Man Ueh20 Ch03a

QUẢN TRỊ HỌC
CHƯƠNG 3
MÔI TRƯỜNG QUẢN TRỊ
& VĂN HÓA TỔ CHỨC
SOM - UEH PHẠM VĂN NAM phamvannam709@yahoo.com

Mục tiêu
2/43
1. Hiểu rõ khái niệm và phân biệt được

các cấp môi trường của tổ chức
2. Nhận thức tầm quan trọng của môi
trường trong quản trị
3. Xác định đựơc các yếu tố cơ bản của
môi trường
4. Hiểu khái niệm và yếu tố cấu thành
của văn hóa tổ chức
5. Vai trò và tác động của văn hóa
doanh nghiệp
6. Có kỹ năng nhận diện và quản trị môi
trường trong quản trị
7. Biết cách phân tích ma trận SWOT
Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:42 PM
1. Khái niệm môi trường
3/43
Vấn đề
 Khủng hoảng tài chính ở Mỹ có tác động đến Việt
Nam không?
 Khi quản trị một tổ chức ở Hà Nội và một tổ chức
ở Cần Thơ có khác nhau không?
 Khi trong doanh nghiệp xuất hiện các nhân viên
mới người nước ngoài thì quản trị có sự thay đổi
và điều chỉnh không?
 CHUYỆN GÌ XẢY RA ?

1.1 Khái niệm môi trường
4/43
Môi trường là toàn bộ những yếu tố (lực lượng

và thể chế) tác động và ảnh hưởng đến hoạt
động và kết quả hoạt động của một tổ chức.
 Lực lượng : sức mạnh mang tính qui luật
(kinh tế/ xã hội/ tự nhiên)
 Thể chế : tác động chủ quan của con người
(luật lệ/ qui định/ ...)
 Tại sao phải nghiên cứu môi trường?

1.1 Khái niệm môi trường
5/43
Nghiên cứu môi trường trên 2 phương diện

 Tĩnh : kết cấu và tác động của từng yếu tố môi
trường lên doanh nghiệp
 Động : xu hướng vận động và liên kết của các
yếu tố theo thời gian và không gian
 Các yếu tố môi trường luôn có sự chuyển hóa và

ảnh hưởng lên nhau

1.2 Phân loại môi trường
6/43
Theo cấp độ
1. Môi trường Vĩ mô (MT tổng MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ
quát, MT chung)
MOÂI TRÖÔØNG VI MOÂ
2. Môi trường vi mô (MT đặc
thù, MT cạnh tranh)
3. Môi trường nội bộ (MT bên MOÂI TRÖÔØNG
NOÄI BOÄ
trong)
 Các yếu tố môi trường có

sự tương tác và ảnh
hưởng lên nhau ra sao?

1.2 Phân loại môi trường
7/43
Mức độ biến
động
Theo mức độ phức tạp
Ổn định Năng động 1. Môi trường đơn giản ổn định
Mức độ
phức tạp 2. Môi trường đơn giản năng
động
Đơn giản
Đơn giản - 3. Môi trường phức tạp ổn định
Đơn giản Năng
- Ổn định động
4. Môi trường phức tạp năng
động
Phức tạp
Phức tạp
Phức tạp – Năng  Sử dụng 2 biến : số lượng yếu
- Ổn định động tố môi trường & mức độ thay
đổi của các yếu tố

1.3 Ảnh hưởng cuả môi trường
đến quản trị
8/43
Mỗi tổ chức đều tồn tại trong điều kiện môi trường
nhất định và chịu sự tác động của các yếu tố của môi
trường đó.
1. Môi trường vĩ mô ảnh hưởng đến xu thế phát
triển (mang tính tổng quát và dài hạn)
2. Môi trường vi mô tác động đến tính chất cạnh
tranh của ngành hàng (thị trường)
3. Môi trường nội bộ tạo ra những đặc trưng của
doanh nghiệp

1.3 Ảnh hưởng cuả môi trường
đến quản trị
9/43
Lợi ích của nghiên cứu môi trường

 Giúp các nhà quản trị nhận diện trạng thái môi trường
 Xác định những yếu tố và mức tác động, xu hướng tác
động
 Nhận diện những cơ hội/ đe dọa/ điểm mạnh/ yếu
 Đề ra những giải pháp & quyết định đúng đắn

2. Môi trường vĩ mô
10/43
Môi trường vĩ mô là tất cả các yếu tố tác động lâu

dài và toàn diện đến các tổ chức, không phân biệt
đặc điểm và bản chất của các tổ chức đó.
 Là những yếu tố mang tính khách quan đối với

các doanh nghiệp.
 Đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích nghi và tự
điều chỉnh cho phù hợp.
 Ảnh hưởng đến môi trường vi mô và môi trường
nội bộ.

11/43
Kinh tế
Chính trị Xã hội
Công nghệ Tự nhiên

12/43
Yếu tố kinh tế
 Quan trọng và có ảnh hưởng lớn nhất trong môi
trường vĩ mô.
 Tác động theo những qui luật khách quan
 Các yếu tố quan trọng : chu kỳ kinh tế; lạm phát;
chính sách phát triển; cơ cấu nền kinh tế; tốc độ
phát triển; GDP …
 Các yếu tố có sự tương tác lên nhau
 xu hướng kinh tế của Việt nam?

13/43
Yếu tố chính trị - luật pháp

 Tác động nhanh và mạnh mẽ, tính chất cơ hội và
đe dọa xen lẫn nhau

 Thường sử dụng như những công cụ điều tiết của
nhà nước (chính sách)
 Thường gắn liền với những tác động của kinh tế
và xã hội.
 Các yếu tố quan trọng : chính sách; luật lệ; thể
chế chính trị; hành chính …

14/43
Văn hóa - xã hội

 Tác động chậm, chứa đựng những nguy cơ tiềm
ẩn
 TẠI SAO ?
 Khó nhận biết và ít được các nhà quản trị quan
tâm chú ý
 Thường gắn liền với các yếu tố kinh tế và chính
trị.
 Các yếu tố quan trọng : Đặc trưng dân cư, Tôn
giáo, giai cấp; tính truyền thống; giá trị văn hóa
…
15/43
Tự nhiên – địa lý
 Ngày càng quan trọng và tác động mạnh đến
hoạt động của các tổ chức.

 ĐỊA - KINH TẾ; ĐỊA – CHÍNH TRỊ
 Mang tính chất từ địa phương đến toàn cầu
 Tác động ngày càng mạnh mẽ đến các tổ chức
 Các yếu tố quan trọng : Khí hậu; thời tiết; giao
thông vận tải; tài nguyên thiên nhiên; …

16/43
Công nghệ - kỹ thuật

 Là yếu tố có tốc độ thay đổi và điều chỉnh nhanh
nhất.
 Đòi hỏi chi phí đầu tư rất cao, áp lực đào thải
nhanh chóng
 Tác động mạnh đến chi phí & chất lượng trong
hoạt động của tổ chức

 Các yếu tố quan trọng : Trình độ công nghệ; khả
năng đầu tư sử dụng; thay thế công nghệ …

3. Môi trường vi mô
17/43
Môi trường vi mô là các yếu tố tác động trực tiếp

và thường xuyên, đe dọa đến sự thành bại của
một tổ chức.
 Mang tính đặc thù của từng ngành và từng thị
trường.
 Đây là môi trường quyết định đến tính chất cạnh
tranh.
 Nghiên cứu môi trường vi mô nhằm xác định
những cơ hội và đe dọa của cạnh tranh.

 Sử dụng mô hình 5 áp lực của Porter
18/43
Đối Thủ Mới

Tiềm Ẩn
Nhà Khách Hàng

Cung Ứng
Sản Phẩm
Thay Thế

19/43
Đối thủ cạnh • Số lượng các đối thủ

• Qui mô và đặc điểm hoạt động
tranh • Phương thức cạnh tranh …
• Nhu cầu, sở thích

Khách hàng • Thu nhập, Khả năng thanh toán
• Hành vi tiêu dùng …
• Số lượng nhà cung cấp

Nhà cung cấp • Chất lượng, chi phí cung cấp
• Độ tin cậy …
Đối thủ tiềm • Số lượng đối thủ

• Sức mạnh cạnh tranh
ẩn • Phương thức hoạt động
Sản phẩm • Sự khác biệt hóa

• Tính năng, thiết kế
thay thế • Giá cả …

4. Môi trường nội bộ
20/43
Môi trường nội bộ là tất cả những yếu tố hình

thành trong tổ chức, tạo ra những đặc thù của tổ
chức đó.
 Đánh giá năng lực hoạt động của tổ chức; Thể
hiện qua những điểm mạnh và điểm yếu.
 Là những yếu tố doanh nghiệp có khả năng chủ
động điều tiết để thích ứng với môi trường.

 Môi trường nội bộ bao gồm cả các yếu tố vật
chất và phi vật chất.

4. Môi trường nội bộ
21/43
Nhân lực
… Tài chính
Văn hóa
TỔ Sản xuất
CHỨC
Công
Điều hành
nghệ
Tiêu thụ Marketing

5. Văn hóa Doanh nghiệp
22/43
Văn hóa là hệ thống tổng thể những giá trị biểu trưng
qui định cách ứng xử, thái độ giao tiếp của một cộng
đồng và làm cho cộng đồng đó có đặc thù riêng
UNESCO
Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và
tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy trong quá
trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác với môi
trường tự nhiên và xã hội của mình.
TRẦN NGỌC THÊM

5.1 đặc trưng văn hóa
23/43
1. TÍNH HỆ THỐNG : các thành tố của văn hóa có quan

hệ hữu cơ và ảnh hưởng lên nhau
2. TÍNH GIÁ TRỊ : Văn hóa hình thành nên một hệ
thống giá trị làm thước đo mức độ nhân bản của con
người. Tuy nhiên luôn tồn tại tính 2 mặt : giá trị và phi
giá trị
3. TÍNH NHÂN SINH : con người tạo ra văn hóa và là
sản phẩm của chính văn hóa đó, mang tính biểu
trưng.
4. TÍNH LỊCH SỬ : văn hóa có sự tích lũy và sàng lọc,
tạo ra sự ổn định của văn hóa.
5.2 Văn hóa tổ chức
24/43
Văn hóa tổ chức là tích hợp Triết lý

(có tương tác) những yếu ….
Chuẩn
mực
tố tạo ra môi trường hoạt
động. Nó tạo ra nhận thức Sự tự Nghi
quản thức
và tác động đến thái độ
VĂN HÓA TỔ
hành vi của mỗi cá nhân CHỨC
đối với tổ chức và với công Lợi ích
Cấu
trúc
việc.
 Văn hóa mạnh Tính
quyền Co chế
lực
 Văn hóa yếu
Người
sáng
lập

5.3 Văn hóa doanh nghiệp
25/43
“Văn hóa doanh nghiệp là một hệ

thống các giá trị do doanh nghiệp
sáng tạo và tích lũy qua quá trình
hoạt động sản xuất kinh doanh,
trong mối quan hệ với môi trường
cạnh tranh của mình”.
 Văn hóa doanh nghiệp có đầy
đủ những thuộc tính và chức

năng của văn hóa

26/43

27/43
Đặc trưng văn hóa Chức năng văn hóa Chức năng Văn hóa Doanh nghiệp
Tổ chức doanh nghiệp (cơ

Tính hệ thống Tổ chức xã hội
cấu, quyền lực …)
Điều chỉnh xã Điều hành doanh nghiệp
Tính giá trị
hội (quyết định, vận hành …)
Giao tiếp trong và ngoài
Tính nhân sinh Giao tiếp xã hội
doanh nghiệp
Đào tạo và phát triển
Tính lịch sử Giáo dục
nguồn nhân lực
 Cơ sở phát triển ổn định và  Cơ sở cho sự phát
bền vững của dân tộc triển bền vững của DN

5.4 vai trò của Văn hóa doanh nghiệp
28/43
 Là cơ sở hình thành triết lý và niềm tin trong doanh

nghiệp
 Tạo ra tính đặc trưng và bản sắc riêng của công ty ảnh
hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
 Thu hút nhân tài và tạo tính trung thành của nhân viên.
 Khích lệ sự đổi mới, tạo tính năng động và sáng tạo cho
nhân viên và cả tổ chức
 Là yếu tố tạo dựng sức mạnh và lợi thế cạnh tranh của
doanh nghiệp.
 Là công cụ quan trọng của nhà quản trị.

5.5 Cấp độ của Văn hóa doanh nghiệp
29/43
 Văn hóa doanh nghiệp được hình thành trên nhiều

cấp độ – còn gọi là tầng Văn hóa
 Thường có 4 cấp độ, mỗi cấp độ có những yếu tố cấu
thành riêng nhưng luôn có mối liên hệ với nhau.
 Mối liên hệ giữa các cấp độ càng cao và mạnh mẽ thì
sự hình thành văn hóa càng rõ nét và mang tính đặc
trưng cao.
 Mối quan hệ giữa các cấp độ “mờ” thì văn hóa hình
thành không có tính đặc trưng và nhất quán.

30/43
Tầng bề mặt
Cấp độ 1
Tầng giữa
Cấp độ 2
Tầng sâu
Cấp độ 3
Tầng gốc
Cấp độ 4

31/43
 Tầng bề mặt : là những  Tầng giữa : là những cách

dấu hiệu nhận dạng của thức tổ chức vận hành của
văn hóa doanh nghiệp, thể doanh nghiệp, tạo bộ khung
hiện một cách trực giác và cho hành động, là những yếu
tạo ra hình ảnh ban đầu của tố chính thức chi phối sự vận
hành của các bộ phận và cá
doanh nghiệp.
nhân
 Kiến trúc văn phòng
 Cơ cấu tổ chức
 Cách bài trí
 Hệ thống quyền lực
 Màu sắc, hình ảnh  Phong cách quản lý, lãnh
 Đồng phục, logo, slogan đạo
 Ngôn ngữ giao tiếp  Nghi thức, lề thói
 …  …

32/43
 Tầng sâu : là những  Tầng gốc : là những giá

chuẩn mực, những tuyên trị chung làm nền tảng cho
bố chính thức của doanh sự tồn tại và phát triển của
nghiệp, thể hiện những doanh nghiệp
ràng buộc hữu hình hay vô  Sứ mạng tồn tại
hình của tổ chức  Triết lý kinh doanh của
 Chuẩn mực đạo đức doanh nghiệp

 Hành vi ứng xử  Các giá trị cốt lõi
 Lịch sử phát triển  Niềm tin
 Tính truyền thống  Chiến lược
 …

5.6 Cấu trúc động của Văn hóa
doanh nghiệp
33/43
Văn hóa doanh nghiệp hình thành từ hệ giá trị : chủ thể -
hoạt động - sản phẩm
1. Giá trị của doanh nghiệp : tổ chức, triết lý, kinh
nghiệm, nhân tài
2. Giá trị hoạt động : qui trình sản xuất, kinh doanh, tiêu
thụ, tiếp thị, thiết kế sáng tạo …
3. Giá trị sản phẩm : giá trị gia tăng tạo ra phù hợp với
mong đợi của xã hội (khách hàng mục tiêu)

5.7 Cấu trúc tĩnh của Văn hóa
doanh nghiệp
34/43
Văn hóa doanh nghiệp hình thành từ ba thành tố

liên quan : văn hóa nhận thức – văn hóa tổ chức –
văn hóa ứng xử
1. Văn hóa nhận thức là nhận thức về vũ trụ, về
con người và xã hội
2. Văn hóa tổ chức là tổ chức cuộc sống cộng
đồng và cá nhân
3. Văn hóa ứng xử là hành vi ứng xử với tự nhiên
và xã hội

5.7 Cấu trúc tĩnh của Văn hóa
doanh nghiệp
35/43
Nhận thức khái quát Triết lý, đạo đức , trách nhiệm … của
doanh nghiệp
VĂN HÓA
Nhận thức chuyên sâu Kinh nghiệm, Tri thức, năng lực lõi của
NHẬN THỨC
doanh nghiệp
Nhận thức cảm tính Tín ngưỡng nghề nghiệp, huyền thoại …
tổ chức đời sống tập Quản lý sản xuất kinh doanh, điều hành
VĂN HÓA thể …
TỔ CHỨC
tổ chức đời sống cá Đời sống vật chất và tinh thần của nhân
nhân viên (vui chơi giải trí, ăn mặc, đi lại …)
ứng xử với xã hội ứng xử với khách hàng, đối tác, cộng
VĂN HÓA đồng
ỨNG XỬ
ứng xử với tự nhiên ứng xử với môi trường, tài nguyên, địa lý
…

5.8 Tính đa văn hóa của Văn hóa
doanh nghiệp
36/43
Văn hóa doanh nghiệp luôn là sự giao thoa của

 Văn hóa dân tộc – văn hóa tiểu vùng
 Văn hóa nghề nghiệp – văn hóa chức năng
 Văn hóa thế hệ - văn hóa giới tính
 Vấn đề phát sinh trong quản trị văn hóa

1. Hiệu ứng trần
2. Phân biệt đối xử
3. Quấy rối
4. Lãnh đạo sự đa dạng và phức tạp

6. Quản trị môi trường
37
Quản trị môi trường là quyết định của nhà quản trị nhằm
hạn chế các rủi ro, kiểm soát các biến số môi trường,
khai thác các cơ hội để tạo lợi thế cạnh tranh và nâng
cao hiệu quả hoạt động của tổ chức.
1. Phương pháp thích nghi môi trường : chấp nhận
môi trường và điều chỉnh hành vi của hệ thống.
2. Phương pháp kiểm soát môi trường : chủ động tác
động để điều chỉnh cho tổ chức khớp với môi trường.
3. Phương pháp né tránh rủi ro : giảm thiểu rủi ro môi
trường bằng cách né tránh hay dời bỏ môi trường
quen thuộc

6.1 Phương pháp thích nghi môi trường
38/43
Dùng đệm
Cấp
San
hạn
bằng
chế
Tiên đoán

6.2 Phương pháp kiểm soát môi trường
39/43

6.3 Phương pháp né tránh rủi ro
40/43
Điều chỉnh sản

phẩm
Chuyển Chuyển
đổi lĩnh vùng thị
vực trường
Đa dạng hóa

7. Môi trường và phát triển bền vững
41/43
Phát triển bền vững là xu thế của quản trị hiện đại,
bao gồm
 Nguyên tắc 3P (Profit, People, Planet)
 Phát triển bền vững
 Quản trị xanh
 Phát triển con người
 Đổi mới sáng tạo
 Thay đổi tổ chức (doanh nghiệp sáng tạo)
 Những tương tác của mục tiêu phát triển bền
vững với hành vi quản trị là gì?

8. Kỹ thuật phân tích SWOT
42/43
 Strengths : Các điểm mạnh.

 Weaknesses : Các điểm yếu.
 Opportunities : Các cơ hội.
 Threats : Các nguy cơ.
 Kỹ thuật SWOT mang tính định tính, phụ thuộc

vào khả năng và kinh nghiệm của người phân tích
Là phương pháp liên kết các yếu tố môi trường

để xác định các phương án thích hợp (các kịch
bản có thể có)

43/43
Cơ hội (O) Nguy cơ (T)

SWOT 1
2
1
2
3 3
Điểm mạnh (S) Phương án SO Phương án ST

1
2
3
Điểm yếu (W) Phương án WO Phương án WT

1
2
3

44/43
Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4
Liệt kê các Đưa ra Kết hợp các Chọn lựa

yếu tố lên các ph án phương án kịch bản và
trên ma - SO để xây dựng xây dựng
trận - ST kịch bản chiến lược
- WO
- WT

Man Ueh20 Ch03a

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Man Ueh20 Ch03a

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

QUẢN TRỊ HỌC

SOM - UEH PHẠM VĂN NAM phamvannam709@yahoo.com

1. Hiểu rõ khái niệm và phân biệt được

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:43 PM

Môi trường là toàn bộ những yếu tố (lực lượng

 Tại sao phải nghiên cứu môi trường?

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:43 PM

Nghiên cứu môi trường trên 2 phương diện

 Các yếu tố môi trường luôn có sự chuyển hóa và

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:44 PM

 Các yếu tố môi trường có

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:44 PM

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:47 PM

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:48 PM

Lợi ích của nghiên cứu môi trường

 Đề ra những giải pháp & quyết định đúng đắn

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:53 PM

Môi trường vĩ mô là tất cả các yếu tố tác động lâu

 Là những yếu tố mang tính khách quan đối với

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:54 PM

Chính trị Xã hội

Công nghệ Tự nhiên

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:56 PM

 xu hướng kinh tế của Việt nam?

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:57 PM

Yếu tố chính trị - luật pháp

đe dọa xen lẫn nhau

chế chính trị; hành chính …

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:55:58 PM

Văn hóa - xã hội

hoạt động của các tổ chức.

 Tác động ngày càng mạnh mẽ đến các tổ chức

 Các yếu tố quan trọng : Khí hậu; thời tiết; giao

thông vận tải; tài nguyên thiên nhiên; …

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:00 PM

Công nghệ - kỹ thuật

hoạt động của tổ chức

năng đầu tư sử dụng; thay thế công nghệ …

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:01 PM

Môi trường vi mô là các yếu tố tác động trực tiếp

những cơ hội và đe dọa của cạnh tranh.

Đối Thủ Mới

Nhà Khách Hàng

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:03 PM

Đối thủ cạnh • Số lượng các đối thủ

• Nhu cầu, sở thích

• Số lượng nhà cung cấp

Đối thủ tiềm • Số lượng đối thủ

Sản phẩm • Sự khác biệt hóa

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:04 PM

Môi trường nội bộ là tất cả những yếu tố hình

động điều tiết để thích ứng với môi trường.

chất và phi vật chất.

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:07 PM

Tiêu thụ Marketing

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:09 PM

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:12 PM

1. TÍNH HỆ THỐNG : các thành tố của văn hóa có quan

Văn hóa tổ chức là tích hợp Triết lý

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 7:56:18 PM

“Văn hóa doanh nghiệp là một hệ

đủ những thuộc tính và chức

Phạm Văn Nam/SOM-UEH Management 13-Aug-17 8:04:00 PM