Ildefonso Santos

Isang makata na isinilang sa bayan ng Malabon,

sa nayon ng Baritan noong 23 Enero, 1897. Kaisa-
isang anak siya nina Andres Santos at Atanacia
Santiago.

Nahilig si Ildefonso sa pagsusulat ng mga tula

dahil sa kanyang pinsang si Leonardo Dianzon na
isang makata na naglalathala sa babasahing Ang
Mithi. Si Dianzon ang nakatuklas kay Ildefonso nang
mabasa niya ang tula ng pag-ibig na sinulat ni
Ildefonso. Si Iñigo Ed Regalado ay humanga rin kay
Ildefonso. Doon na nagsimula ang kanyang pagsulat ng
mga tula. Ginamit niyang sagisag-panulat ang Ilaw
Silangan.
 Ildefonso Santos
Si Ildefonso Santos ay isa sa mga kinikilalang
manunulat sa Tagalog noong panahon ng Amerikano. Kahanga-
hanga ang kariktan ng kanyang mga tula dahil sa
pananalitang ginamit niya. Isa raw siya sa mahusay at
maingat magsulat ng mga tula avon sa mga kritiko. Ang
kanyang mga tula ay simple at karaniwan, ngunit puna ng
diwa at damdamin. Ang ilan sa kanyang mga tula na
mababanggit ay Tatlong Inakay, Gabi, Ang Guryon, Sa Tabi
ng Dagat, Ulap at Mangingisda. May mga tanaga rin siyang
naisulat tulad ng Palay, Kabibi at Tag-init.

Siya ay ama ni Ildefonso P. Santos, Jr. na Pambansang

Alagad ng Sining ng Pilipinas para sa Arkitektura noong
taong 2000.
H iku
Senryu
T nka
T naga
Pananakop ng
mga Hapon

Nagsimula ang pananakop noong

taon 1942 hanggang 1945, sa
panahon ng ikalawang digmaang
pandaigdig sa Pilipinas.Tinawag
ang panahong ito sa kasaysayan
na “Panahon ng Kadiliman.”
Bakit ito tinaguriang “Panahon ng Kadiliman”?

1. Nakaranas ng matinding paniniil, kalupitan,

at karahasan ang ating mga ninuno sa kamay ng
mga Hapones.
Bakit ito tinaguriang “Panahon ng Kadiliman”?

1. Nakaranas ng matinding paniniil, kalupitan,

at karahasan ang ating mga ninuno sa kamay ng
mga Hapones.
Bakit ito tinaguriang “Panahon ng Kadiliman”?

2.Nabalam ang pag-unlad ng panitikang Pilipino sapagkat

ipininid ng mga Hapones ang mga pahayagan at magasin
na pawang nasusulat sa wikang Ingles.
Bakit ito tinaguriang “Panahon ng Kadiliman”?

3. Ipinagbabawal ang pagtuturo ng Ingles sa mga

paaralan at masusi ring sinuri ang mga aklat na
ginagamit sa mga paaralan.
Bakit ito tinaguriang “Panahon ng Kadiliman”?

4. Ang Wikang Niponggo/Nihonggo, kulturang

Hapones, at Wikang Pilipino ang wikang panturo
lamang sa mga paaralan.
 HAIKU
Ito ay isang uri ng
tulang binubuo ng
labimpitong pantig
(17 morae) na
nahahati sa tatlong
taludtod.

5 - 7 - 5
HAIKU
 HAIKU
Ulilang damo
Sa tahimik na ilog
Halika, sinta!

— Gonzalo Flores
 HAIKU
Tutubi

Hila mo’y tabak

Ang bulaklak, nanginig!
Sa paglapit mo

- Gonzalo K. Flores
 SENRYU
Ang tulang ito ay katulad din ng
Haiku sa bilang ng pantig at sa
pagkakaayos ng taludtod.

Naiba lamang ito sa haiku dahil sa

paksang tinatalakay. Kung ang Haiku ay
seryoso, ito ay may bahid ng
pagpapatawa o kagaspangan tungkol sa
kalikasan o katangian ng tao.
Tinatawag itong Human Haiku sa Ingles.
 SENRYU
Shogun

Palasyong Kyoto,
takot sa awit-sahig
ang Ministro mo
 SENRYU

Kamatayan

Sa huling hinga
May isang kahilingan
Walang iiyak
 SENRYU

Magnanakaw

Ang magnanakaw
Na aking huhulihin
Anak ko pala
 Tanaga

Ito ay maikling tula

na may apat na taludtod
at pitong pantig kada
taludtod.

7 – 7 – 7 - 7
 Tanaga

Palay siyang matino,

Nang humangi’y yumuko;
Nguni’t muling tumayo
Nagkabunga ng ginto

(PALAY)
 Tanaga

Alipatong lumapag
Sa lupa — nagkabitak,
Sa kahoy nalugayak,
Sa puso — naglagablab!

(TAG-INIT)
 Tanka
Ang ibig sabihin ng
salitang Tanka ay “short
poem o maikling tula”. Ang
Manyoshu (Collection of Ten
Thousand Leaves) ay
naglalaman ng 4,500 na tula
na 90% ng mga tulang ito
ay mga Tanka.
 Tanka

Araw na mulat
Sa may gintong palayan
Ngayon taglagas
Di ko alam kung kelan
Puso ay titigil na
 Tanka

Wala nang iba

Ikaw lamang, Sinta ko
Ang nasa puso
Ikaw ay iingatan
Hinding-hindi sasaktan
Maraming
salamat sa
pakikinig!