1.

Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất

Mục đích : Mô phỏng một cách gần đúng nhất trạng thái làm việc thực tế của đất

Các thành phần ứng suất điển hình :

H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

σ1 hay σv - Ứng suất dọc trục (còn được gọi là ứng suất
chính). Vertical (axial) Stress (think of this as the vertical load
applied to the sample)

σ3 hay σH - Ứng suất kiềm giữ nở hông (tạo bởi áp lực

nước trong buồng). Confining Pressure (think of this as cell
pressure)

U hay UW - Áp lực nước lỗ rỗng (Pore water Pressure)

σ1 – σ3 – Ứng suất lệch. Deviator Stress (the stress due to

the axial load applied to the specimen in excess of the confining
pressure)

https://www.vjtech.co.uk/blog/triaxial-testing-an-introduction

5
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Ứng suất hiệu dụng (effective stress) :

σ1’ – ứng suất dọc trục có hiệu, Effective Vertical (axial) Stress
σ1’ = σ1- U
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

σ3’ – Ứng suất ngang có hiệu, Effective Confining Pressure

σ3’ = σ3 - U

U hay UW - Áp lực nước lỗ rỗng (Pore water Pressure)

6
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Các dạng thí nghiệm 3 trục

• Phân loại theo mô hình thí nghiệm, trong thực tế thông thường có 3 dạng thí
nghiệm như sau:
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

i) Thí nghiệm không cố kết và không thoát nước (UU), hay còn gọi thí nghiệm thoát
nước nhanh (UU Triaxial - Unconsolidated Undrained (this can also be termed QU for Quick Undrained)
ii) Thí nghiệm cố kết và không thoát nước (CU), (CU Triaxial - Consolidated Undrained triaxial)
iii) Thí nghiệm cố kết và thoát nước (CD), CD Triaxial - Consolidated Drained triaxial

• UU là sơ đồ thí nghiệm ứng suất toàn phần (total stress), còn CU/CD là sơ đồ thí
nghiệm ứng suất có hiệu.

• Sơ đồ thí nghiệm CU/CD thường được bắt đầu bằng cách bão hòa mẫu, tiếp theo đến giai
đoạn cố kết, và sau cùng là thí nghiệm cắt. Cố kết được thực hiện theo 1 trong 2 cách sau:
a) Đẳng hướng : áp lực theo mọi hướng tác dụng lên mẫu đều bằng nhau σ1 = σ3
b) Không đẳng hướng: áp lực theo các hướng tác dụng lên mẫu khác nhau σ1  σ3

7
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Ứng dụng của thí nghiệm 3 trục trong công trình
Loại công trình Bài toán phân tích Sơ đồ thí nghiệm
Phá hoại thời điểm đầu của mái dốc Ứng suất có hiệu CU hoặc CD
Phá hoại trượt của mái dốc Ứng suất có hiệu CU hoặc CD
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

Đập đất Ứng suất tổng UU hoặc CU,

Ứng suất có hiệu Thấm 3 trục
Hầm Ứng suất tổng UU, CU
Ứng suất có hiệu

• Sơ đồ thí nghiệm UU áp dụng cho các phân tích ngắn hạn, còn CU hoặc CD áp
dụng cho các tính toán dài hạn.

Tiêu chuẩn thí nghiệm

• TCVN 8868-2011: Thí nghiệm xác định sức kháng cắt không cố
kết- không thoát nước và cố kết - thoát nước của đất dính trên
thiết bị nén ba trục
• ASTM D 2850 (UU), ASTM D 4767 (CU), ASTM D7181 (CD)

8
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Hệ thống thí nghiệm điển hình
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

9
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Sơ đồ bố trí hệ thống thí nghiệm 3 trục điển hình
Áp lực ngược và thay đổi thể tích
nối vào phía trên của mẫu và chỉ
dung 1 trong 2
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

Áp lực nước
lỗ rỗng

Bơm áp lực ngược Thay đổi thể tích

10
 1. Thí nghiệm 3 trục trong cơ học đất
Sơ đồ thí nghiệm UU
H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

Sơ đồ bố trí thí nghiệm sơ đồ UU

Van 6 Mở
Van 7 khóa

11
 H o a n g V i n h T R C C - S m a r t Tr i a x - 2 0 2 2

Van 6 mở
Van 19 mở

12