You are on page 1of 4

Ang bulong ay isang matandang katawagan sa orasyon ng mga sinaunang tao sa kapuluan ng Pilipinas.

Sa
kasalukuyan, ang salitang ito ay may iba nang kahulugan sa wikang Tagalog ng Maynila, subalit nanatili pa rin
ang tunay na pakahulugan nito sa ilang mga lalawigan sa Katagalugan, Kabisayaan at Kabikulan. Isang
panalangin ang bulong binuhay dahil sa pagnanais na makamtan ang isang pangyayari o pagbabago sa
hinaharap na mga pangyayari sa kapalaran. Mga halimbawa ng uri ng bulong na nagtataboy ng masasamang
diwa o maligno ay ang Xristac Ortac Aminatac at " umalayu deketam e pesan a ore ni kamalotan de tabiang ni
makedepat". Halimbawa ng isang bulong ay "Tabi tabi po.". ~ Wikipedia

Mga Halimbawa ng Bulong


Bulong ng mga Bagobo ng
Mindanao
1. Tabi, tabi po, ingkong. "Nagnakaw ka ng bigas ko,
2. Makikiraan po. Umulwa sana mata mo,
3. Mano po. mamaga ang katawan mo, 
4. Paabot po. patayin ka ng mga anito"
5. Paalam.
6. Ingat lagi. Bulong sa Ilocos
7. Tabi tabi po apo, alisin mo po ang sakit ng pamilya ko  "Huwag magalit, kaibigan,
8. Lumayo kayo, umalis kayo, at baka mabangga kayo  aming pinuputol lamang
9. Huwang kayong maiinggit, nang hindi kayo magipit ang sa amiy napagutusan"
10. Pagaling ka, amang, mahirap ang may karamdaman
11. Lumakas-sana sana ang ulan, upang mabasa ang lupang tigang. Bulong sa Bicol
12. Huwag mananakit nang di ka rin mamilipit "Dagang malaki, dagang maliit,
13. Huwag manununtok nang di ka rin masapok ayto ang ngipin kong sira na't
14. Ingat po sa biyahe. pangit.
15. Pakabait ka. sana ay bigyan mo ng kapalit"
16. Pagpalain ka nawa.
17. Kung lagi kang payapa, sakit mo'y di lulubha.
18. Puso'y sumusulak, sa praning ang utak

AWITING BAYAN
Maraming mga awiting bayan sa Visayas. Ang mga awiting bayan na mga ito ay parte na ng kultura at kasaysayan ng
mga tao sa Visayas. Ang tatlong mga halimbawa ng mga awiting bayan sa Visayas ay ang mga sumusunod na titulo:
Tong Pakitong-kitong (mula sa Cebu)
Waray waray (mula sa Sorsogon)
Ay Kalisud (mula sa Iloilo)
Mga Awiting Bayan sa Visayas
Ang mga awiting bayan ay parte ng makulay na musika ng mga Bisaya. Bilang dagdag sa mga awiting bayan sa itaas,
narito ang ilan pang mga halimbawa ng awiting bayan sa Visayas:

Tong Pakitong-kitong (mula sa Cebu)


Waray waray (mula sa Sorsogon)
Ay Kalisud (mula sa Iloilo)
Lawiswis Kawayan (mula sa Sorsogon)
Si Pilemon (Sugbuwanon)
Kahulugan ng mga Awiting Bayan
Ang mga awiting bayan ay mga akda na buhay na bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas.
Ang mga ito ay nagpapakita ng mga pang-araw-araw na gawain ng mga katutubo sa Pilipinas.
1. Manang Biday Lyrics
Manang Biday, ilukatmo man CHORUS:   3. DALIT (HIMNO)
'Ta bintana ikalumbabam Ang awit ng kabataan   PATRON NAMIN, SAN
FRANCISCO,
Ta kitaem 'toy kinayawan Ang awit ng panahon  
KAMI’Y TURUAM MO
Ay, matayakon no dinak kaasian Hanggang sa kinabukasan  
Siasinnoka nga aglabaslabas PAGKILALAG, PAGMAMAHAL,
Awitin natin ngayon  
Ditoy hardinko pagay-ayamak PAGLILINGKOD SA DIYOS.
At sa pag-tulog ng gabi  
Ammom ngarud a balasangak 1.     Mahal na Patrron, sinilang
Maririnig and dasal  
kamuting bayan ng Paola.
Sabong ni lirio, di pay nagukrad Ng kabataang uhaw  
    Mga dukhang magulang mo
Denggem, ading, ta bilinenka
Sa tunay na pagmamahal  
Ta inkanto 'diay sadi daya     gumabay sa iyo.
Nawawala,nagtatago  
Agalakanto't bunga't mangga 2.     Isang kuwebang tiniman mo
Naghahanap ng kaibigan   Banal na ermitanyo
Ken lansones pay, adu a kita
Nagtataka, nagtatanong       nag-franciscano ka at binuo
No nababa, dimo gaw-aten
Kung kailan kami mapakikinggan    sangay ng Minimo.
No nangato, dika sukdalen
Kung gusto mo akong subukan  
No naregreg, dika piduten
3.     Kaya lalo kang dinayo
Ngem labaslabasamto met laeng Bakit hindi mo subukan  
    lapit sama mga katoto
Daytoy paniok no maregregko Subukan mo akong pigilan  
    sa pagsaksi mo kay Kristo
Ti makapidut isublinanto Subukan ninyo kami  
    sa simpleng buhay mo.
Ta nagmarka iti naganko CHORUS:  
 
Nabordaan pay ti sinanpuso Ang awit ng kabataan  
4.     Naalaman ni Papa Sixto
Alaem dayta kutsilio Ang awit ng panahon  
    tungkol lahat sa iyo
Ta abriem 'toy barukongko Hanggang sa kinabukasan       inatasan kang mangaral
Tapno maipapasmo ti guram Awitin natin ngayon       sa bansa at bayan.
Kaniak ken sentimiento Kabataan...    
2. AWIT NG KABATAAN NG RIVERMAYA Panahon...   5.     Api’t dukha kinalinga
Natatawa sa atin kaibigan   Kabataan...   lahat pinagpala
At nangangaral ang buong mundo   Ngayon na ang ating panahon maharlika’t mayayaman
Wala na raw tayuong mga kabataan   iyong tinuruan.

Sa ating mga ulo    

Kung gusto niyo kaming sigiwan   6.     Kababang loob naman

Bakit hindi niyo subukan?      tuntunin sa buhay

Lalo lang kayong hindi maiintindihan      susi ng kabanalan

CHORUS:       sarili’t tahanan.


Ang awit ng kabataan    
Ang awit ng panahon   7.     Ang buhay ngayon naming
Hanggang sa kinabukasan      batbat tigib kagipitan
Awitin natin ngayon      loob nami’y palakasin
Hindi niyo kami mabibilang      tiwala at dasal
At hindi rin maikakahon   8.     Amang Francisco, ituro po
ninyo
Marami kami ngunit iisa lamang  
   ano ang tunay na ligaya
Ang aming pasyon  
   ang Mabini’y sumasamo
   sa Diyos umaasa.

4. Hiligaynon Lullaby  
Matulog ka na, bunso,
Ang ina mo ay malayo
At hindi ka masundo,
May putik, may balaho
8. Ang nuno nating lahat
5. Dandansoy  ng mga taga 6. Ang Diona - Awit sa pag
Bisaya ibig Ang nuno nating lahat
Dandansoy, bayaan ta ikaw Ang payong ko’y si inay Sa kulog di nasisindak
Pauli ako sa payag Kapote ko si itay Sa labanan di naaawat
Ugaling kung ikaw hidlawon Sa maulan kong buhay Pinuhunan buhay, hirap
Ang payag imo lang lantawon.
-Raymond Pambit Upang tayong mga anak
Dandansoy, kung imo apason
Aanhin ang yamang Saudi, Mabuhay nang panatag.
Bisan tubig di magbalon
O yen ng Japayuki 9. Magtanim ay 'di Biro
Ugaling kung ikaw uhawon
Kung wala ka sa tabi Magtanin ay 'di biro
Sa dalan magbubon-bubon.
-Fernando Gonzales Maghapong nakayuko
Kumbento, diin ang cura?
Kung ang aso hinahanap Di man lang makaupo
Munisipyo, diin justicia?
Yari si dansoy makiha.
Pag nagtampo’t naglayas Di man lang makatayo

Makiha sa pag-higugma Ikaw pa kaya anak. Braso ko’y namamanhid


Ang panyo mo kag panyo ko - Ferdinand Bajado Baywang ko’y nangangawit.
Dal-a diri kay tambihon ko Lolo, huwag malulungkot Binti ko’y namimitig
Ugaling kung magkasilo Ngayong uugod-ugod Sa pagkababad sa tubig.
Bana ta ikaw, asawa mo ako. Ako po’y inyong tungkod Sa umaga, paggising
7. TALINDAW Ang lahat, iisipin
Sagwan, tayo'y sumagwan   Kung saan may patanim
Ang buong kaya'y ibigay.   May masarap na pagkain.
Malakas ang hangin  
Baka tayo'y tangayin,   10. Umawit tayo at ipagdiwang
Umawit tayo at ipagdiwang
Ang dalawang puso ngayo'y
ikakasal
Ang daraanan nilang landas
Sabuyan natin ng bigas.
Para sa karagdagang
impormasyon, buksan ang link na
nasa ibaba;  

Awiting Bayan:
Ang mga awiting bayan ay mga sinaunang awit ng mga Pilipino na inaawit at tinatangkilik pa rin maging sa
kasalukuyan. Ang mga awiting bayan ay kadalasang nasa anyong patula at binubuo ng labing-dalawang pantig sa
bawat taludtod. Marami sa mga awiting bayan ay tumatalakay sa pang araw – araw na buhay, kabuhayan,
karanasan, kaugalian, damdamin, at relihiyon.

Mga Uri ng Awiting Bayan:  Diona


 Dung – aw
 Balitaw  Maluway
 Kumintang o Tagumpay  Oyayi
 Kundiman  Sambotani
 Suliranin
 Kutang - kutang
 Talindaw
 Dalit o Imno
 Tigpasin

Ang balítaw ay isang tradisyon ng mga Cebuano. Ito ay pinaghalong awit, sayaw, at sagutan sa pagitan  ng isang


babae at lalaki. Ito ay isang tagisan ng husay sa musika at katwiran. Ang debate ay karaniwang tumatalakay sa
paksa ng pag-ibig. Ang isang halimbawa nito ay ang Inday, Inday sa Balitaw na nagmula sa katagalugan

Ang kumintang o tagumpay ay uri ng awiting bayan na tumatalakay sa pakikidigma. Ang halimbawa nito ay Ang
Mutya ng Pasig na isinulat ni Deogracias Del Rosario at nilapatan naman ng musika ni Nicanor Abelardo.
Ang kundiman ay awiting bayan na tumatalakay sa pag – ibig. Ito ang ginagamit ng mga kalalakihan upang
suyuin ang kanilang nililiyag na mga kababaihan sa pamamagitan ng paghaharana. Ang halimbawang kundiman
ay Manang Biday ng mga Ilokano.

Ang kutang – kutang ay isang uri ng awit sa lansangan. Ang isang halimbawa nito ay Paru – Parong Bukid.

Ang dalit o imno ay awiting bayan na inaawit upang magbigay papuri, luwalhati, kaligayahan, o pasasalamat. Ang


halimbawa nito ay ang himno ng San Francisco ng Mabini Batangas.

Ang diona ay awiting bayan para sa mga ikinakasal. Ang halimbawa nito ay ang diona na isinulat ni Raymund


Pambid ukol sa pamilya na siyang nagwagi ng unang pwesto sa patimpalak na isinagawa ng University of the
Philippines.

Ang dung – aw ay awiting bayan na iniaalay ng mga Ilokano para sa kanilang mga mahal sa buhay na yumao. Ang
halimbawa nito ay ang Ay ama nga nageb-ebba, Dinak man kaasian aya, A panawan a sisina, Tay uneg balay a
kasa.

Ang maluway ay awiting bayan na nagpapahayg ng kaligayahan sa sama – samang paggawa. Ang mga  halimbawa
nito ay Bahay Kubo at Leron, Leron Sinta.

Ang oyayi ay awiting bayan na ginagamit sa paghehele o pagpapatulog ng mga bata. Ang mga halimbawa nito
ay Dandansoy at Ili – Ili Tulog Anay.

Ang sambotani ay awiting bayan na nagpapahayag ng kasiyahan mula sa tagumpay matapos ang pakikidigma. Ang
halimbawa nito ay Ang Tungo sa Pagbabago Para sa Pagbabago na isinulat at nilapatan ng musika ni Noel
Cabangon.

Ang suliranin ay awiting bayan na karaniwang inaawit ng mga manggagawa. Ang halimbawa nito ay Magtanim ay Di
Biro.

Ang talindaw ay awiting bayan ukol sa pamamangka o pagsagwan. Ang halimbawa nito ay Sagwan, tayo'y
sumagwan, Ang buong kaya'y ibigay. Malakas ang hangin, Baka tayo'y tangayin, Pagsagwa'y pagbutihin.

Ang tigpasin ay awiting bayan ukol sa paggaod. Ang halimbawa nito ay Sitsiritsit.

Kahalagahan ng Pag-aaral ng mga Awiting Bayan:

1. Ang mga awiting bayan ay pagpapakilala ng diwang makata.

2. Ang mga awiting bayan ay pagpapahayag ng tunay na kalinangan ng lahing Pilipino.

3. Ang mga awiting bayan ay bunga ng mga mabubulaklak at matulaing damdaming nagmumula sa puso at
kaluluwa ng bayan.

You might also like