Chương I: Cơ sở lý luận
1. Dân chủ, dân chủ điện tử
Mục Lục
Chương I: Cơ sở lý luận .................................................................................................................. 2
1. Dân chủ, dân chủ điện tử ........................................................................................................ 2
1.1. Dân chủ ............................................................................................................................ 2
1.1.1. Khái niệm ...................................................................................................................... 2
1.2. Dân chủ điện tử ................................................................................................................ 2
2. Vai trò của chính phủ điện tử ................................................................................................ 3
Chương II: Tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ trong xã hội ..................... 4
1. Giới thiệu về mạng xã hội ...................................................................................................... 4
1.1 Khái niệm mạng xã hội ..................................................................................................... 4
1.2 Vai trò của mạng xã hội trong đời sống hiện nay ............................................................. 4
2. Đánh giá tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ ...................................... 6
2.1 Những tác động tích cực của MXH trực tuyến tới mức độ dân chủ ................................. 6
2.2 Những tác động tiêu cực của MXH trực tuyến tới mức độ dân chủ ................................. 7
Chương III: Liên hệ Việt Nam trong tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ
trong xã hội ............................................................................................................................................... 9
1. Mạng xã hội ở Việt Nam ..................................................................................................... 9
2. Thực trạng sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam ................................................................... 10
2.1 Với người sử dụng: ......................................................................................................... 10
2.2 Đối với người quản lý ..................................................................................................... 15
3. Đánh giá tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ trong xã hội Việt Nam16
3.1. Tác động tích cực ........................................................................................................... 16
3.2. Tác động tiêu cực ........................................................................................................... 17
4. Giải pháp nhằm nâng cao mức độ dân chủ qua mạng xã hội trực tuyến ở Việt Nam....... 18
4.1. Với người sử dụng ......................................................................................................... 18
4.2. Với cơ quan quản lý ....................................................................................................... 20
4.3. Với nhà cung cấp mạng xã hội: ..................................................................................... 22
1 2
ngoài, bề nổi thay vì đưa ra những thay đổi phổ biến và cơ bản hơn, tạo thành các khía
cạnh chiến lược, dài hạn của dân chủ điện tử.
Chính phủ điện tử phần lớn là việc duy trì tính chất từ trên xuống dưới của sự tương
tác giữa chính phủ và công dân, mặc dù cải thiện chất lượng tương tác một cách đáng kể.
Cải cách chính phủ điện tử thường có thể được biện minh bằng các lợi ích để dễ dàng định
lượng.
Cấu trúc của dân chủ điện tử
2. Vai trò của chính phủ điện tử
Lợi thế lớn nhất của chính phủ điện tử đó là sử dụng tính năng của công nghệ thông
tin, thông qua CPĐT thì chính phủ đảm bảo công dân được cung cấp đầy đủ thông tin cần
thiết và đúng lúc cho việc ra quyết định.
Khi CPĐT sử dụng Công nghệ thông tin để tự động hoá các thủ tục hành chính của
chính phủ, áp dụng điều đó vào các quy trình quản lý, hoạt động của nhà nước thì tốc độ
xử lý các thủ tục hành chính nhanh chóng và gọn nhẹ hơn rất nhiều.
Việc sử dụng CPĐT cho phép công dân có thể truy cập trực tuyến tới các thủ tục
hành chính bằng việc thông qua phương tiện điện tử Internet, điện thoại di động, truyền
hình tương tác mà không cần đến trực tiếp trụ sở của cơ quan, tổ chức.
3 4
1.1. Dân chủ
1.1.1. Khái niệm
Theo quan niệm của các nhà nghiên cứu thì dân chủ là việc quyền lực thuộc về nhân
dân. Nhân dân là chủ thể sáng tạo lịch sử. Nhân dân tự quy định, tự quyết định lấy cuộc
sống và vận mệnh của mình. C.Mác và Ph.Ăng-ghen cho rằng, dân chủ là hình thái biểu
hiện của quyền lực nhà nước mà nhân dân phải tổ chức và kiểm soát được. V.I.Lê-nin đặc
biệt nhấn mạnh sự tham gia của quần chúng vào công việc quản lý nhà nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa ra một luận đề rất ngắn gọn, cô đọng, lột tả được thực
chất, bản chất của dân chủ. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “dân chủ có nghĩa là dân là chủ
và dân làm chủ”. Người khẳng định đồng thời vị thế và năng lực của nhân dân trong tư
cách chủ thể, là người chủ xã hội, chủ nhà nước. Chỉ với luận điểm này, Người đã thực
hiện một cuộc cách mạng trong nhận thức về dân chủ, so với tư tưởng dân chủ thời phong
kiến và cả dân chủ tư sản. Các nhà tư tưởng với ý thức hệ phong kiến quan niệm dân chủ
là chủ của dân. Dưới chế độ phong kiến quyền lực và quyền uy đều thuộc vào tay nhà vua.
Dân chỉ là tần dân, thảo dân, là bề tôi tự nhiên chịu ơn huệ và bị trói buộc bởi luật lệ và
quyền lực cho một thiểu số người giàu có.
1.2. Dân chủ điện tử
1.2.1. Khái niệm
Dân chủ điện tử hay dân chủ số là thuật ngữ được sử dụng khi áp dụng công nghệ
thông tin để tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình dân chủ.
Khó có thể đưa ra một định nghĩa rõ ràng và toàn diện về dân chủ điện tử. Thuật ngữ
này bao gồm 2 thành phần: “điện tử” có nghĩa là các thành phần trực tuyến và “dân chủ”
đề cập đến một học thuyết và hệ thống quản trị.
1.2.2. Cấu trúc của dân chủ điện tử
Dân chủ điện tử có thể được chia thành hai phần: phần “chiến thuật” hay ngắn hạn
và phần “chiến lược” hay dài hạn. Các biện pháp ngắn hạn làm thay đổi chút ít ở phần
Hơn nữa việc thực hiện CPĐT giúp cho các doanh nghiệp làm việc với chính phủ
một cách thuận lợi, dễ dàng và nhanh chóng hơn rất nhiều.
Ngoài ra việc vận dụng này có lợi ích rất lớn đối với các công chức thực hiện nhiệm
vụ công vụ, bởi khi ứng dụng CNTT dùng trong CPĐT là một công cụ giúp công chức
hoạt động hiệu quả hơn, có khả năng đáp ứng nhu cầu của công chúng về thông tin truy
cập và xử lý chúng và góp phần xử lý hiệu quả các thủ tục hành chính cho người dân,
doanh nghiệp.
Một mục tiêu của Chính phủ điện tử là thu hút sự tham gia của công dân ngày càng
lớn hơn. Thông qua internet, mọi người từ khắp mọi miền đất nước có thể tương tác với
các chính trị gia hoặc công chức và làm cho tiếng nói của mình được nghe thấy.
Chương II: Tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ trong xã
hội
1. Giới thiệu về mạng xã hội
1.1 Khái niệm mạng xã hội
Mạng xã hội là hệ thống thông tin cung cấp cho cộng đồng các dịch vụ lưu trữ, cung
cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ, trao đổi thông tin. Nó cho phép người dùng chia sẻ câu
chuyện, bài viết, ý tưởng cá nhân, đăng ảnh, video, đồng thời thông báo về hoạt động, sự
kiện trên mạng hoặc trong thế giới thực. Mạng xã hội trên web giúp người dùng kết nối
với những người sống ở nhiều vùng đất khác nhau, ở thành phố khác hoặc trên toàn thế
giới biết đến qua các dịch vụ cụ thể như tạo trang thông tin điện tử cá nhân, diễn đàn, trò
chuyện, chia sẻ thông tin dưới dạng âm thanh, hình ảnh,...
Hiện nay, mạng xã hội có thể được cung cấp miễn phí hoặc thu phí, Các dịch vụ
mạng xã hội phổ biến hiện nay như Facebook, Instagram, Youtube, Twitter…
1.2 Vai trò của mạng xã hội trong đời sống hiện nay
Nhìn chung, trong cuộc sống hiện nay không thể thiếu đi các nền tảng mạng xã
hội.Nó có vai trò to lớn trong việc kết nối con người và phát triển công nghệ, thông tin.
Cụ thể như sau:
Mạng xã hội ngày càng góp phần quan trọng trong việc củng cố niềm tin của quần
chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và điều hành của Chính phủ.
 Nhìn từ góc độ quản lý nhà nước, mạng xã hội là hệ thống thông tin cung cấp cho
người dùng mạng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi
thông tin với nhau, bao gồm dịch vụ tạo trang thông tin điện tử cá nhân, diễn đàn, trò
chuyện trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh và các hình thức dịch vụ tương tự khác.
Nhìn từ góc độ văn hóa- xã hội, mạng xã hội là tập hợp các mối quan hệ giữa các cá
nhân, nhóm cá nhân, tổ chức trên môi trường internet. Chính vì thế, mạng xã hội được coi
là một loại hình cộng đồng song mang tính chất ảo, trong đó bao gồm nhiều cộng đồng
trực tuyến khác nhau nhằm thỏa mãn các nhu cầu về vật chất và tinh thần của con người.
Một số cộng đồng như Facebook, Youtube, Zalo, Tiktok… thu hút một số lượng lớn người
tham gia, ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội.
Mạng xã hội góp phần tích cực vào sự phát triển nhận thức, tư duy và kỹ năng
sống của con người.
Mạng xã hội đang ngày càng trở thành nơi cung cấp tin tức, kiến thức về tất cả các
lĩnh vực của đời sống xã hội. Chỉ với một vài thao tác đơn giản, người dùng sẽ nhận được
những thông tin cập nhật kịp thời về lĩnh vực, vấn đề mà mình quan tâm theo dõi. Qua đó
giúp họ có thể nắm bắt được các xu thế của đời sống phục vụ cho công việc và cuộc sống
của mình.
Bên cạnh đó, trên mạng xã hội có nhiều trang dạy kỹ năng sống như ngoại ngữ, nấu
ăn, sửa chữa, giao tiếp, tâm lý, thể thao… giúp người dùng có những kỹ năng cơ bản cần
thiết trong cuộc sống hiện đại mà không cần đến lớp hay đóng học phí.
Mạng xã hội góp phần tích cực vào sự phát triển của văn hóa cộng đồng.
Văn hóa mạng xã hội là một bộ phận của văn hóa cộng đồng và có ảnh hưởng ngày
càng lớn đến văn hóa cộng đồng. Nhờ áp dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật, mạng xã hội
cho phép người dùng có thể kết nối, tương tác với bạn bè, gia đình, cộng đồng ngày một
thuận tiện hơn.
Sự tham gia của cá nhân vào các công việc chung của cộng đồng cũng được thúc đẩy.
Thực tế từ khi mạng xã hội phát triển, việc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”
được thực hiện sinh động hơn. Công tác xã hội như cứu trợ thiên tai, xóa đói giảm nghèo…
có nhiều khởi sắc. Cộng đồng được phát huy hiệu quả hơn trong công cuộc phát triển kinh
tế- xã hội. Các hình thức kinh doanh online trên mạng xã hội của cá nhân và doanh nghiệp
ngày càng phát triển, mang tính chuyên nghiệp.
Mạng xã hội góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế trên lĩnh vực văn hóa
của Việt Nam.
Các mạng xã hội xuyên quốc gia như Facebook, Youtube, Tiktok… đã tạo ra những
cơ hội, khả năng tiếp xúc, giao lưu văn hóa, thúc đẩy xích lại gần nhau, hiểu biết lẫn nhau
giữa dân tộc ta với các dân tộc khác trên thế giới. Thông qua mạng xã hội, thế giới biết
đến Việt Nam hơn như một dân tộc yêu chuộng hòa bình, tôn trọng công lý, năng động
với một kho tàng các giá trị văn hóa phong phú, đầy bản sắc.
Nếu chỉ nhìn vào định nghĩa mạng xã hội, bạn sẽ thấy vai trò chủ đạo của nó là kết
nối. Tuy nhiên, khi nhìn nhận một cách khách quan hơn, sâu xa hơn ta sẽ hiểu thêm những
giá trị mà nó mang lại.
2. Đánh giá tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ
2.1 Những tác động tích cực của MXH trực tuyến tới mức độ dân chủ
- Nhờ có MXH, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận được thông tin và các tình hình chung
của Quốc gia. Các thông tin hot, mới nhất, nóng hổi nhất luôn được các trang mạng xã hội
cập nhật nhanh chóng và đăng tải lên MXH giúp cho người dân trên cả thế giới tiếp cận
được nhanh nhất.
- Mạng xã hội giúp con người có thể bộc lộ, truyền tải các ý kiến và quan điểm cá
nhân. Sự bùng nổ của mạng xã hội mang lại một môi trường mở, một xã hội không biên
giới với mức lan truyền thông tin gần như ngay lập tức, việc này mang thế giới tới gần
nhau hơn, đặc biệt là việc trao đổi thông tin, văn hóa, giáo dục, tìm kiếm cơ hội thậm chí
là mua bán sử dụng môi trường mạng xã hội đang ngày càng trở nên cực kỳ phổ biến. Mỗi
người dân đề có thể trở thành một nhà xuất bản, chịu trách nhiệm đăng tải thông tin lên
trang cá nhân, hội nhóm trên mạng xã hội.
- Văn hóa MXH là một bộ phận của văn hóa cộng đồng và có ảnh hưởng ngày càng
lớn đến văn hóa cộng đồng. Bên cạnh đó, người dân cũng dễ dàng hơn trong việc bộc lộ
cảm xúc cá nhân, chia sẻ quan điểm của mình. Người dân có thể dễ dàng chia sẻ tình cảm,
niềm vui, nỗi buồn... với cộng đồng. Sự tham gia của cá nhân vào các công việc chung

5 6

của cộng đồng cũng được thúc đẩy. Rất nhiều nghĩa cử cao đẹp đã được lan truyền mạnh - MXH tác động tiêu cực đối với sự phát triển văn hóa. MXH phát triển làm gia tăng
mẽ như từ thiện, quyên góp, ủng hộ các vùng bị tai ương, các hoàn cảnh khó khăn, chung nguy cơ xói mịn bản sắc văn hóa dân tộc. Khi MXH phát triển thì dòng chảy của những
tay góp sức vì cộng đồng. cuộc bá quyền, xâm lăng văn hóa trở nên mạnh mẽ hơn về cường độ, mở rộng về quy mô,
- MXH góp phần tích cực vào sự phát triển nhận thức, tư duy và kỹ năng sống của tác động đến hầu hết các cá nhân, nhất là số người trẻ. Xuất hiện các trào lưu tuyên truyền,
người dân. MXH đang ngày càng trở thành nơi cung cấp tin tức, kiến thức về tất cả các cổ vũ không lành mạnh, như tôn thờ tự do cá nhân, lối sống thực dụng, văn hóa đồi trụy,
lĩnh vực của đời sống xã hội. Chỉ với một vài thao tác đơn giản, người dùng sẽ luôn nhận bạo lực... Tình trạng nhiễu loạn thông tin, thật giả lẫn lộn trên MXH đang ở mức báo động,
được những thông tin cập nhật kịp thời về lĩnh vực, vấn đề mà mình quan tâm theo dõi. ảnh hưởng đến các giá trị văn hóa tốt đẹp của cộng đồng.
Qua đó giúp họ có thể nắm bắt được các xu thế của đời sống phục vụ cho công việc và
cuộc sống của mình. Bên cạnh đó, trên MXH có nhiều trang dạy kỹ năng sống như ngoại
ngữ, nấu ăn, sửa chữa, giao tiếp, tâm lý, thể thao... giúp người dùng có những kỹ năng cơ
bản cần thiết trong cuộc sống hiện đại mà không cần đến lớp hay đóng học phí.
2.2 Những tác động tiêu cực của MXH trực tuyến tới mức độ dân chủ
Ngoài những mặt tích cực, mạng xã hội đang chứa đựng nhiều nguy cơ đe dọa đến
an ninh trật tự của từng quốc gia và từng địa phương.
- Lợi dụng Internet và mạng xã hội, các thế lực thù địch và bọn tội phạm đang xâm
phạm an ninh trật tự địa phương bằng các hình thức thủ đoạn sau:
+ Bọn tội phạm công nghệ cao lợi dụng các website tán phát virus để thu thập thông
tin cá nhân: họ tên đăng nhập, số điện thoại, các mối quan hệ, email, mã số tài khoản tín
dụng ngân hàng, mật khẩu… nhằm lừa đảo chiếm đoạt tiền, thậm chí tống tiền nhiều
người.
+ Nguy hiểm nhất là các thế lực thù địch và bọn phản động trong và ngoài nước đang
tận dụng các website, blog, mạng xã hội, để tăng cường chống phá, tuyên truyền, xuyên
tạc các chủ trương chính sách của đảng, sự điều hành quản lý của nhà nước, triệt để lợi
dụng các vấn đề thời sự, nhạy cảm, được dư luận quan tâm, nhưng chưa được giải quyết
tốt, để lôi kéo, kích động nhân dân biểu tình, tụ tập đông người chống đối chính quyền.
- Ngoài ra, không ít các thông tin mạng nội dung tiêu cực, bôi nhọ nhân phẩm danh
dự người khác được đưa lên và truyền tải rộng rãi thông qua mạng xã hội. Đây là tình
trạng khá phổ biến trên mạng xã hội hiện nay.

7 8
 Chương III: Liên hệ Việt Nam trong tác động của mạng xã hội trực tuyến đến
mức độ dân chủ trong xã hội
1. Mạng xã hội ở Việt Nam
Hơn 20 năm tồn tại và phát triển (1997 - 2022), Internet đã mang lại nhiều thay đổi
quan trọng trong đời sống kinh tế, chính trị và xã hội. Khi mạng máy tính ngày càng mở
rộng, các hình thức giải trí trực tuyến ngày nay trở nên phong phú và hiện đại hơn bao giờ
hết. Theo thống kê của công ty nghiên cứu thị trường ComScore (Mỹ), Việt Nam hiện là
một trong những quốc gia có người trực tuyến lớn nhất ASEAN. Số liệu của Tổng cục
Thống kê cũng cho thấy, số lượng người dùng Internet trên cả nước đang tăng nhanh hàng
năm. Đây được coi là điều kiện lý tưởng để mạng xã hội xuất hiện và nhanh chóng trở nên
phổ biến tại Việt Nam. Bên cạnh sự phát triển của Internet, mạng xã hội được coi là một
trong những ứng dụng Internet có sức ảnh hưởng lớn, đặc biệt là đối với giới trẻ ở cả thành
thị và nông thôn.
Hiện nay, giới trẻ Việt Nam sử dụng các mạng xã hội có độ phủ toàn cầu như
Facebook, Instagram, Youtube, Twitter, Myspace ... và một số mạng nội địa như Zingme,
Go.vn, Yume.vn ... với nhiều các tiện ích đáp ứng nhu cầu của họ rất đa dạng như kết nối
- liên lạc, tìm kiếm thông tin, học tập, giải trí, kinh doanh .... Trong danh sách các mạng
xã hội kể trên, Facebook có lẽ vẫn là nổi bật nhất. Kể từ khi Yahoo ngừng sử dụng dịch
vụ Blog 360, Facebook được coi là đã thống lĩnh thị trường mạng xã hội ở Việt Nam
Và hiện tại, theo thống kê mới nhất của Facebook, Việt Nam là quốc gia có số lượng
người dùng dịch vụ mạng xã hội này tăng nhanh nhất thế giới với khoảng 35 triệu người
dùng, tức là hơn 1/3 dân số Việt Nam có tài khoản Facebook, hầu hết trong số đó có lẽ là
của những người trẻ tuổi và vị thành niên.
Mặc dù Facebook đang rất phổ biến trong giới trẻ song do nhu cầu và mục đích sử
dụng hết sức đa dạng của người dùng nên hầu hết mỗi người đều đang dùng ít nhất hai
mạng xã hội song song. Theo kết quả khảo sát, Youtube với tính năng hỗ trợ xem và chia
sẻ video hiện là trang mạng có lượng người dùng lớn thứ hai ở Việt Nam sau Facebook
(56,3%); đứng thứ ba là Instagram (24,5%) chuyên xem và chia sẻ ảnh; Zingme (16,8%)
hỗ trợ chơi game, nghe nhạc trực tuyến; các mạng Viber, Zalo chiếm tỷ lệ 10% và sau
cùng là các mạng xã hội chiếm tỷ lệ thấp về người dùng như Twitter, Myspace, Gov.vn.
9 10
trong đó: nam là 380 người và nữ là 430 người. Đối tượng nghiên cứu là người có sử dụng
mạng xã hội trong vòng 3 tháng qua trên toàn quốc. Với phương pháp nghiên cứu là khảo
sát trực tuyến đã cho thấy:
2.1.1 Mức độ và thời lượng truy cập:
Thời gian sử dụng mạng xã hội có sự khác biệt nhất định trong thanh, thiếu niên do
phụ thuộc vào nhiều yếu tố chi phối như: quỹ thời gian, không gian, thời điểm, điều kiện
kinh tế, tính chất công việc, mục đích lên mạng… của mỗi cá nhân.. Theo khảo sát, có
đến 76% truy cập mạng xã hội hằng ngày. Với những bạn trẻ hiện nay việc sử dụng mạng
xã hội không chỉ khá thường xuyên mà thời gian truy cập trung bình mỗi ngày và thời
lượng mỗi lần truy cập cũng khá nhiều. Khảo sát cho thấy trung bình 1 ngày người Việt
Nam dành 2.12 tiếng để truy cập mạng xã hội, riêng đối với Facebook thời gian truy cập
mạng xã hội này là nhiều nhất (3.55 tiếng), cao hơn so với mức trung bình 1.42 tiếng. Và
khoảng thời gian từ 18:00 - 22:00 là thời điểm mà người dùng thường xuyên truy cập
mạng xã hội nhất.
Những số liệu cho thấy, dường như thanh, thiếu niên đang dành khá nhiều thời gian
cho mạng xã hội. Thực tế này đã được nhiều chuyên gia cảnh báo, rằng việc sử dụng
11
Thống Kê Người Dùng Mạng Xã Hội Ở Việt Nam - Social media users in Vietnam
- Nguồn: NapoleonCat.com
2. Thực trạng sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam
2.1 Với người sử dụng:
Theo số liệu thống kê của Digital, tính tới tháng 6-2021, số lượng người dùng
Internet ở Việt Nam là gần 70 triệu, tăng 0,8% trong giai đoạn 2020-2021 (chiếm hơn
70% dân số); số người sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam là gần 76 triệu người, tăng gần
10 triệu người trong vòng 1 năm (tương đương 73,7% dân số). Mỗi ngày, người dùng Việt
Nam dành tới gần 7 giờ để tham gia các hoạt động liên quan tới Internet. Việt Nam là
quốc gia đứng thứ 18 thế giới về tỷ lệ người dân sử dụng internet và là một trong 10 nước
có lượng người dùng Facebook và YouTube cao nhất thế giới, trong đó thanh, thiếu niên
chiếm tỷ lệ khá lớn. Kết quả một số điều tra cũng cho thấy, một bộ phận người trẻ hiện
nay đang bị phụ thuộc vào Internet và mạng xã hội. Nhiều ý kiến cho rằng, khả năng tự
kiểm soát của một bộ phận người trẻ trong việc sử dụng Internet và mạng xã hội còn chưa
cao.
Theo một khảo sát của Công ty nghiên cứu thị trường W&S thực hiện nghiên cứu
vào khoảng thời gian là 26/02/2018 - 28/02/2018. Cuộc khảo sát thực hiện trên 810 người,
không hợp lý quỹ thời gian cho mạng xã hội chính là một trong những nguyên nhân gây
nên tình trạng “nghiện” mạng xã hội đang ngày càng phổ biến trong một bộ phận giới trẻ.
Với một loạt các tiện ích của mạng xã hội cùng lượng thông tin khổng lồ mà nó có
khả năng cung cấp cho người sử dụng, rất nhiều bạn trẻ có thể ngồi lướt mạng cả ngày chỉ
để mua sắm online, đọc các status (dòng trạng thái), comment (bình luận), chat (tán gẫu)
qua lại với bạn bè hay cả với những người không quen biết… và từ lúc nào họ rơi vào tình
trạng “nghiện” mạng xã hội, làm lãng phí thời gian, sao nhãng nhiệm vụ học tập, công
việc. Đáng báo động hơn là một bộ phận giới trẻ bị đắm chìm trong cộng đồng mạng nên
thiếu thực tế, giảm sự tiếp xúc trực tiếp trong cuộc sống, ảnh hưởng đến các mối quan hệ
đời thực.
2.1.2 Mục đích của việc truy cập MXH:
Theo khảo sát, mục đích của mỗi người khi tham gia mạng xã hội rất đa dạng và
phong phú, nhưng họ có một điểm chung là xem mạng xã hội như một phần quan trọng
và không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Mục đích của việc truy cập các trang mạng
xã hội rất đa dạng và đa chiều, từ việc truy cập mạng xã hội để gặp gỡ bạn bè và chia sẻ
thông tin, , bình luận về các chủ đề xã hội đến quản lý và theo dõi các thành viên trong
mạng lưới. Mọi người sử dụng mạng xã hội với nhiều mục đích khác nhau nhưng chủ yếu
vẫn là cập nhật thông tin về cuộc sống của bạn bè và chia sẻ thông tin của bản thân với
mọi người.
Theo như khảo sát của vinaresearch, người dùng có nhiều lý do để truy cập mạng xã
hội. Trong đó, mục đích chính là kết nối, liên lạc (26.8%). Khi truy cập mạng xã hội,
người dùng quan tâm nhiều nhất đến việc cập nhật tin tức 71.7% ở cả 2 giới tính. Riêng
với nội dung chia sẻ, tâm sự (nữ 67.2% và nam 55.3%) và quảng cáo/bán hàng ( nữ 41.6%
và nam 29.5%) được nữ giới quan tâm nhiều hơn so nam giới.
12

Từ khi ra đời, nhờ sự ưu trội về liên kết, mạng lưới, và sự cập nhật thông tin, mạng
xã hội như một kênh thông tin mà giới trẻ có xu thế sử dụng để đưa lên hoặc tiếp nhận
các thông tin về xã hội. Không khó bắt gặp những vấn đề được trích dẫn lại từ các trang
mạng tin tức ở các trang MXH. Các trang mạng xã hội có thể nói đã phục vụ hầu hết mọi
mục đích và nhu cầu của giới trẻ, thanh thiếu niên, bộ phận được coi là năng động nhất
trên thế giới. Ngoài ra, việc đăng ký tham gia vào một mạng xã hội cụ thể khá đơn giản
và dễ hiểu đối với hầu hết người dùng, chẳng hạn như thanh niên và thiếu niên không chỉ
ở các thành phố và khu vực đô thị, mà còn ở các vùng nông thôn và miền núi.
2.1.3 Đối tượng kết nối
Trong mạng xã hội này, các bạn trẻ không chỉ duy trì mối quan hệ với gia đình, bạn
bè, đồng nghiệp, người quen mà hơn hết là tạo ra mạng lưới kết nối với những người xa
lạ, không quen biết nhau ngoài đời, nhưng họ có cùng sở thích, đam mê, đồng cảm hoặc
chia sẻ với nhau về bất cứ chủ đề nào của cuộc sống và xã hội. Có thể nói, đối tượng kết
nối mạng rất khác nhau và đa dạng của giới trẻ hiện nay, một mạng lưới dày đặc và vô số
mạng lưới đã được tạo ra trong một không gian ảo không biên giới. Vì đối tượng kết nối
rất rộng mở và đa dạng nên số lượng người trong mạng lưới giao tiếp của một người có
thể rất lớn, lên tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người.
2.1.4 Địa điểm và phương tiện sử dụng mạng xã hội
Có thể thấy, giới trẻ hiện nay ngày càng chủ động, linh hoạt trong việc sử dụng
mạng xã hội. Họ có thể sử dụng mạng xã hội ở bất cứ đâu có kết nối internet, đặc biệt khi
công nghệ wifi đang ngày càng trở nên phổ biến ở khắp nơi. Tỷ lệ sử dụng mạng xã hội
cao thuộc về những nơi mà ở đó người trẻ tuổi có nhiều thời gian rảnh rỗi, chẳng hạn như:
13
2.2 Đối với người quản lý
Hiện tại, Việt Nam có khoảng 35 triệu người dùng mạng xã hội, chiếm 37% dân số.
Trung bình, người Việt Nam sử dụng mạng xã hội khoảng 2 giờ 18 phút mỗi ngày. Bên
cạnh những mặt tích cực, mạng xã hội cũng tồn tại nhiều yếu tố tiêu cực ảnh hưởng trực
tiếp đến môi trường xã hội, lợi ích cộng đồng, thậm chí là an ninh quốc gia. Vì vậy, nhà
nước ta cũng đã quan tâm và đặc biệt chú trọng về công tác quản lý các hoạt động trên
mạng xã hội.
Mạng xã hội ở Việt Nam có thể được phân thành hai loại, thứ nhất là mạng xã hội
do các công ty trong nước cung cấp và chịu sự ảnh hưởng và điều chỉnh của pháp luật
Việt Nam. Thứ hai, các mạng xã hội do các công ty nước ngoài cung cấp xuyên biên giới
Việt Nam, điển hình là Facebook, Google, Youtube, Twitter, Microsoft ...
Các mạng xã hội do doanh nghiệp Việt Nam cung cấp, đặc biệt là các trang đã được
cấp phép hoạt động phần lớn đều tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành. Số ít trường
hợp để xảy ra sai phạm và nội dung vi phạm chủ yếu là cho thành viên chia sẻ, trao đổi
các nội dung vi phạm về thuần phong mỹ tục, dung tục và phản cảm.
Hiện nay, các mạng xã hội của nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào
Việt Nam phổ biến nhất là Facebook và Youtube. Theo báo cáo của Google, Việt Nam là
một trong 10 quốc gia có số lượng người dùng YouTube cao nhất trên toàn thế giới. Trong
những năm gần đây, các hành vi tiêu cực như tung tin giả, tung tin độc hại, xuyên tạc,
phát ngôn gây thù ghét chủ yếu tồn tại tại các trang mạng xã hội nước ngoài do nhận thức
của người dùng cho rằng mạng xã hội là môi trường ảo, nên có thể tự do phát ngôn và tự
do cung cấp thông tin mà không phải chịu trách nhiệm.
Để quản lý hoạt động mạng xã hội, trong những năm qua, Việt Nam đã từng bước
xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật quy định
về hoạt động của mạng Internet nói chung và mạng xã hội nói riêng nhằm đảm bảo
tính bình đẳng, minh bạch, phù hợp yêu cầu thực tiễn. Các cơ quan quản lý nhà nước Việt
Nam cũng đã ban hành một số văn bản chỉ đạo, điều hành. Trong đó tập trung yêu cầu các
công ty cung cấp dịch vụ mạng xã hội chủ động rà soát mọi hoạt động cung cấp dịch vụ
và nâng cao trách nhiệm quản lý thông tin trên mạng xã hội do mình cung cấp. Ngoài ra,
Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam thường xuyên tổ chức các cuộc họp định kỳ và
15
ở nhà, tại nơi làm việc và ở trường. Hai nơi có tỷ lệ truy cập mạng xã hội thấp nhất là tiệm
internet, nơi phần lớn thanh niên chơi game online, và thư viện vì đây là môi trường thích
hợp dành cho những người cần tập trung vào đọc sách và nghiên cứu thay vì giải trí.
Tần suất sử dụng mạng xã hội của giới trẻ đang tăng lên từng ngày vì họ có thể truy
cập mọi lúc mọi nơi nhờ sở hữu công nghệ hiện đại với các thiết bị điện tử thông minh dễ
dàng kết nối mạng. Có thể thấy, giới trẻ có xu hướng truy cập mạng xã hội nhiều nhất
thông qua điện thoại thông minh. Ngoài ra, số liệu thống kê mới đây của mạng xã hội
Facebook cũng cho thấy sự bùng nổ trong việc sử dụng điện thoại thông minh trong giới
trẻ và chính bản thân Mark Zuckerberg - nhà sáng lập Facebook cũng từng nói rằng khách
truy cập mạng xã hội qua điện thoại di động tích cực hơn so với các thiết bị khác. Điều đó
đã biến mạng xã hội Facebook thành một nền tảng di động. Ngoài ra, giới trẻ cũng truy
cập mạng xã hội từ các thiết bị điện tử khác như máy tính xách tay, máy tính để bàn hoặc
máy tính bảng. Đa số người sử dụng internet cho rằng bàn làm việc của họ ở văn phòng,
nơi làm việc thậm chí ở trường học là nơi phổ biến nhất để truy cập mạng xã hội.
Với sự phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây tại Việt Nam, các trang mạng
xã hội như Facebook, Youtube, Zingme, Go.vn… ngày càng thu hút mọi người đặc biệt
là giới trẻ. Có thể nói sự ra đời của mạng xã hội là một trong những bước tiến của các
phương tiện truyền thông mới, bởi nó đã mang đến nhiều công cụ để thỏa mãn những nhu
cầu, mục đích vô cùng khác nhau của mỗi cá nhân: từ công việc, học tập, kinh doanh và
hơn hết là khả năng mở rộng và triển khai mạng lưới thông tin liên lạc một cách nhanh
chóng mà không bị hạn chế về không gian hay thời gian và với chi phí tiết kiệm nhất.
Ngoài ra, mạng xã hội cũng đang trở thành một kênh giải trí hoàn hảo, nơi lý tưởng để
giới trẻ tìm hiểu về các vấn đề mà họ phải đối mặt hàng ngày. Trước hàng loạt những tiện
ích như vậy, mạng xã hội dường như trở thành người bạn đồng hành không thể thiếu trong
cuộc sống hàng ngày của thanh, thiếu niên.
Mặc dù tầm ảnh hưởng của mạng xã hội đối với bộ phận này được nhìn nhận theo
nhiều khía cạnh khác nhau, song cần phải dù thế nào cũng cần thừa nhận rằng sự tiến bộ
tích cực của các trang mạng xã hội với số lượng lớn người dùng ở Việt Nam. và số lượng
người dùng vẫn sẽ tiếp tục tăng trong tương lai.
14
đột xuất với các công ty cung cấp dịch vụ mạng xã hội để tìm hiểu, nắm bắt xu hướng
phát triển của loại hình này, cũng như trao đổi, tìm kiếm các giải pháp nhằm tháo gỡ khó
khăn, hỗ trợ cho các doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện phát huy khả năng để cạnh tranh
với mạng xã hội nước ngoài.
Bên cạnh việc tăng cường công tác quản lý mạng xã hội, nước ta cũng đã đẩy mạnh
các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức, văn hóa của người sử dụng mạng xã hội,
nhất là giới trẻ, để từng người sử dụng có ý thức, trách nhiệm hơn khi phát ngôn trên mạng
xã hội. Đồng thời, đẩy mạnh cung cấp thông tin, công khai, minh bạch thông tin trên các
phương tiện truyền thông chính thống góp phần hạn chế cơ hội phát triển của các phát
ngôn vi phạm pháp luật, gây thù ghét trên mạng xã hội.
3. Đánh giá tác động của mạng xã hội trực tuyến đến mức độ dân chủ trong xã
hội Việt Nam
3.1. Tác động tích cực
Mạng xã hội đã trở thành một mặt trận mới trong công tác thông tin, tuyên truyền,
bảo vệ an ninh tư tưởng của quốc gia
Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, mạng xã hội đã và đang
được các cơ quan, tổ chức nhà nước sử dụng một cách có hiệu quả, giúp thu hẹp khoảng
cách với người dân, giúp người dân tiếp cận kịp thời các văn bản, quy phạm pháp luật mới
ban hành, thông tin thời sự chính trị, kinh tế-xã hội, hoạt động của ban lãnh đạo Đảng,
Nhà nước. Việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu thông tin của người dân, khuyến khích
người dân đồng hành cùng chính phủ, góp phần thiết thực định hướng dư luận trên mạng
xã hội
Tính đến tháng 01-2022, ở Việt Nam có khoảng 72.1, triệu người dùng internet,
tương ứng với 73.2% dân số cả nước, với khoảng 76.95 triệu người dùng mạng xã hội
(chiếm 78.1) tổng dân số). Lượng người dùng khổng lồ này đã khiến cho mạng xã hội trở
thành một kênh thông tin quan trọng của người dân Việt Nam hiện nay.
Mạng xã hội cũng là kênh tương tác hiệu quả với công chúng, giúp thu nhận
thông tin phản hồi để nắm bắt và định hướng dư luận xã hội
16
 Ngày nay, nhờ có mạng xã hội, ai cũng có thể trở thành nguồn phát thông tin nên dễ
dàng chia sẻ và trao đổi quan điểm, ý kiến cá nhân của mình tới đông đảo mọi người.
Thông qua việc bày tỏ quan điểm một cách cởi mở, tự do trong khuôn khổ pháp luật, công
chúng mạng xã hội cũng dễ dàng thực hiện quyền phản biện. Đặc biệt, khi có dự thảo luật
được đưa ra lấy ý kiến dư luận, mạng xã hội giúp thu thập ý kiến nhanh chóng và rộng rãi.
Mạng xã hội còn có tính năng rất có lợi cho truyền thông, đó là những câu hỏi điều tra
thăm dò ý kiến công chúng.
Mạng xã hội còn là phương tiện cổ vũ, tập hợp quần chúng hưởng ứng các sự
kiện lớn của đất nước, đặc biệt với nhóm công chúng trẻ
Nhờ mạng xã hội, nhiều chiến dịch truyền thông đã được lan tỏa và thực hiện thành
công. Chiến dịch “Tôi đi bầu cử” năm 2021 của VTV được coi là nỗ lực “trẻ hóa” sự kiện
chính trị để tiếp cận Gen Z hiệu quả hơn’. Chiến dịch đạt được 43 triệu lượt xem và tiếp
cận trên các nền tảng mạng xã hội của VTV Digital và VTV.
3.2. Tác động tiêu cực
Mạng xã hội đang bị các thế lực thù địch, phản động lợi dụng triệt để nhằm chống
phá Đảng và nhà nước ta
Ở Việt Nam, thời gian qua, lợi dụng tính chất rộng mở, tự do của mạng xã hội, các
thế lực thù địch dưới sự hậu thuẫn của các tổ chức, phần tử phản động từ nước ngoài luôn
tìm cách thay đổi hệ tư tưởng và chế độ chính trị nước ta. Nhiều lực lượng thù địch, phản
động đã lập ra các trang web, các kênh trên nền tảng mạng xã hội trực tuyến như Facebook,
Instagram, Youtube… tuyên truyền sai sự thật, xúi giục, kích động hằn thù, gây chia rẽ
nội bộ trong nước, kêu gọi người dân trong nước đi theo họ và tiến hành các hành vi gây
rối, làm mất trật tự, trị an; thậm chí còn kết nối, tập hợp lực lượng qua mạng xã hội nhằm
chuẩn bị cho các cuộc bạo loạn, lật đổ, chống đối Đảng, Nhà nước ta
Mạng xã hội là không gian thực hiện các chiến lược thông tin, tuyên truyền về
luồng tư tưởng, hệ giá khác nhau, gây ra sự dao động, hoài nghi trong cộng đồng cư
dân mạng đối với hệ tư tưởng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta
Trên mạng xã hội xuất hiện không ít những hiện tượng như: tạo và lan truyền một số
tin đồn trực tuyến với mục đích xấu, xuyên tạc sự thật, cắt ghép hình ảnh, video, tin tức
sai bối cảnh… hoặc một số người lợi dụng quyền tự do ngôn luận, sử dụng lời nói cực
17
Đó là quyền tự do của cá nhân: quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin (tự do tìm kiếm,
tiếp nhận và trao đổi thông tin) trên môi trường mạng. Đây là quyền tự do cơ bản của công
dân được pháp luật quốc tế, Hiến pháp, pháp luật Việt Nam tôn trọng và bảo vệ. Tương
tự quyền tự do bày tỏ quan điểm, chính kiến của công dân trên không gian mạng, công
dân có quyền tiếp cận thông tin từ chính môi trường mạng. Luật Tiếp cận thông tin quy
định, quyền của công dân được cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời; khiếu nại,
khởi kiện, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về tiếp cận thông tin. Luật An ninh mạng quy
định một trong những nguyên tắc bảo vệ an ninh mạng là “bảo đảm quyền con người,
quyền công dân, tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trên không gian
mạng” (Khoản 3, Điều 4, Luật An ninh mạng). Như vậy, với hành lang pháp lý hiện nay,
cá nhân, công dân có quyền tự do được sử dụng không gian mạng vì lợi ích cá nhân; có
quyền được bảo vệ các quyền và tự do của mình từ phía các cơ quan công quyền và chủ
động tự thực hiện (thực hành) quyền tự do cá nhân trên không gian mạng.
Nghĩa vụ, trách nhiệm công dân trên không gian mạng. Phù hợp với chuẩn mực quốc
tế, mỗi cá nhân, công dân trong khi sử dụng, thực hiện các quyền và tự do của mình thì
phải có nghĩa vụ, trách nhiệm đối với cộng đồng, xã hội, đối với quốc gia, dân tộc mà
mình đang sống. Nghĩa là khi sử dụng, thực hiện quyền và tự do cá nhân không được làm
ảnh hưởng hay xâm phạm an ninh quốc gia; trật tự công cộng, đạo đức xã hội; quyền và
tự do của người khác. Vấn đề này theo chuẩn mực quốc tế được gọi là hạn chế quyền con
người để bảo đảm vì lợi ích chung của xã hội, vì lợi ích cộng đồng trong một xã hội dân
chủ; vì các lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự công cộng, đạo đức xã hội, vì quyền
và tự do của người khác.
Cụ thể hóa nguyên tắc hạn chế thực hiện quyền và tự do cá nhân, Luật An ninh mạng
và các luật khác có liên quan đã quy định bằng các hành vi bị nghiêm cấm. Trong đó, Luật
An ninh mạng quy định 6 nhóm hành vi bị nghiêm cấm (Điều 8) bao gồm:
- Sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện điện tử để vi phạm
pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.
- Thực hiện tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp mạng, tội phạm mạng; gây sự
cố, tấn công, xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, làm sai lệch, gián đoạn, ngưng trệ, tê liệt
hoặc phá hoại hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.
19
đoan, kích động để cường điệu hóa một số sự kiện, hiện tượng xã hội vì mục đích cá nhân,
truyền bá các loại văn hóa phẩm đồi trụy, thô tục, thông tin sai lệch và tài liệu nghe nhìn
có hại.
Công nghệ cốt lõi của an ninh mạng nước ta còn hạn chế, tiềm ẩn nhiều nguy cơ
đối với hệ thống thông tin, an ninh tư tưởng dân chủ
Hầu hết các máy chủ, thiết bị mạng, hệ thống điều hành, cơ sở dữ liệu… trong các
cơ quan, ban ngành và các ngành công nghiệp, dịch vụ trọng yếu của nước ta là sản phẩm
của nước ngoài. Do đó, thông tin đều có thể nằm dưới sự kiểm soát của các quốc gia khác.
Hơn thế nữa, công nghệ Internet cốt lõi của nước ta chưa thực sự tiên tiến cũng là một
mối nguy hiểm tiềm ẩn rất lớn, các thiết bị phần cứng và công nghệ cốt lõi của nước ta
vẫn thường xuyên bị hack và xảy ra các sự cố về bảo mật, rò rỉ thông tin
4. Giải pháp nhằm nâng cao mức độ dân chủ qua mạng xã hội trực tuyến ở Việt
Nam
Thực hiện dân chủ nhân dân là yêu cầu nhất quán của Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ
ngày thành lập tới nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn nhấn mạnh quyền làm chủ của
nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, dân chủ có nghĩa “dân là chủ” và “người
dân làm chủ”, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, quần chúng là động lực của cách
mạng. Chính quần chúng nhân dân là lực lượng cách mạng đông đảo nhất trực tiếp thực
hiện đường lối cách mạng, biến đường lối cách mạng của Đảng thành hiện thực. Người
nói, trong bầu trời không có gì quý bằng nhân dân, “Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao
nhất là dân, vì dân là chủ”. Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ, xuất
hiện ngày càng nhiều các trang mạng xã hội đã tác động lớn đến mọi lĩnh vực hoạt động
và sinh hoạt của con người, nhất là giới trẻ. Bên cạnh nhiều tiện ích, các trang mạng xã
hội cũng đã gây ra những hệ lụy không tốt, khó lường. Nâng cao mức độ dân chủ qua
mạng xã hội là trách nhiệm của cả cộng đồng, chủ yếu là trách nhiệm quản lý, giáo dục,
định hướng của gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng và quan trọng là trách nhiệm của
chính bản thân người sử dụng.
4.1. Với người sử dụng
Môi trường mạng là không gian rộng lớn, cá nhân, công dân và bất kỳ cơ quan, tổ
chức nào cũng đều có thể tự do bày tỏ quan điểm chính kiến, kết nối trao đổi với nhau.
18
- Sản xuất, đưa vào sử dụng công cụ, phương tiện, phần mềm hoặc có hành vi cản
trở, gây rối loạn hoạt động của mạng viễn thông, mạng internet, mạng máy tính, hệ thống
thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử; phát tán chương
trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng viễn thông, mạng internet, mạng máy tính,
hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử; xâm nhập
trái phép vào mạng viễn thông, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều
khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử của người khác.
- Chống lại hoặc cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng; tấn công, vô
hiệu hóa trái pháp luật làm mất tác dụng biện pháp bảo vệ an ninh mạng.
- Lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm chủ quyền,
lợi ích, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức, cá nhân hoặc để trục lợi.
- Hành vi khác vi phạm quy định của Luật này.
4.2. Với cơ quan quản lý
- Các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cần
tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai thực hiện hiệu quả quy chế dân chủ cơ
sở; đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến các quy định về dân chủ ở cơ sở gắn với
triển khai tốt các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên mạng xã
hội.
- Phát huy vai trò của chính quyền trong việc thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn
dân tộc, phải lấy việc phục vụ nhân dân là trên hết, giải quyết đúng đắn, kịp thời những
vấn đề có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Giữ vững và phát huy vai trò
nòng cốt, chủ lực của hệ thống cơ quan chuyên trách đấu tranh tư tưởng, lý luận, các cơ
quan tuyên giáo, báo chí của Đảng; mở rộng các kênh, lực lượng thông tin rộng khắp, làm
chủ không gian thông tin trong nước và không gian mạng. Có cơ chế chỉ đạo thông tin
thống nhất, hiệp đồng thông tin đồng bộ, tác chiến thường trực, đa dạng, đa tuyến. Kết
hợp thông tin phản bác của các cơ quan báo chí chính thống với các kênh truyền thông
khác, theo phương thức lấy thông tin chủ đạo từ các cơ quan báo chí làm thông tin nguồn
để lan tỏa trên không gian mạng, tận dụng tính năng siêu kết nối xã hội của các phương
20
tiện truyền thông mới, truyền thông xã hội, tích hợp tính năng chia sẻ thông tin của các
báo, tạp chí điện tử đến một số ứng dụng truyền thông xã hội lớn.
- Nâng cao trách nhiệm, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân kết hợp với tăng cường
kỷ luật, kỷ cương hành chính trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tăng cường đổi
mới công tác tuyên truyền, vận động nhân dân trong thực hiện các chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước… Xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, phụ
trách sản xuất nội dung riêng cho mạng xã hội
- Đấu tranh với các thế lực thù địch đang hằng ngày chống phá, âm mưu chia rẽ khối
đại đoàn kết toàn dân tộc. Tăng cường phản bác các thông tin sai trái, bịa đặt, cảnh giác
cao với những luận điệu, chiêu trò chống phá bằng “diễn biến hòa bình”, lợi dụng các vấn
đề về dân tộc, tôn giáo. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền những thành quả cách
mạng mà đất nước ta đã giành được trong những năm qua, nhằm củng cố niềm tin vững
chắc của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng ta.
- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức trách nhiệm lực lượng niên quân đội
đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi thông tin tiêu cực lên mạng xã hội. Đẩy mạnh và đa dạng hóa
hình thức thông tin tuyên truyền, lựa chọn đúng nội dung và luôn có những thông tin mới
trong tuyên truyền, tăng cường thông tin đối ngoại. Tiến hành điều tra dư luận xã hội để
kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân, làm cơ sở để
xây dựng nội dung tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Kịp
thời cung cấp thông tin, định hướng tư tưởng trước các vấn đề xã hội, tạo thế chủ động
trên mặt trận đấu tranh trên mạng xã hội.
-Đặc biệt coi trọng, phát huy vai trò người có uy tín ảnh hưởng lớn tới mạng xã hội
(KOLs, influencers, Blogger, Youtubers, nhà báo, văn nghệ sĩ,...) có ảnh hưởng tới hành
vi sử dụng mạng xã hội của người dùng khác. Trên thực tế, các tổ chức chính trị - xã hội,
cơ quan báo chí hầu hết đã có fanpage và thực hiện truyền thông chính trị tại page, nhưng
còn ít sử dụng các KOLs trong công tác này. Thậm chí, những năm qua, có rất nhiều KOLs
đã lợi dụng mạng xã hội để đăng tải thông tin sai sự thật, thu hút tài khoản mạng của phần
tử xấu, tuyên truyền, kích động gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Vì vậy, cần có các biện
pháp quản lý đội ngũ KOLs, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, thông tin sai sự thật;
đồng thời tận dụng họ góp sức cho việc lan truyền các thông tin chính thống.
21
4.3. Với nhà cung cấp mạng xã hội:
- Huy động đông đảo người truy cập tham gia cung cấp, chia sẻ, lan tỏa trên mạng
xã hội thông tin tích cực, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Pháp luật Nhà
nước. Có thể nói, tuyên truyền chính trị có sức mạnh to lớn trong việc tạo ra sự đồng thuận
trong dư luận xã hội.
- Lực lượng nòng cốt, đội ngũ chuyên gia, người làm báo cần có lực lượng tuyên
truyền viên đăng tải, biết tương tác, chia sẻ phân tích, vạch trần thông tin xấu. Theo dõi,
phát hiện vấn đề nổi cộm liên quan đến khu vực, địa bàn để kịp thời kiểm tra, xác minh,
có biện pháp xử lý kịp thời, thỏa đáng. Phát huy vai trò người điều hành website, blog,
fanpage bằng cách đăng tải thông tin tích cực ngành lĩnh vực liên quan lên mạng xã hội
thay vì thông tin xấu độc. Những câu chuyện về những tấm gương người tốt việc tốt, vượt
khó vươn lên, những tấm gương cống hiến hy sinh vì xã hội và mọi người xung quanh,
những tấm gương thành công có những đóng góp thiết thực cho đất nước và cộng đồng.
Điển hình như các “Chuyến xe nghĩa tình”, chuyến xe “Ấm tình hậu phương”, chương
trình “Hạt gạo nghĩa tình với nhân dân”, "Gian hàng 0 đồng", “Cây ATM gạo”…
- Sử dụng các giải pháp công nghệ, kỹ thuật hiện đại để thu thập, nắm bắt được nguồn
phát tán thông tin sai trái, thù địch mọi lúc, mọi nơi; đo đếm, định lượng được tốc độ lan
truyền bằng thông số cụ thể; tính toán, đánh giá được mức độ nguy hiểm của thông tin
xấu độc. Từ đó đưa ra các biện pháp phù hợp, nhanh chóng ngăn chặn sự lan truyền của
thông tin sai trái ngay từ khi xuất hiện, giúp kiểm soát được tình hình sớm.
- Cần tận dụng một số diễn đàn có số lượng thành viên đông đảo, có tác động lớn
đến cộng đồng dư luận mạng xã hội như Twitter, Instagram, Facebook, Zalo... để đăng tải
các thông tin tích cực phục vụ các nhóm đối tượng khác nhau. “Cá nhân hóa thông tin” là
một hình thức tương tác giữa người dùng với hệ thống, sử dụng các tính năng công nghệ
để điều chỉnh nội dung, phân phối và sắp xếp thông tin cho phù hợp với sở thích của từng
người. Mục tiêu của cá nhân hóa là tương tác với công chúng thực sự như những cá nhân
riêng biệt. Như vậy, cùng một thông điệp nhất quán, nhưng nội dung và hình ảnh gửi đến
cho công chúng có thể khác nhau...
22