Professional Documents
Culture Documents
Final AP8 - Q3 - wk2 - Unang Yugto NG Kolonyalismo
Final AP8 - Q3 - wk2 - Unang Yugto NG Kolonyalismo
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Unang Yugto ng Kolonyalismo
Araling Panlipunan – Ikawalong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 2: Unang Yugto ng Kolonyalismo
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Unang Yugto ng Kolonyalismo
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa ating mag-
aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa
kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga kasanayang itinakda ng
kurikulum.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng mag-
aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng
ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat
pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang natutuhan. May susi ng pagwawasto
upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan
namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang magamit
pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng
modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang guro kung sila ay
makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
1
Alamin
2
Subukin
3
7. Isang lugar o maliit na bansa na kontrolado ng isang makapangyarihang bansa
sa pamamahala
A. Sphere of Influence C. Teritoryality
B. Kolonya D. Buffer State
12. Alin sa mga sumusunod ang maituturing na di-mabuting epekto ng unang yugto
ng kolonisasyon?
A. Natuklasan ang mga lupaing hindi pa nagagalugad
B. Napukaw ang interes ng marami na makapaglayag
C. Nagkaroon ng pagbabago sa “eco-system”
D. Napalakas ang ugnayan ng mga bansa sa silangan at kanluran
13. Mahalaga para sa mga Europeo ang mga pampalasa na nagmumula sa Asya,
alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang dito:
A. Cinnamon C. Nutmeg
B. Repinado D. Pepper
4
15. Ang mga nabanggit ay nagpapakita sa mga Europeo sa kanilang kapangyarihan
sa kanilang nasasakupan MALIBAN sa .
A. Pagpataw ng mataas na buwis
B. Pagkilala sa kanila bilang kaibigan
C. Mababang pagtingin ng tao sa lipunan
D. Pagsikil sa kanilang karapatan
5
Aralin
Unang Yugto
1 ng Kolonyalismo
Nang umusbong ang Renaissance, namayani sa Europa ang kaisipan ng
pakikipagsapalaran na nagdulot ng pagyabong ng kaalaman. Ninais ng mga
Europeong ito na tumuklas ng mga bagong kaalaman na magsusulong ng
bagong paniniwala na taliwas sa kanilang nakagisnan.
Balikan
Reinassance 1.
Isinilang
R
Nag-ambag sa Ibat ibang Larangan
r
2. 3. 4.
r
Sa katauhan ng mga mahahalagang personalidad
renaissance
8. 9. 10.
6
Tuklasin
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Galleon-
spanish.jpg/1029px-Galleon-spanish.jpg
7
Marahil, may sumagot na para bang nahulog sa kabila ng karagatan ang
mga barko habang papalayo sa iyo o papalayo sa pampang na ang katotohanan ay
patuloy lang siya sa paglalakbay dahil ang mundo ay pabilog. Ito ay maaari mong
ikatakot upang sumama sa paglalakbay bukod pa sa paglubog ng mga barko at
may halimaw sa karagatan.
Suriin
• Paghahanap ng kayamanan;
• Pagpapalaganap ng Kristiyanismo; at
• Paghahangad ng katanyagan at karangalan.
8
Mula ika-15 hanggang ika-17 siglo, naganap ang unang yugto ng
Imperyalismong Kanluranin. Ang pagbabagong naganap sa Europa sa Panahon ng
Renaissance ang nagsilbing inspirasyon sa mga manlalakbay at nabigador na
maglakbay sa ibat-ibang bahagi ng daigdig.
9
sa kanilang mga taniman ng tubo sa America, kung kaya ito ang naging dahilan ng
malawakang pagluluwas ng mga aliping Aprikano. Naging malaking negosyo para
sa mga Portuges ang kalakalang ito ng mga alipin sa malaking bahagi ng Amerika.
Paghahati ng Mundo
http://gorhistory.com/AmericanSamoa/DoctrineDiscovery.html
10
Portugal at Espanya noong 1493 sa bisa ng isang kautusang pinalabas ni Pope
Alexander VI na naghahati sa lupain sa mundo na maaaring tuklasin ng dalawang
bansa. Nagtalaga ang Papa ng paghahati o “line of demarcation” na magmumula sa
gitna ng Atlantiko patungo sa Hilagang Polo hanggang sa Timog Polo.
Nangangahulugan ito na lahat ng mga matatagpuang kalupaan at katubigan sa
Kanlurang bahagi ng guhit ay para sa Espanya at para naman sa Portugal ang
Silangang bahagi ng linya. Hindi nasiyahan ang Portuges sa ginawang paghahating
ito ng Papa kaya naghain ito ng petisyon upang baguhin ang naunang linya na dapat
mapunta sa kanila at sa Espanya. Nakita nila na baka lumawak ang panggagalugad
ng Espanya sa kanluran at maaaring maapektuhan ang kanilang mga kalakalan sa
silangan. Sa bisa ng Kasunduan sa Tordesillas noong 1494, nagkasundo ang
magkabilang panig na baguhin ang “line of demarcation” pakanluran. Ipinakikita
rito na noong panahong iyon ay pinaghatian ng lubusan ng Portugal at Espanya ang
bahagi ng mundo na hindi nararating ng mga taga-Europa.
11
• Francisco Vasquez de Coronado – noong 1540, pinangunahan niya ang
pagsakop sa Arizona, New Mexico, Texas, Oklahoma at Kansas na ngayon ay
mga estado ng Estados Unidos. Natuklasan din niya ang Grand Canyon.
• Hernando de Soto – Kastilang nagpatuloy ng paglalayag at pananakop para
humanap ng mga ginto noong 1541 na nakarating sa Ilog Mississippi sa
Amerika.
• Vasco de Balboa – matagumpay niyang naitayo ang permanenteng
panirahanan sa Amerika sa silangang baybayin ng Ishmus ng Panama noong
1510 at noong 1513, siya ang unang nakatagpo sa “Great South Seas,” na
ngayon ay Karagatang Pasipiko.
• Juan Ponce de Leon- napasakamay niya ang Florida noong 1513 sa
paghahanap niya sa “Fountain of Youth,” na pinaniniwalaang
nagpapanumbalik ng kabataan sa sinumang maligo rito.
12
• Dumami ang mga kalakal na nagmula sa Asya, tulad ng “spices.” Mula sa
Hilagang Amerika ang kape, ginto at pilak; sa Timog Amerika galing ang mga
asukal at molasses; sa Kanlurang Indies ang mga indigo, at sa Aprika galing
ang mga kahoy, ivory, ginto at mga ostrich.
• Nang ginamit at ipinakilala sa mga mangangalakal ang salaping papel, ito ang
nagbigay daan sa pagtatatag ng kapitalismo, ang sistema kung saan
mamumuhunan ng kaniyang salapi ang isang tao upang magkaroon ng tubo
o interes.
13
Pagyamanin
A. Mapa-Nakop
https://www.pinterest.ph/pin/314900198940565312/
14
B. Kasama Ko, Hanapin Mo!
Panuto: Suriin ang mga magkakahanay na manggagalugad. Isulat sa sagutang papel
ang hindi kabilang sa grupo.
1 2 3
Francisco Vasquez de Coronado Hernan Cortes Aristotle
Hernando de Sotto Francisco Pizarro Ptolemy
Juan Ponce de Leon Vasco de Balboa Copernicus
Hernan Cortez John Cabot Galen
4 5
Vasco da Gama John Cabot
Pedro Cabral Samuel de Champlain
Bartholomeu Dias Robert Cavalier
Amerigo Vespucci Jacques Cartier
D. Truth or Bluff
Panuto: Basahin at unawain ang mga pahayag hinggil sa epekto ng Kolonyalismo.
Isulat sa sagutang papel ang salitang Truth kung may katotohan at Bluff kung
wala.
15
3. Pinasimulan ang pagtatatag 4. Lumaganap ang Relihiyong
ng mga bangko, dahil sa Protestante.
dumaraming salapi ng mga
mangangalakal
E. Like or Dislike!
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag. Iguhit sa sagutang papel ang thumbs
up sign kung ikaw ay sumasang-ayon at Thumbs down sign kung hindi.
16
F. Palaisipan
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang sagot sa palaisipan.
PAHALANG
PABABA
Isaisip
17
Isagawa
Natamong
Pamantayan Indikador Puntos
Puntos
Kabuuan 25
18
Tayahin
19
5. Bansang inangkin ni Pedro Cabral para sa Portugal.
A. Brazil C. India
B. India D. Mexico
11. Sinong Kastila ang conquistador na sumakop sa Imperyo ng mga Inca na kung
saan ay pinatubos at pinatay rin ang pinuno ng mga ito.
A. Hernan Cortes C. Hernando de Soto
B. Francisco Pizarro D.Francisco Vasques de Coronado
12. Ang mga sumusunod ay ilan lamang sa maraming suliranin sa mga bansang
nasakop ng mga Kanluranin, maliban sa
A. Pagkawala ng kasarinlan
B. Napilitang kumain ng mga pagkaing hindi nila nakagisnang kainin
C. Pagsasamantala sa kanilang likas na yaman
D. Paninikil sa karapatan ng mga katutubo
20
13. Alin sa mga sumusunod ang naging salik ng paglalakbay ng mga Europeo sa
malalawak na karagatan noong ika-15 siglo?
A. Pagkatuklas at pagpapaunlad sa mga instrumenting pangnabigasyon at
sasakyang pandagat.
B. Pag-amuki ng mga hari na masipaglayag ang mga mamayan upang
makahanap ng pagnenegosyohan.
C. Paghahanap ng matitirahang lupain dulot ng paglaki ng bilang ng
populasyon.
D. Pag-iwas sa kalupitan ng mga Monarkiya.
15. Anong aklat ang nakapanghikayat sa mga Europeo na marating ang Tsina?
A. Turn Right at Machu Picchu
B. The Life and Voyages of Christopher Columbus
C. The Rise and Splendour of the Chinese Empire
D. The Travels of Marco Polo
Karagdagang Gawain
21
22
Newton
13.Isaac
Pagyamanin
Galilei
Tayahin
A.
12.Galileo
1. Aprika
Copernicus
1. C
2. Pilipinas
11.Nicolaus
2. A
3. India
Santi
3. A
4. Canada
10.Raphael
4. C
5. Brazil
Vinci
5. A
B.
9.Leonardo da
6. C
1.Hernando Cortez
Bounarotti
7. C
2.John Cabot
8.Michelangelo
8. B
3. Copernicus
Shakespeare
9. C
4. Amerigo Vespucci
7.William
10. C
5. Robert Cavalier
Boccacio
11. B
C.
6.Goivanni
12. B
1.1488 6.1513
Petrarch
13. A
2. 1492 7.1519
5.Francesco
14. A
3. 1497 8.1532
4.Agham
15. D
4. 1500 9. 1541
3.Pagpipinta
5. 1510 10 1609
Musika
D.
2.Sining at
1.Truth
1.Italya
2. Bluff
ng sagot)
3. Truth
sa sariling ayos
4. Bluff
Balikan (Batay
5. Truth
E.
15. B
1. Like
14. B
2. Like
13. B
3. Dislike
12. B
4. Like
11. D
5. Like
10. B
F.
9. C
Pababa
8. C
1.Francisco Pizarro
7. B
2. Hernando de Soto
6. A
3. Vasco de Balboa
5. D
4. Juan Ponce de Leon
4. A
Pahalang
3. B
5. Hernan Cortes
2. A
1. A
Subukin
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Bibliographic Entry:
Blando, Rosemarie C., et.al., 2014. Araling Panlipunan: Kasaysayan Ng Daigdig. 1st
ed. Reprint, Pasig City: Vibal Group, Inc., 2014.
Perry, Marvin, and Daniel Davis. History of The World. Reprint, Boston,
Massachusetts: Houghton Mifflin Company, 1989.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Christopher_Colu
mbus10.jpg/200px-Christopher_Columbus10.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Ferdinand_Magel
lan_by_Crispijn_van_de_Passe_1598.jpg/576px
Ferdinand_Magellan_by_Crispijn_van_de_Passe_1598.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Galleon-
spanish.jpg/1029px-Galleon-spanish.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Vasco_da_Gama.
jpg/200px-Vasco_da_Gama.jpg> [Accessed 3 September 2020].
https://www.pinterest.ph/pin/314900198940565312/
23
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
24