Κεφάλαιο 2: Τι έχει απομείνει; Η ποικιλία των μαρτυρίων

Βασικές κατηγορίες των αρχαιολογικών μαρτυρίων

1. (φορητά) Τεχνουργήματα: Ονομάζονται τα φορητά αντικείμενα κατασκευασμένα ή τροποποιημένα
από τον άνθρωπο όπως λίθινα εργαλεία, αγγεία και μεταλλικά όπλα. Παρέχουν μαρτυρίες καθοριστικής
σημασίας. Παράδειγμα ένα πήλινο αγγείο μπορεί να αποτελέσει το κύριο θέμα μιας έρευνας. Ο πηλός θα
εξεταστεί και να οδηγήσει σε χρονολόγηση του αγγείου και επομένως σε χρονολόγηση της θέσης όπου
βρέθηκε. Θα εξεταστεί η πηγή προέλευσης του πηλού και επομένως να αποδειχτεί η έκταση και οι
επαφές της ανθρώπινης ομάδας που κατασκεύασε το αγγείο. Η εικονιστική διακόσμηση του αγγείου θα
χρησιμοποιηθεί για μια τυπολογική ακολουθία αγγείων και θα αποκαλύψεις στοιχεία για τις πεποιθήσεις,
ιδιαίτερα αν εικονίζονται θεοί ή άλλες μορφές και η ανάλυση του σχήματός του και οποιαδήποτε τροφής
ή άλλων υπολειμμάτων βρίσκονται μέσα σε αυτό θα μας πληροφορήσει για την χρήση του αγγείου, για
τις μαγειρικές και διατροφικές συνήθειες των αρχαίων.
2. Χαρακτηριστικά στοιχεία (μη φορητά τεχνουργήματα) τα μη φορητά τροποποιημένα από τον άνθρωπο
συστατικά στοιχεία μιας θέσης η μιας τοποθεσίας:
α) απλά χαρακτηριστικά στοιχεία: οι εστίες, οι οπές πασσάλων και οι αποθηκευτικοί λάκκοι. Τα απλά
χαρακτηριστικά στοιχεία όπως π.χ. οι οπές πασσάλων, μπορούν από μόνα τους ή σε συνδυασμό με
κατάλοιπα από εστίες, δάπεδά, τάφρους και άλλα να μας παρέχουν μαρτυρίες για σύνθετά στοιχεία ή β)…
κατασκευές: κτίσματα όλων των ειδών, από σπίτια και σιταποθήκες μέχρι ανάκτορα και ναοί.
3. Οργανικά και περιβαλλοντικά κατάλοιπα (οικουργήματα). Περιλαμβάνουν οστά ζώων και
υπολείμματα φυτών, αλλά και ήδη χωμάτων και ιζημάτων, στοιχεία που μπορούν να ρίξουν φως στις
ανθρώπινες δραστηριότητες του παρελθόντος. Η σημασία τους έγκειται στο ότι μπορούν να υποδείξουν
για παράδειγμα, τι έτρωγαν οι άνθρωποι ή τις περιβαλλοντικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούσαν.
4. Αρχαιολογικές θέσεις: είναι οι χώροι στους οποίους αναγνωρίζονται σημαντικά ίχνη ανθρώπινης
δραστηριότητας είτε αυτοί χρησιμοποιήθηκε για μερικές ώρες είτε για μερικές χιλιάδες χρόνια. Είναι οι
χώροι μέσα στους οποίους βρίσκονται μαζί τα τεχνουργήματα, τα χαρακτηριστικά στοιχεία, οι κατασκευές
και τα οργανικά και περιβαλλοντικά κατάλοιπα. Έτσι, ένα χωριό ή μια πόλη είναι αρχαιολογική θέση, ένα
απομονωμένο μνημείο είναι αρχαιολογική θέση αλλά, επίσης είναι αρχαιολογική θέση μία επιφάνεια
εδάφους στην οποία συναντάμε διασκορπισμένα λίθινα εργαλεία ή όστρακα.