Pangalan: Mennard L.

Rosaupan Asignatura: Kumonikasyon at Pananaliksik sa Wika

at Kulturang Pilipino (Aralin 1-2)
Yr. at Seksiyon: STEM 11 - C Guro: G. Jeson Vinas

Pag-usapan Natin – (P.16)

1. Kinakailangan ng ating bansa na magkaroon ng Pambansang Wika sa mga kadahilanang, ang Pilipinas ay binubuo ng iba’t-
ibang pangkat ng mga Pilipinong gumagamit ng iba’t-ibang wika at diyalekto at ang ating pambansang wika ang
nagtutulay sa bawat mamamayang Pilipino na magkakaroon ng pagkakaunawaan at pagkakaintindihan sa pakikipag
kumunikasyon sa bawat isa. Pangalawa, ito ay nagsisilbing ating pagkakakilanlan ng pagiging Pilipino. Sapagkat, sa
pananakop ng mga dayuhan sa ating bansa ng napakatagal na panahon ay parang nawalan na ng pagkakakilanlan ang
Pilipinas. Gayunpaman, lahat ng ito ay nagbago, sa pagdedeklara ng namayapang dating Pangulo ng Pilipinas na si Manuel
Luis Quezon ng ating Pambansang Wika at pinangalanan itong “Filipino” noong Disyembre 30,1937.

2. Sa pamamagitan ng pagsusulong ng ating pambansang wika sa kabila ng mga tumututol dito. Oo, ako ay sang-ayon na
parangalanan si dating Pangulong Manuel L. Quezon na maging “Ama ng Wikang Pambansa” dahil sa kaniyang
napakalaking impluwensiya sa pagsulong at pagsuporta dito na humantong sa pagkakadeklara ng ating pambansang wika.

3. Kaya nagmula sa iba’t-ibang pangkat o kumakatawan sa mga pangunahing wika sa bansa ang mga itinalagang miyembro
ng surian na nagsagawa ng pag-aaral sa wikang pagbabasehan ng wikang Pambansa, ay dahil sa pamamagitan nito ay
magkakaroon ng mas maayos at mas organisadong pagpili ng pambansang wika; na siyang sinag-ayunan ng bawat
panauhin batay sa mga pamantayang isinuri.

4. Ang mga pamantayan ng mga miyembro ng Surian sa pagpili ng wikang Pambansa ay:

a. Wika ng sentro ng pamahalaan;

b. Wika ng sentro ng edukaskyon;
c. Wika ng sentro ng kalakalan; at
d. Wika ng pinakarami at pinakadakilang nasusulat sa panitikan.

5. Oo, angkop ang wikang Tagalog sa mga pamantayang ito sapagkat nakamit ng wikang ito ang lahat ng pamantayang
itinalaga ng miyambro ng Surian.

6. Sa aking palagay, kaya maraming tao ang sumalungat sa pagkapili ng Tagalog bilang batayan sa wikang Pambansa ay dahil
sa mga hiram na salita na galing sa bansa ng mga dayuhang mananakop tulad ng America (computer, ice cream,
cake,etc..) at sa iba pang mga wikang dayuhan.

7. Naipakita ng dating Pangulong Corazon Aquino ang kaniyang mainit na pagsuporta sa wikang pammbansa sa
pamamagitan ng paglagda ng dating pangulo sa Atas Tagapagpaganap Blg.335, serye ng 1988. Kung saan “nag-aatas sa
lahat ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensiya, at instrumentality ng pamahalaan na magsagawa ng mga
hakbang na kailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa opisyal na mga transaksiyon, kumonikasyon, at
korespondiya.”

Sanggunian: Dayag, A., & del Rosario, M., (2017). Pinagyamang (Pluma K-12) Kumunikasyon at
Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino, Phoenix Publishing.
Pag-usapan Natin – (P.18)

1. Ayon kay Vigilio Almario (2014:12), ang ibig sabihin ng wikang opisyal ay ang wikang itinadhana ng batas na maging wika
sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Dumadaan muna sa masusing pag-aaral ang isang wika bago ito maging opisyal
na wika, ang pagiging wika ng sentro ng edukasyon at pagiging wika ng sentro ng pamahalaan, ay ilan lamang sa batayan
upang maging opisyal ang isang wika.

2. Ang mga wikang karaniwang ginagamit sa aming paaralan bilang panturo ay Waray-waray, Cebuano, Filipino, at Ingles.

3. Oo, nakakatulong ito upang mas higit kong maunawaan ang aking mga aralin at maging aktibo sa pakikibagbahagi sa mga
Gawain at talakayan. Dahil ang mga wikang ito ay mas una kung natutunan kaysa sa Ingles at mas kumportable akong
magsalita at bumasa sa wikang ito. At Mas naipapahayag ko ng maayos ang aking ibig na sabihin sa aking mga kausap.

4. Ayon sa Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksiyon 7 “ Ukol sa layunin ng kumonikasiyon at pagtuturo, ang mga
wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t walang ibang itinadhana ang batas, Ingles” at ayon rin sa parehong
Saligang Batas “Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing
pantulong na mga wikang panturo roon…Dapat itaguyod nang kusa at opsiyonal ang Kastila at Arabic.”

5. Ang MTB-MLE ay nangangahulugang Mother Tongue-Based Multi-Lingual Education. Ito ay ginagamit ng mga paaralan
mapa pribado man o pampubliko, bilang kanilang wikang panturo para sa mga mag-aaral mula Kindergarten hanggang
Grade 3. Mainam ang paggamit nito sa mga paaralan dahil mas malilinang ng mga mag-aaral ang kanilang wikang
kinagisnan o wikang ginagamit sa kanilang tahanan, ito ay nakakatulong din na mas mapagpatibay ng mga mag-aaral ang
kanilang sosyo kultural (Luistro, ND).

6. Oo, mas nakakatulong sa mga batang mag-aaral ang paggamit ng wikang kinagisnan bilang wikang panturo dahil mas
naiintindihan nila ng maayos ang kanilang mga aralin. Mas napapahayag din ng mga mag-aaral ang kanilang nais na
sabihin o ipabatid sa kanilang mga guro.

7. Siguro, kung ako man ay magkakaroon ng anak, ang unang wika na gusto kong ituro sa kanya ay ang wikang umiiral sa
aming lugar: Waray-waray, dahil kung ang wikang Ingles ang aking unang ituturo ay may malaking tiyansa na hindi
maintindihan ng aking anak ang mga sinasabi ng ibang mga tao sa aming lugar at magiging mahirap din para sa kanya ang
intindihin ang kaniyang mga aralin sapagkat gumagamit tayo ng MTB-MLE sa ating mga paaralan.

Sanggunian: Dayag, A., & del Rosario, M., (2017). Pinagyamang (Pluma K-12) Kumunikasyon at
Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino, Phoenix Publishing.

Magagawa Natin – (P.22)

1. Ito-ito ang mga bagay na aking gagawin/ginagawa upang maipakita ang pagmamalaki ko sa ating pambansang wika:

a. Ako ay dumadalo at nakikilahok sa mga programa kapag Buwan ng Wika;

b. Kapag nakikipagtalastasan ako sa iba ay filipino ang aking wikang ginagamit;
c. Sumusulat din ako ng mga tula sa wikang Filipino at ito’y ibinabahagi ko sa aking mga kaibigan;
d. Lumalahok din ako kapag anibersaryo ng pagdedeklara ni Manuel L. Quezon ng ating pambansang wika; at
e. Isa sa mga unang wikang ituturo ko sa aking magiging anak ay ang wikang pambansa.
2

Ang larawang ito ay aking orihinal na gawa at hindi kinuha o kinopua mula sa internet.

Sanggunian: Dayag, A., & del Rosario, M., (2017). Pinagyamang (Pluma K-12) Kumunikasyon at
Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino, Phoenix Publishing.
Palawakin Natin – (P.23)

“Ang tunay na bayani”

Ani nga ng iba, ang tunay na bayani ay ang nagpapakumbaba.

Ang wikang Filipino o ang iprinoklamang wika ng dating Presidenting Manuel L. Quezon bilang wikang
pambansa, noong Disyembre 30, 1937. Ang wikang Filipino ay ibinase sa wikang Tagalog na siyang lantad na
wika ng Luzon. Ang pagpili ng wikang tagalog bilang basehan ng ating pambansang wika ay sinang-ayunan ng
buong kumite ng Surian ng Wikang Pambansa. Ibinatay ang pagpili ng basehan ng wikang pambansa sa mga
pamantayang binuo tulad ng (1)wika ng sentro ng pamahalaan, (2) wika ng sentro ng edukasyon, (3)wika ng
sentro ng kalakalan; at (4)wika ng pinakamarami at pinakadakilang nasusulat panitikan. Noong Agosto, 1959,
pinalitan ang tawag sa wikang pambansa mula sa tagalog ay tinawag itong Pilipino at sa kalauna'y tinawag na
Filipino.

Ngunit habang lumilipas ang panahon ay tila nalilimutan na nating pahalagahan ang ating wikang
pambansa. Makikita ito sa mga State Of the Nation Address (SONA) ng mga nagdaang prisedente ng ating
republika. Kaya’t muling naisabuuhay ang totoong pagpapahalaga sa ating wika, nang ito’y iginamit ng ating
pumanaw na pangulong Benigno Semion Cojuangco Aquino III o mas kilala bilang Pangulong “Noynoy
Aquino” sa kaniyang mga talumpati. Ginamit ng pangulo ang ating wikang pambansa sa kaniyang mga SONA
mula noong siya ay manumpa sa katungkolan hanggang sa kaniyang pagbitiw; ito ay sa kabila ng mga batikos na
kaniyang nakuha mula sa iba’t-ibang mga politiko.

Ngunit, para sa isang estudyanteng at mamamayang Pilipino, ay mas higit kong nararamdaman at
nauunawaan ang mensaheng nais ibigay ng namayapang pangulo dahil sa kaniyang paggamit ng wikang Filipino
bilang medium ng kaniyang mga talumpati. Kaya’t mas marami sa ating mga mamamayang Pilipino, ang
tumutok at nakinig sa kaniyang mga SONA, lalo na ang ating mga kababayang hindi gaanong matatas sa
pagsasalita at pag-intindi ng wikang Ingles.

Ramdam sa dating Pangulo ang kaniyang pagpapahalaga at pagmahal sa ating pambansang wika, gaya ng
kaniya ring namayapang ina na si Corazon Aquino. Sinuportahan ng namayapang pangulo ang paggamit ng
wikang Filipino sa pamahalaan sa pamamagitan ng Atas Tagapagpaganap Blg. 335, serye ng 1988; kung saan
iniatas ang paggamit ng wikang Filipino bilang midyum sa mga opisyal na transaksiyon , kumonikasyon, at
korespondensiya, sa lahat ng mga kagawaran, kawani , at ahensiya ng republika.

Labis at kahanga-hanga ang ginawa ng dating Pangulong Noynoy Aquino sa kaniyang pagpapakita ng
pagpapahalaga at pagmamahal sa ating wikang pambansa, sa kabila ng kabi-kabilang pambabatikos. Siya ang isa
sa mga patunay ng pagiging totoong Pilipino hindi lamang sa kaniyang mga nagawa para sa bayan, ngunit para
na rin sa kaniyang katapangang harapin ang lahat ng pambabatikos sa kaniya. Nakakalungkot lamang na sa halip
na siya’y maalala sa kaniyang katapangan at pagmamahal sa bayan ay patuloy pang isinisisi sa kaniya ang mga
kamalasang nangyayari sa bansa.

Ang bansang Pilipinas ay isang archipelago at binubuo ng napakaraming wika at tradisyon na siyang mas
lalo pang nagpapahiwalay sa atin sa bawat isa. Kaya’t kung wala tayong wikang pambansa na magbubuklod sa
ating lahat midyum ng ating pakikipagkomunikasyon sa bawat isa, ay hindi na mawari ang maaring mangyari sa
ating bansa. Sa panahon ngayon lalo na’t malapit na ang eleksiyon ay piliin natin ang mga politikong gaya ng
namayapang Pangulong Benigno Aquino III, isang lider na may paninindigan, isang lider na may malasakit at
pagpapahalaga sa mga mamamayan, at isang lider na may pagmamahal sa wika. Nakakalungkot lamang na isipin
na ang mga taong naging mas tunay pang bayani sa bansa, ang hindi nakalabing sa libingan ng mga bayani.

Pag-usapan Natin – (P.29)

 1. Ang pangunahing wika o L1, ay ang wikang unang natututunan o wikang kinagisnan ng bata mula sa kaniyang pagsilang. Nalilinang ng
isang bata o tao anng kasanayan sa paggamit ng wikang ito sapagkat ito ang wikang karaniwang ginagamit sa kanilang tahanan; at sa
wika ring ito pinakamahusay na naipapahayag ng isang bata o tao ang kaniyang saloobin at mga ideya. Tinatawag din ang pangunahing
wika bilang Mother Tongue, katutubong wika, at arterial na wika.

2. Ang pangalawang wika o L2, ay ang ikalawang wika na natututunan ng isang tao. Ang mga pangyayari sa buhay ng isang tao na
nagreresulta sa pagkatuto niya ng kaniyang pangalawang wika ay ang pagiging lantad niya sa mga palabas sa Telebisyon at ang
pakikipagsalamuha niya sa ibang mga tao o sa kaniyang mga kalaro.

3. Sumisibol sa isang tao ang kaniyang ikatlong wika dahil sa lalong tumataas na lebel ng kaniyang pag-aaral. Isa ring
kadahilanan ang mas maraming tao na kaniyang nakakasalamuha at nakakasama sa kanilang paaralan at sa iba pang mga
lugar.

4. Mula noong ako ay isinilang, ang unang wikang natutunan ko ay Waray-waray, ito ay ang wika na ginagamit sa aming
bahay at sa aming barangay. Sa wika ring ito pinakamahusay kong naipapahayag ang aking mga saloobin at mga ideya sa
ibang mga tao. Ingles naman ang pangalawang wika na aking natutunan. Nalinang ko ang pagiging matatas sa wikang ito
dahil sa aking pagiging lantad sa mga palabas na ginagamit ang wikang Ingles. Ang aking pangatlong wika naman ay ang
wikang Filipino o ang ating wikang pambansa. Dahil sa mas lumalawak kong mundo at sa pagtaas ng lebel ng aking pag-
aaral, ay natutunan ko ang wikang ito.

Pag-usapan Natin – (P.33)

1. Ang monolingguwalismo ay ang pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa. Ang istilong ito ay isinasagawa sa mga bansang Japan,
England, France, at iba pa, Ang biligguwalismo naman ay ang estado ng isang tao na makapagsalita ng may kasanayan at maging
matatas sa dalawang wika. Ang multilingguwalismo naman ay ang estado ng isang tao na kayang makapagsalita, makasulat, at maging
matatas sa maraming wika. Ang mga Pilipinas ay kilala bilang isang multilingguwal na bansa. Dahil mayroon tayong mahigit na 150 na
wikang ginagamit sa buong bansa.

2. Kaya’t sinasabing mahirap maging monolingguwal ang bansang Pilipinas, sapagkat ang ating bansa ay mayroong mahigit na 150 na
wikang ginagamit; at dagdag pa sa rason kung bakit magiging mahirap ang pagpapatupad ng monolingguwalismo sa bansa ay ang
Pilipinas ay isang archipelago.

3. Ang probisyong pangwika na nagtatadhana ng bilingguwalismo ay ang Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 ng Saligang Batas ng 1973. Isinasaad
dito ang pagkakaroon ng dalawang wikanng panturo (Filipino at Ingles) sa mga paaralan mula sa mababang paaralan hanggang sa mga
unibersidad at wikang opisyal na iiral sa lahat ng pormal na transaksiyon sa pamhalaaan man o sa kalakalan.

4. Kaya ginagamit ang multilingguwal na Sistema ng wikang panturo sa K to 12 dahil maraming pag-aaral ang nagsasabi na mas natututo
at mas naiintindihan ng mga batang mag-aaral ang kanilang mga aralin sa kanilang mga asignatura kapag ang wikang kinagisnan o
Mother Tongue ang ginagamit na midyum ng pagtuturo.

5. Kapag ako ay magiging magulang ay papayag ako na ang wikang kaniyang kinagisnan ang gamitin bilang wikang panturo sa kanya,
sapagkat mas magiging madali para sa aking anak ang maintindihan ang kanilang mga aralin. Isa rin sa mga dahilan kung bakit ako ay
sumasang-ayon sa bagong curriculum ng DepEd na MTB-MLE dahil nagpapakita ito ng pagpapahalaga sa aming kinagisnang wika. At
hindi lamang mas nalilinang ng aking anak ang pagiging matatas at mahusay sa pagsasalita sa wikang ito kundi ito ay nakakatulong
din na mas mapagpatibay niya ang kaniyang sosyo kultural.

6. Siguro ay mas malilinang pa niya ang tama at ng mahusay ang kaniyang wikang kinagisnan, at mas mapapadali para sa kanya ang pag-
intindi ng kaniyang mga aralin sa mga asignatura.

Sagutin Natin – (P.35)

A.
 1. Pangunahing wika o L1
2. Pangatlong Wika o L3
3. Pangalawang WIka L2
4. Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 ng Saligang Batas ng 1973
5. Mother Tongue-Based Multi-Lingual / MTB-MLE Curriculum
6. Monolingguwalismo
7. Filipino
8. Ingles
9. Labinsiyam (19)
10. 150

B.

1.

a) Tagalog f.) Cebuano

b) Kapampangan g.) Waray
c) Pangasinense h.) Chavacano
d) Ilokano i.) Tausug
e) Bikol j.) Kinaray-an

2. SIguro kung para sa akin ay okay na ang bilang ng wikang panturo para sa MTB-MLE na itinalaga ng DepEd, sapagkat nasasakop ng mga
wikang ito ang nakararami nating mga kababayan mula sa iba’t-ibang sulok ng ating bansa.

3. Wala na akong wikang naiisip na maidadagdag pa.

Buoin Natin – (P.36-37)

1. Punan ang kahon ng tawag ng iyong 2. Punan ang kahon ng tawag ng iyong 3.Punan ang kahon ng isa pang wikang nalalaman
pangunahing wika (L1) at isang halimbawang pangalawang wika (L2) at halimbawang mo (L3) at magtuturing sa iyo na multilingguwal.
pangungusap gamit ito. pangungusap gamit ito.

Waray-Waray:
-An paggamit han aton sarili nga wika ha
mga eskwelahan in nagpapakita hin
pagpapahalaga ngan paghigugma han aton
wika nga gin kadak-an.
English:
Filipino
 The Philippines is a rich country, maybe
not in money but in culture and tradition.
That is one of the reasons why the country
is built up of 150 languages.

Batay sa inyong sariling karanasan,paano nalinang Paano mo naman natutunan ang iyong Kung mayroon kang nalalaman na pangatlong
sa iyo ang iyong pangunahing wika? pangalawang wika? wika,paano mo ito natutuhan?

- Nalinang ko ang aking pangunahing wika (L1)
dahil sa aking mga magulang at sa mga taong
nakapaligid sa akin.
- Natutunan ko ang aking pangalawang wika mula - Natutunan ko ang aking pangatlong wika sa
sa panonood ng mga palabas sa wikang Ingles. paaralan at mula rin sa aking mga nababasa sa
Noong bata pa kasi ako ay ang aking mga aklat at diyaryo.
nakatatandang kapatid na babae ay parati akong
sinasama sa panonood ng mga palabas na
gumagamit ng wikang Ingles.

Magagawa Natin – (P.38)

1.
a. Pangalan ng Samahan o Organisasyon:
 World Health Organization (WHO)
Kabutihan ng pagsali nito:
-Ang organisasyong ito ay nangangalaga sa kalusugan ng bawat tao at sa kapaligirang kanilang ginagalawan. Mabuting sumali sa
organisasyong ito upang makatulong na mapangalagaan ang kalusugan at kaligtasan ng bawat isa lalo na ang mga mamamayang nasa
mahihirap na kumunidad sa buong mundo.

 United Nations (UN)

- Kagaya ng WHO, ang United Nations (UN) ay katulong rin ng mga malalaking non-profitable organization sa buong mundo na
pangalagaan ang kalikasan at kalusugan ng mga mamamayan. Mabuting sumali sa mga programa ng organisasyong ito upang
makatulong na sulosyonan ang mga problemang kinakaharap ng buong bansa at ng buong mundo.

 Union of Concerned Scientists

-Ang Union of Concerned Scientists ay isang Samahan ng mahigit-kumulang 17,000 na Siyentipiko na naglalayong sulosyonan ang mga
nangungunang problema ng mundo. Makabubuting sumali sa mga programa ng samahang ito upang makatulong na pangalagaan ang
ating kapaligiran mula sa banta ng global warming Climate change.

2. https://www.facebook.com/a.true.servant.of.god/posts/2983198725329625
3.

Palawakin Pa Natin – (P.39)

Bawal ang Pasaway kay Mareng Winnie: Mareng Winnie interviews billionaire David Consuji, 5 th richest Filipino

1. Ang napiling paraan ng pagsasalit na ginamit ng host ng napili kong palabas ay Bilingguwalismo. Sapagkat dalawang
wika ang kanilang ginamit sa palabas ang wikang Filipino at wikang Ingles.

2. Ang paraan ng pagsasalita ng kaniyang bisita ay Bilingguwalismo, sapagkat pareho ring Filipino at Ingles ang mga wikang
kaniyang ginamit. Ngunit sa buong panayam ay pansing halos purong Ingles ang wikang kaniyang ginamit at hindi
madalas ang kaniyang pagsasalita ng filipino.

3. Hindi ako sigurado kung ang ginamit na wika ng host sa kaniyang pagbo-broadcast ay ang kaniyang pangunahing wika,
sapagkat wala akong makitang biograpiya niya na nagsasaad kung saan siya ipinanganak at lumaki. Kaya’t ang
katanungang ito ay hindi ko maisasagot sa kadahilanang wala akong matibay na impormasyon ukol sa kaniyang
kinalakhang bayan.