Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn

Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
CHƯƠNG 6: HỆ THỐNG ĐIỆN

Điện là một trong những nguồn năng lượng được sử dụng rộng rãi nhất và tốn
kém nhất trong ngành kinh doanh dịch vụ khách sạn. Các trang thiết bị từ hệ thống
chiếu sáng, hệ thống máy vi tính cho đến các dụng cụ nhà bếp, máy điều hòa, v.v… đều
cần sử dụng một hệ thống điện ổn định và chất lượng để vận hành. Do chiếm đến 90%
giá trị tổng số hóa đơn phải thanh toán hàng tháng, việc điều chỉnh mức sử dụng điện
năng là một phần không thể thiếu trong công tác quản lý các chi phí tiện ích. Thiết kế
chuẩn xác, điều hành hợp lý và lưu tâm vào việc bảo trì hệ thống điện là những tiêu chí
cần thiết để tạo ra một môi trường an toàn và thoải mái cho khách lẫn nhân viên. Tầm
quan trọng của việc sử dụng các hệ thống cung ứng điện an toàn và đáng tin cậy đã
được nhấn mạnh hơn sau sự cố điện năm 2000 và 2001 khiến toàn bộ hệ thống khách
sạn tại California được đưa vào diện cảnh báo đặc biệt; và các khách sạn ở bờ Đông
nước Mỹ hẳn sẽ không quên được sự cố sập nguồn điện ở khu vực này vào năm 2003.

Các hệ
Các nguồn Các thiết bị
thống phân Các thiết bị
điện điều khiển
phối điện

Hình 1: Sơ đồ hệ thống điện

6.1. Giới thiệu sơ bộ về các hệ thống điện
Như trong hình 1, hệ thống điện bao gồm nguồn điện, hệ thống truyền tải điện,
và các thiết bị điều khiển được kết nối với các trang thiết bị khác nhau. Sự hiểu biết
nhất định về những kết cấu này sẽ giúp cho các đơn vị vận hành toà nhà xây dựng được
một hệ thống điện an toàn và hiệu quả.
Một vài doanh nghiệp kinh doanh khách sạn sử dụng nguồn điện tự sản xuất.
Trên thế giới, cụm từ “combined heat and power (CHP) (tạm dịch là đồng phát, tức
năng lượng điện và nhiệt cùng được tạo ra) được dùng để miêu tả một phương thức tự
sản xuất năng lượng. Ở Mỹ, người ta sử dụng cụm từ “cogeneration” với ý nghĩa tương
tự. Cả hai cụm từ đều đề cập đến trường hợp vừa tạo ra năng lượng điện, vừa sản sinh
nhiệt năng. Việc này được tiến hành dựa vào một động cơ kết hợp máy phát điện, qua
đó, nhiệt năng sinh ra tự động cơ này sẽ làm tăng nhiệt độ nước, hoặc trở thành nguồn
nhiệt để vận hành các hệ thống làm lạnh chạy bằng nhiệt năng. Đây chỉ là một ví dụ
trong số nhiều loại máy móc khác có tính năng tương tự.
Hầu hết các doanh nghiệp khách sạn sử dụng nguồn điện được cung cấp tại địa
phương. Đối với những cơ sở vật chất kỹ thuật đặt tại các khu phức hợp lớn hơn, nguồn

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
điện có thể do chính người chủ của toà nhà cung cấp (người này cũng sử dụng nguồn
điện do địa phương cung cấp). Nhà cung ứng đảm nhiệm vai trò cung cấp và duy trì
nguồn điện ở mức điện áp và tần số phù hợp. Đồng thời, nguồn điện được cung cấp
thông qua một đồng hồ điện, vốn được dùng để đo mức độ sử dụng điện. Những con số
này sẽ được dùng để tính toán chi phí điện phải trả.
Nhà cung cấp cũng sẽ cấp điện cho toà nhà ở một mức điện áp cụ thể và số pha
điện, công suất điện cụ thể tại một mức tần số xác định. Mức điện áp (voltage) là một
phép đo điện thế được cung cấp bởi nhà cung ứng (thường được so sánh với áp suất
nước trong hệ thống nước). Tần số (Frequency) là số đo mức độ lặp lại hướng của dòng
điện xoay chiều trong 1 giây. Tần số được sử dụng là 60Hz, được sử dụng rộng rãi ở
Bắc Mỹ; còn phần lớn các quốc gia khác sử dụng dòng điện với tần suất 50 Hz. Số
lượng pha (thông thường là 1 hoặc 3 pha) đề cập đến số lượng các dây nóng trong hệ
thống điện. Chỉ số ampe của hệ thống điện cho biết khả năng tải điện tối đa của hệ thống
(đơn vị đo là ampe). Chỉ số này rất quan trọng để xác định kích cỡ dây cấp điện cho toà
nhà1. Khi cơ sở vật chất được mở rộng hoặc được bổ sung thêm nhiều thiết bị dùng
điện, việc tăng kích thước dây điện là điều cần thiết, nhằm tăng cường khả năng tải điện
của hệ thống. Tất nhiên, việc đi dây lại là bắt buộc đối với quá trình cải tổ các tòa nhà
cũ.
Trên thực tế, một nhà hàng nhỏ ở Mỹ có thể sử dụng hệ thống điện ba pha với
tần số 60Hz, 120/208 volt và 500 ampe. Các khách sạn, nhà nghỉ lớn hơn hoặc các nhà
hàng có thể sử dụng dòng điện ba pha công suất lớn cũng ở tần số 60Hz nhưng 277/480
vôn, với hệ thống tải điện lên đến hàng ngàn ampe.
Sau khi dòng điện đã đi qua công tơ, nó hoà vào hệ thống điều khiển và phân
phối dòng điện của toà nhà. Hình 2 miêu tả sơ đồ hệ thống điện của một tòa nhà. Hệ
thống này phân bổ nguồn cấp điện vào các dây cấp điện (còn gọi là đường dây ra -
feeder). Các đường dây này giúp phân phối dòng điện đến khác khu vực khác nhau
trong toà nhà và đến các trang thiết bị chính.

1
Vì chỉ số ampe càng cao thì dây điện càng to, và ngược lại
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
 Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Các phụ tải nhỏ hơn Các thiết bị

của toà nhà (ví dụ: hệ công suất lớn Máy phát
thống đèn trong hơn (ví dụ, máy điện khẩn cấp
phòng khách) lạnh)

Các dây cấp điện

Công tắc
chuyển
Máy biến áp
nguồn khẩn
cấp

Các phụ tải

Điện nguồn Máy biến Công tơ trong tình
điện Tủ điện tổng
áp tổng huống khẩn
cấp

Hình 2: Sơ đồ hệ thống điện của một toà nhà

Nếu nhà cung ứng không cung cấp dòng điện với điện áp phù hợp cho tất cả các
mục đích sử dụng, các máy biến áp (transformers) sẽ được sử dụng để thay đổi điện áp
(tăng hoặc giảm) của dòng điện. Ở các cơ sở khách sạn lớn, các trang thiết bị chủ yếu
sử dụng điện áp 208/277 hoặc 480 vôn. Đối với các phòng khách sử dụng điện 120 vôn,
một máy biến áp sẽ được sử dụng để hạ điện áp xuống. Máy biến áp tổng sử dụng cho
cả toà nhà có thể là của nhà cung cấp điện hoặc cũng có thể của nhà vận hành thiết bị.
Nhà cung ứng có thể giúp cho bên vận hành tiết tiết kiện được chi phí mua máy biến áp
cũng như chi phí điện mà nó sử dụng và để lại trách nhiệm bảo hành cho bên vận hành.
Mặt khác, các doanh nghiệp sở hữu máy biến áp của riêng mình thường trả chi phí sử
dụng điện thấp hơn. Một doanh nghiệp kinh doanh khách sạn có thể sở hữu và sử dụng
nhiều loại biến áp khác nhau để đáp ứng các nhu cầu sử dụng điện.
Như ở cuối chương, chúng ta sẽ thảo luận về một số phụ tải (loads) sẽ được xem
là phụ tải khẩn cấp (emergency loads). Các phụ tải này sẽ được cấp điện bởi nhà cung
cấp điện trong các hoàn cảnh thông thường và sẽ được cấp điện bởi máy phát khẩn cấp
hoặc ắc quy dự phòng trong các tình huống khác. Các công tắc chuyển nguồn khẩn cấp
được dùng để phát hiện việc ngắt nguồn điện. Khi nguồn điện từ nhà cung cấp bị ngắt,
công tắc sẽ kích hoạt nguồn điện khẩn cấp và chuyển các phụ tải khẩn cấp sang dùng
nguồn điện này.
Các khách sạn tại Mỹ phải luôn cẩn trọng rằng thiết bị điện do khách du lịch
quốc tế mang đến sử dụng có thể không hoạt động được, hoặc hoạt động không hiệu

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
quả hay thậm chí có thể bị hư hại khi được kết nối với nguồn điện tại địa phương. Ví
dụ, thiết bị yêu cầu sử dụng điện 240 volt đôi khi có thể được kết nối vào hệ thống điện
120 vôn nên hiệu suất hoạt động sẽ giảm mạnh. Thêm vào đó, khi đa số các thiết bị điện
được thiết kế để nhận tần suất phát điện 50 Hz, việc sử dụng dòng điện phát ra ở tần
suất 60 Hz có thể gây ra nhiều vấn đề. Bất cứ thiết bị nào sử dụng tần suất điện 50Hz
để điều khiển tốc độ hay thời gian đều sẽ chạy nhanh hơn ở tần suất 60 Hz, ngay cả khi
được gắn vào máy biến áp để điều chỉnh điện áp lên 240 volt. Vấn đề ngược lại cũng
có thể xảy ra, khi khách du lịch Mỹ đi du lịch ở nước khác. Khi một du khách Mỹ sử
dụng đầu cắm chuyển (plug adapter) để gắn máy sấy tóc và sử dụng ở nước ngoài (được
sản xuất và bán tại Mỹ) thì thiết bị này có thể bị hư hỏng nặng hoặc thậm chí làm chập
cả hệ thống điện tại khách sạn sở tại.
Các đầu cắm chuyển ở nhiều quốc gia đã được thiết kế và điều chỉnh lại nhằm
loại bỏ rủi ro về sự không tương thích với các hệ thống điện ở các quốc gia khác nhau.
Hình 3 mô tả đầu cắm chuyển dành cho thiết bị điện ở nhiều quốc gia. Thông tin thêm
về các hệ thống điện khác nhau trên thế giới có thể được tham khảo tại
http://users.pandora.be/worldstandards/electricity.htm.

Hình 3: Các loại ổ cắm khác nhau trên thế giới

6.2. Thiết kế hệ thống điện và các tiêu chuẩn vận hành.
Hệ thống phân phối điện tại các cơ sở (khách sạn) nên được thiết kế và bảo trì
đúng theo các tiêu chuẩn và quy định. Những tiêu chuẩn và quy định này được ban hành
nhằm đảm bảo nguồn điện được an toàn và bền vững. Việc không tuân thủ các tiêu
chuẩn và quy định này sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, từ việc hư hỏng thiết bị
đến khả năng gây ra các vụ cháy lớn.
Tại Mỹ, tiêu chuẩn và quy định về hệ thống điện được ban hành bởi chính quyền
địa phương. Nhìn chung, những tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên Tiêu chuẩn

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Điện Quốc gia (National Electrical Code – NEC) , được phát triển bởi Hiệp hội Phòng
cháy Quốc gia (National Fire Protection Association -NFPA). NEC và các tiêu chuẩn
tương tự đề cập chủ yếu đến kích thước và chủng loại dây điện (tùy thuộc vào phụ tải
và vị trí), phương pháp xác định công suất và khả năng tải của mạch điện, các thông lệ
chạy dây phù hợp v.v… Các tiêu chuẩn này được thay đổi theo thời gian khi thông tin
mới được cập nhật cũng như các nguyên liệu mới được phát triển. Một cơ sở vật chất
kỹ thuật ở đời cũ hơn khi được đổi mới một cách toàn diện có thể cần nâng cấp hệ thống
điện theo hướng mở rộng - để đáp ứng nhu cầu điện hiện tại lẫn các tiêu chuẩn hiện
hành. Các vấn đề về an toàn điện đối với nhân viên vận hành hoặc bảo trì hệ thống điện
cũng được NFPA đề cập trong cuốn “NFPA 70E – Electrical Safety in the Workplace.”
Các yêu cầu về luật pháp khác dành cho hệ thống điện cũng như an toàn điện
được đề cập trong Tiêu chuẩn Sức khoẻ và an toàn nghề nghiệp OSHA. OSHA tổng
hợp đầy đủ các nội dung liên quan đến an toàn điện. Lĩnh vực quan tâm chính bao gồm
các tiêu chuẩn thiết kế hệ thống điện, các bài thực hành an toàn điện tại nơi làm việc,
các yêu cầu về an toàn trong bảo trì, và các yêu cầu an toàn đối với một vài thiết bị đặc
biệt. OSHA nên được tham khảo trong quá trình hoàn thiện quy trình bảo trì điện. Nó
cũng nên được sử dụng làm tiêu chí tối thiểu về an toàn điện trong suốt quá trình bảo
trì.
Tại Việt nam cũng có khá nhiều tiêu chuẩn liên quan đến an toàn điện. Có thể
tham khảo tại đường link sau http://antoanlaodong.org.vn/new-detail/tieu-chuan-viet-
nam-ve-an-toan-dien/51/
6.3. Bảo trì hệ thống và thiết bị.
Việc duy trì hệ thống điện không bị hư hỏng là việc sống còn khi mà các thiết bị
đó trở nên rất quan trọng đối với khả năng vận hành của tòa nhà. Để chương trình bảo
trì được diễn ra hiệu quả, những vấn đề sau đây là cần thiết:
- Một bộ sơ đồ hệ thống điện của tòa nhà được cập nhật mới nhất.
- Nhân viên bảo trì (hoặc những người khác- trong trường hợp cần thiết) có hiểu
biết tốt về tác nghiệp liên quan đến điện cũng như hệ thống điện của tòa nhà.
- Các hoạt động housekeeping được thực hiện tốt trong các khu vực có thiết bị
điện.
- Có hiểu biết và tuân thủ tuyệt đối quy trình an toàn điện.
- Tích hợp các quy trình bảo trì điện trong các chương trình bảo trì dự phòng (bảo
trì phòng ngừa) của cơ sở vật chất kỹ thuật
6.3.1. Các sơ đồ lắp đặt hệ thống điện

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Các hệ thống điện của một số toà nhà có các thiết bị đầu cuối (terminals) trong
phòng khách của các cơ sở lưu trú. Vì vậy, sơ đồ hệ thống điện trong phòng khách đó
có thể được sử dụng để xem một số yếu tố của hệ thống. Sơ đồ điện và sơ đồ thiết kế
nội thất phải phối hợp chặt chẽ với nhau nhằm đảm bảo việc cung cấp điện tại những vị
trí quan trọng.
Hình 4 miêu tả sơ đồ hệ thống điện của một phòng King. Trong sơ đồ, những
chú thích chung về ký hiệu điện cũng được diễn giải cụ thể. Ngoài ra, sơ đồ này còn
chú thích vị trí của điện thoại, hệ thống báo cháy, ăng ten TV và hệ thống cảm biến
nhiệt. Sơ đồ dây điện không được thể hiện trong bản đồ vì nó sẽ gây rối mắt người xem.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Các sơ đồ hệ thống điện trong một toà nhà sẽ luôn phải bao quát hoàn toàn. Thử
thách lớn nhất liên quan đến các sơ đồ này là giữ cho chúng luôn được cập nhật khi mà
toà nhà được sửa chữa, nâng cấp. Việc cập nhật các sơ đồ hệ thống điện đôi khi không
được cho là một loại hoạt động bảo trì trong khi điều này lý ra nên phải như vậy. Các
cơ sở khách sạn mà không cập nhật sơ đồ hệ thống điện thì thường phải dựa vào trí nhớ
của đội ngũ bảo trì. Và lúc nào cũng vậy, các cơ sở đó nhận ra rằng khi thời gian trôi
qua, những người này nghỉ hưu hoặc không còn làm ở đấy nữa, họ mang theo những
thông tin quan trọng về toà nhà (hệ thống điện). Một bộ sơ đồ hệ thống điện khoa học,
rõ ràng trong các file dữ liệu có thể giúp nhanh chóng tìm ra các giải pháp của một vấn
đề nào đó, đồng thời giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí trong quá trình đổi mới hoặc
tu bổ tòa nhà.
6.3.2. Tập huấn vận hành và Quy trình về an toàn khi sử dụng hệ thống điện
Các chuyên viên bảo trì và những nhân vật chủ chốt sẽ là những đối tượng chính
cần phải được tập huấn về các vấn đề liên quan đến hệ thống điện mà thường xuyên liên
quan đến công việc của họ. Những đánh giá về kỹ năng thực hành của họ cần phải dựa
trên kiến thức và hiểu biết của họ về hệ thống. Đội ngũ bảo trì phải trả lời được các câu
hỏi liên quan đến hệ thống điện của tòa nhà, vốn là một phần của buổi tập huấn. Các
câu hỏi này cũng có thể được sử dụng để đánh giá những nhân viên mà khách sạn đang
cân nhắc giữa lại hoặc bổ nhiệm lên vị trí cao hơn. Kết quả trả lời các câu hỏi đó cũng
có thể được sử dụng tham khảo để khách sạn đặt một tạp chí liên quan đến lĩnh vực điện
để cho đội ngũ kỹ thuật viên đọc.
Những câu hỏi cơ bản về thực hành sử dụng hệ thống điện cũng nên là một phần
trong bảng câu hỏi tuyển dụng dành cho các chuyên viên bảo trì tương lai, nhằm kiểm
tra năng lực và trình độ hiểu biết của ứng viên về hệ thống điện. Năng lực của ứng viên
còn có thể được đánh giá thông qua việc thể hiện các kỹ năng như đi dây cho một mạch
điện hoặc kiểm tra lỗi của một mạch điện bất kỳ.
Trong khi đại đa số nhân viên không nhất thiết phải được đào tạo đặc biệt về
điện, một số nhân viên nhất định cũng nên có một vài hiểu biết sơ bộ về hệ thống điện.
Nhân viên lễ tân, đặc biệt ở những ca tối, nên biết được vị trí của cầu dao điện (circuit
breaker) và kiểm soát được các hệ thống điện khác nhau, trong trường hợp những kỹ sư
điện đã hết ca làm việc. Nhân viên nên biết vị trí đóng cầu dao tổng của mạch điện và
vị trí của máy phát điện khẩn cấp. Sự nhạy bén và kỹ năng của nhân viên về hệ thống
điện có thể được tăng cường bằng việc dán nhãn tên dưới những thiết bị như cầu dao
hoặc bộ điều khiển điện.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nhân viên cũng nên làm quen với những đặc tính của hệ thống điện tại khách
sạn (điện áp, tần số) và có thể trả lời các thắc mắc của khách về độ tương thích đối với
các thiết bị điện cá nhân có xuất xứ từ nước ngoài như máy cạo râu, máy sấy tóc, máy
vi tính, v.v... Ngoài ra, nhân viên cần phải hướng dẫn cho khách nơi họ có thể tìm thấy
các đầu chuyển (adapter), có thể trong khách sạn hoặc ở các cửa hàng gần đó.
Tất cả nhân viên đều phải ý thức được tầm quan trọng của việc báo cáo với cấp
trên về các thiết bị cần được sửa chữa, cũng như các thiết bị đã hư hỏng nặng và không
an toàn về điện nếu sử dụng. Nhu cầu bảo trì các thiết bị điện do lỗi của nhân viên sẽ
được hạn chế tối đa nếu nhân viên thực hành kỹ những tiêu chuẩn sau:
- Giữ vệ sinh các thiết bị điện
- Tuyệt đối không được đặt các thiết bị điện tại những nơi ẩm ướt.
- Khi rút dây phải nắm chặt đầu cắm để rút, không được cầm dây kéo ra.
- Sử dụng vừa đúng công năng của thiết bị, tránh để quá tải dẫn đến hỏng mô tơ
hoặc các vấn đề liên quan.
- Báo cáo kịp thời thiết bị điện bị hư hỏng để tiến hành các sửa chữa cần thiết
- Không được tự ý sửa chữa đồ điện hoặc thay đổi kết cấu hệ thống điện cũng như
các công cụ khác.
- Không được sử dụng phòng đặt máy điện để trữ các loại hàng hóa gây cản trở
việc tiếp cận các panen điện, làm giảm sự lưu thông không khí đến phòng đặt
biếp áp (transformer rooms), hoặc các hoạt động khác mà có thể gây rủi ro về
vấn đề an toàn hoặc góp phần làm hư hỏng các thiết bị.
Trong quá trình bảo trì liên quan đến điện, vấn đề an toàn là cực kỳ quan trọng.
Quy trình ngắt/đóng mạch điện trên các thiết bị phải luôn luôn được tuân thủ đúng quy
trình khi việc bảo trì đang thực hiện trên các thiết bị điện. Quy trình này bao gồm việc
khoá mạch điện để tránh trường hợp ai đó vô tình đóng mạch điện trong quá trình sửa
chữa. Hình 7 miêu tả chi tiết quá trình bảo trì điện và mẫu biển báo được sử dụng tại
một khách sạn.
An toàn điện luôn luôn gặp những vấn đề ngay cả đối với việc bảo trì không liên
quan đến hệ thống điện. Bởi việc cung cấp điện là cần thiết cho nhiều mục đích khác
nhau nên hệ thống dây điện hầu như ở xung quanh. Khi thực hiện các nhiệm vụ bảo trì
khác cũng cần lưu ý để tránh việc vô tình đụng vào các hệ thống dây điện. Dưới đây là
một vài ví dụ về an toàn:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Khi đào xới trong khuôn viên, việc nắm được vị trí của các dây cáp ngầm (dây
điện, dây cáp quang, v.v…) nên được lưu ý kỹ. Đây cũng là một điểm quan trọng
nữa của việc thể hiện sơ đồ vị trí các dây cáp bằng hình ảnh. Nếu có bất cứ sự
nghi vấn nào thì phải sử dụng hệ thống định vị cáp để biết chính xác vị trí dây.
Các đơn vị sử dụng cần trục, máy tời và các máy nâng đều phải lưu ý đến các
đường dây điện phía trên đầu. Rất nhiều người vì tập trung phía dưới đã không
để ý phía trên.
- Tránh các vị trí đặt đường dây điện khi lắp đặt máng xối và lỗ thoát nước hoặc
khi làm việc trên mái nhà, bên hông các tòa nhà.
- Tránh các dây điện buông thõng. Không cho người khác đến gần và lập tức gọi
ngay cho công ty điện lực.
- Tránh để cây cối hay các cành cây vướng vào đường dây điện. Nếu cây hoặc
cành vướng vào, đừng cố gỡ nó ra mà hay gọi cho công ty điện lực.
- Luôn mang kính bảo hộ, găng tay cao su cách điện cũng như giày bảo hộ khi làm
việc.

Ngoài ra còn một vấn đề nữa cần lưu ý. Đối với các máy biến áp đời cũ có sử
dụng dầu làm mát, có thể có PCBs (polychlorinated biphenyl)2. Chính phủ Mỹ (thông
qua Ủy ban bảo vệ môi trường - EPA) đã đưa ra rất nhiều điều luật và quy định về việc
tiếp tục sử dụng các máy biến áp nêu trên trong các cao ốc thương mại. Những quy định
và điều luật này cũng điều chỉnh các vấn đề như đăng ký với phòng cứu hỏa tại địa
phương, giới hạn về vị trí đặt chúng trong tòa nhà, quy trình tháo dỡ và lắp đặt, và rất
nhiều điều kiện khác. Việc không tuân thủ quy định có thể bị phạt tiền hoặc các hình
phạt khác. Các cấp quản trị phải nắm vững và tuân thủ các quy định này. Hãy liên hệ
với EPA nếu bạn nghi ngờ các máy biến áp trong cơ sở lưu trú của mình có chứa chất
PCB.
6.4. Các yếu tố cấu thành của hệ thống điện
Chúng ta đã xong phần tổng quát về các máy phát điện và hệ thống dây cấp điện..
Các yếu tố cấu thành khác của hệ thống điện bao gồm cầu chì (fuse), cầu dao, bộ điều
khiển mô tơ, bộ chuyển mạch (relay), các mạch điện và bộ nguồn cung cấp điện khẩn
cấp.

2
đây là một hợp chất nhân tạo hay được sử dụng trong các thiết bị điện nhưng đã bị cấm từ những
năm 1970 do có hại đến môi trường và sức khỏe con người, gây ung thư và ảnh hưởng đến hệ thần kinh

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6.4.1. Cầu chì và thiết bị ngắt mạch
Một vài thành tố cấu thành nên hệ thống điện được tạo ra chỉ với mục đích ngắt
điện. Chúng bao gồm cầu chì, thiết bị ngắt mạch (hay còn gọi là cầu dao), và các bóng
đèn. Cầu chì và cầu dao được sử dụng để ngắt điện ngay lập tức khi dòng điện có dấu
hiệu quá tải hoặc không an toàn. Các cấp độ an toàn được đánh giá dựa trên khả năng
tải điện của dây cũng như dựa trên các quy định của chính quyền sở tại.
Cầu chì, vốn được sử dụng rộng rãi tại các công trình xây dựng cũ, được thiết kế
để kích hoạt ngắt điện khi cường độ dòng điện trong mạch điện trở nên quá lớn so với
sức tải của mạch. Cầu chì đứt có thể chỉ ra vấn đề về an toàn điện do bị đoản mạch hoặc
do các vấn đề về an toàn điện khác có thể xảy ra khi đoạn mạch bị quá tải. Một vài loại
cầu chì có những chi tiết thay thế được, chỉ giữ lại mỗi thân cầu chì, trong khi một vài
loại khác trở nên vô dụng toàn bộ sau khi đứt. Cầu chì thường được gắn trực tiếp vào
đầu dây hoặc trong các ổ cắm điện hình trụ, với đầu ra hình trụ hoặc hình lưỡi dao.
Khi sử dụng cầu chì, phải lưu ý kỹ loại mạch điện cũng như cường độ dòng điện
đang được sử dụng. Khi lắp cầu chì vào mạch điện có sử dụng mô tơ điện, loại cầu chì
được sử dụng thường là loại time-delay. Loại cầu chì này cho phép dòng điện chạy qua
với điện áp lớn mà không làm cháy mạch; điều này là tối cần thiết vì mô tơ cần một
cường độ dòng điện lớn để kích hoạt vận hành. Nếu cầu chì thông thường được sử dụng
trong trường hoặc này, cầu chì sẽ bị cháy mỗi khi mô tơ khởi động.
Cầu dao có chức năng tương tự như của cầu chì, chỉ khác ở chỗ bộ ngắt điện này
có thể được khởi động lại, trong khi cầu chì thì phải thay thế. Thông thường, khi có vấn
đề về điện, cầu dao sẽ tự động ngắt toàn bộ hệ thống và chúng ta chỉ việc bật lên lại để
đóng mạch điện. Sự tiện lợi và nhanh chóng trong việc xử lý sự cố về điện khiến cho
công cụ này được sử dụng rộng rãi ngày nay.
Một loại của bộ ngắt điện tự động (cầu dao) là Thiết bị ngắt mạch lỗi mặt đất
(ground fault circuit interrupter – GFCI)3. Bộ công cụ này giúp đảm bảo an toàn điện ở
mức cao hơn so với bộ ngắt điện thông thường, thường được lắp đặt tại phòng tắm, các
dụng cụ chứa bên ngoài, hồ bơi, spa và những vị trí khác theo quy định, thường là những
nơi điện và nước có khả năng tiếp xúc cao. Một GFCI có thể là một phần của một hộp
điện gắn tường, hay hoạt động một cách độc lập, đi kèm với thiết bị thử. GFCI cũng
nên được kiểm tra định kì như một phần của hoạt động bảo dưỡng dự phòng định kỳ.

3
Thiết bị ngắt mạch này có thể phát hiện sự mất cân bằng trong dòng điện khi nó bị rò rỉ điện khi bạn
vô tình chạm vào một mạch có điện.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 12
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cầu chì và cầu dao không nên được thay thế bởi các dụng cụ khác có khả năng
tải điện cao hơn trừ khi có những phân tích chính xác về mạch điện, nhằm đảm bảo rằng
việc nối dây cũng như các thành phần khác trong mạch điện có khả năng tải điện cao.
Cháy cầu chì hoặc nhảy cầu dao liên tục là dấu hiệu tiềm tàng của việc có vấn
đề đối với hệ thống điện, và hiển nhiên không được xem nhẹ. Chuyên viên bảo trì nên
kiểm tra cầu chì và các cầu dao, kiểm tra màu sắc của dây có bị phai đi hay cháy không,
và cũng như kiểm tra các dấu hiệu khác của hiện tượng nhiệt độ quá cao, đoản mạch,
bụi, ẩm mốc, v.v…
Để tránh những vấn đề có thể xảy ra do phá hoại hoặc do sự can thiệp từ bên
ngoài, cầu chì và cầu dao phải luôn luôn được khóa. Chìa khóa phải được cất giữ cẩn
thận bởi chuyên viên bảo trì hoặc những quản lý có liên quan. Và tất nhiên, phải luôn
luôn sẵn sàng khi có sự cố.
6.4.2. Các bảng phân phối điện và hệ thống dây
Kế tiếp theo cầu chì và bảng ngắt điện tự động là bảng phân phối điện cùng hệ
thống dây điện, vốn được sử dụng để tải điện đến những thiết bị cần thiết cũng như cả
tòa nhà. Mặc dù những thiết bị này vốn không cần bảo trì nhiều, nhưng vẫn cần có các
hoạt động bảo trì phòng ngừa đối với bảng điện và dây điện. Dây điện hở hoặc quá tải
có thể ảnh hướng đến an toàn lao động. Ví dụ, đường dây bị quá nóng có thể gây hỏa
hoạn. Thêm vào đó, quá nóng và quá tải có thể gây hư hỏng một phần hoặc toàn bộ các
thiết bị.
Việc dự đoán các vấn đề trong bảng phân bổ dòng điện và hệ thống dây sẽ trở
nên dễ dàng hơn nếu tuân thủ các bước bảo trì sau:
- Kiểm tra xem dây có được kết nối một cách chắc chắn không để đảm bảo dòng
điện được xuyên suốt.
- Đo cường độ dòng điện trong mạch điện để đảm bảo không bị quá tải.
- Đo hiệu điện thế nguồn điện khi tải vào thiết bị nhằm đảm bảo mức điện áp đúng
theo thông số nhà sản xuất. Điều này có thể được thực hiện trong các điều kiện
tải của thiết bị (điều kiện vận hành)
- Kiểm tra nhiệt độ dây, mô tơ, và các thành phần khác của hệ thống điện khi
chúng đang vận hành. Các thông số phải nằm trong giới hạn của thiết bị.
- Kiểm tra sự gia tăng nhiệt độ dây trong hệ thống dây, khối thiết bị đầu cuối và
mô tơ. Nhiệt độ cao hơn mức mức nhiệt của môi trường xung quanh từ 15 – 25
độ F(8 – 14 độ C) trở lên có thể tạo ra nguy cơ, và ở nhiệt độ cao hơn mức nhiệt

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 13
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
của môi trường xung quanh trong khoảng từ 45 tới 90 độ F (25 tới 50 độ C) thì
cần phải đặc biệt lưu ý.
- Kiểm ra dòng điện trong nguồn cấp điện và mạch điện 3 pha để đảm bảo sức tải
ở 3 pha được cân bằng.
Một vài khách sạn cũ có thể sử dụng cáp điện bằng nhôm thay cho các cáp đồng.
Nhôm là chất dẫn điện tốt và rẻ hơn đồng. Vì lý do đó, cáp nhôm từng có thời kỳ hoàng
kim của mình vài năm về trước. Thật không may, chất liệu nhôm rất dễ bị biến dạng
sau một thời gian sử dụng, và làm cho các mối nối dễ bị rời ra. Việc các mối nối rời ra
sẽ làm gia tăng nhiệt độ và trở nên rất nguy hiểm. Các cơ sở khách sạn mà sử dụng dây
điện lõi nhôm cần phải tuân thủ một lịch trình bảo trì bắt buộc nhằm đảm bảo các mối
nối luôn cố định. Phần sau của chương về cách sử dụng sơ đồ nhiệt sẽ được đề cập như
một công cụ nhằm phân tích các mạch điện quá tải. Đây cũng đồng thời là một công cụ
hữu dụng để chỉ ra các lỗi kết nối đối với hệ thống nối dây nhôm.
6.4.3. Mô tơ điện, các bộ điều khiển mô tơ và các chi tiết truyền động
Mô tơ điện được sử dụng ở rất nhiều thiết bị trong một cơ sở lưu trú: ví dụ như
điều hòa, trang thiết bị, máy hút bụi, máy rửa chén và máy giặt. Thêm vào đó, mô tơ
điện cỡ lớn cũng được sử dụng cho các thiết bị phục vụ cho cả toà nhà như máy nén khí
trong tủ lạnh, quạt trong bộ xử lý không khí4 và máy bơm nước.
Mô tơ điện, vốn là một phần không thể thiếu trong các thiết bị khác, như mô tơ
trong máy điều hòa phòng khách và máy rửa chén, cũng cần được thêm vào trong danh
sách bảo trì phòng ngừa. Một vài thiết bị có gắn mô tơ ở những vị trí khó tiếp cận thường
bị bỏ qua khâu bảo trì hoặc bảo trì một cách hời hợt. Mức độ bảo trì phòng ngừa sẽ tùy
thuộc vào độ lớn của mô tơ và tầm quan trọng của mô tơ đó trong quá trình vận hành.
Cần lưu ý, mục đích của việc bảo trì phòng ngừa là nhằm giảm thiểu tối đa chi phí và
đảm bảo khả năng vận hành thiết bị được chính xác và ổn định hơn.
Quy trình bảo trì phòng ngừa sẽ bao gồm các hoạt động kiểm tra mà trong suốt
quá trình đó, các điều kiện vận hành (điện áp, cường độ, và nhiệt độ vận hành) sẽ được
đo đạc và ghi chú, các điều kiện thông thường, tiếng ồn và độ rung sẽ được quan sát,
cũng như việc lau chùi và bôi trơn sẽ được áp dụng. Các điều kiện vận hành sẽ chỉ ra
một vài thay đổi cần thiết về tần suất bảo trì. Ví dụ, trong một môi trường bụi bặm thì
việc lau chùi và kiểm tra định kỳ phải được thực hiện thường xuyên hơn.

4
Air handling unit: là một thiết bị trao đổi nhiệt được sử dụng trong hệ thống HVAC hoặc là các xưởng
công nghiệp, nơi mà có yêu cầu cao về phòng sạch như: ngành dược phẩm, mỹ phẩm, công nghệ điện
tử,… http://remen.com.vn/ahu-la-gi-cau-tao-chung-cua-ahu/

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hình 8 miêu tả một ví dụ về quy trình bảo trì phòng ngừa cho mô tơ điện trong
một chuỗi nhà nghỉ. Hàng quý, sẽ có những công tác như kiểm tra, lau chùi và bôi trơn
được thực hiện. Hàng năm, những công việc như của hàng quý sẽ được thực hiện, và
đồng thời kiểm tra kỹ hơn, đo đạc các thông số vận hành chủ đạo, và thay thế một số
phụ tùng. Do sự đa dạng về mẫu mã và ứng dụng của mô tơ điện, việc viết các quy trình
bảo trì phòng ngừa riêng cho từng loại mô tơ là rất cần thiết - dựa trên chủng loại, thực
trạng sử dụng (đặc biệt là số giờ vận hành), và khuyến cáo về bảo trì của nhà sản xuất.
Việc bảo hành chính hãng các thiết bị cũng có thể bị từ chối nếu người mua không tuân
thủ theo khuyến cáo của nhà sản xuất về quy trình bảo trì máy.
P.M. PROCEDURES: Electric Motors
MAINTENANCE ACTION #21
FREQUENCY: Quarterly – Annually

Maintenace Action #21Q

1. Inspect motor an check for unusual noise
2. Clean motor
3. Blow out dirt and dust
4. Lubricate per manufacturer’s specs

Maintenance Action #21A

1. Carry out Maintenance Action #21Q
2. Check bearings
3. Check electrical connections tight
4. Check running amps against nameplate
5. Clean starter and replace contacts
6. Check running temperatures

Hình 8: Ví dụ về một quy trình bảo trì dự phòng các mô tơ điện

Nguồn: Courtesy of Days Inns of America
Khi các mô tơ điện được sử dụng để cấp điện cho các thiết bị lớn, chúng hoạt
động thông qua bộ truyền động (Drive mechanism). Nó có thể là một dây đai và dây
kéo, một bộ xích hoặc một vài bộ phận truyền động khác. Bảo trì phòng ngừa cũng
không nên bỏ qua bước kiểm tra các bộ phận truyền động này.
Thêm vào đó, các bộ điển khiển mô tơ cũng cần được kiểm tra định kỳ. Các bộ
điều khiển mô tơ là các thiết bị được sử dụng để tạo dự tiếp xúc giữa mô tơ điện và hệ
thống điện. Chúng điều khiển hoạt động của mô tơ, thường là đóng ngắt mô tơ, nhưng

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 15
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
đôi lúc cũng thay đổi tốc độ vận hành của mô tơ. Các rơ le cũng thực hiện chức năng
điều khiển, chúng đóng mở dòng điện dựa theo tín hiệu phát ra từ thiết bị điều khiển.
Khi mô tơ bị hỏng hoặc cứ bị trục trặc khi vận hành, các nhà quản lý thường đối
mặt với 2 sự lựa chọn “sửa hay thay thế.” Một vài hướng dẫn để lựa chọn được đề xuất
dưới đây:
- Khi mua mô tơ mới (hoặc các thiết bị có gắn mô tơ), chọn các mô tơ có hiệu suất
hoạt động dựa theo EPAct. EPAct là Đạo luật chính sách Năng lượng của Mỹ
soạn thảo năm 1992. Đạo luật này chỉ rõ các mức hiệu suất tối thiểu đối với các
thiết bị để các nhà sản xuất tuân thủ; các mô tơ được sản xuất sau ngày 24 tháng
10 năm 1997 đều được gắn tem đánh giá của EPAct.
- Nếu việc sửa chữa tốn hơn 60% chi phí mua một mô tơ mới theo chuẩn EPAct
thì nên mua mới.

Một vấn đề nữa cần lưu ý khi xem xét liệu nên sửa chữa hay thay mới một mô
tơ đó là tác động của việc sửa chữa có thể có đối với vận hành sau này của mô tơ. Hiệu
suất vận hành bị giảm từ 3 đến 5% sẽ xảy ra sau khi sửa chữa các mô tơ thông thường;
đối với mô tơ tiết kiệm năng lượng thì việc sửa chữa sẽ làm mất 1% hiệu suất vận hành.
Một cách khách để giảm chi phí vận hành của mô tơ điện đó là lắp đặt các bộ truyền
động đa tốc cho mô tơ. Các bộ truyền động đa tốc này sẽ khớp với tốc độ của mô tơ để
tạo ra dòng điện phù hợp, giúp mô tơ vận hành hiệu quả hơn. Kết quả là sẽ giúp giảm
năng lượng sử dụng, gia tăng tuổi thọ của các thiết bị kết nối, và phù hợp hơn với đầu
ra của mô tơ đến các ứng dụng.
Cuối cùng, khi đề cập về mô tơ điện và khả năng vận hành của chúng, không thể
không nói đến các yếu tố công suất (power factors). Công suất là một thước đo khác về
độ hiệu quả trong vận hành của mô tơ, có liên quan đến việc sử dụng dòng điện xoay
chiều và điện áp của mô tơ. Thiết bị nên được vận hành hơn 90% công suất. Khi thiết
bị vận hành dưới 65%, chứng tỏ công suất của nó có vấn đề. Lựa chọn mô tơ với kích
thước phù hợp sẽ giúp công suất hoạt động cao nhất có thể, và giảm chi phí tiền điện.
6.4.4. Thiết bị điện tử

Mặc dù các mô tơ điện đã gặp nhiều các vấn đề về nguồn cung điện khác nhau
trong một thời gian dài thì sự xuất hiện ngày càng nhiều các thiết bị điện tử trong nền
công nghiệp lưu trú đã nhấn mạnh sự cần thiết của một hệ thống cung cấp điện có chất
lượng. Các thiết bị điện tử đặc biệt nhạy cảm với những vấn đề về chất lượng điện như
đột biến điện áp (voltage transient), sụt áp (voltage sags) và tăng áp (voltage surge)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 16
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
thoáng qua, mất điện trong chốc lát, nhiễu điện (electrical noise) và biến dạng sóng hài
(harmonic distortion). (Ở một khía cạnh khác với tầm ảnh hưởng nhẹ hơn, những vấn
đề về chất lượng điện này cũng có thể gây hại đến mô tơ điện).
Đột biến điện áp bao gồm các xung điện ngắn, nhanh có điện áp cao, có thể phá
hủy thiết bị điện ngay lập tức hoặc trong một thời gian ngắn. Tăng và sụt áp thoáng qua
miêu tả điện áp cao hơn hoặc thấp hơn so với thông thường. Sụt áp có thể làm nóng mô
tơ và ảnh hưởng đến các ổ đĩa (disk drive), trong khi sự tăng áp có thể làm cháy bóng
đèn sợi đốt cũng như các mạch điện trong máy tính. Sự cố mất điện tạm thời có thể làm
gián đoạn quá trình xử lý dữ liệu, ảnh hưởng đến bộ nhớ, và việc chạy các chương trình.
Nhiễu điện và biến dạng sóng hài là những tín hiệu điện tử bị nhiễm vào hệ thống điện
bởi các thiết bị lỗi hoặc một số loại thiết bị. Chúng truyền sai tín hiệu đến các thiết bị
điện nhạy cảm, làm xáo trộn hệ thống hoạt động và có thể phá hủy luôn thiết bị.
Nguyên nhân gây ra các vấn đề nêu trên bao gồm các lý do tự nhiên (như sấm
sét), các hoạt động tiện ích thông thường (bảo trì thiết bị), các hoạt động ở những căn
nhà kế bên (hệ thống điện ở nhà kế bên gặp trục trặc), và các vấn đề về điện nội bộ
khác. Dưới đây là một vài giải pháp đối với các vấn đề liên quan đến chất lượng điện,
bao gồm:
- Các giải pháp đi dây như nâng cấp đường dây điện, các hệ thống nối đất
grounding/bonding5, và cách ly các thiết bị phụ tải.
- Các giải pháp dành cho thiết bị như sử dụng thiết bị chống quá điện áp (surge
suppression equipment), thiết bị điều áp (voltage regulators), máy biến áp cách
ly (isolation transformer), và ắc quy dự phòng (battery backup units).
Công tác nâng cấp đường dây bao gồm việc lắp đặt các đường dây công suất lớn
để có thể xử lý các thiết bị có công suất khởi động và vận hành lớn. Việc nâng cấp này
sẽ giúp hạn chế tối đa khả năng sụt áp. Nâng cấp hệ thống nối đất grounding/bonding
giúp tạo ra những kết nối bền chặt hơn với hệ thống tiếp đất của tòa nhà. Việc này sẽ
giúp giảm hiện tượng điện áp rò rỉ, vốn gây ra nhiễu điện. Cách ly các thiết bị phụ tải
là giải pháp đưa các thiết bị phụ tải nhạy cảm vào hệ thống mạch điện riêng để giảm
thiểu đến mức thấp nhất việc chúng bị ảnh hưởng bởi các hiện tượng nhiễu, sụt áp và

5
Grounding sẽ cung cấp một đường dẫn để dòng điện từ tia chớp, dòng tĩnh điện, dòng điện sự cố và
các dòng điện cao tần có thể truyền xuống đất một cách an toàn
Bonding loại bỏ các dòng đoản mạch cân bằng điện áp trên các thành phần dẫn điện và giúp tạo ra
một vùng tham chiếu được xem như bằng 0 của hệ thống điện (điểm 0 hay còn gọi là điểm “zero” là
điểm là vị trí mà ta quy ước là điện áp tại bằng 0v, giúp tham chiếu điện áp tại những vị trí khác, dễ
tính toán và tránh sai sót khi đo đạc) http://tamnhinmang.vn/phan-biet-thuat-ngu-bonding-va-
grounding-316-a8id.html

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
các vấn đề khác do các thiết bị khác gây ra. Hình 9 cho thấy việc cách ly các thiết bị
được đề xuất khi mà “nạn nhân” là các thiết bị điện tử và “thủ phạm” là các loại thiết bị
điện tử khác. Các bộ phận phục vụ không nên vận hành các thiết bị cầm tay như máy
hút bụi và các thiết bị dọn dẹp khác trên đoạn mạch điện nối với các thiết bị điện tử.
KHông nối các thiết bị trong cột “Nạn nhân” ở biểu này vào cùng mạch điện với các thiết bị ở cột
“Thủ phạm” tương ứng
VẤN ĐỀ VỀ ĐIỆN NẠN NHÂN THỦ PHẠM
Sụt áp và tăng áp Các máy cà thẻ Máy điều hoà đơn
Các máy tính cá nhân/máy tính Lò nướng thông thường
chủ Các trang thiết bị HAVC
Các thiết bị đầu cuối nhận order Máy xay công nghiệp
của khách hàng Máy làm lạnh nước
Điện áp thất thường Máy quét mã vạch Lò nướng thông thường
Hệ thống máy cà thẻ Các trang thiết bị HAVC
Cân điện tử Máy xay công nghiệp
Máy fax Hệ thống điều khiển chiếu sáng
Hệ thống an toàn cháy nổ Thiết bị làm lạnh (thức ăn, đồ
Máy tính cá nhân/máy tính chủ uống...)
Các thiết bị đầu cuối nhận order
của khách
Hệ thống điện thoại
Các thiết bị đầu cuối tại điểm
bán
Đầu chiếu video
Nhiễu Các hệ thống âm thanh Máy copy
Các hệ thống quản lý năng Máy xay công nghiệp
lượng Hệ thống điều khiển chiếu sáng
Máy fax Thiết bị làm lạnh (thức ăn, đồ
Hệ thống an toàn cháy nổ uống...)
Hệ thống điện thoại
Hình 9: Biểu cách ly thiết bị
Mặc dù việc chạy lại hệ thống đường dây theo hướng mở rộng là tốn kém nhưng
những giải pháp liên quan đến thiết bị còn tốn kém hơn. Các thiết bị chống quá điện áp
sẽ hạn chế từ trường do đột biến điện áp gây ra nhằm tránh việc gây hại cho các thiết bị
điện tử nhạy cảm (sensitive electronic equipment). Việc lắp đặt các thiết bị chống quá
điện áp có thể là cần thiết ngay tại các điểm đấu nối vào mạng điện của chính các thiết
bị điện tử, tại các tủ bảng điện nơi mà mạch điện cấp cho các thiết bị được cách ly hoặc
tại chính các thiết bị điện tử. Các đường truyền dữ liệu cung cấp cho thiết bị và những
công cụ khác như ăng-ten cũng cần được bảo vệ như vậy. Thiết bị được mua phục vụ
cho mục đích này phải được UL (Under-writer Laboratories)6 liệt kê vào danh mục thiết

6
UL (Underwriters Laboratories) là một công ty tư vấn và cấp chứng nhận, có trụ sở tại Northbrook, Illinois,
Hoa Kỳ. UL cung cấp các chứng nhận đảm bảo an toàn, xác nhận, kiểm thử, thanh tra, kiểm toán, tư vấn, đào
tạo cho nhiều loại khách hang. Để đảm bảo các sản phẩm được phê duyệt luôn đạt chuẩn an toàn, UL liên tục
thử nghiệm các sản phẩm đó sau khi đã liệt kê chúng vào danh mục an toàn. Theo thời gian, các nhà sản xuất có
sản phẩm liệt kê trong danh mục sẽ được UL tiến hành kiểm tra và đánh giá lại mà không thông báo trước. Nếu
một sản phẩm nào đó không duy trì được các tiêu chuẩn an toàn của UL, sẽ bị loại ra khỏi danh mục.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 18
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
bị triệt xung đột biến điện áp (transient voltage surge suppressor-TVSS). Thiết bị này
nên có những chỉ báo cho thấy nó đang vận hành.
Các thiết bị điều áp sẽ hướng đến giải quyết các vấn đề về sụt áp hay tăng áp
bằng cách tự động điều chỉnh điện áp. Thời gian phản hồi là 1,5 vòng hoặc thấp hơn và
mức hiệu suất vận hành đạt 90% trở lên được xem là ổn định. Các biến áp cách ly giúp
loại bỏ nhiễu ra khỏi hệ thống điện, nhưng không có khả năng bảo vệ sự cố sụt áp hoặc
giảm áp. Khả năng giảm nhiễu của thiết bị được miêu tả bằng mức đề xi ben (dB –
Decibel). Mức từ 80 dB trở lên thường được sử dụng làm định mức ổn định của việc
giảm nhiễu.
Các ắc quy dự phòng giúp cung cấp điện trong những thời điểm mất điện tạm
thời. Thiết bị này sẽ được nói sâu hơn ở những hệ thống điện khẩn cấp sau này.
6.4.5. Hệ thống cấp điện khẩn cấp
Hệ thống cấp điện khẩn cấp được sử dụng để cung cấp điện trong những sự cố
mất điện tạm thời. Hệ thống cung cấp điện khẩn cấp và các thiết bị điện khẩn cấp bao
gồm các thiết bị như máy phát điện và ắc quy nhằm cung cấp điện đến hệ thống chiếu
sáng và cho các nguồn cung điện thuộc loại “không bao giờ ngắt” cho hệ thống máy
tính. Mặc dù những thiết bị này rất hiếm khi được sử dụng, chúng thực sự rất cần thiết
khi có sự cố xảy ra. Vì vậy, việc vận hành hợp lý là rất cần thiết. Sự ảnh hưởng của việc
cúp điện trong vận hành khách sạn được thể hiện tiêu biểu vào ngày 14 tháng 8 năm
2003, khi cả một vùng rộng lớn miền đông bắc nước Mỹ đều bị ảnh hưởng. Những
khách sạn bị ảnh hưởng phải chịu tình trạng không có điện trong vòng 16 tiếng đồng
hồ, trong khi vài khách sạn khác buộc phải vận hành không có điện trong vài ngày. May
mắn thay, không có thiệt hại nghiêm trọng về người và của, một phần vì sự cố này diễn
ra vào mùa hè và trời ấm. Nếu việc cúp điện diễn ra vào một ngày mùa đông tuyết rơi
lạnh giá, hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều. Vụ việc xảy ra vào mùa hè nên hành
khách và nhân viên có thể tận hưởng khoảng thời gian bên ngoài khách sạn mà không
lo bị cóng, và hệ thống ống nước của khách sạn không sợ bị đóng băng vì thiếu thiết bị
sưởi. Khi hậu quả có thể trở nên nghiêm trọng, hoạt động của các khách sạn trong thời
điểm này rõ ràng thể hiện sự lúng túng của họ trong thời điểm cúp điện nêu trên. Một
nghiên cứu về tình trạng cúp điện đã cung cấp thêm một vài thông tin thú vị. Chỉ có một
nửa số khách sạn chia sẻ rằng họ có đầy đủ cơ sở vật chất, ngoài trừ hệ thống điện dự
phòng cho trường hợp khẩn cấp.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 19
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ắc quy dự phòng có thể hoặc là những thiết bị cấp điện chờ sẵn (standby power
supply - SPS) hoặc những thiết bị cấp điện không bao giờ ngắt (Uninterruptible power
supply-UPS). Các thiết bị SPS chuyển nguồn điện đang vận hành sang nguồn điện dự
phòng khi nguồn điện đang vận hành bị ngắt đột ngột. Khi đó sẽ có một sự ngắt điện
thoáng qua. Một tiêu chuẩn lựa chọn được đưa ra đối với loại thiết bị này là thời gian
chuyển đổi không được dưới 15 phần ngàn giây. Một tiêu chuẩn khác liên quan đến
điều chỉnh điện áp, phải ở ngưỡng 8 phần trăm so với điện áp của thiết bị đang vận
hành.
Ngược lại, các UPS lại phải luôn luôn trong trạng thái hoạt động. UPS sẽ được
cung cấp điện và sẽ tích trữ ở điện ở các ắc quy, rồi cung cấp cho các thiết bị vận hành
với nguồn điện “sạch” bằng cách sử dụng pin và các electron tạo ra dòng điện xoay
chiều. Nếu chọn dùng UPS thì phải đảm bảo đạt hiệu suất từ 70% trở lên. Đối với cả
hai hệ thống UPS và SPS, bảng báo giá nên bao gồm chi phí mua các loại ắc quy cần
thiết.
Trong các toà nhà nhỏ hơn, nguồn điện khẩn cấp có thể chỉ cần được cung cấp
bằng các ắc quy là đủ. Ắc quy nhìn chung có thể thắp sáng đèn ở các hành lang, cầu
thang và một vài khu vực trong nhà như phòng họp và phòng hội nghị. Nếu nhu cầu sử
dụng điện cao hơn, tòa nhà nên được trang bị các máy phát điện khẩn cấp tại chỗ chạy
bằng động cơ.
Máy phát điện tại chỗ chạy bằng động cơ có thể được lắp đặt chỉ để vận hành
các thiết bị tối cần thiết một cách ưu tiên hoặc đối với các dạng phụ tải được quy định
(như hệ thống đèn khẩn cấp hoặc thiết bị phòng cháy chữa cháy), hoặc có thể được lắp
đặt để cấp điện cho các phụ tải bổ sung. Trong số những phụ tải bổ sung còn có thể có
các nguồn cấp điện không bao giờ ngắt để dành chạy cho hệ thống máy tính, tủ lạnh
dành cho dịch vụ ăn uống, và hệ thống sưởi chính của tòa nhà (đặc biệt đối với khí hậu
lạnh). Các máy phát chạy bằng động cơ thường sử dụng dầu diesel và phải có riêng kho
trữ loại dầu này. Nên có các giải pháp dự phòng để giảm thiểu sự lan truyền tiếng ồn và
độ rung của thiết bị này đến tòa nhà. Các phụ tải khẩn cấp được kết nối với máy phát
điện khẩn cấp bằng một công tắc chuyển mạch tự động (như trong hình 2). Công tắc
này kết nối các phụ tải với nguồn điện của nhà cung cấp lúc bình thường và chuyển qua
nguồn điện khẩn cấp khi sự cố điện xảy ra với nguồn điện của nhà cung cấp.
Vì các yêu cầu luật định thường yêu cầu nguồn cung nhiên liệu đủ cung cấp chỉ
cho 2 giờ hoạt động trong điều kiện đầy tải (full-load) nên máy phát sẽ ít hữu dụng nếu
mất điện bị kéo dài trừ khi được phương án cấp nhiên liệu dự phòng được thực hiện để
kéo dài thời gian hoạt động. Hệ thống chiếu sáng chạy bằng ắc quy cũng chỉ có thể cung
cấp ánh sáng trong một thời gian ngắn.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 20
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Việc bảo trì hệ thống cấp điện khẩn cấp nên được thực hiện hàng tuần, với những
quy trình sau:
- Kiểm tra các mức nhiên liệu trong ắc quy (ghi chú: các bình ắc quy có thể được
lắp đặt để cấp điện cho các thiết bị chiếu sáng khẩn cấp hoặc để cấp điện nguồn
năng lượng khởi động cho các máy phát điện.)
- Kiểm tra mức sạc trong các bình ắc quy.
- Kiểm tra hệ thống thông gió trong phòng chứa ắc quy.
- Lau chùi và bôi trơn các đầu ra của ắc quy để làm giảm quá trình ăn mòn.
- Kiểm tra hệ thống máy phát điện bằng động cơ trong điều kiện chịu tải. Để hạn
chế sự ảnh hưởng của tiếng ồn khi kiểm tra, nhân viên có thể mang thiết bị bảo
vệ tai và chọn thời điểm trong ngày khi khách hàng ít bị ảnh hưởng nhất.
- Quan sát và ghi chép lại những thông tin cần thiết liên quan đến từng lần kiểm
tra máy phát điện bằng động cơ. Quy trình này sẽ bao gồm những thông tin được
quy định bởi chính quyền địa phương và để ghi chú cho những lần bảo trì, bao
gồm nguồn cung nhiên liệu, mức nhiên liệu và chất làm mát, tình trạng cài đặt
các công tắc, áp suất và nhiệt độ của dầu và nước, và vị trí của các đèn báo và
các máy đo.
- Đảm bảo rằng các máy phát điện lại được vận hành sau khi đã kiểm tra xong, và
máy phát điện khẩn cấp phải được ngắt đi.
Một hệ thống cấp điện khẩn cấp hoạt động phù hợp sẽ đem lại một sự đảm bảo
khi sự cố điện xảy ra. Việc kiểm tra và bảo trì thiết bị cần chắc rằng sự đảm bảo đó sẽ
luôn luôn có được trong trường hợp cần thiết.
Mặc dù luật không quy định, rất nhiều đơn vị đã lắp đặt hệ thống cấp điện khẩn
cấp không gián đoạn trong các hệ thống máy tính. UPS có thể được thiết kế để có thể
hoặc cho phép một sự vận hành liên tục hoặc cho phép tắt các thiết bị một cách tuần
tự7. Các thiết bị UPS phải có mức tải điện phù hợp với mức tải hiện hành và ở ngưỡng
thời gian hợp lý. Sự vận hành các thiết bị vi tính trong thời gian cúp điện kéo dài sẽ
được đảm bảo chỉ khi các UPS được kết nối với hệ thống cung cấp điện khẩn cấp.

7
hàm ý không để thiết bị bị tắt đột ngột
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Việc lắp đặt máy phát điện khẩn còn có thể giúp tiết kiệm chi phí cho khách sạn.
Khách sạn hoàn toàn có thể tự chủ trong việc tính toán vận hành máy phát điện khẩn
cấp trong thời điểm kỳ nhu cầu dùng điện ở mức cao và có thể giảm mức tiêu thụ điện
tổng thể cho toàn khách sạn (sử dụng vượt quá số điện sẽ bị phạt thêm tiền). Trong
những khu vực mà mức độ sử dụng điện lớn, các nhà cung cấp điện yêu cầu khách sạn
và các trung tâm thương mại sử dụng máy phát điện khẩn cẩm, nhằm giảm mức tiêu thụ
điện trong khu vực.
6.4.6. Các thiết bị bảo trì thiết bị điện
Các hoạt động bảo trì thiết bị điện được đề cập xuyên suốt nội dung bài đều cần
phải có thiết bị phù hợp. Danh sách các thiết bị được đề xuất bao gồm:
- Đa năng kế (Multimeter): Một thiết bị có khả năng đo điện áp, điện trở (ohm),
và cường độ dòng điện trong diện rộng. Thiết bị này khả dụng đối với mạch điện
chính và bộ điều khiển và các mạch điện có điện áp nhỏ.
- Thiết bị phân tích ổ cắm điện gắn tường: Được sử dụng để đánh giá điều kiện
hiện tại của các ổ điện gắn tường (hay còn gọi là các ổ cắm tiện lợi). Thiết bị này
được gắn vào ổ điện trên tường và đánh giá tình trạng mạch điện. Sự đảo chiều
của các dây dẫn trung tính và dây nối đất, chất lượng của đường dẫn nối đất, và
một vài lỗi trong nối dây có thể được nhận dạng nếu có. Thiết bị này sẽ cho kết
quả đánh giá nhanh đối với các vấn đề nêu trên.
- Kẹp rút cầu chì dùng cho các hộp cầu chì - thiết bị này đảm bảo việc rút cầu chì
hộp ra được an toàn.
- Ủng cao su, găng tay cao su và thang cách điện - Thiết bị an toàn được thiết kế
để giảm thiểu tương tác với các thiết bị điện và các dòng điện tiếp đất nếu hiện
tượng này xảy ra.
- Dụng cụ đo tỷ trọng chất lỏng (thuỷ trọng kế): Thiết bị để đo trọng lực có tính
đặc trưng và được sử dụng để đo mức độ đầy của các ắc quy .
Ngoài các thiết bị nêu trên còn có rất nhiều thiết bị khác phục vụ công tác bảo
trì điện, tùy thuộc vào độ phức tạp của các thiết bị cũng như trách nhiệm của chuyên
viên bảo trì, bao gồm thiết bị định vị dây cáp hỏng, bộ công cụ kiểm tra mức dầu trong
máy biến áp, và máy phân tích độ rung.
Do việc đo lường chính xác nhiệt độ trong tất cả các chi tiết thuộc hệ thống điện
là khá khó khăn nên các tòa nhà ngày nay đã sử dụng thiết bị quét nhiệt như là một phần
của công tác bảo trì phòng ngừa. Thiết bị quét này sử dụng tia hồng ngoại quét qua các

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
thiết bị, đồng thời màu sắc hiển thị dưới dạng hình ảnh hoặc video sẽ cho thấy nhiệt độ
hiện tại của chi tiết. Thiết bị này có thể chỉ ra một vài linh kiện điện bị quá nóng. Do
đó, có thể giúp chỉ ra những thiết bị điện có khả năng mất an toàn hoặc vận hành không
được đảm bảo.
Hoạt đông thanh tra tầm nhiệt bằng hình ảnh thường là một dạng dịch vụ hợp
đồng. Hoạt động này có thể là một phần của chính sách khuyến mãi dành cho các công
trình mới hoặc như là một phần của chương trình bảo trì phòng ngừa đối với các công
trình đang vận hành. Thiết bị này cũng hữu dụng đối với các tòa nhà cũ, với hệ thống
đi dây đã được điều chỉnh mở rộng và làm cho việc đánh giá các phụ tải kết nối, cũng
như kích thước dây... trở nên khó khăn hơn. Các chuỗi hoặc các khách sạn lớn có thể
xem xét việc mua các thiết bị tầm nhiệt hồng ngoại này để sử dụng khi cần thiết.
6.5. Hệ thống viễn thông
Sự sử dụng rộng rãi và ngày càng tăng của điện thoại di động cũng như máy tính
cá nhân với đường truyền internet (thường là không dây) tốc độ cao đã thực sự làm
giảm mạnh doanh thu và lợi nhuận của các khách sạn kiếm được từ dịch vụ viễn thông.
Các khách sạn với dịch vụ đầy đủ, các resort và các khách sạn hội nghị hiện nay kiếm
được trung bình 1,5% doanh thu từ việc bán qua các phương tiện viễn thông, trong đó
phần thu được từ dịch vụ viễn thông chiếm khoảng 2/3 phần doanh thu đó. Phần trăm
lợi nhuận từ viễn thông này đã giảm trong những năm gần đây. Vì lý do đó, các nhà
quản lý không còn mặn mà với dịch vụ viễn thông như trước đây nữa. Tuy vậy, hoạt
động chức năng viễn thông không vì thế mà mai một dần. Nội dung dưới đây sẽ miêu
tả phần nào về hệ thống viễn thông. Người đọc có thể tham khảo thêm ở các ấn bản của
các công ty viễn thông nếu hứng thú.
Hệ thống viễn thông sử dụng thiết bị được lắp đặt tại khách sạn để cung cấp cho
hoạt động vận hành của khách sạn cũng như nhu cầu của khách hàng. Thiết bị này phải
có chức năng kết nối được với những đơn vị cung cấp dịch vụ bên ngoài khách sạn vốn
là nhà cung cấp dịch vụ ngay tại địa phương và cho cả liên lạc đường dài. Thêm vào
đó, thiết bị viễn thông phải có thể tích hợp với một vài thiết bị khác tại khách sạn, chẳng
hạn hệ thống quản lý toà nhà.
Các khách sạn vận hành Tổng đài nội bộ (hay còn được gọi là tổng đài nhánh
riêng - PBX8) để có thể chuyển cuộc gọi giữa các cá nhân đến các đường dây khác trong
nội bộ khách sạn, trong khi tất cả người dùng chung một số đường dây điện thoại bên

8
private branch exchange: là mạng điện thoại dùng riêng được sử dụng cho nội bộ một tổ chức/doanh
nghiệp. Những người dùng mạng PBX có thể giao tiếp trong công ty và với bên ngoài (qua một số
đường dây điện thoại ngoài –dùng chung với nhau)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 23
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ngoài. Hệ thống PBX được giới thiệu đến các khách sạn nhằm đáp ứng nhu cầu của các
phòng khách ở muốn có các số máy lẻ của riêng họ, với tổng đài trung tâm nối các cuộc
gọi đến số máy lẻ đó và cung cấp dịch vụ khách hàng. Một hệ thống PBX trong một
khách sạn có thể khác với hệ thống PBX trong một doanh nghiệp hoặc trong một văn
phòng truyền thống ở các đặc điểm sau:
- Tăng cường hỗ trợ sự sử dụng của nhiều người cùng một lúc : Đặc điểm này cho
phép nhiều người có thể trả lời các cuộc gọi đến cùng một lúc.
- Xác định được việc trả lời các cuộc gọi: Đặc điểm này cho phép kiểm tra liệu
cuộc gọi đến từ khách hàng đã có ai nhấc máy chưa. Điều này rất quan trọng
trong việc tính chi phí cuộc gọi của khách hàng, cũng như hữu ích đối với việc
quản lý các cuộc gọi.
- Báo động khủng hoảng: Các khách sạn có nhiệm vụ hỗ trợ đặc biệt khi trường
hợp khẩn cấp xảy ra. Hầu hết các hệ thống viễn thông có thể thông báo và báo
động đến một lúc nhiều phòng ban, như lễ tân và bảo vệ, trước khi số điện thoại
khẩn cấp được gọi và xác định ai là người gọi.
- Trung tâm hỗ trợ cuộc gọi: Những đặc điểm như tự động xác định số điện thoại
gọi đến và kết nối với các nhà phân phối cuộc gọi tự động đặc biệt hữu dụng để
tăng cường tối đa sự hữu ích của các đơn vị hỗ trợ đặt phòng trước.
Thêm vào đó, đường dây nội bộ còn được thiết kế để kết nối với hệ thống quản
lý tòa nhà nhằm cung cấp các khả năng sau:
- Cho phép khách gọi ra ngoài sau khi đã nhận phòng và ngắt kết nối gọi ra ngoài
sau khi trả phòng.
- Thể hiện thông tin khách hàng, bao gồm tên và số phòng.
- Báo cáo về hoạt động sử dụng điện thoại tại các phòng khách ở.
- Kiểm tra và báo cáo tình trạng phòng trong quá trình tạp vụ lau dọn.
- Thiết lập và cho phép các cuộc gọi báo thức.
- Chặn các cuộc gọi giữa các phòng với nhau hoặc các phòng gọi ra ngoài.
Tại thời điểm hiện tại, hầu hết điện thoại sử dụng tại các khách sạn là điện thoại
analog. Điện thoại analog có nhiều đặc điểm như đèn chờ tin nhắn, cổng dữ liệu, bộ
quay số, màn hình đi kèm, bộ đàm không dây và bộ nghe nói. Điện thoại kỹ thuật số
cũng được sử dụng với màn hình kỹ thuật số, truyền hình, danh bạ, nhiều đường dây,
những nút chức năng có thể tự cài đặt và nhận tin nhắn.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 24
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Các khách sạn sử dụng hệ thống đếm cuộc gọi để bán lại dịch vụ viễn thông cho
các khách hàng, các phòng họp, sự kiện và những nơi khách hay lui tới. Những hệ thống
này cho phép các khách sạn có thể độc lập thu thập và phân tích hoạt động sử dụng điện
thoại của khách hàng, đồng thời độc lập kiểm soát mức lợi nhuận biên cũng như chính
sách về giá. Một vài hệ thống đếm cuộc gọi được tích hợp vào trong PBX nhưng nhiều
hệ thống khác thì không. Hệ thống đếm cuộc gọi bao gồm rất nhiều dạng mà giáo trình
này không thể miêu tả hết được.
Các hệ thống viễn thông đòi hỏi những xem xét đặc biệt về mặt thiết kế. Các
PBX nên được kết nối với hệ thống cung cấp điện không bao giờ ngắt để đảm bảo điện
luôn được sẵn sàng khi sự cố xảy ra. Hệ thống cấp điện không bao giờ ngắt (UPS) sử
dụng cho mục đích này có thể là các thiết bị ở chế độ chờ hoặc tạm thời ngắt, có thể
cảm nhận việc giảm đột ngột của nguồn điện tổng và ngay lập tức kích hoạt hệ thống
UPS hoặc các đường dây khác nằm duy trì năng lượng cho các thiết bị viễn thông.
Những thiết bị này lấy nguồn điện từ ngoài và « làm sạch » nó, để đảm bảo tính ổn định
cho dòng điện được cung cấp đến các đường dây nội bộ cũng như các thiết bị viễn thông
khác.
Các phòng máy chủ đặt các thiết bị viễn thông cần phải có những yêu cầu về
điện riêng biệt. Thiết bị phải luôn luôn được đặt tại các vị trí phù hợp của mạch điện.
Nhiệt độ phòng cũng phải hợp lý và trong điều kiện ngắt điện kéo dài, việc chạy các
thiết bị làm mát sử dụng điện khẩn cấp cũng nên được xem xét. Bên cạnh đó cũng nên
có thông số kỹ thuật của các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông đối với các kích cỡ không
gian trong phòng đặt thiết bị, để có không gian phù hợp cho việc kết nối các thiết bị
cũng như bảo trì.
Khó mà có chuyện là đội ngũ nhân viên của khách sạn sẽ bảo trì hệ thống viễn
thông. Tuy nhiên, vì đặc điểm khác biệt của dịch vụ viễn thông, điều quan trọng là phải
có một hợp đồng hỗ trợ với các nhà cung ứng thiết bị nhằm đảm bảo hệ thống được hỗ
trợ khi có sự cố xảy ra. Hợp đồng bảo trì hệ thống viễn thông nên bao gồm những điều
khoản sau:
- Thời gian phản hồi: Thời gian đáp ứng đối với các cuộc gọi nhờ hỗ trợ nên là ưu
tiên hàng đầu. Hợp đồng thường quy định 2 đến 4 tiếng đồng hồ đối với việc trả
lời các trường hợp khẩn cấp. Thêm vào đó, hợp đồng còn phải nêu rõ trường hợp
nào khẩn và thiết lập vài giao thức để hỗ trợ các cuộc gọi. Hợp đồng còn phải
nêu rõ biện pháp khắc phục đối với một vài sơ suất xảy ra do lỗi của nhà cung
ứng trong thời gian phản hồi.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 25
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition
Tài liệu học tập Quản trị hậu cần khách sạn
Lâm Minh Quân - Võ Thị Quỳnh Nga Khoa Du lịch, trường Đại học Kinh tế
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Các bộ phận mới và cũ: Các nhà cung ứng thường sử dụng những bộ phận cũ
được tân trang lại cho các thệ thống. Mặc dù việc này nhìn chung vẫn phổ biến
ở nhiều nơi, chủ cơ sở nên xem xét liệu chính sách này có chấp nhận được hay
không bởi nó có liên quan đến việc hỗ trợ hệ thống. Ít nhất, hợp đồng nên quy
định ở một số trường hợp mà sai sót xuất hiện dày đặc, chủ tòa nhà hoàn toàn có
quyền yêu cầu được thay mới bộ phận được tân trang đó.
- Sử dụng nhân viên kỹ thuật có trình độ được chứng thực: Hợp đồng phải nêu rõ
nhà cung ứng được yêu cầu phải sử dụng các kỹ thuật viên được chứng thực tay
nghề khi hỗ trợ hệ thống.
- Sử dụng nhà thầu phụ: Hợp đồng nên quy định khi nào bên nhà cung ứng thứ ba
được sử dụng để hỗ trợ hệ thống. Nếu có, những nhà cung ứng đó phải có tên
trong danh sách và chủ cơ sở nên kiểm tra thông tin về họ. Những nhà thầu phụ
cũng sẽ chịu trách nhiệm thực hiện những quy đình và yêu cầu như những nhà
thầu chính.
- Giới hạn về trách nhiệm pháp lý: Trong hầu hết các trường hợp, những hợp đồng
hỗ trợ sẽ không bao gồm hỗ trợ những thiệt hại về sấm sét, biểu tình chính trị và
những điều tương tự. Chủ tòa nhà nên biết rõ nhưng giới hạn đó và sử dụng các
hệ thống điện không bao giờ ngắt để tránh các trường hợp sự cố do những nguyên
nhân trên.
- Sự hỗ trợ của các điện thoại trong phòng khách ở: Điện thoại trong phòng khách
ở có thể được hỗ trợ bởi một hợp đồng hỗ trợ hệ thống PBX bởi chính bộ phận
bảo trì của khách sạn. Trong một vài trường hợp, chi phí sẽ được tiết kiệm hơn
nếu có bộ phận bảo trì tại đơn vị, hoặc có sẵn một vài máy điện thoại để phòng
trường hợp cần thay thế. Trong tất cả trường hợp đó, hợp đồng nên đính kèm
thêm chi tiết về các trách nhiệm liên quan.
- Hỗ trợ các dịch vụ viễn thông: Trong nhiều tình huống, nhà thầu viễn thông có
trách nhiệm phải bảo trì toàn bộ hệ thống đường dây viễn thông của tòa nhà. Vì
thế, các nhà thầu này nên xây dựng mối quan hệ với các công ty tương tự tại địa
phương. Đây là trách nhiệm của nhà thầu nên phải được ghi rõ trong hợp đồng.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 26
Tài liệu gốc: Hospitality Facilities Management and Design, David M. Stipanuk, Third Edition