การสืบค้นข้อมูล

ความหมาย

กระบวนการในการค้นหาข้อมูลสารสนเทศที่ต้องการ
โดยใช้เครื่องมือสืบค้นรูปแบบต่าง ๆ
การสืบค้นข้อมูล

ทาไมต้องสืบค้นข้อมูล ?
การสืบค้นข้อมูลเป็นจุดเริ่มต้น
ของการหาข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องที่สนใจ
 การสืบค้นข้อมูล

สืบค้นอย่างไร ?
 การสืบค้นสารสนเทศด้วยระบบมือ (Manual System)
เช่น บัตรรายการ บัตรดรรชนีวารสาร

 การสืบค้นสารสนเทศด้วยระบบคอมพิวเตอร์ (Computer System)

โดยผ่านอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ได้แก่ ฐานข้อมูล หนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์ วารสารอิเล็กทรอนิกส์ และการสืบค้นสารสนเทศ
บนอินเทอร์เน็ต เป็นต้น
การสืบค้นข้อมูล
สืบค้นได้จากที่ไหน ?
ห้องสมุด
 การสืบค้นข้อมูล
สืบค้นได้จากที่ไหน ?
ห้องสมุด
แหล่งสารนิเทศ บริการทรัพยากรสารนิเทศในรูปแบบต่าง ๆ เช่น หนังสือ วารสาร
หนังสือพิมพ์ จุลสาร กฤตภาค วัสดุเทป และโทรทัศน์ ซีดีรอม วีซีดี ดีวีดี โดยมีบรรณารักษ์
เป็นผู้ดาเนินงาน และบริหารงานต่าง ๆ ในห้องสมุด โดยจัดระบบเป็นหมวดหมู่ และ
ระเบียบเรียบร้อย เพื่อให้ผู้ใช้ห้องสมุดมีความสะดวกสืบค้นได้ง่ายและตรงกับความต้องการ

ห้องสมุดในปัจจุบัน ทาหน้าที่เก็บรวบรวม จัดระบบ เพื่อให้บริการสื่อสารนิเทศต่าง ๆ

ตลอดจนถึงเทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีทางการสื่อสาร อีกทั้งยังมีเครื่องมือ
ในการค้นหาและดาเนินการให้บริการสื่อต่าง ๆ เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ใช้ห้องสมุด
 การสืบค้นข้อมูล
สืบค้นได้จากที่ไหน ?
อินเทอร์เน็ต จัดเป็นห้องสมุดที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ข้อดี
- ขอบเขตของข้อมูลสารสนเทศกว้างขวางมาก มีความหลากหลาย ไร้พรมแดน
- ข้อมูลสารสนเทศที่สืบค้นได้มีความทันสมัยมาก
- สะดวกมาก ไม่มขี ้อจากัดในแง่ของเวลาและสถานที่ สามารถสืบค้นเวลาใดก็ได้ที่ใดก็ได้
- สามารถสืบค้นได้ง่ายและรวดเร็วโดยอาศัย Search Engine
- ประหยัดทั้งเวลาและทรัพยากร
- ข้อมูลสารสนเทศที่สืบค้นมามีประโยชน์มาก นาไปจัดการต่อได้โดยง่าย
- ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self Directed Learning)
และส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Life Long Learning)
 การสืบค้นข้อมูล
สืบค้นได้จากที่ไหน ?
อินเทอร์เน็ต จัดเป็นห้องสมุดที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ข้อเสีย
- ข้อมูลที่มีความหลากหลาย ทาให้ผู้ใช้ที่ไม่มีทักษะการสืบค้นอาจเกิดปัญหา
เนื่องจากได้ข้อมูลสารสนเทศที่ไม่ตรงตามความต้องการเป็นจานวนมาก
ทาให้เสียเวลา
- ข้อมูลสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ตถูกปรับปรุงแก้ไขได้อย่างรวดเร็ว
ทาให้การอ้างอิงเอกสารทาได้ลาบาก
- ข้อมูลสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ตที่ได้มาจะต้องตรวจสอบความน่าเชื่อถือ
ของแหล่งข้อมูลที่ได้มาว่ามีความน่าเชื่อถือเพียงใด
การสืบค้นข้อมูล
การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต
การดาเนินการสืบค้น
 กาหนดวัตถุประสงค์การสืบค้น
 กาหนดประเภทของข้อมูลสารสนเทศที่ต้องการสืบค้น
 การสืบค้นต้องอาศัยอุปกรณ์และความรู้พื้นฐานของผู้สืบค้น
 ศึกษาบริการบนอินเทอร์เน็ตที่ช่วยในการสืบค้น
 เลือกใช้เครื่องมือหรือโปรแกรมสาหรับการสืบค้น
การสืบค้นข้อมูล
การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต
เทคนิคการสืบค้น
 เลือก Search Engine ที่เหมาะสม
 เลือกเว็บไซต์ที่อยู่ใกล้และอยู่ในช่วงเวลาที่เหมาะสม
 การเลือกใช้คาสาคัญ (Keyword) หรือหัวเรื่อง (Subject)
ที่ตรงกับเรื่องที่ต้องการ
 กาหนดขอบเขตของคาค้น โดยใช้ตัวเชื่อมบูลีน (Boolean
Operators) เช่น AND OR NOT NEAR BEFORE เป็นต้น
หรือการค้นวลี (Phrase Searching) การตัดคา หรือการ ใช้
คาเหมือน
 การสืบค้นข้อมูล
การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต
การประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล
 บอกวัตถุประสงค์ในการสร้างหรือเผยแพร่ข้อมูลไว้ในเว็บไซต์
 การเสนอเนื้อหาตรงตามวัตถุประสงค์ในการสร้างหรือเผยแพร่ข้อมูลของเว็บไซต์
 เนื้อหาเว็บไซต์ไม่ขัดต่อกฎหมาย ศีลธรรม และจริยธรรม
 มีการระบุชื่อผู้เขียนบทความหรือผู้ให้ข้อมูลบนเว็บไซต์
 มีการให้ที่อยู่ (e-mail address) ที่ผู้อ่านสามารถติดต่อผู้ดูแลเว็บไซต์ได้
 มีการอ้างอิงหรือระบุแหล่งที่มาของข้อมูลของเนื้อหาที่ปรากฏบนเว็บไซต์
 สามารถเชื่อมโยง (link) ไปเว็บไซต์อื่นที่อ้างถึงได้
 การสืบค้นข้อมูล
การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต
การประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล
 มีการระบุวันเวลาในการเผยแพร่ข้อมูลบนเว็บไซต์
 มีการระบุวันเวลาในการปรับปรุงข้อมูลครั้งล่าสุด
 มีช่องทางให้ผู้อ่านแสดงความคิดเห็น
 มีข้อความเตือนผู้อ่านให้ใช้วิจารณญาณในการตัดสินใจใช้ข้อมูลที่ปรากฏ
บนเว็บไซต์
 มีการระบุว่า เป็นเว็บไซต์ส่วนตัวหรือระบุแหล่งที่ให้การสนับสนุนในการสร้าง
เว็บไซต์
 การสืบค้นข้อมูล
การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต

การสืบค้นข้อมูลด้วย Google Search

(ศึก ษ าจากเอกสารและคลิป )

ที่มา :
บุญสืบ โพธิ์ศรี และ รพีพรรณ ชาวไร่อ้อย. หนังสือเรียนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการอาชีพ.
ห้องสมุด. (2562). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ห้องสมุด