03.10.

2022

Wprowadzenie do analizy – ćwiczenia

Działanie podmiotu gospodarczego wymaga okresowej oceny, podczas której diagnozuje się:

 jak efektywnie działa podmiot,

 jakie są jego istotne osiągnięcia,
 jak realizuje przyjęte wcześniej zadania,
 jaka jest kondycja podmiotu,
 jaka jest zdolność do generowania dodatniego wyniku finansowego w przyszłości,
 czy nie grozi mu bankructwo.

Ocenę tą można przeprowadzić wykorzystując ANALIZĘ

Przedsiębiorstwo działające w warunkach gospodarki rynkowej podejmuje decyzje

zorientowane na osiąganie zysków, by móc właściwie funkcjonować i rozwijać się.

Wszelkie działania powinny mieć na celu doskonalenie procesów zarządzania. Im bardziej

dynamiczne jest otoczenie przedsiębiorstwa, tym poprawa efektywności ekonomicznej jest
trudniejsza do zrealizowania.

Celem analizy ekonomicznej jest przygotowanie odpowiednich informacji, stanowiących

podstawę do podejmowania decyzji gospodarczych. Analiza ekonomiczna pozwala na
zapoznanie się z występującymi faktami i zjawiskami oraz na ustalenie ich przyczyn. Służy do
oceny działalności i jej skutków.

Ma to istotne znaczenie przede wszystkim dla samokontroli i samooceny własnej

działalności. Na podstawie danych analizy ekonomicznej można ustalić, czy dotychczasowa
działalność przebiega zgodnie z założeniami, oraz można określić i uzasadnić
najkorzystniejsze kształtowanie działalności w przyszłości.

Zespół czynności koncepcyjnych, rachunkowych i porównawczych, składających się na

analizę ekonomiczną, ma na celu (tak zwane cele ogólne):
1. zebranie odpowiednich informacji o stanie faktycznym, jego przyczynach i tendencjach
2. dokonanie krytycznej oceny istniejącego stanu, zamierzeń i tendencji,
3. przeprowadzenie rachunku ekonomicznego, który ustali skutki tego stanu,
4. określenie i uzasadnienie najkorzystniejszego rozwiązania,
5. postawienie wniosków pozwalających na powzięcie właściwych decyzji gospodarczych.

Analiza ekonomiczna, realizując przedmiotowy zakres swego działania, spełnia następujące

zadania:
1. umożliwia zapoznanie się z zadaniami działalności gospodarczej i ich realizacją (analiza
ustala rezultaty wykonania produkcji, usług i obrotu towarowego zarówno jeśli chodzi o
rozmiar działalności, jak i o asortymentowe, jakościowe i terminowe wykonanie ustalonych
zadań),
 03.10.2022

2. umożliwia zapoznanie się ze stanem ekonomicznym czynników produkcji i z metodami

gospodarowania (analiza ustala stan bazy wytwórczej, lokalizację zakładów wytwórczych i
sieci handlowej, wielkość pomieszczeń i wyposażenie techniczne oraz wykorzystanie bazy,
stan zapasów materiałowo-towarowych, zaopatrzenie w materiały i ich zużycie, stan załogi
przedsiębiorstwa, jej strukturę i kwalifikacje, wykorzystanie czasu pracy oraz wynagrodzenie
za pracę),
3. umożliwia zapoznanie się z wynikami finansowymi działalności (analiza ustala poziom oraz
obniżenie lub zwiększenie kosztów własnych, efekty finansowe, stan finansowy, stan
majątku trwałego i obrotowego, stan kapitałów, rozliczeń i rozrachunków oraz zdolność
płatniczą),
4. umożliwia porównanie działalności przedsiębiorstwa z wynikami poprzednich okresów
oraz z działalnością innych przedsiębiorstw (analiza ustala konkurencyjność przedsiębiorstwa
w zakresie efektywności działania w branży i na rynku oraz na tej podstawie określa jego
pozycję i perspektywy).

Dlatego decyzje podejmowane na szczeblu przedsiębiorstwa powinny być oparte na pełnej

informacji o zachodzących procesach gospodarczych. Przygotowanie informacji przebiega
dwoma etapami:
- etap I polega na ewidencjonowaniu działalności gospodarczej za pomocą ewidencji
operatywnej i księgowej oraz okresowej sprawozdawczości,
- etap II polega na selekcjonowaniu, weryfikowaniu i opracowywaniu materiału
ewidencyjnego w celu wykorzystania go do kierowania działalnością gospodarczą.
Czynności te określane są mianem analizy ekonomicznej

Analiza musi być:

 operatywna – badania i wyciąganie wniosków muszą być przeprowadzane w takim

terminie, aby mogły służyć do podejmowania bieżących decyzji,
 konkretna – badania i oceny powinny umożliwiać wyprowadzanie ścisłych,
skonkretyzowanych wniosków,
 elastyczna – metody analizy są dostosowane do zmiennych warunków i potrzeb,
 dynamiczna – badania i oceny powinny ujmować procesy gospodarcze w ich rozwoju.

Analiza to sposób postępowania naukowego, uporządkowania, dzielenia całości na elementy

składowe.

Celem analizy jest zbadanie struktury całości, poznanie mechanizmu powiązań między
elementami składowymi.

Obiektem analizy mogą być różnego rodzaju zjawiska i procesy. Zależnie od rodzaju obiektu
zwykło się daną analizę nazywać np. chemiczną, fizyczną, demograficzną.

Jeżeli badania analityczne dotyczą zjawisk lub procesów ekonomicznych, wówczas analizę
taką nazywa się ANALIZĄ EKONOMICZNĄ.
 03.10.2022

Analiza ekonomiczna – metoda badania procesów gospodarczych, polegająca na

rozpatrywaniu związków zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych
procesów.

Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w

skali całej gospodarki (analiza makroekonomiczna), jak również zjawisk i procesów
występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza
mikroekonomiczna).

Analiza ekonomiczna umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także

sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych, zarówno w skali makro-, jak i
mikroekonomicznej.

Czynności związane z oceną działalności przedsiębiorstw są przedmiotem analizy

ekonomicznej zwanej również "analizą działalności gospodarczej przedsiębiorstw" (ze
względu na badanie całokształtu działalności gospodarczej) lub też diagnostykę gospodarczą
(z uwagi na sposób badania, obejmujący stawianie diagnoz gospodarczych).

Analiza jest procesem dekompozycji zjawisk, procesów, problemów i przedmiotów. W

procesie tym wartościuje się dotychczasowe twierdzenia, dzięki czemu można przejść do
nowych twierdzeń, uchwycić nowe relacje i uogólnienia, czyli przejść do syntezy.

Synteza oznacza łączenie różnych części w całość po uprzednim zbadaniu tych części oraz
wykrywanie związków występujących w tej całości.

Synteza jest poszukiwaniem najkorzystniejszego wariantu kombinacji elementów, ich

własności i prowadzi do nowej strukturalizacji rzeczywistości.

Analiza ekonomiczna odnosi się do badania zjawisk lub procesów gospodarczych dających się
skwantyfikować i opisać za pomocą liczb. Polega to na przyporządkowaniu zjawiskom i
procesom pewnych liczb rzeczywistych jako ich miary. Tak rozumiany pomiar pozwala
wnioskować, na podstawie stosunków ilościowych między liczbami przyporządkowanymi
zjawiskom i procesom lub ich cechami.

Ograniczenie analizy ekonomicznej tylko do badania ilościowej strony zjawiska nie zapewnia
pełnego poznania. Konieczna jest jeszcze interpretacja wyników pomiarów ilościowych,
konfrontacja ich z prawidłowościami, jakie powinny w danej dziedzinie występować oraz
wydanie osądu wartościującego daną strukturę czy dynamikę.

Niezbędne jest zatem wykonanie tych wszystkich działań, które wchodzą w zakres analizy
jakościowej, współtworzącej wraz z analizą ilościową analizę ekonomiczną.