında bilgi sahibi olması kadar öğrenme-öğretme sürecinin
içerik, yöntem-teknikler temel unsurları olan kazanımlar, içerik, yöntem-teknikler ve değerlendirme
ve değerlendirme konularında da donanımlı olması gerekmektedir. Okul öncesi öğretmeninin
konularında donanımlı burada bahsedilen unsurları göz önüne alarak planlama yapması, yaratıcı drama
olması gerekmektedir. etkinliklerinin nitelikli olmasını sağlayacaktır.
Planlama, yaratıcı drama etkinliği ile çocuklara ne kazandırılacağına, nasıl
kazandırılacağına ve kazanılan bilgi, beceri ve tutumların nasıl değerlendirileceğine
dair öğretmene yol göstermektedir. Etkili bir planlama yapmadan etkili ve verimli
bir yaratıcı drama etkinliği gerçekleştirmek mümkün değildir. Yaratıcı dramanın
başarısı iyi bir planlamaya ve plan doğrultusunda etkili bir şekilde uygulanmasına
bağlıdır (Koç, 2006). Yaratıcı drama etkinliğinin aşamalı bir şekilde önceden
planlanması; öğretmenin etkinliği kesintiye uğramadan daha akıcı bir şekilde
uygulamasını, çocukların ilgi ve dikkatlerinin başka alanlara kaymadan aktif şekilde
etkinliğe katılmalarını ve etkinliğin amaç doğrultusunda gerçekleştirilmesini
sağlayacaktır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE YARATICI DRAMA

ETKİNLİĞİNİN PLANLANMASI
Okul öncesi eğitim programının etkili ve verimli bir şekilde
uygulanabilmesi için öğretmenlerin her gün için günlük eğitim akışı hazırlamaları
gerekmektedir. Günlük eğitim akışı, öğretmenin aylık planı doğrultusunda o gün
için belirlediği kazanım ve göstergeleri, etkinlikte yer verilecek kavramları,
etkinlikte kullanılacak yöntem-teknik ve materyalleri, etkinliğin gerçekleştirileceği
ortamı, öğrenme sürecini, etkinliğin türünü ve hangi yaş grubu ile
gerçekleştirileceğini, rutin etkinlikleri ve değerlendirme boyutunu içermelidir
(Aktaş Arnas, 2008; MEB, 2013).
Öğretmenin günlük eğitim akışında yer vermesi gereken etkinliklerden birisi
de yaratıcı drama etkinliğidir. Öğretmenin bir yaratıcı drama etkinliği planlarken
kazanımlar, içerik, katılımcılar, mekân, teknikler, araç-gereçler gibi unsurları
dikkate alması gerekmektedir. Bu doğrultuda öğretmenin yaratıcı drama etkinliğini
planlamaya başlarken bazı soruların yanıtlarını araması planlamanın daha nitelikli
ve işlevsel olmasını sağlayacaktır.
• Yaratıcı dramada amacım ne? Çocuklara neyi öğretmek istiyorum veya
çocukların neleri başarmalarını istiyorum? (Kazanım ve göstergeleri)
• Yaratıcı dramada amacıma nasıl ulaşabilirim? (Amaca götürecek en uygun
teknikler hangileri?)
Yaratıcı drama etkinliği
planlarken öğretmenin • Çözülecek sorun ne? (Dramatik anın belirlenmesi)/(İçerik)
amacını, çözülecek • Yaratıcı drama etkinliğini en iyi hangi ortamda gerçekleştirebilirim? (Sınıf,
sorunu, etkinliği nerede park, müze vb.)
gerçekleştireceğini, • Çocukların rolleri ne olacak?
çocukların ve kendisinin
• Öğretmen olarak benim rolüm ne olacak? (Öğretmen olarak yaratıcı drama
süreçte rolünün ne
olacağını belirlemesi sürecini dışarıdan mı yönlendireceğim yoksa yaratıcı dramada bir rol
gerekmektedir. üstlenecek miyim?)(Aktaş Arnas, 2008; Gönen & Dalkılıç, 1998; Güneysu,
2004).
• Bu etkinlikle amacıma ulaşıp ulaşmadığımı nasıl anlayabilirim? (Koç, 2006).

Yaratıcı drama etkinliğinin planlanmasında öğretmenin yanıt arayacağı

sorular özet olarak da Şekil 7.1.’de sunulmuştur. Burada yer alan sorular
birbirleriyle ilişkili olup her bir soruya verilen cevap, diğer sorulara verilecek
cevapları da etkilemektedir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

Kime?

Dramada
Niçin? Nerede?
planlama

Ne oldu? Nasıl?

Şekil 7.1. Yaratıcı Dramada Planlama Süreci (Gökbulut, 2014, akt. Akkocaoğlu Çayır &
Erdoğan, 2016).

Yaratıcı Drama Etkinliğinin Planlanmasında, Uygulanmasında

ve Değerlendirilmesinde Öğretmenin Rolü
Yaratıcı drama etkinligini planlayan, uygulayan ve yönlendiren kişi sınıfın
öğretmenidir. Bununla birlikte ülkemizde okul öncesi eğitim kurumlarının pek
çoğunda yaratıcı drama etkinlikleri öğretmen tarafından değil yaratıcı drama
liderliği yapan kişilerce yürütülmektedir. Bu durum birtakım problemlere yol
açmaktadır (Yazıcı & Demiroğlu, 2013). Yaratıcı drama liderliği yapan kişiler
yaratıcı drama alanına hâkim olmakla birlikte, yaratıcı drama etkinliği
uygulayacakları çocukların gelişimsel ve kişisel özellikleri, ilgi ve gereksinimleri,
Yaratıcı drama çocuklara nasıl yaklaşmaları gerektiği, çocukların davranışlarını nasıl
etkinliklerinde amaç, yönetebilecekleri konusunda çocukların öğretmeni kadar bilgi ve deneyime sahip
çocuğun her alanda değildirler. Bu durum, çocukların gerçekleştirilen yaratıcı drama etkinliklerinden
gelişiminin ve istenilen ve beklenilen düzeyde yararlanmalarını engelleyen bir durumdur. Yaratıcı
öğrenmesinin drama etkinliklerinde amaç, çocuğun her alanda gelişiminin ve öğrenmesinin
sağlanması olduğundan sağlanması olduğundan sınıfın öğretmeni yaratıcı drama etkinliklerinin en iyi
drama etkinliklerinin en
planlayıcısı ve uygulayıcısıdır. Çünkü öğretmen sınıfındaki çocukların özelliklerini
iyi planlayıcısı ve
uygulayıcısı ve ihtiyaçlarını, genel eğitim planını ve amaçlarını en iyi bilen kişidir ve yaratıcı
öğretmendir. dramayı çocukların her alandaki gelişimi ve eğitimi için bir araç olarak kullanabilir
(Önder, 1999).
Yaratıcı drama çalışmalarında değerlendirme de oldukça önemlidir ve
öğretmenin hem gerek duyduğunda süreç içerisinde ara değerlendirmelere hem de
süreç sonunda tüm sürece yönelik değerlendirmelere yer vermesi gerekmektedir.
Değerlendirme farklı biçimlerde yapılabilmektedir. Çocukların paylaştıkları duygu
ve düşüncelerinden, bazen de ortaya koydukları ürünlerden yola çıkarak neler
öğrendikleri, kazanımlara ulaşılıp ulaşılmadığı, yaratıcı drama sürecinin nasıl

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

algılandığı ve edinilen deneyimlerin gelecek yaşantılarına etkisinin olup olmayacağı

değerlendirme aracılığıyla belirlenebilmektedir (Adıgüzel, 2013). Öğretmen
değerlendirme sonucunda elde ettiği bilgilere göre sonraki yaratıcı drama
çalışmalarını planlamalıdır.
Bu anlamda okul öncesi öğretmeninin öğretmenlik meslek ve alan bilgisinin
yanı sıra yaratıcı drama alanına yönelik kuramsal bilgi ve uygulama becerisi
açısından da donanımlı olması gerekmektedir. Öğretmenin yaratıcı drama
etkinliklerini planlarken nelere dikkat edeceğini, ne gibi problem durumlarla
karşılaşabileceğini ve bu problem durumlarda nasıl çözümler üretebileceğini bilmesi
de oldukça önemlidir.

Yaratıcı Drama Etkinliği Planlarken Öğretmeninin Dikkat Etmesi

Gereken Durumlar
Okul öncesi eğitimde bir yaratıcı drama etkinliğinin çocuklara en üst
düzeyde fayda sağlayabilmesi için çok iyi planlanması gerekmektedir. Yaratıcı
drama etkinliğinin planlanması aşamasında öğretmenin göz önüne alması gereken
bazı durumlar vardır.
• Öğretmen öncelikle çocukların yaşının ve gelişim düzeyinin yaratıcı
dramaya başlamak için uygun olup olmadığını değerlendirmelidir. Çok
küçük yaştaki çocukların bilişsel ve dil yetenekleri; yönergeleri anlama,
duygu ve düşüncelerini ifade etme için sınırlıdır. Çocukların 3,5 yaş ve
sonrasında yaratıcı drama çalışmalarına katılabilecekleri (Aktaş Arnas,
Okul öncesi çocukları ile 2008; Fein, 1981, akt. Önder, 1999) belirtilmekle birlikte, çocukların takvim
3,5 yaştan itibaren
yaşından ziyade gelişim yaşının dikkate alınması gerekmektedir (Child,
drama çalışmalarına
başlanabilmekle 1977; Hundeide, 1989, akt. Önder, 1999). Çünkü çocuklar gelişim açısından
birlikte, takvim bireysel farklılıklar gösterebilmektedirler. Çok küçük yaşlardaki çocukların
yaşından ziyade gelişim bilişsel ve dil yetenekleri verilen yönergeleri anlama, hayal etme ve
yaşı dikkate alınmalıdır. canlandırma için yeterli değildir. Bunun yanı sıra öğretmen küçük
çocukların yaratıcı drama çalışmalarına başlayabilmeleri için gerekli olan
evcilik oyunları gibi dramatik oyunlar oynayıp oynamadıklarını da
belirlemelidir (Aktaş Arnas, 2008).
• Eğitimde her bir etkinlik bir amaca hizmet eder, hiçbir etkinlik öylesine
planlanmaz ve uygulanmaz. Öğretmen bir yaratıcı drama etkinliği
planlarken öncelikle çocuklara kazandırmak istediği kazanım ve
göstergeleri belirlemeli, sonra bu kazanım ve göstergelere ulaşabileceği
yaratıcı drama sürecini planlamalıdır. Öğretmen hangi kazanım ve
göstergeleri seçeceğine karar verirken çocukların tüm gelişim alanlarındaki
ihtiyaçlarını ve ilgilerini dikkate almalıdır (Aktaş Arnas, 2008).
• Öğretmen planlama sürecinde kazanımlara ulaşmak için araç olarak
çocuklara öğreteceği içeriği (konuyu) belirlemelidir. Öğretmen yaratıcı
dramada ele alacağı içeriği belirlerken güncel olaylardan, yaşanılan
bölgenin tarihinden ve efsanevi olaylarından, şarkılardan, masallardan ve
görsel materyallerden (resim, fotoğraf, heykel gibi) yararlanabilir (Morgül,
2004). Konunun hangi düzeyde ve hangi boyutuyla ele alınacağına karar

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

vermede çocukların özellikleri (yakın çevrelerinde karşılaşma durumları,

konuyla ilgili sahip oldukları bilginin düzeyi, çocukların ilgileri gibi) etkili
olmaktadır (Akkocaoğlu Çayır & Erdoğan, 2015). Ayrıca yaratıcı drama
çalışmalarında çocukların geçmiş yaşantıları, deneyimleri ve sahip oldukları
bilgi birikimi süreci yönlendireceği için çocukların bilgi ve deneyim sahibi
oldukları konuların içerik olarak belirlenmesine özen gösterilmelidir (Aktaş
Arnas, 2008).
• Yaratıcı drama çalışmalarında hangi tekniklerden ve hangi araç-gereçlerden
yararlanılacağını ve uygulamanın ne kadar süreceğini belirlemek de
planlama aşamasında oldukça önemlidir. Öğretmen bunları belirlerken
kazanımları, çocukların özelliklerini ve içeriği dikkate almalıdır (Akkocaoğlu
Çayır & Erdoğan, 2015). Yaratıcı drama etkinlikleri ile yeni tanışan çocuklar
için öğretmen öncelikle pantomim/sözsüz canlandırma, dramatizasyon ve
rol oynama gibi tekniklerin kullanılacağı drama çalışmaları planlamalı; daha
Yaratıcı dramada sonraki çalışmalarda doğaçlama tekniğine yer vermelidir (Aktaş Arnas,
yararlanılacak 2008; Önder, 1999). Öğretmen yaratıcı drama çalışmalarının süresini
teknikleri, araç
belirlerken çocukların yaş ve gelişim özelliklerini dikkate almalıdır (Öztürk &
gereçleri, etkinliğin ne
kadar süreceğini Adıgüzel, 2008).
belirlerken kazanımlar,
çocukların özellikleri ve
içerik dikkate •Dört yaş çocuklarıyla 10-15 dakika, beş yaş çocuklarıyla
Örnek

alınmalıdır. 20-25 dakika, altı yaş çocuklarıyla 30-40 dakika sürecek

drama çalışmalarının planlanması verimli bir çalışma
için uygun olacaktır.

• Yaratıcı drama çalışmalarına yeni başlayan çocuklarla başlangıçta yaratıcı

dramanın tüm aşamaları (ısınma-hazırlık, canlandırma, değerlendirme)
gerçekleşemeyebilir. Bu nedenle öğretmen yaratıcı dramaya ilk başladığı
zamanlarda grubun birbirlerine uyum sağlamaları, kaynaşmaları ve
yönergeleri uygulayabilmeleri için öncelikle ısınma-hazırlık çalışmalarına
daha fazla yer vermeli, zamanla ısınma-hazırlık çalışmaları azaltılmalıdır.
Hatta grup dinamiği yakalanana kadar canlandırma aşamasına ya çok az yer
verilebilir ya da rol oynama, sözsüz canlandırma gibi çalışmalara yer
verilebilir. Zaman ilerledikçe aşamalarda da ilerlemeler sağlanabilir (Aktaş
Arnas, 2008).
• Öğretmen planlama sürecinde çocukların geçmişte yaşadıkları olumsuz
durumlarla onları karşı karşıya getirmemeli ve çocuklara o durumu tekrar
yaşatmamalıdır. Örneğin; daha önceden bir köpeğin saldırısına uğramış
olan bir çocuğun olduğu bir grupta, köpek saldırısı ile ilgili bir yaratıcı
drama çalışması yapmamaya özen göstermelidir. Ayrıca öğretmen
çocukları olumsuz etkileyebilecek ve onlarda bazı korkuların oluşmasına
neden olacak yaşantılarla karşı karşıya getirmemelidir (Aktaş Arnas, 2008).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

•Deprem konusunu ele aldığı bir yaratıcı drama

Örnek
etkinliğinde öğretmen, depremde göçük altında kalan
insanlarla ilgili olumsuz yaşantılar içeren bir kurgulama
yapmamaya dikkat etmelidir. Depremden korunmanın
yollarını ele alan bir kurgulama yapmaya özen
göstermelidir.

• Öğretmen yaratıcı drama etkinliğini planlarken vereceği yönergelerin açık,

net ve anlaşılır olmasına dikkat etmelidir. Çünkü okul öncesi çocuklarının
bilişsel kapasiteleri ve kelime dağarcığı sınırlıdır. Yönergeler çocukların
anlayacağı kelimelerden oluşmalıdır (Aktaş Arnas, 2008). Yönergelerin daha
iyi anlaşılabilmesi için öğretmen gerektiğinde jest, mimik ve bedenini etkili
olarak kullanabilmeli ve emir cümleleri kullanmamaya çalışmalıdır
(Adıgüzel, 2013; Önder, 1999; O’Sullivan, 2011; Somers, 2012). Öğretmen
sesini korumalı, çok yüksek sesle konuşmamalıdır. Çocukların sessiz
olmalarını sağlamak için öğretmenin sessiz olması ve yönergeleri sakin bir
şekilde vermesi gerekmektedir (O’Sullivan, 2011; Somers, 2012).
• Öğretmen yaratıcı drama uygulamasını nerede yapacağını (mekânı),
mekânda kullanılacak araç-gereçlerin neler olacağını, ortam düzenlemesi
için nelerin yapılacağını ve güvenliğin nasıl sağlanacağını da belirlemelidir
(Akkocaoğlu Çayır & Erdoğan, 2015). Etkinliğin niteliğine göre bazen geniş
bir alana ihtiyaç duyulabilir ancak gereğinden çok geniş alanlar, çocukların
dikkatini etkinliğe yoğunlaştırmasını ve öğretmenin verdiği yönergelerin
anlaşılmasını zorlaştırabilir (Önder, 1999).
• Öğretmen yaratıcı drama çalışmalarını planlarken sonucun değil sürecin
önemli olduğunu unutmamalıdır. Yaratıcı dramada bir gösteri hazırlamak
söz konusu değildir ve çocuklardan çok iyi bir oyunculuk yapmaları da
beklenmemektedir. Dolayısıyla öğretmen çocukların süreci
yapılandırmasına izin veren bir çerçeve plan oluşturmaya özen
göstermelidir (Adıgüzel, 2013; Önder, 1999).
Drama çalışmalarında
• Yaratıcı drama çalışmalarında çocukların iyi performans göstermesi önemli
sonuç değil süreç
önemlidir. Öğretmen olmamakla birlikte, başarısızlık duygusu yaşamaları da engellenmelidir.
drama çalışmalarını Öğretmen yaratıcı drama etkinliğini planlarken çocukların gelişim
gösteri amaçlı düzeylerini dikkate alarak onlara zor gelebilecek, kendilerini başarısız
planlamamalı ve hissettirecek etkinliklere yer vermemelidir (Aktaş Arnas, 2008; Önder,
çocuklardan iyi bir 1999).
oyunculuk becerisi • Öğretmen bir yaratıcı drama etkinliği planlarken hangi değerlendirme
beklememelidir.
araçlarından yararlanacağını belirlemeli ve uygulama öncesinde bu araçları
hazırlamalıdır (Akkocaoğlu Çayır & Erdoğan, 2016). Değerlendirme
aşamasında çocuklar süreci gözden geçirerek yaşantıları tekrar
hatırlayacaklar ve bu tekrar çocuklarda öğrenmenin kalıcı olmasına
yardımcı olacaktır (Aktaş Arnas, 2008).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

Okul öncesi öğretmeninin bu bilgilere ek olarak bir yaratıcı drama planı

hazırlarken dikkat etmesi gereken başka unsurlar da söz konusudur. Öğretmen;

• Özgün yaratıcı drama planları hazırlamaya özen göstermelidir. Yaratıcı

drama etkinliğinin çocukların gelişimsel özelliklerine uygun, yaratıcılığı
geliştirecek ve onlarda etkinliğe katılma isteği doğuracak nitelikte
çalışmalardan oluşmasına çaba göstermelidir.
• Yaratıcı drama sürecinde öngörülemeyen durumlara karşı (zamanın
artması, bazı çalışmaların çeşitli nedenlerden gerçekleştirilememesi) ek
Yaratıcı drama
çalışmalar planlamalıdır.
çalışmalarında kalabalık
gruplarla çalışmak bazı • Yaratıcı dramayı planlarken aynı kazanımlara yönelik çokça etkinlik
güçlüklere sebep planlamaya özen göstermelidir. Çünkü küçük çocuklarda bilgi, beceri ve
olmaktadır. Çocuk tutumların kazanılması için çokça alıştırmaya gerek duyulmaktadır ve
sayısının 20’yi aştığı çocuklar arasında bireysel farklılıklar olabilmektedir.
durumlarda öğretmen • Yaratıcı dramayı planlarken tüm gelişim alanlarından kazanım ve
grubu ikiye ayırarak
göstergeler belirlemeye dikkat etmelidir. Böylelikle çocukların çok yönlü
çalışmalıdır.
gelişimini destekleyebilir.
• Yaratıcı drama çalışmasında kullanacağı araç ve gereçleri önceden
hazırlamalı ve kolay ulaşabileceği bir yere koymalıdır.
• Yaratıcı dramada kullanacağı müziklerin seçiminde amaçlarını ve çocukların
gelişim özelliklerini, ilgilerini dikkate alarak özenli davranmalıdır.
• Çocuklarda yaratıcı drama sürecinde merak ve heyecan uyandırmalı, onlara
sürprizler yaşatmalı ve süreçte eğlenmelerini sağlamalıdır (Üstündağ,
2007).

Yaratıcı Drama Etkinliği Uygularken Öğretmeninin

Karşılaşabileceği Özel Durumlar
Yaratıcı drama etkinliğinde öğretmenin belirlenen kazanımlara ulaşmasında
planlama becerisi kadar uygulama becerisi de oldukça önemli bir rol
Öğretmen yaratıcı oynamaktadır. Öğretmenler, özellikle de okul öncesi öğretmenleri, ne kadar iyi
drama planlarken planlama yaparlarsa yapsınlar uygulama sürecinde bazı sorunlarla
özgün ve tüm gelişim karşılaşabilmektedirler. Uygulamada karşılaşılan sorunların üstesinden gelmede
alanlarından öğretmenlerin yaratıcı drama konusunda sahip oldukları kuramsal bilgi ile birlikte
kazanımlara yönelik
uygulama bilgisi, becerisi ve tecrübeleri de etkili olmaktadır. Okul öncesi
çokça etkinlik
planlamaya, öğretmenlerinin yaratıcı drama uygulamalarında karşılaşabilecekleri özel durumlar
materyalleri önceden ve bu durumlara yönelik çözüm önerileri şu şekilde açıklanabilir:
hazırlamaya özen
• Öğretmenlerin drama uygulamalarında karşılaşabilecekleri güçlüklerden
göstermelidir.
birisi, yaratıcı drama uygulayacağı gruptaki çocuk sayısının fazlalığı
olmaktadır. Kalabalık bir grupta yaratıcı drama sürecinde çocukların
konsantrasyonunu sağlamada sorunlar yaşanabilir. Bazen de sürenin
yetersiz olduğu durumlarda küçük grupların her birinin canlandırmalarını
gerçekleştirmesi ve değerlendirme aşamasında her çocuğa söz hakkı
verilmesi güç olabilmektedir. Çalışılan mekân kalabalık grupların aktif bir
şekilde etkinliğe katılabilmesi için yeterli olmayabilir. Bu nedenle

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

öğretmenin çocuk sayısının 20’yi aştığı durumlarda grubu ikiye bölmesi ve

• Dramatizasyon tekniğinin kullanıldığı yaratıcı drama çalışmalarında
• Okul öncesi dönem çocukları yaratıcı drama çalışmalarında zaman zaman
• Çocuklardan bazıları drama sürecinde üstlendiği rol dışında başka rollere
Yaratıcı drama
çalışmalarında role
girmekte zorlanan
çocuklar için kostüm,
maske kullanılabilir,
rollere ilişkin açıklama
yapılabilir, çocukların
her iki gruba ayrı uygulama yaptırması daha uygun olabilir (Önder, 1999).
öğretmen çocuklara rol dağıtımında sorunlar yaşayabilir. Yaratıcı drama
çalışmalarında bazı çocuklar belirli rolleri tercih edebilir, kendilerine verilen
rolü beğenmeyebilir ve arkadaşlarının rollerini isteyebilirler. Böyle
durumlarda öğretmen isteyen çocukların bu rolleri almalarını sağlamak için
yaratıcı drama çalışmasını birden fazla tekrarlayabilir (Aktaş Arnas, 2008;
Önder, 1999). Yaratıcı drama çalışmalarında öğretmen çocukların rollerini
belirleyen kartlar hazırlayabilir ve çocuklardan bu kartlardan çekmelerini
isteyebilir. Böylece daha sürecin başında bir karmaşa yaşanmasını da
önleyebilir (Aktaş Arnas, 2008).
role giremeyebilirler. Bazen çocuk hem bilişsel hem de duygusal olarak
yaratıcı dramada rol almaya hazır olmayabilir. Böyle durumlarda öğretmen
öncelikle role hazırlık tekniklerinden yararlanmalı, sonra kostüm ve
maskeler gibi araç gereçler kullanarak çocukların role girmesini
kolaylaştırmalıdır. Çocuklar üstlendikleri role ilişkin kostümler giydiklerinde
rol üzerinde düşünme fırsatı bulurlar (Aktaş Arnas, 2008; O’Sullivan, 2011).
Bazen de çocuklar üstlendikleri rolün gereği olarak ne yapacaklarını
bilemeyebilirler. Üstlendikleri roldeki kişilerin gerçek hayatta ne
yaptıklarını, nasıl davrandıklarını bilemeyebilirler. Bunu önlemek için
öğretmen sürecin başında çocukların hepsi ile rolleri ve o roldeki insanların
eylemleri hakkında konuşabilir (Aktaş Arnas, 2008). Bazen de dramada
yararlandığımız hikâye (olay/durum) ve karakterler çocuklara anlamlı
gelmeyebilir, çocukların ilgisini çekmeyebilir. Bu durum çocuklarda
yapılacak dramaya ilişkin inanç oluşturmayabilir. Örneğin; çocuklardan
birisi baykuş rolündeki arkadaşını işaret ederek “O baykuş değil, Ali o.”
diyerek arkadaşının adını söyleyebilir. Arkadaşının baykuş olduğuna
inanmayabilir. Bu nedenle öğretmenin bu tür durumları önlemek için
çocukların özelliklerini, ilgilerini dikkate alarak kurguyu ve karakterleri
belirlemesi gerekmektedir (O’Sullivan, 2011).
geçiş yapabilirler. Bu sorunu engellemek için öğretmen, çocuklar rollerini
seçerken her bir çocukla rolünün özellikleri hakkında konuşabilir ve ona
rolünü onaylatabilir (Aktaş Arnas, 2008).
•Mesleklerle ilgili gerçekleştirilecek bir drama çalışmasında
Örnek

öğretmen, garson rolü verilen bir çocuğa dönerek “Ayşe sen

özelliklerine uygun garson rolündesin, tamam mı?” diye sormalı ve mutlaka
roller belirlenebilir. çocuktan evet cevabını almalıdır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

• Yaratıcı drama çalışmalarının gerçekleştirildiği mekân da çocukların role

• Okul öncesi çocuklarıyla yaratıcı drama çalışmalarında bazen süreç
Yaratıcı drama
çalışmalarına katılmak
istemeyen çocukların
bir kenarda oturup
çalışmayı izlemesine
izin verilmelidir.
• Öğretmenlerin küçük çocuklarla çalışırken karşılaşılabilecekleri
• Bazı durumlarda da yaratıcı drama öğretmenin planladığından başka bir
Yaratıcı drama
çalışmalarında
dramanın tıkandığı
durumlarda çocuklara
bazı bilgiler ve
yönergeler vermek için
öğretmenin role girmesi
uygun olacaktır.
girebilmesinde önemli etkiye sahiptir. Sınıfta bulunan masa, sandalye,
minderler kullanılarak yaratıcı dramanın geçtiği mekânlar oluşturulabilir.
Öğretmen dramanın geçtiği mekânı oluştururken çocukların da
düşüncelerini almalı, ortamı çocukların oluşturmasına izin vermeli veya
çocukların yardımıyla hep birlikte oluşturulmalıdır (Aktaş Arnas, 2008;
Bulut Pedük & Erdoğan, 2015; O’Sullivan, 2011).
ilerlemeyebilir, tıkanabilir veya dramatik oyuna dönüşebilir. Bu tür
durumlarda çocukları yönlendirebilmek, onlara bazı bilgiler veya
yönergeler verebilmek için öğretmenin role girmesi gerekebilir. Bu amaçla
öğretmen planlama aşamasında kendisi için de bir rol belirleyebileceği gibi,
ihtiyaç duyulduğunda da sürece girebilir. Yaratıcı drama planında
kendisine de rol veren öğretmenin ne zaman roldeki kişi olacağını, ne
zaman öğretmen olarak süreci dışardan yöneteceğini çocuklara açıklaması
gerekmektedir. Örneğin; çocuklara “Ben bu önlüğü giydiğim zaman doktor
olacağım, çıkardığımda ise öğretmeniniz olacağım.” şeklinde bir açıklama
yapabilir (Aktaş Arnas, 2008; O’Sullivan, 2011).
problemlerden birisi de çocukların canlandırmanın ne zaman başlayıp ne
zaman bittiğini bilememeleridir. Öğretmen bu konuda çocuklara yardımcı
olmak için bazı ipuçları kullanabilir. Öğretmen elinde bir kumanda
olduğunu söyleyerek kumandaya bastığında (elindeki mendili kaldırdığında
veya tefe vurduğunda) canlandırmanın başlayacağını, ikinci defa bastığında
canlandırmanın biteceğini söyleyebilir (Aktaş Arnas, 2008; O’Sullivan, 2011;
Somers, 2012).
yöne kayabilir. Böyle durumlarda öğretmen çalışmayı durdurarak herkesin
olduğu yerde donmasını sağlayabilir. Öğretmen “Şimdi elimde bir kumanda
var ve bastığım zaman herkes donacak.” diyebilir. Gerekli açıklamaları
yaptıktan sonra süreci yeniden başlatabilir (Aktaş Arnas, 2008; O’Sullivan,
2011). Bazı çocuklar yaratıcı drama etkinliğinde öğretmenin söylediğine
itiraz edebilirler. Verilen durum veya roller dışında alternatif rol veya
durum önerebilirler. Öğretmen böyle durumlarda kendi belirlediği durum
veya rolün neden gerekli olduğunu açıklamalıdır (O’Sullivan, 2011).

•Çiftlikte geçen bir drama etkinliğinde öğretmen çocuklardan inek

olmalarını istediğinde çocuklardan biri kaplumbağa olmak
Örnek

istediğini söyleyebilir. Öğretmen çocuğun gözlerine bakarak,

“Benim şu an bir ineğe ihtiyacım var, kaplumbağaya ihtiyacım yok,
belki sonra olabilir. Bu nedenle senin inek olmana ihtiyacım var”
diyerek çocuğun rolü kabul etmesini sağlamalıdır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

• Bazen küçük çocuklar çekingenlik, kendine güvensizlik ve başarısızlık

kaygısı gibi nedenlerle yaratıcı drama çalışmalarına katılmak
istemeyebilirler. Böyle durumlarda çocukları katılmaları için zorlamamak
gerekir. Öğretmen bu çocuklardan önce izlemelerini isteyebilir, hazır
olduklarında da katılmalarına izin verebilir (Aktaş Arnas, 2008; Önder,
1999; Öztürk & Adıgüzel, 2008).
• Yaratıcı drama çalışmalarında bazı çocuklar sürekli aynı arkadaşları ile
birlikte grup oluşturmak ve oyunları birlikte oynamak, canlandırmaları
birlikte gerçekleştirmek isteyebilirler. Öğretmen grupları oluştururken
sayma gibi farklı teknikler uygulayabilir. Örneğin, çocukları çemberde
toplayarak sıra ile renk, hayvan, çiçek veya sayı isimleri vererek aynı ismi
alan çocukları bir araya getirip gruplandırma yapabilir (Aktaş Arnas, 2008;
Baldwin, 2012; O’Sullivan, 2011).
• Öğretmen küçük çocuklarla drama çalışırken yönergelerini verdikten sonra
çocukları izlemeli, gözlemlemeli, başka bir işle ilgilenmemelidir. Bu
çocuklara öğretmenin kendilerine değer verdiğini gösterir (O’Sullivan,
2011). Çalışmalar sırasında çocukları izlemek, çocukların rolde kalmalarını
sağlamak açısından da önemlidir. Öğretmen çocukların yaptıkları ile
ilgilenmezse çocuklar da rolde kalmazlar. Öğretmen ilgisiz kalırsa çocuklar
hemen bunu hissederler ve rolden çıkarak dağılabilirler. Ama öğretmen
çocuklara ilgisini gösterirse çocuklar rolde kalırlar. Bu nedenle öğretmenin
çocuklar rolleri ve süreci kurgularken onların arasında gezmesi, onlarla göz
teması kurması gerekmektedir. Bu sırada rolde olmayan çocuklara yaklaşıp
onları kibarca uyarmalı ve rolde kalmaları için motive etmelidir (Somers,
2012). Ancak canlandırma sürecinde rolden çıkmak isteyen, çalışmaya
devam etmek istemeyen bir çocuk olduğunda rolden çıkmasına, bir
kenarda oturmasına izin verilmelidir (Baldwin, 2012).
Drama çalışmalarında öğretmenin verdiği yönergelerin çocuklar tarafından
anlaşılabilir, kısa ve net olması gerekmektedir; emir cümleleri içermemelidir
(Adıgüzel, 2013; Aktaş Arnas, 2008). Yönergelerin daha iyi anlaşılabilmesi için
Drama çalışmalarında öğretmen gerektiğinde jest, mimik ve bedenini etkili olarak kullanabilmelidir
öğretmenin yönerge (Adıgüzel, 2013; Önder, 1999; O’Sullivan, 2011; Somers, 2012). Öğretmen sesini
verdikten sonra
korumalı, çok yüksek sesle konuşmamalıdır. Çocukların sessiz olmalarını sağlamak
çocuklarla ilgilenmesi
ve onları izlemesi, için öğretmenin sessiz olması ve yönergeleri sakin bir şekilde vermesi
çocukların kendilerini gerekmektedir (O’Sullivan, 2011; Somers, 2012).
değerli hissetmesini ve Ayrıca yaratıcı drama çalışmalarında öğretmen her çocuğa eşit davranmalı,
rolde kalmalarını sağlar.
her çocuğa duygu ve düşüncelerini çeşitli biçimlerde ifade edebilme fırsatı vermeli
ve demokratik bir tutum sergilemelidir. Dramada çocuklar rolleri mükemmel
oynamak zorunda değildir. Öğretmen bunun bilincinde olarak çocukların çabalarını
olumlu yönde pekiştirebilmeli ve olumlu bir sınıf atmosferi yaratmalıdır (Adıgüzel,
2013; O’Sullivan, 2011).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

•Okul öncesi öğretmeninin yaratıcı drama etkinliği planlarken dikkat

Etkinlik
Bireysel
etmesi gerekenlerle ilgili okuduklarınızdan yararlanarak okul öncesi
çocukları için yaratıcı drama etkinliği planlama sürecinde
kullanabileceğiniz bir kontrol listesi oluşturunuz.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

•OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE YARATICI DRAMANIN PLANLANMASI

•Yaratıcı drama gerek diğer etkinliklerde bir öğretim yöntemi (araç) gerek bir
disiplin (ders/etkinlik) olarak uygulanabilmektedir ve her iki uygulama
biçiminde de yaratıcı drama etkinliklerinin etkili ve verimli olabilmesi için çok
iyi planlanması ve yapılandırılması gerekmektedir. Planlama, belirli hedeflere
ulaşmak için hangi öğretim etkinliklerinin seçileceğini, bu etkinliklerin nasıl
uygulanacağını ve başarının nasıl değerlendirileceğini önceden tasarlayıp
kâğıt üzerinde saptamaktır.
•OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE YARATICI DRAMA ETKİNLİKLERİNİN PLANLANMASI
•Bir yaratıcı drama etkinliği planlarken öğretmen çocuklara ne öğretmek
istediği (amacı), en uygun tekniklerin neler olacağı, çözülecek sorunun ne
olacağı (dramatik an), yaratıcı drama için en uygun ortamın neresi olacağı,
çocukların ve kendisinin süreçteki rollerinin neler olacağı gibi sorular a cevap
verebilmelidir.
• Yaratıcı drama etkinliğinin planlanmasında, uygulanmasında ve
değerlendirilmesinde öğretmenin rolü
•Yaratıcı drama etkinliklerinde amaç, çocuğun her alanda gelişiminin ve
öğrenmesinin sağlanmasıdır. Öğretmen sınıfındaki çocukların özelliklerini ve
ihtiyaçlarını, genel eğitim planını ve amaçlarını en iyi bilen kişi olduğundan
yaratıcı drama etkinliklerinin en iyi planlayıcısı ve uygulayıcısıdır. Öğretmen
hem gerek duyduğunda süreç içerisinde ara değerlendirmelere hem de süreç
Özet

sonunda tüm sürece yönelik değerlendirmelere yer vermelidir.

Değerlendirme sonucunda elde ettiği bilgilere göre sonraki yaratıcı drama
çalışmalarını planlamalıdır. Öğretmen hem öğretmenlik meslek ve alan
bilgisine hem de yaratıcı drama alanına yönelik kuramsal bilgi ve uygulama
becerisine sahip olmalıdır. .
•Yaratıcı drama etkinliği planlarken öğretmeninin dikkat etmesi gereken
durumlar
•Öğretmen küçük çocuklara yönelik yaratıcı drama etkinliği planlarken
çocukların yaşının ve gelişim düzeyinin dramaya başlamak için uygun (3,5 yaş
ve sonrası) olmasına dikkat etmeli, kazanım ve göstergeler ile içeriği,
yararlanacağı teknikleri ve araç-gereçleri, etkinliğin süresini,, çalışmanın
yapılacağı mekânı belirlemeli, yaratıcı dramaya yeni başlayan çocuklarla
dramanın tüm aşamalarının gerçekleşmeyebileceğini, çocukları olumsuz
yaşantılarla ve başarısızlık duygusu yaratacak durumlarla karşılaştırmaması
gerektiğini, yönergelerin açık, net ve anlaşılır olması gerektiğini, yaratıcı
dramada sonucun değil sürecin önemli olduğunu ve mutlaka sürecin
sonunda değerlendirme aşamasına yer vermesi gerektiğini bilmelidir.
•Ayrıca öğretmen tüm gelişim alanlarından kazanımlara yönelik olarak özgün
yaratıcı drama planları yapmaya, aynı kazanımlara yönelik çokça yaratıcı
drama etkinlikleri planlamaya, süreçte yararlanacağı materyallerin ve
müziklerin seçiminde özenli davranmaya ve önceden temin etmeye,
çocuklarda merak ve heyecan uyandıracak planlamalar yapmaya dikkat
etmelidir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

 Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

•Yaratıcı drama etkinliği uygularken öğretmeninin karşılaşabileceği özel

durumlar
•Öğretmenin yaratıcı drama uygulamalarında çocuk sayısının 20’yi aştığı
Özet (devamı)durumlarda grubu ikiye bölmesi ve her iki gruba ayrı uygulama yaptırması
daha uygun olacaktır.
•Bazen aynı rolü birden fazla çocuk isteyebilir, yaratıcı dramayı birden fazla
tekrarlamak veya rolleri tesadüfi olarak belirlemek çözüm olabilir.
•Çocuklar role giremeyebilirler, bu durumda role hazırlık çalışmaları, kostüm
ve maske kullanılabilir. Çocuklarla üstlendikleri rollere ilişkin konuşulabilir,
çocukların özellikleri ve ilgilerine göre roller belirlenebilir.
•Her bir çocuğa rolünü onaylatmak rol dışına çıkmalarını önleyebilir.
•Çocuklarla çalışırken bazen süreç ilerlemeyebilir, öğretmen role girerek
çocukları yönlendirebilir.
• Yaratıcı dramaya katılmak istemeyen çocukların kenardan izlemelerime izin
verilebilir.
•Çocukları gruplandırmayı öğretmen yaparsa her defasında aynı çocukların
grup oluşturması önlenebilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Eğitimde yaratıcı drama çalışmalarında çocuklar süreçte ilerleyemiyorlarsa,
bir tıkanıklık olduysa ne yapılmalıdır?
a) Öğretmen role girerek sürece müdahale etmelidir.
b) Çocuklar serbest bırakılmalıdır.
c) Başka bir etkinliğe geçilmelidir.
d) Araya dilsel oyunlar katılmalıdır.
e) Diğer meslektaşlardan yardım istenmelidir.

2. Aşağıdakilerden hangisi okul öncesi eğitimde yaratıcı dramanın

planlanmasında yer almaz?
a) Konu/İçerik
b) Öğrenme ortamı
c) Çocukların ve öğretmenlerin rolleri
d) Kazanım ve göstergeler
e) Hangi senaryonun seçileceği ve canlandırılacağı

3. Aşağıdakilerden hangisi okul öncesi çocuklarıyla yaratıcı drama

çalışmalarına üç-dört yaşından itibaren başlanılmasının nedenlerinden
birisi değildir?
a) Küçük yaştaki çocukların dramatik oyun kuramamaları
b) Yaratıcı dramanın küçük yaştaki çocukların duygusal gelişimlerini
olumsuz etkileyebilmesi
c) Küçük çocukların verilen yönergeleri anlamaları için bilişsel
yeteneklerinin sınırlı olması
d) Küçük yaştaki çocukların süreci yönlendirebilmesi için gerekli
yaşantılarının sınırlı olması
e) Küçük çocukların duygu ve düşüncelerini ifade edebilmeleri için dil
yeteneklerinin sınırlı olması

4. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı drama çalışmalarının planlanmasında

dikkat edilmesi gerekenlerden birisi değildir?
a) Çocuklar yaratıcı drama çalışmalarında başarısızlık duygusu
yaşamamalıdır.
b) Yaratıcı dramada kazanan ve kaybeden olmamalıdır.
c) Yaratıcı drama çalışmalarında çocukların geçmiş yaşantıları göz ardı
edilmemelidir.
d) Yaratıcı drama çalışmalarında sonuç önemli olduğundan çocukların
oyunculuk becerileri geliştirilmelidir.
e) Yaratıcı drama çalışmalarında çocuklar olumsuz durumlar ile karşı
karşıya bırakılmamalıdır.

5. Öğretmen aşağıdakilerden hangisini dramada konu/içerik olarak ele

almamalıdır?
a) Çocukların özel hayatları
b) Güncel olaylar
c) Yaşanılan bölgenin tarihi ve efsanevi olayları
d) Şarkılar
e) Görsel materyaller

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

6. Aşağıdakilerden hangisi küçük çocukların yaratıcı dramada role

girememelerine yol açan nedenlerden birisidir?
a) Çocukların bilişsel ve duygusal olarak rol almaya hazır olması
b) Yaratıcı dramada ele alınan içeriğin çocukların özelliklerine uygun
olması
c) Yaratıcı dramada belirlenen rollerin çocukların ilgisini çekmesi
d) Öğretmenin çocuklarla rolleri ve o roldeki kişiler hakkında konuşması
e) Çocukların üstlendikleri rolün gereği olarak ne yapacaklarını
bilememesi

7. Eğitimde drama etkinliklerinde canlandırmaların başarıya ulaşabilmesi için

aşağıdakilerden hangisine özen gösterilmelidir?
a) Oyunculuk becerisi olan çocukların seçilmesine
b) Beş yaşından büyük çocukları çalışmaya dâhil etmeye
c) Mekânın çok geniş olmasına
d) Yönergelerin herkesin tam anlayabileceği şekilde verilmesine
e) Mekânda gerçek materyaller kullanılmasına

8. Yaratıcı drama etkinliği planlarken öncelikle dikkate alınması gereken öge

aşağıdakilerden hangisidir?
a) Süre
b) Kazanımlar
c) Katılacak çocuklar
d) Ortam
e) Yer verilecek etkinlikler

9. Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı drama çalışmalarında çocuklara verilecek

yönergelerde bulunması gereken niteliklerden birisi değildir?
a) Çocuklara dönerek ve göz teması kurarak söylenmesi
b) Sürekli emir cümlesi kullanılması
c) Sınıfta belli bir yerde hareketsiz kalıp aynı yerden yönerge vermekten
kaçınılması
d) Çocuklar tarafından anlaşılıp anlaşılmadığının denetlenmesi
e) Ses tonu, ses hızı ve vurgulara özen gösterilmesi

10. Yaratıcı drama etkinliğinde bazı çocukların öğretmenin söylediğine itiraz

etmesi, verilen rol veya durumlar dışında alternatif rol/durum önermesi
durumunda öğretmen ne yapmalıdır?
a) Yaratıcı drama etkinliğini sınıfı ikiye ayırarak uygulamalıdır.
b) Bu çocuklara bir kenarda oturup izlemelerini, hazır olduklarında
etkinliğe katılmalarını söylemelidir.
c) Kendi belirlediği rol veya durumun neden gerekli olduğunu
açıklamalıdır.
d) Yaratıcı dramada kostüm ve maskeler kullanmalıdır.
e) Kendisi role girerek sürece katılmalı ve yönergeler vermelidir.

Cevap Anahtarı
1.a, 2.e, 3.b, 4.d, 5.a, 6.e, 7.d, 8.c, 9.b, 10.c

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

YARARLANILAN KAYNAKLAR
Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Akkocaoğlu Çayır, N. & Erdoğan, T. (2015). Dramada planlama. T. Erdoğan (Ed.),
Okul öncesinden ilköğretime kuramdan uygulamaya drama içinde (s. 109-
127). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
Aktaş Arnas, Y. (2008). Okul öncesi eğitimde dramanın planlanması. A. Öztürk
(Ed.), Okulöncesinde yaratıcılık ve drama eğitimi içinde (s.181-204).
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Baldwin, P. (2012). “Hikayelerle drama”. Uluslararası konulu atölye notları. Çağdaş
Drama Derneği Adana Temsilciliği, 19-20 Mayıs, Adana.
Bulut Pedük, Ş. & Erdoğan, S. (2015). Okul öncesi eğitimde drama etkinliklerinin
planlanması. A. Köksal Akyol (Ed.), Okul öncesi eğitimde drama içinde
(s.113-124). Ankara: Hedef Basın Yayın.
Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme: Öğretme sanatı. 10.
Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Gönen, M. (2010). Çocuk eğitiminde drama yönteminin kullanılması. H. Ö.
Adıgüzel (Ed.), Tamer Levent’e armağan yaratıcı drama 1999-2002 yazılar
içinde (s.34-42). Ankara: Naturel Yayıncılık.
Güneysu, S. (2004). Okul öncesinde hangi tekniklerle ve kimlerle drama? A. Öztürk
(Ed.), Çocukta yaratıcılık ve drama içinde (s. 153-168). Eskişehir: Anadolu
Üniversitesi Yayını.
Koç, G. (2006). Öğretimin planlanması ve uygulanması. A. Doğanay & E. Karip (Ed.)
Öğretimde planlama ve değerlendirme içinde (s.207-244). Ankara: PegemA
Yayıncılık.
MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Vize Yayıncılık.
Morgül, M. (2004). Eğitimde yaratıcı dramaya merhaba. Ankara: Kök Yayıncılık.
O’Sullivan, C. (2011). “Erken çocuklukta drama”. Uluslararası konulu atölye notları.
Çağdaş Drama Derneği Adana Temsilciliği, 19-21 Mayıs, Adana.
Önder, A. (1999). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama. Kuramsal temellerle
uygulama teknikleri ve örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Öztürk, A. & Adıgüzel, Ö. (2008). Okul öncesinde dramaya giriş. A. Öztürk (Ed.),
Okulöncesinde yaratıcılık ve drama eğitimi içinde (s.143-158). Eskişehir:
Anadolu Üniversitesi Yayını.
Somers, J. (2012). “Drama dersinin yapılandırılması”. Uluslararası konulu atölye
notları. Çağdaş Drama Derneği Adana Temsilciliği, 21-23 Ocak, 2012, Adana.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcı Dramanın Planlanması

Üstündağ, T. (2007). Dramada öğrenme ve öğretme süreci. A. Öztürk (Ed.),

İlköğretimde drama içinde (s. 49-73). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Yazıcı, T. & Demiroğlu, Ö. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının drama eğitimi
yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 115-141.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19