Επιφανειακή έρευνα: Αρχαιολογική έρευνα πεδίου

Η αρχαιολογική έρευνα αρχίζει από τον σχεδιασμό της. Δηλαδή:

➢ Ποιοι είναι οι στόχοι της έρευνας (π.χ. θα πραγματοποιήσουμε σωστική ανασκαφή, συστηματική
ανασκαφή)
➢ Ποιο είναι θα είναι γενικότερα το σχέδιο δράσης
Έχει τέσσερα στάδια:
1. Διαμόρφωση ερευνητικής στρατηγικής (εξετάζουμε μία υπόθεση ή μία ιδέα)
2. Συλλογή και καταγραφή των δεδομένων (συνήθως από ομάδα ειδικών) και την διεξαγωγή
ανασκαφής. Σε αυτό το στάδιο χρησιμοποιούνται από τους αρχαιολόγους διάφορες μέθοδοι και
τεχνικές για να αποκτήσουν τις μαρτυρίες στις οποίες αντιπαραβάλλουν τις ιδέες τους. Οι χρήσιμες
μαρτυρίες μπορούν συχνά να προέλθουν τόσο από παλιά όσο και από καινούργια ανασκαφική
εργασία. Αν και η μεγάλη πλειοψηφία της αρχαιολογικής έρευνας εξαρτάται από τη συλλογή νέου
υλικού και από καινούργιες ανασκαφικές έρευνες, ωστόσο είναι δυνατόν πλούσιο υλικό να βρίσκεται
στις αποθήκες μουσείων και ιδρυμάτων.
3. Επεξεργασία, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων
4. Δημοσίευση των αποτελεσμάτων
Δεν είναι μία αποστειρωμένη διαδικασία: η ερευνητική στρατηγική συνεχώς αναδιαμορφώνεται καθώς
συγκεντρώνονται και αναλύονται οι μαρτυρίες.

Παραδοσιακά η έρευνα πεδίου περιοριζόταν σχεδόν αποκλειστικά στα πλαίσια της ανακάλυψης και της
ανασκαφής μεμονωμένων θέσεων (θέση: χώρος στον οποίο αναγνωρίζονται σημαντικά ίχνη ανθρώπινης
δραστηριότητας). Ενώ η ανασκαφή μεμονωμένων θέσεων παραμένει πρωτίστης σημασίας, το ενδιαφέρον της
σύγχρονης έρευνας έχει επεκταθεί (μαζί ή αντί ανασκαφής) στην ανακάλυψη και την επιφανειακή έρευνα
ολόκληρων περιοχών καθώς ένα ευρύ φάσμα μαρτυριών βρίσκονται «εκτός θέσεων» (από θραύσματα
τεχνουργημάτων μέχρι χαρακτηριστικά στοιχεία όπως ίχνη από αλέτρι και σύνορα εκτάσεων) που παρέχουν
σημαντικές πληροφορίες γύρω από την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος στο παρελθόν (π.χ. παλαιολιθικά και
μεσολιθικά σκόρπια εργαλεία έως αρχαίοι δρόμοι κλπ.). Οι αρχαιολόγοι έχουν μεγάλη επίγνωση και του υψηλού
κόστους μιας ανασκαφής αλλά και της καταστροφικότητάς της. Η επιφανειακή μελέτη μιας θέσης και η ανίχνευση
του υπεδάφους, με τη χρήση ακίνδυνων συσκευών μετρήσεις από απόσταση έχουν πια αποκτήσει μια καινούργια
σημασία.

Πως ανακαλύπτουμε τις αρχαιολογικές θέσεις και τα χαρακτηριστικά στοιχεία;

Ευτυχώς κάποια δεν χάθηκαν ποτέ από τα μάτια μας όπως οι Πυραμίδες στην Αίγυπτο ή το Σινικό τείχος. Μπορεί η
ακριβής λειτουργία τους ή ο σκοπός τους να έχει προκαλέσει διάσταση απόψεων αλλά η παρουσία τους, το
γεγονός της ύπαρξής τους δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Τα υπόλοιπα που χάθηκαν ανακαλύφθηκαν…

1
 ➢ είτε με τυχαίες ανακαλύψεις συνήθως από μη αρχαιολόγους (Πήλινος στρατός από αγρότες που έσκαβαν
πηγάδι, ή ναυάγια από ψαράδες).
➢ Είτε με συστηματική έρευνα από αρχαιολόγους:
1. Ανακάλυψη θέσεων μέσω αναγνώρισης από έδαφος
2. Ανακάλυψη θέσεων μέσω αναγνώρισης από αέρος

1. Αναγνώριση από έδαφος: Μέθοδοι αναγνώρισης μεμονωμένων θέσεων από εδάφους. Περιλαμβάνει
a) Μελέτη γραπτών πηγών
(π.χ. Σλίμαν / Πίστη στην ακρίβεια των συγγραμμάτων του Όμηρου / Τροία, Βίβλος / Βιβλική αρχαιολογία,
οικισμός Βίκινγκ / Νέα Γη / μεσαιωνικά έπη των Βίκινγκ):
Τοπωνυμικές ενδείξεις (Καλέ, Καστέλι, Μαγούλα) μπορούν να οδηγήσουν σε ανακαλύψεις καινούργιων
αρχαιολογικών θέσεων.
Παλιές ονομασίες οδών (Εγνατία οδός) και παλαιοί χάρτες (στις καλά οργανωμένες και διατηρημένες
μεσαιωνικές πόλεις με τη βοήθεια των χαρτών εντοπίζονται σημεία όπου θα ήταν αποδοτικό να διεξάγουν
τοπογραφική έρευνα ή ανασκαφή)
b) Σωστική αρχαιολογία: σε αυτή την εξειδικευμένη εργασία ρόλος του αρχαιολόγου είναι να εντοπίσει και να
καταγράψει όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις, με αφορμή την κατασκευή καινούργιων δρόμων, κτιρίων,
φραγμάτων, αποχετεύσεων (ή με αφορμή την κατασκευή τους) κ.α. Καλό είναι η αρχαιολογική έρευνα
λαμβάνει χώρα προκαταβολικά ή και παράλληλα με την πορεία των εργασιών. Σημαντικές θέσεις που
ανακαλύπτονται με αυτόν τον τρόπο ίσως απαιτήσουν ανασκαφή για να μεταφερθούν σε κάποιο μουσείο,
είτε να ενσωματωθούν και αναδειχθούν με κάποιο τρόπο σε συνδυασμό με το υπό κατασκευή έργο π.χ.
μετρό Θεσσαλονίκης. Κάποιες φορές αφού μελετηθούν και καταγραφούν καταστρέφονται. Σε μερικές
περιπτώσεις μπορεί να γίνει αιτία για να αλλάξουν τα σχέδια οικοδόμησης.

Οι θέσεις μπορεί να εντοπίζονται με την αναζήτηση κατάλοιπων στο έδαφος μέσω:

Επιφανειακής έρευνας: Επιφανειακής έρευνας (αναγνωριστική τοπογραφική έρευνα) – Survey
Παλαιότερα ήταν συνηθισμένο ο αρχαιολόγος να ψάχνει για εμφανή κατάλοιπα σε μία θέση (ιδιαίτερα για
διασωθέντα απομεινάρια τειχών, κτιρίων, ταφικών τύμβων). Πολλές άλλες θέσεις όμως είναι ορατές ως ένας σωρός
από τεχνουργήματα. Τα τελευταία χρόνια οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι από τους χώρους
τεχνουργημάτων που εντοπίζονται θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «θέσεις» καθώς αντιπροσωπεύουν
σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα. Επιπλέον προτείνουν ότι αυτές οι περιοχές «εκτός θέση», αν και κατά
κανόνα είναι περιοχές με χαμηλό ποσοστό τεχνουργημάτων, θα πρέπει να εντοπίζονται και να καταγράφονται,
πράγμα το οποίο μπορεί να γίνει μόνο με συστηματική τοπογραφική εργασία που περιλαμβάνει προσεκτικές
δειγματοληπτικές διαδικασίες. Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιοχές όπου οι άνθρωποι,
βιώνοντας ένα νομαδικό τρόπο ζωής έχουν αφήσει μόνο διάσπαρτα αρχαιολογικά κατάλοιπα όπως σε μεγάλο
μέρος της Αφρικής.

2
Η αναγνωριστική τοπογραφική έρευνα έχει καταστεί σημαντική γιατί συμβάλει στην ανάπτυξη των τοπικών
μελετών. Οι αρχαιολόγοι ολοένα και περισσότερα να ζητούν να μελετήσουν τα οικιστικά πρότυπα, την κατανομή
των θέσεων μέσα στο τοπίο, στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης περιοχής και όχι μεμονωμένες θέσεις. Η
σπουδαιότητα αυτής της εργασίας για την κατανόηση των κοινωνικών. Υπάρχει η διάθεση να εξερευνηθούν
ολόκληρες περιοχές. Όλο αυτό φυσικά αν συνεπάγεται αναγκαστικά ένα πρόγραμμα τοπογραφικής έρευνας.
Οι αρχαιολόγοι για να προσεγγίσουν την ζωή των ανθρώπων του παρελθόντος βασίζονται σε μια σειρά από υλικά κατάλοιπα
Υλικός πολιτισμός: εργαλεία από διάφορα υλικά (εργαλεία από οστά, εργαλεία από λειασμένο λίθο εργαλεία από αποκρουσμένο λίθο, κεραμικά σκεύη για
αποθήκευσης η μαγειρική, αντικείμενα υφαντικής είδωλα, κοσμήματα
Κατάλοιπα οικισμών: οικισμοί διαφόρων μορφών
Κτίσματα / Αρχιτεκτονική: κατάλοιπα των ίδιων των σπιτιών, κατάλοιπα διαφόρων κατασκευών όπως φούρνοι, εστίες, αποθηκευτικές κατασκευές κ.α.
Ταφές
Αρχαιολογία του Περιβάλλοντος: γεωλογικές έρευνες: οστά ζώων
Αρχαιοβοτανική: βοτανικά κατάλοιπα
Υποβρύχια Αρχαιολογία: ναυάγια

Η σύγχρονη επιφανειακή έρευνα έχει ξεφύγει από το απλό προκαταρκτικό στάδιο υπαίθριας εργασίας και
αναζήτησης κατάλληλων θέσεων για ανασκαφή και έχει εξελιχθεί σε ένα ανεξάρτητο είδος πεδίο έρευνας που
μπορεί να παρέχει πληροφορίες αρκετά διαφορετικές από αυτές που δίνονται με το σκάψιμο (πολλές φορές οι
ίδιοι οι αρχαιολόγοι προσφεύγουν σε αυτήν για να πάρουν απαντήσεις που η ανασκαφή πιθανόν να μην μπορεί να
τους δώσει).
a) Σε αντίθεση με την ανασκαφή είναι οικονομική, γρήγορη και σχετικά μη καταστροφική.
b) (Η τοπογραφική έρευνα) Εντοπίζει τις θέσεις με βάση όλα τα κατάλοιπα που βρίσκονται στην επιφάνεια
του εδάφους (π.χ. όχι μόνο ακίνητα όπως απομεινάρια τοίχων αλλά και κινητά ευρήματα).
c) Δίνει στοιχεία για την κατανομή των θέσεων σε μια συγκεκριμένη ευρύτερη περιοχή προσφέροντας με
αυτό τον τρόπο στοιχεία για την οργάνωση των κοινωνιών στο παρελθόν (οικιστικά πρότυπα).
d) δεν στοχεύει μόνο στην αναγνώριση των θέσεων και την καταγραφή ή την συλλογή των επιφανειακών
τεχνουργημάτων, αλλά και
1. στη μελέτη της κατανομής των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στον χώρο (π.χ. που
καλλιεργούσαν τη γη, που βρισκόντουσαν οι χώροι όπου κατοικούσαν, κλπ.)
2. των σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους με τη γη και τις φυσικές πηγές (π.χ. αργίλου,
μαρμάρου)
3. των αλλαγών στον πληθυσμό μιας περιοχής με την πάροδο του χρόνου κλπ.
4. των διαφορών μεταξύ των περιοχών
Επιφανειακή έρευνα στην πράξη
Επιδιώκουμε να συλλέξουμε δεδομένα με τρόπο που να παρέχει το μέγιστο δυνατό των πληροφοριών με το
ελάχιστο δυνατό κόστος και την λιγότερη προσπάθεια.
1. πρώτο στάδιο επιτόπιας έρευνας: εύρεση και καταγραφή θέσεων και χαρακτηριστικών στοιχείων (θα
πρέπει να εξεταστεί αν το υλικό θα πρέπει να συλλεχθεί ή απλά να εξεταστεί, αν η συλλογή του θα
πρέπει να είναι πλήρης ή μερική κ.α.)

3
 2. επόμενο στάδιο επιτόπιας έρευνας: προσδιορισμός του μεγέθους και του τύπου των θέσεων (π.χ.
καταυλισμός, αγροικία, πόλη) καθώς και η διάταξή τους στην περιοχή.
Αυτό γίνεται μέσω μελέτης της κατανομής των διασωθέντων στοιχείων, της καταγραφής και ενδεχομένως της
συλλογής των τεχνουργημάτων από την επιφάνεια του εδάφους.
• Ορίζονται τα όρια της περιοχής που θα ερευνηθεί. Μπορεί να είναι φυσικά (π.χ. νησί, κοιλάδα), πολιτισμικά
(Η έκταση μιας τεχνοτροπίας τεχνουργημάτων) ή αυθαίρετα.
• Ερευνάται η ιστορία της περιοχής (π.χ. προϋπάρχουσα αρχαιολογική έρευνα, γεωλογική ιστορία,
ανθρώπινες δραστηριότητες, κλπ.) για να εξοικειωθεί ο ερευνητής με την προηγούμενη αρχαιολογική
έρευνα, να εκτιμήσει την έκταση στην οποία μπορεί να έχουν καλυφθεί ή απομακρυνθεί τα επιφανειακά
υλικά κλπ.
• Χρόνος και χρήμα: Ο σχεδιασμός (στρατηγική, μέθοδος) της επιφανειακής έρευνας εξαρτάται και από τον
χρόνο σε συνάρτηση με τις οικονομικές πηγές που διαθέτει,
• Η διαφορετική ορατότητα των διαφορετικών ζωνών απαιτεί τη χρήση διαφορετικών τεχνικών. Ο
σχεδιασμός (στρατηγική, μέθοδος) εξαρτάται από το είδος του περιβάλλοντος και από τι είδους κατάλοιπα
αφήνει κάθε είδους δραστηριότητα και κάθε τύπος κοινωνίας (π.χ. κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών ή
νομάδες κτηνοτρόφων αφήνουν πολύ διαφορετικό και αραιότερο ίχνος στο τοπίο από ότι οι γεωργικές ή
αστικές κοινωνίες)
Δυο «τύποι» επιφανειακής έρευνας:
Μη συστηματική έρευνα
• Είναι πιο περιορισμένη και λιγότερο εντατική (π.χ. επιφανειακή διερεύνηση ενός αγρού).
• Ένα από τα μειονεκτήματα τέτοιας έρευνας είναι η πιθανότητα επικέντρωσης της προσοχής στις περιοχές
που φαίνονται πλουσιότερες και να παραβλεφθούν θέσεις με λιγότερο υλικό (διαφορετικό, πιο αραιό) με
αποτέλεσμα να μην καταγραφεί η ποικιλότητα που σχετίζεται με διαφορετικές περιόδους, ή τύπους.
Συστηματική
• Συχνά συνδυάζεται με περιορισμένες ανασκαφές.
• Εφαρμόζεται με ένα πιο συστηματικό τρόπο καθώς διεξάγεται με εφαρμογή συστήματος πλεγμάτων, όπου
οι τομείς ερευνώνται συστηματικά. Έτσι, κανένα τμήμα της περιοχής δεν υποεκπροσωπείται στη μελέτη.
Κάνει ευκολότερο τον σχεδιασμό της τοποθεσίας των ευρημάτων καθώς η ακριβής θέση τους είναι πάντα
γνωστή. Σχετική πυκνότητα των διαφόρων ευρημάτων μπορεί να υποδείξει την διαφορετική εντατικότητα
στη χρήση του χώρου, αλλά και τις διαφορετικές δραστηριότητες (π.χ. εργαστήρια, περιοχές σφαγής,
δημόσιοι χώροι, κλπ.).
Δειγματοληψία στη συστηματική επιφανειακή έρευνα -
Οι αρχαιολόγοι δεν μπορούν συνήθως να ανταπεξέλθουν στον χρόνο και στα χρήματα που απαιτούνται για
να εξερευνήσουν πλήρως το σύνολο μιας θέσης ή όλες τις θέσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Έτσι,
απαιτείται κάποιο είδος δείγματος.
o Απλό τυχαίο δείγμα (τυχαία επιλογή περιοχών).

4
 o Στρωματογραφημένο τυχαίο δείγμα όπου η περιοχή κατανέμεται σε φυσικές ζώνες (π.χ.
καλλιεργήσιμη γη και δάσος). Τα τετράγωνα επιλέγονται με τη διαδικασία τυχαίου αριθμού με τη
διαφορά ότι κάθε ζώνη έχει αριθμό τετραγώνων ανάλογο με την περιοχή, το σύνολο του εμβαδού
που καταλαμβάνει (π.χ. δάσος αποτελεί το 85% της περιοχής = 85 % τετραγώνων).

(Εκτεταμένη και εντατική τοπογραφική έρευνα): Οι τοπογραφικές έρευνες μπορούν να γίνουν περισσότερο
εκτεταμένες με το συνδυασμό των αποτελεσμάτων μιας σειράς μεμονωμένων σχεδίων γειτονικών περιοχών για να
δημιουργηθούν πολύ μεγάλης κλίμακας εικόνες που να δίνουν πληροφορίες σχετικά με την αλλαγή του τοπίου, την
χρήση της γης και την εγκατάστασης (με το πέρασμα του χρόνου). Η έρευνα μπορεί να γίνει ακόμα πιο εντατική με
στόχο την ολική κάλυψη μίας μεμονωμένης μεγάλες θέσεις αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε
μικροπεριφερειακή έρευνα. Κλειδί για την ακριβέστερη καταγραφή των δεδομένων ου προκύπτουν είναι η
χαρτογράφηση το (παράδειγμα το Teotihuacán).
• Τοπογραφικοί χάρτες παρουσιάζουν υψομετρικές διαφορές (φυσικό ανάγλυφο) με τη βοήθεια
περιγραμμάτων και συμβάλλουν στον συσχετισμό των αρχαίων κατασκευών με τον περιβάλλοντα χώρο.
• Επιπεδομετρικοί χάρτες επικεντρώνουν την προσοχή στις σχέσεις των διαφορετικών δεδομένων (π.χ.
κτηρίων) μεταξύ τους.
Σε μερικούς χάρτες θέσεων οι δύο τεχνικές συνδυάζονται, με το φυσικό ανάγλυφο να εικονίζεται τοπογραφικά και
τα αρχαιολογικά στοιχεία να εικονίζονται επίπεδο μετρικά.
Για τα τεχνουργήματα και τα άλλα αντικείμενα που συλλέγονται ή παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της
επιφανειακής τοπογραφικής έρευνας συνήθως δε γίνεται χαρτογράφηση της θέσης. Χρησιμοποιούνται πιθανώς
δειγματοληπτικές διαδικασίες και επιλεκτική καταγραφή των επιφανειακών ευρημάτων.

Αξιοπιστία επιφανειακών ευρημάτων

• Μερικές φορές είναι αμφίβολο κατά πόσο τα επιφανειακά ίχνη αντανακλούν στην πραγματικότητα τις
κατανομές κάτω από το έδαφος (διαφορά μεταξύ ρηχών θέσεων με λίγες φάσεις και αυτών με πολλές σε
βάθος χρόνου).
• Η επιτόπια έρευνα συχνά συνδυάζεται με την (περιορισμένη) ανασκαφή για να ελέγξουμε περεταίρω τα
δεδομένα επιφάνειας, ειδικότερα σε ζητήματα χρονολόγησης, συγχρονίας η λειτουργικότητα του χώρου. Οι
δύο τύποι έρευνας είναι συμπληρωματική όχι αμοιβαίος αποκλειστική.
• Η ανασκαφή μας λέει πολλά για ένα μικρό μέρος μιας θέσης και μπορεί να γίνει μόνο μια φορά, ενώ η
τοπογραφική έρευνα μας λέει λίγα για πολλές θέσεις και μπορεί να επαναληφθεί.
Τα αποτελέσματα τείνουν να είναι περισσότερο αξιόπιστα σε μακροπρόθεσμα προγράμματα που καλύπτουν
επανειλημμένα την περιοχή αφού η ορατότητα των θέσεων και των τεχνουργημάτων μπορεί να ποικίλλει ευρέως
από χρόνο σε χρόνο ή ακόμα από εποχή σε εποχή εξαιτίας της βλάστησης και τις μεταβαλλόμενες χρήσης της
γης(εποχή έντονης βλάστησης, όργωμα…). Επίσης, τα μέλη των επιστημονικών αποστολών διαφέρουν
αναπόφευκτα στην ακρίβεια των παρατηρήσεων τους και στην ικανότητά τους να αναγνωρίζουν και να
περιγράφουμε θέσεις. Όσο πιο προσεκτικά κάποιος κοιτάζει και όσο περισσότερο πήρα έχει τόσο πιο πολλά βλέπει
5
Αεροφωτογραφίες
Μέτρηση από μεγάλη απόσταση
Φωτογραφίες που λαμβάνονται
➢ από δορυφόρους (έχουν περιορισμένη εφαρμογή στην αρχαιολογία καθώς η κλίμακα τους είναι συχνά
τεράστια)
➢ πλαγιοσκοπικά εναέρια ραντάρ σε μεγάλο υψόμετρο
➢ ραντάρ σε μεγάλο υψόμετρο χρυσή υπέρυθρου φωτογραφικού φιλμ και συσκευή ανίχνευσης φωτός
έχουν αποδειχτεί χρήσιμες ειδικά για ανίχνευση στοιχείο μεγάλης κλίμακας όπως τα αρχαία συστήματα πραγμάτων
στην Μεσοποταμία ή ένα εκτεταμένο δίκτυο γεωργικών αγορών και οικισμών των Μάγια στην χερσόνησο
Γιουκατάν του Μεξικό ή καταυλισμούς άγνωστων μέχρι τότε λαών στην Κόστα Ρίκα.

Πώς χρησιμοποιούνται οι αεροφωτογραφίες

Οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από τον αέρα είναι απλά εργαλεία για ένα σκοπό. Οι φωτογραφίες αυτές
καθαυτές δεν αποκαλύπτουν θέσεις. Ο φωτογράφος και ο ερμηνευτής είναι αυτός που κάνουν κάτι τέτοιο, με την
εξέταση του εδάφους και των εικόνων, μια εργασία που απαιτεί εξειδικευμένη ικανότητα και τεράστια πήρα. Το
έμπειρο μάτι του ειδικού θα μπορέσει να διαφοροποιήσει τα αρχαιολογικά ίχνη από τα άλλα στοιχεία όπως
μονοπάτια οχημάτων, κοίτες παλιών ποταμών και κανάλια. Οι αεροφωτογραφίες είναι δύο τύπων:
Οι διαγώνιές είναι φωτογραφίες που λαμβάνονται από μία γωνία για να αποκαλύψουν περιγράμματα εδάφους και
να παράσχουν προοπτική. Είναι καλύτερες για την ανακάλυψη θέσεων. Η διαγώνιές φωτογραφίες είναι
δυσκολότερο να μεταβληθούν σε χάρτης επειδή αλλοιώνουν την προοπτική ωστόσο στοιχεία σε αυτές τις εικόνες
μπορούν τώρα να χαρτογραφηθούν αρκετά γρήγορα και με ακρίβεια χρησιμοποιώντας σχετικά απλά προγράμματα
υπολογιστή με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα σημεία σε μία δεδομένη εικόνα των οποίων η
θέση στο έδαφος είναι γνωστή. Από τις διαγώνιές επίσης μπορούν να γίνουν πρόχειρα μεμονωμένα σχέδια σε
επιλεγμένες κλίμακες
Οι κάθετες είναι καλύτερες για χαρτογράφηση. Ακριβή σχέδια και χάρτης της διάταξης των θέσεων μπορούν να
γίνουν αρκετά εύκολα από τις κάθετες φωτογραφίες αρκεί να υπάρχει ένα χαρακτηριστικό στοιχείο γνωστόν
διαστάσεων στην εικόνα.
Άλλοι τύποι φωτογραφιών είναι οι τρισδιάστατες και οι φωτογραμμετρικές.
Εξελίξεις στην αεροφωτογραφία. Η νέα τεχνολογία σκι πολύ μεγάλη επίδραση στην αεροφωτογραφία ενισχύει την
καθαρότητα και βελτιστοποιεί την αντιθέσεις τα χρώματα. Οι φωτογραφίες ψηφιοποιούνται.
Παρόλο που το ασπρόμαυρο φιλμ χρησιμοποιείται στην αεροφωτογραφία έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται
παράλληλα και το υπέρυθρο. Αυτό ανιχνεύει την ανακλώμενη ακτινοβολία από τον ήλιο και φανερώνει διαφορές
στο χρώμα ειδικότερα στις καλλιεργείς δημητριακών. Άλλες καινοτομίες είναι η θερμό φωτογραφία υπέρυθρη
φωτογράφιση που καταγράφει την θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους με τη βοήθεια ενός ανιχνευτή και οι
μεταβολές στην θερμοκρασία του εδάφους μας βοηθάει να ανιχνεύουμε αρχαιολογικά στοιχεία.

6
7