Unit 1 Aralin 2 Pagpapahalaga sa Oras

Ang kahapon ay kasaysayan. Bukas ay isang misteryo. Ngayon ay isang kaloob, kaya ito ay tinatawag na
kasalukuyan.

Malaking Ideya – Ang hindi matalinong pag-uukol ng oras ay walang hanggang kawalan.

Ang oras ay kaloob ng Diyos sa atin upang matuto tayong pamahalaan at pahalagahan ang ating buhay.
Kung walang oras, ang lahat ay wala. Sa araling ito, matututuhan natin kung paano ibuod ang mga
kuwento at gumamit ng mga modal habang natututo kung paano pamahalaan ang ating panahon sa
pamamagitan ng mga tekstong pampanitikan.

MGA LAYUNIN:

Natutukoy ang mga elemento ng tekstong pampanitikan

 Gumamit ng angkop na galaw/kilos

 Infer ang kahulugan ng hindi pamilyar na tambalang salita sa ibinigay na mga pahiwatig ng konteksto
(kasingkahulugan, antonyms, salita bahagi) at iba pang mga diskarte.

 Infer ang tema ng tekstong pampanitikan

 Basahin nang malakas ang antas ng grado angkop na teksto na may isang katumpakan rate ng 95-100%
Binubuo ng malinaw at magkakatulad na pangungusap gamit ang angkop na istrukturang gramatika:
aspekto ng pandiwa

 Spell tambalang salita Magplano ng komposisyon ng dalawa o tatlong talata gamit ang sandwich
organizer

 Ilarawan ang iba't ibang anyo at kombensiyon ng pelikula at gumagalaw na mga larawan (ilaw, tunog,
pagharang, direksyon, katangian, pagkilos, diyalogo, setting, o set-up)

MAKINIG – Makinig sa isang tula

Lagi ka bang natutulog sa oras? Sino ang karaniwang nagdadala sa iyo sa kama? Pakinggan ang tula at
alamin kung paano ang reaksyon ng bata kapag pinapatulog siya ng kanyang ina. Pagkatapos ay sagutin
ang sumusunod na mga tanong na ibinigay.

Pag-usapan ang mga ito:

1. Sino ang nagsasalita sa tula? Magbanggit ng mga linya para patunayan ang iyong sagot.

2. Ano ang mood o pangkalahatang damdaming ipinahayag sa tula?

3. Anong mga salita ang rhyme sa dulo ng mga linya sa tula?

4. Anong mga salita sa tula ang lumilikha ng mga larawang pangkaisipan na umaapela sa mga sentido ng
paningin, pandinig, amoy, lasa, o paghipo?

5. Anong mensahe ang ipinahahayag ng tula?

TANDAAN: Ang tula ay isang tekstong pampanitikan na nagsasaad ng damdamin, kaisipan, at ideya sa
malinaw at malikhaing paraan subalit sa limitadong bilang ng mga salita. Kabilang sa mga elemento nito
ang pananaw tulad ng unang tao, tono at mood, mga sound device tulad ng rhyme, imagery o mental
pictures, at tema o mensahe.

ORAL LANGUAGE PRACTICE

Pagbigkas ng Tula Gamit ang mga Galaw:

Paano kayo epektibong nagbabahagi ng impormasyon sa iba? Maraming paraan ng pakikipag-

ugnayan – isa na sa pamamagitan ng pagsasalita. Ang pagsasalita ay hindi lamang kinapapalooban ng
iyong mensahe sa pagsasalita o sa sinasabi mo. Ang iyong mga galaw at ekspresyon ng mukha na kilala
bilang mga di-verbal na pahiwatig ay maaari ding maghatid ng mga mensahe.

Panoorin ang iyong guro na bigkasin ang tula sa ibaba. Pansinin kung paano siya gumamit ng mga
gesture na naaayon sa mga salita sa tula.

Paglalakbay

By Edna St. Vincent Millay

(Iniakma)

Ang riles ng tren ay milya ang layo,

At ngayon malakas na ingay ay nagsasalita,
Yest wala ng paparating na tren
Pero narito! Humihip ang sipol nito.

Buong gabi ay walang dumaraang tren,

Ang gabi ay para pa rin sa pagtulog at pangangarap
Ngunit nakikita ko ang mga cinders nito pulang sa kalangitan,
At ang makina nito ay steaming.

Mainit ang puso ko sa mga kaibigan kong ginagawa

At mas mabubuting kaibigan na malapit ko nang makilala,
Subalit walang tren na hindi ko dadalhin,
Kahit saan man ito pupunta.

Anong mga galaw ng katawan ang ginamit sa mga salitang tulad ng malakas na nagsasalita ng mga
tinig? Pakinggan ang sipol nito humihiyaw? Para sa pagtulog at panaginip? Sa kalangitan? Natutuwa ako
sa mga kaibigan? Subalit walang tren ako hindi kumuha?

TANDAAN: Ang mga galaw ay paggalaw ng mga bahagi ng katawan – mga kamay, braso, o ulo –
ginagawa ng isang tagapagsalita upang ipahayag ang mga ideya ng damdamin.

EXERCISE: Kumuha ng kopya ng tula mula sa iyong guro. Magboluntaryong bigkasin ito sa klase nang
may wastong tinig,
pagbigkas, at galaw.

BASAHIN:

Mataas na dalas ng mga salita: cabin, lambak, trail, tubig baha Kapangyarihan ng salita: nagagalit,
matarik, sira, binugbog, nilunok, ngumiti, bumigay

Thundering Water

By Sally Lee

Tumayo si Yumi sa pintuan ng cabin. Nakita niya ang mga itim na ulap na umiikot sa kalangitan. "Ito ay
isang kakila-kilabot bakasyon. " Nagreklamo siya kay Mei. "Buong linggo na kaming nakatambay dito sa
kubo dahil sa ulan na ito. Pagkatapos ay ako Gusto mong sumama sa bayan kasama sina Inay at Itay
ngayon, pero umalis ka at nagkasakit."
"Hindi ko ito maiwasan," sigaw ni Mei.
Hindi siya pinakinggan ni Yumi. "Ang swerte naman ng kaibigan kong si Sue. Nag iisa siyang anak. Hindi
niya kailangang makaligtaan mga bagay dahil sa isang maliit na kapatid na babae," sabi niya.
Dahil sa galit na pag-click, binuksan niya ang radyo. "Kapapasok lang ng salitang ito," sabi ng
isang lalaki. "May ay isang pagkakataon ng isang flash baha sa Green Valley. Ang tubig sa Copper Lake ay
umabot na sa tuktok ng dam. Ang dam pwedeng masira, lumipat agad sa higher ground."
"Dapat ba tayong umalis?" tanong ni Mei.
"Hindi, malapit nang umuwi sina Inay at Itay. Ayokong umalis hangga't hindi sila nakakarating dito,"
sagot ni Yumi.
Nainis si Yumi. Gustung-gusto niya ang bakasyon nila sa Green Valley. Nangisda siya sa ilog na
dumadaloy sa sa harap ng kanilang cabin. Umakyat siya sa matatarik na burol na matalas na rosas sa
magkabilang panig. gilid. Mula sa tuktok ng mga burol, Tiningnan niya ang buong lambak sa ibaba.
Ngunit sa taong ito nasira ng ulan ang lahat.
Lalong dumilim ang langit. Umulan nang malakas sa mga bintana, at yumanig ang kulog sa cabin.
"Yumi, natatakot ako," sabi ni Mei. "Paano kung masira ang dam?"
"Hindi," sabi ni Yui. "Bukod dito, limang milya ang layo ng dam mula rito." Umasa siyang naniwala
sa kanya si Mei. Yumi ayaw malaman ni Mei kung gaano siya katatakot.
Tumigil ang radyo sa gitna ng isang awitin. Isang lalaki ang dumating sa himpapawid na nagsasalita
nang malakas at mabilis, "Ang Tanso Lake Dam ay nasira. Lahat sa Green Valley ay dapat lumipat sa
mataas na lugar NGAYON! "
Kumabog ang puso ni Yumi. "Lumabas tayo rito!" Umiyak siya. Hinawakan niya ang braso ni Mei at
hinila ito sa labas. Naririnig nila ang isang kakila-kilabot na kulog na hindi titigil.
Sina Yumi at Mei ay papunta sa daan sa likod ng kanilang cabin. Habang tumatakbo sila, lumingon si
Yumi. Nakita niya ang isang higanteng pader ng tubig na nagmamadali pababa sa lambak. Pinabagsak
nito ang lahat ng nasa landas nito. Buong puno ay na tinangay. Ang mga kubo ay naghihiwalay na parang
mga laruan.
"Mas mabilis, Mei, mas mabilis!" sigaw ni Yumi. Nagmadali silang umakyat sa slipper trails.
Lumingon muli si Yumi. Ang pader ng tubig ay mabilis na darating. Sa isa pang minuto ay tumama
ito sa kanila.
 Nakita ni Yumi ang isang malaking puno sa unahan. "Bilis, Mei, umakyat ka sa punong iyon!"
Itinulak niya si Mei hanggang sa pinakamababang branch. Pagkatapos, hinawakan niya ito at iniangat
ang kanyang sarili.
Nasa kalahati na ng puno sina Yumi at Mei nang tumama ang tubig. Mahigpit silang kumapit
hangga't kaya nila.
"Ang aming cabin!" sigaw ni Mei. Nakita nila ang pader ng tubig na bumagsak sa cabin. Ilang
segundo na lang ay wala na ito. Maya maya, nagsimulang bumaba ang tubig baha. Bumaba sina Yumi at
Mei mula sa puno. Sila ginawa ang kanilang mga paraan sa hillcrest.
Umiyak si Yumi nang makita niya ang ginawa ng baha. Ang dating magandang lambak ay puno
na ngayon ng pangit putik. Karamihan sa mga puno at kubo ay wala na.
"Natutuwa ako na nakarating kami," sabi ni Mei. Niyakap niya sandali ang kapatid niya at
pagkatapos ay ngumiti. "Isipin mo na lang, Yumi, Nagkaroon ka ng pagkakataon na maging isang nag-
iisang anak at pumutok mo ito! "
"Ako nga, di ba?" sagot ni Yumi. "Pero hindi ko naman talaga gugustuhin na mag isa lang akong
anak. Sa katunayan, natuwa ako sa Magsama ka ba sa akin sa puno na iyon!"

Isipin ito:
1. Bakit sinabi ni Yumi na masamang bakasyon iyon?
2. Paanong sinabi niya na mapalad ang kaibigan niyang si Sue?
3. Bakit mabilis na lumabas ng kubo sina Yumi at Mei?
4. Paano nakatakas ang dalawang batang babae sa baha?
5. Ano ang natanto ni Yumi sa dulo ng kuwento?

PAGSASANAY SA ORAL READING FLUENCY

Makipagtulungan sa isang partner. Magsalitan sa pagbasa nang malakas ng teksto. Subukang
magsalita nang malinaw at bigkasin ang bawat isa tama ang salita. Pagkatapos ay sama-samang basahin
ang talata. Isulat ang mahihirap na salita sa isang papel. Praktisin ang pagsasabi nang malakas ng mga
salita. Pagkatapos ay basahin ang teksto sa ikalawang pagkakataon.

"Naging popular ang Wristwatches noong 1920's. Ang mga unang ginamit ay ang pagpipigil sa
sarili. Pagkatapos ay sa Ang 1950's, baterya pinatatakbo wristwatches ay manufactured at ibinebenta sa
merkado. Pinapatakbo ng quartz kristal, electronic relo ng ngayon vibrate sa kanilang natural na dalas.
Mayroon ding mga digital na relo ng quartz na display time sa numero. Ang kanilang baterya ay alinman
sa LED na nangangahulugang para sa magaan na pagpapalabas ng diodes o LCD para sa likido kristal
display.

Aling uri ng wristwatch ang ginagamit mo? Ito ba ay isang self-winding isa o electronic? Ito ba ay
digital o angmaginoo isa sa oras kamay at ang minuto kamay? Aling kailanman ito ay maaaring, relo at
orasan ay pagbibilang ng mga mekanismo na sumusukat sa paglipas ng panahon. "

Hinuha ang kahulugan ng mga di pamilyar na tambalang salita sa pamamagitan ng magkasingkahulugan:

Basahin ang sumusunod na talata mula sa iyong tekstong binabasa. Hindi ang mga salitang
italicized. Anong uri ng mga salita ang sila?
 Kalahati na ng puno sina Yumi at Mei nang tumama ang tubig.
 Nagpunta sila sa burol.

Ang Halfway at Hillcrest ay mga halimbawa ng mga saradong tambalang salita. Alamin kung ano
ang ibig sabihin ng mga ito sa mga
mga pangungusap.
 Nasa kalahati na ng puno ang mga batang babae at nang tumama ang tubig baha sa kalagitnaan
nito ay mahigpit silang nakahawak kaya nila.
 Pagdating sa burol, nakita nila ang pagkawasak na ginawa ng busted dam kabilang ang mga
puno at halaman sa kabilang tuktok ng burol.

Aling salita sa unang pangungusap ang nangangahulugang katulad ng kalahati?

Aling salita sa ikalawang pangungusap ang kasingkahulugan ng hillcrest? Sa ilang mga kaso, maaari
mong infer ang kahulugan ng isang hindi pamilyar na salita kapag nakakita ka ng isa pang salita na
kung saan ang ibig sabihin ay katulad ng salita o kasingkahulugan nito. Kaya, kalahati at kalagitnaan
ng daan, at hillcrest at hilltop ay pares ng kasingkahulugan.

TANDAAN: Ang magkasingkahulugan ay mga salitang magkatulad ang kahulugan. Maaari silang
magsilbing pahiwatig ng konteksto sa kahulugan ng mga di pamilyar na salita sa pangungusap o
talata.

GABAY NA PAGSASANAY:
Tukuyin mula sa iba pang mga salita sa pangungusap ang kasingkahulugan ng bawat tambalang
italicized salita. Isulat ang sagot sa iyong papel.
1. may bagong wristwatch ka na katulad ng two year old timepiece ko.
2. Ang mga kamay at numero ng orasan ay maliwanag o magaan na naglalabas dahil nagniningning
ang mga ito kahit sa pinakamadilim na mga lugar.
3. Naging popular ang mga self-winding watch noong 1920's gayundin ang mga awtomatikong
orasan.
4. Habang nagmamaneho sa kanayunan kung saan maraming gulay at sariwang hangin, umibig ako
sa bukid lugar na madalas kong bisitahin.
5. Ang iskedyul ng mga paglipad sa timog ay kasinghigpit ng iskedyul ng mga biyahe sa dagat.
6. Nalungkot ang manager ng kumpanya nang makita niya kung paano ginawa ng mga empleyado na
mababa ang espiritu
kanilang mga trabaho pagkatapos ng welga.
7. Sinubukan mo na bang sumakay sa airship o dirigible na lumutang nang ilang oras?
8. Ang himpapawid na matatagpuan sa pagitan ng dalawang bundok ay napakaliit para magsilbing
landing strip para sa
kalangitan jet.

PAGHANGA sa Tema ng Tekstong Pampanitikan:

Nalaman mo na bilang elemento ng pagsasalaysay, ang tema ay tumutukoy sa mensahe ng may
akda o Kabatiran tungkol sa buhay o kalikasan ng tao na balak niyang iparating sa pamamagitan ng
kuwento. Maaaring may tema ipinahayag gamit ang mga katotohanan o motibo ng buong mundo
tulad ng pagmamahal, kapayapaan, at pagkakaibigan. Karamihan sa mga quotable quote tungkol sa
buhay ay nagpapahayag din ng mga tema tulad ng "Time is gold."
Ano ang tema ng tekstong babasahin na "Thundering Water"? Paano mo nalaman na ang
tema ay maaaring Magin Malasakit ha Iba? Paano ito ipinapakita ng mga character? Paano
nakatutulong ang setting sa pag unlad ng tema? Anong pangyayari o pangyayari sa kuwento ang
nagbibigay-kakayahan sa mga tauhan na magpakita ng malasakit sa iba?

TANDAAN: Ang Tema ng isang salaysay o kuwento ay maaaring ihayag sa pamamagitan ng mga
tauhan, tagpuan, at iba pa nito
mga elemento tulad ng plot.

EXERCISE: Basahin nang tahimik ang mga salaysay. Pagkatapos ay sa isang partner, sumang-ayon sa
tema ng bawat isa. Ipaliwanag kung paano ka
naisip ang gayong tema.

1. Ang Langgam at ang Damo

Mula sa Aesop's Fables

Ha uma usa ka adlaw han katpaso, may - ada duron nga nagtatalon, nag - iipit ngan
nagkakanta ha kasingkasing hito nilalaman. Isang langgam ang dumaan sa pamamagitan ng
pagdadala ng tainga ng mais. Napakabigat ng pasanin, pero hindi siya tumigil. Siya ay
pagkuha ng mais sa kanyang pugad.
"Bakit hindi pumunta at maglaro sa akin?" Sabi ng duron ang. "Sobrang ganda ng araw para
maging working kaya mahirap. "
"Tumutulong ako sa pag-iimbak ng pagkain para sa taglamig," sabi ng langgam. "Palagay ko dapat
mo ring gawin iyon."
"Bakit mag-alala tungkol sa taglamig?" sabi ng duron. "Marami na kaming pagkain ngayon."
"Ang langgam ay pagod mula sa kanyang trabaho, at naisip niya na magiging masaya na sumali sa
duron. Ngunit siya nagpatuloy sa kanyang paglalakbay at nagpatuloy sa paggawa hanggang sa
mapuno niya ang kanyang pugad ng mais.
Dumating ang taglamig tulad ng dati, at ang duron ay walang makakain. Siya ay namamatay na
gutom habang araw araw kumakain ang mga langgam mula sa mais na kanilang inipon. Pagkatapos
ay ang duron alam na ito ang pinakamainam na maghanda para sa darating na mga araw.

2
Naroon ang mag-aaral na ito na noon pa man ay gusto nang umakyat sa kanyang klase. Ngunit
sa bawat oras na ang sampung pinakamahusay na ibinalita ang mga mag-aaral ng bawat bahagi, ang
kanyang pangalan ay hindi kailanman tatawagin ng kanyang class adviser. Gayunman, Bagama't
hindi siya nakarating sa tuktok ng listahan, hindi siya nagkaroon ng mababang marka.
Ang bata ay hindi kailanman nagkaroon ng anumang masamang sandali sa kanyang buhay.
Isinaisip niya na bawat araw ng kanyang buhay ay maging
 mahusay na ginastos. Kaya, ginampanan niya ang responsibilidad at katapatan bilang mahahalagang
salita sa kanyang buhay. Hinangad niya na balang-araw, maaari niyang parangalan ang kanyang
pamilya.
Nang matapos ang school year, inanyayahan ng kanyang klase ang kanyang mga magulang, na
mga simpleng manggagawa, tagapayo para sa isang kumperensya. Nagulat sila nang sabihin sa
kanila na ang kanilang anak ay igagawad "Best in Magsagawa ng" sa seremonya ng graduation. Kaya,
marami silang dumadalo sa mga seremonya.
Ang batang ito, si Justin Angelo, ay maaaring hindi nakarating sa akademikong honor roll ng
10 sa kanyang klase, ngunit sa abot ng tulad ng kanyang pag aalala, ang "Best in Conduct" award ay
higit pa sa kung ano ang kanyang nais. Naalala niya ito linya mula sa isang tula na pinag-aralan niya
sa klase, "Kung hindi ka maaaring maging puno, ikaw ang pinakamagandang palumpong sa tabi
ng burol. "

ANG ASPETONG PROGRESIBO – Ang tsart sa ibaba ay nagpapakita ng mga anyo at gamit ng
progresibong aspeto ng pandiwa.

TENSE FORM MGA GAMIT (para magpahayag)

Kasalukuya
n maging + -ing 1. Isang aktibidad na isinasagawa
Am swimming Lumalangoy na ang mga bata sa pool ngayon.
Ay swimming 2. Isang pansamantalang sitwasyon
Lumalangoy ba Nakatira ako sa tabi ng kuya ko.
Am baking 3. Isang kaganapang binalak at magaganap sa hinaharap
Ay pagluluto Swimming kami sa beach bukas.
Ay pagluluto 4. Emosyonal na komento sa kasalukuyang ugali
Laging dumadalo si Francis sa misa sa hapon.
5. Paulit-ulit na aksyon sa isang serye ng mga katulad na
patuloy na aksyon
Jermel ay dribbling ang bola sa paligid ng hukuman.

Ay lumalangoy 1 Isang pagkilos na isinasagawa sa isang partikular na punto

nakaraan Lumalangoy ng panahon sa nakaraan
Ay pagluluto Lumalangoy na ang mga bata kaninang alas 7:00 kaninang
Ay pagluluto umaga.