‫«توفیق ادب»‬

‫باتو یاد هیچکس نبود روا(قافیه)‬ ‫ای خدا ای فضل تو حاجت روا (قافیه)‬

‫بیت چهارجمله‪ -‬یک منادا ویک فعل حذف شده داریم‪-‬فضل(بخشش)‪-‬حاجت روا(برآورده کردن‬
‫نیازه ها)‪-‬روا( شایسته‪،‬جایز)‬

‫خداوندا ای که احسان تو حاجتهای ما را برآورده می کند‪ .‬با وجود تو شایسته نیست از کس دیگری یاد‬
‫کنیم‪.‬‬

‫متصل گردان به دریاهای خویش‬ ‫قطره ی دانش که بخشیدی ز پیش‬

‫اضافۀ تشبیهی‪-‬ددریا وقطره تناسب وتضاد‪ -‬بیت دوجمله‪-‬اشاره به زمان آفرینش انسان ودادن‬
‫تمامی اندکی از ویژگی هایش خداوند به انسان‬

‫علم اندکی که از نزد خودت به ما دادی‪ ،‬به دریای بیکران علم و دانش خود وصل کن‬

‫ما چو مرغان حریصی بی نوا‬ ‫صدهزاران دام ودانه است ای خدا‬

‫دام کنایه ازگرفتاری ها ودانه کنایه از خوشی ها‪ -‬تشبیه‪-‬مراعات نظیر‪-‬بیت سه جمله‪-‬‬

‫مرغان(پرندگان)‪-‬حریص(طمعکار)‪-‬بی نوا(بی چاره)‪-‬حریص وبی نوا صفت مرغان‬

‫ای خدا در مسیر زندگی‪ ،‬فریبها و مشکالت وخوشی های زیادی وجود دارد و ما مثل پرندگانی‬
‫طمعکار و بی چاره هستیم که ممکن است اشتباه کنیم و به دام بیفتیم‪.‬‬

‫چون تو با مایی نباشد هیچ غم‬ ‫گر هزاران دام باشد هر قدم‬

‫دام کنایه‪-‬بیت سه جمله‬

‫حتی اگر هزاران گرفتاری بر سر راه ما قرار داشته باشد‪ ،‬وقتی تو با ما هستی جای نگرانی‬
‫نیست‪.‬‬

‫بی ادب محروم شد از لطف رب‬ ‫از خدا جوییم‪ ،‬توفیق ادب‬
 ‫بیت دوجمله‪-‬دوترکیب اضافی‪ -‬محروم(بی نصیب)‪-‬توفیق(موافقت)‬

‫از خدا میخواهیم که ادب و اخالق نیک را با ما همراه کند؛ زیرا فرد بیادب از الطاف الهی بی‬
‫نصیب میشود‪.‬‬

‫بلکه آتش درهمه آفاق زد‬ ‫بی ادب‪،‬تنها نه خود را داشت بد‬

‫بیت دوجمله‪-‬آتش کنایه از آسیب‪ -‬آفاق جمع افق (کرانه آسمان)‬

‫انسان بیادب (خطاکار) فقط به خودش ضرر نمیرساند‪ ،‬بلکه این رفتار ناپسندش کل جامعه را نابود‬
‫میکند‬

‫قالب شعر مثنوی موالنا‪ :‬شاعر و عارف قرن‪ ،7‬آثار معروف‪ :‬مثنوی معنوی‪ ،‬دیوان شمس‪ ،‬فیه‬
‫مافیه و ‪-‬‬