ใบความรู้ที่

1
กำ
เนิด
และ
วิ
วัฒ
นา
การ
ของ

เอกภพ
 สิ่งที่พบในช่วงเวลาต่างๆ
10-43 – 10-32 10-32 – 10-6 10-6 วินาที – 3 นาที – 300,000 ปี – 1,000 – 13,800
วินาที วินาที 3 นาที 300,000 ปี 1,000 ล้านปี ล้านปี
1032 – 1027 1027 – 1013 1013 – 109 109 – 5,000 5,000 – 100 100 – 2.73
เคลวิน เคลวิน เคลวิน เคลวิน เคลวิน เคลวิน
O
✓quarks O✓quarks O quarks O quarks O quarks O quarks
O
✓anti-quarks O✓anti-quarks O anti-quarks O anti-quarks O anti-quarks O anti-quarks
O
✓electrons O✓electrons O electrons
✓ O electrons
✓ O electrons O electrons
O
✓positrons O✓positrons O positrons
✓ O positrons O positrons O positrons
✓neutrinos
O O✓neutrinos ✓
O neutrinos O✓neutrinos ✓
O neutrinos ✓
O neutrinos
✓anti-neutrinos
O O✓anti-neutrinos O
✓anti-neutrinos O anti-neutrinos O anti-neutrinos O anti-neutrinos
O photons O✓photons ✓photons
O ✓photons
O ✓
O photons ✓
O photons
O neutrons O neutrons ✓neutrons
O O
✓neutrons O neutrons O neutrons
O protons or O protons or O
✓protons or ✓protons or
O O protons or O protons or
hydrogen hydrogen hydrogen hydrogen hydrogen hydrogen
nuclei nuclei nuclei nuclei nuclei nuclei
O helium O helium O helium O helium
✓ O helium O helium
nuclei nuclei nuclei nuclei nuclei nuclei
O hydrogen O hydrogen O hydrogen O hydrogen ✓
O hydrogen O hydrogen
atoms atoms atoms atoms atoms atoms
O helium O helium O helium O helium ✓
O helium O helium
atoms atoms atoms atoms atoms atoms
O galaxies O galaxies O galaxies O galaxies O galaxies ✓
O galaxies

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 2

 สรุปการเปลี่ยนแปลงของพลังงาน สสาร ขนาด และอุณหภูมิของเอกภพในช่วงเวลาต่างๆ

เวลาหลัง Big Bang อุณหภูมิลดลงเหลือ (K) เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

10-43 วินาที 1032 มีพลังงานเกิดขึ้น

พลังงานเปลี่ยนเป็นสสาร เกิดอนุภาค คือ ควาร์ก อิเล็กตรอน

10-32 วินาที 1027 นิวทริโน และปฏิอนุภาค เมื่ออนุภาครวมกับปฏิอนุภาคกลาย
เป็นพลังงานในรูปของโฟตอน

ควาร์กรวมตัวเป็นโปรตอน (นิวเคลียสของไฮโดรเจน)
10-6 วินาที 1013
และนิวตรอน

3 นาที 109 โปรตอนและนิวตรอนรวมตัวเป็นนิวเคลียสฮีเลียม

นิวเคลียสของไฮโดรเจนและนิวเคลียสของฮีเลียมดึงอิเล็กตรอนเข้า
300,000 ปี 5,000 มาในวงโครจร กลายเป็นอะตอมของไฮโดรเจนและฮีเลียม

เอกภพโปร่งแสงและขยายตัวอย่างรวดเร็ว

อะตอมของไฮโดรเจนและอะตอมฮีเลียมรวมกันด้วยแรงโน้มถ่วง
1,000 ล้านปี 100
เกิดเป็นเนบิวลา ดาวฤกษ์ และกาแล็กซี

13,800 ล้านปี 2.73 เอกภพในปัจจุบัน

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 3

 หลักฐานที่สนับสนุน Big Bang

1. การขยายตัวของเอกภพ

1 megaparsecs = 106 parsecs = 3.26 ล้านปีแสง

กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วในการเคลื่อนที่ถอยห่างของกาแล็กซีกบั ระยะห่างระหว่างผู้สังเกตกับกาแล็กซี
* ข้อมูลจาก Hubble, Edwin, “A Relation between Distance and Radial Velocity among Extra-Galactic
Nebulae”, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Volume 15,
Issue 3, pp. 168-173, 1929)

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 4

 2. การค้นพบไมโครเวฟพื้นหลังจากอวกาศ

ภาพสเปกตรัมของไมโครเวฟพื้นหลังจากอวกาศที่ Arno Penzias และ Robert Wilson วัดได้ในปี ค.ศ.1965 (ภาพซ้าย)

เปรียบเทียบกับที่ดาวเทียมสำรวจอวกาศ COBE (Cosmic Background Explorer) วัดได้ในปี ค.ศ.1989 (ภาพขวา)
*ภาพซ้ายจาก NASA: http://map.gsfc.nasa.gov/universe/bb_tests_cmb.html
*ภาพขวาจาก NASA: http://lambda.gsfc.nasa.gov/data/cobe/firas/monopole_spec/firas_monopole_spec_v1.txt

*ภาพจาก NASA/WMP: http://map.gsfc.nasa.gov/media/080997/index.html

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 5

 ทบทวนความรู้ความเข้าใจ
ตอนที่ 1 นำคำหรือข้อความที่กำหนดมาเติมในช่องว่างให้สอดคล้องกับกระบวนการที่เกิดขึ้นระหว่าง
วิวัฒนาการของเอกภพ และเรียงลำดับกระบวนการดังกล่าวตามลำดับวิวัฒนาการของเอกภพ

โปรตอนและนิวตรอน พลังงาน กาแล็กซีรุ่นแรก

นิวเคลียสของฮีเลียม อะตอมของไฮโดรเจนและฮีเลียม

1. นิวเคลียสของฮีเลียม เกิดจากโปรตอนและนิวตรอนรวมตัวกัน
2. พลังงาน เกิดจากอนุภาคและปฏิอนุภาครวมตัวกัน
3. โปรตอนและนิวตรอน เกิดจากควาร์กบางชนิดรวมตัวกัน
4. กาแล็กซีรุ่นแรก เกิดจากธาตุไฮโดรเจนและฮีเลียมรวมกัน
5. อะตอมของไฮโดรเจนและฮีเลียม เกิดจากนิวเคลียสของไฮโดรเจนและนิวเคลียสของฮีเลียม
รวมกันกับอิเล็กตรอน
สามารถจัดลำดับกระบวนการตามวิวัฒนาการของเอกภพได้ดังนี้
23154

ตอนที่ 2 ทำเครื่องหมาย ✓ หน้าข้อที่ถูก และทำเครื่องหมาย  หน้าข้อที่ผิด

 1. กาแล็กซีกำเนิดมาพร้อมเอกภพ
✓ 2. อุณหภูมิของเอกภพจะลดลงหลังจากกำเนิดเอกภพ
 3. ในช่วง 10-32 วินาทีหลัง Big Bang เอกภพมีแต่อะตอมของไฮโดรเจน
✓ 4. ไมโครเวฟพื้นหลังเป็นคลืน่ แม่เหล็กไฟฟ้าที่หลงเหลืออยู่จากการกำเนิดเอกภพ
✓ 5. อุณหภูมิของไมโครเวฟพื้นหลังจากอวกาศที่พบในปัจจุบนั สอดคล้องกับอุณหภูมิของเอกภพในช่วง 300,000
ปี ซึ่งเป็นไปตามทฤษฎี Big Bang
✓ 6. ความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วในการเคลื่อนที่ของกาแล็กซีออกจากผู้สังเกตกับระยะทางของกาแล็กซีจากผู้
สังเกตเป็นหลักฐานหนึ่งทีส่ นับสนุนทฤษฎี Big Bang
 7. ปัจจุบนั เอกภพมีอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 2.73 ºC
✓ 8. กาแล็กซีรุ่นแรกเกิดจากการรวมตัวกันของธาตุไฮโดรเจนและฮีเลียมที่เกิดจาก Big Bang

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 6

ตอนที่ 3 ตอบคำถามอย่างมีเหตุผล
1. อุณหภูมิของเอกภพในอดีตแตกต่างจากอุณหภูมิเอกภพในปัจจุบันอย่างไร เพราะเหตุใด

อุณหภูมิของเอกภพในอดีตสูงมากแต่ในปัจจุบันต่ำมาก
เพราะเอกภพมีการขยายตัว (พลังงานที่หายไปนำไปใช้ในการขยายตัวของเอกภพรวมถึงการเกิดอนุภาคต่างๆ)

2. ไมโครเวฟพื้นหลังจากอวกาศเหมือนหรือแตกต่างจากไมโครเวฟที่นักเรียนรู้จักอย่างไร

เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นอยู่ในช่วงคลื่นไมโครเวฟเหมือนกัน
แต่มีความยาวคลื่นหรือความถี่ต่างกัน

3. เพราะเหตุใดนักดาราศาสตร์ส่วนใหญ่จึงเห็นด้วยกับทฤษฎี Big Bang ที่ใช้อธิบายกำเนิดเอกภพ

เพราะมีหลักฐานสนับสนุนที่เชื่อถือได้ คือ
1. การขยายตัวของเอกภพ และ 2. ไมโครเวฟพื้นหลังจากอวกาศ

4. นักเรียนคิดว่าธาตุอะไรมีมากที่สุดในเอกภพ เพราะเหตุใด

ธาตุไฮโดรเจน เพราะเป็นธาตุที่เกิดได้ง่ายที่สุด

ว30107 วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ ครูรัฐพร บูรณะขจร Page | 7