ROŚLINY

1. Na zdjęciu przedstawiono fragment przekroju poprzecznego przez młody pęd jesionu

(Fraxinus sp.) obserwowany w mikroskopie świetlnym. Podczas przygotowywania
preparatu cytoplazma żywych komórek uległa zniszczeniu, ale są widoczne jej
pozostałości.

2. Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny przez wiązkę przewodzącą

kolateralną otwartą, występującą w łodydze rośliny dwuliściennej.

a) Podaj nazwy tkanek oznaczonych na rysunku literami X i Y.

b) Określ, do której grupy tkanek – stałych czy twórczych – należy miazga, oraz
podaj jej funkcję w rozwoju rośliny.

Grupa tkanek:

Funkcja:
 c) Podaj nazwy lub oznaczenia literowe dwóch tkanek widocznych na rysunku,
które są utworzone z komórek o ścianach wysyconych ligniną.

I. Wiązki kolateralne otwarte na przekroju łodygi rośliny dwuliściennej zazwyczaj

układają się w kształt okręgu (pierścienia). P/F

II. W korzeniu rośliny dwuliściennej występują wiązki przewodzące kolateralne

otwarte. P/F

III. W wiązkach zamkniętych, charakterystycznych dla roślin jednoliściennych, nie

występuje miazga. P/F

1. Pierwotną tkankę okrywającą stanowi skórka, która przeważnie pozbawiona jest

chloroplastów. Na górnej powierzchni blaszki liściowej pozbawiona jest również
aparatów szparkowych oraz często pokryta jest warstwą kutykuli. Wykaż związek
między budową skórki liści, a przystosowaniem roślin do życia na lądzie.

2. Safranina i zieleń świetlista wybarwiają związki budulcowe ścian komórkowych roślin

na różne kolory. Jednoczesne użycie obu barwników pomaga ocenić stopień
zdrewnienia ścian komórkowych różnych tkanek. Na zdjęciu przedstawiono
wybarwiony za pomocą safraniny i zieleni świetlistej przekrój przez wiązkę
przewodzącą kukurydzy – rośliny jednoliściennej. Literami A, B i C oznaczono
elementy trzech tkanek. Ściany komórkowe elementów A i C wybarwiły się na
czerwono, a elementu B – na niebieskozielono.
 a) Oznaczeniom literowym A–C na zdjęciu przyporządkuj odpowiednie nazwy
elementów tkanek budujących tę wiązkę.

b) Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby powstał poprawny opis budowy elementów wiązki
przewodzącej. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.

Człony rurek sitowych można zidentyfikować po tym, że ich ściany komórkowe są znacznie
(cieńsze / grubsze) od ścian członów naczyń oraz od komórek (sklerenchymy / miękiszu), a
ponadto (towarzyszą / nie towarzyszą) im komórki przyrurkowe.

c) Na podstawie zdjęcia można wnioskować, że lignina wybarwiła się na

kolor……………………….., ponieważ ligniną wysycone są:

1. Miękisz powietrzny, zwany aerenchymą, występuje u roślin wodnych i roślin żyjących

na siedliskach podmokłych. Pełni on głównie funkcję tkanki przewietrzającej. Na
zdjęciu przedstawiono aerenchymę z kłącza tataraku.
 a) Podaj jedną, widoczną na zdjęciu, cechę budowy aerenchymy, która różni tę
tkankę od innych typów tkanki miękiszowej i jest przystosowaniem do pełnienia
funkcji przewietrzającej.

b) Podaj przykład funkcji, którą pełni aerenchyma u roślin wodnych, innej niż
przewietrzanie.

1. Tkanka miękiszowa, stanowiąca główną masę ciała roślin, jest zbudowana z żywych
komórek o regularnych kształtach, których wnętrze wypełnia centralnie położona
wakuola i otacza cienka, celulozowa ściana komórkowa. Włókna celulozowe ściany
komórkowej zanurzone są w bezpostaciowej macierzy, składającej się z hemiceluloz,
pektyn oraz wielocukrowcowego śluzu. Pomiędzy składniki macierzy mogą wnikać
większe ilości wody. W zależności od pełnionej funkcji wyodrębnia się kilka rodzajów
tkanki miękiszowej, które mogą występować w różnych organach rośliny. Czasami
rodzaj miękiszu danej rośliny zależy od jej środowiska życia. Na rysunku
przedstawiono różne rodzaje tkanki miękiszowej, oznaczone literami (A–E).

a) Wiedząc, że komórki miękiszu oznaczonego literą E, zawierają substancje śluzowe

zarówno w dużych wakuolach, jak i w ścianie komórkowej (wzbogaconej również
pektynami), określ, jaką funkcję pełni ten rodzaj miękiszu w roślinie. Odpowiedź
uzasadnij.
 b) Podaj, jakie rodzaje tkanki miękiszowej (A–E) występują u wymienionych typów
ekologicznych roślin. Uzasadnij swój wybór, odnosząc się do każdego z nich.

hydrofity

kserofity (sukulenty)

mezofity

1. Na schematach przedstawiono w uproszczeniu budowę anatomiczną korzenia i

łodygi rośliny okrytonasiennej.

a) Podaj nazwy tkanek oznaczonych na schematach cyframi 1–4 i określ funkcję

każdej z tych tkanek.

b) Określ, czy roślina okrytonasienna, której organy przedstawiono na schematach,

należy do roślin dwu-, czy jednoliściennych. Uzasadnij odpowiedź.
c) Określ, która z tkanek korzenia zaznaczonych na schemacie zabarwi się na czerwono,
jeżeli korzeń rośliny, na kilka godzin przed wykonaniem preparatu, zostanie zanurzony w
wodzie zawierającej czerwony barwnik.

d) Podaj nazwę strefy korzenia, z której pochodzi przedstawiony na schemacie przekrój

poprzeczny. Uzasadnij odpowiedź.