Professional Documents
Culture Documents
Sa
kasalukuyan, ang salitang ito ay may iba nang kahulugan sa wikang Tagalog ng Maynila, subalit nanatili pa rin
ang tunay na pakahulugan nito sa ilang mga lalawigan sa Katagalugan, Kabisayaan at Kabikulan. Isang
panalangin ang bulong binuhay dahil sa pagnanais na makamtan ang isang pangyayari o pagbabago sa
hinaharap na mga pangyayari sa kapalaran. Mga halimbawa ng uri ng bulong na nagtataboy ng masasamang
diwa o maligno ay ang Xristac Ortac Aminatac at " umalayu deketam e pesan a ore ni kamalotan de tabiang ni
makedepat". Halimbawa ng isang bulong ay "Tabi tabi po.". ~ Wikipedia
AWITING BAYAN
Maraming mga awiting bayan sa Visayas. Ang mga awiting bayan na mga ito ay parte na ng kultura at kasaysayan ng
mga tao sa Visayas. Ang tatlong mga halimbawa ng mga awiting bayan sa Visayas ay ang mga sumusunod na titulo:
Tong Pakitong-kitong (mula sa Cebu)
Waray waray (mula sa Sorsogon)
Ay Kalisud (mula sa Iloilo)
Mga Awiting Bayan sa Visayas
Ang mga awiting bayan ay parte ng makulay na musika ng mga Bisaya. Bilang dagdag sa mga awiting bayan sa itaas,
narito ang ilan pang mga halimbawa ng awiting bayan sa Visayas:
4. Hiligaynon Lullaby
Matulog ka na, bunso,
Ang ina mo ay malayo
At hindi ka masundo,
May putik, may balaho
8. Ang nuno nating lahat
5. Dandansoy ng mga taga 6. Ang Diona - Awit sa pag
Bisaya ibig Ang nuno nating lahat
Dandansoy, bayaan ta ikaw Ang payong ko’y si inay Sa kulog di nasisindak
Pauli ako sa payag Kapote ko si itay Sa labanan di naaawat
Ugaling kung ikaw hidlawon Sa maulan kong buhay Pinuhunan buhay, hirap
Ang payag imo lang lantawon.
-Raymond Pambit Upang tayong mga anak
Dandansoy, kung imo apason
Aanhin ang yamang Saudi, Mabuhay nang panatag.
Bisan tubig di magbalon
O yen ng Japayuki 9. Magtanim ay 'di Biro
Ugaling kung ikaw uhawon
Kung wala ka sa tabi Magtanin ay 'di biro
Sa dalan magbubon-bubon.
-Fernando Gonzales Maghapong nakayuko
Kumbento, diin ang cura?
Kung ang aso hinahanap Di man lang makaupo
Munisipyo, diin justicia?
Yari si dansoy makiha.
Pag nagtampo’t naglayas Di man lang makatayo
Awiting Bayan:
Ang mga awiting bayan ay mga sinaunang awit ng mga Pilipino na inaawit at tinatangkilik pa rin maging sa
kasalukuyan. Ang mga awiting bayan ay kadalasang nasa anyong patula at binubuo ng labing-dalawang pantig sa
bawat taludtod. Marami sa mga awiting bayan ay tumatalakay sa pang araw – araw na buhay, kabuhayan,
karanasan, kaugalian, damdamin, at relihiyon.
Ang kumintang o tagumpay ay uri ng awiting bayan na tumatalakay sa pakikidigma. Ang halimbawa nito ay Ang
Mutya ng Pasig na isinulat ni Deogracias Del Rosario at nilapatan naman ng musika ni Nicanor Abelardo.
Ang kundiman ay awiting bayan na tumatalakay sa pag – ibig. Ito ang ginagamit ng mga kalalakihan upang
suyuin ang kanilang nililiyag na mga kababaihan sa pamamagitan ng paghaharana. Ang halimbawang kundiman
ay Manang Biday ng mga Ilokano.
Ang kutang – kutang ay isang uri ng awit sa lansangan. Ang isang halimbawa nito ay Paru – Parong Bukid.
Ang dung – aw ay awiting bayan na iniaalay ng mga Ilokano para sa kanilang mga mahal sa buhay na yumao. Ang
halimbawa nito ay ang Ay ama nga nageb-ebba, Dinak man kaasian aya, A panawan a sisina, Tay uneg balay a
kasa.
Ang maluway ay awiting bayan na nagpapahayg ng kaligayahan sa sama – samang paggawa. Ang mga halimbawa
nito ay Bahay Kubo at Leron, Leron Sinta.
Ang oyayi ay awiting bayan na ginagamit sa paghehele o pagpapatulog ng mga bata. Ang mga halimbawa nito
ay Dandansoy at Ili – Ili Tulog Anay.
Ang sambotani ay awiting bayan na nagpapahayag ng kasiyahan mula sa tagumpay matapos ang pakikidigma. Ang
halimbawa nito ay Ang Tungo sa Pagbabago Para sa Pagbabago na isinulat at nilapatan ng musika ni Noel
Cabangon.
Ang suliranin ay awiting bayan na karaniwang inaawit ng mga manggagawa. Ang halimbawa nito ay Magtanim ay Di
Biro.
Ang talindaw ay awiting bayan ukol sa pamamangka o pagsagwan. Ang halimbawa nito ay Sagwan, tayo'y
sumagwan, Ang buong kaya'y ibigay. Malakas ang hangin, Baka tayo'y tangayin, Pagsagwa'y pagbutihin.
3. Ang mga awiting bayan ay bunga ng mga mabubulaklak at matulaing damdaming nagmumula sa puso at
kaluluwa ng bayan.