Ang Pilibusterismo o Ang Paghahari ng Kasakiman PILIBUSTERO- taong kritiko, taksil, lumalaban o tumuligsa sa mga prayle at Simbahang Katolika Ang El Filibusterismo ay isang nobelang pampulitikal 1885 Binalangkas ni Rizal ang El Filibusterismo habang sinusulat niya rin ang Noli Me Tangere. 1887 Muli niyang nakasama ang kanyang pamilya. Ginamot niya ang mata ng kanyang ina, nakipah-usap kay Leonor Rivera at inalam ang pagtanggap ng mga Pilipino sa nobelang Noli Mi Tangere 1888 Pebrero 1888, nilisan ni Rizal ang Pilipinas dahil na rin sa udyok ni Gob. Hen. Emilio Terrero. Nagtungo siya sa iba’t ibang bansa sa Asya sa Amerika, at sa Europa. 1890 Sinimulan ni Rizal isulat ang El Fili sa London. 1891 Nang matapos ni Rizal ang nobela noong Marso 29, 1891 at makahanap ng paimbagan sa Ghent, Belgium. Ang manuskrito ay ipinadala niya sa kanyang kaibigan na si Jose Alejandrino. Ika-6 ng Agosto, tinigilan ang pagpapalimbag; iniisip ni Rizal na sunugin na lang ang libro subalit dumating ang tulong ni Valentin Ventura. Ipinalimbag niya rito sa F. Meyer Van Loo Press at naging hulugan ang bayad. Ipinadala ni Rizal ang kopya ng El Filibusterismo sa Hong Kong ngunit ito ay nasamsam ng mga Kastila. Sa Pilipinas, ipinuslit at naipasara ng pamahalaan ang mga nakumpiskang nobela. Kalagitnaan ng Setyembre 1891 nang maganap ang isang hindi inaasahang pangyayari. Dumating buhat sa Paris ang perang padala ng matalik na kaibigan ni Rizal na si Valentin Ventura. Sa pangyayaring ito, naligtas si Rizal sa pagkakagipit at ang El Filibusterismo, ay natapos ipalimbag noong Setyembre 22, 1891. Bilang pagtanaw ng utang-na-loob, inialay ni Rizal kay Ventura ang orihinal na manuskrito ng El Filibusterismo, at ipinadala ito sa huli kalakip ng isang nilimbag at nilagdaang sipi ng nobela. Nagpadala rin si Rizal ng mga sipi ng nobela sa matatalik na kaibigan gaya nina Ferdinand Blumentritt, Marcelo H. Del Pilar, Graciano Lopez Jaena at Juan Luna. Ang karamihan ng mga nailimbag na kopya ng aklat ay kanyang ipinadala sa Hong Kong, samantalang ang natitirang bahagi naman ay sa Pilipinas. Ang pagpapadala ni Rizal sa Pilipinas ng mga sipi ng nobela ay nagpapatunay na sinulat niya ang El Filibusterismo upang basahin ng mga kababayan at di lamang ng mga taga-Europa. 1896 Malaki ang naging tulong ng El Filibusterismo kina Andres Bonifacio at sa Katipunan upang maiwaksi ang mga balakid sa paghihimagsik
Ang EL FILIBUSTERISMO ay inalay ni Rizal bilang pagpupugay sa tatlong
paring martir na binitay sa Bagumbayan noong Pebrero 1872.
( PADRE MARIANO GOMEZ, PADRE JOSE BURGOS AT PADRE JACINTO
ZAMORA)
KONDISYON NI RIZAL HABANG SINUSULAT ANG NOBELA
Nagdanas ng mga paghihirap, walang sapat na pera Nagtipid nang mabuti (2 beses kumain) Nagsanla ng alahas Nilayuan ng mga kasamahan sa La Solidaridad Pinag-uusig ang kanyang mga magulang at mga kapatid Pagpapakasal sa iba ni Leonor Rivera PINAGMULAN NG TEMA NG EL FILI Sa pamagat pa lamang ay mababatid na ang nilalaman ng nobela at isa itong nobelang pulitikal. Tumatalakay ito sa mga maling gawi at pamamalakad ng pamahalaan at ng simbahan. Inilalarawan din dito ang kapaitan ng buhay, ang agwat ng mayaman at mahirap, at ang pangingibabaw ng galit sa puso ng bawat tauhan, na nagsilbing udyok sa mga mamamayang Pilipino na maghimagsik upang makamit ang hinihinging pagbabago sa mapayapang paraan. A. PANUTO: Isulat sa patlang ang Tama kung nagsasaad ng katotohanan at Mali kung hindi batay sa nilalaman ng akda. ____1. Maraming pagsubok na dinanas si Dr. Jose Rizal bago nailimbag ang nobelang El Filibusterismo. ____2. Maging ang kanyang pamilya, kaibigan at kababayan ay nakaranas nang panggigipit mula sa mga Kastila. ___3. Dahil sa kakulangan ng salapi noong una, napilitan si Dr. Jose Rizal na ipatigil ang pagpapalimbag ng nobela ____4. Ang kaibigang si Ferdinand Blumintritt ang tumulong upang mailimbag ang El Filibuserismo. ____5. Ang mga magulang ng kasintahan ni Dr. Jose Rizal ay ayaw sa kanya, dahil binansagan siyang subersibo at kalaban ng Espanya.
B. PANUTO: Suriin ang mga sumusunod na pahayag at lagyan ng tsek (√) kung aling akda o nobela ang kinapalolooban ng mga mahahalagang nilalaman.
NILALAMAN NOLI ME TANGERE EL FILIBUSTERISMO
1.ito ay isang nobelang pampulitikal. 2. napilitang ihinto ni Rizal ang pagpapalimbag dahil sa kakulangan ng pera. 3. nailathala ang akda noong taong 1887 4.inialay ang nobelang ito sa tatlong paring martir(GOMBURZA) 5.si Valentin Ventura ang tumulong upang mailimbag ang nobelang ito.
C. Ilahad ang sariling pananaw sa mga sumusunod.
A. Pahalagahan ang pagsasakripisyo ng ating mga bayani sa bansang Pilipinas.
(5pts.) B.Magsusumikap akong mag-aral upang mas makatulong sa bayan.(5 pts.) C.Unahin ang sariling kapakanan bago ang iba.( 5pts.) D. PANUTO: Isulat ang letrang W kung Wasto ang isinasaad ng pahayag at letrang HW kung ito ay Hindi Wasto. ________1. Ang nobelang El Filibusterismo ni Dr. Jose P. Rizal ay tumatalakay sa usaping pampulitikal _________2. Taong 1891 nang unang malimbag ang El Filibusterismo __________3. Inalay ni Dr. Jose Rizal sa GOMBURZA ang El Filibusterismo _______4. Si Maximo Viola ay tumulong upang mailimbag ang akda _______5. Maraming pagsubok na naranasan si Dr. Jose Rizal bago nailimbag ang El Filibusterismo.