DIRECTED RESEARCH

Chapter 1: Introduction to Scientific Research

Introduction

— In our daily lives, we continually encounter problems and questions related to

behavior. (Günlük hayatımızda sürekli olarak davranışlarla ilgili sorunlar ve sorularla
karşılaşırız.)

- fear of taking an exam

- problems with alcoholism or drug abuse - problems in marriage. (alkolizm veya

uyuşturucu bağımlılığı ile ilgili sorunlar - evlilikte sorunlar.)

— People often lack the knowledge or ability to handle problems. (İnsanlar genellikle
problemlerle başa çıkma bilgisinden veya yeteneğinden yoksundur.)

— Assistance of professionals in understanding the behavior of others. (Başkalarının

davranışlarını anlamada profesyonellerin yardımı.)
Learn the research process

— Become a critical consumer of information (Kritik bir bilgi tüketicisi olun.)

— Develop critical and analytic thinking (Eleştirel ve analitik düşünmeyi geliştirin.)
— Critically read a research article (Bir araştırma makalesini eleştirel olarak okuyun)
- Smoking and the cause of death? Some people suffer, some don’t... (- Sigara içmek
ve ölüm nedeni? Bazı insanlar acı çeker, bazıları acı çekmez ...)
Why?

How do we acquire knowledge? (Bilgiyi nasıl ediniriz?)

Methods of Acquiring Knowledge

1. Intuition (Sezgi)

2. Authority

3. Rationalism

4. Empiricism (Deneycilik)

1. Intuition (Sezgi)
Intuition occurs when one feels they have direct knowledge or insight, but
cannot state any observation or reason for the knowledge.

 Experience, what others told you, you might have seen somewhere...

 Not based on reasoning or inferring (gut feelings/sense!)

 Can not identify the relevant factors (when you think someone likes you..)

- Used in forming hypotheses

- Problem: no mechanism for separating accurate from  inaccurate knowledge
2. Authority

A basis for acceptance of information because it is acquired from a highly respected

source (Bilginin kabulü için bir temel, çünkü çok saygın bir kaynaktan edinilmiştir.)

• facts stated from a respected source (Turkish education system)

• Can be used in the design early phase of a study, to consult someone. (Bir
çalışmanın erken aşamalarında tasarımda, birine danışmak için
kullanılabilir.)

(development of hypotheses and interpretation etc.) (hipotezlerin geliştirilmesi

ve yorumlanması vb.))

• Problem—dictation…authority can be wrong! (Sorun - dikte... otorite

yanlış olabilir!)

4. Rationalism

• Knowledge from reasoning (Akıl yürütmeden gelen bilgi.)

• Uses deductive reasons as a source of knowledge (like maths)

(Tümdengelimli nedenleri bir bilgi kaynağı olarak kullanır (matematik
gibi).)

• Rene Descartes (1596-1650) – “I think, therefore I am.” (Düşünüyorum

öyleyse varım)

• Used to derive hypotheses and identify the outcomes(Hipotezleri türetmek

ve sonuçları tanımlamak için kullanılır.)

• It is very important for science, but by itself it is insufficient.(Bilim için

çok önemlidir, ancak kendi başına yetersizdir.)

5. Empiricism(Deneycilik)

• Knowledge from experience (see, hear, smell, touch, taste) (Deneyimden

gelen bilgi (görmek, duymak, koklamak, dokunmak, tatmak).)
 • John Locke and David Hume – Tabula rasa “individuals’ minds are blank
slates and tablets upon which environment writes” (John Locke ve David
Hume – Tabula rasa "bireylerin zihinleri, çevrenin üzerine yazdığı boş
yarıklar ve tabletlerdir")

• Observation used to collect data in science((Bilimde veri toplamak için

kullanılan gözlem))

• Problems

1. Do not use it alone (tek başına kullanmayın)

2. Perception of the cause of our experience can be biased (the things

we see are not necessarily true… - expectation, motivation bias,
memory distortions) (Deneyimimizin nedeninin algılanması
önyargılı olabilir (gördüğümüz şeyler mutlaka doğru değildir ... -
beklenti, motivasyon yanlılığı, hafıza çarpıtmaları))

Science

• The most trustworthy way of acquiring reliable and valid knowledge about the
natural world (Doğal dünya hakkında güvenilir ve geçerli bilgi edinmenin en
güvenilir yolu)

• Better than other methods

• Avoids bias, personal beliefs, perception, emotions etc.

• (Önyargı, kişisel inançlar, algı, duygular vb.)

• Testing procedures open to public inspection (Kamu denetimine açık

test prosedürleri.)

• Objective (Nesnel)

Scientific Methods
• Induction: from specific to general reasoning process [the child hitting or
kicking other children you may infer that the child is aggressive or angry]
(İndüksiyon(tümevarım): Spesifik ve genel akıl yürütme sürecinden [çocuğun
diğer çocuklara vurması veya tekmelemesi çocuğun saldırgan veya öfkeli olduğu
sonucuna varabilirsiniz])

• Taking the specific observation and inferring general state (Newton,

Archimedes)(Özel gözlemi almak ve genel durumu çıkarmak (Newton,
Arşimet))

• Still used today when generalize from specific experiments to general

hypotheses or theory(Belirli deneylerden genel hipotezlere veya teoriye
genelleme yaparken bugün hala kullanılmaktadır.)

• Deduction: from general to specific reasoning process (Çıkarım(tümdengelim):

genelden özel akıl yürütme sürecine)

• Involved in forming hypotheses from theory(Teoriden hipotezler

oluşturmada rol oynar.)

• Group behaviors (The Republic - Plato) (Grup davranışları (Cumhuriyet -

Platon))

Hypothesis testing. Two steps(Hipotez testi. İki adımlıdır:)

1. Predicted a relationship from theory by making observation

(may be using induction or deduction) (Gözlem yaparak teoriden bir ilişki

öngördü. (tümevarım veya tümdengelim kullanıyor olabilir))
2. then comparing the observed facts with hypothesis and/or predicted
relationship(s) (daha sonra gözlemlenen gerçekleri hipotez ve / veya öngörülen
ilişki (ler) ile karşılaştırmak.)

A hypothesis can be falsified or confirmed! (Bir hipotez yanlışlanabilir veya

doğrulanabilir!)

What is Science?

“a science will consist of some specific aims to arrive at knowledge, methods

for arriving at those aims together with the standards for judging the extent, (Bir
bilim, bilgiye ulaşmak için bazı özel amaçlardan, bu amaçlara ulaşma
yöntemlerinden ve kapsamını yargılama standartlarından oluşacaktır.)

and specific facts and theories that represent the current state of play whenever
the realization of the aim is concerned.’(ve amacın gerçekleştirilmesi söz konusu
olduğunda oyunun mevcut durumunu temsil eden belirli gerçekler ve teoriler.")

• Systematic & falsifiable knowledge, absent of opinion, personal beliefs,

perceptions and experimentation (Sistematik ve yanlışlanabilir bilgi, görüş
eksikliği, kişisel inançlar, algılar vedeneyler.)

• Where do we get scientific knowledge? (Bilimsel bilgiyi nereden ediniriz?)

• Systematic/controlled observation (e.g. field study)(Sistematik/kontrollü

gözlem (örneğin saha çalışması))

• Experimentation (Deney)

• Scientific knowledge has a special status: degree of

reliability and validity. (Bilimsel bilginin özel bir statüsü vardır: derecesi
güvenilirlik ve geçerlilik.)

Pseudoscience
• Definition—body of knowledge in science that is deceptive (Tanım - bilimde
aldatıcı olan bilgi birikimi.)

• Problem with pseudoscientific claims(Sahte bilimsel iddialarla ilgili sorun)

• Can lead to the uncritical acceptance of unsubstantiated claims especially

in psychology (treatments, therapies, self-help books, incredible
neuroformat method © etc.) (Özellikle psikolojide (tedaviler, terapiler,
kişisel gelişim kitapları, inanılmaz nöroformat yöntemi © vb.) asılsız
iddiaların eleştirisiz kabulüne yol açabilir.)

• Makes individuals vulnerable to these inadequately validated treatments.

(Bireyleri bu yetersiz doğrulanmış tedavilere karşı savunmasız hale
getirir.)

Faith healing:inanç şifası

Reincarnation: reenkarnasyon

Fortune telling:fal

Advantage of the Scientific Method

 • Data are obtained through systematic empirical objective observations
(independent of opinion or bias) (Veriler sistematik ampirik objektif gözlemlerle
elde edilir (görüş veya önyargıdan bağımsız))

• Allows us to establish the superiority of one belief over another (comparison)

(Bir inancın diğerine üstünlüğünü kurmamızı sağlar (karşılaştırma))

Basic Assumption Underlying

Science(Bilimin Altta Yatan Temel Varsayımı)

• Uniformity in nature or determinism (causes, determinants) (Doğada tekdüzelik

veya determinizm (nedenler, belirleyiciler))

• Axioms underlying assumption of determinism(Determinizm varsayımının altında

yatan aksiyomlar.

1. Reality in nature (what we see, hear, feel etc. are real and substances)
(Doğadaki gerçeklik (gördüklerimiz, duyduklarımız, hissettiklerimiz vb.
gerçek ve maddelerdir))

2. Rationality—logical reason for events (Rasyonellik – olayların mantıksal

nedeni)

3. Regularity (nature follows the same laws) (Düzenlilik (doğa aynı yasaları
izler))

Discoverability (we believe that it is possible to discover)(Keşfedilebilirlik

(keşfetmenin mümkün olduğuna inanıyoruz))

Characteristics of the Scientific Approach (Keşfedilebilirlik (keşfetmenin mümkün

olduğuna inanıyoruz))

1. Control (Kontrol)

2. Operationalism(Operasyonalizm)
3. Replication (Çoğaltma)

• Control: eliminating the influence of extraneous variables and identify the

causes of their observations(Kontrol: Yabancı değişkenlerin etkisini ortadan
kaldırmak ve gözlemlerinin nedenlerini belirlemek.)

• Operationalism: Science must be specific and precise.(Operasyonalizm: Bilim

spesifik ve kesin olmalıdır.)

• representing constructs by a specific set of operations.(yapıları belirli bir

işlem kümesiyletemsil etmek.)

* Operational definition: The way of the measurement defines the concept.

(Define/explain our variable using with procedure of measurement.) (e.g. hunger,
number of hours of food deprivation) (Operasyonel tanım: Ölçüm şekli kavramı
tanımlar. (Ölçüm prosedürünü kullanarak değişkenimizi tanımlayın/açıklayın.)
(örneğin açlık, yiyecek yoksunluğunun saat sayısı))

Objections to strict operational definition (katı operasyonel tanıma itirazlar)

-Demands too strict (attention?) (çok katı talepler(dikkat))

-Each operational definition completely specified the meaning of the term.

(anxiety?) (Her operasyonel tanım, terimin anlamını tamamen belirtti. (kaygı?))

• Operationalism is necessary! (operasyonalizm gereklidir)

• Essential for precision and communication(hassasiyet ve iletişim

gereklidir)

The construct “a good salesperson”, How to characterize it?("İyi bir satış

elemanı" yapısı, Nasıl karakterize edilir?)
 • Replication (çoğaltma)
• reproduction of results (if not repeatable then it is unreliable and useless)
(Sonuçların çoğaltılması (tekrarlanabilir değilse, güvenilmez ve işe
yaramaz))
• By intergroup observations (different groups) (Gruplar arası
gözlemlere göre (farklı gruplar))
• By intersubject observations (different individuals)(Denekler arası
gözlemlerle (farklı bireyler))
• By intrasubject observations (same person different times) (Denek
içi gözlemlerle (aynı kişi farklı zamanlarda))

Reasons for failure to replicate (Çoğaltma başarısızlığının nedenleri)

- Effect doesn’t exist (Etki yok)
- Replication study is not an exact replication (in psychological experiments
one has to be over cautious..)(Replikasyon çalışması kesin bir replikasyon değildir
(psikolojik deneylerde aşırı dikkatli olunmalıdır.))

Role of Theory in Science

 - Summarize hypotheses and integrate existing data(Hipotezleri özetleyin ve
mevcut verileri entegre edin)
- Guide research (Rehber araştırma)

Role of Scientist in Science

■ Curiosity (Merak)
■ Patience (many failures usually precede a success) (sabır)
■ Objectivity(objektiflik)
■ Change (Değişim)
“Ever tried, ever failed. Try again, fail better.”
Samuel Beckett

CHAPTER 2
The Experimental Research Approach (Deneysel Araştırma Yaklaşım)
Experimental Research Approach

• to discover the effects of presumed causes (individuals try different diets or

exercise to see if they will lose weight) (Tahmin edilen nedenlerin etkilerini
keşfetmek için (bireyler kilo verip vermeyeceklerini görmek için farklı diyetler
dener veya egzersiz yaparlar))
• Both scientist and non-scientists try to identify causal relationships.( Hem bilim
adamı hem de bilim adamı olmayanlar nedensel ilişkileri tanımlamaya çalışırlar.)
• In science we make observations that are free of bias! (Bilimde önyargısız
gözlemler yaparız!)

Causation (Nedensellik)
◦ Implicit assumptions of manipulation [if we hit a child for coloring on a wall and
then observe that he no longer colors on the wall] (Manipülasyonun örtük
varsayımları [bir çocuğa duvarda renklendirmek için vurursak ve sonra artık
duvarda renklendirmediğini gözlemlersek])
◦ Manipulation of an event produces another event (Bir olayın manipülasyonu
başka bir olay üretir)
• Cause
◦ Contextually dependent/related [depression can occur in many different
ways, such as having a baby, being fired from a job] (Bağlamsal olarak
 bağımlı / ilişkili [depresyon, bebek sahibi olmak, bir işten kovulmak gibi
birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir])
◦ Many factors are required (Birçok faktör gereklidir)
• Effect
◦ The difference between before and after something was manipulated (Bir
şeyin öncesi ve sonrası arasındaki fark manipüle edildi.)
◦ How to measure the change – control and experimental group(Değişim
nasıl ölçülür – kontrol ve deney grubu.)

Causal Relationship

How can we really understand if a cause and an effect is related? (Bir neden ve
sonucun ilişkili olup olmadığını gerçekten nasıl anlayabiliriz?)

1. Method of agreement (Anlaşma yöntemi)

The identification of common element in several instances of an event.( Bir olayın
birkaç örneğinde ortak öğenin tanımlanması.)

e.g. water + raki ➔ become drunk

water + scotch ➔ become drunk
water + vodka ➔ become drunk

Conclusion:
Water is the cause of getting drunk.

- This is very weak causal relationship, because e.g. level of alcohol in each type of
liquid. (Bu çok zayıf nedensel bir ilişkidir, çünkü örneğin her sıvı türündeki alkol
seviyesi.)

2. Method of difference (Fark yöntemi)

- The identification of different effects produced by variation only one
event.( Varyasyon tarafından üretilen farklı etkilerin tanımlanması sadece
bir olaydır.)
- Very common type of approach in psychology. (Psikolojide çok yaygın bir
yaklaşım türü.)
e.g. Effect of drug on reaction time. (İlacın reaksiyon süresi üzerindeki etkisi.)
- Control group: placebo Experimental group: medication (Kontrol grubu:
plasebo Deney grubu: ilaç)
- If participants’ in control group reaction time is significantly different from
experimental groups’s reaction time, we can conclude that this difference is
attributed to drug. (Kontrol grubundaki katılımcıların reaksiyon süresi, deney
gruplarının reaksiyon süresinden anlamlı derecede farklıysa, bu farkın ilaca
atfedildiği sonucuna varabiliriz.)

3. Joint methods of agreement and difference (Ortak anlaşma ve farklılık yöntemleri)

- This is a combination of method 1 & method 2
. E.g.1: reason of being drunk
Group1: water only
Group 2: straight scotch

E.g.2: effect of medicine on reaction time.

Group1: no medication
Group 2: medication
Although this combination is better than separate
method, it is not the best way to identify causality/causal relationship.( Bu
kombinasyon ayrıdan daha iyi olmasına rağmen
yöntemiyle, nedensellik/nedensellik ilişkisini tanımlamanın en iyi yolu değildir)

4. Methods of concomitant variation (Eşzamanlı varyasyon yöntemleri)

- Identification of parallel changes in two variables.( İki değişkendeki
paralel değişikliklerin tanımlanması.)
- To check if the variation of the cause will cause a variation in the effect
Using different amount of Independent Variable for different groups. (Nedenin
varyasyonunun etkide bir değişikliğe neden olup olmayacağını kontrol etmek için.
Farklı gruplar için farklı miktarda Bağımsız Değişken kullanma)

1. reason to be drunk
Group1: water only
Group2: straight scotch(viski)
Group3: scotch with 10% of water
Group4: scotch with 20% of water….

2.effect of medication on reaction time.

Group1: no medication
Group2: Placebo
Group3: 10 mg medication
Group4: 20 mg medication
Group5: 30 mg medication

Causation

◦ Necessary condition: a condition that must be present in order for the effect to
occur (e.g.To become an alcoholic, person must drink alcohol) (Gerekli koşul:
etkinin ortaya çıkması için mevcut olması gereken bir durum (alkolik e.g.To,
kişi alkol almalıdır))

◦ Sufficient condition: a condition that will always produce the effect under a
specific situation (e.g. Destroying the auditory nerve always results in loss of
hearing) (Yeterli koşul: Belirli bir durum altında her zaman etkiyi yaratacak bir
durum (örneğin, işitme sinirinin tahrip edilmesi her zaman işitme kaybına neden
olur))

◦ Being a mammal is necessary but not sufficient to being human.( Memeli olmak
gereklidir ama insan olmak için yeterli değildir.)
◦ An IETT bus runs on schedule is often a sufficient condition for arriving on
time; but it is not always a necessary condition; because there are other ways to
travel. (Zamanında çalışan bir İETT otobüsü genellikle zamanında varmak için
yeterli bir koşuldur; ancak bu her zaman gerekli bir koşul değildir; çünkü
seyahat etmenin başka yolları da var.)

◦ Rain – A cloud is necessary but not sufficient.( Bir bulut gereklidir ama yeterli
değildir.)
The clouds temperature and humidity etc. are the sufficient condition
(Bulutların sıcaklığı ve nemi vb. yeterli durumdur.)
 ◦ Having gasoline in the car is necessary to start the car but not sufficient.(
Arabada benzin bulundurmak, arabayı çalıştırmak için gereklidir, ancak yeterli
değildir)
◦ Pour a bucket of ice-water on someone, is sufficient to wake her/him up.( Birinin
üzerine bir kova buzlu su dökün, onu uyandırmak için yeterlidir.)

Experimental research settings(Deneysel araştırma ayarları)

• Field experimentation: an experimental research study that is conducted in a

real-life setting.( Saha deneyi: Gerçek yaşam ortamında yürütülen deneysel bir
araştırma çalışmas)
- Advantages:
• Understanding of behavior in natural setting.( Doğal ortamda
davranışın anlaşılması.)
• Manipulation and randomization is possible. (Manipülasyon ve
rastgelelilik mümkündür.)
• High external validity.( Yüksek dış geçerlilik.)
- Disadvantage:
 • less control of extraneous variables; (yabancı değişkenlerin daha az
kontrolü;)
• low internal validity(düşük iç geçerlilik)

Laboratory experimentation

- Advantages
◦ Strength is control over extraneous variables.( Güç, yabancı değişkenler
üzerindeki kontroldür.)
◦ Easy manipulation.
◦ Easy randomization.
◦ High internal validity(Yüksek dahili geçerlilik)
- Weakness
◦ Artificiality (Yapaylık)
◦ Low external validity(Düşük dış geçerlilik)
Limitation on nonmanipulated variables. (Manipüle edilmemiş değişkenler üzerindeki
sınırlama.)

Internet experiments
-Advantages
• Access to diverse population (Farklı nüfusa erişim)
• Bring experiment to participant (Denemeyi katılımcıya getirme)
• Large sample (Geniş Örneklem)
• Cost savings: lab space, equipment, and time etc. (Maliyet tasarrufu:
laboratuvar alanı, ekipman ve zaman vb.)

- Disadvantages
• Lack of control (Kontrol eksikliği)
• Multiple submissions (Birden fazla gönderim)
• Dropout (yitim/okuyamama)

Variables Used in Experimentation

Introduction

• Variable—any characteristic of an organism, environment, or experimental

situation that can vary. (Değişken - bir organizmanın, çevrenin veya deneysel
durumun değişebilen herhangi bir özelliği.)
• Independent variable: stimulus (Bağımsız değişken: uyaran)
• Dependent variable: response/behavior (Bağımlı değişken: yanıt/davranış)

e.g. if we are studying the effectiveness of several teaching techniques, the

independent variable is the teaching technique and the dependent variable is the
effectiveness (exam scores) (Birkaç öğretim tekniğinin etkinliğini inceliyorsak,
bağımsız değişken öğretim tekniğidir ve bağımlı değişken etkinliktir (sınav puanları))

Types of Variables

• Discrete [e.g. male or female] distinct/separate values – obtained by counting

(Ayrık [örneğin erkek veya kadın] farklı/ayrı değerler – sayma ile elde edilir)
 • Continuous [e.g blood pressure] any value in an interval – obtained by
measuring (Sürekli [örneğin kan basıncı] bir aralıktaki herhangi bir değer –
ölçülerek elde edilir)
• Quantitative – numerical (altitude of a mountain) (Nicel– sayısal (bir dağın
yüksekliği))
• Qualitative – categorical (colors of t-shirts) (Nitel – kategorik (tişört renkleri))

Types of Independent Variable

• Task. Standardized tasks [e.g. operant chamber, maze learning]
(Görev. Standartlaştırılmış görevler [örneğin çalışma odası, labirent öğrenme])
• Environmental [e.g. physical characteristics of environment; humidity,
temperature, lighting, time] (Çevresel [örneğin çevrenin fiziksel özellikleri; nem,
sıcaklık, aydınlatma, zaman])

• Subject (Temporary; state anxiety, level of heart rate or Permanent; age, blood
type, sex, race) (Konu (Geçici; durum kaygısı, kalp atış hızı seviyesi veya
Kalıcı; yaş, kan grubu, cinsiyet, ırk))

Constructing the Independent Variable (Bağımsız Değişkeni Oluşturma)

 • Must translate the independent variable into concrete operational terms
(Bağımsız değişkeni somut operasyonel terimlere çevirmelidir)
• Operational definition: identifies one or more specific observable conditions or
events and then tells the researcher how to measure that event. (Operasyonel
tanım: Bir veya daha fazla spesifik gözlemlenebilir koşulu veya olayı tanımlar
ve ardından araştırmacıya bu olayı nasıl ölçeceğini söyler.)
• This operational definition must be reliable and valid (Bu operasyonel tanım
güvenilir ve geçerli olmalıdır)
◦ Easy
• Medication (ilaç)
• Time
◦ Hard with represent constructs (Yapıları temsil etmek zor.)
• Aggression
• Delay of gratification /satisfaction (Memnuniyet / memnuniyetin
gecikmesi.)

Constructing the Independent Variable

• Choosing an operational definition..( Operasyonel bir tanım seçmek..)

- First determine how the topic or phenomenon has been studied in the past. Then you
decide whether or not any of these translations are appropriate for the study. (İlk önce
konunun veya fenomenin geçmişte nasıl çalışıldığını belirleyin. Ardından, bu
çevirilerden herhangi birinin çalışma için uygun olup olmadığına karar verirsiniz.)

• Several different techniques exist for constructing a single variable such as

emotion, learning or fear (Duygu, öğrenme veya korku gibi tek bir değişkeni
oluşturmak için birkaç farklı teknik vardır.)

• There is probably no single index that is the way to produce such a concept
(complete understanding). (Muhtemelen böyle bir kavramı üretmenin yolu olan
tek bir endeks yoktur (tam anlayış).)
Dependent Variable (Bağımlı Değişken)
• Purpose of the dependent variable: measure the effect of the independent
variable (Bağımlı değişkenin amacı: bağımsız değişkenin etkisini ölçmek)
• Issues related to the dependent variable (is it really related?) (Bağımlı değişkenle
ilgili sorunlar (gerçekten ilişkili mi?))

Chapter 3

Reliability and Validity in Experimental Research (Deneysel Araştırmalarda

Güvenirlik ve Geçerlik)
Reliability & Validity (Güvenilirlik & Geçerlilik)

■ Reliability: stability, consistency or repeatability (Güvenilirlik: kararlılık,

tutarlılık veya tekrarlanabilirlik)
■ Reliability reflects the degree to which scores are free from random error.
(Güvenilirlik, puanların rastgele hatadan arındırılmış olma derecesini
yansıtır.)
■ Validity: correctness or truth of an inference (Geçerlilik: Bir çıkarımın
doğruluğu veya doğruluğu.)
■ Validity refers to the degree to which the scores are measuring what they
are designed to measure (Geçerlilik, puanların ölçmek için tasarlandıkları
şeyi ölçme derecesini ifade eder.)
■ Requirements for valid experimental results (Geçerli deneysel sonuçlar
için gereklilikler.)
■ Experimental reliability (Deneysel güvenilirlik)
■ Experimental validity(Deneysel geçerlilik)

Relationship Between Reliability & Validity

■ Experimental reliability can exist without experimental validity.( Deneysel

güvenilirlik, deneysel geçerlilik olmadan da var olabilir.)
 ■ Experimental validity can not exist without experimental reliability.( Deneysel
geçerlilik, deneysel güvenilirlik olmadan var olamaz.)
■ Example: the speedometer (Örnek: hız göstergesi)

-A researcher assumed that height of the person is a predictor of IQ/intelligence.( Bir

araştırmacı, kişinin boyunun IQ / zekanın bir göstergesi olduğunu varsaymıştır.)

Hypothesis: if his/her height is above average (1.75cm), s/he has higher IQ.( Hipotez:
Eğer boyu ortalamanın üzerindeyse (1.75cm), IQ'su daha yüksektir.)

-each person’s height was measured several times and found that it is reliable. Also
each person’s IQ was measured. (-Her insanın boyu birkaç kez ölçülmüş ve güvenilir
olduğu bulunmuştur. Ayrıca her bireyin IQ'su ölçüldü.)
-But no relationship between height and IQ! Conclusion(-Ama boy ve IQ arasında bir
ilişki yok!):
The height measure is reliable, but it is a not valid way to measure IQ.( Yükseklik
ölçüsü güvenilirdir, ancak IQ'yu ölçmenin geçerli bir yolu değildir.)

A test/measure/tool can be reliable but not valid.( Bir test/ölçü/alet güvenilir olabilir
ancak geçerli olmayabilir.)

If a test/measure/tool is not reliable it is not possible that it is valid. (Bir test/ölçü/alet

güvenilir değilse, geçerli olması mümkün değildir.)

• If it is measuring different things in the same settings and environment it can not
be accurate…( Aynı ortamlarda ve ortamda farklı şeyleri ölçüyorsa doğru
olamaz...)

Experimental Reliability

■ Factors influencing experimental reliability (Deneysel güvenilirliği etkileyen

faktörler)
 ■ Number of participants (more is better!) (Katılımcı sayısı (daha fazlası daha
iyidir!))
■ Selection of participants [using reliable/valid tool for selection:
e.g. ≥ 25 Beck Depression Inventory as an indicator of a depressed person]
(Katılımcıların seçimi [seçim için güvenilir/geçerli bir araç kullanarak:
Örneğin, depresyondaki bir kişinin göstergesi olarak ≥ 25 Beck Depresyon Envanteri])

■ Characteristics of the researchers ➔to control: same researcher for all

participants! E.g. the gender effect of the researcher (Araştırmacıların özellikleri
➔ kontrol etmek: tüm katılımcılar için aynı araştırmacı! Örneğin, araştırmacının
cinsiyet etkisi)

■ Ability of the researcher [scalp EEG electrode placement]

➔ to control: same procedure must be used! (giving the same instructions, the
data should be collected the same way etc.) (Araştırmacıların özellikleri ➔
kontrol etmek: tüm katılımcılar için aynı araştırmacı! Örneğin,
araştırmacının cinsiyet etkisi)

Reliability: Independent Variable and Dependent Variable (Güvenilirlik:

Bağımsız Değişken ve Bağımlı Değişken)

■ Independent variable: Applications of Independent Variable must be same for all

research participants for reliability to exist (reliability of application)- same
amount of nutella (Bağımsız değişken: Bağımsız Değişkenin uygulamaları,
güvenilirliğin var olması için tüm araştırma katılımcıları için aynı olmalıdır
(uygulamanın güvenilirliği)- aynı miktarda nutella.)

■ Dependent variable: The effect measured should be about the same for the same
participant every time it was measured (Bağımlı değişken: Ölçülen etki, her
ölçüldüğünde aynı katılımcı için yaklaşık olarak aynı olmalıdır.)

Measurement Error
 ■ Definition: error in the measurement of a behavior (existing inaccuracy while
measuring any Dependent Variable) (Tanım: Bir davranışın ölçümünde hata
(herhangi bir Bağımlı Değişkeni ölçerken mevcut yanlışlık).)
■ Factors causing measurement error (Ölçüm hatasına neden olan faktörler)
■ Procedure, researcher etc. (Prosedür, araştırmacı vb.)
■ Negative relationship between measurement error and reliability (Ölçüm
hatası ve güvenilirlik arasındaki negatif ilişki)
■ The distribution (the variability) of the data is important to show how much error
is in there. (Verilerin dağılımı (değişkenliği), orada ne kadar hata olduğunu
göstermek için önemlidir.)

Internal Validity (İç Geçerlilik)

■ Definition: Accuracy of the inference that the independent variable caused the
effect observed in the dependent variable. (Tanım: Bağımsız değişkenin, bağımlı
değişkende gözlenen etkiye neden olduğu çıkarımının doğruluğu.)

- 3 steps

1. Manipulation on independent variable (Bağımsız değişken üzerinde

manipülasyon.)
2. Check relationship (İlişkiyi kontrol et)
3. Control on all possible extraneous variables (confounding variables). (Tüm olası
yabancı değişkenler üzerinde kontrol (karıştırıcı değişkenler).)

Threats to Internal Validity (İç Geçerliliğe Yönelik Tehditler)

1. History
- Any previous event /situation occurs between the beginning of
experiment and measurement of DV. (Önceki herhangi bir olay / durum,
deneyin başlangıcı ile DV ölçümü arasında gerçekleşir.)
- Subject’s personal history (related with the experiment). (Deneğin kişisel
geçmişi (deneyle ilgili).)

2. Maturation (Olgunlaşma)
 - changes in the internal conditions of participants while experimenting (both
psychological & biological) (deney yaparken katılımcıların iç koşullarındaki
değişiklikler (hem psikolojik hem de biyolojik).)
- Not related external events, these are internal events (learning, fatigue, hunger
etc.) (İlişkili olmayan dışsal olaylar, bunlar içsel olaylardır (öğrenme, yorgunluk,
açlık vb.))
3. Instrumentation (Araçsallık)
- changes in the measurement of the DV over time (DV ölçümünde
zaman içindeki değişiklikler)
- Its related with changes that occur during process of measurement when
using a human observer. (Bir insan gözlemcisi kullanırken ölçüm işlemi
sırasında meydana gelen değişikliklerle ilgilidir.)

Threats to Internal Validity (İç Geçerliliğe Yönelik Tehditler)

4. Testing
- participants’ experience (katılımcıların deneyimi)
- It occurs especially during 2nd administration (Özellikle 2. uygulama
sırasında ortaya çıkar.)

5. Attrition (Yıpranma)
- Some people do not show up for the study or do
not complete it. (Bazı insanlar çalışmaya gelmez veya yapmaz
tamamlamaz.)

Threats to Internal Validity

6. Selection (Seçim)
- If different selection procedures were used for a study. (Bir çalışma için
farklı seçim prosedürleri kullanılmışsa.)
- Same selection procedures should be same for all participants (Aynı seçim
prosedürleri tüm katılımcılar için aynı olmalıdır)
Threats to Internal Validity
(Robinson, 1981)

■ Proactive history (before experiment) (Proaktif geçmiş (denemeden önce))

■ Retroactive history (significant changes related with external events during
experiment) (Geriye dönük geçmiş (deney sırasında dış olaylarla ilgili önemli
değişiklikler))
■ Maturation (internal events especially for long term research) (Olgunlaşma
(özellikle uzun süreli araştırmalar için iç olaylar))
■ Statistical regression (istatiksel gerileme)
■ Experimental mortality (death, accident) (Deneysel mortalite (ölüm, kaza))
■ Interaction effect (using more than one IV; within subject design) (Etkileşim
etkisi (birden fazla IV kullanarak; konu tasarımı içinde))
■ Instrumentation (araçlar)
■ Experimenter bias (expectation on outcome; attitudes) (Deneyci önyargısı (sonuç
beklentisi; tutumlar))

Exercise
■ Sharp vinegar only damages its container. (Keskin sirke sadece kabına zarar
verir.)